PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU MERA ZA RANO OTKRIVANJE, DIJAGNOSTIKU, SPREČAVANJE ŠIRENJA, SUZBIJANJE I ISKORENJIVANJE ZARAZNE BOLESTI PLAVOG JEZIKA, KAO I NAČINU NJIHOVOG SPROVOĐENJA("Sl. glasnik RS", br. 18/2009 i 95/2014) |
Ovim pravilnikom utvrđuju se mere za rano otkrivanje, dijagnostiku, sprečavanje širenja, suzbijanje i iskorenjivanje zarazne bolesti plavog jezika, način njihovog sprovođenja, kao i način određivanja granica zaraženog i ugroženog područja.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) gazdinstvo sumnjivo na bolest plavog jezika jeste gazdinstvo na kojem je postavljena sumnja na bolest plavog jezika zbog pojave kliničkih znakova bolesti ili ako se epizootiološkim ispitivanjem utvrdi da postoji veza sa drugim, na bolest plavog jezika sumnjivim ili zaraženim, gazdinstvom;
2) žarište bolesti plavog jezika predstavlja gazdinstvo ili drugo mesto na području Republike Srbije gde je potvrđen jedan ili više slučajeva bolesti plavog jezika;
3) zona sezonski slobodna od bolesti plavog jezika jeste epizootiološki relevantno geografsko područje za koje je, u određenom periodu godine, nadzorom utvrđeno da nema prenošenja virusa bolesti plavog jezika ili odraslih oblika insekata iz roda kulikoides (Culicoides) koji mogu biti prenosioci tog virusa;
4) kontrolne - "sentinel" životinje jesu goveda, ovce ili drugi preživari na određenom gazdinstvu, koji se u određenom vremenskom razdoblju, jednom ili više puta uzastopno, ispituju na prisustvo antitela protiv virusa uzročnika bolesti plavog jezika, odnosno na prisustvo virusa uzročnika bolesti plavog jezika;
5) plan za vanredne situacije jeste plan kojim se utvrđuje organizacija i način sprovođenja mera za suzbijanje bolesti plavog jezika (u daljem tekstu: krizni plan);
6) potvrda bolesti plavog jezika jeste akt kojim ministarstvo nadležno za poslove veterinarstva (u daljem tekstu: Ministarstvo) proglašava bolest plavog jezika na osnovu laboratorijskih rezultata kojim se dokazuje cirkulacija virusa uzročnika bolesti plavog jezika na određenom području, a u slučaju epizootije i na osnovu kliničkih i/ili epizootioloških podataka;
7) prenosilac bolesti (u daljem tekstu: vektor) jesu svi insekti roda Culicoides koji su biološki prenosioci virusa uzročnika bolesti plavog jezika;
8) prijemčive životinje jesu svi preživari;
9) primarno žarište bolesti plavog jezika predstavlja žarište bolesti plavog jezika koje nije epizootiološki povezano sa prethodnim žarištem u istom području ili kod koga se moraju odrediti granice restriktivne zone, odnosno kod koga se moraju menjati granice postojećih restriktivnih zona;
10) restriktivna zona obuhvata zaraženo i ugroženo područje koje je utvrđeno u skladu sa odredbama ovog pravilnika;
11) službena kontrola obuhvata mere, radnje i aktivnosti koje se preduzimaju radi direktne ili indirektne zaštite zdravlja životinja od bolesti plavog jezika, a čine je različite metode i tehnike kao što su: nadzor nad zdravljem životinja, inspekcijski nadzor, monitoring, uzorkovanje, provere i revizije;
12) sumnja na bolest plavog jezika jeste pojava bilo kojeg kliničkog simptoma bolesti plavog jezika kod prijemčivih životinja, kao i postojanje epizootioloških podataka koji ukazuju na mogućnost da se bolest plavog jezika pojavila;
13) tranzit životinja predstavlja kretanje životinja iz ili kroz restriktivnu zonu, iz restriktivne zone kroz zonu koja nije restriktivna i nazad u istu zonu, odnosno do druge restriktivne zone.
