ODLUKA O MERAMA ZA OČUVANJE STABILNOSTI FINANSIJSKOG SISTEMA U VEZI S KREDITIMA INDEKSIRANIM U STRANOJ VALUTI ("Sl. glasnik RS", br. 21/2015 i 51/2015)

1. Ovom odlukom uređuju se mere i aktivnosti koje je banka dužna da primeni u vezi sa stambenim kreditima indeksiranim u švajcarskim francima i drugim kreditima indeksiranim u stranoj valuti odobrenim fizičkim licima, radi očuvanja stabilnosti finansijskog sistema u Republici Srbiji.

2. Banka je dužna da za svaki pojedinačni ugovor o kreditu u otplati koji je zaključila s korisnikom pre početka primene Zakona o zaštiti korisnika finansijskih usluga ("Službeni glasnik RS", broj 36/11), bez obzira na stranu valutu u kojoj je ovaj kredit indeksiran, utvrdi ukupan iznos novčanih sredstava koji je naplatila po osnovu povećanja neodredivih elemenata promenljive kamatne stope (npr. promena kamatne stope u skladu sa aktima poslovne politike, opštim uslovima poslovanja ili promenjenim tržišnim uslovima), i to u periodu od jednostranog povećanja kamatne stope do početka primene tog zakona.

Ukupan iznos novčanih sredstava iz stava 1. ove tačke banka utvrđuje kao razliku ukupnog iznosa anuiteta koji su obračunati i naplaćeni primenom jednostrano povećane kamatne stope iznad inicijalno ugovorene kamatne stope i ukupnog iznosa anuiteta koji bi bili obračunati primenom inicijalno ugovorene kamatne stope, da nije došlo do povećanja njene visine, uz korekciju stanja glavnice na vrednost koju bi imala da kamatna stopa nije povećana.

Ako je kamatna stopa izražena nominalno, tj. ako nije utvrđena kao zbir referentne kamatne stope i marže - obračun iznosa više naplaćenih sredstava utvrđivanjem razlike iz stava 2. ove tačke vrši se na osnovu plana otplate kredita koji je inicijalno sačinjen pri zaključenju konkretnog ugovora o kreditu i plana otplate kredita po kojem je naplata stvarno vršena.

Ako je kamatna stopa izražena kao zbir referentne kamatne stope (EURIBOR ili LIBOR) i marže, obračun iznosa više naplaćenih sredstava utvrđivanjem razlike iz stava 2. ove tačke vrši se na osnovu ukupnog iznosa anuiteta koji bi korisnik bio dužan da plati da kamatna stopa nije bila jednostrano povećana i ukupnog iznosa anuiteta iz plana otplate kredita po kojem je naplata stvarno vršena, uzimajući u obzir izmene vrednosti referentne kamatne stope u periodu za koji se obračun vrši.

Nakon utvrđivanja iznosa iz stava 1. ove tačke, na način utvrđen u ovoj tački, banka je dužna da ovaj iznos uračuna u prevremenu otplatu kredita i da o tome korisniku dostavi obaveštenje sa izmenjenim planom otplate kredita, u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove odluke. Dužnicima iz tačke 3. ove odluke banka ovo obaveštenje dostavlja istovremeno s dostavljanjem ponude iz te tačke ili pre toga.

Sprovođenje aktivnosti iz ove tačke banka ne može uslovljavati podnošenjem zahteva korisnika za povraćaj više naplaćenih sredstava, potpisivanjem aneksa ugovora o kreditu, podnošenjem druge dopunske dokumentacije ili drugim sličnim uslovima.

Banka koja ne postupi u skladu sa ovom tačkom dužna je da potraživanja po osnovu ugovora iz stava 1. ove tačke klasifikuje kao potraživanja sa sumnjivim ili spornim pravnim osnovom, u smislu odluke Narodne banke Srbije kojom se uređuje klasifikacija bilansne aktive i vanbilansnih stavki banke.

