POKRAJINSKA SKUPŠTINSKA ODLUKA O PROGRAMU UNAPREĐENJA SOCIJALNE ZAŠTITE U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ("Sl. list AP Vojvodine", br. 14/2015)

Član 1

Ovom pokrajinskom skupštinskom odlukom (u daljem tekstu: Odluka), utvrđuje se Program unapređenja socijalne zaštite u Autonomnoj pokrajini Vojvodini (u daljem tekstu: Program), koji obuhvata mere i aktivnosti za podsticaj i razvoj novih i unapređenje kvaliteta postojećih usluga socijalne zaštite.

Član 2

Program iz člana 1. ove odluke, čini njegov sastavni deo.

Član 3

Postupak i kriterijumi dodele sredstava za realizaciju Programa utvrđuju se odlukom Pokrajinske vlade nakon donošenja odluke o budžetu Autonomne pokrajine Vojvodine, za svaku kalendarsku godinu.

Član 4

Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine".

 

PROGRAM
UNAPREĐENJA SOCIJALNE ZAŠTITE U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI

I

Program unapređenja socijalne zaštite u Autonomnoj pokrajini Vojvodini (u daljem tekstu: Program) obuhvata mere i aktivnosti za podsticaj i razvoj novih i unapređenje kvaliteta postojećih usluga socijalne zaštite.

II

Program se finansira na osnovu člana 208. Zakona o socijalnoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", broj 24/2011), iz budžeta autonomne pokrajine.

Obim sredstava za realizaciju Programa utvrđuje se Pokrajinskom skupštinskom odlukom o budžetu Autonomne pokrajine Vojvodine i finansijskim planom Pokrajinskog sekretarijata za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju za svaku kalendarsku godinu.

III

Oblast socijalne zaštite usmerena je ka poboljšanju socijalnog statusa građana na ličnom, porodičnom i širem socijalnom planu. Socijalna zaštita treba da jača društvenu koheziju i da neguje nezavisnost i sposobnost ljudi da pomognu sami sebi.

Efikasan sistem socijalne zaštite treba da odgovori na potrebe građana u novim okolnostima i da podržava ranjive i marginalizovane pojedince i grupe kojima je neophodna organizovana pomoć zajednice i države, kao i građane koji nisu u stanju da učešćem u ekonomskoj aktivnosti obezbede svoju egzistenciju.

Tokom perioda reformskih inicijativa i aktivnosti u oblasti socijalne zaštite, stvoreni su novo znanje, iskustvo i veštine, kao potencijal za širu primenu i prenošenje na socijalne aktere koji nisu učestvovali u njihovom kreiranju. Usvajanjem Strategije za smanjenje siromaštva na sednici Vlade Republike Srbije 16. oktobra 2003. godine, napravljen je bitan korak, jer se ovaj dokument velikim delom odnosi na razvoj efikasnije socijalne zaštite. Osnovni cilj Strategije za smanjenje siromaštva jeste smanjenje broja siromašnih i razvoj efikasnije socijalne zaštite:

- veće prepoznavanje i utvrđivanje najsiromašnijih i veća usmerenost na radno nesposobne članove društva;

- razvoj usluga socijalne zaštite koje podržavaju život u zajednici - dnevnih boravaka za lica sa smetnjama u razvoju, pomoć u kući;

- razvoj profesionalnih standarda, procedura, protokola i normativa;

- poboljšanje informisanja građana o različitim programima socijalne zaštite;

- povezivanje svih aktera socijalne zaštite na lokalnom nivou;

- preispitivanje i unapređivanje zaštite osoba sa invaliditetom.

Obezbeđenje kvalitetnih usluga u socijalnoj zaštiti utvrđeno je Strategijom razvoja socijalne zaštite ("Službeni glasnik RS", broj 108/2005), kao jedan od strateških pravaca razvoja reforme sistema socijalne zaštite.

Prema navedenoj strategiji obezbeđenje kvalitetnih usluga podrazumeva: podsticanje razvoja raznovrsnih socijalnih usluga u zajednici, uvođenje novih usluga socijalne zaštite u okviru postojećih ustanova socijalne zaštite i pružalaca usluga socijalne zaštite, izradu standarda i unapređivanje kvaliteta usluga koje se pružaju u okviru ustanova socijalne zaštite i pružalaca usluga socijalne zaštite, podržavanje i afirmaciju porodice kao najboljeg okvira zaštite ranjivih grupa i podsticanje razvoja hraniteljstva, usvojenja, usluga dnevnih centara, kućne nege i pomoći i drugih usluga socijalne zaštite, definisanje i povezivanje usluga različitih sektora i podsistema na svim nivoima i uvođenje efikasnog sistema žalbi.

