PROGRAMISPITIVANJA ZAGAĐENOSTI ZEMLJIŠTA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2014/2015. GODINU("Sl. list grada Niša", br. 88/2014) |
Zemljište predstavlja sloj Zemljine kore u kome se neprekidno odvijaju dinamički procesi pod uticajem klimatskih, bioloških, hemijskih i mehaničkih faktora, a pre svega ljudske aktivnosti. Ujedno zemljište predstavlja veoma kompleksan ekosistem u kome žive različiti oblici živog sveta. Ono je teško obnovljivo prirodno bogatstvo od neprocenjene koristi za čovečanstvo. Iz tog razloga neophodno je održavati njegove funkcije i kvalitet.
Zemljište je izvor energije i brojnih minerala neophodnih za opstanak živog sveta. Ukoliko su gornji slojevi pedosfere zagađeni oni mogu biti izvor aerozagađenja ali mogu biti i izvor zaraza i trovanja, bilo direktnim kontaktom, bilo preko podzemnih voda ili jestivih biljaka koje se uzgajaju na tom tlu.
Zemljište predstavlja ograničeni prirodni resurs, neprocenjivo dobro koje se poslednjih godina sve više smanjuje. Za smanjenje prirodnog zemljišta i degradaciju istog odgovoran je čovek i to čini:
- zauzimanjem prostora (neprekidna izgradnja naselja, industrijskih kompleksa, infrastrukture i deponovanje čvrstog otpada);
- obradom zemljišta u poljoprivredne svrhe uz obilnu upotrebu pesticida i mineralnih đubriva;
- osiromašivanjem biljnog fonda i poremećajem lanca ishrane, kao i
- površinskom eksploatacijom mineralnog i rudnog bogatstva.
Ispitivanje zagađenosti zemljišta neophodno je radi očuvanja ovog prirodnog resursa. Jedna od mera zaštite i očuvanja zemljišta je sprovođenje monitoringa, što predstavlja trajno praćenje sadržaja opasnih i štetnih materija u zemljištu.
U tom cilju vrši se ispitivanje zemljišta na teritoriji grada Niša i na taj način formira se baza podataka.
III - OBIM KONTROLE, BROJ I VRSTA UZORAKA
Program ispitivanja zagađenosti zemljišta obuhvata uzorkovanje i analiziranje zemljišta na lokacijama svih pet Gradskih opština.
Broj i raspored lokaliteta i položaj mernih mesta mora biti prikazan "Gauss-Krigerovim" koordinatama u skladu sa Uredbom o programu sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologiji za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 88/10).
Na teritoriji Gradske opštine Niška Banja biće uzorkovano:
• po 10 uzoraka zemljišta pored saobraćajnica, zemljišta iz dvorišta predškolskih i školskih ustanova, građevinskog zemljišta u industrijskim zonama i zemljišta pored benzinskih stanica - u prolećnom i jesenjem periodu.
Na teritoriji Gradskih opština: Medijana, Pantelej, Crveni Krst i Palilula biće uzorkovano:
• po 15 uzoraka zemljišta pored saobraćajnica, zemljišta iz dvorišta predškolskih i školskih ustanova, građevinskog zemljišta u industrijskim zonama i zemljišta pored benzinskih stanica - u prolećnom i jesenjem periodu.
IV - PARAMETRI KONTROLE KVALITETA ZEMLJIŠTA
Indikatori za ocenu rizika od degradacije zemljišta ocenjuju se na osnovu opštih elemenata za ocenu rizika od degradacije zemljišta datih u Prilogu 1. navedene Uredbe.
U uzorcima zemljišta, radi zaštite i očuvanja svojstva zemljišta i sprečavanja njegove degradacije vršiće se kontrola sadržaja ukupnog azota, sumpora i fosfora kao i prisustvo teških metala Cu, Zn, Co, Mn, As, Pb, Cd, Ni, Cr i organskih polutanata (polihronovanih bifenila - PCB, policikličnih aromatičnih ugljovodonika - PAH i pesticida).
Granične i remedijacione vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija i vrednosti koje mogu ukazati na značajnu kontaminaciju zemljišta definisane su u Prilogu 3. iste Uredbe.
Na osnovu ispitivanja uzoraka zemljišta i dobijenih rezultata napraviće se zaključci u pogledu zagađenja zemljišta.
Podaci dobijeni realizacijom Programa dostavljaju se Agenciji za zaštitu životne sredine Republike Srbije.
V - IZVEŠTAVANJE O REZULTATIMA MERENJA
Ovlašćena organizacija, koja vrši ispitivanje, u obavezi je da prilikom dostavljanja izveštaja prikaže listu metoda i standarda koji se koriste za uzorkovanje zemljišta, analizu uzoraka i obradu podataka kao i ocenjivanje vrednosti koncentracija.
Potrebno je da rezultati budu prikazani tabelarno, grafički i tekstualno, sa zaključkom o stanju na lokacijama i preporukom za izradu remedijacionih programa u slučaju registrovanja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili vrednosti koje ukazuju na značajnu kontaminaciju zemljišta.
Tumačenje rezultata ispitivanja vršiće se u skladu sa važećom zakonskom regulativom.
VI - AKTIVNOSTI ZA REALIZACIJU PROGRAMA
Realizacija Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Niša za 2014/2015. godinu, obuhvata tri faze:
I faza - Donošenje Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Niša za 2014/2015. godinu, od strane Gradskog veća Grada Niša;
II faza - Izbor organizacije za realizaciju Programa i potpisivanje ugovora i
III faza - Realizacija Programa od strane izabrane ovlašćene stručne organizacije i iniciranje izrade remedijacionih programa u slučaju registrovanja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili vrednosti koje ukazuju na značajnu kontaminaciju zemljišta.
Program ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Niša za 2014/2015. godinu finansiraće se iz sredstava (deo), predviđenih Odlukom o budžetu Grada Niša za 2014. godinu, iz sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine ("Službeni list Grada Niša", br. 95/13 i 85/14), razdeo 3; glava 3.10.; funkcija 560; pozicija 262, ekonomska klasifikacija 424 - specijalizovane usluge, (deo) od ukupno namenjene aproprijacije u iznosu od 94.509.000,00 dinara.
Program objaviti u "Službenom listu Grada Niša".