PRAVILNIKO UNUTRAŠNJEM REDU I ČUVARSKOJ SLUŽBI U STROGOM REZERVATU PRIRODE "FELJEŠANA"("Sl. glasnik RS", br. 62/2015) |
Ovim pravilnikom regulišu se unutrašnji red, organizacija, način rada čuvarske službe i osnovna pravila organizacije protivpožarne zaštite Strogog rezervata prirode "Felješana" (u daljem tekstu SRP "Felješana"), odnosno bliže propisuju pravila iz člana 56. stav 4. Zakona o zaštiti prirode (u daljem tekstu Zakon) po kojima se na području SRP "Felješana" sprovode režimi zaštite utvrđeni članom 35. Zakona i čl. 4. i 5. Uredbe o proglašenju SRP "Felješana" (u daljem tekstu Uredba).
Odredbe ovog pravilnika odnose se na posetioce.
Posetilac SRP "Felješana" je lice koje iz naučnih, obrazovnih i opšte kulturnih potreba i razloga boravi na području SRP "Felješana" kraće od 15 dana, kao i lice u tranzitu kroz SRP "Felješana" (u daljem tekstu Posetilac).
Upravljanje Strogim rezervatom prirode "Felješana" Uredbom je povereno Šumarskom fakultetu Univerziteta u Beogradu (u daljem tekstu Upravljač).
Posetioci su dužni da se pridržavaju odredaba ovog pravilnika, uputstva sa informativnih tabli i drugih oznaka, kao i uputstava i naloga čuvara SRP "Felješana" i drugih ovlašćenih lica Upravljača.
U planiranju radova i aktivnosti na području SRP "Felješana" posetioci su dužni da poštuju Zakon, Uredbu i ovaj pravilnik SRP "Felješana".
Za korišćenje SRP "Felješana" i za usluge Upravljača, Posetilac plaća naknadu Upravljaču, shodno članu 70. Zakona.
Visinu, način obračuna i naplate naknade Upravljač propisuje posebnim aktom uz saglasnost Ministarstva nadležnog za poslove životne sredine (u daljem tekstu Ministarstvo).
Upravljač obezbeđuje unutrašnji red u SRP "Felješana" u skladu sa Zakonom i ovim pravilnikom i to organizovanjem čuvarske službe, saradnjom sa lokalnim stanovništvom, preduzećima i ustanovama i udruženjima građana, kao i saradnjom sa organima državne uprave i lokalne samouprave.
II KRETANJE I BORAVAK POSETILACA
Zabranjen je ulazak, odnosno pristup u SRP "Felješana" bez odobrenja Upravljača ili pratnje čuvara SRP "Felješana".
III ZAŠTITA PRIRODNIH I KULTURNIH VREDNOSTI I ŽIVOTNE SREDINE
Lica koja borave, posećuju ili obavljaju posao na području SRP "Felješana" dužna su da primenjuju mere zaštite prirodnih, kulturnih i drugih vrednosti i životne sredine u skladu sa Zakonom, Uredbom i ovim pravilnikom, merodavnim zakonima i propisima donetim na osnovu tih zakona.
Biljke i gljive koje žive u slobodnoj prirodi na području SRP "Felješana", a kojima je Pravilnikom o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva ("Službeni glasnik RS", br. 5/10 i 47/11) utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, nije dozvoljeno seći, kidati, lomiti, čupati, sakupljati njihovo seme i plodove, ili ih na drugi način oštećivati i uništavati.
Životinje koje žive, povremeno ili sezonski borave u slobodnoj prirodi na području SRP "Felješana", a kojima je Pravilnikom o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva (u daljem tekstu Pravilnik o divljim vrstama), utvrđen status strogo zaštićenih vrsta nije dozvoljeno rasterivati, uznemiravati, hvatati, ubijati i ranjavati, nehotično i namerno trovati, sakupljati jaja i druge razvojne oblike, uništavati i oštećivati gnezda i ostala mesta i objekte na kojima se te životinje razmnožavaju, odgajaju mladunce, sklanjaju, borave i hrane.
Lice koje na području SRP "Felješana" nađe zaštićenu divlju životinju utvrđenu Pravilnikom o divljim vrstama, svoj nalaz bez odlaganja prijavljuje čuvaru ili drugom ovlašćenom licu Upravljača.
Lice iz stava 3. ovog člana i Upravljač mogu se dogovoriti da Upravljač preuzme dalje obaveze u vezi nađenih primeraka divljih životinja shodno članu 93. Zakona, odnosno obavesti najbližu veterinarsku organizaciju i Ministarstvo, o čemu Upravljač sastavlja zapisnik i vodi evidenciju.