Razvoj usluga za život u zajednici, poboljšanje ponude i kvaliteta uspostavljenih usluga svih oblika smeštaja korisnika i razvoj usluga neodložnih intervencija, utvrđeni su zadaci u okviru pojedinačnog cilja Strategije - razvoj usluga teritorijalno i funkcionalno dostupnih korisnicima.

Realizacijom ovog pojedinačnog cilja Strategije razvoja socijalne zaštite, podsticanjem novih i razvojem postojećih usluga socijalne zaštite, omogućiće se adekvatno zadovoljavanje potreba i interesa građana podrškom programa koji podržavaju život u zajednici i obezbeđuju neodložnu zaštitu. Obezbeđenjem kvalitetnih usluga u socijalnoj zaštiti omogućiće se podrška za život u porodici i prirodnom okruženju.

Razvoj mreže usluga i servisa u lokalnoj zajednici doprineće ostvarivanju prava građana na podršku za život u porodici i prirodnom okruženju. Očekivani efekti razvoja usluga koje podržavaju život u zajednici jesu:

- ostanak većeg broja dece, odraslih i starijih u biološkoj, srodničkoj ili drugoj porodici;

- smanjenje broja dece u ustanovama;

- smanjenje potreba za smeštajem u ustanove odraslih i starijih građana.

Očekivani efekti unapređivanja ponude i kvaliteta zaštite korisnika u svim oblicima smeštaja jesu:

- kvalitetniji život korisnika u skladu sa stvarnim potrebama;

- adekvatno zadovoljavanje potreba pružanjem odgovarajućih usluga i raznovrsnih oblika podrške;

- racionalno korišćenje sredstava za razvoj usluga.

Mere i aktivnosti za podsticaj i razvoj usluga socijalne zaštite u vidu neodložnih intervencija, radi osiguranja bezbednosti u situacijama koje ugrožavaju život, zdravlje i razvoj korisnika, upotpunjuje sistem socijalne zaštite.

IV

Razvijenost i teritorijalna dostupnost usluga socijalne zaštite u lokalnim zajednicama, namenjenih različitim korisničkim grupama, pitanja su od značaja za donošenje Programa.

Kako bi se stekao uvid u aktuelni stepen razvijenosti i geografsku zastupljenost usluga socijalne zaštite na lokalnom nivou, kao i vrstu usluga i njihove pružaoce, prikupljeni su podaci od četrdeset jednog centra za socijalni rad na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine. Istovremeno prikupljeni podaci o postojećim uslugama pružaju uvid u nedostajuće usluge socijalne zaštite i identifikuju sredine u kojima treba razvijati lokalne usluge.

Ukupan broj usluga socijalne zaštite, koje se pružaju u 45 jedinica lokalne samouprave na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine jeste 150.

Obradom prikupljenih podataka o zastupljenosti usluga socijalne zaštite u jedinicama lokalne samouprave, rezultati pokazuju da se na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine organizuje ukupno 18 različitih lokalnih usluga socijalne zaštite: stanovanje uz podršku za mlade koji se osamostaljuju; dnevni boravak za decu i mlade sa smetnjama u razvoju; stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom; predah usluga; pomoć u kući za decu sa smetnjama u razvoju; personalni asistent; lični pratilac deteta; dnevni boravak za odrasle i starije sa smetnjama u razvoju; dnevni boravak za decu i mlade s poremećajem u društvenom ponašanju; prihvatilišta i prihvatne stanice; pomoć u kući; klub za stare i penzionere; sigurna kuća - prihvatilište za žene i decu žrtve porodičnog nasilja; savetovalište za brak i porodicu; SOS telefon za žrtve porodičnog nasilja; SOS telefon za žrtve trgovinom ljudima; svratište; socijalno stanovanje u zaštićenim uslovima.

Usluge namenjene deci i mladima u različitom broju organizuju se u 32 jedinice lokalne samouprave, a usluge namenjene odraslim i starijim licima organizuju se u 38 jedinica lokalne samouprave. Usluge podrške porodici organizuju se u svega 17 lokalnih zajednica.

Obradom podataka uočava se značajno veća zastupljenost usluga socijalne zaštite u gradovima, dok se u 20 lokalnih samouprava organizuju svega jedna do dve usluge.

Među uslugama socijalne zaštite koje se realizuju na lokalnom nivou, najviše su zastupljene usluge pomoći u kući i usluge dnevnog boravka, a potom slede usluge savetovališta za brak i porodicu.

