PLANZDRAVSTVENE ZAŠTITE IZ OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA U REPUBLICI SRBIJI ZA 2015. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 146/2014) |
Republički fond za zdravstveno osiguranje, u skladu sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju, na predlog Instituta za javno zdravlje Srbije "Dr Milan Jovanović Batut", posle izmena i dopuna, donosi Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2015. godinu (u daljem tekstu: Plan), kao strateški i operativni dokument u sprovođenju politike obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Plan za nivo Republike Srbije sadrži opredeljenja, ciljeve i planirane mere zdravstvene zaštite za 2015. godinu u okviru prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, a u skladu sa procenjenim potrebama osiguranih lica, prema prioritetima zdravstvene zaštite i u okviru raspoloživih resursa.
Cilj donošenja Plana je da kroz organizovane i planirane mere zdravstvene zaštite obezbedi što potpuniju realizaciju prava osiguranih lica u okviru definisanih standarda zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i u skladu sa potrebama osiguranika.
Osnov za donošenje Plana čine:
Opredeljenja države u sprovođenju zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja na realizaciji ciljeva zdravstvene politike Republike Srbije i usvojenih strategija u oblasti unapređenja zdravlja i zdravstvene zaštite stanovništva:
- Plan razvoja zdravstvene zaštite Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 88/10);
- Strategija za prevenciju i kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", broj 22/09);
- Strategija razvoja zdravlja mladih ("Službeni glasnik RS", broj 104/06);
- Strategija razvoja zaštite mentalnog zdravlja ("Službeni glasnik RS", broj 8/07);
- Strategija o HIV infekciji / AIDS-u ("Službeni glasnik RS", broj 26/11);
- Strategija javnog zdravlja Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 22/09);
- Strategija za palijativno zbrinjavanje ("Službeni glasnik RS", broj 17/09),
Utvrđeni ciljevi u okviru nacionalnih programa i planova razvoja zdravstvene zaštite stanovništva i najosetljivijih populacionih grupa i u okviru rešavanja najznačajnijih zdravstvenih problema:
- Nacionalni program zdravstvene zaštite žena, dece i omladine ("Službeni glasnik RS", broj 28/09);
- Nacionalni program "Srbija protiv raka" ("Službeni glasnik RS", broj 20/09);
- Nacionalni program prevencije i rane detekcije tipa 2 dijabetesa ("Službeni glasnik RS", broj 17/09);
- Nacionalni program ranog otkrivanja karcinoma dojke ("Službeni glasnik RS", broj 73/13);
- Nacionalni program ranog otkrivanja karcinoma grlića materice ("Službeni glasnik RS", broj 73/13);
- Nacionalni program ranog otkrivanja kolorektalnog karcinoma ("Službeni glasnik RS", broj 73/13);
- Nacionalni program prevencije, lečenja i kontrole kardiovaskularnih bolesti u Republici Srbiji do 2020. godine ("Službeni glasnik RS", broj 11/10);
- Nacionalni program preventivne stomatološke zdravstvene zaštite ("Službeni glasnik RS", broj 22/09);
- Nacionalni program preventivne zdravstvene zaštite dece sa psihofiziološkim poremećajima i govornom patologijom ("Službeni glasnik RS", broj 15/09);
- Nacionalni program prevencije, lečenja, unapređenja i kontrole bubrežne insuficijencije i razvoja dijalize u Republici Srbiji do 2020. godine ("Službeni glasnik RS", broj 11/11).
Zakonski propisi koji regulišu sadržaj i obim prava u oblasti zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja:
- Zakon o zdravstvenoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", br. 107/05, 88/10, 99/10, 57/11, 119/12, 45/13 i 93/14);
- Zakon o zdravstvenom osiguranju ("Službeni glasnik RS", br. 107/05, 109/05, 57/11, 110/12, 119/12 i 99/14, 123/14 - US);
- Zakon o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", br. 125/04, 107/05 i 93/14);
- Zakon o lekovima i medicinskim sredstvima ("Službeni glasnik RS", br. 30/10 i 107/12);
- Zakon o lečenju neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognutog oplođenja ("Službeni glasnik RS", broj 72/09);
- Zakon o zaštiti prava pacijenata ("Službeni glasnik RS", broj 45/13);
- Zakon o zaštiti lica sa mentalnim smetnjama ("Službeni glasnik RS", broj 45/13);
- Zakon o ostvarivanju prava na zdravstvenu zaštitu dece, trudnica i porodilja ("Službeni glasnik RS", broj 104/13),
i druga akta Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje:
- Pravilnik o listama čekanja ("Službeni glasnik RS", broj 75/13);
- Pravilnik o upućivanju pacijenata na lečenje u inostranstvo ("Službeni glasnik RS", br. 44/07, 65/08, 36/09, 32/10, 75/13 i 110/13);
- Pravilnik o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji za plansku godinu;
- Pravilnik o ugovaranju zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja sa davaocima zdravstvenih usluga za tekuću godinu;
- Pravilnik o medicinskoj rehabilitaciji u stacionarnim zdravstvenim ustanovama specijalizovanim za rehabilitaciju ("Službeni glasnik RS", br. 47/08, 69/08, 81/10, 103/10, 15/11, 48/12, 55/12 - ispravka, 64/13 i 68/13 - ispravka).
Stručno-analitičku osnovu u definisanju i planiranju sadržaja i obima mera zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2015. godinu, u skladu sa metodologijom za planiranje zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i planiranje rada zdravstvenih ustanova, predstavljaju:
- dostignuti nivo ostvarivanja sadržaja i obima zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u prethodnom periodu, u odnosu na korišćenje zdravstvene zaštite i realizacije ciljeva u oblasti unapređenja, zaštite i očuvanja zdravlja osiguranika;
- procena sadržaja, obima i dinamike realizacije zdravstvenih usluga radi dostizanja planiranih ciljeva u oblasti dijagnostike, lečenja, nege i rehabilitacije osiguranika;
- utvrđivanje i planiranje prioriteta u zdravstvenoj zaštiti iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2015. godinu;
Korišćeni stručni i analitički materijali i podaci (statističko-dokumentaciona i analitička osnova) za izradu Plana:
- podaci matične evidencije Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje o broju i strukturi osiguranika (presek februar 2014. godine) i izveštaji o fakturisanoj realizaciji planiranih usluga kod osiguranih lica, o ispisanim bolesnicima u bolničkim ustanovama i drugi izveštaji;
- podaci Republičkog zavoda za statistiku Republike Srbije iz demografske i vitalne statistike (procena stanovništva 30. juna 2013. godine) i o upisanim učenicima u osnovne i srednje škole, u školskoj 2013/2014. godini (saopštenje od 28. marta 2014. godine);
- podaci i izveštaji zdravstvenih ustanova iz Plana mreže zdravstvenih ustanova u državnom vlasništvu na teritoriji Republike Srbije, u okviru zvanične zdravstvene statistike o zdravstvenom stanju i oboljevanju stanovništva i o radu zdravstvenih ustanova za 2013. godinu, prema Zakonu o evidencijama u zdravstvu, kao i podaci iz populacionih registara o obolelim licima i epizodama oboljenja (dijabeta, malignih bolesti, kardiovaskularnih bolesti i akutni koronarni sindrom); prijave zaraznih bolesti, prijave porođaja u bolnici, prijave pobačaja, pokazatelji istraživanja zdravstvenih ustanova o kvalitetu pružene zdravstvene zaštite i o faktorima rizika;
- analize i rezultati istraživanja instituta i zavoda za javno zdravlje o ostvarenim pravima osiguranika kroz korišćenje zdravstvene zaštite i o radu zdravstvenih ustanova iz Plana mreže zdravstvenih ustanova (Analiza planiranog i ostvarenog obima i sadržaja prava osiguranih lica na primarnu zdravstvenu zaštitu, Analiza planiranog i ostvarenog obima i sadržaja prava osiguranih lica na stacionarnu zdravstvenu zaštitu, Analiza rada vanbolničkih zdravstvenih ustanova i korišćenja primarne zdravstvene zaštite, Analiza rada i korišćenja stacionarne zdravstvene zaštite, Odabrani pokazatelji o zdravstvenom stanju stanovništva Srbije, Izveštaj o zaraznim bolestima u 2013. godini na teritoriji Republike Srbije, Izveštaj o sprovedenoj imunizaciji na teritoriji Republike Srbije u 2013. godini);
- analize i istraživanja Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje u različitim oblastima zdravstvene zaštite: pružanja usluga sa Liste čekanja, unapređenja zdravstvene zaštite u oblasti dijalize, biomedicinski potpomognutog oplođenja (u daljem tekstu: BMPO), produžene medicinske rehabilitacije u stacionarnim zdravstvenim ustanovama, kreiranja različitih softverskih rešenja za primenu u Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje i zdravstvenim ustanovama;
- dostavljeni planovi zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2015. godinu za osigurana lica na području okruga, pripremljeni u okviru iste metodologije od instituta i zavoda za javno zdravlje u konsultaciji sa zdravstvenim ustanovama (u državnoj svojini i prema Planu mreže zdravstvenih ustanova) na tom području, sa posebnim podacima i pokazateljima: o potrebama osiguranika na nivou okruga (na osnovu demografskih i vitalnih promena, epidemioloških i higijenskih prilika i zdravstvenog stanja stanovnika/osiguranika, sa specifičnostima za područje okruga ili opštine), o kapacitetima zdravstvene delatnosti i zaštite (ugovoreni kadar sa Republičkim fondom za zdravstveno osiguranje do Kadrovskog plana koji donosi ministar za tekuću godinu, postelje prema Planu mreže i raspoloživa oprema) sa planiranim ciljevima i merama zdravstvene zaštite na primarnom i sekundarnom nivou zdravstvene zaštite do nivoa zdravstvenih ustanova;
- Institut za javno zdravlje Srbije je uradio i dostavio Plan potreba za vakcinama i imunobiološkim preparatima u 2015. godini Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje u okviru planiranja zdravstvene zaštite od zaraznih bolesti.
