PLANZDRAVSTVENE ZAŠTITE IZ OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA U REPUBLICI SRBIJI ZA 2014. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 118/2013) |
Republički fond za zdravstveno osiguranje, u skladu sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju, donosi Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2014. godinu (u daljem tekstu Plan), kao strateški i operativni dokument u sprovođenju politike obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Osnovni cilj donošenja Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2014. godinu kao strateškog i operativnog dokumenta Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje u sprovođenju politike obaveznog zdravstvenog osiguranja je da obezbedi što potpuniju realizaciju i standard prava - sadržaj i obim, na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Osnov za donošenje Plana čine:
Strateška opredeljenja i zakonski okviri politike obaveznog zdravstvenog osiguranja u oblasti zdravstvene zaštite osiguranih lica u Republici Srbiji za 2014. godinu kao polazna osnova u definisanju pravaca razvoja, opredeljenja i ciljeva zdravstvene zaštite za 2014. godinu sadržani su u okviru:
- Plana razvoja zdravstvene zaštite Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 88/10)
- Strategije za prevenciju i kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", broj 22/09)
- Strategije razvoja zdravlja mladih ("Službeni glasnik RS", broj 104/06)
- Strategije razvoja zaštite mentalnog zdravlja ("Službeni glasnik RS", broj 8/07)
- Strategije o HIV infekciji/AIDS-u ("Službeni glasnik RS", broj 26/11)
- Strategije javnog zdravlja Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 22/09)
- Strategije za palijativno zbrinjavanje ("Službeni glasnik RS", broj 17/09).
Utvrđeni ciljevi u okviru nacionalnih programa i planova razvoja zdravstvene zaštite stanovništva i najosetljivijih populacionih grupa i u okviru rešavanja najznačajnijih zdravstvenih problema sadržani su u:
- Nacionalnom programu zdravstvene zaštite žena, dece i omladine ("Službeni glasnik RS", broj 28/09)
- Nacionalnom programu "Srbija protiv raka" ("Službeni glasnik RS", broj 20/09)
- Nacionalnom programu prevencije i rane detekcije tipa 2 dijabetesa ("Službeni glasnik RS", broj 17/09)
- Nacionalnom programu ranog otkrivanja karcinoma dojke ("Službeni glasnik RS", broj 73/13)
- Nacionalnom program ranog otkrivanja karcinoma grlića materice ("Službeni glasnik RS", broj 73/13)
- Nacionalnom programu ranog otkrivanja kolorektalnog karcinoma ("Službeni glasnik RS", broj 73/13)
- Nacionalnom programu prevencije, lečenja i kontrole kardiovaskularnih bolesti u Republici Srbiji do 2020. godine ("Službeni glasnik RS", broj 11/10)
- Nacionalnom programu preventivne stomatološke zdravstvene zaštite ("Službeni glasnik RS", broj 22/09)
- Nacionalnom programu preventivne zdravstvene zaštite dece sa psihofiziološkim poremećajima i govornom patologijom ("Službeni glasnik RS", broj 15/09)
- Nacionalnom programu prevencije, lečenja, unapređenja i kontrole bubrežne insuficijencije i razvoja dijalize u Republici Srbiji do 2020. godine ("Službeni glasnik RS", broj 11/11).
Zakonski propisi koji regulišu sadržaj i obim prava u oblasti zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja:
- Zakon o zdravstvenoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", br. 107/05, 88/10, 99/10, 57/11, 119/12 i 45/13 - dr. zakon)
- Zakon o zdravstvenom osiguranju ("Službeni glasnik RS", br. 107/05, 109/05 - ispravka, 57/11, 110/12 - US i 119/12)
- Zakon o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", broj 125/04)
- Zakon o lekovima i medicinskim sredstvima ("Službeni glasnik RS", br. 30/10 i 107/12)
- Zakon o lečenju neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognutog oplođenja ("Službeni glasnik RS", broj 72/09)
- Zakon o pravima pacijenata ("Službeni glasnik RS", broj 45/13)
- Zakon o zaštiti lica sa mentalnim smetnjama ("Službeni glasnik RS", broj 45/13).
Opšti akti RFZO:
- Pravilnik o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji, koji se donosi za svaku kalendarsku godinu,
- Pravilnik o uslovima, kriterijumima i merilima za zaključivanje ugovora sa davaocima zdravstvenih usluga i za utvrđivanje naknade za njihov rad, koji se donose za svaku kalendarsku godinu i dr.
Stručno-analitičku osnovu u definisanju i planiranju sadržaja i obima mera ZZ iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2014. godinu, u skladu sa metodologijom za planiranje ZZ iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i planiranje rada zdravstvenih ustanova, predstavljaju:
- dostignuti nivo ostvarivanja sadržaja i obima ZZ iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u prethodnom periodu, u odnosu na korišćenje ZZ i realizacije ciljeva u oblasti unapređenja, zaštite i očuvanja zdravlja osiguranih lica;
- procena sadržaja, obima i dinamike realizacije zdravstvenih usluga radi dostizanja planiranih ciljeva u oblasti dijagnostike, lečenja, nege i rehabilitacije osiguranih lica;
- utvrđivanje i planiranje prioriteta u ZZ iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2014. godinu.
Korišćeni stručni i analitički materijali i podaci (statističko-dokumentaciona i analitička osnova) za izradu Plana:
- podaci matične evidencije Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje o broju i strukturi osiguranih lica, presek 31. maj 2013. godine i izveštaji o fakturisanoj realizaciji planiranih usluga kod osiguranih lica, o ispisanim bolesnicima u bolničkim ustanovama i drugi izveštaji;
- podaci Republičkog zavoda za statistiku Republike Srbije iz demografske i vitalne statistike (procena stanovništva 30. jun 2012. godine) i o upisanim učenicima u osnovne i srednje škole, u školskoj 2012/13. godini (saopštenje od 28. marta 2013. godine);
- podaci i izveštaji zdravstvenih ustanova iz Plana mreže zdravstvenih ustanova u državnom vlasništvu na teritoriji Republike Srbije, u okviru zvanične zdravstvene statistike o zdravstvenom stanju i oboljevanju stanovništva i o radu zdravstvenih ustanova za 2012. godinu, prema Zakonu o evidencijama u zdravstvu, kao i podaci iz populacionih registara o obolelim licima i epizodama oboljenja (dijabeta, malignih bolesti, kardiovaskularnih bolesti i akutni koronarni sindrom); prijave zaraznih bolesti, prijave porođaja u bolnici, prijave pobačaja, pokazatelji istraživanja zdravstvenih ustanova o kvalitetu pružene zdravstvene zaštite i o faktorima rizika;
- analize i rezultati istraživanja zavoda i instituta za javno zdravlje o ostvarenim pravima osiguranih lica kroz korišćenje ZZ i o radu zdravstvenih ustanova iz Plana mreže zdravstvenih ustanova (Analiza planiranog i ostvarenog obima i sadržaja prava osiguranih lica na primarnu zdravstvenu zaštitu, Analiza planiranog i ostvarenog obima i sadržaja prava osiguranih lica na stacionarnu zdravstvenu zaštitu, Analiza rada vanbolničkih zdravstvenih ustanova i korišćenja primarne zdravstvene zaštite, Analiza rada i korišćenja stacionarne zdravstvene zaštite, Odabrani pokazatelji o zdravstvenom stanju stanovništva Srbije, Izveštaj o zaraznim bolestima u 2012. godini na teritoriji Republike Srbije, Izveštaj o sprovedenoj imunizaciji na teritoriji Republike Srbije u 2012. godini);
- dostavljeni Planovi zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2014. godinu za osigurana lica na području okruga, pripremljeni u okviru iste metodologije od zavoda i instituta za javno zdravlje u konsultaciji sa zdravstvenim ustanovama (u državnoj svojini i prema Planu mreže zdravstvenih ustanova) na tom području, sa posebnim podacima i pokazateljima: o potrebama osiguranih lica na nivou okruga (na osnovu demografskih i vitalnih promena, epidemioloških i higijenskih prilika i zdravstvenog stanja stanovnika/osiguranih lica, sa specifičnostima za područje okruga ili opštine), o kapacitetima zdravstvene delatnosti i zaštite (ugovoreni kadar sa RFZO, postelje prema Planu mreže i raspoloživa oprema) sa planiranim ciljevima i merama ZZ na primarnom i sekundarnom nivou ZZ do nivoa zdravstvenih ustanova;
- Institut za javno zdravlje Srbije je uradio i dostavio Plan potreba za vakcinama i imunobiološkim preparatima u 2014. godini RFZO-u u okviru planiranja zdravstvene zaštite od zaraznih bolesti.
