ODLUKA O SLUČAJEVIMA I USLOVIMA PLAĆANJA, NAPLAĆIVANJA, UPLATA I ISPLATA U EFEKTIVNOM STRANOM NOVCU ("Sl. glasnik RS", br. 67/2011, 46/2014 i 71/2014)

1. Ovom odlukom propisuju se slučajevi u kojima se plaćanje, naplaćivanje, uplata i isplata mogu vršiti u efektivnom stranom novcu, kao i uslovi pod kojima se vrše.

2. Plaćanje/naplaćivanje/uplata/isplata u efektivnom stranom novcu, u smislu ove odluke, mogu se vršiti u vrstama deviza propisanim odlukom kojom se utvrđuju vrste deviza i efektivnog stranog novca koje se kupuju i prodaju na deviznom tržištu.

Izuzetno od stava 1. ove tačke, uplate i isplate u smislu tačke 10. ove odluke mogu se vršiti i u vrstama efektivnog stranog novca koje se mogu kupovati i prodavati na deviznom tržištu a propisane su odlukom iz tog stava.

3. Rezident - pravno lice, preduzetnik i ogranak stranog pravnog lica mogu, u obavljanju delatnosti za koju su registrovani, vršiti naplatu u efektivnom stranom novcu u sledećim slučajevima:

1) po osnovu izvoza robe i usluga koji se ne može naplatiti preko banke, do iznosa od 15.000 evra po transakciji;

2) po osnovu prodaje robe na međunarodnom aerodromu u slobodnim carinskim prodavnicama i pružanja usluga ishrane i pića u ugostiteljskim objektima posle carinske kontrole;

3) po osnovu prodaje goriva i maziva, te otpreme i prihvata stranih vazduhoplova i brodova;

4) po osnovu prodaje putničkih karata i prehrambenih i drugih proizvoda putnicima u toku međunarodnog putničkog prevoza;

5) po osnovu prodaje putničkih karata za međunarodni saobraćaj koja se vrši za račun nerezidenta;

6) po osnovu naplate putarine za vozila strane registracije.

4. Efektivni strani novac ostvaren u slučajevima iz tačke 3. ove odluke, rezident iz te tačke uplaćuje na svoj devizni račun kod banke - najkasnije u roku tri radna dana od dana naplate.

Rezident iz tačke 3. ove odluke dužan je da pri uplati efektivnog stranog novca na svoj devizni račun u banci priloži dokumentaciju kojom dokazuje osnov po kojem je stekao taj novac (jedinstvena carinska isprava za izvoz robe, ugovor ili faktura za izvoz usluge, ugovor ili profaktura za avansnu naplatu izvoza, izjava odgovornog lica da se izvoz robe i usluga ne može naplatiti preko banke, račun i sl.).

5. Rezident iz tačke 3. ove odluke može u slučajevima iz odredaba od 2) do 6) te tačke u svojoj deviznoj blagajni držati najviše 5% iznosa poslednjeg dnevnog prometa ostvarenog u efektivnom stranom novcu - radi vraćanja ostatka ovog novca kupcu.

Banka može rezidentu iz stava 1. ove tačke, radi formiranja devizne blagajne, isplatiti efektivni strani novac u iznosu potrebnom za početak naplate u tom novcu koji je utvrđen odlukom nadležnog organa tog rezidenta.

5a Rezident koji pruža usluge međunarodnog robnog i putničkog prevoza može u svojoj deviznoj blagajni držati efektivni strani novac za plaćanje naknade troškova za službeno putovanje u inostranstvo zaposlenog koji vrši prevoz, kao i za plaćanje troškova u vezi s prevoznim sredstvom i robom na putu u inostranstvu - u iznosu koji ne prelazi 1.000 evra, odnosno protivvrednost u drugoj stranoj valuti obračunatu po zvaničnom srednjem kursu Narodne banke Srbije.

Iznos iz stava 1. ove tačke predstavlja prosečno dnevno stanje efektivnog stranog novca na mesečnom nivou i izračunava se tako što se zbir tih dnevnih stanja podeli brojem kalendarskih dana u tom mesecu.

Rezident iz stava 1. ove tačke isplaćuje efektivni strani novac zaposlenom iz tog stava na osnovu putnog naloga i izdaje potvrdu o toj isplati, koja sadrži ime, prezime i broj pasoša tog zaposlenog, iznos i vrstu efektivnog stranog novca koji se isplaćuje i broj putnog naloga na koji se isplata odnosi.

