PRAVILNIKO NAČINU VRŠENJA POSLOVA TEHNIČKE ZAŠTITE I KORIŠĆENJA TEHNIČKIH SREDSTAVA("Sl. glasnik RS", br. 19/2015) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuje način vršenja poslova tehničke zaštite i korišćenja tehničkih sredstava u obavljanju poslova privatnog obezbeđenja.
Tehnička zaštita predstavlja skup radnji kojima se neposredno ili posredno zaštićuju ljudi i njihova imovina, a izvodi se tehničkim sredstvima, uređajima i sistemima tehničke zaštite kojima je osnovna namena sprečavanje protivpravnih radnji usmerenih prema štićenim licima ili imovini kao što su:
1) protivprovalno delovanje;
2) protivprepadno delovanje;
3) protivdiverziono i protivsabotažno delovanje.
Sistem tehničke zaštite predstavlja povezivanje sredstava i uređaja koji zajedno čine funkcionalnu celinu.
Sredstvima, uređajima i sistemima tehničke zaštite smatraju se oni koji su izvedeni, održavani i servisirani u skladu sa odredbama ovog pravilnika.
Sredstvima i uređajima tehničke zaštite u smislu ovog pravilnika, smatraju se:
1) sredstva i uređaji za fizičko sprečavanje nedozvoljenog ulaska lica u štićeni objekat i prostor koji mu pripada (u daljem tekstu: štićeni objekat), a naročito:
(1) ograde,
(2) rampe i barikade,
(3) protivprovalna vrata,
(4) sve vrste brava sa serijskim brojem ili kodom,
(5) specijalne građevinske konstrukcije,
(6) neprobojna stakla i slične konstrukcije,
(7) oprema za smeštaj, čuvanje i prenos vrednosti, predmeta i dokumenata (kase, trezori i sl.),
(8) uređaji za detekciju metalnih predmeta,
(9) rendgenski uređaji za kontrolu prtljaga,
(10) druga mehanička i/ili elektro-mehanička sredstva i uređaji propisani u postupku izvođenja tehničke zaštite;
2) elektronski bezbednosni sistemi koji omogućuju efikasnu zaštitu štićenog objekata, a naročito:
(1) protivprovalni i protivprepadni sistemi s javljačima raznih izrada,
(2) sistemi kontrole i registracije pristupa i izlaska,
(3) sistemi kojima se obavlja stalni nadzor nad štićenim objektom s jednog mesta,
(4) integralni sistemi zaštite s najmanje jednim (1) nadzornim mestom unutar štićenog objekata,
(5) sistemi video obezbeđenja;
3) protivdiverzioni i protivsabotažni elementi:
(1) specijalna ručna ogledala za pregled podnožja vozila,
(2) detektori metala i jonizujućeg zračenja i dr.;
4) sistemi za elektro-hemijsku zaštitu novca i drugih vrednosti;
5) sistemi za globalno pozicioniranje (GPS satelitsko praćenje).
Sistemima iz stava 1. tačka 2) ovog člana omogućava se izrada plana postupanja u vanrednim događajima (provala i sl.), rekonstrukcija događaja, odnosno okolnosti koje su prethodile nastupanju vanrednog događaja, nadzor nad radom lica zaduženih za bezbednost objekata i uspostavljanje propisanog radnog režima na objektu, zaštita poverljivih podataka i informacija od poslovnog i drugog interesa koji su pohranjeni u računarima i memorijskim medijima.
Zaštita poverljivih podataka i informacija iz stava 2. ovog člana mora imati minimalno tri nivoa:
1) fizička barijera pristupa prostoriji u kojoj se nalaze podaci;
2) mehaničko zaključavanje računara (hardverska zaštita);
3) zaštita pomoću lozinke, šifre i biometrijskih podataka (softverska zaštita).
Izvođenjem tehničke zaštite smatra se:
1) procena rizika u planiranju sistema tehničke zaštite;
2) izrada plana sistema tehničke zaštite;
3) definisanje projektnog zadatka;
4) projektovanje sistema tehničke zaštite;
5) montaža, povezivanje i programiranje sistema tehničke zaštite;
6) stručni nadzor nad izvođenjem radova;
7) obavljanje tehničkog prijema sistema tehničke zaštite;
8) održavanje i servisiranje sistema tehničke zaštite;
9) obuka korisnika i upotreba sistema tehničke zaštite.