3. Banka je dužna da, najkasnije 30 dana od dana stupanja na snagu ove odluke, korisnicima stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima, uz zadržavanje postojećih instrumenata obezbeđenja i u skladu sa aktima iz tačke 6. ove odluke, ponudi sledeća četiri modela zaključenja aneksa ugovora kojim bi se izmenili uslovi otplate kredita:

1) kredit indeksiran u švajcarskim francima konvertuje se u kredit indeksiran u evrima po kursu koji je za 5% niži od srednjeg kursa evra prema švajcarskom franku izračunatog na osnovu zvaničnog srednjeg kursa dinara prema evru i zvaničnog srednjeg kursa dinara prema švajcarskom franku koji važe na dan zaključenja aneksa ugovora, uz dalju primenu kamatne stope koju banka primenjuje na kredite indeksirane u evrima, uz mogućnost produženja roka otplate kredita, u skladu sa zahtevom korisnika, najduže za pet godina;

2) kredit indeksiran u švajcarskim francima konvertuje se u kredit indeksiran u evrima po kursu evra prema švajcarskom franku izračunatom na osnovu zvaničnog srednjeg kursa dinara prema evru i zvaničnog srednjeg kursa dinara prema švajcarskom franku koji važe na dan zaključenja aneksa ugovora, a kamatna stopa koju banka primenjuje na kredite indeksirane u evrima na godišnjem nivou snižava se za 1 p.p., pri čemu ne mora biti niža od 3%, uz mogućnost produženja roka otplate kredita, u skladu sa zahtevom korisnika, najduže za pet godina.

3) kamatna stopa na godišnjem nivou snižava se za 1 p. p., pri čemu ne mora biti niža od 3% (ako bi kamatna stopa nakon primene tačke 4. ove odluke bila veća od 3%), uz mogućnost produženja roka otplate kredita, u skladu sa zahtevom korisnika, najduže za pet godina;

4) iznos mesečnog anuiteta izraženog u švajcarskim francima snižava se za 20% ugovorenog iznosa u periodu od 36 meseci od dana zaključenja aneksa ugovora; po isteku tog perioda, korisnik nastavlja da otplaćuje ugovoreni iznos anuiteta; ukupan iznos za koji su mesečni anuiteti umanjeni otplaćuje se u dvanaest jednakih mesečnih rata nakon isteka prvobitnog roka dospeća kredita; na potraživanja čija je naplata odložena u skladu sa ovom odredbom banka ne obračunava niti naplaćuje kamatu; ugovorenim iznosom u smislu ove odredbe smatra se plan otplate iz tačke 2. stav 5. ove odluke.

Konverziju kredita iz stava 1. odredbe pod 1) i 2) ove tačke banka ne može ponuditi pod uslovima za odobravanje kredita indeksiranih u evrima koji su nepovoljniji u odnosu na uslove koji su u toj banci važili 31. decembra 2014. godine.

Korisnik iz stava 1. ove tačke može se opredeliti za jedan od četiri modela iz tog stava.

Rok za prihvat ponude iz stava 1. ove tačke ne može biti kraći od tri meseca od dana njenog prijema, a korisnik kredita može prihvatiti ponudu u svakom trenutku u okviru ovog roka.

Pri dostavljanju ponude iz stava 1. ove tačke, banka je dužna da korisniku iz tog stava predoči efekte sva četiri modela iz te ponude prikazivanjem odgovarajućih planova otplate kredita.

Banka je dužna da za korisnike koji su prihvatili ponudu iz stava 1. ove tačke obezbedi primenu izmenjenih uslova otplate odmah nakon prihvata te ponude.

Banka je dužna da zatraži potpisanu izjavu korisnika kojom on potvrđuje da je u potpunosti upoznat s ponudom iz stava 1. ove tačke i efektima te ponude, kao i da obezbedi odgovarajući dokaz o tome.

Pod zvaničnim srednjim kursom iz stava 1. odredbe pod 1) i 2) ove tačke podrazumeva se zvanični srednji kurs Narodne banke Srbije.

4. Kod kredita iz tačke 3. stav 1. ove odluke kod kojih je ugovorena promenljiva nominalna kamatna stopa koja zavisi od referentne kamatne stope (LIBOR), banka je dužna da pre dostavljanja ponude iz tog stava utvrdi visinu nominalne kamatne stope primenom važeće vrednosti referentne kamatne stope, uključujući i njene negativne vrednosti.

Nakon usklađivanja u smislu stava 1. ove tačke, dalje usklađivanje referentne kamatne stope vrši se u skladu s dinamikom utvrđenom ugovorom.

5. Banka koja ne postupi u skladu s tač. 3. i 4. ove odluke dužna je da potraživanja po osnovu ugovora o kreditima iz tačke 3. stav 1. ove odluke klasifikuje u kategoriju D, u smislu odluke Narodne banke Srbije kojom se uređuje klasifikacija bilansne aktive i vanbilansnih stavki banke.