Slučaj bolesti plavog jezika kod životinje, u smislu ovog pravilnika, jeste pojava bolesti kod prijemčive životinje, ako je ispunjen jedan od sledećih uslova:
1) kod životinje su utvrđeni klinički znaci bolesti karakteristični za bolest plavog jezika;
2) kod kontrolnih - "sentinel" životinja kod kojih je u prethodnom serološkom ispitivanju utvrđen negativan nalaz, u poslednjem serološkom ispitivanju utvrđen je pozitivan nalaz specifičnih antitela protiv bar jednog serotipa virusa bolesti plavog jezika;
3) kod životinje je izolovan i identifikovan virus bolesti plavog jezika;
4) kod životinje su primenom seroloških metoda utvrđena specifična antitela protiv virusa bolesti plavog jezika ili je utvrđen virusni antigen, odnosno virusna ribonukleinska kiselina (RNK) specifična za najmanje jedan serotip virusa bolesti plavog jezika.
Pored uslova iz stava 1. ovog člana, potrebno je da skup epizootioloških podataka ukazuje da su klinički simptomi, odnosno rezultati laboratorijskih analiza posledica cirkulacije virusa bolesti plavog jezika, a ne rezultat uvođenja vakcinisanih ili seropozitivnih životinja iz restriktivnih zona na gazdinstvo.
II MERE RANOG OTKRIVANJA BOLESTI PLAVOG JEZIKA, DIJAGNOSTIKE I NAČIN SPROVOĐENJA TIH MERA
U slučaju sumnje na pojavu bolesti plavog jezika sprovode se sledeće mere:
1) popis gazdinstava na kojima se drže ili uzgajaju prijemčive životinje, popis prijemčivih životinja na gazdinstvu, kao i popis uginulih, zaraženih životinja, odnosno životinja sumnjivih na zarazu;
2) popis mesta na i oko gazdinstva na kojima je utvrđena sumnja, a koja predstavljaju potencijalna staništa za vektore;
3) sprovođenje epizootiološkog uviđaja, u skladu sa ovim pravilnikom;
4) obilaženje gazdinstva uz sprovođenje kliničkog pregleda životinja, odnosno patoanatomskog pregleda uginulih životinja, kao i laboratorijska ispitivanja radi potvrde postojanja bolesti;
5) zabranu kretanja prijemčivih životinja sa gazdinstva;
6) zatvaranje prijemčivih životinja u objekte, gde je to moguće, u periodu aktivnosti vektora;
7) tretiranje životinja, objekata i okoline u kojima one borave, kao i prevoznih sredstava kojima se vrši prevoz životinja za tu svrhu odobrenim insekticidom, uzimajući u obzir postojanost insekticida i klimatske uslove;
8) uklanjanje leševa životinja na neškodljiv način.
Vlasnik ili držalac prijemčivih životinja kod kojih postoji sumnja na bolest plavog jezika, dužan je da preduzme naređene mere, u skladu sa odredbama člana 4. ovog pravilnika.
Mere iz člana 4. tač. 2), 3), 4) i 8) ovog pravilnika primenjuju se na prijemčive životinje koje žive slobodno u prirodnim rezervatima.
Mere iz člana 4. ovog pravilnika primenjuju se dok se ne isključi sumnja na bolest plavog jezika.
Prisutnost bolesti plavog jezika potvrđuje Ministarstvo na osnovu rezultata dijagnostičkih ispitivanja.
Izuzetno, u slučaju epizootije Ministarstvo može potvrditi prisutnost bolesti plavog jezika bez rezultata dijagnostičkog ispitivanja i na osnovu kliničkih simptoma, odnosno epizootioloških podataka.
Kada se potvrdi bolest plavog jezika sprovode se sledeće mere:
1) klanje životinja kada se to smatra potrebnim kako bi se sprečilo širenje epizootije ili ubijanje životinja sa izraženim kliničkim simptomima;
2) neškodljivo uklanjanje leševa uginulih i ubijenih životinja;
3) iz člana 4. ovog pravilnika i na drugim gazdinstvima u krugu od 20 km od zaraženog gazdinstva;
4) vakcinaciju, u skladu sa posebnim programom vakcinacije;
5) epizootiološki uviđaj, u skladu sa ovim pravilnikom.
Ministarstvo može povećati ili smanjiti veličinu zone iz stava 1. tačka 3) ovog člana, u zavisnosti od epizootioloških, geografskih, ekoloških i meteroloških uslova.
Epizootiološki uviđaj obuhvata:
1) utvrđivanje perioda u kojem je prisutna bolest plavog jezika;
2) utvrđivanje izvora bolesti plavog jezika;
3) popis gazdinstava sa prijemčivim životinjama koje bi mogle biti zaražene iz istog izvora;
4) utvrđivanje prisutnosti i rasprostranjenosti vektora;
5) praćenje kretanja i prometa životinja;
6) praćenje načina i puteva uklanjanja leševa.
