PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU PLANA RASPODELE RADIO-FREKVENCIJA ZA SISTEME ZA PRUŽANJE JAVNE ELEKTRONSKE KOMUNIKACIONE USLUGE - ŠIROKOPOJASNE BEŽIČNE PRISTUPNE SISTEME (BWA), MOBILNE/FIKSNE KOMUNIKACIONE MREŽE (MFCN) U FREKVENCIJSKIM OPSEZIMA 3400-3600 MHZ I 3600-3800 MHZ("Sl. glasnik RS", br. 10/2014) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Plan raspodele radio-frekvencija za sisteme za pružanje javne elektronske komunikacione usluge - širokopojasne bežične pristupne sisteme (BWA), mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN) u frekvencijskim opsezima 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz (u daljem tekstu: Plan raspodele) za teritoriju Republike Srbije.
Plan raspodele iz stava 1. ovog člana odštampan je uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Uslovi za raspodelu radio-frekvencija i drugi tehnički uslovi za korišćenje radio-frekvencija u frekvencijskim opsezima 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz, utvrđeni su u Planu raspodele iz člana 1. ovog pravilnika.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Plan raspodele radio-frekvencija za sisteme sa fiksnim bežičnim pristupom (FWA) u frekvencijskim opsezima 3410-3600 MHz i 3600-3800 MHz ("Službeni glasnik RS", broj 17/08).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PLAN
RASPODELE RADIO-FREKVENCIJA ZA SISTEME ZA PRUŽANJE JAVNE ELEKTRONSKE KOMUNIKACIONE USLUGE - ŠIROKOPOJASNE BEŽIČNE PRISTUPNE SISTEME (BWA), MOBILNE/FIKSNE KOMUNIKACIONE MREŽE (MFCN) U FREKVENCIJSKIM OPSEZIMA 3400-3600 MHZ I 3600-3800 MHZ
UVOD
Plan raspodele radio-frekvencija za sisteme za pružanje javne elektronske komunikacione usluge - širokopojasne bežične pristupne sisteme (BWA), mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN) u frekvencijskim opsezima 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz (u daljem tekstu: Plan raspodele) utvrđuje se na osnovu Plana namene radio-frekvencijskih opsega i drugih relevantnih nacionalnih akata i odgovarajućih međunarodnih sporazuma i preporuka imajući u vidu potrebe i zahteve korisnika.
Pravo na korišćenje radio-frekvencija iz frekvencijskih opsega 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz stiče se na osnovu pojedinačne dozvole koja se izdaje po sprovedenom postupku javnog nadmetanja u skladu sa članom 89. Zakona o elektronskim komunikacijama ("Službeni glasnik RS", br. 44/10 i 60/13 - US).
Osnov za donošenje i uslovi za izradu Plana raspodele sadržani su u sledećim dokumentima:
1. Zakon o elektronskim komunikacijama ("Službeni glasnik RS", br. 44/10 i 60/13 - US - u daljem tekstu: Zakon);
2. Uredba o utvrđivanju Plana namene radio-frekvencijskih opsega ("Službeni glasnik RS", broj 99/12, u daljem tekstu: Plan namene);
3. ECC/DEC/(07)02 ECC Decision of 30 March 2007 on availability of frequency bands between 3400-3800 MHz for the harmonised implementation of Broadband Wireless Access systems (BWA);
4. ECC/DEC/(11)06 Harmonised frequency arrangements for mobile/fixed communications networks (MFCN) operating in the bands 3400-3600 MHz and 3600-3800 MHz;
5. ECC/REC/(04)05 Guidelines for accommodation and assignment of Multipoint Fixed Wireless systems in frequency bands 3.4-3-6 GHz and 3.6-3-8 GHz;
6. Resolution ITU-R 56 Naming for International Mobile Telecommunications;
7. ECC Report 100 Compatibility between BWA in the band 3400-3800 MHz and other services;
8. EC Decision 2008/411/EC Commission Decision of 21 May 2008 on the harmonisation of the 3400-3800 MHz frequency band for terrestrial systems capable of providing electronic communications services in the Community;
9. ECC Report 203 "Least Restrictive Technical Conditions suitable for Mobile/Fixed Communication Networks (MFCN), including IMT in the frequency bands 3400-3600 MHz and 3600-3800 MHz";
10. CEPT Report 49 "Technical conditions regarding spectrum harmonisation for terrestrial wireless systems in the 3400-3800 MHz frequency band";