Zabranjeno je postupanje sa strogo zaštićenim vrstama divljih biljaka, životinja i gljiva suprotno odredbama st. 1, 2. i 3. ovog člana.
Na području SRP "Felješana" zabranjeno je sakupljanje svih biljnih i životinjskih vrsta.
Na području SRP "Felješana" zabranjeno je unošenje alohtonih biljnih i životinjskih vrsta.
IV OBAVLJANJE DELATNOSTI I KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
Na području SRP "Felješana" zabranjeno je korišćenje prirodnih bogatstava i isključuju se drugi oblici korišćenja prostora i aktivnosti na zaštićenom prostoru, osim naučnih istraživanja i ograničene edukacije.
Na području SRP "Felješana" obezbeđuje se naučno praćenje stanja šumske zajednice planinske bukve i ekoloških uslova staništa, stanja populacije svih biljnih i životinjskih vrsta, prikupljanje i analiza podataka o dendrometrijskim i drugim karakteristikama drveća i žbunja, preduzimanje mera zaštita od požara i biljnih bolesti i štetočina jačeg intenziteta, ograničena poseta u cilju obrazovnog rada i prikazivanja vrednosti zaštićenog prirodnog dobra.
Na području SRP "Felješana" zabranjen je lov i ribolov.
VI SPORT, REKREACIJA I TURIZAM
Na području SRP "Felješana" zabranjeno je organizovanje sportskih takmičenja i aktivnosti rekreacije.
VII IZGRADNJA OBJEKATA I UREĐENJE PROSTORA
Na području SRP "Felješana" zabranjena je izgradnja objekata, šumskih i javnih puteva, izvođenje građevinskih radova i drugih radova kojima bi se narušila morfologija terena, uništila divlja flora i fauna ili na bilo koji način narušio integritet zaštićenog područja.
VIII ODRŽAVANJE ČISTOĆE I UPRAVLJANJE OTPADOM
Održavanje čistoće i upravljanje otpadom na području SRP "Felješana" vrši se u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik RS", br. 36/06 i 88/10), propisima donetim na osnovu tog zakona, drugim zakonima i propisima koji se odnose na otpadne materije, Uredbom i ovim pravilnikom.
Na području SRP "Felješana" zabranjeno je deponovanje smeća i drugog otpadnog materijala.
Svako je dužan da sakuplja i odlaže otpatke koje stvara, na mestima koja su posebno uređena odnosno opremljena i prema potrebi obeležena za te namene.
Upravljač će postaviti odgovarajuću opremu, odnosno kante, korpe ili kese za privremeno odlaganje čvrstih otpadaka na mestima koja su predmet posete i organizovati njihovo pražnjenje i odvoženje izvan područja SRP "Felješana".
IX OBELEŽAVANJE I POSTAVLJANJE OZNAKA, FOTOGRAFISANJE I SNIMANJE FILMOVA
Upravljač u roku utvrđenom Uredbom i na način propisan odgovarajućim podzakonskim aktom obeležava SRP "Felješana" kao zaštićeno područje tablama propisanog izgleda, a granice SRP "Felješana" obeležava propisanim oznakama.
Upravljač odgovarajućim tablama obeležava mesta gde je pristup i boravak zabranjen ili ograničen.
Upravljač postavlja table, odnosno druge oznake sa informacijama o pravilima unutrašnjeg reda.
Upravljač postavlja i druge table i oznake od značaja za sprovođenje režima zaštite i prezentaciju vrednosti SRP "Felješana".
Zabranjeno je oštećivanje, uništavanje ili uklanjanje tabli i natpisa na tablama i drugih oznaka iz ovog člana, kao i njihovo zaklanjanje, odnosno maskiranje drugim objektima.
Na području SRP "Felješana" nije dozvoljeno postavljanje informativnih tabli sa nazivima pravnih i fizičkih lica i reklamnih i drugih panoa.
Dozvoljeno je fotografisanje i snimanje tonskih i video zapisa i filmova na području SRP "Felješana".
Za radnje iz stava 1. ovog člana potrebno je pribaviti saglasnost Upravljača.
Radi pribavljanja saglasnosti iz stava 2. ovog člana, organizator snimanja, odnosno zainteresovano lice prijavljuje planirane aktivnosti snimanja Upravljaču koji je dužan da saglasnost izda u roku, ne dužem, od 15 dana.
Za aktivnosti fotografisanja i snimanja zainteresovano lice će prema potrebi i obaveštenju Upravljača pribaviti akt o uslovima zaštite prirode koje izdaje Zavod za zaštitu prirode Srbije (u daljem tekstu Zavod).