Planom zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2014. godinu za osigurana lica u Republici Srbiji utvrđuju se i planiraju:
1. Procena zdravstvenih potreba u zdravstvenoj zaštiti;
2. Prioriteti za sprovođenje zdravstvene zaštite;
3. Ciljevi zdravstvene zaštite;
4. Mere zdravstvene zaštite i aktivnosti zdravstvene delatnosti;
5. Kapaciteti obaveznog zdravstvenog osiguranja i zdravstvene službe za realizaciju Plana zdravstvene zaštite.
1. PROCENA ZDRAVSTVENIH POTREBA U ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI
Planom zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2014. godinu utvrđuju se i planiraju potencijalne i očekivane potrebe osiguranih lica i populacionih grupa Republike Srbije, kao stručno prepoznate potrebe osiguranih lica u skladu sa pravima osiguranih lica u oblasti ZZ i obaveznog zdravstvenog osiguranja, regulisanim zakonima i podzakonskim aktima, strategijama i doktrinarnim stavovima u okviru stručno metodoloških uputstava (SMU) i vodiča dobre kliničke prakse.
Sadržaj i obim planiranih potreba osiguranih lica i dinamika njihove realizacije prema Planu se usklađuju i sa Finansijskim planom Republičkog fonda za 2014. godinu.
Zdravstvene potrebe osiguranih lica i populacionih grupa na teritoriji Republike Srbije se procenjuju i planiraju u odnosu na ukupan broj osiguranih lica prema starosti, polu i vulnerabilnosti, na osnovu procene zdravstvenog stanja, korišćenja ZZ i zdravstvenih usluga, očekivanih uticaja na zdravlje u okviru demografskih, vitalnih i socijalnih promena i epidemiološke situacije. Na procenu vrste i obima potreba utiču i drugi faktori, kao navike i ponašanje u vezi zdravlja, vrednovanje zdravlja u tradiciji i kulturi stanovništva, samoprocena zdravlja, a u planiranju potreba, osim stručne procene i uloga participacije osiguranih lica, raspoloživi i dostupni kapaciteti ZZ, osiguranja i drugi faktori.
Potencijalne zdravstvene potrebe odnose se na zdravo stanovništvo u oblasti unapređenja i očuvanja zdravlja i radi zaštite i očuvanje vitalnih kapaciteta i sprečavanja delovanja prepoznatih rizika po zdravlje. Realizuju se na primarnom nivou ZZ u okviru preventivne ZZ, i u manjem obimu u bolničkoj ZZ u vezi stanja trudnoće i porođaja i u ZZ novorođenčadi i odojčadi u okviru primarne i sekundarne prevencije.
Zdravstvene potrebe obolelih i povređenih lica utvrđuju se i planiraju u oblasti lečenja, nege i rehabilitacije u primarnoj i bolničkoj ZZ na sekundarnom i tercijarnom nivou na osnovu očekivanog korišćenja ZZ i zdravstvenih usluga, registrovanog morbiditeta u primarnoj i bolničkoj zaštiti i određenih oboljenja i stanja od većeg sociomedicinskog značaja prema populacionim registrima, prijavama (zarazne i druge bolesti) i drugih pokazatelja ugroženosti zdravlja stanovništva i osiguranih lica, u odnosu na najčešće uzroke smrtnosti stanovništva i drugo.
Vrsta i obim zdravstvenih potreba u oblasti preventivne ZZ i u oblasti lečenja i rehabilitacije za sva osigurana lica i prema populacionim i vulnerabilnim grupama utvrđuje se i u odnosu na dostignuti nivo realizacije prava, naročito u oblasti preventivne ZZ kao i u okviru korišćenja ZZ, u okviru propusne moći zdravstvene delatnosti (kapaciteti u državnoj svojini prema Planu mreže zdravstvenih ustanova) i utvrđenih mera izvršenja.
U planiranju sadržaja i obima zdravstvenih potreba značajnu ulogu imaju i definisana opredeljenja i ciljevi zdravstvene politike u oblasti zdravstvenog osiguranja i ZZ i finansijski kapaciteti RFZO i dostupni drugi izvori finansiranja.
2. PRIORITETI ZA SPROVOĐENJE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE
Prioriteti u ZZ osiguranih lica definisani su Planom razvoja zdravstvene zaštite Republike Srbije i prema kriterijumima SZO (veličina zdravstvenog problema, značaj i mogućnost intervencije u ZZ) na osnovu procene zdravstvenih potreba i dostignutog standarda prava u ZZ stanovništva od određenih oboljenja:
1) Prevencija i kontrola hroničnih nezaraznih bolesti
- smanjenje obolevanja i prevremenog umiranja od bolesti srca i krvnih sudova
- smanjenje obolevanja i prevremenog umiranja od malignih bolesti
- smanjenje obolevanja i prevremenog umiranja od šećerne bolesti
- unapređenje mentalnog zdravlja
2) Prevencija i kontrola zaraznih bolesti
- prevencija i kontrola vakcinabilnih bolesti
- smanjenje obolevanja i umiranja od HIV/AIDS
- smanjenje obolevanja i umiranja od tuberkuloze
3) Zdravstvena zaštita posebno osetljivih grupacija stanovništva
- unapređenje zdravlja žena vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena
- unapređenje zdravlja novorođenčadi, male dece, školske dece i omladine
- unapređenje i očuvanje zdravlja starih lica
- unapređenje i očuvanje zdravlja radno aktivnog stanovništva
4) Palijativna nega i zbrinjavanje.
3. CILJEVI ZDRAVSTVENE ZAŠTITE
U oblasti obaveznog zdravstvenog osiguranja obezbediti određeni standard prava u okviru mera zdravstvene zaštite za celokupno stanovništvo, do potpunog obuhvata.
Za osigurana lica, prema populacionim grupama, obezbediti što potpuniji obuhvat merama preventivne ZZ, a zdravstvene usluge u oblasti lečenja, dijagnostike i medicinske rehabilitacije obezbediti prema potrebama.
Zaštita i očuvanje nacionalnih zdravstvenih i reproduktivnih potencijala i kapaciteta društva u okviru potpunog obuhvata preventivnom ZZ i merama lečenja i rehabilitacije prema potrebi, žena i partnera u vezi reproduktivnog zdravlja i novorođenčadi, dece i školske dece i omladine kao veoma vulnerabilnih kategorija.
Primarna prevencija gojaznosti i drugih rizika za nastajanje bolesti srca i krvnih sudova, metaboličkih poremećaja i sindroma, unapređenjem higijene ishrane, kroz razvoj savetovališta i programske zadatke i aktivnosti zavoda i instituta za javno zdravlje u oblasti ishrane stanovništva.
Unapređenje mentalnog zdravlja osiguranih lica merama primarne i sekundarne prevencije: prevencija nasilja u porodici, školi, kolektivu, razvoj modela zdrave porodice, zdrave škole, zdravog kolektiva, prevencija alkoholizma, pušenja, zloupotrebe lekova i droga kod najmlađih uzrasta, itd.
Unapređenje reproduktivnog zdravlja i prevencija rizika u porodici, u uzrastu najmlađih, razvijanje humanih odnosa među polovima, razvoj savetovališta za planiranje porodice, savetovališta za mlade uz podršku i angažovanje šire društvene zajednice.