11. EN 302 326 Fixed radio Systems; Multipoint Equipment and Antennas;
12. EN 302 623 Broadband Wireless Access Systems (BWA) in the 3400 MHz to 3800 MHz frequency band; Mobile Terminal Stations;
13. EN 302 774 Broadband Wireless Access Systems (BWA) in the 3400 MHz to 3800 MHz frequency band; Base Stations;
14. ETSI EN 301 908-1 V6.2.1 (2013-04) IMT cellular networks; Harmonized EN covering the essential requirements of article 3.2 of the R&TTE Directive; Part 1: Introduction and common requirements;
15. ETSI EN 301 908-14 V6.1.1 (2013-02) IMT cellular networks; Harmonized EN covering the essential requirements of article 3.2 of the R&TTE Directive; Evolved Universal Terrestrial Radio Access (E-UTRA) Base Stations (BS);
16. ETSI EN 301 908-18 V6.2.1 (2012-11) IMT cellular networks; Harmonized EN covering the essential requirements of article 3.2 of the R&TTE Directive; Part 18: E-UTRA, UTRA and GSM/EDGE Multi-Standard Radio (MSR) Base Station (BS);
17. ETSI EN 301 908-19 V6.1.1 (2013-02) IMT cellular networks; Harmonized EN covering the essential requirements of article 3.2 of the R&TTE Directive; Part 19: OFDMA TDD WMAN (Mobile WiMAX) TDD User Equipment (UE);
18. ETSI EN 301 908-20 V6.1.1 (2013-02) IMT cellular networks; Harmonized EN covering the essential requirements of article 3.2 of the R&TTE Directive;
Part 20: OFDMA TDD WMAN (Mobile WiMAX) TDD Base Stations (BS);
19. ITU-R P.452-14 Prediction procedure for the evaluation of interference between stations on the surface of the Earth at frequencies above about 0.1 GHz.
Uslovi za izradu Plana raspodele u pograničnom području Republike Srbije utvrđuju se bilateralnim i multilateralnim sporazumima sa administracijama susednih država.
1. Uslovi za izradu Plana raspodele
U izradi Plana raspodele primenjeni su sledeći uslovi i principi:
1) kompatibilno korišćenje namenjenog frekvencijskog bloka od strane operatora na nacionalnom i međunarodnom nivou;
2) korišćenje osnovnih regulatornih postavki za izradu i realizaciju Plana raspodele koje se primenjuju u zemljama članicama CEPT;
3) osnovni tehnički parametri za izradu i realizaciju Plana raspodele koji se primenjuju u zemljama članicama CEPT;
4) omogućavanje operatorima javnih komunikacionih sistema optimalno tehničko i ekonomsko planiranje, izgradnju i funkcionisanje mobilnih/fiksnih komunikacionih mreža na teritoriji Republike Srbije u skladu sa Planom raspodele;
5) usaglašeno korišćenje frekvencijskih blokova/frekvencija od strane operatora na nacionalnom i međunarodnom nivou;
6) korišćenje radio-frekvencija iz frekvencijskih opsega 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz bez pojave međusobnih štetnih smetnji.
Na osnovu uslova za izradu Plana raspodele u frekvencijskim opsezima 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz propisuju se tehnički i regulatorni uslovi za raspodelu radio-frekvencija u ovim frekvencijskim opsezima.
2. Tehnički i regulatorni uslovi za raspodelu radio-frekvencija
Plan raspodele propisuje tehničke i regulatorne uslove za dodelu radio-frekvencija iz frekvencijskih opsega 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz za sisteme za pružanje javne elektronske komunikacione usluge - širokopojasne bežične pristupne sisteme (BWA), mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN).
Mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN) uključuju terestrički IMT i druge komunikacione mreže u mobilnoj i fiksnoj službi, gde IMT (International Mobile Telecommunications) obuhvata IMT-2000 i IMT-Advanced (Rezolucija ITU-R 56 - Naming for International Mobile Telecommunications).
2.1. Raspored radio-frekvencijskih blokova za opseg 3400-3600 MHz
U frekvencijskom opsegu 3400-3600 MHz koristi se TDD (Time Division Duplex) način rada. Osnovni frekvencijski blok je širine 5 MHz i opseg sadrži 40 osnovnih frekvencijskih blokova. U slučaju pomeranja frekvencijskog bloka raster je 100 kHz. Raspored osnovnih frekvencijskih blokova prikazan je na Slici 1.
