A - PROGRAMI PRAĆENJA STANJA ŽIVOTNE SREDINE (MONITORING) NA TERITORIJI GRADA NIŠA

Redni broj

NAZIV PROGRAMA ILI PROJEKTA

1.

PROGRAM KONTROLE KVALITETA VAZDUHA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU

Praćenje kvaliteta vazduha u okviru Lokalne mreže mernih stanica i mernih mesta na teritoriji Grada Niša, obuhvata kontinuiranu kontrolu i upravljanje kvalitetom vazduha kroz sistem monitoringa i održavanja baze podataka o kvalitetu vazduha. Ovim se obezbeđuje ispitivanje i kontrola nivoa zagađenosti vazduha tokom cele godine, zatim detekcija povećanih koncentracija zagađujućih materija, utvrđivanje trenda i transporta zagađujućih materija, analiza uticaja izvora zagađivanja vazduha na kvalitet vazduha, analiza prostorne i vremenske raspodele zagađenosti vazduha, procena opterećenosti područja zagađujućim materijama, utvrđivanje efekata preduzetih mera na kvalitet vazduha i istraživanje uticaja zagađenosti vazduha na zdravlje ljudi i životnu sredinu. Merne stanice i merna mesta iz Lokalne mreže zajedno sa mernim stanicama i mernim mestima iz Državne mreže čine sistem monitoringa kvaliteta vazduha u Nišu.

2.

PROGRAM MONITORINGA, PRAĆENJA STANJA I PROGNOZA AEROPOLENA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU

Monitoring aeropolena omogućava proučavanje, prevenciju, dijagnostikovanje, pa i lečenje polenskih alergija. Aeropolen je bitan uzročnik alergijskih reakcija tokom poslednjih 50 godina, a način da se pomogne osobama alergičnim na polen, koji je preporučen od strane (WHO), je organizovanje i sprovođenje kontinuiranog merenja koncentracije polena u vazduhu kao i informisanje korisnika obolelih i stručne javnosti putem medija. Merenje aeroalergenog polena vrši se svakodnevno tokom sezone cvetanja biljaka. U okviru godišnjeg intervala (od februara do novembra meseca) definisane su tri sezone: sezona cvetanja drveća, sezona cvetanja trava i sezona cvetanja korova.
Koncentracija polena se izražava kao broj polenovih zrna u kubnom metru vazduha (PZ/m3). Analizom podataka uz korišćenje meteoroloških podataka i prognostičkih sistema, javnosti se daje izveštaj o stanju koncentracije aeropolena i prognoza polena za naredni period.

3.

PROGRAM PRAĆENJA KVALITETA POVRŠINSKIH VODA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU

Ovim Programom definišu se mesta i parametri kontrole površinskih voda reka na teritoriji grada Niša i to: Nišave, Južne Morave, Kutinske reke i Toponičke reke. Monitoring je osnova za dobijanje informacija o kvalitetu vode vodotokova. Posebna uloga monitoringa je zaštita vode kao prirodnog resursa i njenog korišćenja za vodosnabdevanje, sport, rekreaciju i dr.
Ispitivanje kvaliteta vode obuhvata organoleptička svojstva vode, fizičko-hemijske i mikrobiološke parametre.

4.

PROGRAM MONITORINGA STANJA NIVOA KOMUNALNE BUKE NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU

Grad Niš kao jedinica lokalne samouprave je subjekt sistema zaštite životne sredine i u okviru svoje nadležnosti utvrđene zakonom obezbeđuje kontinualnu kontrolu i monitoring stanja buke u životnoj sredini.
Monitoring buke se vrši sistematskim merenjem, ispitivanjem i ocenjivanjem indikatora buke, fizičkih veličina kojima se opisuje buka u životnoj sredini i koje su vezane za štetni efekat buke. Realizacijom Programa monitoringa stanja nivoa buke na teritoriji grada Niša za 2014/2015. godinu, a u cilju zoniranja teritorije grada Niša, planiranja zvučne zaštite, i ocene od štetnog dejstva buke u naseljenim mestima, vršiće se merenje nivoa zvučnog pritiska i definisanje njegove vremenske zavisnosti na 11 mernih lokaliteta koji pokrivaju sve gradske opštine.

5.

PROGRAM ISPITIVANJA ZAGAĐENOSTI ZEMLJIŠTA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU

Program ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Niša obuhvata laboratorijske analize uzoraka zemljišta sa 140 lokaliteta, u cilju procene stanja zagađenosti zemljišta u zoni zaštite izvorišta. Lokacije sa kojih se uzimaju i ispituju uzorci nalaze se u zonama izvorišta vodosnabdevanja, zonama saobraćajnica, zonama pored toplana, benzinskih stanica i u blizini industrijskih objekata.
Laboratorijsko ispitivanje zemljišta vrši se na prisustvo teških metala, organskih polutanata (polihlorovanih bifenila, polihlorovanih dibenzodioksina i polihlorovanih dibenzofurana), ukupnog azota, sumpora i fosfora.
Laboratorijsko ispitivanje i tumačenje rezultata vrši se u skladu sa odredbama Uredbe o programu sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta, indukatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologiji za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik RS", broj 88/10), a u skladu sa preporukama Svetske zdravstvene organizacije (WHO) i Agencije za zaštitu životne sredine (EPA-USA).
Na osnovu ispitivanja uzoraka zemljišta uzetih sa lokaliteta predviđenih Programom i dobijenim rezultatima napraviće se zaključci u pogledu zagađenja zemljišta.

6.

