ODLUKAO UTVRĐIVANJU ENERGETSKOG BILANSA REPUBLIKE SRBIJE ZA 2014. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 127/2014) |
1. Utvrđuje se Energetski bilans Republike Srbije za 2014. godinu, koji je odštampan uz ovu odluku i čini njen sastavni deo.
2. Stavlja se van snage Odluka o utvrđivanju Energetskog bilansa Republike Srbije za 2014. godinu ("Službeni glasnik RS", broj 115/13).
3. Ovu odluku objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".
ENERGETSKI BILANS
REPUBLIKE SRBIJE ZA 2014. GODINU
Energetski bilans predstavlja dokument kojim se utvrđuju godišnji iznosi energije i energenata potrebni za uredno i sigurno snabdevanje korisnika energije (neposrednih potrošača) za period od tri godine: realizaciju za 2012. godinu, procenu stanja za 2013. godinu i plan za 2014. godinu. Ovaj dokument je izrađen na osnovu mesečnih i godišnjih podataka o proizvodnji, preradi i snabdevanju energijom i energentima u skladu sa metodologijom Međunarodne Agencije za energiju i Eurostata.
Sve veličine iskazane su u fizičkim jedinicama i to čvrsta goriva u hiljadama t, tečna goriva u milionima t, gasovita goriva u milionima m3 (svedeni metar kubni gasa), električna energija u GWh, toplotna energija u TJ i u milionima tona ekvivalentne nafte (Mtoe). Jedna tona ekvivalentne nafte iznosi 41,868 GJ ili 11,630 MWh električne energije ili dve tone kamenog uglja odnosno 5,586 t sirovog lignita. Svođenje je urađeno iz razloga što prirodni gas iz domaće proizvodnje nije istog energetskog kvaliteta, odnosno odstupa od standardnog kvaliteta prirodnog gasa koji se plasira u potrošnji. To je jedan od razloga zašto dolazi do razlike u podacima u programu poslovanja javnih preduzeća i energetskom bilansu.
U Tabeli 1. prikazani su faktori za konverziju jedinica energije u međunarodnoj statistici.
Svi tokovi energije posmatraju se u okviru tri sistema energije:
- Sistem primarne energije u okviru koje se daje struktura ukupno raspoložive primarne energije za potrošnju. To je domaća proizvodnja na bazi korišćenja sopstvenih resursa primarne energije (ugalj, nafta, prirodni gas, hidropotencijal, obnovljivi izvori energije) i neto uvoza (koji predstavlja razliku između uvoza i izvoza energenata) primarne energije, uključujući i neto uvoz električne energije. Prikaz korišćenja obnovljivih izvora energije (u daljem tekstu: OIE) obuhvata statistiku iskorišćenosti hidropotencijala, proizvodnju i korišćenje geotermalne i proizvodnju čvrste biomase, odnosno ogrevnog drveta. Obaveze koje Republika Srbija ima po Ugovoru o Energetskoj zajednici nameću da se što pre sprovede potpuno evidentiranje korišćenja svih oblika obnovljivih izvora energije;
- Sistem transformacija primarne energije u okviru koga se prikazuju energenti potrebni za procese transformacije primarne energije, te proizvodnja energije (uključujući sopstvenu potrošnju, gubitke u transformaciji, prenosu i distribuciji energije do krajnjih potrošača). Strukturu ovog nivoa čine termoelektrane, hidroelektrane, termoelektrane - toplane, toplane, industrijske energane, rafinerije nafte, prerada uglja, i visoke peći;
- Sistem finalne energije objedinjuje potrošnju energije za neenergetske svrhe (neenergetska potrošnja) i potrošnju finalne energije u energetske svrhe. Potrošnja finalne energije u energetske svrhe iskazuje se na dva načina. Prvi način obuhvata strukturu sektora potrošnje, a to su industrija, saobraćaj i ostalo (domaćinstva, javne i komercijalne delatnosti i poljoprivreda). Drugi način obuhvata strukturu energenata: čvrsta goriva, tečna goriva, gasovita goriva, električna energija, toplotna energija, OIE. Budući da nema dovoljno pouzdanih podataka o strukturi potrošnje finalne energije u energetske svrhe, ova struktura je u najvećoj meri procenjena.
Za izradu Energetskog bilansa Republike Srbije za 2014. godinu korišćeni su podaci Republičkog zavoda za statistiku, Agencije za energetiku, Uprave carina, JP "Elektroprivreda Srbije" (u daljem tekstu: JP EPS), JP "Elektromreža Srbije" (u daljem tekstu: JP EMS), PD "EPS Snabdevanje", JP "Srbijagas", JP "Transnafta", "Naftne industrije Srbije" a.d. (u daljem tekstu: NIS a.d.), JP PEU "Resavica", "Železare Smederevo" d.o.o, PD "Rudnik Kovin" a.d, "Jugorosgaz" a.d, "Jugorosgaz-Transport" d.o.o, "Podzemno skladište gasa Banatski Dvor" d.o.o., industrijskih energana, distributera gasa i toplana u okviru sistema daljinskog grejanja.
Na osnovu dobijenih podataka i njihove obrade, ustanovljeni su pojedinačni, odnosno sektorski bilansi nafte i naftnih derivata, prirodnog gasa, uglja, električne, toplotne energije i bilans OIE, te su isti objedinjeni u Tabeli 3. Zbirni energetski bilans Republike Srbije.
Prikazani podaci odnose se na teritoriju Republike Srbije bez podataka sa teritorije Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija.
Tabela 1: Faktori za konverziju jedinica energije u međunarodnoj statistici
U: Iz: |
TJ |
Gcal |
Mtoe |
MBtu |
GWh |
Teradžul (TJ) |
1 |
238,8 |
2,388 x 10-5 |
947,8 |
0,2778 |
Gigakalorija (Gcal) |
4,1868 x 10-3 |
1 |
10-7 |
3,968 |
1,163 x 10-3 |
Mtoe |
4,1868 x 104 |
107 |
1 |
3,968 x 107 |
11630 |
Miliona Btu (MBtu) |
1,0551 x 10-3 |
0,252 |
2,52 x 10-8 |
1 |
2,931 x 10-4 |
Gigavat sati (GWh) |
3,6 |
860 |
8,6 x 10-5 |
3412 |
1 |
Napomena: Btu je oznaka za milion tona britanske toplotne jedinice.
2. ENERGETSKI BILANSI PO VRSTAMA ENERGENATA
2.1. Nafta, derivati nafte i biogoriva
Proizvodnja nafte i gasa u Republici Srbiji obavlja se na 42 naftnih polja sa 650 bušotina na kojima se primenjuju različite metode eksploatacije. NIS a.d. je jedina kompanija u Republici Srbiji koja se bavi istraživanjem i proizvodnjom nafte i gasa.
Prerada nafte odvija se u dve rafinerije u sastavu NIS a.d. ukupnog kapaciteta prerade 7,3 miliona t sirove nafte/godišnje u Pančevu i Novom Sadu. U njima se proizvode motorna i energetska goriva, putni i industrijski bitumeni, petrohemijske sirovine, specijalni benzini, rastvarači i drugi proizvodi na bazi nafte.