Upravljač može privremeno ili trajno uskratiti saglasnost ukoliko je indikovan značajan nepovoljan uticaj na prirodne vrednosti.
Fizičko ili pravno lice koje obavlja ili za čiji račun se obavlja snimanje fotografija, tonskih i video zapisa i filmova koji se publikuju, odnosno prikazuju javnosti, dužno je da jedan primerak snimljenog materijala dostavi Upravljaču.
X ISTRAŽIVAČKI I OBRAZOVNI RAD
Na području SRP "Felješana" mogu se obavljati aktivnosti naučno-istraživačkog rada.
Naučno istraživanje iz stava 1. ovog člana dopušteno je obavljati na način da se ne izazovu značajne nepovoljne promene ili unište prirodne vrednosti, kao i da se ne zagadi životna sredina.
Za istraživanja koja mogu imati uticaj na vrednosti i obeležja SRP "Felješana" i za koja je u smislu člana 57. st. 3. i 4. Zakona neophodno pribaviti akt o uslovima zaštite prirode, nosilac istraživanja pribavlja saglasnost Upravljača.
Da bi dobio saglasnost iz stava 1. ovog člana, nosilac istraživanje prijavljuje Upravljaču planirane istraživačke radove i aktivnosti.
Prijava istraživanja sadrži merodavne podatke o vrsti, cilju, sadržaju, lokaciji, vremenu trajanja, metodama, sredstvima, opremi i alatima, rukovodiocu i učesnicima istraživanja. U prijavi se mogu navesti i usluge, odnosno pomoć koja se traži od Upravljača.
Uz prijavu istraživanja prilaže se akt o uslovima zaštite prirode. Uz prijavu istraživanja prilaže se i dozvola Ministarstva, kada se radi o istraživanjima strogo zaštićenih vrsta i drugim istraživanjima za čije izvođenje je propisana obaveza pribavljanja dozvole nadležnog organa.
Saglasnost iz stava 1. ovog člana, koju Upravljač izdaje u roku ne dužem od 7 radnih dana od prijema prijave, sadrži uputstvo o primeni uslova i mera zaštite prirode i pravila unutrašnjeg reda, posebne uslove, ako ih ima u vezi mesta, vremena i načina izvođenja radova, obezbeđenja pratnje čuvara ili drugog lica, kao i mogućnost i uslove pružanja traženih usluga.
Zabranjeno je istraživanja iz stava 1. ovog člana započeti ili izvoditi bez pribavljene saglasnosti Upravljača i Ministarstva.
Upravljač može u postupku izdavanja saglasnosti odrediti drugo vreme od onog koje je navedeno u prijavi ako oceni da postoji rizik po prirodne vrednosti, bezbednost i zdravlje ljudi, o čemu obaveštava podnosioca prijave pre izdavanja saglasnosti.
Upravljač iz razloga navedenih u stavu 1. ovog člana ili nepoštovanja propisanih uslova može pismeno naložiti prekid istraživačkih radova i aktivnosti.
Obrazovne aktivnosti na području SRP "Felješana" kao što su škola u prirodi, terenska nastava i seminari i stručne ekskurzije potrebno je blagovremeno (10 radnih dana ranije) i pismeno najaviti Upravljaču.
Aktivnosti iz stava 1. ovog člana ne mogu započeti pre nego što Upravljač potvrdi prijem prijave tih aktivnosti. Prijava nameravanih obrazovnih aktivnosti mora da sadržati relevantne podatke o vrsti, cilju, sadržaju, vremenu trajanja, organizatoru i broju učesnika. U prijavi se mogu navesti i usluge odnosno pomoć koja se očekuje od Upravljača.
Upravljač će odmah, a najkasnije u roku od dva radna dana pismeno potvrditi prijem prijave obrazovnih aktivnosti i obavestiti podnosioca prijave o posebnim uslovima zaštite prirode i životne sredine prilikom obavljanja aktivnosti, ako ih ima, kao i o mogućnostima i uslovima pružanja traženih usluga i pomoći.
U roku od 15 radnih dana po završetku terenskih istraživačkih radova i obrazovnih aktivnosti, nosilac istraživanja, odnosno organizator obrazovnih aktivnosti dužan je da Upravljaču dostavi kratak pisani izveštaj o toku i glavnim rezultatima sprovedenih istraživanja i obrazovnih aktivnosti.
O završetku elaborata, odnosno publikovanja rezultat o izvršenim istraživanjima nosilac istraživanja dužan je da obavesti Upravljača u roku od 15 radnih dana kao i da taj elaborat ili publikovani rad dostavi Upravljaču.