PROGRAM PRAĆENJA AKTIVNOSTI RADIONUKLIDA U ZEMLJIŠTU I U ŽIVOTNOJ SREDINI NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU

Ispitivanje sadržaja radionuklida u životnoj sredini (u daljem tekstu: monitoring radioaktivnosti) vrši se radi utvrđivanja prisustva radionuklida u životnoj sredini. Program praćenja i ispitivanja radioaktivnosti u životnoj sredini grada Niša obuhvata:
1. Praćenje radioaktivnosti zemljišta na području grada Niša - uzorkovanje i gama-spektrometrijsko ispitivanje sadržaja radionuklida u zemljištu parkova, dvorišta predškolskih i školskih ustanova, u zemljištu uzetog iz okoline divljih deponija i pored velikih saobraćajnica.
2. Gama-spektrometrijsko određivanje sadržaja radionuklida u građevinskom zemljištu u industrijskim zonama na teritoriji grada Niša.

7.

PROJEKAT OBEZBEĐIVANJA USLOVA I FORMIRANJA MOBILNE STANICE ZA KONTROLNI MONITORING NIVOA NEJONIZUJUĆIH ZRAČENJA, ODREĐIVANJE ELEKTROMAGNETNO UGROŽENIH PODRUČJA I FORMIRANJE MAPE ELEKTROMAGNETNIH ZRAČENJA ZA TERITORIJU GRADA NIŠA U 2014/2015. GODINI, SA PREDLOGOM MERA ZA SMANJENJE NIVOA NEJONIZUJUĆIH ZRAČENJA

Kontrola i praćenje nivoa nejonizujućih zračenja vrši se za niskofrekventna područja, koja potiču od izvora nejonizujućih zračenja - transformatorskih stanica i dalekovoda i visokofrekventna područja, koja potiču od izvora nejonizujućih zračenja - radio baznih stanica mobilne telefonije u zonama povećane osetljivosti.
Ciljevi Projekta su:
• Formiranje mape emitera nejonizujućih zračenja u frekvencijskom opsegu od 50Hz do 7GHz (radio - frekventna zračenja);
• Utvrđivanje lokacija na kojima rezultantno elektromagnetno polje predstavlja rizik za stanovništvo i precizni podaci o lokacijama na kojima se mogu instalirati nove bazne stanice i
• Predlog mera za smanjenje nivoa elektromagnetnih zračenja u rizičnim područjima.
Projekat se sastoji iz više faza od dobijanja kompletne slike o nivoima elektromagnetnog zračenja koje može biti štetno za ljudsko zdravlje, do predloga mera za smanjenje nivoa zračenja i to:
• Izrade karte elektromagnetne zagađenosti sa lokacijama emitera;
• Procena rizika stanovništva koja bi se zasnovala na preliminarnim merenjima i proračunu izloženosti na osnovu podataka dobijenih iz karte elektromagnetnih emitera i
• Izrada mobilne stanice od odgovarajućih komponenta i kontinuirani monitoring elektromagnetnih zračenja, postavljanjem iste na svim lokacijama koje su neophodne da bi se pokrila celokupna teritorija Grada i kontinuirano vršilo merenje.
Rezultati kontinuiranog praćenja nivoa nejonizujućih zračenja planira se da budu prikazani preko web orjentisane aplikacije na sajtu Uprave za privredu, održivi razvoj i zaštitu životne sredine - čime bi bili dostupni i stanovništvu.
Očekivani rezultati Projekta su:
• Stručna procena rizika od uticaja zračenja izvora nejonizujućih zračenja u urbanim sredinama - u zonama povećane osetljivosti.
• Izrada Programskog paketa za procenu izvodljivosti postavljanja novih izvora nejonizujućih zračenja sa aspekta uticaja elektromagnetnog zračenja na zdravlje ljudi i životnu sredinu.

8.

PROGRAM SPROVOĐENJA DEZINSEKCIJE NA TERITORIJI GRADA NIŠA U 2014. GODINI

Dezinsekcija predstavlja važnu meru za zaštitu stanovništva od zaraznih bolesti. Ova higijensko-epidemiološka mera preduzima se u cilju uništavanja insekata, kao važnih činilaca u nastanku zaraznih bolesti.
Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", br. 125/04) definisano je da je dezinsekcija opšta higijensko-epidemiološka mera koja se sprovodi u naseljenim mestima i na javnim površinama, a u cilju zaštite stanovništva od zaraznih bolesti. U cilju sprečavanja i suzbijanja zaraznih bolesti koje se šire posredstvom insekata, donosi se program kojim se definišu površine na kojima će se sprovoditi dezinsekcija, vreme sprovođenja, učesnici u realizaciji programa, izvori i dinamika obezbeđivanja sredstava i praćenje sprovođenja. U slučaju ukazane potrebe sprovodiće se dodatni tretmani dezinsekcije.

NAPOMENA:
U slučaju da sprovođenje Programa dezinsekcije na teritoriji Republike Srbije, bude u nadležnosti Ministarstva zdravlja Republike Srbije, zbog detekcije virusa groznice "Zapadnog Nila", opredeljena sredstva za ovaj program biće raspoređena na druge pozicije i koristiće se za realizaciju ostalih programa i projekata.

NADZOR NAD SPROVOĐENJEM DEZINSEKCIJE

Nadzor nad sprovođenjem dezinsekcije obuhvata stručnu kontrolu i izveštaj o efektima izvođenja dezinsekcije - uništavanje krpelja i suzbijanje komaraca (kroz larvicidni i adulticidni tretman), koja će biti izvršena u skladu sa Programom sprovođenja dezinsekcije na teritoriji grada Niša za 2014. godinu.

UKUPNO: 15.300.000,00

B - DODATNA MERENJA I AKTIVNOSTI U ŽIVOTNOJ SREDINI U SLUČAJU HEMIJSKOG UDESA, PO UKAZANOJ POTREBI I PO NALOGU INSPEKCIJE

Redni broj

NAZIV AKTIVNOSTI

1.

MERENJA U SLUČAJU HEMIJSKOG UDESA

U slučaju hemijskog udesa, deo sredstava za merenja i sanaciju degradirane životne sredine, biće obezbeđena sa ove pozicije.

2.