Zaštita prava osiguranih lica, kao korisnika zdravstvenih usluga, podrazumeva:
- obezbeđivanje kvaliteta u okviru sadržaja usluge, bezbednosti ostvarivanja zdravstvenih usluga i fizički dostupne i finansijski održive ZZ;
- obezbeđivanje humanijeg ambijenta i uslova za zbrinjavanje i lečenje starih i obolelih lica u terminalnom stadijumu bolesti, psihijatrijskih, kardiovaskularnih, dijabetičara i drugih hroničnih bolesnika;
- obezbeđivanje kontinuirane ZZ za sva osigurana lica u okviru njihovih potreba, od primarnog do sekundarnog i tercijarnog nivoa, u odnosu na određene mere i aktivnosti i tretman određenih oboljenja.
Obezbeđivanje određenih uslova za ostvarivanje prava kroz:
- jačanje kapaciteta primarne ZZ (kadar, edukacija, efikasnost, oprema) radi obezbeđivanja ZZ za sva osigurana lica;
- jačanje kadrovskih i stručnih kapaciteta hitne medicinske službe i urgentne medicine za rad na svim nivoima ZZ i prema mestu događaja;
- usklađivanje strukture standardnih i drugih posteljnih kapaciteta stacionarnih ustanova sa demografskim i vitalnim promenama i zdravstvenim stanjem populacije;
- razvoj dnevnih bolnica u okviru racionalnijeg i adekvatnijeg lečenja obolelih lica i ugroženih lica, u skladu sa njihovim potrebama;
- jačanje kapaciteta zavoda i instituta za javno zdravlje i veće uloge u organizaciji, planiranju i definisanju kapaciteta (mreža zdravstvenih ustanova, kadar i drugo) i standarda prava u oblasti ZZ, zdravstvenih potreba i prioriteta ZZ u okviru obaveznog zdravstvenog osiguranja;
- uključivanje privatnog zdravstvenog sektora u planiranje i realizaciju prava osiguranih lica i obezbeđivanje novih i konkurentnih izvora finansiranja prava u oblasti ZZ iz obaveznog zdravstvenog osiguranja;
- obezbediti i veću ulogu i odgovornost pojedinca i društvene zajednice i vanzdravstvenih sektora u okviru odlučivanja, planiranja i sprovođenja mera ZZ i u obezbeđivanju sanitarno-higijenskih i drugih uslova za zdrave stilove življenja (u oblasti ishrane, stanovanja i rada, zdrave životne i radne sredine, socijalnih rizika) uz ekonomsku podršku.
4. MERE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE I AKTIVNOSTI ZDRAVSTVENE DELATNOSTI
U skladu sa članom 34-45. Zakona o zdravstvenom osiguranju i u okviru utvrđenih prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, po populacionim grupama, planiraju se mere zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge u sledećim oblastima:
- mere prevencije i ranog otkrivanja bolesti,
- pregledi i lečenje žena u vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja,
- pregledi i lečenje u slučaju bolesti i povreda,
- pregledi i lečenje bolesti usta i zuba,
- medicinska rehabilitacija u slučaju bolesti i povreda,
- lekovi i medicinska sredstva,
- medicinsko-tehnička pomagala.
Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja objedinjava preventivne mere i usluge dijagnostike, lečenja i rehabilitacije na svim nivoima ZZ. Sadržaj i obim mera ZZ iz obaveznog zdravstvenog osiguranja se utvrđuje u skladu sa procenjenim potrebama osiguranih lica, zavisno od dostignutog nivoa ostvarivanja prava, ostvarenih ciljeva u oblasti ZZ u prethodnom periodu, naročito u oblasti preventivne ZZ.
Preventivna ZZ u oblasti obaveznog zdravstvenog osiguranja se planira kao prioritet na svim nivoima ZZ i prema Pravilniku o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji za 2014. godinu. Mere ZZ u oblasti dijagnostike, lečenja, nege i rehabilitacije se planiraju na osnovu korišćenja u prethodnom periodu i prema registrovanom i očekivanom morbiditetu, procenjenim potrebama osiguranih lica i prema raspoloživim kapacitetima zdravstvene delatnosti.
Ciljevi u oblasti ZZ se planiraju u okviru obuhvata populacionih i vulnerabilnih grupa preventivnim merama i uslugama u procentima (%) i u odnosu na sadržaj i obim mera dijagnostike, lečenja i rehabilitacije.
4.1. Primarna zdravstvena zaštita
U primarnoj ZZ u Republici Srbiji za 2014. godinu, u prvom kontaktu sa zdravstvenom službom i u okviru mera ZZ, planira se realizacija najvećeg dela prava i procenjenih zdravstvenih potreba osiguranih lica (oko 85%).
Preventivne mere ZZ i mere u oblasti lečenja i medicinske rehabilitacije obolelih i povređenih lica planiraju se u okviru timova sa izabranim lekarom u domovima zdravlja i zavodima (zavod za ZZ radnika, za ZZ studenata, zavod za stomatologiju, zavod za plućne bolesti i tuberkulozu, zavod za kožno-venerične bolesti, zavod za hitnu medicinsku pomoć) i po oblastima ZZ.
U oblasti primarne ZZ osiguranih lica planiraju se:
- mere prevencije i ranog otkrivanja bolesti u okviru potpunije realizacije u oblastima gde nisu dostignuti planirani ciljevi u 2012. godini (u ZZ novorođenčadi i odojčadi, male dece i dece školskog uzrasta, u polivalentnoj patronaži, preventivnoj stomatološkoj zaštiti, u ZZ trudnica i porodilja i preventivnih pregleda i skrininga kod vulnerabilnih kategorija žena i odraslog stanovništva);
- održavanje dostignutog zadovoljavajućeg obima i kvaliteta pružene ZZ (sadržaj i obim mera i obuhvat osiguranih lica) kod populacionih grupa, u oblasti ZZ od zaraznih bolesti i obavezne imunizacije određenih uzrasta dece i omladine i po epidemiološkim i kliničkim indikacijama;
- povećanje obuhvata vulnerabilnih grupa određenog starosnog doba, sekundarnom prevencijom u oblasti rizika i nastanka bolesti srca i krvnih sudova i dijabeta i malignih oboljenja, depresivnog sindroma, bolesti zavisnosti i drugih oboljenja;
- `mere i aktivnosti u oblasti dijagnostike i lečenja planirati u skladu sa procenjenim potrebama i prema kapacitetima zdravstvene službe.
4.1.1. Zdravstvena zaštita populacionih i vulnerabilnih grupa
a) Zdravstvena zaštita dece 0-6 godina
U primarnoj ZZ dece 0-6 godina, prema potrebama i u okviru prioriteta, u skladu sa stručnom doktrinom i SMU u ovoj oblasti i u okviru prava prema Pravilniku o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji, koji se donosi za svaku kalendarsku godinu, sa ciljem da se unapredi i očuva zdravlje dece, obezbedi rana dijagnostika i kontrola faktora rizika za oboljenja, lečenje i rehabilitacija u sprečavanju posledica u psihofizičkom i socijalnom razvoju dece, planira se u tabeli 1.
Ukupno 1.156.220 preventivnih pregleda i usluga za dijagnostiku i praćenje zdravstvenog stanja i psihofizičkog i psihosocijalnog razvoja u određenom uzrastu i 3.300.000 pregleda radi lečenja i oko 1.500.000 dijagnostičko-terapijskih usluga u vezi oboljenja i povreda u ovom uzrastu.
Preventivna ZZ se planira kod izabranog lekara pedijatra, preventivni pregledi u uzrastu novorođenčeta, odojčeta (u 2, 3, 4, 6, 7 i 10-om mesecu), kod malog deteta u drugoj (dva preventivna pregleda) i četvrtoj godini, obuhvat najmanje 95% i kod predškolskog deteta od najmanje od 98% do potpunog obuhvata. Kontrolni pregledi se planiraju kod male dece u trećoj i petoj godini sa obuhvatom do 90% dece.
