ODLUKA O UTVRĐIVANJU VILE "MI LA" U VRNJAČKOJ BANJI ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 84/2014)

1. Vila "Mi La" u Vrnjačkoj Banji utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Vila "Mi La" u Vrnjačkoj Banji (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Vrnjačka Banja, u Vrnjačkoj Banji, Ulica Proleterskih brigada broj 6, u svojini SPC, na katastarskoj parceli broj 682 K.O. Vrnjačka Banja, u državnoj svojini.

Spomenik kulture sagradio je inženjer Milosav Bošković najverovatnije po svojim nacrtima tridesetih godina 20. veka na obodu Rudnog brda. Ime vili "Mi La", zapisano notnim pismom na glavnoj fasadi, dao je kako prema imenu svoje žene Mile, tako i zbog njene ljubavi prema muzici i izvanrednom pevanju. Bošković je radio kao savetnik Ministarstva šuma i rudnika Kraljevine Jugoslavije. Rukovodio je 1939. godine gradnjom puta koji iz Vrnjačke Banje vodi na Goč. Na spomen ploči, postavljenoj povodom gradnje puta nalazi se tekst: "Ovaj put je izgradilo Ministarstvo šuma i rudnika pod rukovodstvom ing. Milosava Boškovića, našeg savetnika 1939. godine". Posle Drugog svetskog rata inženjer Bošković je u Banji radio kao savetnik u komisiji za procenu nacionalizovanih objekata.

Maštovito komponovano zdanje nadahnuto romantičarskim težnjama odlikuju elementi koji se sreću u srpskoj srednjovekovnoj arhitekturi (polukružni otvori uokvireni kamenim blokovima, konzole koje nose ugaonu terasu, monumentalni trem sa arkadama). Stilizovanjem i primenom motiva narodnog neimarstva stvoreni su novi oblici inspirisani tradicionalnim. Projektant je primenio prepoznatljive oblike, preuzete iz graditeljske tradicije: složen četvorovodni krov pokriven ćeramidom, dimnjake sa ukrasnim kapama i trem sa lucima. Ima suteren, prizemlje i sprat. Masivno je zidana od kamena i opeke. Obrada spoljnih zidova je rustična. Međuspratne konstrukcije su betonske. U organizaciji prostora prihvaćen je tradicionalni model građanskog stana sa centralnim ulaznim holom, salonima i trpezarijom u prizemlju, privatnim sobama na spratu (spavaće, dečje, kupatilo), pomoćnim prostorijama u podrumu (ostave, kuhinja). Obrada enterijera upotrebom drveta (dekorativni elementi, lamperija) i kamena (kamin, neki podovi, oplata), kao i drugi detalji primenjene umetnosti (lusteri, kovine, delovi nameštaja i dr.) ukazuju na potrebu vlasnika za reprezentativnošću. Unutrašnje stepenice su drvene. Dvorište je ograđeno zidanom ogradom od opeke, grubo malterisanom i pokrivenom ćeramidom, sa ritmično postavljenim kružnim otvorima sa kovanom rešetkom, istim motivom kovine ponovljenim i na kapijama. U dvorištu je česma, bazen, senica i dekorativno drveće. Vilu je otkupila Srpska pravoslavna crkva, a u Banji je poznata kao "Patrijaršijska vila".

Ovaj spomenik kulture svrstava se u značajna ostvarenja u graditeljskom nasleđu banja Srbije zbog arhitektonskih svojstava, oblikovanja zasnovanog na eklektičkom pristupu u primeni arhitektonskih i dekorativnih elemenata inspirisanih srpskom srednjovekovnom arhitekturom i narodnim neimarstvom.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele broj: 680/2, 682 i 683 K.O. Vrnjačka Banja, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

2) zabrana prepravki, dogradnje i nadgradnje spomenika kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

5) postavljanje uređaja za zaštitu od požara;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

7) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture;

8) očuvanje izvornog izgleda ograde dvorišta, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

9) očuvanje prvobitnog hortikulturnog uređenja, obnavljanje, negovanje i redovno održavanje dekorativne flore dvorišta.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojim gabaritom, volumenom, oblikom ili namenom mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

3) zabrana gradnje objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;

4) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata unutar zaštićene okoline;

5) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i opasnih materija;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

7) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline spomenika kulture u funkciji spomenika kulture.

6. Odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".