MERENJA U ŽIVOTNOJ SREDINI PO UKAZANOJ POTREBI I PO ZAHTEVU INSPEKCIJE

U slučaju da dođe do pojave povećane koncentracije zagađujućih materija u životnoj sredini i ukaže se potreba za dodatna merenja određene zagađujuće materije i za merenja koja su po nalogu inspekcije, sredstva će biti obezbeđena sa ove pozicije.

3.

UKLANJANJE RADIOAKTIVNIH GROMOBRANA PO UKAZANOJ POTREBI, ODNOSNO PO ZAHTEVU INSPEKCIJE

Troškove uklanjanja izvora jonizujućih zračenja - radioaktivnih gromobrana snosi pravno lice ili preduzetnik koji ih poseduje, odnosno koristi. Sa ove pozicije će biti finansirano uklanjanje radioaktivnih gromobrana sa objekata koji nemaju odgovorno pravno lice koje, u skladu sa zakonskom regulativom, treba da snosi troškove uklanjanja ovih gromobrana. Uklanjanje radioaktivnih gromobrana je zakonska obaveza na osnovu Zakona o zaštiti od jonizujućih zračenja i o nuklearnoj sigurnosti. Izvori jonizujućih zračenja - radioaktivni gromobrani moraju se ukloniti u roku od pet godina od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Po pismenom obaveštenju i nalogu nadležnog inspektora za zaštitu životne sredine, koji je ustanovio postojanje radioaktivnog gromobrana na nekom objektu koji nema odgovorno pravno lice ili radioaktivnog gromobrana koji je u fazi padanja sa ovakvog objekta - i može biti opasnosti za okruženje, ili je pao sa objekta, uklanjanje radioaktivnog gromobrana će se finansirati sa ove pozicije. Za uklanjanje i dalje zbrinjavanje ovog otpada biće angažovana ovlašćena organizacija koja ima dozvolu za upravljanje radioaktivnim otpadom.

UKUPNO: 1.500.000,00

V - PROGRAMI I PROJEKTI ZA POBOLJŠANJE KVALITETA ŽIVOTNE SREDINE OD INTERESA ZA GRAD NIŠ

Redni broj

NAZIV PROGRAMA ILI PROJEKTA

1.

PROGRAM ČIŠĆENJA DIVLJIH DEPONIJA NA TERITORIJI GRADA NIŠA - 1 FAZA

Program čišćenja divljih deponija, realizovaće se u cilju uređenja degradiranih prostora, nakon čega će isti biti ozelenjen u skladu sa Programom ozelenjavanja. Očišćene površine na kojima su se nalazile divlje deponije, nakon ozelenjavanja i uređenja, realizacijom Programa uspostavljanja video nadzora, biće konstantno nadgledane od strane Komunalne policije Grada Niša u cilju sprečavanja ponovnog deponovanja otpada, i biće definisana njihova namena i dinamika održavanja, čime će se prevashodno očistiti zapuštene površine, onemogućiće se ponovno nekontrolisano deponovanje otpada na ovim površinama i unaprediti izgled grada. Program čišćenja divljih deponija biće poveren Javno komunalnom preduzeću "Mediana" iz Niša.

2.

PROGRAM OZELENJAVANJA POVRŠINA NA KOJIMA SU BILE DIVLJE DEPONIJE I REVITALIZACIJA UGROŽENIH I ZAPUŠTENIH JAVNIH ZELENIH POVRŠINA U GRADU U CILJU UNAPREĐENJA ŽIVOTNE SREDINE - 1 FAZA

Program ozelenjavanja površina na kojima su bile divlje deponije, realizovaće se uporedo sa Programom čišćenja istih. Nakon čišćenja pristupiće se ozelenjavanju i uređenju tog prostora čime će se onemogućiti ponovo deponovanje otpada na tim površinama.
Ovaj Program obuhvata i čišćenje zapuštenih i obraslih površina, kao i ozelenjavanje istih, a realizovaće se kroz uređenje takozvanih "urbanih džepova" - zapuštenih zelenih površina, neuređenih ili devastiranih prostora koji predstavljaju javne površine u okviru stambenih blokova, stambeno-poslovnih zona i drugih urbanizovanih delova grada. Uređenjem ovih prostora biće definisana njihova namena, obaveze i dinamika održavanja, čime će se prevashodno očistiti zapuštene površine i unaprediti izgled stambenih zona grada. Ovaj Program će realizovati JKP "Gorica" iz Niša.

3.

PROGRAM OZELENJAVANJA DVORIŠTA ŠKOLSKIH I PREDŠKOLSKIH USTANOVA U CILJU SMANJENJA NIVOA BUKE I AEROZAGAĐENJA - PRVA FAZA

Program ozelenjavanja dvorišta školskih i predškolskih ustanova u cilju smanjenja nivoa buke i aerozagađenja realizovao bi se kroz nekoliko faza u toku više godina, tako što bi se u svakoj fazi obuhvatilo po nekoliko dvorišta škola i vrtića, u skladu sa opredeljenim sredstvima za svaku godinu - sve dok ne budu obuhvaćene sve škole i vrtići na teritoriji grada Niša. Posmatrano sa zdravstvenog aspekta najosetljiviji na postojeća zagađenja životne sredine su deca, te predloženi Program ima za cilj određivanje najugroženijih dvorišta obdaništa i osnovnih škola - od povećanog nivoa buke i aerozagađenja i ublažavanje ovog problema formiranjem visokog zelenila dugog vegetacionog perioda, celom dužinom - po obodu dvorišta. Planira se odabir lokacija prema stepenu zagađenosti, kroz utvrđivanje blizine dvorišta do prometnih saobraćajnica, čime se povećava buka i zagađenje vazduha.
Na osnovu izrađenog Programa ozelenjavanja dvorišta školskih i predškolskih ustanova u cilju smanjenja nivoa buke i aerozagađenja - prva faza, angažovaće se JKP "Gorica" iz Niša za izvođenje radova na ozelenjavanju dvorišta školskih i predškolskih ustanova.
Uspostavljanje zelenila uz ograde dvorišta - sadnjom drvenastih biljaka koje će biti određene Programom, omogućiće se smanjenje nivoa buke i zagađenja vazduha, jer zelene biljke predstavljaju prirodne prečišćivače zagađujućih i štetnih materija u gradskim uslovima, a u isto vreme će se i vizuelno srediti i oplemeniti prostor gde deca provode dosta vremena. Cilj ovog projekta je pozitivan uticaj na zdravlje najmlađe populacije.