Podatke prikupljene epizootiološkim uviđajem veterinarski inspektor dostavlja Ministarstvu.
Epizootiološke podatke iz člana 8. stav 2. ovog pravilnika i podatke o monitoringu na bolest plavog jezika Ministarstvo vodi u Centralnoj bazi.
Epizootiološki podaci dostavljaju se kao:
1) mesečni izveštaj, najkasnije 30-og dana od dana isteka meseca na koji se izveštaj odnosi, koji naročito sadrži:
(1) podatke o kontrolnim životinjama koje se nalaze u restriktivnim zonama,
(2) entomološke podatke prikupljene u toku sprovođenja monitoring programa u restriktivnim zonama;
2) šestomesečni izveštaj za period januar-jun, odnosno jul-decembar tekuće godine, najkasnije 30-og dana od dana isteka perioda na koji se izveštaj odnosi, koji naročito sadrži:
(1) podatke o programima nadzora bolesti plavog jezika na teritorijama van restriktivnih zona,
(2) podatke o sprovedenim vakcinacijama u restriktivnim zonama;
3) godišnji izveštaj, najkasnije do 30. aprila za prethodnu godinu, a koji sadrži podatke iz stava 2. tačka 2) ovog člana.
Podaci o monitoringu na bolest plavog jezika su:
1) serološki/virusološki podaci o bolesti plavog jezika, i to:
(1) administrativna jedinica (upravni okrug, opština, naseljeno mesto),
(2) ispitane vrste životinja i podaci o gazdinstvu,
(3) tip monitoringa (kontrolno ili periodično istraživanje),
(4) laboratorijske metode (ELISA, serum neutralizacija, PCR, izolacija virusa i drugo),
(5) mesec i godina,
(6) broj ispitanih životinja,
(7) broj pozitivnih životinja,
(8) serološko ili virusološko utvrđivanje serotipa virusa;
2) entomološki podaci o bolesti plavog jezika, i to:
(1) administrativna jedinica (upravni okrug, opština, naseljeno mesto),
(2) jedinstvena oznaka lokacije (jedinstveni kod za svaku od lokacija sa zamkama za vektore),
(3) datum sakupljanja vektora,
(4) geografska širina i dužina,
(5) ukupan broj sakupljenih primeraka vektora (Culicoides spp),
(6) ukupan broj sakupljenih primeraka C. imicola ako su podaci dostupni,
(7) ukupan broj sakupljenih primeraka C. obsoletus Complex ako su podaci dostupni,
(8) ukupan broj sakupljenih primeraka C. obsoletus sensu strictu ako su podaci dostupni,
(9) ukupan broj sakupljenih primeraka C. scoticus ako su podaci dostupni,
(10) ukupan broj sakupljenih primeraka C. Pulicaris Complex ako su podaci dostupni,
(11) ukupan broj sakupljenih primeraka C. Nubeculosus complex ako su podaci dostupni,
(12) ukupan broj sakupljenih primeraka C. dewulfii ako su podaci dostupni,
(13) ostali relevantni podaci;
3) podaci o vakcinaciji protiv bolesti plavog jezika, i to:
(1) administrativna jedinica (upravni okrug, opština, naseljeno mesto),
(2) datum,
(3) vrsta vakcine,
(4) kombinacija serotipa,
(5) vakcinisane vrste životinja,
(6) ukupan broj stada,
(7) ukupan broj životinja,
(8) ukupan broj stada obuhvaćen programom vakcinacije,
(9) ukupan broj životinja obuhvaćen programom vakcinacije,
(10) broj vakcinisanih životinja (u slučaju kada vrsta vakcinacije podrazumeva vakcinaciju mladih životinja),
(11) broj vakcinisanih mladih životinja (u slučaju kada vrsta vakcinacije podrazumeva vakcinaciju velikog broja životinja),
(12) broj odraslih vakcinisanih životinja (u slučaju kada vrsta vakcinacije podrazumeva vakcinaciju velikog broja životinja),
(13) aplikovanim dozama vakcine.