3400 MHz |
3600 MHz |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
|
|
Slika 1. Raspored osnovnih frekvencijskih blokova u opsegu 3400-3600 MHz
Frekvencijski blokovi formiraju se spajanjem više osnovnih frekvencijskih blokova.
2.2. Raspored radio-frekvencijskih blokova za opseg 3600-3800 MHz
U frekvencijskom opsegu 3600-3800 MHz koristi se TDD (Time Division Duplex) način rada. Osnovni frekvencijski blok je širine 5 MHz i opseg sadrži 40 osnovnih frekvencijskih blokova. U slučaju pomeranja frekvencijskog bloka raster je 100 kHz. Raspored osnovnih frekvencijskih blokova prikazan je na Slici 2.
Frekvencijski blokovi formiraju se spajanjem više osnovnih frekvencijskih blokova.
3600 MHz |
3800 MHz |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
5 |
|
|
Slika 2. Raspored osnovnih frekvencijskih blokova u opsegu 3600-3800 MHz
2.3. Maksimalna spektralna gustina ekvivalentne izotropne izračene snage
Korišćenje frekvencijskih blokova u frekvencijskim opsezima 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz mora da bude u granicama BEM (block edge mask) (u daljem tekstu: BEM).
BEM je određena sa 3 komponente:
- maksimalnom spektralnom gustinom ekvivalentne izotropne izračene snage unutar frekvencijskog bloka dodeljenog jednom operatoru,
- ograničenjem snage bazne stanice izvan frekvencijskog bloka dodeljenog operatoru izuzimajući prelazni frekvencijski opseg i
- ograničenjem snage bazne stanice u prelaznom frekvencijskom opsegu.
Na Slici 3. je data ilustracija BEM.
Slika 3. Ilustracija BEM (Block Edge Mask)
2.3.1. Maksimalna spektralna gustina ekvivalentne izotropne izračene snage unutar frekvencijskog bloka dodeljenog jednom operatoru
Maksimalna spektralna gustina ekvivalentne izotropne izračene snage (e.i.r.p.) bazne stanice unutar frekvencijskog bloka dodeljenog jednom operatoru ne sme da bude veća od 68 dBm/5 MHz po antenskom priključku.
Za fiksne terminalne (korisničke) stanice propisana su ograničenja za maksimalnu vrednost spektralne gustine ekvivalentne izotropne izračene snage (e.i.r.p.) u zavisnosti od tipa terminalne stanice i data su u Tabeli 1.
Tip terminalne stanice |
e.i.r.p [dBm/5MHz] |
Fiksna terminalna stanica u otvorenom prostoru |
57 |
Fiksna terminalna stanica u zatvorenom prostoru |
49 |
Tabela 1. Maksimalna vrednost spektralne gustine e.i.r.p. u zavisnosti od tipa fiksne terminalne stanice
Za mobilnu terminalnu (korisničku) stanicu propisano je ograničenje za maksimalnu vrednost ekvivalentne izotropne izračene snage (e.i.r.p.) i dato je u Tabeli 2.
Tip terminalne stanice |
e.i.r.p [dBm] |
Mobilna terminalna stanica |
25 |
Tabela 2. Maksimalna vrednost e.i.r.p. za mobilnu terminalnu stanicu
2.3.2. Ograničenja snage bazne stanice izvan frekvencijskog bloka dodeljenog operatoru izuzimajući prelazni frekvencijski opseg
Svaka bazna stanica koja radi u sinhronizovanim TDD mrežama treba da ispuni strožiji od dva uslova navedena u Tabeli 3.
Sinhronizovane TDD mreže |
|
minimalno slabljenje u odnosu na maksimalnu snagu bazne stanice (dB) (interferencija se meri u opsegu od 5 MHz) |
43 |
maksimalna spektralna gustina e.i.r.p. (dBm/5MHz) po antenskom priključku |
13 |
Tabela 3. Uslovi za sinhronizovane TDD mreže izvan dodeljenog frekvencijskog bloka izuzimajući prelazni frekvencijski opseg
Svaka bazna stanica koja radi u nesinhronizovanim TDD mrežama treba da ispuni uslov naveden u Tabeli 4, gde ukupna snaga u ćeliji predstavlja sumu snaga za svaku antenu, umanjenu za 3 dB.