U cilju ranog otkrivanja poremećaja vida, sluha, govora, anomalija i deformiteta koštano-mišićnog sistema, radi lečenja i rehabilitacije planiraju se preventivni pregledi dece određenog uzrasta u oblasti oftalmologije, otorinolaringologije i fizikalne medicine i rehabilitacije, uz obuhvat od najmanje 90% dece.
Mere ranog otkrivanja poremećaja, naslednih oboljenja i anomalija planiraju se u najranijem periodu razvoja deteta, kod novorođenčadi po rođenju u bolnici, i to skrining za detekciju fenilketonurije i hipotireoidizma za svu decu (134.930 usluga), gde se i obezbeđuju u skladu sa SMU.
Tabela 1. Plan primarne zdravstvene zaštite dece 0 do 6 godina za 2014. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranih lica |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj usluga za 2014. |
Novorođenče i odojče |
66.000 |
Preventivni pregled |
95% |
376.200 |
Odojče |
66.000 |
UZ pregled radi ranog otkrivanja displazije kukova |
95% |
62.700 |
Odojče pod rizikom |
13.200 |
Preventivni pregled (7 pregleda) |
100% |
92.400 |
Druga godina života |
66.800 |
Preventivni pregled |
95% |
126.920 |
Četvrta godina života |
66.600 |
Preventivni pregled |
95% |
63.270 |
Treća i peta godina života |
134.300 |
Kontrolni pregled |
90% |
120.870 |
Sedma godina, odnosno pred polazak u školu u školu |
69.000 |
Preventivni pregled |
98% |
67.620 |
Četvrta i sedma godina |
135.600 |
Oftalmološki pregled |
90% |
122.040 |
Sedma godina |
69.000 |
ORL pregled |
90% |
62.100 |
Sedma godina |
69.000 |
Fizijatrijski pregled |
90% |
62.100 |
|
|
Ukupno preventivni pregledi |
|
1.156.220 |
Novorođenče (porodilja) |
66.000 |
Patronažna poseta porodilji i novorođenčetu |
90% |
297.000 |
Odojče |
66.000 |
Patronažna poseta odojčetu |
90% |
118.800 |
Odojče sa smetnjama u razvoju |
11.230 |
Patronažna poseta odojčetu sa posebnim potrebama |
100% |
47.520 |
Malo dete 1-2 godine |
66.800 |
Patronažna poseta malom detetu |
90% |
60.120 |
Dete od četiri godine |
66.600 |
Patronažna poseta malom detetu |
90% |
59.940 |
Deca od 0-6 godina |
468.700 |
Ukupno pregledi radi lečenja |
|
3.300.000 |
Deca od 0-6 godina |
468.700 |
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
1.500.000 |
U razvojnom savetovalištu se planira oko 30.000 pregleda lekara radi procene rizika za oboljevanje i usluge tima: psihologa, oko 50.000 usluga (test psihičkih funkcija i individualna i grupna psihoterapija), defektologa oko 202.000 usluga (test funkcije govora) i socijalnog radnika oko 83.000 usluga zdravstveno-vaspitnog rada.
Planira se ukupno oko 275.530 zdravstveno vaspitnih usluga (30% grupne metode), a u oblasti polivalentne patronaže, uz obuhvat 90% i 5 poseta po novorođenčetu, ukupno 297.000 poseta patronažne sestre; ukupno oko 118.800 poseta odojčetu (2 posete po odojčetu); ukupno 47.520 poseta odojčetu sa smetnjama u razvoju, sa 4 posete. Uz obuhvat od 90% planira se 60.120 poseta za decu od jedne do dve godine i 59.940 poseta za decu do četiri godine, sa po jednom posetom po detetu.
U ZZ od zaraznih bolesti planira se obavezna imunizacija (vakcinacija i revakcinacija) dece određenog uzrasta protiv tuberkuloze, difterije, tetanusa, velikog kašlja, dečje paralize, hepatitisa B, oboljenja izazvanih Hemofilusom influence tip b (Hib), malih boginja, rubeole i zaušaka sa ciljnim dostizanja obuhvata od najmanje 95% kako na opštinskom, okružnom i nacionalnom nivou, kao i imunizacija po kliničkim indikacijama i imunizacija lica eksponiranih određenim zaraznim bolestima a prema Pravilniku o imunizaciji i načinu zaštite lekovima ("Službeni glasnik RS", br. 11/06, 25/13, 63/13 i 99/13, u daljem tekstu Pravilnik o imunizaciji).
U oblasti stomatološke zdravstvene zaštite kod dece do 6 godina, planiraju se preventivni pregledi odojčadi, stomatološki pregledi i uklanjanje naslaga u drugoj, četvrtoj i petoj godini, sa obuhvatom od 90%.
Planirane mere ZZ sprovode službe za zdravstvenu zaštitu dece do 6 godina u svim domovima zdravlja, razvojna savetovališta (na 8500 dece do 6 godina) u većini okruga sa specijalistima pedijatrije i zdravstveni saradnici (psiholog, defektolog socijalni radnik) i druge specijalističke službe (oftalmologije, ORL, fizikalne medicine i rehabilitacije), polivalentna patronaža, službe za rendgen i ultra zvučnu dijagnostiku, laboratorijska služba i druge.
b) Zdravstvena zaštita školske dece i omladine
U ZZ školske dece i omladine do navršenih 18 godina života, odnosno do kraja srednješkolskog obrazovanja, u okviru realizacija potreba planira se oko 603.600 usluga u okviru preventivne ZZ, oko 3.018.000 pregleda lekara radi lečenja i oko 902.000 dijagnostičko-terapijskih usluga u slučaju oboljenja i povreda (tabela 2).
Preventivna ZZ se planira u oblasti praćenja zdravstvenog stanja i psihofizičkog razvoja kroz preventivne preglede sa obuhvatom od 90-95%, zavisno od uzrasta i kroz kontrolne preglede kod sve dece sa zdravstvenim potrebama utvrđenim preventivnim pregledima (procena potreba kod oko 30% učenika).
Preventivni pregledi se planiraju u osmoj, desetoj, dvanaestoj, četrnaestoj, šesnaestoj i osamnaestoj godini, a kontrolni pregledi u devetoj, jedanaestoj, trinaestoj, petnaestoj, sedamnaestoj i devetnaestoj godini života i kod učenika sa otkrivenim poremećajima.
U okviru sprovođenja preventivnih mera i aktivnosti obavezna je i izrada analize zdravstvenog stanja i psihofizičkog rasta i psihosocijalnog razvoja dece i omladine i o preduzetim potrebnim merama lečenja i rehabilitacije stanja. Kod dece u četrnaestoj godini posebno se planira oftalmološki preventivni pregled, uz obuhvat od 95% dece.
U okviru promocije zdravlja i savetovališnog rada (izabrani lekar sa saradnicima, psiholog, sociolog, pedagog) planira se oko 219.100 zdravstveno-vaspitnih usluga, u edukaciji omladine za efikasniju zaštitu od potencijalnih faktora rizika, na ranom otkrivanju i prepoznavanju rizika po zdravlje (u oblasti mentalnog zdravlja, zloupotrebe alkohola, droge i duvana, zlostavljanja, nasilja i agresivnog ponašanja i u oblasti reproduktivnog zdravlja) i na njihovom sprečavanju.