4.

PROGRAM UREĐENJA MEĐUBLOKOVSKOG ZELENILA U CILJU UNAPREĐENJA ŽIVOTNE SREDINE

Zelene površine su pluća svakog grada i zato je njihovo adekvatno održavanje nužnost. Lepo uređene parkovske površine se moraju stalno održavati i negovati. U jednom gradu pored javnih zelenih površina sadržanih redovnim programom održavanja, neophodno je i uređenje i redovno održavanje Blokovskog zelenila stambenih objekata. Ovo su površine koje su neophodne stanarima tih zgrada za odmor i relaksaciju, a mališanima za igru, jer su parkovi sa mobilijarom često prilično udaljeni od njihovog mesta stanovanja.
Projekat Uređenja i održavanja blokovskog zelenila stambenih objekata grada Niša podrazumeva čišćenje staza i parkovskih površina, košenje blokovskog zelenila stambenih objekata, šišanje žive ograde. Ovaj Projekat će realizovati JKP "Gorica" iz Niša.

5.

PROGRAMI I PROJEKTI ZAŠTITE, RAZVOJA ZAŠTIĆENIH PRIRODNIH DOBARA I UNAPREĐENJA ZELENILA U PARKOVIMA NA TERITORIJI GRADA NIŠA

U 2014. godini razmatraće se programi ili projekti zaštite i razvoja zaštićenih dobara, vršiti nadzor nad realizacijom aktivnosti iz usvojenih Programa ili projekata u skladu sa finansijskim mogućnostima, a na osnovu konkretnih projekata ponuđenih od strane upravljača zaštićenih dobara ili organizacija za zaštitu prirode.
- Promovisanje zaštićenih prirodnih dobara
- Održavanje spomenika prirode
- Očuvanje i unapređenje zelenila u funkciji zaštite životne sredine u parku "Tvrđava"
- Uređenje spomen - parka "Bubanj"
- Očuvanje biodiverziteta
- Drugi projekti zaštite prirode

6.

IZRADA PROJEKTA ZVUČNE ZAŠTITE (ZVUČNE BARIJERE) NA ODABRANIM LOKACIJAMA

Višegodišnjim praćenjem stanja nivoa komunalne buke na teritoriji grada Niša, predložene su mere smanjenja nivoa buke, planiranjem i realizacijom zvučne zaštite, radi smanjenja štetnog dejstva buke na stanovništvo u naseljenim mestima.
U Prvoj fazi planira se izrada Projekta sa podacima o vrsti, visini i načinu postavljanja barijera, kao i podacima o redosledu lokacija na kojima se postavljaju zvučne barijere u zavisnosti od stepena ugroženosti.

7.

IZVOĐENJE RADOVA NA REALIZACIJI PROJEKTA ZVUČNE ZAŠTITE (ZVUČNE BARIJERE) NA ODABRANIM LOKACIJAMA - PRVA FAZA

Usluga izvođenja radova na realizaciji Projekta zvučne zaštite (zvučne barijere) na odabranim lokacijama - postavljanje zvučnih barijera, realizovaće se nakon dobijene saglasnosti Uprave za planiranje i izgradnju Grada Niša - da se na tim lokacijama u skladu sa Projektom mogu postaviti zvučne barijere.

8.

REALIZACIJA DRUGE FAZE MONITORINGA RADI UTVRĐIVANJA PARAMETARA STANJA ZEMLJIŠTA I PODZEMNIH VODA U UŽOJ I ŠIROJ ZONI UTICAJA DEPONIJE "BUBANJ", PO NALOGU REPUBLIČKOG INSPEKTORA

Nastavak realizacije uspostavljanja programa monitoringa, terenskih i laboratorijskih istražnih radova, radi utvrđivanja parametara stanja zemljišta i podzemnih voda u užoj i široj zoni uticaja deponije "Bubanj", naložena Rešenjem Ministarstva energetike, razvoja i zaštite životne sredine, Sektor za kontrolu i nadzor, Republičkog inspektora za zaštitu životne sredine, broj 353-03-00431/2013-06 od 18.04.2013. godine.
Za realizaciju druge faze monitoringa potrebno je da se sredstva prenesu JKP "Mediana", koja dalje realizuje postupak sprovođenja javne nabavke i odabir Ovlašćene organizacije koja će vršiti pripremne radove i monitoring.

UKUPNO: 22.000.000,00

G - ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNI PROGRAMI I PROJEKTI KOJI SE ODNOSE NA UNAPREĐENJE I ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE

Redni broj

NAZIV PROGRAMA

1.