Procena rizika u planiranju sistema tehničke zaštite
Procena rizika u planiranju sistema tehničke zaštite (u daljem tekstu: procena rizika) izrađuje se na osnovu podataka o:
1) vrsti, nameni, veličini i izgledu objekata, lokaciji i okruženju, građevinskim i ostalim osobinama objekata;
2) kritičnim tačkama sa aspekta mogućnosti nastupanja opasnosti,
3) vrsti i broju stalnih i povremenih korisnika;
4) režimu rada i načinu korišćenja objekata;
5) opremi, predmetima i dokumentima koji će se u objektu nalaziti ili se već nalaze, nivou rizika od njihovog oštećenja, otuđenja ili uništenja;
6) istoriji vanrednih događaja.
Procena rizika izrađuje se primenom priznatih pravila u sprovođenju tehničke zaštite lica i imovine.
Priznata pravila u izvođenju tehničke zaštite u smislu ovog pravilnika su odgovarajući domaći propisi i pravila, a u nedostatku domaćih, primenjuju se odgovarajući evropski, odnosno međunarodni propisi i pravila (EN, IEC, ISO), odnosno drugi specijalizovani standardi ili prihvaćena pravila struke.
Pravna lica i preduzetnici licencirani za vršenje poslova procene rizika u zaštiti lica, imovine i poslovanja vrše kategorizaciju štićenih objekata u jednu od tri kategorije koje sadrže obavezne minimalne mere zaštite u tretiranju identifikovanih rizika, i to:
1) I kategoriju - NAJVIŠI STEPEN ZAŠTITE koji predviđa:
(1) tehničku zaštitu kojom se signalizira neovlašćen ulazak u štićeni prostor i dojavljuje kontrolnom centru,
(2) tehničku zaštitu kojom se prati kretanje u štićenom prostoru i pojedinačno štićenim prostorijama (kontrola pristupa i video obezbeđenje) uz video zapis,
(3) zaštitu pojedinačnih vrednosti pomoću sistema elektrohemijske zaštite (koferi, kontejneri, kase, trezori i sl.),
(4) integralnu zaštitu s najmanje jednim (1) lokalnim nadzornim mestom (kontrolna soba) i sistemom veze sa službenicima obezbeđenja na štićenom objektu,
(5) pisane procedure za slučajeve nastupanja rizika;
2) II kategoriju - VISOKI STEPEN ZAŠTITE koji predviđa:
(1) tehničku zaštitu kojom se signalizira neovlašćen ulazak u štićeni prostor i dojavljuje kontrolnom centru,
(2) tehničku zaštitu kojom se prati kretanje u štićenom prostoru (kontrola prolaza i video obezbeđenje) uz video zapis,
(3) integralnu zaštitu s najmanje jednim (1) lokalnim nadzornim mestom (kontrolna soba) i sistemom veze sa kontrolnim centrom;
3) III kategoriju - VIŠI STEPEN ZAŠTITE koji predviđa:
(1) tehničku zaštitu kojom se prati kretanje oko štićenog prostora (video obezbeđenje) uz video zapis,
(2) tehničku zaštitu kojom se signalizira neovlašćen pristup u štićeni prostor i dojavljuje kontrolnom centru.
Na osnovu zaključaka iz procene rizika vrši se planiranje sistema tehničke zaštite.
Planom sistema tehničke zaštite određuje se optimalni nivo tehničke zaštite, integralne zaštite, kao i povezanost sa drugim tehnološkim sistemima na objektu, a naročito se utvrđuju:
1) zahtevi koje moraju ispunjavati sistemi koji nisu sistemi tehničke zaštite, ali utiču na bezbednost objekta i pouzdan rad sistema tehničke zaštite (sistem napajanja električnom energijom, rasveta i sl.);
2) građevinski i slični zahtevi od značaja za pravilan i pouzdan rad sistema tehničke zaštite (nivelisanje terena, bezbednosni razmaci, uređenje okoline i sl.).
Na osnovu izrađenog Plana sistema tehničke zaštite i posebnih zahteva vlasnika ili korisnika objekta, izrađuje se projektni zadatak.