Tabela 2. Plan zdravstvene zaštite školske dece i omladine za 2014. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranih lica |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj usluga za 2014. |
Osma, deseta, dvanaesta, četrnaesta |
282.000 |
Preventivni pregled školske dece i omladine |
95% |
267.900 |
Deveta, jedanaesta, trinaesta, petnaesta |
283.000 |
Kontrolni pregledi dece, školske dece i omladine |
30% |
84.900 |
Šesnaesta i osamnaesta godina života |
156.000 |
Preventivni pregled školske dece i omladine |
90% |
140.400 |
Sedamnaesta i devetnaesta godina života |
161.000 |
Kontrolni pregledi dece, školske dece i omladine |
30% |
48.300 |
Deca u četrnaestoj godini |
69.000 |
Oftalmološki pregled |
95% |
62.100 |
7 do 19 godina |
882.400 |
Preventivni pregledi školske dece |
|
603.600 |
7 do 19 godina |
882.400 |
Pregledi radi dijagnostike i lečenja |
|
3.018.000 |
7 do 19 godina |
882.400 |
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
902.000 |
Planira se obavezna imunizacija u zaštiti od određenih zaraznih bolesti, dece i omladine određenih uzrasta, u skladu sa Pravilnikom o imunizaciji, sa obuhvatom ne manjim od 98%: vakcinacija protiv hepatitisa B samo za decu koja nisu do tada redovno vakcinisana (HB) u 12 godini; treća revakcinacija protiv difterije i tetanusa (DT) i treća revakcinacija protiv dečje paralize (OPV) u petnaestoj godini. Planiraju se i obavezne imunizacije prema kliničkim i epidemiološkim indikacijama i profilaktičke mere u zaštiti zajednice.
Planirane mere ZZ sprovode službe za zdravstvenu zaštitu školske dece i omladine do 19 godina, organizovane u svim domovima zdravlja i u okviru savetovališta za mlade, koja su organizovana u većini okruga (na 7000 dece školskog uzrasta) sa lekarom specijalistom i timovima saradnika (psiholog, defektolog, socijalni radnik) uz specijalističko-konsultativne službe neuropsihijatrije, oftalmologije, ORL i fizikalne medicine i rehabilitacije.
Zdravstvene potrebe školske dece i omladine u oblasti preventivne stomatološke zdravstvene zaštite planiraju se u okviru: stomatoloških pregleda sa obradom podataka (obuhvat 100%), aplikacije fluorida (obuhvat 80%), zalivanje fisura stalnih molara (obuhvat 80%) i stomatološki pregledi i uklanjanje naslaga u 8, 9, 10 i od 13-19. godina (obuhvat 85%), odnosno oko 1.902.000 preventivnih pregleda i profilaktičkih mera. U preventivnoj stomatološkoj ZZ planira se i oko 819.840 usluga zdravstveno-vaspitnog rada.
v) Zdravstvena zaštita žena u vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena
U primarnoj ZZ žena u vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena, planira se ukupno oko 2.369.320 preventivnih pregleda i usluga kod posebnih stanja i kategorija žena u reproduktivnom periodu i u vezi ranog otkrivanja malignih i drugih oboljenja.
Tabela 3. Plan primarne zdravstvene zaštite žena za 2014. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranih lica |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj usluga za 2014. |
Žene generativnog doba (15- 49) |
1.511.400 |
Preventivni pregled u vezi sa planiranjem porodice |
20% |
302.280 |
Trudnice prvi trimestar trudnoće |
67.000 |
Preventivni pregled trudnice |
90% |
60.300 |
Trudnice prvi trimestar trudnoće |
67.000 |
Ultrazvučni pregled |
90% |
60.300 |
Trudnice (II i III trimestar trudnoće) |
67.000 |
Kontrolni pregled trudnice |
90% |
301.500 |
Trudnice (II i III trimestar trudnoće) |
67.000 |
Ultrazvučni pregled |
90% |
180.900 |
Trudnice (visokorizična trudnoća) |
13.400 |
Kontrolni pregled trudnice prema indikacijama i potrebi |
100% |
93.800 |
Porodilje |
67.000 |
Preventivni pregled porodilje 6 nedelja nakon porođaja |
90% |
60.300 |
Žene sa 15 i više godina |
3.097.900 |
Preventivni ginekološki pregled |
20% |
690.580 |
Žene 25-64 godina |
2.057.000 |
Skrining/ rano otkrivanje raka grlića materice |
20%* |
411.400 |
Žene 50- 69 god. |
1.039.800 |
Skrining/ rano otkrivanje raka dojke |
20%* |
207.960 |
|
|
Ukupno preventivni pregledi kod žena |
|
2.369.320 |
Žene starije od 15 godina |
3.096.000 |
Ukupno pregledi radi lečenja |
|
1.090.000 |
Žene starije od 15 godina |
|
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
1.530.000 |
Trudnice (II i III trimestar trudnoće) |
67.000 |
Poseta patronažne sestre |
90% |
60.300 |
Trudnice (visokorizična trudnoća) |
13.400 |
Poseta patronažne sestre |
100% |
26.800 |
Porodilje (sa novorođenčetom) |
67.000 |
Poseta patronažne sestre novorođenčetu i porodilji |
95% |
318.250 |
* Prikazan je obuhvat za teritoriju Republike Srbije. Planirani obuhvat ciljne grupe se razlikuje po opštinama u skladu sa raspoloživim resursima i uputstvima Nacionalne kancelarije za skrining za ustanove sa organizovanim skriningom.
U reproduktivnom periodu žena se prioritetno planiraju mere preventivne ZZ (tabela 3):
- u oblasti planiranja porodice, oko 302.280 pregleda i usluga savetovanja žena starosti 15-49 godina i njihovih partnera, uz najmanji obuhvat od 20%; intenzivniji savetovališni i edukativni rad i obuhvat žena 15-25 godina, u vezi prevencije pobačaja, sekundarnog steriliteta i obolevanja od polno prenosivih bolesti;
- u ZZ trudnica, u vezi kontrole zdravlja trudnice i toka trudnoće, ukupno oko 696.800 preventivnih pregleda i usluga i to: oko 60.300 pregleda u prvom trimestru (obuhvat 90% trudnica) i oko 301.500 kontrolnih pregleda trudnice u drugom i trećem trimestru (prosečno 5 pregleda i obuhvat od 90% trudnica); oko 180.900 pregleda u okviru ultrazvučne dijagnostike (prosečno tri ultrazvučna pregleda u toku trudnoće, obuhvat oko 90% trudnica) i kontrolni pregledi svih trudnica sa visoko-rizičnom trudnoćom (procena oko 20% trudnica), sa prosečno više pregleda;
- u preventivnoj ZZ porodilja, uz obuhvat 90%, ukupno 120.600 preventivnih pregleda prvi pregled 6 nedelja i kontrolni 6 meseci posle porođaja.
U oblasti ZZ žena od određenih oboljenja i posebno od malignih bolesti, raka dojke i grlića materice, u okviru vulnerabilnih grupa žena planiraju se mere primarne prevencije (zdravstveno-vaspitne aktivnosti) i mere sekundarne prevencije (pregledi na ranom otkrivanju oboljenja kao oportuni skrining i planirani organizovani skrining zdravstvene službe) kroz određeni obuhvat, odnosno:
- oko 619.580 preventivnih ginekoloških pregleda (obuhvat 20% žena);
- oko 411.400 skrining pregleda na ranom otkrivanju raka grlića materice kod žena od 25 do 65 godina i obuhvat od 20% žena;
- oko 207.960 skrininga na rak dojke, kod 20% žena od 50 do 69 godina.
U oblasti promocije zdravlja, planira se ukupno oko 266.320 zdravstveno vaspitnih usluga (30% grupnih metoda rada) sa trudnicama, porodiljama, u planiranju porodice i sa vulnerabilnim kategorijama žena i oko 405.350 patronažnih poseta (318.250 poseta patronažne sestre porodilji sa novorođenčetom; 60.300 poseta trudnici u okviru jedne posete u drugom ili trećem trimestru i obuhvat od 90% trudnica i 26.800 poseta svim trudnicama sa visoko rizičnom trudnoćom, po proceni oko 20% trudnica).
Planirane mere ZZ sprovode službe za zdravstvenu zaštitu žena, organizovane u svim domovima zdravlja, u zavodima za ZZ studenata, radnika, polivalentna patronaža i dijagnostičke službe (rendgen, laboratorija) u zavisnosti od vrste usluge.
g) Zdravstvena zaštita odraslih
U ZZ odraslih lica, planira se ukupno oko 2.442.470 preventivnih pregleda i oko 20.610.000 pregleda lekara i oko 12.400.000 dijagnostičko-terapijskih usluga za obolela i povređena lica u okviru dijagnostike bolesti i stanja i lečenja (tabela 4).