ISTRAŽIVAČKO RAZVOJNI PROGRAM OCENE KVALITETA VAZDUHA - PUTEM SENZORA, SA PROCENOM ZDRAVSTVENOG RIZIKA PRI KRATKOTRAJNIM EKSPOZICIJAMA, OBJAVLJIVANJEM REZULTATA U REALNOM VREMENU I PREDLOGOM MERA ZA SMANJENJE ZAGAĐENJA 1.B. I 2.A. FAZA

Praćenje i ocena kvaliteta vazduha vrši se u cilju zaštite zdravlja ljudi, vegetacije i prirodnih ekosistema.
Programom je predviđeno višegodišnje praćenje kvaliteta vazduha - putem senzora, sa obaveštenjem u realnom vremenu, tako da se u slučaju prekoračenja koncentracija opasnih po zdravlje ljudi, mogu u pravo vreme preduzeti sve neophodne mere zaštite zdravlja stanovništva i mere zaštite životne sredine. Realizacijom ovog programa dobiće se realna slika kvaliteta vazduha na teritoriji grada Niša - u svim ulicama grada, sa tačno definisanim područjima grada u kojima je ugrožen kvalitet vazduha. Na osnovu dobijenih rezultata predložiće se mere koje je neophodno preduzeti u cilju poboljšanja kvaliteta vazduha.
Cilj programa je da informacije o kvalitetu vazduha za celokupnu teritoriju grada Niša, budu dostupne i objavljene u realnom vremenu. Na osnovu izmerenih koncentracija zagađujućih materija u vazduh, građani će biti upoznati sa zdravstvenim rizikom koji je prouzrokovan povećanom koncentracijom jedne ili više zagađujućih materija i merama zaštite. Na osnovu višegodišnjih konstantnih merenja i praćenja kvaliteta vazduha, a uzimajući u obzir i meteorološke uslove biće izvršeno i mapiranje celokupne teritorije grada Niša sa predstavljanjem ugroženih područja - delova grada gde se pojavljuje povećana koncentracija zagađujućih materija. Primenom odgovarajućih modela vršiće se predviđanje koncentracija u delovima grada gde nije sprovedeno njihovo direktno merenje u cilju kartografisanja kvaliteta vazduha i definisanjem polja zdravstvenog rizika na celokupnoj analiziranoj teritoriji grada Niša. Primarna svrha projekta je da će na osnovu rezultata merenja i dobijenih informacija o zonama aerozagađenja i zonama zdravstvenog rizika, ovlašćena organizacija koja realizuje ovaj program uraditi Studiju sa predlogom adekvatnih mera prevencije i zaštite od aerozagađenja.
U 2013. godini započeta je realizacija ovog istraživačko razvojnog projekta - 1.A. faza, kojom su obuhvaćene sledeće aktivnosti:
1. izrada Metodologije istraživanja terena radi određivanja lokacija na kojima će biti postavljeni senzori;
2. nabavka jedne pokretne kalibrisane merne stanice, nabavka komponente i izrada sistema sa 30 senzora za praćenje kratkotrajnih ekspozicija zagađujućih supstanci u ambijentalnom vazduhu, grupisanih u 5 bežičnih mrežnih čvorova, koji predstavljaju kontrolna merna mesta i
3. izrada odgovarajućeg pratećeg softvera za prikupljanje podataka, realizacija mernih sistema na lokacijama definisanim u izrađenoj Metodologiji istraživanja, izrada bežičnih senzorskih sistema, ostvarivanje komunikacionog prenosa sa centralnim kontrolnim računarom na kome bi se formirala i odgovarajuća baza podataka.
U 2014. godini planira se realizacija sledećih faza:
1.B. - Razrada metodologije za kartografisanje kvaliteta vazduha i određivanje zona sa stepenom zagađenosti vazduha - (početak nakon postavljanja i kalibracije senzora, do jula 2015. godine) i
2.A. - Praćenje kvaliteta vazduha - ocena kvaliteta vazduha i formiranje zona po stepenu zagađenosti (početak nakon postavljanja i kalibracije senzora, juli 2014 - do završetka programa pratiće se i ocenjivati kvalitet vazduha uporedo sa realizacijom ostalih faza).

UKUPNO: 5.000.000,00

D - OBRAZOVNE AKTIVNOSTI, EDUKACIJA, ŠTAMPANJE PROPAGANDNOG MATERIJALA, PROMOCIJA, JAČANJE SVESTI O POTREBI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE I OSTALI PROGRAMI I PROJEKTI U SKLADU SA ZAKONOM O ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE

Redni broj

NAZIV PROGRAMA ILI PROJEKTA

1.

IZRADA PROGRAMA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE

Izrada Programa zaštite životne sredine na teritoriji grada Niša u skladu sa članom 68. Zakona o zaštiti životne sredine.
Programa zaštite životne sredine je strateški dokument u ovoj oblasti kojim će se definisati prioriteti za naredni period u skladu sa Nacionalnim programom, Strategijom održivog razvoja Republike Srbije i svojim interesima i specifičnostima, odnosno Strategijom razvoja Niša kako bi se obezbedila usklađenost politike zaštite životne sredine sa drugim sektorskim politikama.

2.

IZRADA PROJEKTA "SISTEM RAZDVOJENOG PRIKUPLJANJA OTPADA NA TERITORIJI GRADA NIŠA SA MOGUĆNOŠĆU PRIMENE OD 2015. GODINE"

Razdvojenim prikupljanjem komunalnog otpada obezbeđuje se efikasno i efektivno upravljanje tokovima korisnih materijala iz otpada. Pored toga, značajno se racionalizuju troškovi sakupljanja i transporta komunalnog otpada. Izdvajanje korisnih materijala "na izvoru" značajno doprinosi razvoju tržišta reciklabilnih materijala. Dobar sistem razdvojenog sakupljanja otpada se, po pravilu, posebno razvija za zone individualnog (razdvajanje korisnih materijala iz otpada u domaćinstvima) i kolektivnog (reciklažni centri) stanovanja na čitavoj teritoriji grada. U procesu razvoja sistema neophodno je razviti mehanizam stimulisanja građana da učestvuju u novom sistemu sakupljanja otpada.
Ishod projekta je "Studija uspostavljanja i razvoja sistema razdvojenog sakupljanja otpada na teritoriji Grada Niša". Rezultati studije daju konkretna rešenja za sve faze razvoja sistema razdvojenog sakupljanja komunalnog otpada za početak primene u praksi. Ovaj Projekat bi bio osnova sa definisanim načinom i aktivnostima razdvojenog sakupljanja komunalnog otpada po fazama, koji bi počeo da se primenjuje na teritoriji grada Niša u 2015. godini i time bi se značajno smanjila količina otpada koji se deponuje na deponiji, a iskoristile bi se sve upotrebljive komponente iz otpada.