Projektnim zadatkom utvrđuju se svi parametri potrebni za izradu projekta sistema tehničke zaštite, a naročito:
1) vrsta tehničke zaštite;
2) smeštaj centra tehničke zaštite (kontrolni paneli, centrale, digitalni video rekorderi i dr.);
3) smeštaj uređaja i opreme (detektori, kamere i dr. senzori);
4) način polaganja instalacija (kablova za povezivanje).
Projektovanje sistema tehničke zaštite
Projektovanje sistema tehničke zaštite obuhvata:
1) implementaciju plana sistema tehničke zaštite;
2) izbor uređaja i opreme;
3) izradu projektne dokumentacije.
Nosioci izrade projektne dokumentacije i primena posebnih propisa
Projektnu dokumentaciju mogu izrađivati samo pravna lica i preduzetnici licencirani za vršenje poslova projektovanja i nadzora nad izvođenjem sistema tehničke zaštite, na način i pod uslovima utvrđen zakonom.
Projekat sistema tehničke zaštite mora biti izrađen u skladu sa propisima koji uređuju poslove projektovanja.
Procena rizika u planiranju sistema tehničke zaštite, plan sistema tehničke zaštite i projektni zadatak, čine sastavni deo projekta sistema tehničke zaštite.
Za ugradnju sistema tehničke zaštite kao i pojedinačnih uređaja tehničke zaštite za I kategoriju obavezno se izrađuje projekat, u skladu sa propisima o planiranju i izgradnji.
Za ugradnju sistema tehničke zaštite za I, II i III kategoriju zaštite iz člana 4. ovog pravilnika, izrađuje se projekat izvedenog stanja, u skladu sa propisima o planiranju i izgradnji.
Čuvanje i evidencija projekata
Lica iz člana 11. stav 1. ovog pravilnika dužna su da osiguraju bezbedno čuvanje projekata tehničke zaštite kao i da vode evidenciju o svim izrađenim kopijama. Svaka izrađena kopija mora biti brojčano označena.
Kopiju projekta, odnosno uvid u projektnu dokumentaciju mogu imati lica koja imaju licencu za vršenje poslova tehničke zaštite.
Kada se to naznači u planu sistema tehničke zaštite za određene kategorije objekata, projekat tehničke zaštite ne može biti deo idejnog, glavnog ili građevinskog projekta i podleže zaštiti tajnosti u skladu sa posebnim zakonom.
Montaža, povezivanje i programiranje sistema tehničke zaštite
Montažom sistema tehničke zaštite smatra se:
1) postavljanje instalacija;
2) ugradnja uređaja i opreme;
3) programiranje, podešavanje (parametrisanje) i ispitivanje sistema tehničke zaštite kao i njegovo puštanje u rad;
4) verifikacija uređaja i opreme, odnosno sistema i tehnički prijem;
5) izrada uputstava za rukovanje;
6) obuku osoblja.
Postavljanju instalacija tehničke zaštite i ugradnji uređaja i opreme prethode pripremni radovi.
Pripremni radovi uključuju postavljanje kablovskih polica i instalacijskih cevi i kablova do spojnih tačaka.
Izvođenje pripremnih radova tehničke zaštite ne smatra se tehničkom zaštitom u smislu odredaba ovog pravilnika.
Radovi u izvođenju tehničke zaštite
Pripremne radove u izvođenju tehničke zaštite mogu vršiti i pravna i fizička lica koja nisu licencirana za vršenje poslova tehničke zaštite.
Pri obavljanju pripremnih radova u izradi tehničke zaštite, pravna i fizička lica iz stava 1. ovog člana ne mogu imati uvid u delove projekta iz člana 10. ovog pravilnika.
Izvođenje instalacija tehničke zaštite obuhvata ispitivanje i spajanje vodova od spojnih tačaka do sredstava i uređaja tehničke zaštite i vrše ih pravna lica i preduzetnici koji su licencirani za vršenje poslova montaže, puštanja u rad, održavanja sistema tehničke zaštite i obuke korisnika (u daljem tekstu: izvođač).
Instalacije tehničke zaštite moraju biti izvedene u skladu sa propisima koji uređuju uslove postavljanja elektrotehničkih instalacija.
Nakon postavljanja i ispitivanja instalacija tehničke zaštite ugrađuju se uređaji i oprema.