6. Upravni odbor banke donosi odgovarajuću odluku radi sprovođenja mera i aktivnosti utvrđenih ovom odlukom, kojom se naročito uređuju precizni rokovi preduzimanja pojedinačnih aktivnosti, ciljevi ovih mera i aktivnosti, ovlašćenja i odgovornosti u procesu njihovog sprovođenja, kao i uspostavljanje preciznog i transparentnog sistema praćenja i izveštavanja upravnog odbora banke i Narodne banke Srbije o rezultatima mera i aktivnosti preduzetih u skladu sa ovom odlukom.

Izvršni odbor banke, na osnovu usvojene odluke upravnog odbora banke iz stava 1. ove tačke, usvojiće odgovarajuće akte kojima se:

- definišu postupci i kriterijumi rane identifikacije dužnika u smislu ove odluke koji se suočavaju s teškoćama u otplati i formiranje tzv. voč liste (watch list);

- definišu postupci neposredne komunikacije sa svim dužnicima u smislu ove odluke;

- operacionalizuju definisani ciljevi upravnog odbora banke po područjima, filijalama i ekspoziturama;

- bliže uređuje sprovođenje mera i aktivnosti iz ove odluke.

Banka je dužna da akte iz ove tačke donese pre dostavljanja ponude iz tačke 3. stav 1. ove odluke i da ih odmah nakon usvajanja dostavi Narodnoj banci Srbije.

7. Banka je dužna da jednom mesečno Narodnoj banci Srbije dostavi izveštaje o rezultatima mera i aktivnosti preduzetih u skladu sa ovom odlukom i podatke o tim aktivnostima, a posebno o broju dužnika koji su obavešteni i dužnika koji nisu prihvatili ponuđene mogućnosti, kao i sve druge podatke značajne za praćenje efikasnosti postupka.

Banka je dužna da izveštaje iz stava 1. ove tačke, sa stanjem podataka na poslednji kalendarski dan prethodnog meseca, dostavi najkasnije 25. u mesecu.

Forma i sadržaj izveštaja iz stava 1. ove tačke utvrđeni su u Prilogu 1, koji je odštampan uz ovu odluku i njen je sastavni deo.

Banka je dužna da podatke u izveštajima iz stava 1. ove tačke prikaže tačno i potpuno.

Dužnost banke iz stava 1. ove tačke prestaje nakon što dostavi izveštaj za mesec u kojem je istekao rok za prihvat ponude za sve korisnike stambenih kredita iz tačke 3. stav 1. ove odluke.

8. Banka ne može od dužnika naplatiti naknadu za preduzimanje mera i aktivnosti u skladu sa ovom odlukom, kao ni troškove koje može imati u vezi s tim merama i aktivnostima.

Potraživanja po osnovu kredita iz tačke 3. stav 1. ove odluke kod kojih je dužnik u docnji koja nije duža od 90 dana u momentu stupanja na snagu ove odluke - neće se smatrati restrukturiranim potraživanjima u smislu odluke Narodne banke Srbije kojom se uređuje klasifikacija bilansne aktive i vanbilansnih stavki banke.

9. Ako banka postupi suprotno odredbama tač. od 3. do 8. ove odluke, korisnik iz tačke 3. stav 1. ove odluke ima pravo na prigovor u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava korisnika finansijskih usluga koje pružaju banke, kao i uslovi i način ostvarivanja i zaštite tih prava.

10. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

Prilog 1

 

Obrazac CHF 1

___________________________
(poslovno ime i sedište banke)

IZVEŠTAJ O ANEKSIRANIM UGOVORIMA O STAMBENIM KREDITIMA INDEKSIRANIM U ŠVAJCARSKIM FRANCIMA1

sa stanjem na dan _________________ godine2

(iznosi u hiljadama dinara)