U oblasti preventivne ZZ odraslih osoba, u okviru određenih starosnih grupa i zavisno od vulnerabilnosti grupe, planira se:
- ukupno oko 303.120 preventivnih pregleda određenih sadržaja, prema sledećoj dinamici: u 20. i u 22. godini jedanput, uključujući i studente na redovnim studijama, u prvoj i u trećoj godini studija; u uzrastu od navršenih 23 do 34 godine jedanput u pet godina i u uzrastu od navršenih 35 godina i više godine (jedanput u dve godine); kontrolni pregledi u drugoj i četvrtoj godini studija, prema potrebi;
Tabela 4. Plan primarne zdravstvene zaštite odraslog stanovništva za 2014. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranih lica |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj usluga za 2014. |
Odrasli u 20. i 22. godini života (uključuje i studente I i III godine studija) |
378.900 |
Preventivni pregled odraslih |
80% |
303.120 |
Odraslo stanovništvo |
5.370.470 |
Skrining/rano otkrivanje depresije |
5% |
272.500 |
Odraslo stanovništvo, oba pola sa navršenih 35 godina |
4.213.000 |
Skrining/rano otkrivanje dijabetesa tipa 2 |
20% |
842.600 |
Odraslo stanovništvo, muškarci 35-69 |
1.541.860 |
Skrining/rano otkrivanje kardiovaskularnog rizika |
20% |
308.370 |
Odraslo stanovništvo, žene 45-69 |
1.241.000 |
Skrining/rano otkrivanje kardiovaskularnog rizika |
20% |
248.200 |
Odraslo stanovništvo oba pola 50-74 |
2.338.400 |
Skrining/rano otkrivanje raka debelog creva |
20%* |
467.680 |
Odraslo stanovništvo |
5.450.000 |
Ukupno preventivnih pregleda odraslih |
|
2.442.470 |
Odraslo stanovništvo |
|
Ukupno pregleda radi lečenja |
|
20.610.000 |
Odraslo stanovništvo |
|
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
12.400.000 |
Osobe 65 godina i više godina |
1.326.940 |
Patronažna poseta |
30% |
398.080 |
Obolelim licima i porodici |
|
Patronažna poseta |
Prema potrebi |
600.000 |
* Prikazan je obuhvat za teritoriju Republike Srbije. Planirani obuhvat ciljne grupe se razlikuje po opštinama u skladu sa raspoloživim resursima i uputstvima Nacionalne kancelarije za skrining za ustanove sa organizovanim skriningom.
- oko 272.500 preventivnih pregleda (kod 5% odraslih osoba) u vezi skrininga/ranog otkrivanja faktora rizika za nastajanje depresivnog sindroma, prioritetno kod starijih adolescenata, kod trudnica, porodilja, starijih osoba, sa hroničnim neurološkim i drugim psihičkim oboljenjima, sa dijabetom, malignim, zaraznim i drugim oboljenjem;
- oko 308.370 pregleda muškaraca (35-69 godina) i 248.200 pregleda žena (45-69 godina) radi skrininga/ranog otkrivanja faktora rizika za nastanak bolesti srca i krvnih sudova;
- oko 842.600 preventivnih pregleda radi skrininga/ranog otkrivanja faktora rizika za nastajanje dijabetesa tipa 2, kod starijih od 35 godina, oba pola;
- oko 467.680 skrining laboratorijska dijagnostika prisustva okultne krvi u stolici, u vezi faktora rizika i nastanka raka debelog creva i rektuma, kod osoba oba pola (50-74 godina). Osobe sa pozitivnim rezultatima testa (procena oko 5%) se obavezno upućuju na dalje dijagnostičke i terapijske intervencije u bolničke ustanove.
U oblasti promocije zdravih stilova života i na prevenciji rizika i rizičnih oblika ponašanja, planira se 1.268.520 zdravstveno-vaspitnih usluga i oko 398.080 poseta patronažne sestre starim licima sa 65 i više godina (jedna poseta i obuhvat do 30%) i oko 600.000 poseta obolelim licima (maligna bolest, tuberkuloza, duševna bolest, šećerna bolest) i porodicama, najmanje po 2 posete, prema nalogu lekara.
U oblasti zaštite od zaraznih bolesti planira se obavezna imunizacija i revakcinacija kod lica određenog uzrasta, kao i vakcinacija i revakcinacija kod eksponiranih lica tetanusu, besnilu i hepatitisu B, kao i imunizacija po kliničkim i epidemiološkim indikacijama (protiv gripa), prema Pravilniku o imunizaciji. Higijenske i protivepidemijske mere na kolektivnom i individualnom nivou planiraju zavodi i instituti za javno zdravlje.
Planirane mere ZZ sprovode službe za zdravstvenu zaštitu odraslih, opšta medicina, medicina rada, polivalentna patronaža i specijalističke i dijagnostičke službe u zavisnosti od vrste usluge.
4.1.2. Usluge dijagnostike, lečenja i rehabilitacije za obolela i povređena lica
a) Hitna medicinska pomoć
Hitnu medicinsku pomoć obezbeđuju službe za hitnu medicinsku pomoć domova zdravlja i zavodi za hitnu medicinsku pomoć (Beograd, Niš, Kragujevac i Novi Sad).
Planira se ukupno oko 2.005.000 lekarskih pregleda i intervencija lekara i drugih medicinskih radnika: oko 500.000 lekarskih pregleda na terenu na mestu povređivanja i razboljevanja, a u zdravstvenim ustanovama oko 1.505.000 lekarskih pregleda i pružanja oko 2.050.000 dijagnostičko-terapijskih usluga. Planiraju se usluge sanitetskog prevoza akutno obolelih i povređenih lica do odgovarajućih zdravstvenih ustanova, nepokretnih i ograničeno pokretnih pacijenata i pacijenata na dijalizi (30.850.000 km - sanitetski prevoz bez medicinske pratnje 22.772.000km i sanitetski prevoz sa medicinskom pratnjom 8.023.000 km).
b) Kućno lečenje, nega i palijativno zbrinjavanje
Usluge obezbeđuju organizovane službe za kućno lečenje i medicinsku negu pri domovima zdravlja, službe za ZZ odraslih, zavodi za gerontologiju i palijativno zbrinjavanje.
Planira se oko 592.200 lekarskih pregleda i oko 2.973.000 dijagnostičko-terapijskih usluga za pacijente na kućnom lečenju (procena oko 155.000 osoba) i posebno za palijativno zbrinjavanje (oko 12.000 bolesnika u terminalnom stadijumu oboljenja).
v) Dijagnostika u primarnoj zdravstvenoj zaštiti
- Laboratorijska dijagnostika za korisnike primarne ZZ se planira u okviru od 30.546.000 laboratorijskih analiza za oko 6.800.000 korisnika,
- Mikrobiološka dijagnostika planira se oko 7.000.000 usluga.
- Rendgen dijagnostika se planira u svim domovima zdravlja na nivou realizacije u prethodnoj godini: oko 1.107.000 usluga za oko 360.000 korisnika i
- Ultrazvučna dijagnostika: oko 1.004.000 usluge za oko 293.000 korisnika.
Usluge se obezbeđuju u domu zdravlja ili u bolničkoj laboratoriji na teritoriji opštine ili zavodu za javno zdravlje (mikrobiološka dijagnostika), a realizuju po uputima izabranih lekara (tabela 5).
