PROGRAMKONTROLNOG MONITORINGA NIVOA NEJONIZUJUĆIH ZRAČENJA NA TERITORIJI GRADA NIŠA U 2015. GODINI("Sl. list grada Niša", br. 30/2015) |
U skladu sa Zakonom o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04 i 36/09), Grad Niš - Uprava za privredu, održivi razvoj i zaštitu životne sredine, kao subjekat sistema zaštite životne sredine u okviru svoje nadležnosti utvrđene zakonom obezbeđuje uslove za monitoring i ispitivanje nivoa nejonizujućih zračenja.
Monitoring nivoa nejonizujućih zračenja podrazumeva merenje i proračun nivoa elektromagnetnog polja na utvrđenim lokalitetima u blizini izvora zračenja.
Ispitivanje nivoa nejonizujućih zračenja vrši se za visokofrekventna područja, koja potiču od izvora nejonizujućih zračenja - radio baznih stanica mobilne telefonije u zonama povećane osetljivosti. Zone povećane osetljivosti podrazumevaju područja stambenih zona u kojima se osobe mogu zadržavati i 24 sata dnevno: škole, domovi, predškolske ustanove, porodilišta, bolnice, turistički objekti, dečija igrališta i površine neizgrađenih parcela namenjenih prema urbanističkom planu za pomenute namene.
Savremeni način života nemoguće je zamisliti bez uređaja koji sa jedne strane olakšavaju život, a sa druge predstavljaju izvore nejonizujućih zračenja. Tehnološki razvoj je doneo veliki broj veštačih izvora elektromagnetnog zračenja i uticao na opšte povećanje njegovog nivoa. Radio bazne stanice mobilnih i fiksnih bežičnih komunikacija po svojoj funkciji su primopredajni sistemi, koji vrše povezivanje radio bazne stanice sa ostalim delovima mobilne elektronsko komunikacione mreže. Radio bazne stanice mobilnih i fiksnih bežičnih komunikacija emituju uzak snop radiofrekvencijskog zračenja i smatraju se izvorima nejonizjujućih zračenja. Upotreba sve većeg broja ovakvih uređaja doprinosi sve višem nivou ambijentalne izloženosti ljudske populacije pojedinim delovima elektromagnetnog spektra.
GSM sistemi (Global System for Mobile) funkcionišu na frekvencijama 900MHz, 1800MHz, UMTS sistem (Univerzal Mobile Telecommunications System - poznat kao 3G) funkcioniše na 2100MHz, dok sve zastupljeniji u novije vreme LTE sistem radi na frekvencijama 1800MHz.
Emitovana elektromagnetna energija može izazvati neželjene efekte na živa bića i životnu sredinu. Zbog toga je potrebno vršiti nadzor nad emitovanim zračenjem, kako bi se ono održavalo na prihvatljivom nivou.
Najpotpuniji uvid u izloženost stanovništva elektromagnetnom zračenju moguće je ostvariti na osnovu merenja i proračuna nivoa elektromagnetnog polja na utvrđenim lokalitetima u blizini izvora zračenja, kao i poređenjem dobijenih rezultata ispitivanja nivoa nejonizujućih zračenja sa važećim propisima.
Primarni cilj Programa kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja je utvrđivanje realnog stanja nivoa elektromagnetnog zračenja - određivanje vrednosti jačine električnog polja E(V/m) i prostorne raspodele emitovane elektromagnetske energije poreklom od radio - baznih stanica mobilne telefonije, kao i kvantitativno prikazivanje uticaja postojećeg nivoa zračenja na okruženje i ljudsku populaciju, poređenjem dobijenih rezultata sa važećim propisima u domenu zaštite ljudstva i životne sredine od nejonizujućih zračenja.
Na osnovu rezultata merenja i ocene stepena izloženosti stanovništva elektromagnetnim zračenjima u zonama povećane osetljivosti, izvršiće se procena rizika od štetnog uticaja zračenja i definisati predlog mera za smanjenje nivoa elektromagnetnih zračenja.
Ispitivanje nivoa nejonizujućih zračenja vrši se merenjem i/ili proračunom nivoa elektromagnetnog polja u životnoj sredini primenom važećih domaćih ili međunarodnih standarda.
Na osnovu merenja elektromagnetnog zračenja, moguće je utvrđivanje realnog stanja nivoa elektromagnetskog zračenja - određivanjem vrednosti jačine električnog polja E(V/m), prostorne raspodele vremenski promenljivog elektromagnetnog polja, odnosno emitovane elektromagnetne energije i referentnog graničnog nivo izlaganja stanovništva električnim, magnetskim i elektromagnetskim poljima različite frekvencije, koje propisuje Pravilnik o granicama izlaganja nejonizujućim zračenjima ("Službeni glasnik RS", br. 104/09).