Redni broj	JMBG	Potraživanja	Bruto knjigovodstvena vrednost stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima nakon primene tačke 2. Odluke, a pre primene tačke 3. Odluke	Bruto knjigovodstvena vrednost svih potraživanja	Kategorija klasifikacije	Obračunata rezerva za procenjene gubitke	Ispravka vrednosti bilansne aktive	Rezervisanja za gubitke po vanbilansnim stavkama	Potrebna rezerva za procenjene gubitke (pozitivna razlika kolone 4 i zbira kolona 5 i 6)	Nominalna kamatna stopa na godišnjoj osnovi na stambeni kredit indeksiran u švajcarskim francima pre primene tačke 3. Odluke	Iznos mesečnog anuiteta po stambenom kreditu indeksiranom u švajcarskim francima pre primene tačke 3. Odluke	DSTI racio3 pre primene tačke 3. Odluke	Broj meseci do dospeća stambenog kredita indeksiranog u švajcarskim francima pre primene tačke 3. Odluke	Osigurano kod NKOSK-a (da/ne)
			1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1.		Pokrivena prvoklasnim sredstvom obezbeđenja
		Pokrivena adekvatnim sredstvom obezbeđenja
		Nepokrivena prvoklasnim ili adekvatnim sredstvima obezbeđenja
		Sumnjiva i sporna potraživanja
		UKUPNO
...		...
UKUPNO:

 

Redni broj	Potraživanja		Model 1 iz Odluke			Model 2 iz Odluke			Model 3 iz Odluke			Model 4 iz Odluke	Ostali modeli				DSTI racio nakon primene modela	Procenjeni efekat primene modela na profitabilnost banke
		Bruto knjigovodstvena vrednost stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima nakon primene modela	Nominalna kamatna stopa na godišnjoj osnovi nakon konverzije kredita indeksiranog u švajcarskim francima u kredit indeksiran u evrima	Broj meseci do dospeća kredita	Iznos mesečnog anuiteta nakon primene modela	Nominalna kamatna stopa na godišnjoj osnovi nakon konverzije kredita indeksiranog u švajcarskim francima u kredit indeksiran u evrima	Broj meseci do dospeća kredita	Iznos mesečnog anuiteta nakon primene modela	Nominalna kamatna stopa na godišnjoj osnovi nakon primene modela 3	Broj meseci do dospeća kredita	Iznos mesečnog anuiteta nakon primene modela	Iznos mesečnog anuiteta u periodu od 36 meseci od dana zaključenja aneksa ugovora	Bruto knjigovodstvena vrednost stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima nakon primene modela	Nominalna kamatna stopa na godišnjoj osnovi nakon primene modela	Iznos mesečnog anuiteta nakon primene modela	Broj meseci do dospeća kredita
		13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29
1.	Pokrivena prvoklasnim sredstvom obezbeđenja
	Pokrivena adekvatnim sredstvom obezbeđenja
	Nepokrivena prvoklasnim ili adekvatnim sredstvima obezbeđenja
	Sumnjiva i sporna potraživanja
	UKUPNO
...	...
UKUPNO:

______________
Napomene:
1. U skladu sa tačkom 3. stav 1. Odluke o merama za očuvanje stabilnosti finansijskog sistema u vezi s kreditima indeksiranim u stranoj valuti (Odluka).
2. U prvom izveštajnom periodu, izveštaj je potrebno dostaviti za period od stupanja na snagu Odluke, zaključno sa 30.4.2015. godine. Nakon toga, izveštaj je potrebno dostavljati sa stanjem na poslednji dan u mesecu i isti bi trebalo da prikazuje samo kredite kod kojih je potpisan Aneks ugovora u okviru izveštajnog perioda, kao i kredite kod kojih je promenjen neki od elemenata (npr. potraživanje je bilo obezbeđeno, ali usled neispunjenja nekog od uslova definisanog Odlukom o klasifikaciji bilansne aktive i vanbilansnih stavki, ista su postala neobezbeđena).
3. DSTI - Debt service to income racio predstavlja odnos svih kreditnih obaveza i zarade klijenta umanjene za sva ostala opterećenja (lični odbici, potrošačka korpa i sl.) - prema poslednjim raspoloživim podacima banke.