Planom zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2015. godinu za osigurana lica u Republici Srbiji utvrđuju se i planiraju:
1. Zdravstvene potrebe osiguranih lica u odnosu na vrstu i obim usluga zdravstvene zaštite;
2. Prioriteti za sprovođenje zdravstvene zaštite osiguranih lica;
3. Ciljevi zdravstvene zaštite;
4. Mere zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge za realizaciju planiranih zdravstvenih potreba osiguranih lica Republike Srbije;
5. Kapaciteti zdravstvene delatnosti (ugovoreni kadar sa Republičkim fondom za zdravstveno osiguranje u realizaciji planiranih potreba osiguranih lica.
2. PROCENA ZDRAVSTVENIH POTREBA U ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI OSIGURANIKA
Planom zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2015. godinu utvrđuju se i planiraju potencijalne i očekivane potrebe osiguranika i populacionih grupa Republike Srbije, kao stručno prepoznate potrebe osiguranika u skladu sa pravima osiguranika u oblasti zdravstvene zaštite i obaveznog zdravstvenog osiguranja regulisanim zakonskim propisima (Zakon o zdravstvenoj zaštiti, Zakon o zdravstvenom osiguranju, Pravilnik o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji) i doktriminarnim stavovima u okviru stručno metodoloških uputstava i vodiča dobre prakse.
Sadržaj i obim planiranih potreba osiguranika i dinamika njihove realizacije prema Planu se usklađuju i sa Finansijskim planom Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje za 2015. godinu.
Zdravstvene potrebe osiguranika i populacionih grupa na teritoriji Republike Srbije se procenjuju i planiraju u odnosu na ukupan broj osiguranika prema starosti, polu i vulnerabilnosti, na osnovu procene zdravstvenog stanja korišćenja zdravstvene zaštite i zdravstvenih usluga, očekivanih uticaja na zdravlje u okviru demografskih, vitalnih i socijalnih promena i epidemiološke situacije. Na procenu vrste i obima potreba utiču i drugi faktori, kao navike i ponašanje u vezi zdravlja, vrednovanje zdravlja u tradiciji i kulturi stanovništva, samoprocena zdravlja, a u planiranju potreba, osim stručne procene i uloga participacije osiguranika, raspoloživi i dostupni kapaciteti zdravstvene zaštite, osiguranja i drugi faktori.
Potencijalne zdravstvene potrebe odnose se na zdravo stanovništvo u oblasti unapređenja i očuvanja zdravlja i radi zaštite i očuvanja vitalnih kapaciteta i sprečavanja delovanja prepoznatih rizika po zdravlje. Realizuju se na primarnom nivou zdravstvene zaštite u okviru preventivne zdravstvene zaštite i u manjem obimu u bolničkoj zdravstvenoj zaštiti u vezi stanja trudnoće i porođaji u zdravstvenoj zaštiti novorođenčadi i odojčadi u okviru primarne i sekundarne prevencije.
Zdravstvene potrebe obolelih i povređenih lica utvrđuju se i planiraju u oblasti lečenja, nege i rehabilitacije u primarnoj i bolničkoj zdravstvenoj zaštiti na sekundarnom i tercijarnom nivou na osnovu očekivanog korišćenja zdravstvene zaštite i zdravstvenih usluga, registrovanog morbiditeta u primarnoj i bolničkoj zaštiti i određenih oboljenja i stanja od većeg sociomedicinskog značaja prema populacionim registrima, prijavama (zarazne i druge bolesti) i drugih pokazatelja ugroženosti zdravlja stanovništva i osiguranih lica, u odnosu na najčešće uzroke smrtnosti stanovništva i drugo.
Potrebe za lečenjem neplodnosti medicinskim metodama asistirane reprodukcije u Srbiji, obezbeđuju se postupcima BMPO. Ovako kontrolisani postupci oplodnje sprovode se u pet zdravstvenih ustanova iz Plana mreže i u devet zdravstvenih ustanova u privatnoj svojini koje ispunjavaju uslove. Ograničeni kapaciteti zdravstvenih ustanova iz Plana mreže zahtevaju dodatne napore od strane RFZO kako bi se na optimalan način iskoristili postojeći kapaciteti zdravstvenih ustanova iz Plana mreže i takođe zahtevaju stalno i prošireno uključivanje privatnog sektora.
Takođe, zbog prepoznate potrebe i evidentnog problema velikog broja građana koji čekaju na pružanje zdravstvenih usluga kao i dugog vremena čekanja na zdravstvene usluge koje su izražene listama čekanja, RFZO je preduzeo niz aktivnosti za poboljšanje pružanja ovih usluga. Mere su obuhvatile: kompletiranje informatičke podrške za vođenje lista čekanja, sprovođenje centralizovanih javnih nabavki za ugradne materijale i potrebna medicinska sredstva za pružanje određenih usluga sa lista čekanja i intenziviranje aktivnosti zaštitnika prava osiguranika na sprovođenju i praćenju ostvarivanja prava za realizaciju zdravstvenih usluga sa lista čekanja kao i određene korekcije u planiranju usluga sa lista čekanja.
Vrsta i obim zdravstvenih potreba u oblasti preventivne zdravstvene zaštite i u oblasti lečenja i rehabilitacije za sve osiguranike i prema populacionim i vulnerabilnim grupama utvrđuje se i u odnosu na dostignuti nivo realizacije prava, naročito u oblasti preventivne zdravstvene zaštite, kao i u okviru korišćenja, u okviru propusne moći zdravstvene delatnosti (kapaciteti u državnoj svojini prema Planu mreže zdravstvenih ustanova) i utvrđenih mera izvršenja.
Snabdevanje lekovima osiguranika u Srbiji obavlja se preko mreže apotekarskih ustanova i putem apoteka u sastavu ustanova primarne zdravstvene zaštite, specijalizovanih bolnica i bolničkih ustanova sekundarnog i tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite, apoteka van Plana mreže, u skladu sa vrstama lekova utvrđenim Listom lekova koju donosi RFZO.
U okviru realizacije zadataka poverenih Uredbom o planiranju i vrsti roba i usluga za koje se sprovode centralizovane javne nabavke Republički fond je u 2013. i 2014. godini realizovao ukupno 58 postupaka javnih nabavki. Rezultat toga je zaključenje oko 100 okvirnih sporazuma na osnovu koji su zdravstvene ustanove zaključivale pojedinačne ugovore. Najznačajnije uštede i generalno najveći pozitivan efekat po snabdevanje zdravstvenih ustanova postignut je javnom nabavkom lekova sa B liste lekova, kojom je praktično obuhvaćeno oko 90% potrošnje lekova sa ove liste u finansijskom smislu. Uštede postignute u ovom postupku iznosile su oko 25 miliona evra. Svi okvirni sporazumi zaključeni nakon ovog postupka javne nabavke realizovaće se u punom obimu i to bez značajnijih poteškoća. Nakon uspešno okončanih postupaka javnih nabavki, Republički fond je pristupio izmeni Pravilnika o uslovima, kriterijumima, načinu i postupku za stavljanje leka na listu lekova, izmene i dopune liste lekova, odnosno za skidanje leka sa liste, u cilju sniženja cena lekova koji se nalaze na Listi lekova.
Republički fond će krajem 2014. U skladu sa izmenjenom Listom lekova koja će se primenjivati od 1. januara 2015. godine, sprovesti nove postupke javne nabavke, koji će za cilj imati zaključenje okvirnih sporazuma za 2015. godinu. Obim centralizovanih nabavki koje Republički fond sprovodi za 2015. godinu veći je u odnosu na 2014. godinu i posebno je bitno naglasiti da Republički fond po prvi put sprovodi postupak javne nabavke za lekove sa A i A1 liste.
Uredbom o izmeni i dopuni Uredbe o planiranju i vrsti roba i usluga za koje se sprovode centralizovane javne nabavke, Republičkom fondu je povereno u nadležnost i snabdevanje apotekarskih ustanova i ostalih zdravstvenih ustanova i lekovima sa A i A1 Liste lekova. U pitanju je izuzetno velika i kompleksna javna nabavka koja se sprovodi za oko 300 korisnika (zdravstvenih ustanova) i kod koje je neophodno obezbediti najširu moguću dostupnost lekova u ustanovama iz Plana mreže. Način nabavke je uslovljen pre svega načinom na koji se lekovi propisuju (po zaštićenom nazivu) što za posledicu ima da se nabavljaju svi lekovi koji se nalaze na A i A1 Listi lekova. Ovom javnom nabavkom postignuće se jednaki uslovi snabdevanja za sve zdravstvene ustanove sa teritorije Republike Srbije, što će imati pozitivan uticaj na ujednačavanje dostupnosti zdravstvene zaštite u Srbiji.
Republički fond je u prethodnom periodu obezbedio sigurnost u snabdevanju zdravstvenih ustanova medicinskim sredstvima i u 2015. godini će nastaviti sa primenom metoda koja predstavljaju dobru praksu (okvirni sporazumi, vrednovanje kvaliteta itd.), a sve u cilju obezbeđenja sigurnosti u snabdevanju pre svega kvalitetnim medicinskim materijalom.
U planiranju sadržaja i obima zdravstvenih potreba značajnu ulogu imaju i definisana opredeljenja i ciljevi zdravstvene politike u oblasti zdravstvenog osiguranja i zdravstvene zaštite i finansijski kapaciteti Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje i dostupni drugi izvori finansiranja.
3. PRIORITETI ZA SPROVOĐENJE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE OSIGURANIKA
Prioriteti u zdravstvenoj zaštiti osiguranika definisani su Planom razvoja zdravstvene zaštite Republike Srbije i prema kriterijumima Svetske zdravstvene organizacije (veličina zdravstvenog problema, značaj i mogućnost intervencije u zdravstvenoj zaštiti) na osnovu procene zdravstvenih potreba i dostignutog standarda prava u zdravstvenoj zaštiti stanovništva od određenih oboljenja:
1) Prevencija i kontrola hroničnih nezaraznih bolesti
- smanjenje obolevanja i prevremenog umiranja od bolesti srca i krvnih sudova;
- smanjenje obolevanja i prevremenog umiranja od malignih bolesti;
- smanjenje obolevanja i prevremenog umiranja od šećerne bolesti;
- unapređenje mentalnog zdravlja.
2) Prevencija i kontrola zaraznih bolesti
- prevencija i kontrola vakcinabilnih bolesti;
- smanjenje obolevanja i umiranja od HIV/AIDS;
- smanjenje obolevanja i umiranja od tuberkuloze.