III NAČIN ODREĐIVANJA GRANICA ZARAŽENOG I UGROŽENOG PODRUČJA I MERE ZA SPREČAVANJE ŠIRENJA, SUZBIJANJA I ISKORENJIVANJA ZARAZNE BOLESTI PLAVOG JEZIKA
1. Način određivanja granica zaraženog i ugroženog područja
Kada se na osnovu rezultata dijagnostičkih ispitivanja potvrdi prisustvo bolesti plavog jezika, određuju se granice zaraženog i ugroženog područja, a na osnovu geografskih, administrativnih, ekoloških i epizootioloških faktora.
Zaraženo područje je deo teritorije Republike Srbije poluprečnika od najmanje 100 km od gazdinstva na kojem je utvrđena bolest plavog jezika.
Ugroženo područje je deo teritorije Republike Srbije poluprečnika od najmanje 50 km od granice zaraženog područja, na kojem nije sprovođena vakcinacija najmanje poslednjih 12 meseci.
Ako se zaraženo ili ugroženo područje nalazi na granici sa susednom državom ministar, u saradnji sa nadležnim organima susedne države, određuje granice zaraženog i ugroženog područja.
Granice zaraženog i ugroženog područja iz stava 1. ovoga člana mogu se promeniti, zavisno od:
1) geografskog položaja, naročito prirodnih ili veštačkih granica;
2) ekoloških faktora;
3) meteoroloških uslova;
4) prisutnosti, raširenosti i vrsti vektora;
5) rezultata epizootiološkog uviđaja;
6) sprovođenja naloženih mera, naročito dezinsekcije;
7) rezultata laboratorijskih ispitivanja.
2. Mere koje se sprovode u restriktivnoj zoni
U restriktivnoj zoni sprovode se sledeće mere:
1) popisivanje svih gazdinstava gde se drže prijemčive životinje u što kraćem roku;
2) epizootiološki uviđaj na osnovu praćenja:
- sentinel grupe životinja, sastavljene od goveda ili, u njihovom nedostatku, drugih vrsta preživara;
- populacije vektora;
3) zabranu prometa i kretanja prijemčivih životinja izvan restriktivne zone.
Izuzetno od stava 1. tačka 3) ovog člana, Ministarstvo može odobriti promet i kretanje životinja iz restriktivne zone, ako se životinje nalaze na području restriktivne zone u kojoj je dokazano odsustvo virusa ili vektora.
Ako se vrši vakcinacija životinja protiv bolesti plavog jezika u restriktivnoj zoni, životinje se mogu obeležiti na poseban način.
Ministarstvo na odgovarajući način obaveštava stanovništvo o preduzetim merama u restriktivnoj zoni.
3. Utvrđivanje zone sezonski slobodne od bolesti plavog jezika
Radi utvrđivanja epizootiološki značajne geografske oblasti - zone, koja je sezonski slobodna od bolesti plavog jezika, odnosno sezonski slobodne od vektora, Ministarstvo koristi opšte, posebne i dodatne kriterijume.
Opšti kriterijumi su:
1) uspostavljanje programa monitoringa, odnosno nadzora bolesti plavog jezika;
2) utvrđivanje perioda u godini kada vektori nisu aktivni, uzimajući u obzir vrste vektora (Culicoides) za koje je dokazano ili za koje se sumnja da su glavni vektori u epizootiološki značajnoj geografskoj oblasti;
3) postojanje podataka za tekuću i prethodne godine (istorijat), kao i mogućnost standardizacije podataka o monitoringu, odnosno nadzoru.
Posebni kriterijumi su:
1) odsustvo cirkulacije virusa, uzročnika bolesti plavog jezika, u okviru epizootiološkog značajnog geografskog područja, u skladu sa programom monitoringa i nadzora bolesti plavog jezika ili drugim dokazima koji upućuju na to da je zaustavljena cirkulacija virusa uzročnika bolesti plavog jezika;
2) prestanak delovanja vektora i moguće aktivnosti vektora kako je utvrđeno entomološkim nadzorom koji je deo programa monitoringa, odnosno nadzora bolesti plavog jezika;
3) uhvaćene vrste Kulikoida (Culicoides) za koje je dokazano da su vektori ili za koje se sumnja da su vektori serotipa prisutnog u epizootiološki značajnom geografskom području u količini ispod dozvoljenog minimuma za vektore koji su sakupljeni, a što se definiše za dato epidemiološki značajno geografsko područje. U nedostatku čvrstih dokaza, koji bi podržali utvrđeni dozvoljeni maksimum, mora se koristiti apsolutno odsustvo primeraka Culicoides imicola i manje od pet parova Culicoides po jednoj zamci.