Uređaji i oprema ugrađuju se i podešavaju (parametriraju) shodno projektnoj dokumentaciji i uputstvima proizvođača uređaja i opreme.
Svako pojedinačno sredstvo, uređaj ili sistem tehničke zaštite mora imati uputstva za rukovanje koja se pohranjuju u bezbednosnoj kasi vlasnika ili korisnika objekata.
Verifikacija uređaja i opreme, odnosno sistema tehničke zaštite koji su ugrađeni u objekat, obavlja se puštanjem u probni rad, a ispravnost se utvrđuje izdatom potvrdom.
Obuku osoblja koje će upravljati sredstvima, uređajima ili sistemima tehničke zaštite vrši izvođač.
Sistem tehničke zaštite može biti povezan na kontrolni centar za daljinski monitoring.
Kontrolni centar obrazuju pravno lice i preduzetnik za privatno obezbeđenje u skladu sa Zakonom.
Pravno lice i preduzetnik iz stava 2. ovog člana moraju izraditi pisane procedure za intervencije po dojavi alarma za svaki štićeni objekat, koji sadrži popis prostora obuhvaćenih dojavnim zonama, šemu nadziranog objekta sa unetim dojavnim zonama, kao i uputstva i podatke koji određuju poimenična zaduženja svakog člana dežurnog patrolnog tima. Procedure se štite u skladu sa propisima o zaštiti poslovne tajne, čuvaju se u kontrolnom centru i pre intervencije dostavljaju vođi dežurnog patrolnog tima za intervenciju po primljenom alarmu.
Svaka intervencija patrolnog tima, bilo da se radi o lažnoj dojavi ili stvarnom događaju, mora biti evidentirana i potvrđena izveštajem od strane vođe patrolnog tima, koji se sastavlja odmah po završetku intervencije, a sadrži vreme dojave, vreme izlaska i dolaska na mesto događaja, zatečeno stanje, način intervencije, vreme završetka intervencije i vreme povratka u kontrolni centar (polaznu poziciju), kao i potpis vođe patrolnog tima.
Ukoliko se radi o stvarnoj dojavi, dežurni operater kontrolnog centra odmah obaveštava odgovarajuće javne službe (policiju, vatrogasce, hitnu medicinsku pomoć i dr.) i daje osnovne informacije potrebne za izlazak na mesto događaja (vrsta, mesto i vreme događaja, bezbedan pravac dolaska, postojanje opasnih i zapaljivih materija u objektu, broj ugroženih lica i sl.).
Ako pravna lica i preduzetnici licencirani za vršenje poslova montaže, puštanja u rad i održavanja sistema tehničke zaštite i obuke korisnika imaju kontrolni centar, dužni su obezbediti tehničku intervenciju po dojavnom signalu. Tehnička intervencija podrazumeva otklanjanje tehničkih problema kod korisnika sistema u ugovorom određenom roku, a po jasno identifikovanoj dojavi koja se razlikuje od dojave alarma u kontrolni centar.
Stručni nadzor nad izvođenjem radova
Stručni nadzor nas izvođenjem poslova tehničke zaštite može obavljati pravno lice ili preduzetnik koje poseduje licencu za obavljanje poslova nadzora, na način i pod uslovima utvrđenim Zakonom i propisima o planiranju i izgradnji.
Tehničkim prijemom sistema tehničke zaštite smatra se:
1) provera ispravnosti i funkcionalnosti svih uređaja i opreme koji čine sistem tehničke zaštite;
2) provera usklađenosti sistema tehničke zaštite sa projektom, odnosno skicom;
3) provera obučenosti osoblja;
4) provera korisničkih uputstava za rukovanje;
5) provera dokaza kvaliteta ugrađene opreme.
Tehnički prijem iz stava 1. ovog člana obavljaju ovlašćeni predstavnik investitora ili korisnik i izvođač.
O obavljenom tehničkom prijemu sastavlja se zapisnik koji potpisuju lica iz stava 2. ovog člana.
Izvođač izdaje investitoru ili korisniku potvrdu da je sistem tehničke zaštite izveden u skladu sa odredbama ovog pravilnika. Sastavni deo potvrde je zapisnik iz stava 3. ovog člana.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".