ODLUKA O UTVRĐIVANJU LOKALITETA DRENJE NA RUDNIKU ZA ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE ("Sl. glasnik RS", br. 103/2014)

1. Lokalitet Drenje na Rudniku utvrđuje se za arheološko nalazište.

2. Lokalitet Drenje na Rudniku (u daljem tekstu: arheološko nalazište), nalazi se na teritoriji opštine Gornji Milanovac, na katastarskim parcelama broj: 1546/1, 1548, 1547, 1491/1, 1485 i 1487 KO Rudnik, u privatnoj svojini i katastarskoj parceli broj 1484/1 KO Rudnik, u državnoj svojini.

Granica arheološkog nalazišta ide spoljnim ivicama katastarskih parcela broj: 1546/1, 1548, 1547, 1491/1, 1485 i 1487 KO Rudnik, u privatnoj svojini i katastarskom parcelom broj 1484/1 KO Rudnik, u državnoj svojini.

Arheološko nalazište nalazi se na planini Rudnik, u istoimenoj varošici, oko 10 km severoistočno od Gornjeg Milanovca. Potez Drenje je na blagoj planinskoj gredi koja se od Prlova spušta prema varošici Rudnik i Velikoj Kelji. Nalazište je podeljeno na dva dela, asfaltnim putem koji vodi ka Rudniku bakra i naselju Kolonija.

Prema zapisima Janka Šafarika, koji je 1865. obišao planinu Rudnik, na četvrt sata hoda od zgrade rudničke kapetanije prema jugu, do kuće Petra Čivovića, nalazile su se "razvaline stare hristijanske srpske varoši Rudnik, cvetajuće u vreme carstva i još pod despotima doma Brankovića". Na tom mestu su se uočavale ruševine crkve i mnoge razvaline kuća obrasle vegetacijom. Arheološka istraživanja i iskopavanja trebalo bi da potvrde navode istraživača o postojanju velikog srednjovekovnog rudarskog naselja koje se nalazilo na padinama visokog razmeđa podnožja Prlinskog visa i Rakića groba. Ispod Stacionara delimično su istraženi ostaci objekta rezidencijalnog karaktera povezanog sa ekonomskom i rudarskom aktivnošću srednjovekovnog Rudnika koji se datuje u XIV vek i nekropole koja se na ovom mestu formirala nakon zarušavanja građevine. Nekropola se na osnovu nalaza i načina sahranjivanja pripisuje lokalnom stanovništvu pravoslavne veroispovesti i datuje se u XV vek. Objekat na imanju Nikića, takođe pripada rezidencijalnom tipu građevina, čiji su unutrašnji zidovi bili prekriveni dekorativnim fresko slikarstvom, a na osnovu nalaza opredeljen je u XIV-XV vek. Na neistraženim površinama, prilikom poljoprivrednih radova, uočavaju se velike količine usitnjene keramike i građevinskog šuta. Kod meštana postoji živo sećanje o ostacima naselja koji su nekada bili vidljivi na celom prostoru ispod Kolonije. U crkvenoj porti prilikom kopanja temelja za novu crkvu pronađena je ostava srpskog srednjovekovnog novca iz perioda cara Dušana.

Karakter i stepen očuvanosti objekta na arheološkom nalazištu su izuzetno važni u rekonstrukciji života srednjovekovnog Rudnika, koji je dugo bio veliki rudarski centar tadašnje srpske države. Istraživanja arheološkog nalazišta omogućavaju proširivanje saznanja o ekonomiji srednjovekovne Srbije, čija se moć zasnivala prvenstveno na vađenju i preradi rude srebra.

3. Zaštićena okolina arheološkog nalazišta obuhvata katastarske parcele broj: 1483, 1488, 1490/1, 1490/3, 1490/4, 1490/5, 1546/2, 1551, 2432/1, 2432/2, 2436/9, 2436/8, 2454/1, 2454/26, 2455, 2456/1 i 2456/2 KO Rudnik, u privatnoj svojini i katastarsku parcelu broj 1484/1 KO Rudnik, u državnoj svojini.

Granica zaštićene okoline ide spoljnim ivicama katastarskih parcela broj: 1483, 1488, 1485, 1487, 1490/1, 1546/1, 1546/2, 1551, 1491/1, 2432/1, 2432/2, 2436/9, 2436/8, 2454/1, 2454/26, 2456/1 i 2456/2 KO Rudnik, u privatnoj svojini i katastarskom parcelom broj 1484/1 KO Rudnik, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite arheološkog nalazišta:

1) izgradnja novih objekata moguća je samo uz uslove i saglasnost službe zaštite po pojedinačnim zahtevima;

2) promena oblika terena dozvoljava se samo u funkciji prezentacije arheološkog nalazišta;

3) zabrana obrade zemljišta dubokim oranjem, riglovanje zemljišta za vinograde i voćnjake do dubine veće od 0,30 m;

4) zabrana izvođenja rudarskih radova, eksploatacije sirovina kao i svih vrsta istražnih radova;

5) redovno praćenje stanja i održavanje arheološkog lokaliteta od strane službe zaštite;

6) rešavanje pristupnih komunikacija prema i na arheološkom nalazištu, kao i druga infrastrukturna opremljenost prostora oko nalazišta definiše se posebnim projektom, prema uslovima službe zaštite;

7) sađenje visoke vegetacije i pošumljavanje prostora dozvoljava se samo na prostoru koji je arheološki istražen i za potrebe prezentacije arheološkog nalazišta;

8) dozvoljava se obnova delova arhitekture na arheološkom nalazištu po uslovima i pod nadzorom službe zaštite;

9) dozvoljava se revitalizacija arheološkog nalazišta po programu i po uslovima službe zaštite;

10) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih ili štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih ili radoiaktivnih;

11) zabrana neovlašćenog prikupljanja pokretnih arheoloških površinskih nalaza.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline arheološkog nalazišta:

1) očuvanje autentičnosti ambijenta u kome se nalazi arheološko nalazište;

2) izgradnja novih objekata moguća je samo uz uslove i saglasnost službe zaštite po pojedinačnim zahtevima pod uslovom da svojom arhitekturom, gabaritom i visinom ugrožavaju arheološko nalazište;

3) zabrana postavljanja industrijskih, energetskih, infrastrukturnih, privrednih i drugih objekata trajnog ili privremenog karaktera koji svojom namenom, gabaritom, volumenom, oblikom ili otpadnim materijama mogu ugroziti i degradirati arheološko nalazište ili njegovu zaštićenu okolinu;

4) dozvoljava se izgradnja podzemne infrastrukture na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen na osnovu uslova zavoda za zaštitu spomenika kulture;

5) zabrana promene namene površina i kultura do donošenja odgovarajućih planskih akata;

6) promena oblika terena dozvoljava se samo u funkciji prezentacije arheološkog nalazišta nakon obavljenih arheoloških istraživanja i uz odgovarajuću prezentaciju nalaza;

7) zabrana izvođenja rudarskih radova i eksploatacije sirovina;

8) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih ili štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih ili radioaktivnih;

9) zabrana neovlašćenog prikupljanja pokretnih arheoloških površinskih nalaza.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".