ODLUKAO ZAŠTITNIKU GRAĐANA GRADA VRANJA("Sl. glasnik Grada Vranja", br. 5/2012 i 6/2015) |
Ustanovljava se zaštitnik građana grada Vranja, (u daljem tekstu: zaštitnik građana), kao nezavisan i samostalan organ, koji se stara o zaštiti i unapređenju ljudskih prava i sloboda svakog lica zajemčenih Ustavom, potvrđenim i objavljenim međunarodnim ugovorima o ljudskim pravima, opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava, zakonom i propisima organa Grada.
Zaštitnik građana posebno štiti ljudska prava i slobode iz st. 1. ovog člana od povreda učinjenih od strane gradske uprave i javnih službi koje vrše javna ovlašćenja, a čiji je osnivač Grad (u daljem tekstu: organi uprave).
Nadležnost zaštitnika građana grada Vranja može biti proširena i na teritorijalno povezane opštine, koje prethodno potpisuju Sporazum o saradnji sa Gradom.
Sporazum o saradnji, ispred Opštine, potpisuje predsednik Opštine, uz prethodnu saglasnost Opštinskog veća.
Nadležnosti zaštitnika građana grada Vranja, koje se odnose na rad i postupanje opštinskih uprava i javnih službi, bliže se određuju Odlukom o ustanovljavanju zaštitnika građana, koja se donosi na prvoj narednoj sednici Skupštine opštine, po potpisivanju Sporazuma o saradnji.
Zaštitnik građana postupa u skladu sa Ustavom, zakonom, potvrđenim i objavljenim ugovorima o ljudskim pravima, opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava, Statuta grada Vranja i ovom Odlukom.
Osnovni principi delovanja zaštitnika građana su zakonitost, nepristrasnost, nezavisnost i pravičnost.
Niko nema prava da utiče na rad i postupanje zaštitnika građana.
Sedište zaštitnika građana je u Vranju.
Zaštitnik građana može osnivati lokalne kancelarije u Opštinama.
Zaštitnika građana bira Skupština grada Vranja, na predlog Gradonačelnika, javnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Zaštitnik se bira na period od pet godina i može biti još jednom biran, ali ne više od dva puta uzastopno.
Zaštitnik građana ima dva zamenika, od kojih se po jedan bira za oblast: prava nacionalnih manjina i prava deteta.
Zamenike bira Skupština grada Vranja, većinom glasova od ukupnog broja odbornika, na predlog zaštitnika građana.
Zamenici se biraju na period od pet godina i mogu biti još jednom birani, ali ne više od dva puta uzastopno.
Za zaštitnika građana može biti izabrano lice koje ima državljanstvo Republike Srbije, diplomirani je pravnik, istaknutih stručnih sposobnosti i visokog moralnog integriteta, sa najmanje 5 godina radnog iskustva u oblasti ljudskih prava, koje nije osuđivano i protiv kojeg se ne vodi krivični postupak.
Funkcija zaštitnika građana nije spojiva sa obavljanjem druge javne funkcije ili profesionalne delatnosti, članstvom u političkim partijama i organizacijama, sindikatima, upravnim i nadzornim odborima preduzeća i ustanova, kao i bavljenjem drugom delatnošću i poslom koji bi mogao uticati na njegovu samostalnost i nezavisnost.
Izuzetno, zaštitnik građana se može baviti naučno-istraživačkom, obrazovnom ili umetničkom delatnošću.
Danom stupanja na dužnost, zaštitniku građana prestaju sve njegove druge javne funkcije i delatnosti.
Odredbe st. 1, 2, 3. i 4. ovog člana odnose se i na zamenike zaštitnika građana.
Izborom na funkciju, zaštitnik građana i zamenici pred Skupštinom polažu zakletvu, davanjem i potpisivanjem svečane izjave, koja glasi:
"Zaklinjem se da ću se u svom radu pridržavati Ustava, zakona, opšteprihvaćenih pravila međunarodnog prava, Statuta grada Vranja, Statuta opštine Surdulica, Vladičin Han i Trgovište, kao i da ću prava građana štititi savesno, nepristrasno i odgovorno, pridržavajući se načela zakonitosti, pravičnosti i morala".
Zaštitnik građana, odnosno zamenik zaštitnika građana, ne može biti pozvan na odgovornost ili biti kažnjen za izneto mišljenje ili radnje preduzete u obavljanju svojih nadležnosti utvrđenih ovom Odlukom.
Mandat zaštitniku građana, odnosno zameniku zaštitnika građana, prestaje na lični zahtev, u slučaju smrti, istekom mandata, trajnim gubitkom radne sposobnosti ili ispunjenjem uslova za penziju.