3.

PROGRAM USPOSTAVLJANJA I RAZVOJA SISTEMA UPRAVLJANJA ORGANSKIM OTPADOM NA SEOSKOM PODRUČJU NIŠA - 1 FAZA

Osnova za razvoj i realizaciju Programa je činjenica o dominantnoj (i do 80 %) količini organske komponente u komunalnom otpadu na seoskom području. Procesima kućnog, baštenskog i delimično centralizovanog kompostiranja, organska komponenta komunalnog otpada na seoskom području može biti iskorišćena za proizvodnju komposta-najkvalitetnijeg dodatka za poboljšanje kvaliteta zemljišta u poljoprivrednoj proizvodnji. Program ima dve osnovne komponente, odnosno dve osnovne faze. Prva faza je promocija kompostiranja kroz edukativna predavanja i realizacije programa obuke za proizvodnju i korišćenje komposta. U okviru druge komponente - druge faze Programa odabranim seoskim domaćinstvima treba obezbediti male kućne kompostere.
• Za realizaciju prve faze ovog Programa, koja je planirana u 2014. godini, biće izabrana naučno - obrazovna institucija koja ima stručni kadar koji će pripremiti i realizovati promociju kompostiranja kroz edukativna predavanja i realizaciju programa obuke za proizvodnju i korišćenje komposta u svim seoskim naseljima na teritoriji grada Niša i napraviti popis domaćinstva koja su zainteresovana za kompostiranje otpada.
• Za realizaciju druge faze u skladu sa raspoloživim sredstvima u 2015. godini počeće se sa nabavkom definisanih malih kućnih kompostera zainteresovanim domaćinstvima i biće im ustupani na korišćenje. Druga faza će se realizovati u dužem vremenskom periodu - više godina, sve dok postoje zainteresovana domaćinstva koja bi kompostirala svoj otpad i time smanjila količinu otpada koja se deponuje na deponiji.
Održivost projekta obezbeđuje se stalnim povećanjem broja domaćinstava koja se uključuju u razvijeni sistem kućnog kompostiranja. Realizacijom projekta značajno se smanjuje količina komunalnog otpada na seoskom području koji sakuplja i transportuje komunalno preduzeće.

4.

PROGRAM PROMOCIJE I RAZVOJA ORGANSKE POLJOPRIVREDE U SEOSKIM NASELJIMA GRADA NIŠA

Programom je obuhvaćeno oko 70.000 hiljada stanovnika svih seoskih naselja na teritoriji Grada Niša. Cilj je da se, u početnoj fazi Programa, informacije o značaju i prednostima organske poljoprivredne proizvodnje učine dostupnim svim domaćinstvima na seoskom području. U nastavku Programa realizovaće se istraživanje o zainteresovanosti i spremnosti seoskih domaćinstava za uspostavljanje i razvoj organske poljoprivredne proizvodnje. U završnoj fazi Programa realizovaće se posebni programi obuke za razvoj organske poljoprivrede.
Ovaj Program bi se realizovao u saradnji sa Upravom za poljoprivredu i razvoj sela Grada Niša i zajednički finansirao, a realizacija bi bila poverena izabranoj naučno - obrazovnoj instituciji koja ima stručni kadar koji će pripremiti i realizovati edukaciju, popis zainteresovanog stanovništva i obuku za razvoj organske poljoprivrede.

5.

"ZANIMLJIVA RECIKLAŽA" - KAMPANJA JAČANJA SVESTI UČENIKA MLAĐIH RAZREDA OSNOVNIH ŠKOLA O ODRŽIVOM UPRAVLJANJU OTPADOM

Cilj projekta je jačanje svesti učenika mlađih razreda osnovnih škola na teritoriji Grada Niša za održivo upravljanje otpadom, kroz kreativnu igru, sticanje znanja, takmičenje i aktivno uključivanje u kreiranje boljeg kvaliteta životne sredine na lokalnom nivou. Realizacijom projekta značajno se povećava broj dece zainteresovanih za aktivno uključivanje u rešavanje problema otpada. Realizacija projekta značajno doprinosi povećanju nivoa znanja o rešenjima za probleme otpada. Projekat podstiče na organizovanje praktičnih aktivnosti za razdvojeno sakupljanje materijala iz otpada. U prvoj fazi grupa stručnjaka (prosvetnih radnika, pedagoga, psihologa, profesora likovne kulture i engleskog jezika...) radi na razvoju, pripremi i štampanju dvojezične (srpsko-engleske) bojanke "RECIKLAŽA". U nastavku se u svim školama na teritoriji Grada Niša organizuju školska takmičenja u popunjavanju odabranih delova bojanke i školske izložbe dečjih radova, sa kojih se biraju po četiri najbolja učenička rada (po jedan iz svakog razreda). Završna faza predstavlja izložbu najboljih radova, koja se organizuje 5. juna 2014. na Svetski dan zaštite životne sredine. Najznačajniji očekivani rezultati realizacije projekta su: povećanje broja dece zainteresovane za aktivno uključivanje u rešavanje problema otpada u njihovoj sredini, povećanje nivoa znanja o rešenjima za probleme otpada, podsticanje nastavnika da kontinuirano rade na povećanju sadržaja iz oblasti zaštite životne sredine u školskim programima, organizovanje praktičnih aktivnosti za razdvojeno sakupljanje materijala iz otpada, korišćenje štampanih materijala projekta za realizaciju redovnih nastavnih sadržaja iz različitih predmeta.

6.