Tabela 5. Plan dijagnostičkih usluga u okviru primarne zdravstvene zaštite za 2014. godinu
Oblast zdravstvene zaštite |
Realizovano u 2012. godini |
Planirani obim usluga za 2014. godinu |
Laboratorijska dijagnostika/usluge - ukupno |
|
34.658.000 |
- Hematološke analize |
6.050.904 |
6.051.000 |
- Biohemijske analize |
17.219.554 |
17.220.000 |
- Analize urina |
7.274.949 |
7.275.000 |
- Pregled stolice |
83.000 |
98.000 |
Mikrobiološka dijagnostika |
|
7.000.000 |
Rendgen dijagnostika |
1.107.397 |
1.107.000 |
Ultrazvučna dijagnostika |
1.004.465 |
1.004.000 |
g) Specijalističko-konsultativna delatnost u primarnoj zdravstvenoj zaštiti
Planira se u domovima zdravlja i zavodima u okviru organizovanih specijalističko-konsultativnih službi po uputu izabranog lekara od oko 3.254.000 specijalističko-konsultativnih pregleda lekara i oko 3.200.000 dijagnostičko-terapijskih usluga (tabela 6).
U okviru pregleda fizikalne medicine i rehabilitacije planira se oko 55.000 preventivnih pregleda za školsku decu i omladinu i vulnerabilne grupe, oko 525.000 pregleda lekara radi dijagnostike i lečenja i oko 6.800.000 fizioterapeutskih usluga za oko 700.000 lica.
Tabela 6. Plan specijalističko-konsultativne delatnosti u primarnoj zdravstvenoj zaštiti u 2014. godini
Specijalističko-konsultativne službe |
Ukupno preventivnih pregleda lekara |
Ukupno specijalističko-konsultativnih pregleda lekara |
Ukupno dijagnostičko-terapijske usluge |
Pneumoftiziološka zaštita |
|
263.000 |
|
Interne medicina |
|
866.000 |
|
ORL |
33.000 |
470.000 |
|
Oftalmologija |
63.000 |
555.000 |
|
Psihijatrija |
|
526.000 |
|
Dermatovenerologija |
|
344.000 |
|
Ostale konsultativne službe |
|
230.000 |
|
Ukupno specijalističke službe |
96.000 |
3.254.000 |
3.200.000 |
Fizikalna medicina i rehabilitacija |
55.000 |
525.000 |
6.800.000 |
d) Stomatološka zdravstvena zaštita
U stomatološkoj ZZ radi lečenja bolesti usta i zuba ukupno se planira oko 800.000 poseta i usluga.
đ) Lekovi i medicinska sredstva
Lekovi i medicinska sredstva na primarnom nivou se planiraju na osnovu realizacije u prethodnom periodu. Apoteke planiraju nabavku lekova, medicinskih sredstava i potrošnog materijala u skladu sa planovima potreba. Apoteke planiraju broj gotovih lekova na recept na teret sredstava obaveznog zdravstvenog osiguranja, kao i broj izrađenih magistralnih lekova na osnovu plana potreba.
Izabrani lekar propisuje lekove i medicinska sredstva u skladu sa stručno-medicinskom doktrinom i u okviru važećih propisa.
e) Medicinsko-tehnička pomagala
Izabrani lekar propisuje medicinsko-tehnička pomagala u skladu sa stručno-medicinskom doktrinom i u okviru važećih propisa. Apoteka planira nabavku medicinsko-tehničkih pomagala u skladu sa planovima potreba i Pravilnikom o medicinsko-tehničkim pomagalima.
Zdravstvene usluge u oblasti dijalize za 2014. godinu utvrđuju se i planiraju na osnovu ažurirane baze podataka Republičkog fonda (broj osiguranih lica), vrste dijalize, lekova, dijaliznog materijala po vrsti dijalize.
Procenjuje se da će se broj pacijenata koji ostvaruju lečenje dijalizom na teret sredstava zdravstvenog osiguranja u Srbiji u 2014. godini povećati za oko 100 pacijenata, povećanjem broja dijaliznih postupaka (oko 14.000), na osnovu procenjenog trenda oboljevanja od hronične bubrežne insuficijencije.
4.2. Sekundarna i tercijarna zdravstvena zaštita
Ciljevi sekundarne i tercijarne zdravstvene zaštite za 2014. godinu su:
Obezbeđenje najmanje 90% realizacije prava na sekundarnu prevenciju, novorođenčadi i odojčadi, žena u vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena:
- održavanje na ostvarenom nivou korišćenja stacionarne ZZ u slučaju bolesti i povreda za hospitalizovana lica i korisnike ambulantnih usluga;
- obezbediti efikasno lečenje i potrebe pacijenata, u okviru prosečne dužine lečenja ispod 8 dana u okviru kratkotrajne i oko 25,8 dana dugotrajne hospitalizacije;
- planirati veću racionalnost bolničkog lečenja racionalizacijom broja standardnih postelja, kod neracionalne prosečne zauzetosti ispod 50%, u okviru planirane prosečne dnevne zauzetosti postelja od 70-80% u ustanovama za kratkotrajnu hospitalizaciju (domovi zdravlja sa stacionarom 70%; opšte bolnice 70%; klinike 80%; instituti 80%; kliničko-bolnički centri 80%; klinički centri 75%) i 80% u ustanovama za dugotrajnu hospitalizaciju (specijalne bolnice za psihijatrijske bolesti 80%; za plućne bolesti 75%; za rehabilitaciju 85% i ostale specijalne bolnice 80%).
Racionalizaciju posteljnih kapaciteta planirati u okviru sledećih mera:
- smanjivanja viška bolničkih postelja uz poboljšanje prostornih uslova i opredeljene površine po pacijentu;
- restruktuiranje bolničkih postelja prema patologiji stanovništva, za potrebe dnevnih bolnica i lečenje određenih hroničnih stanja koja zahtevaju hospitalizaciju i
- utvrđivanje broja postelja za vanredna stanja i masovne zdravstvene probleme u bolničkim zdravstvenim ustanovama za akutna oboljenja i kratkotrajnu hospitalizaciju.
Planirane mere zdravstvene zaštite i usluge, u odnosu na planirane ciljeve na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite (tabela 7 i 8):
a) Zdravstvena zaštita žena u vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena:
- prevencija i rana dijagnostika steriliteta kod oko 5.800 žena (15-49 godina);
- pregledi i lečenje u vezi pripreme za biomedicinski potpomognutog oplođenja kod žena do navršenih 40 godina, u skladu sa kriterijumima RSK i Zakonom o lečenju neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognutog oplođenja ("Službeni glasnik RS", br. 72/09) za 6.600 parova u reproduktivnom dobu;
- kontrola i praćenje zdravlja trudnica sa visoko rizičnom trudnoćom (procena do 20% od svih trudnica);
- zdravstveno-vaspitni rad (oko 86.000 usluga) u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena;
- genetski skrining testovi kod oko 17.000 trudnica u prvom i drugom trimestru prema SMU;
- psihofizička priprema trudnice za porođaj u zdravstvenoj ustanovi (oko 67.000 porođaja);
- kontrola zdravlja porodilje u vezi porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena.
b) U zdravstvenoj zaštiti novorođenčadi:
- preventivni lekarski pregledi (oko 72.600) sve novorođenčadi u porodilištu;
- zdravstveno-vaspitni rad (oko 733.600 usluga) sa roditeljima novorođene dece;
- obavezna imunizacije u skladu sa Pravilnikom o imunizaciji;
- laboratorijski skrining na fenilketonuriju i hipotireozu, do petog dana po rođenju kod sve dece, planira se oko 134.930 usluga;
- rana dijagnostika poremećaja i oštećenja sluha kod novorođenčadi odgovarajućom metodom u porodilištu (oko 41.000 usluga) u skladu sa Pravilnikom o sadržaju i obimu prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i SMU;
- rana dijagnostika prematurne retinopatije u okviru ROP - pregleda očnog dna kod dece sa rizikom, oko 4000 novorođenčadi;
- rana dijagnostika za retke bolesti.
v) U zdravstvenoj zaštiti obolelih i povređenih lica:
- u zdravstvenoj zaštiti obolelih i povređenih lica i u vezi trudnoće i porođaja u dnevnim bolnicama se planiraju usluge za oko 282.000 lica;
- planira se hospitalizacija oko 1.029.500 i oko 8.684.250 bolničkih dana;
- prosečna dužina lečenja od 8,4 dana na nivou svih bolničkih kapaciteta;
- u dnevnim bolnicama se planiraju usluge za oko 282.000 lica;
- prosečna dužina lečenja od 3 dana;
- zauzetost postelja preko 80%;
- palijativno zbrinjavanje, za oko 5.000 lica, jedinicama za palijativno zbrinjavanje;
- transplantacija ćelija, tkiva i organa se planira u zdravstvenim ustanovama koje ispunjavaju uslove za obavljanje delatnosti transplantacije u skladu sa zakonskom regulativom.