3) Zdravstvena zaštita posebno osetljivih grupacija stanovništva;
- unapređenje zdravlja žena u reproduktivnom dobu;
- unapređenje zdravlja odojčadi, male, školske dece i omladine;
- unapređenje i očuvanje zdravlja starih lica;
- unapređenje i očuvanje zdravlja radno aktivnog stanovništva.
4) Palijativna nega i zbrinjavanje lica u terminalnom stadijumu bolesti.
4. CILJEVI ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U OKVIRU OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA
U oblasti obaveznog zdravstvenog osiguranja obezbediti određeni standard prava u okviru mera zdravstvene zaštite za svo stanovništvo, do potpunog obuhvata.
Za osigurana lica, prema populacionim grupama, obezbediti što potpuniji obuhvat merama preventivne zdravstvene zaštite, a zdravstvene usluge u oblasti lečenja, dijagnostike i medicinske rehabilitacije obezbediti prema potrebama.
Zaštita i očuvanje nacionalnih zdravstvenih i reproduktivnih potencijala i kapaciteta društva u okviru potpunog obuhvata preventivnom zaštitom i merama lečenja i rehabilitacije prema potrebi, žena i partnera u vezi reproduktivnog zdravlja i dece i omladine kao veoma vulnerabilnih kategorija.
Primarna prevencija gojaznosti i drugih rizika za nastajanje bolesti srca i krvnih sudova, metaboličkih poremećaja i sindroma, unapređenjem higijene ishrane, kroz razvoj savetovališta i programske zadatke i aktivnosti instituta i Zavoda za javno zdravlje u oblasti ishrane stanovništva. Unapređenje mentalnog zdravlja osiguranika merama primarne i sekundarne prevencije: prevencija nasilja u porodici, školi, kolektivu, razvoj modela zdrave porodice, zdrave škole, zdravog kolektiva, prevencija alkoholizma, pušenja, zloupotrebe lekova i droga kod najmlađih uzrasta, itd.
Unapređenje reproduktivnog zdravlja i prevencija rizika u porodici, u uzrastu najmlađih, razvijanje humanih odnosa među polovima, razvoj savetovališta za planiranje porodice, savetovališta za mlade uz podršku i angažovanje šire društvene zajednice.
Podsticanje prirodnog obnavljanja stanovništva merama socijalne i zdravstvene politike i zdravstvene zaštite reproduktivnog zdravlja.
Za dostizanje ciljeva u oblasti unapređenja efikasnosti sistema zdravstvene zaštite potrebno je:
Usklađivanje razvoja resursa u specijalističkoj i bolničkoj delatnosti sa zdravstvenim potrebama stanovništva.
Optimizacija pružanja zdravstvenih usluga na primarnom nivou zdravstvene zaštite shodno procenjenim zdravstveni potrebama i definisanim zahtevima osiguranika.
Optimizacija korišćenja bolničkih postelja, njihova preraspodela i orijentacija na dnevnu bolnicu i ambulantni rad.
Smanjenje prosečne dužine čekanja za procedure definisane Pravilnikom o Listama čekanja.
Poboljšanje obezbeđenosti zdravstvenim kadrom u skladu sa standardima. Unapređenje kvaliteta zdravstvene zaštite.
Zaštita prava osiguranika, kao korisnika zdravstvenih usluga, podrazumeva:
- obezbeđivanje kvaliteta u okviru sadržaja usluge, bezbednosti ostvarivanja zdravstvenih usluga i fizički dostupne i finansijski održive zdravstvene zaštite;
- obezbeđivanje humanijeg ambijenta i uslova za zbrinjavanje i lečenje starih, pacijenata sa progresivnim i uznapredovanim bolestima za koje je prognoza ograničena, psihijatrijskih, kardiovaskularnih, dijabetičara i drugih hroničnih bolesnika;
- obezbeđivanje kontinuirane zdravstvene zaštite za sve osiguranike u okviru njihovih potreba, od primarnog do sekundarnog i tercijarnog nivoa, u odnosu na određene mere i aktivnosti i tretman određenih oboljenja;
- uključivanje privatnog zdravstvenog sektora u planiranje i realizaciju prava osiguranika;
5. MERE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE I AKTIVNOSTI ZDRAVSTVENE DELATNOSTI U REALIZACIJI PLANIRANIH POTREBA OSIGURANIKA
U skladu sa članom 34-45. Zakona o zdravstvenom osiguranju i u okviru utvrđenih prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, po populacionim grupama, planiraju se mere zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge u sledećim oblastima:
- mere prevencije i ranog otkrivanja bolesti;
- pregledi i lečenje u vezi sa trudnoćom, porođajem i postnatalnim periodom;
- pregledi i lečenje u slučaju bolesti i povreda;
- pregledi i lečenje bolesti usta i zuba;
- medicinska rehabilitacija u slučaju bolesti i povreda i lekovi i medicinska sredstva.
Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja objedinjava preventivne mere i usluge dijagnostike, lečenja i rehabilitacije na svim nivoima zdravstvene zaštite. Sadržaj i obim mera zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja se utvrđuje u skladu sa procenjenim potrebama osiguranika, zavisno od dostignutog nivoa ostvarivanja prava, ostvarenih ciljeva u oblasti zdravstvene zaštite u prethodnom periodu, naročito u oblasti preventivne zdravstvene zaštite.
Preventivna zdravstvena zaštita u oblasti obaveznog zdravstvenog osiguranja se planira kao prioritet na svim nivoima zdravstvene zaštite i prema Pravilniku o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji za 2015. godinu. Mere zdravstvene zaštite u oblasti dijagnostike, lečenja, nege i rehabilitacije planiraju se na osnovu korišćenja u prethodnom periodu i prema registrovanom i očekivanom morbiditetu, procenjenim potrebama osiguranika i prema raspoloživim kapacitetima zdravstvene delatnosti.
Ciljevi u oblasti zdravstvene zaštite planiraju se u okviru obuhvata populacionih i vulnerabilnih grupa preventivnim merama i uslugama u izraženim u procentima i u odnosu na sadržaj i obim mera dijagnostike, lečenja i rehabilitacije.
5.1. Primarna zdravstvena zaštita
U primarnoj zdravstvenoj zaštiti u Republici Srbiji za 2015. godinu u prvom kontaktu sa zdravstvenom službom i u okviru mera zdravstvene zaštite, planira se realizacija najvećeg dela prava i procenjenih zdravstvenih potreba osiguranih lica (oko 85% obuhvata).
Preventivne mere zdravstvene zaštite i mere u oblasti lečenja i medicinske rehabilitacije obolelih i povređenih lica planiraju se u okviru timova sa izabranim lekarom u domovima zdravlja i zavodima (Zavod za zdravstvenu zaštitu radnika, za zdravstvenu zaštitu studenata, Zavod za stomatologiju, Zavod za plućne bolesti i tuberkulozu, Zavod za kožno-venerične bolesti, Zavod za hitnu i medicinsku pomoć) i po oblastima zdravstvene zaštite. U oblasti primarne zdravstvene zaštite osiguranika planiraju se:
- mere prevencije i ranog otkrivanja bolesti u okviru potpunije realizacije u oblastima gde nisu dostignuti planirani ciljevi u 2013. godini (u zdravstvenoj zaštiti novorođenčadi i odojčadi, male dece i dece školskog uzrasta, u polivalentnoj patronaži, preventivnoj stomatološkoj zaštiti, u zdravstvenoj zaštiti trudnica i porodilja i preventivnih pregleda i skrininga kod vulnerabilnih kategorija žena i odraslog stanovništva);
- održavanje dostignutog zadovoljavajućeg obima i kvaliteta pružene zdravstvene zaštite (sadržaj i obim mera i obuhvat osiguranika) kod populacionih grupa, u oblasti zdravstvene zaštite od zaraznih bolesti i obavezne imunizacije određenih uzrasta dece i omladine i po epidemiološkim i kliničkim indikacijama;
- povećanje obuhvata vulnerabilnih grupa određenog starosnog doba, sekundarnom prevencijom u oblasti rizika i nastanka bolesti srca i krvnih sudova i dijabeta i malignih oboljenja, depresivnog sindroma i drugih oboljenja;
- mere i aktivnosti u oblasti dijagnostike i lečenja planiraju se u skladu sa procenjenim potrebama i prema kapacitetima zdravstvene službe.
5.1.1. Zdravstvena zaštita populacionih vulnerabilnih grupa
a) Zdravstvena zaštita dece 0-6 godina
U primarnoj zdravstvenoj zaštiti dece 0-6 godina, prema potrebama i u okviru prioriteta, a u skladu sa doktrinom i stručno-metodološkim uputstvom (SMU) u ovoj oblasti i u okviru prava prema Pravilniku o obimu i sadržaju zdravstvene zaštite, sa ciljem da se unapredi i očuva zdravlje dece, obezbedi rana dijagnostika i kontrola faktora rizika i oboljenja, lečenje i rehabilitacija u sprečavanju posledica u psihofizičkom i socijalnom razvoju dece, planira se broj osiguranika vrsta i obim usluga (Tabela 1).
Ukupno 1.149.590 preventivnih pregleda i usluga za dijagnostiku i praćenje zdravstvenog stanja i psihofizičkog i psihosocijalnog razvoja u određenom uzrastu i 3.636.000 pregleda radi lečenja i oko 1.359.000 dijagnostičko-terapijskih usluga u vezi oboljenja i povreda u ovom uzrastu.
Preventivna zdravstvena zaštita se planira kod izabranog lekara pedijatra, preventivni pregledi u uzrastu novorođenčeta, odojčeta (u 2, 3, 4, 6, 7 i 10-tom mesecu), kod malog deteta u drugoj (dva preventivna pregleda) i četvrtoj godini, obuhvat najmanje 95% i kod predškolskog deteta od najmanje od 98% do potpunog obuhvata. Kontrolni pregledi se planiraju kod male dece u prvoj, trećoj i petoj godini sa obuhvatom samo one dece kod koje je na prethodno obavljenom preventivnom pregledu utvrđeno neko patološko stanje i/ili oboljenje.
U cilju ranog otkrivanja poremećaja vida, sluha, govora, anomalija i deformiteta koštano-mišićnog sistema, radi lečenja i rehabilitacije planiraju se preventivni pregledi dece određenog uzrasta u oblasti oftalmologije, otorinolaringologije i fizikalne medicine i rehabilitacije, uz obuhvat od najmanje 90% dece.
Mere ranog otkrivanja poremećaja, naslednih oboljenja i anomalija planiraju se u najranijem periodu razvoja deteta, kod novorođenčadi po rođenju u bolnici, i to skrining za detekciju fenilketonurije i hipotireoidizma za svu decu (132.000), gde se i obezbeđuju u skladu sa SMU.
U razvojnom savetovališnom radu planira se oko 20.000 pregleda lekara radi procene rizika i usluge tima: psihologa, oko 50.000 usluga (test psihičkih funkcija i individualna i grupna psihoterapija), defektologa oko 200.000 usluga (test funkcije govora) i socijalnog radnika oko 83.000 usluga zdravstveno-vaspitnog rada.
Planira se ukupno oko 305.000 zdravstveno vaspitnih usluga (30% grupne metode), a u oblasti polivalentne patronaže, uz obuhvat 90% i 5 poseta po novorođenčetu, ukupno 297.000 poseta patronažne sestre, ukupno oko 118.800 poseta odojčetu (2 posete po odojčetu); sa smetnjama u razvoju, sa 4 posete. Uz obuhvat od 90% planira se 59.490 poseta za decu od jedne do dve godine i 60.300 poseta za decu do četiri godine, sa po jednom posetom po detetu.
Tabela 1. Plan primarne zdravstvene zaštite dece 0 do 6 godina za 2015. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranika |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj |
Novorođenče i odojče |
66.000 |
Preventivni pregled |
95% |
376.200 |
Odojče |
66.000 |
UZ pregled radi radnog otkrivanja displazije kukova |
95% |
62.700 |
Odojče pod rizikom |
13.200 |
Preventivni pregled (7 pregleda) |
100% |
92.400 |
Druga godina života |
66.100 |
Preventivni pregled |
95% |
125.590 |
Četvrta godina života |
66.600 |
Preventivni pregled |
95% |
63.270 |
Treća i peta godina života, odnosno sedma godina, pred polazak u školu |
133.300 |
Kontrolni pregled |
90% |
119.970 |
68.000 |
Preventivni pregled |
98% |
66.640 |
|
133.800 |
Oftalmološki pregled |
90% |
120.420 |
|
Četvrta i sedma godina |
68.000 |
ORL pregled |
90% |
61.200 |
Sedma godina |
68.000 |
Fizijatrijski pregled |
90% |
61.200 |
Sedma godina |
|
Ukupno preventivni |
|
1.149.590 |
Novorođenče (porodilja) |
66.000 |
Patronažni pregledi - poseta porodilji i novorođenčetu |
90% |
297.000 |
Odojče |
66.000 |
Patronažna poseta odojčetu |
90% |
118.800 |
Odojče sa smetnjama u razvoju |
11.230 |
Patronažna poseta odojčetu sa posebnim potrebama |
100% |
47.520 |
Malo dete 1-2 godine |
66.100 |
Patronažna poseta malom detetu |
90% |
59.490 |
Dete od četiri godine |
67.000 |
Patronažna poseta malom detetu |
90% |
60.300 |
Deca od 0-6 godina |
465.000 |
Ukupno pregledi radi lečenja |
|
3.636.000 |
Deca od 0-6 godina |
465.000 |
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
1.359.000 |
U zdravstvenoj zaštiti od zaraznih bolesti planira se obavezna imunizacija (vakcinacija i revakcinacija) dece određenog uzrasta protiv tuberkuloze, difterije, tetanusa, velikog kašlja, protiv hepatitisa B, oboljenja izazvanih Hemofilusom influence tip b (Hib), malih boginja, rubele i zaušaka sa ciljem dostizanja obuhvata od najmanje 95%, kako na nacionalnom tako i na drugim nivoima, kao i imunizacija lica eksponiranih određenim zaraznim bolestima i po kliničkim indikacijama prema Pravilniku o imunizaciji i načinu zaštite lekovima i Pravilniku o izmenama i dopunama Pravilnika o imunizaciji i načinu zaštite lekovima.
U oblasti stomatološke zdravstvene zaštite kod dece do 6 godina, planiraju se preventivni pregledi odojčadi, stomatološki pregledi i uklanjanje naslaga u drugoj, četvrtoj i petoj godini, sa obuhvatom od 90% (oko 260.000 preventivnih pregleda i mera).
Planirane mere zdravstvene zaštite sprovode službe za zdravstvenu zaštitu dece do 6 godina u svim domovima zdravlja, razvojna savetovališta (na 8.55 dece do 6 godina) u većini okruga sa specijalistima pedijatrije i zdravstveni saradnici (psiholog, defektolog, socijalni radnik) i druge specijalističke službe (oftalmologije, ORL, fizikalne medicine i rehabilitacije), polivalentna patronaža, službe za rendgen i ultra zvučnu dijagnostiku, laboratorijska služba i druge.
b) Zdravstvena zaštita školske dece i omladine
U zdravstvenoj zaštiti školske dece i omladine u osnovnoj i srednjoj školi uzrasta od 7 do 19 godina, u okviru realizacija potreba planira se oko 598.100 usluga u okviru preventivne zdravstvene zaštite, oko 3.550.000 pregleda lekara radi lečenja i oko 940.000 dijagnostičko-terapijskih usluga u slučaju oboljenja i povreda (tabela 2).
Preventivna zdravstvena zaštita se planira u oblasti praćenja zdravstvenog stanja i psihofizičkog razvoja kroz preventivne preglede sa obuhvatom od 90-95%, zavisno od uzrasta i kroz kontrolne preglede kod sve dece sa zdravstvenim potrebama utvrđenim preventivnim pregledima (procena potreba kod oko 30% učenika).
Preventivni pregledi se planiraju u osmoj, desetoj, dvanaestoj, četrnaestoj, šesnaestoj i osamnaestoj godini, a kontrolni pregledi u devetoj, jedanaestoj, trinaestoj, petnaestoj, sedamnaestoj i devetnaestoj godini života kod dece i omladine sa otkrivenim poremećajima.
Tabela 2. Plan primarne zdravstvene zaštite školske dece i omladine za 2015. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranika |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i
obimu |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj |
Osma, deseta, dvanaesta i četrnaesta godina života |
280.800 |
Ukupni preventivni pregledi školske dece i omladine |
95% |
266.700 |
Deveta, jedanaesta, trinaesta i petnaesta godina života |
281.800 |
Ukupni kontrolni pregledi dece, školske dece i omladine |
30% |
84.500 |
Šesnaesta i osamnaesta godina života |
150.500 |
Ukupni preventivni pregled školske dece i omladine |
90% |
135.400 |
Sedamnaesta i devetnaesta godina |
156.900 |
Ukupni kontrolni pregledi dece, školske dece i omladine |
30% |
47.000 |
Deca u četrnaestoj godini |
67.900 |
Oftalmološki pregled |
90% |
64.500 |
7 do 19 godina |
950.850 |
Ukupni preventivni pregledi školske dece |
|
598.100 |
7 do 19 godina |
950.850 |
Ukupno pregledi radi dijagnostike i lečenja |
|
3.550.000 |
7 do 19 godina |
950.850 |
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
940.000 |
U okviru sprovođenja preventivnih mera i aktivnosti obavezna je i izrada analize zdravstvenog stanja i psihofizičkog rasta i psihosocijalnog razvoja dece i omladine i o preduzetim potrebnim merama lečenja i rehabilitacije stanja. Kod dece u četrnaestoj godini posebno se planira oftalmološki preventivni pregled, uz obuhvat od 95%.
U okviru promocije zdravlja i savetovališnog rada (izabrani lekar sa saradnicima, psiholog, sociolog, pedagog), planira se oko 315.000 zdravstveno-vaspitnih usluga, u edukaciji omladine za efikasniju zaštitu od potencijalnih faktora rizika, na ranom otkrivanju i prepoznavanju rizika po zdravlje (u oblasti mentalnog zdravlja, zloupotrebe alkohola, droge i duvana, zlostavljanja nasilja i agresivnog ponašanja i u oblasti reproduktivnog zdravlja) i na njihovom sprečavanju.
Planira se obavezna imunizacija u zaštiti od određenih zaraznih bolesti, dece i omladine određenih uzrasta, u skladu sa Pravilnikom o obaveznoj imunizaciji i o zaštiti lekovima, sa obuhvatom ne manjim od 98%: vakcinacija protiv hepatitisa B samo za decu koja nisu do tada redovno vakcinisana (NB) u 12 godini; treća revakcinacija protiv difterije i tetanusa (DT) i treća revakcinacija protiv dečije paralize (OPV) u petnaestoj godini. Planiraju se i obavezne imunizacije prema kliničkim i epidemiološkim endikacijama i profilaktičke mere u zaštiti zajednice.
Planirane mere zdravstvene zaštite sprovode službe za zdravstvenu zaštitu školske dece i omladine do 19 godina, organizovane u svim domovima zdravlja i u okviru savetovališta za mlade, koja su organizovana u većini okruga (na 7000 dece školskog uzrasta) sa lekarom specijalistom i timovima saradnika (psiholog, defektolog, socijalni radnik) uz specijalističko-konsultativne službe neuropsihijatrije, oftalmologije, ORL i fizikalne medicine i rehabilitacije.
Zdravstvene potrebe školske dece i omladine u oblasti preventivne stomatološke zdravstvene zaštite planiraju se u okviru: stomatoloških pregleda sa obradom podataka (obuhvat 100%), aplikacije fluorida (obuhvat 80%), zalivanje fisura stalnih molara (obuhvat 80%) i stomatološki pregledi i uklanjanje naslaga u 8, 9, 10 i od 13-19 godina (obuhvat 85%), odnosno oko 1.950.000 preventivnih pregleda i profilaktičkih mera. U preventivnoj stomatološkoj zdravstvenoj zaštiti planira se i oko 800.000 usluga zdravstveno-vaspitnog rada.
v) Zdravstvena zaštita žena u vezi sa trudnoćom, porođajem i materinstvom i vulnerabilnih kategorija žena
U primarnoj zdravstvenoj zaštiti žena planira se ukupno 2.453.350 preventivnih pregleda i usluga kod posebnih stanja i kategorija žena u reproduktivnom periodu i u vezi ranog otkrivanja malignih i drugih oboljenja kod žena iz definisanih vulnerabilnih grupa prema starosti, a za obolela i povređena lica starijih od 15 godina oko 1.141.000 lekara radi lečenja i 1.580.000 dijagnostičko-terapijskih usluga.
U reproduktivnom periodu žena se prioritetno planiraju mere preventivne zdravstvene zaštite (tabela 3):
- u oblasti planiranja porodice, oko 306.000 pregleda i usluga savetovanja žena starosti 15-49 godina i njihovih partnera, uz najmanji obuhvat od 20%; intenzivniji savetovališni i edukativni rad i obuhvat žena 15-25 godina, u vezi prevencije pobačaja, sekundarnog steriliteta i obolevanja od zaraznih polno prenosivih bolesti;
- u zdravstvenoj zaštiti trudnica, u vezi kontrole zdravlja trudnice i toka trudnoće, ukupno oko 538.500 preventivnih pregleda i usluga i to: oko 56.700 pregleda u prvom trimestru (obuhvat 90% trudnica) i oko 255.150 kontrolnih pregleda trudnica u drugom i trećem trimestru (prosečno 5 pregleda i obuhvat od 90% trudnica); oko 226.700 pregleda u okviru ultrazvučne dijagnostike (prosečno tri ultrazvučna pregleda u toku trudnoće, obuhvat oko 90% trudnica) i kontrolni pregledi svih trudnica sa visoko-rizičnom trudnoćom (procena oko 20% trudnica), sa prosečno više pregleda;
- u preventivnoj zdravstvenoj zaštiti porodilja, uz obuhvat 90%, ukupno 113.400 preventivnih pregleda prvi pregled 6 nedelja i kontrolni 6 meseci posle porođaja.
Tabela 3. Plan primarne zdravstvene zaštite žena za 2015. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranika |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu |
Cilj - Planirani |
Planirani ukupan broj |
Žene generativnog doba (15-49) |
1.530.000 |
Preventivni pregled u vezi sa planiranjem porodice |
20% |
|
Trudnice prvi trimestar trudnoće |
63.000 |
Preventivni pregled trudnice |
90% |
|
Trudnice prvi trimestar trudnoće |
63.000 |
Ultrazvučni pregled |
90% |
|
Trudnice (II i III trimestar trudnoće) |
63.000 |
Kontrolni pregled trudnice |
90% |
255.150 |
Trudnice (II i III trimestar trudnoće) |
63.000 |
Ultrazvučni pregled |
90% |
170.000 |
Trudnice (visokorizična trudnoća) |
12.600 |
Kontrolni pregled trudnice prema indikacijama i potrebi |
100% |
37.800 |
Porodilje |
63.000 |
Preventivni pregled porodilje 6 nedelja |
90% |
56.700 |
Porodilje |
63.000 |
Preventivni pregled porodilje 6 meseci nakon |
90% |
56.700 |
Žene sa 15 i više godina |
3.158.000 |
Preventivni ginekološki pregled |
20% |
631.600 |
Žene 25-64 godina |
2.043.000 |
Skrining/ rano otkrivanje raka grlića materice |
25% |
511.000* |
Žene 50-69 god. |
1.046.000 |
Skrining/ rano otkrivanje raka dojke |
30% |
315.000* |
Ukupno preventivni pregledi |
|
2.453.350 |
||
Žene starije od 15 godina |
3.158.000 |
Ukupno preventivni pregledi |
|
1.141.000 |
Žene starije od 15 godina |
|
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
1.580.000 |
Trudnice (II i III trimestar |
63.000 |
Poseta patronažne sestre |
90% |
56.700 |
Trudnice (visokorizična trudnoća) |
12.600 |
Poseta patronažne sestre |
100% |
25.000 |
Porodilje (sa novorođenčetom) |
63.000 |
Poseta patronažne sestre novorođenčetu i porodilji |
95% |
283.500 |
* Prikazan je obuhvat za teritoriju Republike. Planirani obuhvat ciljne grupe se razlikuje po opštinama u skladu sa raspoloživim resursima i uputstvima Nacionalne kancelarije za skrining za ustanove sa organizovanim skriningom.
U oblasti zdravstvene zaštite žena od određenih oboljenja i posebno od malignih bolesti, raka dojke i grlića materice, u okviru vulnerabilnih grupa žena planiraju se mere primarne prevencije (zdravstveno-vaspitne aktivnosti) i mere sekundarne prevencije (pregledi na ranom otkrivanju oboljenja kao oportuni skrining i planirani organizovani skrining zdravstvene službe) kroz određeni obuhvat, odnosno:
- oko 631.600 preventivnih ginekoloških pregleda (obuhvat 20% žena);
- oko 511.000 skrining pregleda na ranom otkrivanju raka grlića materice kod žena od 25 do 65 godina i obuhvat od 25% žena;
- oko 315.000 skrininga na rak dojke, kod 35% žena od 50 do 69 godina. Žene sa pozitivnim mamografskim nalazom (oko 5%) upućuju se na dodatnu dijagnostiku u bolničke ustanove.
U oblasti promocije zdravlja, planira se ukupno oko 576.000 zdravstveno vaspitnih usluga (30% grupnih metoda rada) sa trudnicama, porodiljama, u planiranju porodice i sa vulnerabilnim kategorijama žena i oko 365.200 patronažnih poseta (283.500 poseta patronažne sestre porodilji sa novorođenčetom; 56.700 poseta trudnici u okviru jedne posete u drugom ili trećem trimestru i obuhvat od 90% trudnica i 25.000 poseta svim trudnicama sa visoko rizičnom trudnoćom, po proceni oko 20% trudnica).
Planirane mere zdravstvene zaštite sprovode službe za zdravstvenu zaštitu žena, organizovane u svim domovima zdravlja, u zavodima za zdravstvenu zaštitu studenata, radnika, polivalentna patronaža i dijagnostičke službe (rendgen, laboratorija) u zavisnosti od vrste usluge.
g) Zdravstvena zaštita odraslih
U zdravstvenoj zaštiti odraslih lica, planira se ukupno oko 3.525.000 preventivnih pregleda i oko 19.700.000 poseta i oko 8.500.000 dijagnostičko-terapijskih usluga za obolela i povređena lica u okviru dijagnostike bolesti i stanja i lečenja (tabela 4).
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite odraslih osoba, u okviru određenih starosnih grupa i zavisno od vulnerabilnosti grupe, planira se:
- ukupno oko 1.150.000 preventivnih pregleda određenih sadržaja, prema sledećoj dinamici: u 20. i u 22. jedanput, u uzrastu od navršenih 23 do 34 godine jedanput u pet godina i u uzrastu od navršenih 35 godina i više jedanput u dve godine;
- oko 450.000 preventivnih pregleda (kod 8% odraslih osoba) u vezi skrininga/ranog otkrivanja faktora rizika za nastajanje depresivnog sindroma;
- oko 275.000 pregleda muškaraca (35-69 godina) i 207.000 pregleda žena (45-69 godina) radi skrininga/ranog otkrivanja faktora rizika za nastanak bolesti srca i krvnih sudova;
- oko 860.000 preventivnih pregleda radi skrininga/ranog otkrivanja faktora rizika za nastajanje dijabetesa tipa 2, kod starijih od 35 godina, oba pola;
- oko 583.000 skrining laboratorijska dijagnostika prisustva okultne krvi u stolici, u vezi faktora rizika i nastanka raka debelog creva i rektuma, kod osoba ciljne populacije oba pola (50-74 godina) zbirno u oportunom i organizovanom skriningu kolorektalnog karcinoma. Sve osobe sa pozitivnim rezultatima testa (procena oko 5%) se obavezno upućuju na dalje dijagnostičke i terapijske intervencije u bolničke ustanove (kolonoskopija).
Tabela 4. Plan primarne zdravstvene zaštite odraslog stanovništva za 2015. godinu
Populaciona grupa |
Broj osiguranika |
Usluga prema Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite |
Cilj - Planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj usluga za 2015. |
Odraslo stanovništvo |
5.575.000 |
Preventivni pregled odraslih |
20% |
1.150.000 |
Odraslo stanovništvo |
5.575.000 |
Skrining/rano otkrivanje depresije |
8% |
450.000 |
Odraslo stanovništvo oba pola sa navršenih 35 godina |
4.318.000 |
Skrining/rano otkrivanje dijabetesa tipa 2 |
20% |
860.000 |
Odraslo stanovništvo, muškarci 35-69 |
1.581.500 |
Skrining/rano otkrivanje kardiovaskularnog rizika |
20% |
275.000 |
Odraslo stanovništvo, žene 45-69 |
1.263.800 |
Skrining/rano otkrivanje kardiovaskularnog rizika |
20% |
207.000 |
Odraslo stanovništvo oba pola 50-74 |
2.332.000 |
Skrining/rano otkrivanje raka debelog creva |
25%* |
583.000 |
Odraslo stanovništvo |
5.575.000 |
Ukupno preventivnih pregleda odraslih |
|
3.252.000 |
Odraslo stanovništvo |
5.575.000 |
Ukupno pregleda radi lečenja |
|
19.700.000 |
Odraslo stanovništvo |
5.575.000 |
Dijagnostičko-terapijske usluge |
|
8.500.000 |
Osobe 65 godina i više |
1.392.300 |
Patronažna poseta |
30% |
381.000 |
|
|
Patronažna poseta |
Prema potrebi |
250.000 |
* Prikazan je obuhvat za teritoriju Republike. Planirani obuhvat ciljne grupe se razlikuje po opštinama u skladu sa raspoloživim resursima i uputstvima Nacionalne kancelarije za skrining za ustanove sa organizovanim skriningom.
U oblasti promocije zdravih stilova života i na prevenciji rizika i rizičnih oblika ponašanja, planira se 2.000.000 zdravstveno-vaspitnih usluga i oko 381.000 poseta patronažne sestre starim licima sa 65 i više godina (jedna poseta i obuhvat do 30%) i oko 250.000 poseta obolelim licima (maligna bolest, tuberkuloza, duševna bolest, šećerna bolest) i porodicama, najmanje po dve posete, prema nalogu lekara.
U oblasti zaštite od zaraznih bolesti odraslih lica eksponiranih tetanusu, hepatitisu B i besnilu planira se obavezna imunizacija kao i revakcinacija odraslih lica određenog uzrasta protiv tetanusa i po kliničkim i epidemiološkim (vakcinacija protiv gripa) indikacijama prema Pravilniku o imunizaciji i načinu zaštite lekovima. Higijenske i protivepidemijske mere na kolektivnom i individualnom nivou planiraju instituti i zavodi za javno zdravlje.
Planirane mere zdravstvene zaštite sprovode službe za zdravstvenu zaštitu odraslih, opšta medicina, medicina rada, polivalentna patronaža i specijalističke i dijagnostičke službe u zavisnosti od vrste usluge.
5.1.2. Usluge lečenja, dijagnostike i rehabilitacije za obolela i povređena lica
d) Hitna medicinska pomoć
Hitnu medicinsku pomoć obezbeđuju službe za hitnu medicinsku pomoć domova zdravlja i zavodi za hitnu medicinsku pomoć (Beograd, Niš, Kragujevac i Novi Sad).
Planira se ukupno oko 2.380.000 lekarskih pregleda i intervencija lekara i drugih medicinskih radnika u 2015. godini: od toga oko 630.000 lekarskih pregleda na mestu povređivanja i razboljevanja, dok se u zdravstvenim ustanovama (ambulantama HMP) planira pružanje oko 1.750.000 lekarskih pregleda i oko 2.550.000 dijagnostičko-terapijskih usluga (najčešće pružene usluge EKG, aplikacija leka i usluge fiksacije). Planiraju se usluge prevoza akutno obolelih i povređenih lica do odgovarajućih zdravstvenih ustanova, nepokretnih i ograničeno pokretnih pacijenata i pacijenata na dijalizi u obimu od 35.500.000 kilometara u obe kategorije sanitetskog prevoza (sa i bez medicinske pratnje).
đ) Kućno lečenje, nega i palijativno zbrinjavanje
Usluge obezbeđuju organizovane službe za kućno lečenje i medicinsku negu domova zdravlja. U Severnobačkom okrugu ovu delatnost realizuju službe za zdravstvenu zaštitu odraslih, a u gradu Beogradu osim službe za kućno lečenje pri domovima zdravlja i Gradski zavod za gerontologiju i palijativno zbrinjavanje.
Planira se oko 600.570 lekarskih pregleda i oko 3.382.800 dijagnostičko-terapijskih usluga za pacijente na kućnom lečenju (procena oko 250.000 osoba) i posebno za palijativno zbrinjavanje (oko 19.800 bolesnika u terminalnom stadijumu oboljenja).
e) Dijagnostika u primarnoj zdravstvenoj zaštiti
- Laboratorijska dijagnostika za korisnike primarne zdravstvene zaštite se planira u okviru ukupno 33.670.000 laboratorijskih analiza za oko 6.950.000 korisnika (oko 6.500.000 hematoloških analiza, 18.870.000 biohemijskih analiza; 8.000.000 analiza urina i 300.000 pregleda stolice).
- Rendgen dijagnostika se planira u svim domovima zdravlja na nivou realizacije u prethodnoj godini: oko 1.015.000 usluga za oko 360.000 korisnika i
- Ultrazvučna dijagnostika: oko 640.000 usluge za oko 324.000 korisnika.
Tabela 5. Plan dijagnostičkih usluga u okviru primarne zdravstvene zaštite za 2015. godinu
Oblast zdravstvene zaštite |
Ukupno planirani obim usluga za 2015. godinu |
Laboratorijska dijagnostika/usluge - ukupno |
33.670.000 |
- Hematološke analize |
6.500.000 |
- Biohemijske analize |
18.870.000 |
- Analize urina |
8.000.000 |
- Pregled stolice - ukupno |
300.000 |
Mikrobiološka dijagnostika (zavodi za javno zdravlje) |
1.600.000 |
Rendgen dijagnostika - usluge |
1.015.000 |
Ultrazvučna dijagnostika - pregledi |
640.000 |
Usluge se obezbeđuju u domu zdravlja ili u bolničkoj laboratoriji opštine ili zavodu za javno zdravlje (mikrobiološka dijagnostika), a realizuju po uputima izabranih lekara i na osnovu zahteva obolelog i povređenog lica, a u okviru raspoloživih kapaciteta (tabela 5).
ž) Specijalističko-konsultativna delatnost u primarnoj zdravstvenoj zaštiti
Planira se u domovima zdravlja i zavodima u okviru organizovanih specijalističko-konsultativnih službi po uputu izabranog lekara: ukupno 3.261.900 specijalističko-konsultativnih pregleda lekara (najčešće u oblasti interne medicine i oftalmologije, a najmanje dermatovenerologije) i 2.584.000 dijagnostičko-terapijskih usluga (tabela 6).
U okviru ukupnih pregleda fizikalne medicine i rehabilitacije planira se oko 55.000 preventivnih pregleda za decu i školsku omladinu i ugrožene populacione grupe, oko 500.000 pregleda lekara radi dijagnostike problema i lečenja i oko 6.100.000 fizioterapijskih usluga za oko 700.000 pacijenata.
Tabela 6. Plan specijalističko-konsultativne delatnosti u 2015. godini
Specijalističko-konsultativne službe |
Ukupno preventivnih pregleda lekara |
Ukupno specijalističko-konsultativnih |
Ukupno dijagnostičko-terapijske usluge |
Pneumoftiziološka zaštita |
|
334.000 |
196.500 |
Interna medicina |
|
888.500 |
700.000 |
ORL |
33,000 |
508.400 |
360.000 |
Oftalmologija |
63.000 |
592.000 |
740.000 |
Psihijatrija |
|
478.000 |
212.000 |
Dermatovenerologija |
|
361.000 |
350.500 |
Ostale konsultativne službe |
|
100.000 |
25.000 |
Ukupno specijalističke službe |
96.000 |
3.261.900 |
2.584.000 |
Fizikalna medicina i Rehabilitacija |
55.000 |
500.000 |
6.100.000 |
z) Stomatološka zdravstvena zaštita
U stomatološkoj zdravstvenoj zaštiti radi lečenja bolesti usta i zuba ukupno se planira oko 4.050.000 pregleda i terapijskih usluga.
i) Lekovi i medicinsko-tehnička pomagala
Lekovi i medicinsko-tehnička pomagala na primarnom nivou se planiraju na osnovu realizacije u prethodnom periodu i u skladu sa planom potreba.
U 2015. godini planira se realizacija oko 55.000.000 recepata za lekove sa liste A i A1.
Propisivanje lekova i medicinsko-tehničkih pomagala sprovode lekari u skladu sa stručno-medicinskom doktrinom i u okviru propisa RFZO, a prema Listi lekova i prema zaključenim odgovarajućim ugovorima apoteka i Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje.
5.2. Dijaliza u zdravstvenim ustanovama i kućnim uslovima
Zdravstvene usluge u oblasti dijalize za 2015. godinu utvrđuju se i planiraju na osnovu ažurirane baze podataka pacijenata koji se leče postupcima dijalize u Republici Srbiji (meseci preseka mart i septembar). Ukupan broj pacijenata koji se dijaliziraju u 56 zdravstvenih ustanova - dijaliznih centara iznosio je 4869: od toga 4346 u zdravstvenim ustanovama, 463 pacijenta na programu peritoneumske dijalize u kućnim uslovima i 60 pacijenata na programu hemodijalize u kućnim uslovima (podaci za mesec preseka mart 2014. godine).
Procenjuje se da će se broj pacijenata koji ostvaruju lečenje dijalizom na teret sredstava zdravstvenog osiguranja u Srbiji u 2015. godini povećati za oko 120 pacijenata, sa sledstvenim povećanjem broja dijaliznih postupaka (oko 17000) na osnovu procenjenog trenda oboljevanja od hronične bubrežne insuficijencije.
5.3. Organizovani skrining malignih bolesti
U skladu sa Uredbom i nacionalnim programima ranog otkrivanja malignih bolesti (Uredba o programima ranog otkrivanja karcinoma dojke, karcinoma grlića materice i kolorektalnog karcinoma, "Službeni glasnik RS", broj 73/13, u daljem tekstu: Uredba i Programi) na teritoriji Republike Srbije, sprovode se tri Programa po decentralizovanom modelu. Zdravstvene ustanove koje sprovode usluga organizovanog skrininga malignih bolesti, uključuju se u Programe u skladu sa ispunjenim kriterijumima za uključivanje, definisanim Uredbom. Planira obuhvat ciljne populacije u Programima razlikuje se po opštinama i zdravstvenim ustanovama. Ciklusi organizovanih skrininga malignih bolesti traju dve godine (organizovani skrining karcinoma dojke i kolorektalnog karcinoma) i tri godine (organizovani skrining karcinoma grlića grlića materije).
Ukupan broj usluga u organizovanim skrininzima malignih bolesti sadržan je u ukupnom broju skrining pregleda planiranom za teritoriju Republike Srbije za 2015. godinu (tabele 3. i 4.).
Programom organizovanog skrininga karcinoma dojke u 2015. godini planiran je obuhvat ciljne populacije žena od 75% za ovu godinu dvogodišnjeg ciklusa skrininga (žene uzrasta 50-69 godina), što čini 226.000 skrining mamografija (tabela 7.). Planirano je da se skrining mamografija u okviru Programa sprovodi radom stacionarnim mamografa u zdravstvenim ustanovama na teritoriji 26 opština i radom dva mobilna mamografa na teritoriji 22 opštine, u skladu sa Uredbom, na osnovu plana sprovođenja organizovanog skrininga karcinoma dojke koji odobrava Ministarstvo zdravlja.
Na primarnom nivou planirani obuhvat skrining mamografijom realizovaće se u 13 domova zdravlja gde postoji služba radiološke dijagnostike, odnosno mamograf, sa planiranim obimom od 111.000 usluga skrining mamografije.
Na sekundarnom nivou planirani obuhvat skrining mamografijom realizovaće se u 13 opštih bolnica u kojima postoji radiološka služba (radiološka služba ne postoji u pripadajućim domovima zdravlja), odnosno mamograf, sa planiranim obimom od 70.000 usluga skrining mamografije.
Na tercijarnom nivou planirani obuhvat skrining mamografijom realizovaće se sa obimom od 45.000 usluga radom dva mobilna mamografa (Klinički centar Niš i Institut za medicinu rada "Dr Dragomir Karajović").
Drugo čitanje mamografskih snimaka vršiće se na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite od strane drugog nezavisnog radiologa sa planiranim obuhvatom od 226.000 usluga drugog čitanja mamografskih snimaka.
Supervizijsko čitanje pozitivnih mamografskih nalaza realizovaće se na sekundarnom i tercijarnom nivou od strane radiologa supervizora sa planiranim obuhvatom od 5% mamografskih snimaka (oko 12.000 usluga).
Programom organizovanog skrininga karcinoma grlića materice u 2015. godini planiran je obuhvat ciljne populacije žena od 75% za ovu godinu trogodišnjeg ciklusa skrininga (žene uzrasta 25-64 godine), što čini 298.000 skrining pregleda PAP testom, u zdravstvenim ustanovama, na teritoriji 38 opština (tabela 7). Organizovani skrining karcinoma grlića materice podrazumeva prvo čitanje PAP testa (citoskrining) i drugo čitanje PAP testa (supervizija). Organizovani skrining karcinoma grlića materice sprovodi se u okviru Programa radom u domovima zdravlja (služba za zdravstvenu zaštitu žena i laboratorija) na teritoriji 38 opština i drugim čitanjem (supervizijom), kod pozitivnih nalaza i 10% negativnih nalaza, u domovima zdravlja i bolničkim ustanovama. Drugo čitanje (superviziju) izvode sertifikovani supervizori sa znanjem cervikalne citopatologije, u skladu sa Uredbom i preporukama Republičke stručne komisije za rano otkrivanje karcinoma grlića materice.
Za sprovođenje programa potrebno je planirati obezbeđenje preduslova (škole za obuku za cervikalnu citopatologiju, kadar, organizacija).
Programom organizovanog skrininga kolorektalnog karcinoma u 2015. godini planira se obuhvat ciljne populacije muškaraca i žena od 75% za ovu godinu dvogodišnjeg ciklusa skrininga (uzrasta 50-74 godine), što čini 277.500 ciljne populacije. Skrining pregledi se obavljaju primenom imunohemijskog FOB testa (tabela 7.). Organizovani skrining kolorektalnog karcinoma sprovodi se u okviru Programa organizovanog skrininga kolorektalnog karcinoma u domovima zdravlja (služba za zaštitu zdravlja odraslog stanovništva i laboratorija) na teritoriji 33 opštine kao i kolonoskopijama, kod FOB pozitivnih nalaza, u 13 bolničkih ustanova, 3 kliničko bolničke ustanove i 3 klinička centra sa procenjenim brojem od 13.800 kolonoskopija. Kolonoskopije izvode sertifikovani kolonoskopisti sa znanjem polipektomije, u skladu sa Uredbom i preporukama Republičke stručne komisije za rano otkrivanje kolorektalnog karcinoma.
Domovi zdravlja uključeni u organizovani skrining planiraju i sprovode prvenstveno programe organizovanog skrininga karcinoma dojke, karcinoma grlića materice i kolorektalnog karcinoma, u skladu sa metodološkim uputstvima iz Uredbe.
Tabela 7. Plan usluga organizovanog skrininga na rano otkrivanje karcinoma grlića materice, dojke i debelog creva za 2015. godinu
Populaciona grupa |
Ciljna populacija |
Usluge prema Pravilniku o sadržaju i obimu |
Cilj - planirani obuhvat |
Planirani ukupan broj usluga |
Žene od 25 do 64 godine |
398.000 |
Skrining/rano otkrivanje karcinoma grlića materice |
75% |
298.000 |
Žene od 50 do 69 godina |
302.000 |
Skrining/rano otkrivanje karcinoma dojke |
75% |
226.000 |
Osobe oba pola od 50 do 74 godine |
370.000 |
Skrining/rano otkrivanje karcinoma debelog creva |
75% |
277.500 |
5.4. Sekundarni i tercijarni nivo zdravstvene zaštite
Ciljevi na sekundarnom i tercijarnom nivou zaštite za 2015. godinu su:
- obezbediti najmanje 90% realizacije prava novorođenčadi i odojčadi, trudnica i porodilja u oblasti preventivne zdravstvene zaštite uz definisanje minimalnog paketa preventivnih mera;
- održavati na ostvarenom nivou korišćenje stacionarne zdravstvene zaštite u slučaju bolesti i povreda za hospitalizovana lica i korisnike ambulantnih usluga;
- obezbediti efikasno lečenje i potrebe pacijenata, u okviru prosečne dužine lečenja do 8 dana u okviru kratkotrajne i oko 25 dana dugotrajne hospitalizacije;
- planirati veću racionalnost bolničkog lečenja optimizacijom korišćenja standardnih postelja, kod neracionalne prosečne zauzetosti ispod 50%, u okviru planirane prosečne dnevne zauzetosti postelja od 70-80% u ustanovama za kratkotrajnu hospitalizaciju (domovi zdravlja sa stacionarom 70%; opšte bolnice 70%; klinike 80%; instituti 80%; kliničko-bolnički centri 70%, klinički centri 75%) i 80% u ustanovama za dugotrajnu hospitalizaciju (specijalne bolnice za psihijatrijske bolesti 85%; za plućne bolesti 80%; za rehabilitaciju 90% i ostale specijalne bolnice 80%);
- smanjenje broja pacijenata i smanjenje prosečne dužine čekanja intervencija i procedura za koje postoje liste čekanja za najmanje 10%.
Racionalizaciju posteljnih kapaciteta planirati u okviru sledećih mera:
- smanjivanja viška bolničkih postelja uz poboljšanje prostornih uslova i opredeljene površine po pacijentu;
- restruktuiranje bolničkih postelja prema patologiji stanovništva, za potrebe dnevnih bolnica i lečenje određenih hroničnih stanja koja zahtevaju hospitalizaciju;
- utvrđivanje broja postelja za vanredna stanja i masovne zdravstvene probleme u bolničkim zdravstvenim ustanovama za akutna oboljenja i kratkotrajnu hospitalizaciju.
Planirane mere zdravstvene zaštite i usluge, u odnosu na planirane ciljeve na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite (tabele 8 i 9):
a) U zdravstvenoj zaštiti trudnica, porodilja i žena u reproduktivnom dobu (15-49 godina):
- prenatalno i genetsko testiranje steriliteta kod oko 4.900 žena;
- pregledi i lečenje u vezi steriliteta (radi pokušaja vantelesnog oplođenja kod žena do navršenih 40 godina, u skladu sa kriterijumima RSK za vantelesnu oplodnju i asistiranu reprodukciju i Pravilnikom RFZO-a (oko 6.500 parova u reproduktivnom dobu);
- kontrola i praćenje zdravlja svih hospitalizovanih trudnica pod rizikom i sa patologijom trudnoće (procena do 20% od svih trudnica) i zdravstveno-vaspitni rad (oko 76.000 usluga) sa trudnicama i porodiljama);
- oko 30.400 genskih skrining testova kod oko 15.200 trudnica u prvom i drugom trimestru prema SMU (u vezi ranog otkrivanja Down sindrom i drugih sindroma);
- priprema trudnice za normalni porođaj, organizovanje i sprovođenje porođaja u zdravstvenoj ustanovi (oko 63.000 porođaja) i kontrola zdravlja porodilje, po potrebi.
- na osnovu definisanih medicinskih indikacija i kriterijuma i u skladu sa uputstvima, planira se da u 2015. godini u zdravstvene ustanove bude upućeno 1700- 2200 parova.
Tabela 8. Plan bolničke zdravstvene zaštite u zdravstvenim ustanovama za 2015. godinu
Zdravstvene ustanove |
Plan broja postelja |
Planirani broj hospitalizovanih lica |
Planirani broj dana lečenja |
Primarni nivo (dom zdravlja sa stacionarnom) ukupno |
215 |
7.500 |
54.800 |
Sekundarni nivo ukupno |
22.663 |
569.300 |
5.339.200 |
Opšte bolnice |
15.386 |
500.500 |
3.421.400 |
Specijalne bolnice ukupno: |
7.277 |
68.800 |
1.917.900 |
- Za psihijatrijske bolesnike |
3.000 |
7.700 |
818.700 |
- Za interne bolesti ukupno hr. stanja |
612 |
15.300 |
168.200 |
- Za rehabilitaciju |
2.470 |
30.700 |
625.900 |
- Za plućne bolesti |
1.195 |
15.100 |
305.100 |
- Tercijarni nivo ukupno |
14.933 |
466.300 |
3.896.300 |
Klinike |
1.482 |
37.000 |
409.000 |
Instituti |
4.016 |
102.300 |
1.079.800 |
Kliničko-bolnički centri |
2.332 |
78.900 |
507.200 |
Klinički centri |
7.103 |
248.100 |
1.900.300 |
Vojne bolnice ukupno |
660 |
24.100 |
208.600 |
VMC Novi Sad |
60 |
700 |
6.600 |
VMA |
500 |
20.500 |
180.000 |
Vojna bolnica Niš |
100 |
2.900 |
22.000 |
Zdravstvene ustanove na sva tri nivoa - Zavod za psihofiziološke poremećaje i govornu patologiju i Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata Beograd |
50 |
1.400 |
10.800 |
Ukupno bolnička zdravstvena zaštita |
38.521 |
1.137.400 |
11.427.600 |
b) U zdravstvenoj zaštiti novorođenčadi neonatologiji:
- oko 64.000 preventivnih lekarskih pregleda sve novorođenčadi u porodilištu i zdravstveno-vaspitni rad (oko 63.000 usluga) sa roditeljima novorođene dece;
- oko 100.700 usluga obavezne imunizacije protiv tuberkuloze i hepatitisa B kod sve novorođene dece i davanje imunoglobulina novorođenčetu HBs antigen pozitivnih majki (HBIG);
- laboratorijski skrining (oko 85.200 usluga) fenilketonurije i hipotireoidizma, do petog dana po rođenju kod sve dece na neonatologiji;
- rana dijagnostika poremećaja i oštećenja sluha kod novorođenčadi odgovarajućom metodom u porodilištu, prioritetno kod dece sa većim rizikom (oko 29.600 usluga);
- rana dijagnostika prematurne retinopatije u okviru ROP-pregleda očnog dna kod dece sa rizikom, oko 5.500 novorođenčadi (oko 6% dece iz prevremenih porođaja);
- rano otkrivanje retkih bolesti u nacionalnim referentnim centrima, prema potrebi i utvrđenom broju obolele dece, kao i dopunska dijagnostika u skladu sa Pravilnikom o upućivanju pacijenata na lečenje u inostranstvo.
v) U zdravstvenoj zaštiti obolelih i povređenih lica na hospitalizaciji:
- planira se hospitalizacija oko 1.137.400 obolelih i povređenih lica radi zbrinjavanja, nege, lečenja i medicinske rehabilitacije i u vezi trudnoće i porođaja i oko 11.427.600 bolničkih dana, što daje prosečnu dužinu lečenja od oko 10 dana na nivou svih bolničkih kapaciteta (zavisno od prirode oboljenja i povrede, akutnog ili hroničnog karaktera, kratkotrajne/dugotrajne hospitalizacije, tipa bolničke zdravstvene ustanove i sadržaja usluga za hospitalizovana lica);
Tabela 9. Plan zdravstvenih usluga u bolničkoj zdravstvenoj zaštiti za 2015. godinu
Druge aktivnosti u bolničkoj zaštiti |
Ukupno usluga |
Usluge za stacionarne bolesnike |
Usluge za ambulantne bolesnike |
Operacije |
411.000 |
390.700 |
20.400 |
Porođaji |
56.200 |
56.200 |
|
Specijalističko-konsultativni pregledi |
9.072.600 |
788.000 |
8.284.600 |
Laboratorijska dijagnostika |
51.503.000 |
32.302.000 |
19.201.000 |
Rendgen dijagnostika |
1.715.700 |
571.400 |
1.144.300 |
Ultrazvučna dijagnostika |
1.226.100 |
475.400 |
750.700 |
Dopler |
317.800 |
200.000 |
117.800 |
Skener |
336.800 |
168.300 |
168.500 |
Magnetna rezonanca |
55.000 |
20.100 |
34.900 |
Terapijske intervencije |
17.407.300 |
10.956.800 |
6.450.500 |
Fizikalna medicina i rehabilitacija |
13.104.900 |
4.365.900 |
8.739.000 |
- u dnevnim bolnicama se planira oko 344.500 lečenih lica (psihijatrijskih bolesnika, sa malignim oboljenjem, hirurške i ginekološke intervencije itd.), sa prosečnom dnevnom zauzetosti postelja/mesta najmanje 80% za oko 3.000 postelja/mesta za ove potrebe;
- palijativno zbrinjavanje, za oko 5.000 lica planira se u jedinicama za palijativno zbrinjavanje u 30 stacionarnih ustanova (planirano 300 postelja);
- rano otkrivanje retkih bolesti u nacionalnim referentnim centrima, prema potrebi i utvrđenom broju obolelih;
- transplantacija ćelija, tkiva i organa se planira u zdravstvenim ustanovama koje ispunjavaju uslove za obavljanje poslova transplantacije u skladu sa Zakonom o transplantaciji organa ("Službeni glasnik RS", broj 72/09), Zakonom o transplantaciji ćelija i tkiva ("Službeni glasnik RS", broj 72/09) i Pravilnikom o visini troškova nastalih u postupku utvrđivanja ispunjenosti uslova za obavljanje poslova transplantacije organa, tkiva i ćelija, banaka ćelija i tkiva, biomedicinski potpomognutog oplođenja i transfuziološke delatnosti ("Službeni glasnik RS", broj 83/13), potrebama osiguranika, kadrovskim i finansijskim mogućnostima.
Specijalističko-konsultativne i dijagnostičko-terapijske usluge (tabela 8.) se planiraju za stacionarne i ambulantne bolesnike, upućene sa primarnog nivoa zdravstvene zaštite, zavisno od vrste oboljenja i povrede i na osnovu korišćenja usluga u 2013. godini:
- ukupno oko 411.000 operacija na sekundarnom i tercijarnom nivou i oko 9.072.600 specijalističko-konsultativnih pregleda;
- u okviru definisanog broja zdravstvenih usluga planira se obezbeđivanje usluga za koje postoje liste čekanja i to za: 8.520 osiguranih lica u oblasti kardiologije i kardiohirurgije; 28.519 osiguranih lica u oblasti oftalmologije; 19.303 osiguranih lica u oblasti ortopedije i 16.380 osiguranih lica u oblasti CT i MR dijagnostike;
- ukupno oko 51.503.000 svih laboratorijskih analiza;
- ukupno oko 1.715.700 usluga rendgen i oko 1.226.100 usluga ultrazvučne dijagnostike;
- ukupno oko 709.600 usluga imidžing dijagnostike (dopler dijagnostika oko 317.800 usluga, skener oko 336.800 usluga, magnetna rezonanca oko 55.000 usluga);
- ukupno oko 17.407.300 terapijskih intervencija i oko 13.104.900 usluga fizikalne medicine i rehabilitacije;
- za zdravstvenu zaštitu osiguranih lica u oblasti rehabilitacije predviđeno je 3.800 postelja, odnosno 850.000 b.o. dana za oko 42.000 hospitalizovanih osiguranih lica i oko 450.000 ambulantno-polikliničkih usluga.
Stacionarne zdravstvene ustanove obezbeđuje osiguranom licu lekove za vreme stacionarnog lečenja, lečenja u dnevnoj bolnici i u toku ambulantno-polikliničkog lečenja pod uslovom da je na otpusnoj listi utvrđena dalja terapija istim lekom, u skladu sa planom potreba. Osiguranim licima se obezbeđuju medicinsko-tehnička pomagala (proteze, ortoze i druga pomagala za kretanje, stajanje i sedenje, pomagala za vid, sluh, govor, stomatološke nadoknade, kao i druga medicinsko-tehnička pomagala) potrebna za lečenje i rehabilitaciju u skladu sa opštim aktom RFZO-a za 2015. godinu.
6. KAPACITETI OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA I ZDRAVSTVENE SLUŽBE ZA REALIZACIJU PLANA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE
Vrstu i obim zdravstvenih usluga za rešavanje zdravstvenih potreba i zahteva osiguranika Republike Srbije u oblasti zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, u skladu sa usvojenim Planom, planiraju u godišnjim planovima rada i realizuju zdravstvene ustanove Republike Srbije u državnoj svojini, u okviru svojih kapaciteta (organizacije, kadra, opreme i postelja) u skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti, Zakonom o zdravstvenom osiguranju, Uredbom o Planu mreže zdravstvenih ustanova, Pravilnikom o bližim uslovima za obavljanje zdravstvene delatnosti u zdravstvenim ustanovama i drugim oblicima zdravstvene službe i zdravstvene ustanove van plana mreže, u obimu i sadržaju prema mišljenju nadležnih instituta i zavoda za javno zdravlje.
Zdravstvene ustanove planiraju mere i usluge zdravstvene zaštite u oblasti prevencije, ranog otkrivanja rizika i oboljenja, dijagnostike, lečenja i medicinske rehabilitacije, prema Pravilniku o nomenklaturi usluga za primarni, sekundarni i tercijarni nivo i Pravilniku o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja. Zdravstvene usluge struktuirane i kvantifikovane u planovima rada, zdravstvene ustanove ugovaraju sa RFZO-om i nadležnim filijalama za 2015. godinu, uključujući i broj i strukturu zdravstvenih radnika i saradnika za realizaciju planiranog rada (kadrovski plan koji donosi ministar) radi, u skladu sa Pravilnikom o ugovaranju zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja sa davaocima zdravstvenih usluga za 2015. godinu.
Primarnu zdravstvenu zaštitu obezbeđuje 158 domova zdravlja sa organizovanom zaštitom dece do 6 godina, školske dece i omladine do 19 godina, odraslih, žena u oblasti reproduktivne zaštite i funkcija, stomatološkom zaštitom, hitnom medicinskom pomoći, polivalentnom patronažom, dijagnostikom (laboratorijska, rendgen i ultrazvuk), kućnim lečenjem i medicinskom negom i u drugim oblastima prema potrebi osiguranika i u okviru zavoda za zdravstvenu zaštitu stanovništva (studenata, radnika, za pneumoftiziološku zaštitu, hitnu medicinsku pomoć, kućno lečenje i palijativno zbrinjavanje i drugo).
Bolničku polikliničku zaštitu za ambulantne i stacionarne bolesnike i stacionarnu zdravstvenu zaštitu u okviru 38.423 standardnih bolničkih postelja (za kratkotrajnu oko 30.000 postelja i dugotrajnu hospitalizaciju oko 8.500 postelja), postelja/mesta dnevnih bolnica, za neonatalnu zaštitu i za palijativno zbrinjavanje, obezbeđuju stacionarne zdravstvene ustanove na sva tri nivoa zdravstvene zaštite (domovi zdravlja sa stacionarom, opšte i specijalne bolnice, instituti sa stacionarom, klinike, vojne zdravstvene ustanove a posebno VMA, kliničko-bolnički centri, klinički centri, zavodi sa stacionarom, odnosno Zavod za psihofiziološke poremećaje i govornu patologiju i Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata Beograd).
Instituti i zavodi za javno zdravlje i Institut za javno zdravlje Srbije za sva tri nivoa zdravstvene zaštite obezbeđuju socijalno-medicinsku delatnost, delatnost higijene i ekološke zaštite, epidemiološku delatnost u vezi zaraznih i hroničnih masovnih bolesti, mikrobiološku dijagnostiku, zdravstvenu statistiku, biostatistiku i zdravstvenu informatiku i druge oblasti.
Farmaceutsku delatnost i lekove i medicinska sredstva za profilaksu, lečenje i rehabilitaciju obolelih i povređenih lica obezbeđuju apotekarske ustanove za sva tri nivoa zdravstvene zaštite.
Republički fond za zdravstveno osiguranje Srbije će utvrditi potrebna finansijska sredstva za sprovođenje Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2015. godinu, u okviru Finansijskog plana za 2015. godinu uz opredeljenje za efikasnije i racionalnije metode u finansiranju zdravstvene zaštite, prema prioritetima i ostvarenim rezultatima.
Način sprovođenja i praćenje realizacije Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja definisani su kroz metodologiju Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje za planiranje i praćenje realizacije planova rada zdravstvenih ustanova primarne zdravstvene zaštite i stacionarnih zdravstvenih ustanova finansiranih iz sredstava RFZO-a i metodologiju finansiranja zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i nadležnosti Ministarstva zdravlja Republike Srbije, RFZO, instituta/zavoda za javno zdravlje i drugih zdravstvenih ustanova.