Dodatni kriterijumi su temperaturni uslovi, koji utiču na ponašanje vektora, u epizootiološki značajnom geografskom području. Temperaturne granične vrednosti se definišu na osnovu ponašanja onih vrsta Kulikoida (Culicoides), za koje je dokazano ili za koje se sumnja da su vektori serotipa virusa bolesti plavog jezika, prisutni u epizootiološki značajnom geografskom području.
4. Tranzit životinja koje potiču iz restriktivne zone, njihovog semena, jajnih ćelija i embriona
Veterinarski inspektor može odobriti kretanje životinja u okviru iste restriktivne zone u kojoj je utvrđena cirkulacija istih serotipova virusa ako životinje ne pokazuju kliničke simptome bolesti na dan transporta.
Veterinarski inspektor može odobriti kretanje životinja iz zaražene u ugroženu zonu ako su zaštićene od napada vektora tokom transporta do mesta koje je krajnja destinacija i ako je ispunjen jedan od sledećih uslova:
1) životinje se drže do trenutka isporuke tokom perioda sezonski slobodnog od prisustva vektora, u skladu sa ovim pravilnikom, u zoni sezonski slobodnoj od bolesti plavog jezika od rođenja ili najmanje 60 dana pre dana započinjanja kretanja, i koje su bile podvrgnute ispitivanju radi identifikacije uzročnika, koje je izvršeno sedam dana pre dana započinjanja kretanja, u skladu sa Priručnikom OIE za dijagnostička ispitivanja i vakcine za kopnene životinje Svetske organizacije za zaštitu zdravlja životinja (u daljem tekstu: Priručnik OIE za kopnene životinje), a čiji su rezultati pokazali negativni nalaz.
Za životinje iz stava 2. tačka 1) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti na osnovu čega je odobreno kretanje.
Ispitivanje iz stava 2. tačka 1) ovog člana, radi identifikacije uzročnika, nije neophodno izvršiti ako postoji dovoljan broj epizootioloških podataka dobijenih tokom sprovođenja programa monitoringa u periodu od najmanje tri godine i koji su dovoljan dokaz o periodu sezonski slobodnog od vektora, u skladu sa ovim pravilnikom;
2) životinje se drže do trenutka isporuke i zaštićene su od napada vektora u periodu od najmanje 60 dana pre dana isporuke.
Za životinje iz stava 2. tačka 2) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti na osnovu čega je odobreno kretanje;
3) životinje se drže do trenutka isporuke u zoni slobodnoj od bolesti plavog jezika tokom perioda u sezoni koji je slobodan od vektora, u skladu sa ovim pravilnikom, odnosno u sezoni slobodnoj od bolesti plavog jezika, a koje su bile zaštićene od napada vektora u periodu od najmanje 28 dana i koje su u tom periodu bile podvrgnute serološkom ispitivanju, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, kako bi se identifikovala antitela iz grupe virusa koji je uzročnik bolesti plavog jezika, a čiji su rezultati pokazali negativni nalaz, koje je izvršeno najmanje 28 dana nakon dana započinjanja perioda zaštite od napada vektora ili u periodu u sezoni koji je slobodan od vektora.
Za životinje iz stava 2. tačka 3) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti na osnovu čega je odobreno kretanje;
4) životinje se drže do trenutka isporuke u zoni slobodnoj od bolesti plavog jezika tokom perioda u sezoni, koji je slobodan od vektora, u skladu sa ovim pravilnikom, a u sezoni slobodnoj od bolesti plavog jezika ili koje su zaštićene od napada vektora u periodu od najmanje 14 dana i koje su u tom periodu bile podvrgnute ispitivanju radi utvrđivanja uzročnika, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, kako bi se identifikovao agens iz grupe virusa koji je uzročnik bolesti plavog jezika, a čiji su rezultati pokazali negativan nalaz i koje je izvršeno najmanje 14 dana nakon dana započinjanja perioda zaštite od napada vektora ili u periodu u sezoni koji je slobodan od vektora.