PROJEKAT EDUKACIJE "KAKO PREPOZNATI I ZAŠTITI GMIZAVCE U SVOJOJ OKOLINI"

Stručnjaci za vodozemce i gmizavce naučno-obrazovne ustanove koja raspolaže kadrovima za ovu vrstu edukacije, realizovaće projekt edukacije građana o prepoznavanju i postupanju sa zmijama i drugim gmizavcima, na teritoriji gradskih opština kroz seriju interaktivnih predavanja i radionica u svim gradskim opštinama, koji obuhvata upoznavanje sa vrstama zmija koje se mogu sresti u neposrednom okruženju, njihovom biologijom i ekologijom, metodologijom prepoznavanja otrovnih od neotrovnih vrsta i postupanjem u situaciji kada se zmija sretne u okviru životnog prostora. Predavanja će biti prilagođena različitim starosnim i interesnim grupama upotpunjena odgovarajućim pratećim materijalom.

7.

OSTALI PROJEKTI EDUKACIJE I PROMOCIJE

Ostali projekti edukacije i promocije:
• Upravljanje hemikalijama u svim fazama životnog ciklusa;
• Održivo upravljanje zaštitom životne sredine u 21. veku i
• Drugi projekti edukacije.

8.

PROJEKAT UREĐENJA PROSTORA U OKVIRU ŠKOLSKOG DVORIŠTA, SA ENDEMIČNIM, UGROŽENIM I RETKIM VRSTAMA BILJAKA BARSKIH I KAMENJARSKIH EKOSISTEMA NIŠA, KAO NASTAVNO SREDSTVO I NAČIN UTICAJA NA EKOLOŠKU SVEST

Grad Niš kao deo jugoistočne Srbije ubraja se u red područja izuzetne raznovrsnosti i bogatstva biljnog sveta. U cilju promovisanja prirodnih, prvenstveno florističkih i vegetacijskih vrednosti ovog prostora predlaže se formiranje dve kolekcije živih biljaka koje bi bile sačinjene po uzoru na prirodne ekosisteme.
Uređivanje površina podrazumeva uspostavljanje kamenjara tj. "alpinetum" i izgradnja bazena u vidu "bare", sa ugroženim, retkim i endemičnim vrstama biljaka barskih i kamenjarskih ekosistema grada Niša, takvog sadržaja i namene, koji će omogućiti svima, a posebno školskoj omladini da se upozna na neposredan način sa karakterističnim predstavnicima biljnog sveta okoline Niša i jugoistočne Srbije, njihovim naučnim i praktičnim značajem, kao i sa potrebom-nužnošću i tehnikom njihovog očuvanja u vidu "Ex situ" sistema (izvan prirodnog staništa), sa prevashodnim ciljem razvijanja svesti o ulozi čoveka kao subjekta zaštite prirode i životne sredine.
Ovako uređena površina planira se da bude u dvorištu jedne osnovne škole gde će se održavati edukacije, a učenici će moći da upoznaju ove biljne vrste.

9.

INFORMISANJE, OGLAŠAVANJE I OBJAVLJIVANJE PODATAKA O STANJU I KVALITETU ŽIVOTNE SREDINE

U cilju redovnog, blagovremenog, potpunog i objektivnog obaveštavanja javnosti o stanju životne sredine, javnosti rada Uprave i jačanju svesti o značaju zaštite životne sredine, nastaviće se kontinuirano održavanje, inoviranje i rekonstrukcija u smislu unapređenja Internet prezentacije Uprave, sa pratećim troškovima (zakup hostinga, domena i slično). Sastavni deo Internet prezentacije Uprave je i elektronska verzija Ekobiltena, Godišnjeg Izveštaja o kvalitetu životne sredine, svi Izveštaji o praćenju stanja životne sredine na teritoriji grada Niša i sve ostale informacije iz oblasti zaštite životne sredine.

10.

UČEŠĆE GRADA U SUFINANSIRANJU MEĐUNARODNIH PROJEKATA I UČEŠĆE GRADA U FINANSIRANJU I SUFINANSIRANJU OSTALIH PROGRAMA I PROJEKATA IZ OBLASTI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE

Kako bi Grad učestvovao na međunarodnim projektima iz oblasti zaštite životne sredine, potrebno je opredeliti ova sredstva koja bi se koristila za sufinansiranje međunarodnih projekata.
Ova sredstva mogu da se koriste i za finansiranje i sufinansiranje ostalih projekata i programa iz oblasti zaštite životne sredine.

11.

UČEŠĆE GRADA U FINANSIRANJU PROJEKATA NEVLADINOG SEKTORA IZ OBLASTI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE

Programi i projekti nevladinog sektora iz oblasti zaštite životne sredine u 2014. godini odnosiće se na projekte:
• Uređenje i ozelenjavanje dela površine na keju ili druge površine u gradu i
• Zbrinjavanje određenih vrsta divljih životinja i pružanje pomoći stanovništvu u slučaju opasnosti od istih.
Ovi programi i projekti će se realizovati na osnovu konkursa za nevladine organizacije i dostavljenih predloga projekta.

UKUPNO: 12.200.000,00

FINANSIRANJE OBAVEZA LOKALNE SAMOUPRAVE UTVRĐENIH ZAKONIMA IZ OBLASTI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE.

UKUPNO: 56.000.000,00

A. OBAVEZE PO SKLOPLJENIM UGOVORIMA ZA REALIZACIJU PROGRAMA I PROJEKATA - KOJE SU DOSPELE U 2013. GODINI, A NISU ISPLAĆENE PRUŽAOCIMA USLUGA

Redni broj

PROGRAMI I PROJEKTI KOJI SU REALIZOVANI U 2012. GODINI, A NISU ISPLAĆENI U CELOSTI

1.

Program kontrole kvaliteta vazduha na teritoriji grada Niša za 2011/2012. godinu

2.

Program praćenja aktivnosti radionuklida u zemljištu i u životnoj sredini na teritoriji grada Niša za 2011/2012. godinu

3.

Program monitoringa stanja nivoa komunalne buke na teritoriji grada Niša za 2011/2012. godinu

4.

