ODLUKA O UTVRĐIVANJU ZGRADE "URED" U KRAGUJEVCU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 84/2014)

1. Zgrada "Ured" u Kragujevcu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Zgrada "Ured" u Kragujevcu (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na teritoriji grada Kragujevca, Ulica Nikole Pašića broj 1, na katastarskoj parceli broj 3826 K.O. Kragujevac, u državnoj svojini.

Spomenik kulture sagrađen je 1931. godine za smeštaj ureda za osiguranje radnika, prema projektu arhitekte Bogdana Nestorovića, profesora Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. U početku svoje arhitektonske delatnosti u projektima profane arhitekture, posebno administrativnih i bankarskih zgrada, prof. B. Nestorović primenjivao je modernizovanu klasicističku arhitekturu pod uticajem francuske škole. Ovaj izvanredan poznavalac istorije arhitekture pratio je i savremene tokove graditeljskog stvaralaštva. Četvrtu deceniju 20. veka karakteriše uspon monumentalne arhitekture, podstaknut složenim estetskim i ideološkim shvatanjima, a javne građevine dominantnih, svečanih formi shvatane su kao reprezenti državne politike. Zato je kao prednost iskoristio položaj na uglu ulica Nikole Pašića i Miloja Pavlovića, koji je uslovio oblikovanje masa u latinično slovo V. Težište je na stvaranju sažete harmonične celine sa naglašenim zasečenim ugaonim traktom. Takvo zidno platno rešio je naglašavanjem ulazne partije širokim stepeništem kojim se pristupa monumentalnom lučno izvedenom ulazu, između dva snažna stuba završena neoklasicističkim kapitelima sa volutama, koji se pružaju do kordonskog venca, nadvišenog ravnom atikom sa simetrično postavljenim naizmeničnim punim i površinama sa balusterima. Zgrada ima suteren, visoko prizemlje i sprat. Pored administrativnih prostorija, zgrada je imala i ordinacije: dve ambulante opšte prakse, po jednu hiruršku, očnu, ušnu, zubnu, ginekološku, antituberkuloznu, kao i pulmološko i rendgenološko odeljenje. U prizemlju su bila parna kupatila sa kadama, tuševima i posebnim odeljenjima za fizikalnu terapiju, masažu i hidroterapiju. U rešavanju osnova i organizaciji prostora ove reprezentativne javne građevine Nestorović je akademičar, struktura se zasniva na proverenim graditeljskim obrascima, istovremeno prepletenim sa modernističkim funkcionalizmom. U spoljnoj kompoziciji ostvario je osobenu varijantu modernizovane monumentalne neoklasične istorističke arhitekture, čiji koncept podrazumeva naglašen geometrizam i čiste, svedene, jednostavne fasadne površine. Danas ovu zgradu koristi Institut za javno zdravlje Kragujevac.

Osim arhitektonskih vrednosti autorskog ostvarenja prof. Bogdana Nestorovića, ovaj spomenik kulture značajan je i zbog doprinosa razvoju zdravstvene kulture u Šumadiji.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele broj: 3824, 3825, 3826, 3827 i 3830 K.O. Kragujevac, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

2) zabrana prepravki, dogradnje i nadgradnje;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

5) postavljanje uređaja za zaštitu od požara;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

7) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojim gabaritom, volumenom, oblikom ili namenom mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

3) zabrana gradnje objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;

4) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata unutar zaštićene okoline;

5) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i opasnih materija;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

7) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline spomenika kulture u funkciji spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".