Kada je reč o uslugama namenjenim deci i mladima, najčešće je organizovana usluga Dnevni boravak za decu i mlade sa smetnjama u razvoju, koja se pruža u 23 jedinice lokalne samouprave.

Među uslugama namenjenim odraslima i starijima, najzastupljenija je usluga Pomoć u kući, koja se organizuje u 36 opština.

Najveći broj usluga pružaju centri za socijalni rad, a usluge namenjene odraslim i starijim osobama u značajnom broju pružaju gerontološki centri i domovi za smeštaj odraslih i starih.

Značajni pružaoci usluga namenjenih deci i mladima sa smetnjama u razvoju jesu škole za osnovno i srednje obrazovanje dece sa smetnjama u razvoju, ustanove za smeštaj dece i mladih i centri za socijalni rad. Udruženja građana koja su značajni pružaoci usluga deci i mladima sa smetnjama u razvoju manje su zastupljena kao pružaoci usluga drugim korisničkim grupama.

V

Programom se obezbeđuje dostupnost, raznovrsnost i kvalitet usluga socijalne zaštite, razvoj mreže usluga socijalne zaštite i proces deinstitucionalizacije u Autonomnoj pokrajini Vojvodini.

Sprovođenjem Programa obezbediće se razvoj novih i unapređenje kvaliteta postojećih usluga i to:

- dnevne usluge u zajednici, kao što su dnevni boravak, pomoć u kući i svratište, a koje obuhvataju aktivnosti koje podržavaju boravak korisnika u porodici i neposrednom okruženju;

- usluge podrške za samostalan život, kao što su stanovanje uz podršku, personalna asistencija, a koje se pružaju pojedincu da bi se njegove mogućnosti za zadovoljenje osnovnih potreba izjednačile s mogućnostima ostalih članova društva, da bi mu se poboljšao kvalitet života i da bi mogao da vodi aktivan i samostalan život u društvu;

- savetodavno-terapijske i socijalno-edukativne usluge - intenzivne usluge podrške porodici koja je u krizi; savetovanje i podrška roditelja, hranitelja i usvojitelja; podrška porodici koja se stara o svom detetu ili odraslom članu porodice sa smetnjama u razvoju; savetovanje i podrška u slučajevima nasilja; porodična terapija; medijacija; SOS telefoni i druge savetodavno-terapijske usluge;

- usluge smeštaja podizanjem i standardizacijom kvaliteta usluga koje se pružaju korisnicima na smeštaju.

- Navedenim uslugama socijalne zaštite zadovoljavaju se specifične potrebe korisnika:

- dece i mladih: bez roditeljskog staranja ili u riziku od gubitka roditeljskog staranja; sa smetnjama u razvoju; u sukobu s roditeljima, starateljem i zajednicom; žrtve zlostavljanja i zanemarivanja, nasilja i eksploatacije i žrtve trgovine ljudima;

- odraslih i starijih čiji su blagostanje, bezbednost i produktivan život u društvu ugroženi rizicima usled starosti, invaliditeta, bolesti, porodičnih i drugih životnih okolnosti.

Realizacija Programa vršiće se na osnovu partnerstva Pokrajinskog sekretarijata za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju, ustanova socijalne zaštite i pružalaca usluga - udruženja građana sa teritorije Autonomne pokrajine Vojvodine.

VI

Sredstva za realizaciju Programa, planiraju se Pokrajinskom skupštinskom odlukom o budžetu Autonomne pokrajine Vojvodine i finansijskim planom Pokrajinskog sekretarijata za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju i koristiće se za finansiranje, odnosno sufinansiranje postojećih i novih usluga socijalne zaštite, programa podrške, mera i aktivnosti ustanova socijalne zaštite i pružalaca usluga socijalne zaštite - udruženja građana čije je sedište na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine.

Sredstva se dodeljuju putem javnog konkursa koji raspisuje Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju.

Postupak, bliža merila i kriterijumi za dodelu sredstava iz budžeta Autonomne pokrajine Vojvodine za realizaciju Programa utvrđuje Pokrajinska vlada odlukom.

VII

Uslovi i način korišćenja sredstava za realizaciju Programa utvrđuju se ugovorom koji korisnici sredstava dodeljenih po javnom konkursu zaključuju s Pokrajinskim sekretarijatom za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju.

Isplatu sredstava za realizaciju Programa vršiće Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju, u skladu s likvidnim mogućnostima budžeta Autonomne pokrajine Vojvodine.