U novembru 2012. godine počeo je sa radom novi kompleks postrojenja MHC/DHT (blagi hidrokreking i hidroobrada benzina i dizela), čime je NIS a.d. završio veliki projekat modernizacije prerađivačkih kapaciteta Rafinerije nafte Pančevo. Dubina prerade povećana je na 84%, a udeo proizvodnje belih derivata na 76%. Obim industrijskog otpada u atmosferu ovim projektom se smanjuje do nivoa koji propisuju norme Evropske unije. Od 2013. godine Rafinerija NIS u Pančevu u potpunosti je prešla na proizvodnju benzina i dizela čiji je kvalitet u skladu sa zahtevima EU standarda.
U toku ove rekonstrukcije, izvršeni su i obimni radovi na modernizaciji i izgradnji objekata industrijske infrastrukture rafinerije i realizovani brojni ekološki projekti.
Transport derivata nafte u Republici Srbiji se obavlja železničkim, brodskim i drumskim saobraćajem. Od rafinerija do terminalskih postrojenja uglavnom se obavlja železničkim i brodskim transportom, a u razvozu, do krajnjih potrošača, drumskim. Trenutno raspoloživi kapaciteti ovih vrsta transporta zadovoljavaju potrebe za transport ovog energenta. Jedini davalac usluga cevovodnog transporta u Republici Srbiji je JP "Transnafta". Delatnosti ovog javnog preduzeća su transport nafte naftovodima (aktuelna delatnost) i derivata nafte produktovodima (planirana delatnost) na celoj teritoriji Republike Srbije.
Trenutno se cevovodni transport u Republici Srbiji realizuje samo korišćenjem naftovoda od Sotina na granici sa Republikom Hrvatskom, do Pančeva. Deonica Sotin-Novi Sad dugačka je 63,3 km, a deonica Novi Sad-Pančevo 91 km. Ovaj naftovod je deo magistralnog Jadranskog naftovoda (JANAF), puštenog u rad 1979. godine. Infrastrukturu ovog naftovoda sačinjavaju terminal u Novom Sadu, koji je lociran uz Rafineriju nafte Novi Sad i ima četiri skladišna rezervoara od po 10000 m3 i pumpnu stanicu i merna stanica koja je locirana uz Rafineriju nafte Pančevo.
Delatnost prometa nafte i derivata nafte uključujući i biogoriva, i skladištenja karakteriše veliki broj privrednih subjekata. Do kraja 2013. godine izdato je 14 licenci za skladištenje nafte i naftnih derivata, 162 za trgovinu naftom i derivatima nafte na veliko, a 428 za trgovinu derivatima nafte na malo.
Maloprodaja derivata nafte na teritoriji Republike Srbije se obavlja kroz razvijenu i razgranatu trgovačku mrežu od oko 1450 maloprodajnih objekata. Ovu mrežu, u kojoj je najdominantniji "NIS Petrol", ogranak NIS a.d, čine i mreže maloprodajnih objekata velikih svetskih i regionalnih naftnih kompanija: "Lukoil-Beopetrol" a.d., "OMV Srbija", "EKO SERBIA" a.d, "Intermol" d.o.o., "Petrol", "AVIA" i domaćih preduzetnika, koju čine ili pojedinačni objekti sa robnom markom trgovca ili mali nezavisni lanci ("MB GAS OIL" d.o.o., "EURO GAS", "ELP" i dr.).
U skladu sa Zakonom o energetici ("Službeni glasnik RS", br. 57/11, 80/11 - ispravka, 93/12 i 124/12), proizvodnja, transport i trgovina biogorivom su energetske delatnosti. Potrebno je doneti odgovarajuću podzakonsku regulativu koja će stimulisati domaću proizvodnju ove vrste goriva, kao i stavljanje ove vrste goriva u promet. U 2013. godini registrovan je uvoz biodizela u iznosu od 8371 t, a što je manje od 1% od ukupne količine naftnih derivata koji su uvezeni u 2013. godini. Pomenuta količina je uključena u bilans nafte i naftnih derivata.
Bilans nafte obuhvata proizvodnju, uvoz i izvoz sirove nafte, preradu sirove nafte u rafinerijama kao i proizvodnju, uvoz, izvoz i potrošnju derivata nafte.
Proizvodnja sirove nafte se odnosi na proizvodnju u zemlji i proizvodnju u Angoli, ali se bilansira samo domaća proizvodnja. Snabdevanje sirovom naftom i poluproizvodima za preradu u rafinerijama obezbediće se iz domaće proizvodnje (46%) i iz uvoza (54 % od ukupnih potreba). Domaća proizvodnja sirove nafte i poluproizvoda planirana za 2014. godinu iznosi 1,238 miliona t, što je gotovo isto kao i procenjena proizvodnja u 2013. godini, koja iznosi 1,234 miliona t.
Proizvodnja nafte u Angoli je planirana u iznosu od 52315 t, odnosno 3% manje u odnosu na proizvodnju u 2013. godini koja je procenjena na 54038 t.
Uvoz sirove nafte i poluproizvoda u 2014. godini planiran je u količinama od 1,570 miliona t, što je približno isto kao i procenjeni uvoz u 2013. godini koji iznosi 1,593 miliona t.
Prerada sirove nafte odvija se na dva lokaliteta, Novi Sad i Pančevo. Za preradu se koristi raspoloživa sirova nafta obezbeđena iz domaće proizvodnje, uvoza i zaliha, kao i komponente za preradu (poluproizvodi). Prerada sirove nafte i poluproizvoda planirana je u količini od 2,980 miliona t, što je nešto više nego procenjena prerada u 2013. godini koja je iznosila 2,914 miliona t.
Proizvodnja derivata nafte u 2014. godini planirana je u količinama od 3,234 miliona t, što je za 5% više u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2013. godini koja iznosi 3,085 miliona t. U strukturi planirane proizvodnje derivata nafte dominira proizvodnja dizela sa 35,5%, zatim motorni benzini učestvuju sa 14%, ulja za loženje sa 13,5%, tečni naftni gas sa 4% i ostali derivati sa 33%.
Imajući u vidu ukupne potrebe za naftnim derivatima u 2014. godini, kao i planiranu domaću proizvodnju naftnih derivata, planirano je da se nedostajuće potrebne količine naftnih derivata u iznosu od 1,000 milion t obezbede iz uvoza. U 2014. godini je planiran i izvoz naftnih derivata od 560000,00 t što je za 14% manje nego u 2013. godini kada je procenjen na 650000,00 t. To znači da će se od ukupne potrebne količine naftnih derivata oko 24% obezbediti iz neto uvoza, a preostala količina iz domaće proizvodnje.
Finalna potrošnja derivata nafte u 2014. godini planirana je u količinama od 3,103 miliona t, što je približno isto kao i procenjena potrošnja u 2013. godini koja iznosi 3,092 miliona t.
U strukturi finalne potrošnje naftnih derivata razlikujemo:
- Finalnu potrošnju u neenergetske svrhe koja je u 2014. godini planirana u iznosu od 0,258 miliona t, što je na istom nivou neenergetske potrošnje u 2013. godini;
- Finalnu potrošnju u energetske svrhe po sektorima potrošnje, a to su industrija, saobraćaj i ostalo (domaćinstva, javne i komercijalne delatnosti, poljoprivreda). Planirana potrošnja za 2014. godinu u iznosu od 2,970 miliona t je gotovo ista kao i potrošnja u 2013. godini koja iznosi 2,962 miliona t. U strukturi ove finalne potrošnje naftnih derivata za 2014. godinu, industrija učestvuje sa 21%, saobraćaj sa 66%, a ostali sektori sa 13%.
U Republici Srbiji koristi se prirodni gas sa domaćih nalazišta i uvozni gas. Najveća nalazišta prirodnog gasa smeštena su u Autonomnoj pokrajini Vojvodina, a kapacitet ovih nalazišta dovoljan je da zadovolji oko 20% trenutnih potreba Republike Srbije za prirodnim gasom.
Jedina kompanija u Republici Srbiji koja se bavi istraživanjem i proizvodnjom prirodnog gasa je NIS a.d. U sastavu NIS a.d. je i Rafinerija gasa u Elemiru, čija je osnovna delatnost priprema domaćeg prirodnog gasa za transport i proizvodnju tečnog gasa i benzina.
Nedostajuće količine gasa Republika Srbija najvećim delom obezbeđuje uvozom iz Rusije na osnovu dugoročnog ugovora kao i iz drugih izvora po ostalim ugovorima.
Ceo gasovodni sistem visokog pritiska, koga čine magistralni i razvodni gasovodi i objekti na njima, osim magistralnog gasovoda MG-9, deonica Pojate-Niš, u vlasništvu je JP "Srbijagas". Navedena deonica magistralnog gasovoda MG-9 je u vlasništvu "Jugorosgaz" a.d.
Gasovodne mreže srednjeg pritiska i lokalne distributivne mreže niskog pritiska nalaze se u vlasništvu JP "Srbijagas", "Jugorosgaz" a.d, kao i 34 lokalna distributera.
Transport i distribucija prirodnog gasa za potrebe Republike Srbije, kao i tranzit prirodnog gasa za potrebe Bosne i Hercegovine, obavlja se u okviru JP "Srbijagas".
Skladištenje prirodnog gasa obavlja preduzeće Podzemno skladište gasa "Banatski Dvor" d.o.o. (u daljem tekstu: PSG BD) čiji su osnivači JP "Srbijagas" i "Gazprom Germania Gmbh". Skladište predstavlja porozna peščarska stena koja se prostire na oko 54 km2, na dubini od 1000 do 1200 m. Objekat PSG BD lociran je 22 km istočno od grada Zrenjanina i 44 km od glavnog gasnog razvodnog čvora u Gospođincima kod Novog Sada.
Bilans prirodnog gasa obuhvata proizvodnju prirodnog gasa, uvoz i potrošnju.
Ukupne planirane količine prirodnog gasa u 2014. godini potrebne za potrošnju iznose 3243,505 miliona m3, što je za 28% više od procenjenih raspoloživih količina u 2013. godini u iznosu 2532,122 miliona m3.
Potrebne količine prirodnog gasa u 2014. godini obezbediće se 17% iz domaće proizvodnje i 83% iz uvoza.
Ukupna domaća proizvodnja u 2014. godini planirana je u količini od 552,484 miliona m3, što je za 4% manje u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2013. godini koja iznosi 574,656 miliona m3.
Uvozom prirodnog gasa obezbediće se preostale potrebne količine u 2014. godini u iznosu od 2699,888 miliona m3, što je za 39% više od procenjenog uvoza u 2013. godini koji iznosi 1940,083 miliona m3.
Količine potrebne za proizvodnju električne i toplotne energije u 2014. godini iznose 914,818 miliona m3, što je za 23% više od procenjene potrošnje u 2013. godini koja iznosi 741,912 miliona m3.
Neenergetska potrošnja u iznosu od 100,918 miliona m3 je za 21% manja od procenjene potrošnje u 2013. godini koja iznosi 127,017 miliona m3.
Planirane količine za finalnu potrošnju u energetske svrhe su za 39% veće od procenjene potrošnje u 2013. godini i iznose 1925,141 miliona m3. U finalnoj potrošnji prirodnog gasa industrija učestvuje sa 65% (1250,460 miliona m3), saobraćaj 2% (36,078 miliona m3), domaćinstva 21% (407,481 miliona m3), javne i komercijalne delatnosti 11% (207,02 miliona m3) i poljoprivreda 1% (24,10 miliona m3).
U vezi moguće gasne krize prouzrokovane situacijom u Ukrajini, ministarstvo nadležno za oblast energetike prati i analizira stanje i predlaže Vladi praktične i sistemske mere koje je potrebno preduzeti.
Bilans uglja obuhvata proizvodnju, preradu, uvoz, izvoz i potrošnju uglja, kao i proizvodnju i potrošnju visokopećnog gasa. Potrebne količine uglja za uredno snabdevanje kupaca u 2014. godini obezbediće se 93% iz domaće proizvodnje i 7% iz uvoza.
Proizvodnja uglja obuhvata proizvodnju kamenog uglja, mrkog uglja i lignita i to u sledećim rudnicima:
- Rudnici sa podzemnom eksploatacijom uglja (JP PEU "Resavica") u kojima se proizvodi kameni, mrki ugalj i lignit;
- Rudnici sa površinskom eksploatacijom uglja (površinski kopovi Kolubara i Kostolac) u kojima se proizvodi lignit i koji se nalaze u sastavu JP EPS;
- Rudnik sa podvodnom eksploatacijom uglja (Kovin) u kome se proizvodi lignit.
Planirana proizvodnja uglja iz rudnika sa podzemnom eksploatacijom je za 18% veća od proizvodnje u 2013. godini (617,7 hiljada t) i iznosi 730,0 hiljada t.
Proizvodnja uglja iz površinske eksploatacije je planirana u količinama od 31,120 miliona t (sa površinskih kopova Kolubara planirana je eksploatacija u iznosu od 23,770 miliona t, a sa površinskog kopa Kostolac 7,350 miliona t) što je za 22% manja količina u odnosu na 2013. godinu (39,717 miliona t).
Planirana proizvodnja rudnika sa podvodnom eksploatacijom uglja je za 10% veća u odnosu na 2013. godinu i u 2014. godini će iznositi 220 hiljada t.
U strukturi domaćih ugljeva lignit učestvuje sa 98%, a 2% se odnosi na kameni i mrki ugalj. Od ukupne domaće proizvodnje uglja, planirano je da se u 2014. godini 95,5% ove proizvodnje potroši za proizvodnju električne energije u termoelektranama.
Neto uvoz uglja obuhvata uvoz deficitarnih količina uglja i to na prvom mestu uvoz koksa za potrebe metalurškog kompleksa i uvoz visokokaloričnog kamenog uglja za potrebe industrije, a zatim i uvoz mrkog uglja za široku potrošnju, kao i uvoz uglja za potrebe proizvodnje električne energije.
Ukupne raspoložive količine uglja iz domaće proizvodnje uglja i neto uvoza u 2014. godini planirane su u iznosu od 7,181 Mtoe. U strukturi potrošnje ove količine uglja u 2014. godini planirana je najveća potrošnja uglja za transformacije i to u iznosu od 6,427 Mtoe odnosno 90% od ukupno raspoložive količine. Potrošnja za transformacije obuhvata sledeće:
- Potrošnju za proizvodnju električne i toplotne energije u iznosu 6,040 Mtoe, a to je za 15,5 % manje od procenjene potrošnje u iznosu od 7,146 Mtoe u 2013. godini;
- Potrošnju za preradu uglja u sušari u iznosu 0,167 Mtoe što je za 9 % manje od procenjene potrošnje u 2013. godini, dok je proizvodnja sušenog lignita u 2014. godini planirana na nivou od 408,00 hiljada t što je za 22% manja od proizvodnje u 2013. godini;
- Potrošnju koksa za visoke peći i proizvodnju i potrošnju visokopećnog gasa u iznosu od 0,221 Mtoe što je 62% veće od potrošnje u 2013. godini, zbog povećanja obima rada Železare Smederevo d.o.o.
Finalna potrošnja uglja (uključujući sušeni lignit i visokopećni gas) u 2014. godini biće za 15% veća od procenjene potrošnje u 2013. godini i iznosiće 1,049 Mtoe. Ove količine obuhvataju potrošnju za neenergetske svrhe (0,022 Mtoe) i finalnu potrošnju u energetske svrhe (1,027 Mtoe). U strukturi finalne potrošnje za energetske svrhe industrija učestvuje sa 42%, a ostali sektori sa 58% (u okviru kojih dominira potrošnja domaćinstava sa 37%).
Kapaciteti za proizvodnju električne energije u Republici Srbiji obuhvataju:
- Termoelektrane (TE), snaga na pragu ovih postrojenja iznosi 3907 MW, odnosno 5142 MW sa postrojenjima na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija;
- Termoelektrane-toplane (TE-TO), snage 336 MW;
- Hidroelektrane (HE), snaga na pragu ovih postrojenja iznosi 2883 MW (uključujući i male hidroelektrane), odnosno 2915 MW sa postrojenjima na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija;
- Elektrane na vetar, snage 0,5 MW;
- Solarne elektrane, snage 2,5 MW;
- Elektrane na biogas, snage 4,8 MW;
- Industrijske energane - proizvodnja električne energije se prati u okviru Republičkog zavoda za statistiku. U 30-tak industrijskih preduzeća postoje energane koje omogućuju spregnutu proizvodnju električne i toplotne energije, kapaciteta oko 250 MW, od čega najveći broj nije u operativnom stanju.
Većina postrojenja za proizvodnju električne energije nalazi se u vlasništvu JP EPS.
Prenosni sistem, bez Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, čine 30 transformatorskih stanica 400/h i 220/h kV/kV instalisane snage 13.469 MVA (od čega je 25 trafostanica instalisane snage 12.981 MVA u vlasništvu JP EMS), 8 razvodnih postrojenja i vodovi napona 400, 220 i 110 kV ukupne dužine od 9.637 km (od čega je 9.312 km dalekovoda u vlasništvu JP EMS). U vlasništvu JP EMS je i 3 transformatorske stanice 110/h kV/kV. U 2013. godini je započet i u završnoj je fazi proces predaje 53 transformatorske stanice 110/h kV/kV privrednim društvima za distribuciju električne energije i proces preuzimanja dalekovoda 110 kV od tih privrednih društava.
Završetak predaje i preuzimanja objekata se očekuje tokom 2014. godine. Prenosni sistem JP EMS je sa susednim elektroenergetskim sistemima povezan preko 22 interkonektivna dalekovoda napona 400, 220 i 110 kV.
Delatnost distribucije električne energije na teritoriji Republike Srbije bez Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, obavlja se u okviru pet privrednih društava za distribuciju električne energije - PD "Elektrovojvodina" d.o.o. Novi Sad, PD "Elektrodistribucija Beograd" d.o.o. Beograd, PD "Elektrosrbija" d.o.o. Kraljevo, PD "Jugoistok" d.o.o. Niš i PD "Centar" d.o.o. Kragujevac. Distributivni sistem, bez teritorije Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, čini oko 36.000 transformatorskih stanica ukupne instalisane snage oko 30.600 MVA i oko 158.900 km distributivnih vodova, naponskog nivoa 110, 35, 20, 10 i 0,4 kV, kojima se električna energija distribuira do krajnjih kupaca. U vlasništvu privrednih društava je 34.230 transformatorskih stanica ukupne instalisane snage 28.965 MVA i 152.079 km distributivnih vodova svih naponskih nivoa, čija je struktura data u tabeli 3-4. Proces preuzimanja transformatorskih stanica 110/h kV/kV od JP EMS tokom 2013. godine nije pravno okončan, ali bez obzira na to u 2014. privredna društva za distribuciju električne energije će u potpunosti preuzeti obavezu održavanja tih objekata. Analogno, JP EMS će preuzeti obavezu održavanja dalekovoda napona 110 kV čiji je proces predaje takođe u završnoj fazi.
Bilansirana električna energija obuhvata:
- Proizvodnju električne energije u termoelektranama, termoelektranama - toplanama, hidroelektranama, industrijskim energanama;
- Uvoz i izvoz električne energije;
- Gubitke u prenosu i distribuciji;
- Potrošnju energetskog sektora u okviru kojeg je i potrošnja za pumpne akumulacije;
- Finalnu potrošnju po sektorima potrošnje.
Bruto proizvodnja električne energije u 2014. godini planira se u iznosu od 33986 GWh, što je za 15% manje u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2013. godini koja iznosi 39857 GWh. Struktura planirane proizvodnje električne energije je sledeća:
- Termoelektrane će proizvesti 24142,5 GWh ili 71%;
- Termoelektrane-toplane 144,2 GWh ili manje od 1%;
- Hidroelektrane 9472,2 GWh ili 28%. U strukturi proizvodnje električne energije iz hidroelektrana, protočne učestvuju sa 86%, akumulacijske sa 8%, reverzibilne sa 5% i male hidroelektrane sa manje od 1%;
- Industrijske energane 225 GWh, od čega na biogas 17 GWh, što je manje od 1%;
- Elektrane na vetar, 0,2 GWh;
- Solarne elektrane, 2,5 GWh.
Uvoz (sa tranzitom) električne energije u 2014. godini iznosiće 7179 GWh što je za 86% više u odnosu na procenjeni uvoz u 2013. godini koji iznosi 3857 GWh.
Izvoz (sa tranzitom) električne energije u 2014. godini iznosiće 4548 GWh, što je za 25% manje u odnosu na procenjeni izvoz u 2013. godini koji iznosi 6050 GWh.
Potrošnja električne energije u energetskom sektoru u 2014. godini iznosiće 3995,4 GWh, što je 13% manje od 4582,03 GWh koliko je procenjena potrošnja u 2013. godini. U okviru ove potrošnje sopstvena potrošnja JP EPS-a iznosiće 3026,7 GWh, od čega je potrošnja za pumpne akumulacije 725,57 GWh, a za potrebe termoelektrana i hidroelektrana u funkciji proizvodnje 465,4 GWh.
Gubici prenosa i distribucije u 2014. godini su planirani u iznosu od 5235 GWh, što je 5% manje od procenjenih gubitaka u 2013. godini koji iznose 5525 GWh.
Planirane količine iz proizvodnje i uvoza po osnovu dugoročnih ugovora i ostalih potraživanja u potpunosti će zadovoljiti potrebe potrošača za električnom energijom u Republici Srbiji.
Finalna potrošnja električne energije predstavlja bruto proizvodnju uvećanu za uvoz (sa tranzitom) i umanjenu za: izvoz (sa tranzitom), potrošnju električne energije u energetskom sektoru i gubitke u prenosu i distribuciji.
Finalna potrošnja električne energije u 2014. godini planirana je u iznosu od 27.387 GWh, što je približno isto kao i procenjena finalna potrošnja u 2013. godini koja iznosi 27.557 GWh. U strukturi potrošnje industrija učestvuje sa 26%, saobraćaj sa 2%, domaćinstva sa 51%, javne i komercijalne delatnosti sa 20% i poljoprivreda sa 1%.