Skupština će razrešiti zaštitnika građana, odnosno zamenika zaštitnika građana, ako bude osuđen za krivično delo na kaznu zatvora, kao i ako obavlja druge javne funkcije ili profesionalne delatnosti, kao i druge delatnosti, protivno odredbi čl. 8. st. 2.
Zaštitnik građana se može razrešiti i na obrazloženi predlog Gradonačelnika, a zamenik zaštitnika građana na obrazloženi predlog zaštitnika građana.
U slučaju odsutnosti, zaštitnika građana zamenjuje zamenik kog on odredi.
U slučaju prestanka ili razrešenja sa funkcije, Skupština će, na predlog Gradonačelnika, odrediti koji će od zamenika obavljati funkciju zaštitnika građana, do izbora novog zaštitnika građana.
Zaštitnik građana je ovlašćen da obavlja sledeće poslove:
- prati primenu propisa iz oblasti ljudskih prava;
- prikuplja informacije o primeni propisa i opštih akata organa Grada iz oblasti prava građana;
- sastavlja godišnje izveštaje o ostvarivanju prava građana;
- obaveštava nadležne organe i širu javnost o kršenju ljudskih prava;
- prima i ispituje pritužbe koje se odnose na povredu prava građana;
- posreduje u mirnom rešavanju sporova vezanih za nepoštovanje prava građana;
- inicira pokretanje krivičnih, prekršajnih, disciplinskih i drugih postupaka kod nadležnih organa u slučaju kršenja prava građana;
- organizuje i učestvuje u organizaciji i pripremama stručnih sastanaka, savetovanja i kampanja za informisanje javnosti o pitanjima značajnim za ostvarivanje i poštovanje prava građana;
- inicira i podstiče obrazovanje o ljudskim pravima u svim oblastima života;
- sarađuje i razmenjuje iskustva sa drugim zaštitnicima građana u zemlji i inostranstvu i
- obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom, Statutom grada Vranja, ovom Odlukom i drugim propisima organa Grada.
Zaštitnik građana ima pravo da prisustvuje sednicama Skupštine i njenih radnih tela, kao i da učestvuje u pretresu po pitanjima iz njegove nadležnosti.
Predlagač akta koji se odnosi na ostvarivanje i zaštitu prava građana dužan je da pribavi mišljenje zaštitnika građana, koje se obavezno razmatra u postupku usvajanja tog akta.
Zaštitnik građana može da uzima izjave od izabranih, imenovanih i postavljenih lica, kao i zaposlenih u Gradskoj upravi ili javnoj službi, kada je to potrebno radi razjašnjenja slučaja i utvrđivanja činjeničnog stanja.
Pod izjavom u smislu stava 1. ovog člana smatra se usmena izjava na zapisnik pred zaštitnikom građana, kao i pisana izjava o okolnostima konkretnog slučaja.
Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da se odazovu pozivu zaštitnika građana, kao i da ga prime u roku od 8 dana od dana traženja prijema.
Zaštitniku građana se može obratiti svako ko smatra da mu je aktom ili radnjom organa uprave ili javne službe, povređeno neko pravo.
Zaštitniku građana se može, u ime lica iz st. 1. ovog člana, obratiti i njegov naslednik, staratelj ili punomoćnik.
Treće lice ili udruženje i druga organizacija, može se obratiti zaštitniku građana, uz pismeno ovlašćenje lica koje smatra da su mu povređena prava.
Zaštitnik građana postupa po pritužbi lica koje smatra da su mu aktom ili radnjom organa uprave ili javnih službi povređena prava.
Zaštitnik građana može izuzetno postupiti i po sopstvenoj inicijativi na osnovu saznanja i drugih izvora, ako oceni da je verovatno da postoji ili je postojala povreda prava građana od strane organa uprave ili javnih službi.
Pritužba se podnosi u roku od jedne godine od dana učinjene povrede, nepravilnosti ili od donošenja poslednjeg akta u spornoj stvari.
Pritužba se podnosi u pisanom obliku, uključujući i sve načine elektronske komunikacije, bez posebno utvrđene forme i ne podleže plaćanju takse.
Pritužba se takođe može izjaviti i usmeno na zapisnik kod zaštitnika građana.
Pritužba sadrži lične podatke podnosioca, naziv organa na čiji se rad odnosi, činjenično stanje i dokaze na kojima se pritužba zasniva i podatke o tome koja su pravna sredstva iskorišćena.