Program akustičkog zoniranja teritorije grada Niša

5.

Pružanje usluge nadzora sistematske deratizacije i dezinsekcije na teritoriji grada Niša za 2012. godinu

UKUPNO: 3.600.860,67

Redni broj

PROGRAMI I PROJEKTI KOJI SU REALIZOVANI U 2013. GODINI, A NISU ISPLAĆENI U CELOSTI

1.

Program monitoringa, praćenja stanja i prognoza aeropolena na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

2.

Program kontrole kvaliteta vazduha na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

3.

Program praćenja kvaliteta površinskih voda na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

4.

Program sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

5.

Program praćenja aktivnosti radionuklida u zemljištu i u životnoj sredini na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

6.

Program monitoringa stanja nivoa komunalne buke na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

7.

Projekat kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja u životnoj sredini, određivanje elektromagnetno ugroženih područja na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

8.

Program sprovođenja sistematske dezinsekcije na teritoriji grada Niša za 2013. godinu

9.

Pružanje usluge nadzora i stručne kontrole izvođenja vanredne dezinsekcije na 5 lokaliteta na teritoriji grada Niša u 2013. godini

10.

Pružanje usluge nadzora izvođenja vanredne dezinsekcije na teritoriji grada Niša za 2013. godinu

11.

Prenos sredstava JKP "Mediana"- za monitoring deponije "Bubanj"

12.

Program monitoringa vode za piće javnih česama na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

13.

Program monitoringa vode za piće seoskih vodovoda na teritoriji grada Niša za 2012/2013. godinu

UKUPNO: 8.177.355,32

B. OBAVEZE ZA KOJE JE SPROVEDEN POSTUPAK JAVNIH NABAVKI ILI SE SPROVODI POSTUPAK JAVNIH NABAVKI U 2013. GODINI, A SKLAPANJE UGOVORA I REALIZACIJA SE OČEKUJE U 2014. GODINI, PROGRAMI I PROJEKTI KOJI SU PLANIRANI PROGRAMOM KORIŠĆENJA SREDSTAVA ZA 2013. GODINU, A REALIZOVAĆE SE U 2014. GODINI

Redni broj

NAZIV PROGRAMA ILI PROJEKTA

1.

Program sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

2.

Program monitoringa stanja nivoa komunalne buke na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

3.

Projekat kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja u životnoj sredini, određivanje elektromagnetno ugroženih područja na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

4.

Program praćenja aktivnosti radionuklida u zemljištu i u životnoj sredini na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

5.

Program monitoringa, praćenja stanja i prognoza aeropolena na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

6.

Program praćenja kvaliteta površinskih voda na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

7.

Istraživačko razvojni program ocene kvaliteta vazduha, putem senzora, sa procenom zdravstvenog rizika pri kratkotrajnim ekspozicijama, objavljivanjem rezultata u realnom vremenu - 1. A. faza

8.

Program kontrole kvaliteta vazduha na teritoriji grada Niša za 2013/2014. godinu

9.

Neutrošena sredstva koja su planirana za finansiranje projekata ozelenjavanja i uređenja određenih površina u gradu u cilju unapređenja životne sredine

UKUPNO: 26.730.784,01

OBAVEZE KOJE SE PRENOSE IZ 2013. GODINE U 2014. GODINU

UKUPNO: 38.509.000,00

PODSTICAJNI, PREVENTIVNI I SANACIONI PROGRAMI I PROJEKTI - KOJI SE SUFINANSIRAJU IZ BUDŽETA GRADA NIŠA

Redni broj

NAZIV PROJEKTA

1.

PROJEKAT SANACIJE, ZATVARANJA I REKULTIVACIJE DEPONIJE "BUBANJ"

Grad učestvuje u realizaciji Projekta sanacije, zatvaranja i rekultivacije deponije "Bubanj", koji podrazumeva izvođenje radova na zatvaranju deponije koja ne spada u sanitarne deponije. Rešavanje problema sadašnje deponije jedan je od vitalnih prioriteta, koji će uticati na zaštitu i unapređenje životne sredine. U narednom periodu na osnovu planske i tehničke dokumentacije, biće izgrađena nova Regionalna sanitarna deponija, čime će biti sistemski rešen problem deponovanja smeća na prihvatljiv način. U 2014. godini u Budžetu Grada Niša planirana su sredstva u iznosu od 25.300.000,00 dinara za radove na sanaciji i zatvaranju deponije "Bubanj".

25.300.000,00

2.

PROJEKAT "RECIKLAŽNO DVORIŠTE"

U oblasti upravljanja otpadom na teritoriji Grada, ne postoji u dovoljnoj meri odvojeno sakupljanje i reciklaža otpada. Međutim u gradu postoji inicijativa i razumevanje za izmenu postojeće situacije i neprestano dograđivanje i unapređivanje sistema upravljanja otpadom. U skladu sa finansijskim mogućnostima, pažljivo se biraju tehnologije i buduća razvojna usmerenja.

Grad Niš u saradnji sa Ministarstvom nadležnim za zaštitu životne sredine i Javno komunalnim preduzećem "Mediana" iz Niša, učestvuje u realizaciji Projekta "Izgradnja Reciklažnog dvorišta", koji omogućava održivo upravljanje otpadom, razvrstavanje količina proizvedenog otpada, a time i povećanje udela otpada koji je ponovno iskoristiv, uz istovremeno smanjenje opterećenja tela deponije. Projekat se realizuje kroz sledeće aktivnosti:

U 2014. godini u Budžetu Grada Niša planirana su sredstva u iznosu od:

34.100.000,00

SREDSTVA ZA FINANSIRANJE OBAVEZA U 2014. GODINI, ZA PRODUŽETAK REALIZACIJE PODSTICAJNIH, PREVENTIVNIH I SANACIONIH PROGRAMA I PROJEKTA

UKUPNO: 59.400.000,00