Kapaciteti za proizvodnju toplotne energije u Republici Srbiji instalisani su u:
- Toplanama u okviru sistema daljinskog grejanja koji postoji u 55 gradova/opština dok je ukupno 59 privrednih subjekata koji se bave delatnostima proizvodnje, distribucije i snabdevanja toplotnom energijom u okviru centralizovanih sistema grejanja (uzimajući u obzir i teritoriju Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija). Sistem gradskih toplana, čine toplotni izvori, instalisane snage oko 6.100 MW i odgovarajuće distributivne mreže ukupne dužine trase oko 2.100 km, sa ukupnim brojem podstanica od 20.600;
- Termoelektranama (TE) i to: TE Kolubara, TE Kostolac i TE Nikola Tesla, gde se proizvedena toplotna energija koristi za grejanje Lazarevca, Obrenovca, Kostolca i Požarevca;
- Termoelektranama-toplanama (TE-TO) i to TE-TO Novi Sad, TE-TO Zrenjanin i TE-TO Sremska Mitrovica, koje se nalaze u okviru JP EPS;
- Industrijskim energanama - u sistemu industrijske energetike nalaze se toplotni izvori toplotne snage oko 6.300 MW instalisani u više stotina industrijskih preduzeća. Koriste se za proizvodnju toplotne energije za potrebe proizvodnih procesa i grejanja radnog prostora u industrijskim preduzećima;
- Individualnim kotlarnicama koje nisu obuhvaćene energetskim bilansom.
Bilans toplotne energije obuhvata potrošnju energenata, proizvodnju toplotne energije u termoelektranama, termoelektranama - toplanama, toplanama i industrijskim energanama, gubitke u distribuciji kao i finalnu potrošnju po sektorima potrošnje.
Planirana je proizvodnja toplotne energije u 2014. godini od 38.014 TJ, a to je za 7% više u odnosu na 2013. godinu za koju je procenjena proizvodnja u iznosu od 35.660 TJ. U strukturi planirane proizvodnje, termoelektrane učestvuju sa 5%, termoelektrane toplane sa 3%, industrijske energane sa 26% i toplane sa 66%.
Planirani gubici u distribuciji od 3174,7 TJ su veći u 2014. godini od procenjenih gubitaka u 2013. godini koji iznose 2978,2 TJ.
Finalna potrošnja toplotne energije u 2014. godini planirana je u iznosu od 32.978 TJ, što je više za 7% od potrošnje u 2013. godini koja iznosi 30.936 TJ. U strukturi potrošnje industrija učestvuje sa 34%, a domaćinstva i ostali sektori sa 66%.
2.6. Obnovljivi izvori energije
Bilansiranje energije iz obnovljivih izvora energije obuhvata proizvodnju i potrošnju električne energije iz velikih i malih vodenih tokova, energije vetra i sunca, kao i proizvodnju i potrošnju toplotne energije iz geotermalne energije i čvrste biomase (ogrevno drvo, pelet i briket).
U strukturi planirane domaće proizvodnje primarne energije za 2014. godinu, obnovljivi izvori energije učestvuju sa 1,829 Mtoe, što je 18,9%, u domaćoj proizvodnji primarne energije. U ovoj strukturi najveće je učešće čvrste biomase 57%, hidropotencijala 42%, dok biogas, energija vetra, sunca i geotermalna energija učestvuju sa manje od 1%.
Planirana proizvodnja primarne energije iz obnovljivih izvora je 4% manja u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2013. godini koja iznosi 1,913 Mtoe i to pre svega zbog manjeg planiranog hidropotencijala, ali je struktura učešća obnovljivih u ovom iznosu gotovo ista kao i u 2014. godini.
Proizvodnja električne energije iz velikih i malih vodenih tokova obuhvaćena je u sklopu poglavlja o ukupnoj proizvodnji električne energije u Republici Srbiji. U 2014. godini planirano je korišćenje hidropotencijala velikih vodenih tokova u količini od 9377,6 GWh ili 0,806 Mtoe, što je za 11% manje od procenjenog u 2013. godini koji iznosi 0,906 Mtoe. Proizvodnja električne energije malih hidroelektrana u okviru sistema JP EPS, kao i malih hidroelektrana koje isporučuju električnu energiju JP EPS, u 2014. godini planirana je u iznosu od 95 GWh ili 0,008 Mtoe, što je 35% više od procenjene proizvodnje u 2013. godini koja iznosi 0,006 Mtoe.
Osim toga postoje i manja postrojenja na biogas, solarnu i energiju vetra koja proizvode električnu energiju.
Proizvodnju geotermalne energije prati Republički zavod za statistiku u okviru svojih statističkih istraživanja. Planirana proizvodnja u 2014. godini je na nivou procenjene u 2013. godini i iznosi 0,006 Mtoe. Količina proizvedene geotermalne energije koristi se isključivo za grejanje. Ovim podatkom nije obuhvaćeno i korišćenje geotermalane energije kroz upotrebu toplotnih pumpi.
Proizvodnja i potrošnja čvrste biomase obuhvata proizvodnju i potrošnju ogrevnog drveta, peleta i briketa u energetske svrhe (za potrebe grejanja). U okviru aktivnosti Energetske zajednice u oblasti obnovljivih izvora energije, a za potrebe definisanja ciljeva, sprovedeno je istraživanje o potrošnji biomase za sve potpisnice Ugovora o Energetskoj zajednici. Ovim istraživanjem utvrđena je proizvodnja i potrošnja biomase za 2009. i 2010. godinu. Na osnovu ovih podataka definisan je cilj u oblasti obnovljivih izvora energije koji Republika Srbija treba da ostvari u 2020. godini, a to je 27% učešća obnovljivih izvora energije u bruto finalnoj potrošnji energije. U okviru aktivnosti na izradi nove strategije razvoja energetike napravljene su projekcije Energetskog bilansa do 2030. godine. Iz ovih projekcija preuzeti su podaci o proizvodnji i potrošnji čvrste biomase, a za potrebe izrade ovog dokumenta. Planirana proizvodnja čvrste biomase u 2014. godini je 1,050 Mtoe. Potrošnja čvrste biomase odvija se dominantno u okviru široke potrošnje i to u sektoru domaćinstva i delimično javnim i komercijalnim delatnostima za potrebe zagrevanja prostorija. Upotreba ogrevnog drveta za potrebe zagrevanja karakteristika je ruralnih krajeva i obodnih delova prigradskih naselja. Po pravilu ruralni krajevi gravitiraju područjima sa visokom produkcijom drvne mase ili je pak udaljeno od ostalih izvora snabdevanja i domaćinstva su sa niskom kupovnom moći, tako da je ogrevno drvo cenovno najprihvatljivije i nema alternativu. Upotreba ogrevnog drveta u obodnim delovima prigradskih naselja zadržaće se i u narednim godinama. Ovo iz razloga niske kupovne moći stanovništva sa jedne strane i visoke cene konvencionalnih goriva (lož ulje, tečni gas, ugalj), spore izgradnje distributivne gasne mreže i skupe ugradnje gasne instalacije sa druge strane, koja je po pravilu bez olakšica i povoljnih kreditnih uslova.
3. UKUPNE POTREBE ZA ENERGIJOM
Ukupne potrebe za energijom Republike Srbije (bez potreba za energijom na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija) na godišnjem nivou prikazuju se u okviru zbirnog energetskog bilansa prikazanog u Tabeli 3, a na osnovu prethodno definisanih pojedinačnih bilansa za naftu i derivate nafte, prirodni gas, ugalj, električnu i toplotnu energiju i energiju iz obnovljivih izvora energije. Posebno u okviru zbirnog energetskog bilansa je utvrđena:
- Ukupna domaća proizvodnja primarne energije;
- Uvoz i izvoz energije i energenata;
- Ukupno raspoloživa primarna energija za potrošnju;
- Energenti za energetske transformacije;
- Potrošnja energetskog sektora;
- Gubici u prenosu i distribuciji;
- Neenergetska potrošnja;
- Finalna potrošnja energenata po sektorima potrošnje i po energentima.
Ukupna količina primarne energije potrebne za potrošnju u 2014. godini iznosi 15,321 Mtoe što je gotovo isto kao i procenjena ukupna količina primarne energije za potrošnju u 2013. godini koja iznosi 15,366 Mtoe. Potrebna količina primarne energije obezbediće se 63% iz domaće proizvodnje i 37% iz neto uvoza.
Domaća proizvodnja primarne energije obuhvata eksploataciju/korišćenje domaćih resursa uglja, sirove nafte, prirodnog gasa i obnovljivih izvora energije (hidropotencijal, geotermalna energija i ogrevno drvo) na godišnjem nivou. Planirana proizvodnja primarne energije u 2014. godini iznosi 9,681 Mtoe i manja je za 15% od procenjene proizvodnje u 2013. godini koja iznosi 11,389 Mtoe. U strukturi proizvodnje primarne energije ugalj učestvuje sa 63%, nafta sa 13,5%, prirodni gas sa 4,5%, hidropotencijal 8%, ogrevno drvo sa 10,8%, dok geotermalna, solarna i energija vetra kao i biogas sa manje od 1%.
Planirani neto uvoz primarne energije u 2014. godini je u količini od 5,563 Mtoe, što je 47% više od procenjenog neto uvoza u 2013. godini koji iznosi 3,774 Mtoe. Najveće učešće u neto uvozu od 38,6% ima prirodni gas, zatim sirova nafta i derivati nafte 38,5%, ugljevi 19,35 % i električna energija 4,06%.
Ukupna primarna energija raspoloživa za potrošnju koristi se za:
- Transformacije u termoelektranama, hidroelektranama, termoelektranama, toplanama, industrijskim energanama, rafinerijama nafte, preradi uglja, visokim pećima;
- Potrošnju energetskog sektora (sopstvena potrošnja);
- Gubitke u prenosu i distribuciji energije i energenata;
- Finalnu potrošnju energije u neenergetske svrhe (potrošnja energenata kao sirovine);
- Potrošnju finalne energije (potrošnja krajnjih korisnika) u energetske svrhe.
Kao ulazni energenti sistema transformacija najzastupljeniji je ugalj sa 56,4%, potom sirova nafta i poluproizvodi sa 27,5%, hidropotencijal sa 6,8%, prirodni gas sa 6,4%, derivati nafte 2,4%.
U strukturi transformisanih oblika energije proizvedeni derivati nafte učestvuju sa 44,2% (3,303 Mtoe), električna energija sa 38,6% (2,880 Mtoe), toplotna energija sa 12% (0,908 Mtoe) i sušeni lignit sa 4,3% (0,318 Mtoe).
Potrošnja finalne energije u neenergetske svrhe u 2014. godini od 0,361 Mtoe je za 7% manja od potrošnje u 2013. godini.
Potrošnja finalne energije u energetske svrhe predstavlja sumu primarne energije koja se ne koristi u transformacijama (koristi se direktno u sektorima potrošnje) i energije koja se dobija u procesima transformacija, umanjenu za potrošnju energetskog sektora, gubitke u prenosu i distribuciji energije i energenata i neenergetsku potrošnju.
Potrošnja finalne energije u energetske svrhe u 2014. godini planirana je u količini od 9,707 Mtoe, što je za 7% više u odnosu na 2013. godinu za koju je procenjen iznos od 9,092 Mtoe. U strukturi potrošnje finalne energije saobraćaj učestvuje sa 21%, industrija sa 31%, dok ostali sektori zajedno (domaćinstva, poljoprivreda i javne i komercijalne delatnosti) učestvuju sa 48%.
Porast potrošnje u 2014. godini planiran je u sektoru industrije i to za 16% u odnosu na potrošnju iz 2013. godine, u sektoru domaćinstava 4% i u sektoru javnih i komercijalnih delatnosti 6,5%.
U strukturi potrošnje finalne energije po energentima u 2014. godini tečna goriva učestvuju sa 30,6%, električna energija sa 24,3%, čvrsta goriva sa 10,6%, gasovita goriva sa 16% i toplotna energija sa 8,1%, a geotermalna energija i ogrevno drvo zajedno sa 10,7%. Planirana potrošnja tečnih goriva će biti gotovo na istom nivou kao i procenjena potrošnja u 2013. godini, dok će potrošnja gasovitih goriva, toplotne energije i uglja biti veća za 27%,7% odnosno 16% u odnosu na 2013. godinu, a potrošnja električne energije će biti manja za 0,5%.
Poplave koje su pogodile Republiku Srbiju u maju 2014. godine izazvale su poremećaj u radu energetskog sistema, a posebno elektroenergetskog. U elektroenergetskom sistemu najugroženiji je bio termo sektor, jer su površinski kopovi bili poplavljeni, a zbog prodora voda svi termo blokovi nisu mogli da rade normalno dok je TENT A bio van pogona. Važno je napomenuti, da i pored do sada nezapamćene elementarne nepogode koja je pogodila Republiku Srbiju, nije došlo do redukcijskih isključenja. Svi građani Republike Srbije, osim gradova i opština gde su kuće bile poplavljene, su tokom vanredne situacije imali potpuno normalno snabdevanje električnom energijom. Nije bilo ispada u prenosnom sistemu koji su ugrozili snabdevanje. JP EMS je bio pripremljen da u svakoj situaciji obezbedi alternativno napajanje.
Međutim, posledice poplava po rad elektroenergetskog sistema su takve da su zahtevala nova sagledavanja energetskog bilansa Republike Srbije za 2014. godinu. Katastrofalne poplave koje su se dogodile u maju 2014. godine, prouzrokovale su nagli pad u proizvodnji otkrivke i uglja u RB Kolubara d.o.o. Lazarevac i pad proizvodnje otkrivke u TE-KO Kostolac d.o.o, Kostolac.
Izmenjen Energetski bilans Republike Srbije za 2014. godinu u odnosu na dokument kojeg je usvojila Vlada 20. decembra 2013. godine baziran je na podacima o smanjenoj proizvodnji uglja za period maj-decembar 2014. godine i s tim u vezi smanjenoj proizvodnji električne energije i planiranom uvozu uglja za potrebe proizvodnje električne energije, kao i većem uvozu električne energije.
U 2014. godini planirana domaća proizvodnja primarne energije je manja u odnosu na 2013. godinu za 15% i to isključivo zbog planirane manje proizvodnje domaćeg uglja za 21%, prirodnog gasa za 4%, kao i manjeg iskorišćenja hidropotencijala za 10%.
Projektovana uvozna zavisnost u 2014. godini je 36,31% i veća je za 48 % od uvozne zavisnosti u 2013. godini. Neto uvozna zavisnost u 2013. godini je za 11% manja od neto uvozne zavisnosti u 2012. godini i to zbog veće domaće proizvodnje primarne energije te smanjenog uvoza visokokvalitetnog uglja, i naftnih derivata. Povećanje uvozne zavisnosti u 2014. godini je pre svega zbog povećanja uvoza uglja za industriju i za potrebe proizvodnje električne energije, povećanja uvoza prirodnog gasa i povećanja uvoza električne energije.
Radi realizacije ovog energetskog bilansa i povećanja sigurnosti snabdevanja energijom i energentima neophodno je:
- Obezbediti potrebne planirane količine energije i energenata iz domaće proizvodnje i uvoza kojim će se omogućiti redovno i uredno snabdevanje;
- Da se saniranje posledica od poplava sprovede što je moguće pre kako bi se grejna sezona 2014/2015 odvijala bez značajnijih poremećaja u snabdevanju energijom i energentima;
- Obezbediti izvršenje svih planiranih remonta;
- Obezbediti nesmetano otvaranje tržišta energije u 2014. godini za potrošače na srednjem naponu i pritisku i sprovesti adekvatnu pripremu za potpuno otvaranje tržišta od 1. januara 2015. godine;
- Intenzivirati aktivnosti u cilju povećanja korišćenja obnovljivih izvora energije;
- Sprovesti mere u smanjenju distributivnih gubitaka, podjednako i u distribuciji električne i toplotne energije i distribuciji gasa;
- Obezbediti potrebna sredstva i dodatna ulaganja u modernizaciju i podizanje proizvodnje u rudnicima uglja sa podzemnom eksploatacijom;
- Stvoriti zakonske uslove za sprovođenje mera i aktivnosti u oblasti energetske efikasnosti izradom svih podzakonskih akata neophodnih za potpunu primenu Zakona o efikasnom korišćenju energije ("Službeni glasnik RS", broj 25/13), a kojim će biti obuhvaćeni i proizvođači i potrošači energije, kao i uspostaviti energetski menadžment za velike i javne potrošače energije.
U Tabeli 2. prikazani su osnovni energetski indikatori.
Tabela 2: Osnovni energetski indikatori
REPUBLIKA SRBIJA |
2012. |
2013. |
2014. |
EFIKASNOST TRANSFORMACIJA (FE/PE) |
0,586 |
0,592 |
0,634 |
Potrošnja PE po stanovniku (kg en/capita) |
2017,80 |
2134,48 |
2128,19 |
Potrošnja el. energije po stanovniku (kWh/capita) |
3774 |
3828 |
3804 |
Učešće domaćinstava u potrošnji električne energije |
53 |
53 |
51 |
Tabela 3: Zbirni Energetski bilans Republike Srbije
REPUBLIKA SRBIJA (bez podataka za KiM) |
fizičke jedinice |
REALIZACIJA 2012. |
PROCENA 2013. |
PLAN ZA 2014. |
2013/2012 |
2014/2013 |
|||
fizičke jedinice |
Mil ten |
fizičke jedinice |
Mil ten |
fizičke jedinice |
Mil ten |
% |
% |
||
PROIZVODNJA PRIMARNE ENERGIJE |
|
- |
10.774 |
- |
11.389 |
- |
9.681 |
106 |
85 |
Ugalj |
1000 t |
- |
7.277 |
- |
7.715 |
- |
6.104 |
106 |
79 |
Nafta* |
1000 t |
1158 |
1.224 |
1234 |
1.303 |
1238 |
1.308 |
106 |
100 |
Gas |
mil m3 |
534 |
0.425 |
575 |
0.457 |
552 |
0.440 |
108 |
96 |
Hidropotencijal** |
GWh |
9279 |
0.798 |
9983 |
0.858 |
8971 |
0.771 |
108 |
90 |
Geotermalna energija |
TJ |
261 |
0.006 |
261 |
0.006 |
261 |
0.006 |
100 |
100 |
Čvrsta biomasa |
1000 t |
- |
1.044 |
- |
1.047 |
- |
1.050 |
100 |
100 |
Biogas |
mil m3 |
- |
0.001 |
- |
0.002 |
- |
0.001 |
352 |
76 |
Solarna energija |
GWh |
0.112 |
0.000 |
0.973 |
0.000 |
2.557 |
0.000 |
869 |
263 |
Energija vetra |
GWh |
0.207 |
0.000 |
0.659 |
0.000 |
0.241 |
0.000 |
318 |
37 |
ZALIHE |
- |
- |
-0.266 |
- |
0.204 |
- |
0.076 |
-77 |
37 |
UVOZ |
- |
- |
4.872 |
- |
4.995 |
- |
6.551 |
103 |
131 |
Ugalj |
1000 t |
- |
0.412 |
- |
0.394 |
- |
1.083 |
96 |
275 |
Nafta |
1000 t |
2422 |
2.527 |
2593 |
2.713 |
2570 |
2.689 |
107 |
99 |
Sirova nafta |
1000 t |
1056 |
1.110 |
1593 |
1.676 |
1570 |
1.652 |
151 |
99 |
Naftni derivati |
1000 t |
1366 |
1.417 |
1000 |
1.038 |
1000 |
1.038 |
73 |
100 |
Gas |
mil m3 |
1790 |
1.425 |
1940 |
1.545 |
2700 |
2.149 |
108 |
139 |
Električna energija |
GWh |
5781 |
0.497 |
3857 |
0.332 |
7179 |
0.617 |
67 |
186 |
Biomasa |
1000 t |
- |
0.011 |
- |
0.011 |
- |
0.011 |
100 |
100 |
IZVOZ |
- |
- |
0.851 |
- |
1.221 |
- |
0.987 |
143 |
81 |
Ugalj |
1000 t |
- |
0.006 |
- |
0.022 |
- |
0.006 |
385 |
28 |
Nafta |
1000 t |
349 |
0.342 |
652 |
0.638 |
562 |
0.550 |
187 |
86 |
Sirova nafta |
1000 t |
1 |
0.001 |
2 |
0.002 |
2 |
0.002 |
125 |
100 |
Naftni derivati |
1000 t |
348 |
0.341 |
650 |
0.637 |
560 |
0.549 |
187 |
86 |
Gas |
mil m3 |
0 |
0.000 |
0 |
0.000 |
0 |
0.000 |
|
|
Električna energija |
GWh |
5392 |
0.464 |
6050 |
0.520 |
4548 |
0.391 |
112 |
75 |
Ogrevno drvo |
1000 t |
- |
0.040 |
- |
0.040 |
- |
0.040 |
100 |
100 |
NETO UVOZ ENERGENATA |
- |
- |
4.021 |
- |
3.774 |
- |
5.563 |
94 |
147 |
Ugalj |
1000 t |
- |
0.406 |
- |
0.372 |
- |
1.077 |
91 |
290 |
Nafta |
1000 t |
2073 |
2.185 |
1941 |
2.075 |
2009 |
2.139 |
95 |
103 |
Sirova nafta |
1000 t |
1055 |
1.108 |
1591 |
1.674 |
1569 |
1.650 |
151 |
99 |
Naftni derivati |
1000 t |
1018 |
1.077 |
350 |
0.401 |
440 |
0.489 |
37 |
122 |
Gas |
mil m3 |
1790 |
1.425 |
1940 |
1.545 |
2700 |
2.149 |
108 |
139 |
Električna energija |