Poređenjem dobijenih rezultata sa važećim propisima u domenu zaštite ljudske populacije i životne sredine od nejonizujućih zračenja, moguće je kvantitativno izraziti uticaj postojećeg nivoa zračenja na okruženje i ljude koji u njemu borave. Sva merenja i tumačenje dobijenih rezultata potrebno je uraditi u skladu sa gore navedenim Pravilnikom. Izveštaj merenja nivoa zračenja elektromagnetnog polja potrebno je da sadrži informaciju da li je oko ispitivanog izvora nejonizujućih zračenja uspostavljena kontrolisana zona i obezbeđena zabrana pristupa opštoj ljudskoj populaciji.
MERNI LOKALITETI
Programom kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja na teritoriji grada Niša u 2015. godini, predviđeno je da u okviru mernih lokaliteta izbor mernih tačaka bude vršen tako da omogući najbolju ocenu nivoa elektromagnetnog zračenja, kao i uticaj na stanovništvo i životnu sredinu.
Izabranim mernim tačkama neophodno je obuhvatiti područja stambenih zona u kojima se osobe mogu zadržavati i 24 sata dnevno, kao i škole, domove, predškolske i školske ustanove, porodilišta, bolnice, turističke objekti, dečija igrališta i dr.
Program kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja na teritoriji grada Niša u 2015. godini, obuhvata sledeće merne lokalitete:
Merni |
Lokacija radio - bazne stanice mobilne telefonije |
1. |
ul. Generala Milojka Lešjanina br. 28 - 30 |
2. |
ul. Petra Vučinića br. 11 |
3. |
ul. Topličina br. 1 (Studentski dom Ekonomski fakultet) |
4. |
ul. Obilićev venac br. 5 - 11 |
5. |
ul. Cara Dušana br. 54 |
6. |
Trg Učitelja Tase br. 1a |
7. |
ul. Obrenovićeva br. 42 |
8. |
ul. Nikole Pašića br. 24 |
9. |
ul. 7. jula br. bb |
10. |
Bulevar Nemanjića br. 34 - 34a, (ul. Uroša Predića br. 4-8) |
11. |
ul. Majakovskog br. 91 - 97 |
12. |
ul. Vojislava Ilića - zgrada Hitne pomoći (nova zgrada kardiohirurgije) |
13. |
ul. 9. brigade i ul. Zetska (objekti Kliničkog centra Niš) |
14. |
ul. Kneginje Milice br. 16 |
15. |
Matejevački put br. 13 |
16. |
ul. Pantelejska br. 77 - Živorada Kostića Moravca |
17. |
ul. Somborska i ul. Kosovke devojke (preko puta Pantelejske crkve) |
18. |
Bulevar 12. februar |
19. |
ul. Aleksandra Medvedeva (Studentski dom Elektronskog fakulteta) |
20. |
ul. Srpskih junaka br. 1 (hotel Radon) |
Merne tačke u okviru svakog lokaliteta odrediće ovlašćena organizacija za sprovođenje monitoringa uz konsultacije sa Upravom za privredu, održivi razvoj i zaštitu životne sredine Grada Niša.
IV - AKTIVNOSTI ZA REALIZACIJU PROGRAMA
Realizacija Programa kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja na teritoriji grada Niša u 2015. godini, obuhvata sledeće aktivnosti:
1. Donošenje Programa kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja na teritoriji grada Niša u 2015. godini, od strane Gradskog veća Grada Niša;
2. Izbor ovlašćene organizacije za realizaciju Programa sprovođenjem postupka javne nabavke i
3. Realizacija Programa od strane ovlašćene organizacije i obezbeđivanje finansiranja Programa u skladu sa dinamikom realizacije.
Program kontrolnog monitoringa nivoa nejonizujućih zračenja na teritoriji grada Niša u 2015. godini, finansiraće se iz sredstava, predviđenih Odlukom o budžetu Grada Niša za 2015. godinu, iz sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine ("Službeni list grada Niša", br. 102/14 i 9/15), razdeo 3; glava 3.10.; funkcija 560, pozicija 330, ekonomska klasifikacija 424 - specijalizovane usluge, (deo) od ukupno namenjene aproprijacije u iznosu od 40.552.000,00 dinara.
Program objaviti u "Službenom listu Grada Niša".