Nesinhronizovane TDD mreže |
|
maksimalna spektralna gustina e.i.r.p. (dBm/5MHz) po ćeliji |
-34 |
Tabela 4. Uslovi za nesinhronizovane TDD izvan dodeljenog frekvencijskog bloka izuzimajući prelazni frekvencijski opseg
U frekvencijskom opsegu ispod 3400 MHz maksimalna spektralna gustina ekvivalentne izotropne izračene snage (e.i.r.p.) bazne stanice u sinhronizovanim i nesinhronizovanim TDD mrežama ne sme biti veća od -59 dBm/MHz.
2.3.3. Ograničenje snage bazne stanice u prelaznom frekvencijskom opsegu
Minimalno slabljenje u odnosu na maksimalnu snagu bazne stanice i maksimalna spektralna gustina ekvivalentne izotropne izračene snage u prelaznom frekvencijskom opsegu dati su u Tabeli 5. Primenjuje se strožiji od dva navedena uslova. Prelazni frekvencijski opseg obuhvata opseg od 0 - 10 MHz iznad i ispod frekvencijskog bloka dodeljenog operatoru i ne nalazi se u susednom bloku dodeljenom drugom operatoru, osim u slučaju sinhronizovanih TDD mreža. Prelazni frekvencijski opseg ne obuhvata opseg ispod 3400 MHz i iznad 3800 MHz.
|
+/- (0-5) MHz |
+/- (5-10) MHz |
minimalno slabljenje u odnosu na maksimalnu snagu bazne stanice (dB) (interferencija se meri u opsegu od 5 MHz) |
40 |
43 |
maksimalna spektralna gustina (e.i.r.p.) (dBm/5MHz) po antenskom priključku |
21 |
15 |
Tabela 5. Uslovi za baznu stanicu u prelaznom frekvencijskom opsegu
2.3.4. Maksimalna spektralna gustina fluksa snage izvan dodeljene oblasti
Predajnici operatora ne smeju emitovati spektralnu gustinu fluksa snage veću od -115 dBW/m2/5 MHz izvan oblasti pokrivanja koja je dodeljena operatoru. Operatori se mogu međusobno dogovoriti o manje restriktivnim uslovima od uslova propisanih prethodnim stavom, uz saglasnost regulatornog tela nadležnog za elektronske komunikacije.
Operator je dužan da prilagodi parametre svoje bazne stanice tako da budu ispunjeni uslovi za smetnje van granica teritorije Republike Srbije, utvrđeni bilateralnim ili multilateralnim međudržavnim sporazumima.
Predajnici operatora ne smeju emitovati spektralnu gustinu fluksa snage veću od -115 dBW/m2/5 MHz na graničnoj liniji sa susednim zemljama, ukoliko drugačije nije dogovoreno bilateralnim ili multilateralnim međudržavnim sporazumima.
Proračun ometajuće spektralne gustine fluksa snage vrši se prema preporuci ITU-R P.452 za propagaciju u slobodnom prostoru uz dodatnih 15 dB slabljenja uzimajući u obzir uticaj topografije i morfologije.
3. Plan raspodele radio-frekvencija
U frekvencijskim opsezima 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz mogu se formirati frekvencijski blokovi nx5 MHz, spajanjem više susednih osnovnih frekvencijskih blokova širine 5 MHz. Frekvencijski blokovi se dodeljuju kontinualno, bez posebno određenog spoljašnjeg zaštitnog frekvencijskog razmaka, između frekvencijskih blokova dodeljenih različitim operatorima.
Operatori kojima su dodeljeni susedni frekvencijski blokovi mogu se međusobno dogovoriti o drugim uslovima koji omogućavaju efikasnije korišćenje frekvencijskog spektra od uslova propisanih u tačkama 2.3.2. i 2.3.3 ovog plana raspodele, uz saglasnost regulatornog tela nadležnog za elektronske komunikacije.
Pod uslovima iz prethodnog stava podrazumevaju se:
- sinhronizacija mreža u mrežama sa TDD načinom rada,
- dodatno filtriranje na strani bazne stanice u prijemu i u predaji,
- uvođenje zaštitnog kanala,
- koordinacija parametara pojedinačnih baznih stanica, kao što su azimut maksimalnog zračenja, visina i pozicija antene itd.