Rezident iz stava 1. ove tačke dužan je da vodi evidenciju izdatih potvrda o isplaćenom/uplaćenom efektivnom stranom novcu u deviznu blagajnu, kao i evidenciju obračuna troškova putovanja iz tog stava.

6. Diplomatsko-konzularno predstavništvo Republike Srbije u inostranstvu može, u skladu sa zakonom kojim se uređuju republičke administrativne takse, naplaćivati takse u efektivnom stranom novcu koji to predstavništvo na devizni račun u inostranstvu polaže u skladu s propisom kojim se uređuje držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu.

7. Rezident iz člana 2. tačka (1) odredba pod 6) Zakona o deviznom poslovanju može vršiti uplatu efektivnog stranog novca na svoj devizni račun kod Narodne banke Srbije po osnovu povraćaja neutrošenih sredstava koja su po nalogu tog rezidenta, a radi finansiranja službenog boravka njegovog zaposlenog u inostranstvu, prethodno preneta na račun diplomatsko-konzularnog predstavništva Republike Srbije u inostranstvu.

Rezident iz stava 1. ove tačke koji obavlja poslove međunarodne policijske saradnje može uplate/isplate u efektivnom stranom novcu koje se odnose na tu saradnju vršiti preko posebnog deviznog računa otvorenog kod Narodne banke Srbije.

Pri uplati/isplati iz ove tačke, rezident iz te tačke dužan je da priloži dokumente kojima se dokazuje osnov sticanja efektivnog stranog novca (odluka ili rešenje nadležnog organa i sl.).

8. Uplate efektivnog stranog novca po sudskom rešenju rezidenti vrše na osnovu kopije ovog rešenja kojim je uslovljeno da uplata bude u efektivnom stranom novcu.

8a. U slučaju više sile (ratnog stanja, elementarnih nepogoda, političkih događaja, akata vlasti i drugih sličnih okolnosti), rezidenti koji drže devize u inostranstvu u skladu s propisom kojim se uređuje držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu a koji su izvršili naplatu u efektivnom stranom novcu ili su taj novac podigli sa svojih računa u inostranstvu - mogu taj novac uplatiti na devizni račun kod banke, odnosno Narodne banke Srbije.

Pri uplati iz stava 1. ove tačke, rezident iz tog stava dužan je da priloži dokument na osnovu koga se može utvrditi osnov po kojem je stekao novac iz tog stava (npr. potvrdu o prijemu efektivnog stranog novca od nerezidenta, izjavu koju je potpisalo odgovorno lice rezidenta i sl.), kao i izjavu sa opisom okolnosti iz stava 1. ove tačke koje nije mogao da spreči ili izbegne a koju je potpisalo odgovorno lice rezidenta.

8b. Donacije u humanitarne, naučne i kulturne svrhe u Republici Srbiji mogu se uplaćivati u efektivnom stranom novcu na devizne račune otvorene za te namene kod banke, odnosno Narodne banke Srbije.

9. Rezidenti, banka i Narodna banka Srbije uplate/isplate efektivnog stranog novca po osnovu službenog putovanja u inostranstvu vrše do iznosa utvrđenog propisom kojim se uređuju uslovi za lične i fizičke prenose sredstava plaćanja u inostranstvo i iz inostranstva.

10. Banka i rezident - pravno lice i preduzetnik koji ima ovlašćenje nadležnog organa za obavljanje menjačkih poslova uplate/isplate efektivnog stranog novca vrše u skladu s propisom kojim se uređuju menjački poslovi - preko posebnog tekućeg deviznog računa otvorenog kod banke, u skladu s propisom kojim se uređuju uslovi otvaranja i način vođenja deviznih računa rezidenata.

11. Rezidenti iz ove odluke i banke dužni su da se pri vršenju plaćanja/naplaćivanja/uplata/isplata u efektivnom stranom novcu pridržavaju propisa kojima se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma, odnosno postupanje s novcem za koji postoji sumnja da je falsifikovan.

12. Radnim danom, u smislu ove odluke, smatra se svaki dan, osim nedelje i dana praznika koji su proglašeni neradnim danima.

13. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o plaćanju, naplaćivanju, uplati i isplati koji se mogu vršiti u efektivnom stranom novcu ("Službeni glasnik RS", br. 9/2007, 118/2007, 18/2009 i 38/2010).

14. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".