Za životinje iz stava 2. tačka 4) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti na osnovu čega je odobreno kretanje;
5) životinje potiču iz stada, vakcinisane u skladu sa programom vakcinacije Ministarstva, životinje vakcinisane protiv serotipova prisutnih ili koji mogu biti prisutni u epidemiološki značajnom geografskom području iz kojeg potiču, te životinje su još uvek u periodu imunološke zaštite za koji postoje garancije u specifikacijama za vakcinu, koja je odobrena programom vakcinacije, ako ispunjavaju najmanje jedan od sledećih uslova:
(1) da su vakcinisane više od 60 dana pre dana započinjanja kretanja,
(2) da je vakcinacija izvršena inaktivisanom vakcinom pre najmanje onoliko dana koliko je neophodno za započinjanje imunološke zaštite navedene u uputstvu za vakcinaciju, odobrenom programom vakcinacije, i da su životinje bile podvrgnute ispitivanju radi utvrđivanja uzročnika u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, a čiji su rezultati pokazali negativan nalaz i koje je izvršeno najmanje 14 dana nakon započinjanja vakcinacije navedene u specifikacijama za vakcinu odobrenu programom vakcinacije,
(3) da su prethodno vakcinisane i da je vakcinacija ponovo izvršena inaktivisanom vakcinom tokom perioda uspostavljanja imuniteta za koji postoji garancija u specifikacijama za vakcinu odobrenu programom vakcinacije,
(4) da su držane tokom perioda u sezoni, koji je slobodan od vektora, u skladu sa ovim pravilnikom, a u sezoni slobodnoj od bolesti plavog jezika od rođenja ili najmanje 60 dana pre dana vakcinacije koja je izvršena inaktivisanom vakcinom pre najmanje onoliko dana koliko je neophodno za započinjanje imunološke zaštite navedene u specifikacijama za vakcinu odobrenu programom vakcinacije.
Za životinje iz stava 2. tačka 5) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti naziv i tip vakcine kao i serotipove koje vakcina sadrži;
6) životinje nikada nisu bile vakcinisane protiv bolesti plavog jezika pri čemu su uvek držane u epidemiološki značajnom geografskom području iz kojeg potiču u kojem je bio ili je još uvek prisutan samo jedan serotip ili će možda biti prisutan, ako su:
(1) bile podvrgnute dvostrukom serološkom ispitivanju u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje kako bi se utvrdilo prisustvo antitela protiv serotipa bolesti plavog jezika, a čiji su rezultati pokazali pozitivan nalaz pri čemu je prvo ispitivanje izvršeno između 60 i 360 dana pre dana započinjanja kretanja dok je drugo ispitivanje izvršeno na uzorku uzetom od životinje sedam dana pre započinjanja kretanja, ili
(2) bile podvrgnute serološkom ispitivanju, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, kako bi se utvrdilo prisustvo antitela protiv serotipa bolesti plavog jezika, a čiji su rezultati pokazali pozitivan nalaz; ispitivanje se moralo izvršiti najmanje 30 dana pre dana započinjanja kretanja, kao i da su životinje bile podvrgnute još jednom ispitivanju u cilju utvrđivanja uzročnika, koji je izvršen najmanje sedam dana pre dana započinjanja kretanja, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, a čiji je rezultat pokazao negativan nalaz.
Za životinje iz stava 2. tačka 6) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti vrstu izvršenih laboratorijskih ispitivanja i nalaze;
7) životinje nisu bile vakcinisane protiv bolesti plavog jezika a bile su podvrgnute odgovarajućem serološkom ispitivanju, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, kojim se utvrđuje prisustvo određenih antitela protiv svih serotipova virusa uzročnika bolesti plavi jezik, koji su prisutni ili za koje postoji verovatnoća da bi mogli biti prisutni a čiji su rezultati pokazali pozitivan nalaz u epidemiološki značajnom geografskom području iz kojeg potiču, i da je:
(1) prvo serološko ispitivanje izvršeno u periodu između 60 i 360 dana pre dana započinjanja kretanja, a da je drugo serološko ispitivanje izvršeno sedam dana pre dana započinjanja kretanja, ili
(2) serološko ispitivanje, u cilju utvrđivanja serotipa, izvršeno najmanje 30 dana pre dana započinjanja kretanja i da su životinje bile podvrgnute ispitivanju u cilju identifikacije uzročnika u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, čiji su rezultati pokazali negativan nalaz, a koje je izvršeno sedam dana pre dana započinjanja kretanja.
Za životinje iz stava 2. tačka 7) ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti vrstu izvršenih laboratorijskih ispitivanja i nalaze.