GWh |
389 |
0.033 |
-2193 |
-0.189 |
2631 |
0.226 |
-564 |
-120 |
Biomasa |
1000 t |
- |
-0.029 |
- |
-0.029 |
- |
-0.029 |
100 |
100 |
UKUPNA PRIMARNA ENERGIJA ZA POTROŠNJU |
- |
- |
14.526 |
- |
15.366 |
- |
15.321 |
106 |
100 |
Ugalj |
1000 t |
- |
7.623 |
- |
8.086 |
- |
7.181 |
106 |
89 |
Nafta |
1000 t |
3185 |
3.362 |
3347 |
3.558 |
3312 |
3.521 |
106 |
99 |
Gas |
mil m3 |
2107 |
1.678 |
2532 |
2.016 |
3244 |
2.582 |
120 |
128 |
Električna energija |
GWh |
389 |
0.033 |
-2193 |
-0.189 |
2631 |
0.226 |
-564 |
-120 |
Hidropotencijal |
GWh |
9279 |
0.798 |
9983 |
0.858 |
8971 |
0.771 |
108 |
90 |
Geotermalna energija |
TJ |
261 |
0.006 |
261 |
0.006 |
261 |
0.006 |
97 |
100 |
Biomasa |
1000 t |
- |
1.026 |
- |
1.028 |
- |
1.031 |
100 |
100 |
Biogas |
mil m3 |
- |
0.001 |
- |
0.002 |
- |
0.002 |
352 |
99 |
Solarna energija |
GWh |
0.112 |
0.000 |
0.973 |
0.000 |
2.000 |
0.000 |
869 |
206 |
Energija vetra |
GWh |
0.207 |
0.000 |
0.659 |
0.000 |
0.800 |
0.000 |
318 |
121 |
UVOZNA ZAVISNOST (%) |
- |
- |
27.68 |
- |
24.56 |
- |
36.31 |
89 |
148 |
UČEŠĆE U UKUPNOJ BRUTO POTROŠNJI (%) |
|||||||||
Ugalj |
1000 t |
- |
52.478 |
- |
52.623 |
- |
46.868 |
100 |
89 |
Nafta |
1000 t |
- |
23.142 |
- |
23.152 |
- |
22.979 |
100 |
99 |
Gas |
mil m3 |
- |
11.548 |
- |
13.119 |
- |
16.854 |
114 |
128 |
Električna energija |
GWh |
- |
0.230 |
- |
-1.228 |
- |
1.477 |
-533 |
-120 |
Hidropotencijal |
GWh |
- |
5.493 |
- |
5.587 |
- |
5.035 |
102 |
90 |
Geotermalna energija |
TJ |
- |
0.044 |
- |
0.041 |
- |
0.041 |
92 |
100 |
Čvrsta biomasa |
1000 t |
- |
7.060 |
- |
6.693 |
- |
6.732 |
95 |
101 |
Biogas |
mil m3 |
- |
0.004 |
- |
0.012 |
- |
0.012 |
333 |
99 |
Solarna energija |
GWh |
- |
0.000 |
- |
0.001 |
- |
0.001 |
821 |
206 |
Energija vetra |
GWh |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
301 |
122 |
BRUTO PROIZVODNJA ELEKTRIČNE ENERGIJE |
GWh |
36799 |
3.165 |
39857 |
3.428 |
33986 |
2.923 |
108 |
85 |
Termoelektrane |
GWh |
26275 |
2.260 |
28841 |
2.480 |
24142 |
2.076 |
110 |
84 |
Hidroelektrane*** |
GWh |
9914 |
0.853 |
10602 |
0.912 |
9472 |
0.815 |
107 |
89 |
Termoelektrane-toplane |
GWh |
439 |
0.038 |
204 |
0.018 |
144 |
0.012 |
47 |
71 |
Industrijske energane |
GWh |
171 |
0.015 |
208 |
0.018 |
225 |
0.019 |
122 |
108 |
od toga na biogas |
GWh |
6 |
0.001 |
22 |
0.002 |
17 |
0.001 |
352 |
76 |
Solarne elektrane |
GWh |
0.11 |
0.000 |
0.97 |
0.000 |
2.56 |
0.000 |
869 |
263 |
Elektrane na vetar |
GWh |
0.21 |
0.000 |
0.66 |
0.000 |
0.24 |
0.000 |
318 |
37 |
ENERGENTI ZA PROIZVODNJU ELEKTRIČNE ENERGIJE U TERMOELEKTRANAMA I TE-TO |
- |
- |
6.704 |
- |
7.038 |
- |
5.919 |
105 |
84 |
Ugalj |
1000 t |
- |
6.577 |
- |
6.968 |
- |
5.835 |
106 |
84 |
Nafta |
1000 t |
- |
0.010 |
- |
0.004 |
- |
0.004 |
42 |
100 |
Gas |
mil m3 |
- |
0.117 |
- |
0.066 |
- |
0.080 |
56 |
122 |
ENERGENTI ZA DRUGE TRANSFORMACIJE |
- |
- |
4.457 |
- |
5.231 |
- |
5.469 |
117 |
105 |
Rafinerije |
1000 t |
- |
2.376 |
- |
3.056 |
- |
3.128 |
129 |
102 |
Prerada uglja |
1000 t |
- |
0.183 |
- |
0.184 |
- |
0.167 |
101 |
91 |
Ostalo |
- |
- |
1.898 |
- |
1.991 |
- |
2.175 |
105 |
109 |
RAZMENA |
|
- |
0.000 |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
|
|
POTROŠNJA ENERGETSKOG SEKTORA |
- |
- |
0.605 |
- |
0.751 |
- |
0.736 |
124 |
98 |
GUBICI |
- |
- |
0.602 |
- |
0.603 |
- |
0.588 |
100 |
98 |
POTROŠNJA FINALNE ENERGIJE (FE) |
- |
- |
8.791 |
- |
9.482 |
- |
10.068 |
108 |
106 |
NEENERGETSKA POTROŠNJA |
- |
- |
0.278 |
- |
0.389 |
- |
0.361 |
140 |
93 |
POTROŠNJA FINALNE ENERGIJE U ENERGETSKE SVRHE |
- |
- |
8.512 |
- |
9.092 |
- |
9.707 |
107 |
107 |
PO SEKTORIMA |
|||||||||
Industrija |
- |
- |
2.455 |
- |
2.596 |
- |
3.004 |
106 |
116 |
Saobraćaj |
- |
- |
1.793 |
- |
2.029 |
- |
2.041 |
113 |
101 |
Ostalo (domaćinstva, JKD, poljoprivreda) |
- |
- |
4.265 |
- |
4.467 |
- |
4.663 |
105 |
104 |
PO ENERGENTIMA |
|||||||||
Čvrsta goriva |
1000 t |
- |
0.828 |
- |
0.883 |
- |
1.027 |
107 |
116 |
Tečna goriva |
1000 t |
2564.494 |
2.670 |
2835.597 |
2.963 |
2845.721 |
2.970 |
111 |
100 |
Gasovita goriva |
M Stm3 |
1154 |
0.919 |
1388 |
1.105 |
1925 |
1.533 |
120 |
139 |
Električna energija |
GWh |
27167 |
2.336 |
27557 |
2.370 |
27387 |
2.355 |
101 |
99 |
Toplotna energija |
TJ |
30540 |
0.729 |
30936 |
0.739 |
32978 |
0.788 |
101 |
107 |
OIE (geotermalna energija, biomasa) |
- |
|
1.030 |
|
1.033 |
|
1.036 |
100 |
100 |
* Domaća proizvodnja sirove nafte i poluproizvoda
** Nije uključena proizvodnja iz reverzibilne HE
*** Uključena proizvodnja iz reverzibilne HE