U __________________, ______20__. godine		Izveštaj sačinio-la
__________________________________		______________________
Telefon za kontakte:		(potpis)

 

Obrazac CHF 2

 

Poslovno ime i sedište banke:

 

IZVEŠTAJ O UREDNOSTI OTPLATE STAMBENIH KREDITA INDEKSIRANIH U ŠVAJCARSKIM FRANCIMA1

sa stanjem na dan _________________ godine

 

Bruto stanje potraživanja (u 000 RSD)

Raspon DSTI racia2

Ukupno

Od toga osigurano kod NKOSK

<50%

Od toga osigurano kod NKOSK

50% - 60%

Od toga osigurano kod NKOSK

60% - 70%

Od toga osigurano kod NKOSK

70%-80%

Od toga osigurano kod NKOSK

80%-100%

Od toga osigurano kod NKOSK

> 100%

Od toga osigurano kod NKOSK

a

Trenutno stanje portfolija koji nisu u statusu NPL-a

a1

od toga docnja <30 dana

a2

od toga docnja 30-60 dana

a3

od toga docnja 60-90 dana

b

Trenutni broj kredita koji nisu u statusu NPL-a

b1

od toga docnja <30 dana

b2

od toga docnja 30-60 dana

b3

od toga docnja 60-90 dana

v

Trenutno stanje portfolija koji je u statusu NPL-a

g

Trenutni broj kredita koji su u statusu NPL-a

d

Trenutno stanje portfolija (a+v)

đ

Trenutni broj kredita (b+g)

 

		Ime	Prezime	Kontakt telefon	imejl	Pozicija
	Obrazac sastavio:

Metodološka objašnjenja:
1 Izveštaj je potrebno sastaviti za ceo portfolio stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima pre primene modela i nakon toga za svaki izveštajni period.
2 DSTI - Debt service to income racio predstavlja odnos svih kreditnih obaveza i zarade klijenta umanjene za sva ostala opterećenja (lični odbici, potrošačka korpa i sl.) - prema poslednjim raspoloživim podacima.
3 Obračun DSTI racia vrši se u skladu sa promenama kursa na poslednji raspoloživi datum
4 Status NPL-a potraživanja se posmatra u skladu sa definicijom NPL u okviru Odluke o izveštavanju Narodne banke Srbije ("Službeni Glasnik RS" br. 125/2014 i 4/2015).

Obrazac CHF 3

___________________________
(poslovno ime i sedište banke)

IZVEŠTAJ O ODZIVU DUŽNIKA PO PONUDAMA ZA ZAKLJUČENJE ANEKSA UGOVORA O STAMBENIM KREDITIMA INDEKSIRANIM U ŠVAJCARSKIM FRANCIMA1 I PRIGOVORIMA TIH DUŽNIKA

sa stanjem na dan _________________ godine

Redni broj	Potraživanja	Portfolio stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima	Kreditne partije2 na koje je banka primenila Odluku						Kreditne partije na koje banka nije primenila Odluku4
			Poslate ponude u cilju primene tačke 3. Odluke	Dostavljene ponude u cilju primene tačke 3. Odluke3	Ponude koji nisu dostavljene korisnicima	Potpisane izjave korisnika kojima on potvrđuje da je u potpunosti upoznat sa ponudom i njenim efektima	Korisnici koji su se pojavili u banci u cilju prihvatanja nekog od ponuđenih modela	Korisnici koji su se pojavili u banci, a nisu prihvatili nijedan od ponuđenih modela u skladu sa Odlukom
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	Broj kreditnih partija
2	Broj korisnika
3	Bruto knjigovodstvena vrednost kreditnih partija (u hiljadama dinara)

 

	Prigovori korisnika5
	Ukupno primljeni prigovori	Broj rešenih prigovora				Broj prigovora u toku
		Ukupno	Osnovano	Pozitivno, a neosnovanih	Neosnovano

Napomene:
1. U skladu sa tačkom 3. stav 1. Odluke o merama za očuvanje stabilnosti finansijskog sistema u vezi s kreditima indeksiranim u stranoj valuti (Odluka).
2. Pod pojmom kreditnih partija podrazumevaju se stambeni krediti indeksirani u švajcarskim francima, dospela potraživanja po osnovu stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima i kamate i naknade po osnovu stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima, iskazani u bilansu stanja.
3. Ponuda je dostavljena u slučaju da banka ima dokaz da je ista dostavljena (npr. dostavnica ili slično)
4. Potraživanja po osnovu stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima na koje nije primenjena Odluka banka je dužna da klasifikuje u kategoriju D, u smislu odluke Narodne banke Srbije kojom se uređuje klasifikacija bilansne aktive i vanbilansnih stavki banke.
5. Prikazuju se samo prigovori koji su primljeni u vezi sa primenom Odluke.

U __________________, ______20__. godine		Izveštaj sačinio-la
__________________________________		______________________
Telefon za kontakte:		(potpis)