Ukoliko podnosilac pritužbe to zahteva, zaštitnik građana je dužan da sačuva tajnost njegovih ličnih podataka.
Zaštitnik građana će odbaciti pritužbu, ukoliko utvrdi:
- da ne sadrži podatke na osnovu kojih se podnosilac zahteva može sa sigurnošću odrediti;
- da ne sadrži druge propisane podatke, a u naknadno ostavljenom roku lice ne otkloni utvrđene nedostatke;
- da se radi o ponovljenom zahtevu koji ne sadrži nove činjenice i dokaze;
- da je zahtev podnet posle proteka jedne godine od dana učinjene nezakonitosti ili nepravilnosti, odnosno od dostavljanja poslednjeg akta Gradske uprave ili javne službe, osim ako je taj rok propušten iz objektivnih razloga, ili ako zaštitnik građana oceni da je i pored propuštanja roka opravdano pokretanje postupka;
- da se, po oceni zaštitnika građana, radi o zloupotrebi prava na podnošenje zahteva;
- da u predmetu, na koji se zahtev odnosi, nisu iscrpljena redovna pravna sredstva, osim ako zaštitnik građana oceni da su iz objektivnih razloga propušteni rokovi za njihovo ulaganje;
- da se radi o predmetu po kome je u toku postupak po žalbi, upravni spor ili drugi sudski postupak, osim ako oceni da bi za podnosioca zahteva mogla nastupiti nepopravljiva šteta ukoliko bi se čekalo na okončanje tih postupaka;
- da se radi o drugim slučajevima nedopuštenosti zahteva, u skladu sa zakonom i ovom Odlukom.
Odluka zaštitnika građana o odbacivanju zahteva za pokretanje postupka sadrži obrazloženje razloga za odbacivanje i pouku o eventualno drugim mogućnostima za ostvarivanje zaštite po zahtevu.
Protiv odluke zaštitnika građana o odbacivanju zahteva nisu dopuštena pravna sredstva.
Kada zaštitnik građana utvrdi da su ispunjeni uslovi za pokretanje postupka, o tome će obavestiti podnosioca zahteva, Gradsku upravu ili javnu službu, na čije postupanje, odnosno nečinjenje se zahtev odnosi.
Zaštitnik građana je u obavezi da za svaki predmet za koji se pokreće postupak, pribavi stavove Gradske uprave ili javne službe.
Gradska uprava ili javna služba je dužna da na zahtev zaštitnika građana postupi bez odlaganja, kao i da:
- stavi na raspolaganje sve podatke i obaveštenja iz svoje nadležnosti i da mu omogući da sprovede postupak i
- dostavi kopije svih traženih spisa i dokumenata.
Zaštitnik građana može da uzme izjavu od svakog lica (svedok) za koje osnovano pretpostavlja da raspolaže saznanjima o okolnostima slučaja koji istražuje, kao i da od njega uzme pisanu izjavu.
Svedok je dužan da se odazove pozivu zaštitnika građana.
Gradska uprava ili javna služba od koje je zaštitnik građana zatražio pisane podatke, obaveštenja ili objašnjenja, dužna je da mu tražene podatke dostavi u roku koji odredi zaštitnik građana, kao i da mu omoguće slobodan pristup svim prostorijama u kojima se obavljaju poslovi organa uprave.
Ukoliko Gradska uprava ili javna služba ne postupi u smislu stava 1. ovog člana, zaštitnik građana će o tome obavestiti Skupštinu.
Zaštitnik građana može doneti odluku kojom će obustaviti postupak, ako utvrdi da je organ uprave ili javne službe, na čije se postupanje pritužba odnosila, već tokom istrage otklonio povredu prava građana.
Kada zaštitnik građana utvrdi da ne postoji povreda prava građana, odnosno nezakonitost i nepravilnost u postupanju Gradske uprave ili javne službe, doneće odluku o odbijanju zahteva.
Protiv odluke zaštitnika građana o odbijanju zahteva nisu dopuštena pravna sredstva.
Ako zaštitnik građana utvrdi postojanje povrede prava građana, o tome upozorava Gradsku upravu ili javnu službu, upućuje im kritike, daje preporuke za rad i inicira pokretanje postupka za otklanjanje povrede prava građana.
Gradska uprava ili javna služba je dužna da zaštitnika građana obavesti o preduzetim merama, najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema preporuke.
Ako Gradska uprava ili javna služba ne postupe u smislu stava 2. ovog člana, ili ako zaštitnik građana smatra da preduzete mere nisu odgovarajuće, zaštitnik građana će uputiti nalog za postupanje.
U slučaju nepostupanja u smislu stava 3. ovog člana, zaštitnik građana će obavestiti Skupštinu i javnost.
Zaštitnik građana je ovlašćen da, pored mera u smislu člana 26. ove Odluke:
1) predloži Gradskoj upravi ili javnoj službi da ponovo sprovede postupak u skladu sa zakonom i drugim propisima;
2) predloži Gradskoj upravi ili javnoj službi da građaninu naknadi štetu koju je pretrpeo zbog nezakonitog ili nepravilnog rada Gradske uprave ili javne službe;
3) podnese nadležnom organu zahtev za pokretanje upravnog spora;
4) podnese Gradskoj upravi ili javnoj službi zahtev za privremeno obustavljanje izvršenja konačnog upravnog akta;
5) predloži pokretanje disciplinskog postupka protiv službenog lica Gradske uprave ili javne službe, za koje je utvrđeno da je odgovorno za kršenje prava građana, ili je ometalo postupak pred zaštitnikom građana;
6) podnese nadležnim organima zahtev za pokretanje postupka protiv službenog lica, radi utvrđivanja krivične ili prekršajne odgovornosti;
7) izdaje Gradskoj upravi ili javnoj službi preporuke i predloge za unapređenje njihovog rada i odnosa sa građanima;
8) preduzme druge mere u skladu sa zakonom.
Zaštitnik građana podnosi Skupštini godišnji izveštaj u kome iznosi opštu ocenu o radu Gradske uprave i javnih službi sa stanovišta zaštite prava građana, uočene propuste i mere koje predlaže za njihovo otklanjanje.
Zaštitnik građana, po potrebi, može Skupštini grada podnositi vanredne izveštaje, u slučaju sistematskih povreda prava građana od strane Gradske uprave ili javne službe.
Skupština razmatra izveštaje zaštitnika građana iz stava 2. ovog člana na prvoj narednoj sednici.
Izveštaj zaštitnika građana se objavljuje u "Službenom glasniku grada Vranja", kao i na zvaničnom sajtu Grada.
V STRUČNA SLUŽBA I SREDSTVA ZA RAD
Zaštitnik građana obrazuje Stručnu službu za obavljanje stručnih poslova, dok za obavljanje administrativno-tehničkih poslova zaključuje Ugovor sa Gradskom upravom.
Stručnom službom rukovodi zaštitnik građana.
Zaštitnik građana odlučuje o zasnivanju i prestanku radnog odnosa zaposlenih, nakon saglasnosti Gradskog veća.
Zaštitnik građana može odlučiti da pojedinim stručnim saradnicima poveri određena ovlašćenja koja će vršiti u njegovo ime.
Zaštitnik građana donosi Poslovnik o radu i akta o organizaciji i načinu rada Stručne službe, kao i o načinu postupanja po podnetoj pritužbi, u roku od dva meseca od dana stupanja na snagu ove Odluke.
Zaštitnik građana donosi Pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u stručnoj službi, uz prethodnu saglasnost Gradskog veća.
Sredstva za rad zaštitnika građana, obezbeđuju se u budžetu grada Vranja, kao i u budžetu Opštine sa kojom je potpisan Sporazum o saradnji.
Obim i strukturu sredstava predlaže zaštitnik građana.
Na obračun i isplatu plate zaštitnika građana i zamenika zaštitnika građana primenjuju se propisi kojima se uređuju plate u državnim organima, i to za izabrana lica u organima lokalne samouprave, odnosno gradovima.
Koeficijent za obračun i isplatu plata zaštitnika građana i zamenika zaštitnika građana, u skladu sa propisima iz stava 1. ovog člana, utvrđuje se posebnim aktom Komisije za mandatno-imunitetska i administrativna pitanja i izbor i imenovanje Skupštine Grada.
Zaštitnik građana i zamenici ostvaruju i druga prava po osnovu rada, u skladu sa propisima o radnim odnosima i platama u državnim organima.
Na zasnivanje radnog odnosa, prava i obaveze, utvrđivanje plata, stručno usavršavanje, ocenjivanje i odgovornost zaposlenih u Stručnoj službi, primenjuju se propisi koji uređuju radne odnose službenika Gradske uprave, ako zakonom nije drukčije određeno.
Na pitanja koja nisu regulisana ovom Odlukom, neposredno se primenjuju odredbe zakona i drugih propisa kojima se reguliše oblast zaštitnika građana.
Stupanjem na snagu ove Odluke, prestaje da važi Odluka o ustanovljavanju zaštitnika građana ("Službeni glasnik Pčinjskog okruga", br. 30/08).
Ova Odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku grada Vranja".