Kretanje životinja iz zaražene u ugroženu zonu može biti odobreno od strane Ministarstva i ako:
1) pozitivni rezultati analize rizika i sprovođenju mera protiv širenja virusa bolesti plavog jezika i zaštite od delovanja vektora pružaju adekvatne garancije zdravstvene zaštite, uz obavezno pravovremeno obaveštavanja veterinarskog inspektora na mestu utovara, odnosno istovara, ili
2) se životinje upućuju na klanje bez odlaganja.
4.2. Tranzit semena životinja, jajnih ćelija ili embriona
Kretanje ili tranzit životinja, njihovog semena, jajnih ćelija ili embriona ili semena za veštačko osemenjavanje prikupljenog u centru za reprodukciju i veštačko osemenjavanje, koji se nalazi u restriktivnoj zoni, nije dozvoljeno osim ako:
1) su ispunjeni uslovi iz čl. 16. i 17. ovog pravilnika ili
2) Ministarstvo izda odobrenje za kretanje i tranzit na osnovu pozitivnih rezultata analize rizika i sprovođenju mera protiv širenja virusa bolesti plavog jezika i zaštite od delovanja vektora.
Ako se odobri tranzit iz stava 1. ovog člana, veterinarskom inspektoru, u mestu utovara i istovara, mora se obezbediti dokaz da je pošiljka dopremljena na odobrenu lokaciju.
Veterinarski inspektor može odobriti tranzit semena ako je seme uzeto od životinja donatora koje ispunjavaju jedan od sledećih uslova:
1) da su držane van restriktivne zone u periodu od najmanje 60 dana pre započinjanja i tokom uzimanja semena;
2) da su zaštićene od napada vektora u periodu od najmanje 60 dana pre započinjanja i tokom uzimanja semena;
3) da su držane tokom perioda u sezoni, koji je slobodan od vektora, u skladu sa ovim pravilnikom, a u sezoni slobodnoj od bolesti plavog jezika u periodu od najmanje 60 dana pre započinjanja i tokom uzimanja semena i da su životinje bile podvrgnute ispitivanju u cilju identifikacije uzročnika, čiji su rezultati pokazali negativan nalaz i koje je, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, izvršeno sedam dana pre započinjanja uzimanja semena.
Ispitivanja iz stava 1. tačka 3) ovog člana, radi identifikacije uzročnika, nije neophodno izvršiti ako postoji dovoljan broj epizootioloških podataka, dobijenih tokom programa monitoringa u periodu od najmanje tri godine i koji su dovoljan dokaz da je period u datoj sezoni slobodan od vektora, u skladu sa ovim pravilnikom;
4) da su bile podvrgnute serološkom ispitivanju, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, kako bi se utvrdilo prisustvo antitela protiv grupe virusa uzročnika bolesti plavi jezik, a čiji su rezultati pokazali negativan nalaz, i to najmanje svakih 60 dana u toku perioda sakupljanja i u periodu između 21 i 60 dana pre poslednjeg uzimanja semena koje ide u tranzit;
5) da su bile podvrgnute identifikaciji uzročnika u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, a čiji su rezultati pokazali negativan nalaz, i to:
(1) kod prvog i poslednjeg uzimanja semena koje ide u tranzit,
(2) tokom perioda uzimanja semena:
- barem svakih sedam dana u slučaju izolacije virusa,
- barem svakih 28 dana u slučaju PCR testa.
Veterinarski inspektor može odobriti tranzit embriona/jajnih ćelija goveda, ako su uzete od životinja donatora koje ne ispoljavaju kliničke simptome bolesti plavog jezika na dan uzimanja embriona odnosno jajnih ćelija i ako su uzete od životinja donatora koje ispunjavaju barem jedan od sledećih uslova:
1) da su držane van zaražene zone u periodu od najmanje 60 dana pre započinjanja i tokom uzimanja embriona/jajnih ćelija;
2) da su zaštićene od napada vektora u periodu od najmanje 60 dana pre započinjanja i tokom uzimanja embriona/jajnih ćelija;
3) da su bile podvrgnute serološkom ispitivanju, u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, kako bi se utvrdilo prisustvo antitela protiv grupe virusa uzročnika bolesti plavog jezika, a čiji su rezultati pokazali negativan nalaz i koja su izvršena u periodu između 21 i 60 dana nakon uzimanja embriona/jajnih ćelija;
4) da su bile podvrgnute laboratorijskom ispitivanju identifikacije uzročnika u skladu sa Priručnikom OIE za kopnene životinje, koje se vrši na uzorku krvi uzetom na dan sakupljanja embriona/jajnih ćelija, a čiji su rezultati pokazali negativan nalaz.