Specijalističko-konsultativne i dijagnostičko-terapijske usluge (tabela 8) se planiraju za stacionarne i ambulantne bolesnike, upućene sa primarnog nivoa ZZ, zavisno od vrste oboljenja i povrede, na osnovu korišćenja usluga u 2012. godini:
- ukupno oko 460.000 operacija na sekundarnom i tercijarnom nivou i oko 10.600.000 specijalističko konsultativnih pregleda;
- ukupno oko 51.671.600 svih laboratorijskih analiza (u strukturi smanjenje hematoloških, biohemijskih i analiza urina, mikrobioloških i parazitoloških i analiza, a povećanje broja patohistoloških i citogenetskih analiza);
- ukupno 1.950.000 usluga rendgen i 1.500.000 usluga ultrazvučne dijagnostike;
- ukupno 1.101.665 složenih dijagnostičkih usluga (dopler dijagnostika, 570.900 usluga, skener 453.800 usluga, magnetna rezonance oko 83.800 usluga) i 6.696..000 ostalih dijagnostičkih usluga (spirometrija, kolonoskopija, bronhoskopija i druge);
- ukupno 13.800.000 terapijskih intervencija i oko 8.440.200 usluga fizikalne medicine i rehabilitacije.
Stacionarna zdravstvena ustanova obezbeđuje osiguranom licu lekove za vreme stacionarnog lečenja, lečenja u dnevnoj bolnici i u toku ambulantno-polikliničkog lečenja. Osiguranom licu se obezbeđuju medicinsko-tehnička pomagala potrebna za lečenje i rehabilitaciju u skladu sa opštim aktom RFZO za 2014. godinu.
Tabela 7. Plan bolničke zdravstvene zaštite u zdravstvenim ustanovama za 2014. godinu
Nivo Zdravstvene zaštite |
Broj postelja prema Izveštaju o kapacitetima i korišćenju |
Broj planiranih hospitalizovanih lica |
Broj planiranih dana ležanja |
Planirana prosečna dužina lečenja |
Primarni nivo (dom zdravlja sa stacionarom) |
195 |
6.000 |
43.000 |
7,0 |
Sekundarni nivo |
22.913 |
555.000 |
4.867.250 |
8,8 |
Opšte bolnice |
15.264 |
490.000 |
3.185.000 |
6,5 |
Specijalne bolnice |
7.649 |
65.000 |
1.682.250 |
25,8 |
- Za psihijatrijske bolesnike |
3.000 |
7.500 |
675.000 |
90,0 |
- Za interne bolesti |
612 |
15.500 |
162.750 |
10,5 |
- Za rehabilitaciju |
3.137 |
31.000 |
635.500 |
20,5 |
- Za plućne bolesti |
900 |
11.000 |
209.000 |
19,0 |
Tercijarni nivo |
14.861 |
447.000 |
3.603.000 |
8,0 |
Klinike |
1.482 |
35.000 |
315.000 |
9,0 |
Instituti |
|
103.000 |
927.000 |
9,0 |
Kliničko-bolnički centri |
|
74.000 |
481.000 |
6,5 |
Klinički centri |
|
235.000 |
1.880.000 |
8,0 |
VMA |
|
20.000 |
160.000 |
8,0 |
Zavod za psihofiziološke poremećaje i govornu patologiju i Zavod za ZZ studenata Beograd |
|
1.500 |
11.000 |
7,3 |
Ukupno |
|
1.029.500 |
8.684.250 |
8,4 |
Tabela 8. Plan zdravstvenih usluga u bolničkoj zdravstvenoj zaštiti za 2014. godinu
zdravstvena usluga |
Ukupno usluga |
Broj usluga u stacionaru |
Broj usluga u ambulanti |
operacije |
460.000 |
|
|
specijalističko-konsultativni pregledi |
10.600.000 |
590.000 |
10.010.000 |
laboratorijska dijagnostika |
51.671.600 |
31.777.400 |
19.894.200 |
- hematološke analize |
8.955.000 |
5.472.000 |
3.483.000 |
- biohemijske analize |
27.477.000 |
17.487.000 |
9.990.000 |
- analize urina |
4.221.000 |
1.745.200 |
2.475.800 |
- mikrobiološke i parazitološke analize |
6.277.200 |
4.213.000 |
2.064.200 |
- patohistološke analize |
2.587.000 |
1.698.000 |
889.000 |
- citogenetske analize |
163.200 |
60.200 |
103.000 |
- ostale laboratorijske analize |
1.991.200 |
1.102.000 |
889.200 |
rendgen dijagnostika |
2.145.000 |
643.500 |
1.501.500 |
UZ dijagnostika |
1.500.000 |
450.000 |
1.050.000 |
Ostale dijagnostičke usluge (spirometrija, kolonoskopija, bronhoskopija i druge) |
6.696.000 |
2.776.000 |
3.920.000 |
Dopler |
570.900 |
228.400 |
342.500 |
Skener |
453.800 |
187.000 |
266.800 |
Magnetna rezonanca |
83.800 |
58.000 |
25.000 |
Terapijske intervencije |
13.800.000 |
11.200.000 |
2.600.000 |
usluge fizikalne medicine i rehabilitacije |
8.440.200 |
2.204.200 |
6.236.000 |
5. KAPACITETI OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA I ZDRAVSTVENE SLUŽBE ZA REALIZACIJU PLANA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE
Zdravstvene potrebe osiguranih lica u oblasti ZZ planiraju se na godišnjem nivou u skladu sa usvojenim Planom zdravstvene zaštite. Realizacija Plana se sprovodi u zdravstvenim ustanovama iz plana mreže u skladu sa kapacitetima i zakonskom regulativom, kao i u zdravstvenim ustanovama van plana mreže u obimu i sadržaju prema mišljenju nadležnih zavoda i instituta za javno zdravlje.
Zdravstvene ustanove planiraju mere i usluge ZZ u oblasti prevencije, ranog otkrivanja rizika za oboljenja, dijagnostike, lečenja i medicinske rehabilitacije, u skladu sa zakonskom regulativom.
Primarnu zdravstvenu zaštitu obezbeđuju domovi zdravlja (sa organizovanom zdravstvenom zaštitom dece do 6 godina, školske dece i omladine do 18 godina, odnosno do kraja srednješkolskog obrazovanja, odraslih, žena u oblasti reproduktivnog zdravlja, u vezi sa planiranjem porodice kao i u toku trudnoće, porođaja i materinstva do 12 meseci nakon porođaja i vulnerabilnih kategorija žena, stomatološkom zdravstvenom zaštitom, hitnom medicinskom pomoći, polivalentnom patronažom, dijagnostikom, kućnim lečenjem i jedinicama za palijativno zbrinjavanje), zavodi, odnosno instituti za javno zdravlje i apoteke.
Sekundarna i tercijarna zdravstvena zaštita se obezbeđuje u oblasti stacionarnog lečenja u okviru 38.519 bolničkih postelja i ambulantno-polikliničkog lečenja.
Zavodi i instituti javno zdravlje obezbeđuju zdravstvenu zaštitu u okviru svojih delatnosti.
Apoteke obezbeđuju zdravstvenu zaštitu u okviru farmaceutske delatnosti za lekove, medicinska sredstva i medicinsko-tehnička pomagala u skladu sa zakonskom regulativom.
Republički fond za zdravstveno osiguranje Srbije utvrđuje potrebna finansijska sredstava za sprovođenje Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2014. godinu.
Način sprovođenja i praćenje realizacije Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2014. godinu definisan je aktom Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje.