ODLUKA O UTVRĐIVANJU KUĆE ARHITEKTE JOVANA ILKIĆA U BEOGRADU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 9/2015)

1. Kuća arhitekte Jovana Ilkića u Beogradu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Kuća arhitekte Jovana Ilkića u Beogradu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Savski venac, u gradu Beogradu, Ulica Miloša Pocerca broj 32, u mešovitoj svojini, na katastarskoj parceli broj 1283/1 KO Savski venac, u mešovitoj svojini.

Spomenik kulture sagrađen je 1896. godine, kao porodična kuća autora projekta, arhitekte Jovana Ilkića. Realizovan je kao slobodnostojeći objekat na regulacionoj liniji sa posebnim, bočnim, kolskim prolazom koji vodi u dvorište. Prostorna organizacija osnove prizemlja koncipirana je putem asimetričnog centralnog plana. Spratni deo objekta sastoji se iz prostorija namenjenih porodičnom stanovanju, dok su u suterenu smeštene pomoćne prostorije i sobe koje su bile u funkciji radnog, kancelarijskog prostora. Mansardni sprat, smešten u ugaonom rizalitu, namenjen je stambenoj funkciji. Posvećena je posebna pažnja obradi fasada. Sve četiri fasade su dekorativno obrađene, nijedna fasadna površina ne poseduje simetriju karakterističnu za akademizam. Prostorna dinamika je vertikalno akcentovana, na ugaonom delu objekta okrenutom ka ulici. Nad ugaonim rizalitom uzdiže se mansardni sprat, nadvišen metalnim krovom konkavnih površina i fino profilisanim okulusima. Ovaj deo objekta je dobio i poseban dekorativni akcenat. U obradi otvora i bočnih pilastera primenjen je maniristički pristup. Bočni pilastri su snažno izbačeni i obogaćeni profilisanim vertikalnim konzolama sa floralnom dekoracijom, naglašavajući i ističući ivice mansardnog sprata. Prozor ugaonog rizalita je flankiran izbačenim pilastrima i nadvišen prekinutim timpanonom, smeštenim u zoni prozora mansardnog sprata. U ukupnoj obradi eksterijera ističe se i bočni dvorišni rizalit, smešten na severozapadnoj fasadi, blago izbačen i nadvišen edikulom sa bogatom dekorativnom obradom i okulusom. Za razliku od snažno modelovanog ugaonog dela, središnji deo severozapadne, dvorišne fasade je koncipiran jednostavnije sa prozorskim otvorima, ukrašenim u duhu neobaroka (sa floralnom dekoracijom, volutama, školjkama i uskim horizontalnim profilisanim vencem) i vertikalnom podelom putem plitkih pilastara sa jonskim kapitelima, ispred kojih je uski balkon (sa ogradom kod koje su kombinovana puna malterisana polja i transparentne metalne dekorativne rešetke). Na jugoistočnoj fasadi ističe se ulazni trem, koji nose jednostavni stubovi sa korintskim kapitelima.

Izvorni oblik objekta je naknadno, tokom 1925. godine pretrpeo transformaciju dogradnjom aneksa u dvorišnom delu. Autor projekta dogradnje je sin Jovana Ilkića, arhitekta Pavle Ilkić. Aneks ima podrum i prizemlje i nadovezuje se na jugozapadnu fasadu kuće. Funkcionalna komunikacija prizemlja i dvorišnog dela ostvarena je zavojitim stepeništem sa balustradom, izvedenom u baroknom maniru. Osim što se u rasporedu i funkciji prostora novoizgrađeni objekat uklapa u kontekst starijeg dela i u stilskom pogledu je postignuta harmonizacija, tako da je ovaj deo kuće izveden u duhu akademizma svedenijih formi.

Spomenik kulture predstavlja važno kulturno-istorijsko svedočanstvo o životu i radu jednog od najznačajnijih srpskih arhitekata. Po stilskom i prostornom oblikovanju spada u red reprezentativnih gradskih vila, namenjenih porodičnom stanovanju. Poseduje značajnu arhitektonsku vrednost kao reprezentativan predstavnik stila, epohe i vredno autorsko ostvarenje arhitekture akademizma u domenu stambene arhitekture u periodu do 1914. godine. Istovremeno, predstavlja značajno svedočanstvo urbanističkog razvoja zapadnog Vračara i poseduje urbanističku vrednost kao redak i reprezentativan primer sačuvanog građevinskog fonda nastalog krajem XIX veka.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata deo katastarske parcele 1283/2, KO Savski venac, oivičen postojećim granicama parcele i povučenom severozapadnom granicom za 14,5 m ka unutrašnjosti parcele, u mešovitoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

5) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini i obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana nenamenskog korišćenja unutrašnjeg dvorišta;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana izvođenja radova kojima se vrši promena oblika ili namene terena;

5) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela, njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz vraćanje terena u prvobitno stanje;

6) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".