5. Kretanje životinja radi direktnog slanja na klanje
Ministarstvo može odobriti kretanje životinja izvan restriktivne zone samo u klanicu, radi hitnog klanja.
U potvrdu o zdravstvenom stanju pošiljke unosi se naznaka na osnovu čega se odobrava kretanje životinja iz stava 1. ovog člana.
Životinje koje potiču iz restriktivne zone, a koje se transportuju preko područja van restriktivne zone, kao i prevozna sredstva kojima se one transportuju, moraju biti tretirani odgovarajućim odobrenim insekticidom pre utovara ili pre napuštanja restriktivne zone.
Životinje koje prolaze kroz restriktivnu zonu, kao i prevozna sredstva kojima se one transportuju, moraju biti tretirani odgovarajućim odobrenim insekticidom pre utovara ili pre ulaska u restriktivnu zonu.
Za životinje iz st. 1. i 2. ovog člana, u potvrdi o zdravstvenom stanju pošiljke, veterinarski inspektor će naznačiti datum, vreme i vrstu sredstva kojim je izvršen tretman.
Ako, tokom prolaska kroz restriktivnu zonu, dolazi do zaustavljanja vozila i pravljenja pauze, životinje tokom tog perioda moraju biti zaštićene od napada vektora.
U zonama sezonski slobodnim od bolesti plavog jezika, ako je proteklo najmanje 60 dana od prestanka aktivnosti vektora, životinje iz stava 1. ovog člana ne tretiraju se insekticidom.
IV DIJAGNOSTIKOVANJE BOLESTI PLAVOG JEZIKA
Koordiniranu primenu propisanih standarda i dijagnostičkih metoda za bolest plavog jezika, sprovođenje dijagnostike bolesti plavog jezika, upotrebu referentnih seruma i drugih reagenasa, zaštitu i čuvanje izolata virusa bolesti plavog jezika, uvođenje nove dijagnostičke metode, testiranje vakcina, proveru kvaliteta dijagnostičkih regensa, sprovođenje uporednih međulaboratorijskih testiranja, kao i potvrdna ispitivanja pozitivnih rezultata testiranja u drugim laboratorijama vrši laboratorija ovlašćena u skladu sa zakonom kojim se uređuje zdravstvena zaštita životinja.
Ministarstvo donosi Krizni plan, u skladu sa ovim pravilnikom.
Krizni plan sprovodi krizni centar, koga obrazuje ministar, u skladu sa propisima o državnoj upravi.
Krizni plan sadrži:
1) popis članova kriznog centra koji koordinira sprovođenje mera koje se primenjuju u slučaju pojave bolesti plavog jezika;
2) popis regionalnih i lokalnih centara koji kontrolišu sprovođenje mera na lokalnom nivou;
3) podatke o osobama koje su odgovorne za sprovođenje kriznog plana, uključujući stručne kvalifikacije, specifična znanja i odgovornosti;
4) podatke radi brzog kontaktiranja osoba ili organizacija, zaduženih za sprovođenje mera ili direktno pogođenih epizootijom bolesti plavog jezika;
5) objekte, opremu i materijale potrebnih za pravilnu primenu hitnih mera;
6) jasna uputstva o aktivnostima koje treba preduzeti, uključujući uklanjanje leševa, postupanje sa zaraženim i/ili sumnjivim životinjama;
7) organizovanje inovacija na terenu i Ministarstvu, radi edukacije o postupcima kontrole bolesti plavog jezika;
8) procenu o sprovođenju patoanatomskih pregleda i laboratorijskih ispitivanja u ovlašćenim laboratorijama, poboljšanja korišćenja brzih dijagnostičkih testova, uključujući i brzinu kojom se uzorci mogu dostaviti laboratoriji;
9) informacije o količini vakcina, u slučaju da pogoršana epizootiološka situacija iziskuje hitnu vakcinaciju.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o merama za sprečavanje pojave, suzbijanje i iskorenjivanje zarazne bolesti plavog jezika ("Službeni list SRJ", broj 56/01).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni član Pravilnika o izmenama
Pravilnika o utvrđivanju mera za rano otkrivanje, dijagnostiku, sprečavanje širenja, suzbijanje i iskorenjivanje zarazne bolesti plavog jezika, kao i načinu njihovog sprovođenja
("Sl. glasnik RS", br. 95/2014)
Član 3
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".