Pravo na korišćenje frekvencijskih blokova iz frekvencijskih opsega 3400-3600 MHz i 3600-3800 MHz stiče se na osnovu pojedinačne dozvole za regionalno ili nacionalno pokrivanje, koja se izdaje po sprovedenom postupku javnog nadmetanja. Za potrebe ovog plana raspodele, usvojena je podela Republike Srbije na upravne okruge. Nazivi upravnih okruga s pripadajućim opštinama dati su u Tabeli 6.
Redni |
Naziv upravnog okruga |
Broj |
Pripadajuće opštine |
1. |
Grad Beograd |
16 |
Barajevo, Voždovac, Vračar, Grocka, Zvezdara, Zemun, Lazarevac, Mladenovac, Novi Beograd, Obrenovac, Palilula, Rakovica, Savski venac, Sopot, Stari grad, Čukarica |
2. |
Severnobački |
3 |
Bačka Topola, Mali Iđoš, Subotica |
3. |
Srednjobanatski |
5 |
Žitište, Zrenjanin, Nova Crnja, Novi Bečej, Sečanj |
4. |
Severnobanatski |
6 |
Ada, Kanjiža, Kikinda, Novi Kneževac, Senta, Čoka |
5. |
Južnobanatski |
8 |
Alibunar, Bela Crkva, Vršac, Kovačica, Kovin, Opovo, Pančevo, Plandište |
6. |
Zapadnobački |
4 |
Apatin, Kula, Odžaci, Sombor |
7. |
Južnobački |
12 |
Bač, Bačka Palanka, Bački Petrovac, Beočin, Bečej, Vrbas, Žabalj, Novi Sad-grad, Srbobran, Sremski Karlovci, Temerin, Titel |
8. |
Sremski |
7 |
Inđija, Irig, Pećinci, Ruma, Sremska Mitrovica, Stara Pazova, Šid |
9. |
Mačvanski |
8 |
Bogatić, Vladimirci, Koceljeva, Krupanj, Loznica, Ljubovija, Mali Zvornik, Šabac |
10. |
Kolubarski |
6 |
Valjevo, Lajkovac, Ljig, Mionica, Osečina, Ub |
11. |
Podunavski |
3 |
Velika Plana, Smederevo, Smederevska Palanka |
12. |
Braničevski |
8 |
Veliko Gradište, Golubac, Žabari, Žagubica, Kučevo, Malo Crniće, Petrovac, Požarevac |
13. |
Šumadijski |
7 |
Aranđelovac, Batočina, Knić, Kragujevac-grad, Lapovo, Rača, Topola |
14. |
Pomoravski |
6 |
Despotovac, Jagodina, Paraćin, Rekovac, Svilajnac, Ćuprija |
15. |
Borski |
4 |
Bor, Kladovo, Majdanpek, Negotin |
16. |
Zaječarski |
4 |
Boljevac, Zaječar, Knjaževac, Sokobanja |
17. |
Zlatiborski |
10 |
Arilje, Bajina Bašta, Kosjerić, Nova Varoš, Požega, Priboj, Prijepolje, Sjenica, Užice, Čajetina |
18. |
Moravički |
5 |
Gornji Milanovac, Ivanjica, Lučani, Čačak |
19. |
Raški |
5 |
Vrnjačka Banja, Kraljevo, Novi Pazar, Raška, Tutin |
20. |
Rasinski |
6 |
Aleksandrovac, Brus, Varvarin, Kruševac, Trstenik, Ćićevac |
21. |
Nišavski |
8 |
Niš, Niška Banja, Aleksinac, Gadžin Han, Doljevac, Merošina, Ražanj, Svrljig |
22. |
Toplički |
4 |
Blace, Žitorađa, Kuršumlija, Prokuplje |
23. |
Pirotski |
4 |
Babušnica, Bela Palanka, Dimitrovgrad, Pirot |
24. |
Jablanički |
6 |
Bojnik, Lebane, Vlasotince, Leskovac, Medveđa, Crna Trava |
25. |
Pčinjski |
7 |
Bosilegrad, Bujanovac, Vladičin Han, Vranje, Preševo, Surdulica, Trgovište |
Tabela 6. Nazivi upravnih okruga sa pripadajućim opštinama