Onome ko blagovremeno ne podnese izveštaj iz stava 1. ovog člana odnosno ne dostavi obaveštenje i elaborat ili rad iz stava 2. ovog člana Upravljač može uskratiti saglasnost za naredna istraživanja odnosno obaveštenje i usluge za obavljanje obrazovnih aktivnosti.
Sprovođenje pravila unutrašnjeg reda obezbeđuje i neposredni nadzor na području SRP "Felješana" vrši čuvarska služba Šumarskog fakulteta, nastavne baze Majdanpečka Domena - Debeli Lug.
Čuvarsku službu čine, odnosno poslove čuvara u svojstvu lica sa zakonskim ovlašćenjima i obavezama neposredno obavljaju čuvar i rukovodilac čuvarske službe.
Čuvar može istovremeno obavljati i poslove čuvara šuma, lovočuvara ili ribočuvara, a rukovodilac i druge poslove u okviru radnog mesta i stručne spreme kojom raspolaže. Čuvar je za svoj posao u čuvarskoj službi neposredno odgovoran rukovodiocu, a rukovodilac je za svoj posao u čuvarskoj službi odgovoran dekanu Šumarskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
Broj čuvara utvrđuje Šumarski fakultet Univerziteta u Beogradu aktom o sistematizaciji poslova i radnih mesta, a vrsta i obim konkretnih poslova koje čuvar obavlja utvrđuje se ugovorom o radu ili drugim pojedinačnim aktom, u skladu sa Zakonom.
Za vreme službe, čuvar nosi službenu odeću na kojoj je znak SRP "Felješana", znak zaštite prirode i znak Šumarskog fakulteta.
Čuvar za vreme službe može da nosi oružje kojim je naoružan.
Vrstu, uslove i pravila nošenja i upotrebe i način čuvanja oružja utvrđuje Upravljač u skladu sa zakonom.
Čuvar poseduje službenu legitimaciju kojom dokazuje identitet, status službenog lica i ovlašćenja u skladu sa Zakonom.
Čuvar je dužan da u vršenju odgovarajućih službenih radnji prethodno pokaže službenu legitimaciju.
Službenu legitimaciju čuvaru izdaje Upravljač na obrascu koji propisuje ministar.
Upravljač mora da vodi evidenciju o izdatim legitimacijama.
Čuvar koji je prestao da vrši čuvarsku službu, dužan je da službenu legitimaciju u roku od 3 dana od dana prestanka službe vrati Upravljaču, koju će Upravljač odmah poništiti i tu činjenicu uneti u evidenciju iz stava 3. ovog člana.
U slučaju gubitka ili nestanka službene legitimacije čuvar je dužan da o ovome odmah obavesti Upravljača.
Izgubljena ili nestala legitimacija briše se iz evidencije o izdatim legitimacijama, a čuvaru se izdaje nova legitimacija.
Rad čuvarske službe organizuje se na terenu tako što čuvar vrši neposredni nadzor i kontroliše sprovođenje pravila unutrašnjeg reda na jednom čuvarskom rejonu.
Čuvarski rejon u smislu ovog pravilnika, čini gazdinska jedinica ili deo gazdinske Jedinice.
Čuvar je odgovoran za unutrašnji red u rejonu za koji je zadužen.
U vršenju čuvarske službe, dužnost čuvara je da:
1. Prati, odnosno nadgleda kretanje i aktivnosti Posetilaca.
2. Prati stanje biljnih i životinjskih vrsta i druge vrednosti SRP "Felješana" i vodi evidenciju o njima;
3. Pruža podatke, pomoć i usluge Posetiocima pri obilasku i razgledanju SRP "Felješana";
4. Prati i pruža druge potrebne usluge organizatorima i učesnicima naučnih i drugih istraživanja i obrazovnih aktivnosti;
5. Sarađuje sa nadležnim inspektorom i obaveštava o stvarima iz njegove nadležnosti;
6. Sarađuje sa organom unutrašnjih poslova i prema ukazanoj potrebi traži njegovu pomoć;
7. Sastavlja zapisnik, obaveštava upravnika Baze i dekana Šumarskog fakulteta i obavlja druge ovde nespomenute poslove, u skladu sa Zakonom i aktom Upravljača;
8. Obaveštava drugi nadležni organ o izvršenju zabranjenih, odnosno protivpravnih radnji koje su regulisane propisima iz nadležnosti tog organa i o njihovim izvršiocima ukoliko su poznati.
Kada čuvar utvrdi ili osnovano pretpostavi da je Posetilac zaštićenog područja učinio radnju suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa Zakonom ovlašćen je da:
1. Legitimiše lice zatečeno u vršenju nedozvoljenih radnji, a lice zatečeno bez ličnih isprava čiji mu identitet nije poznat, privede nadležnom organu unutrašnjih poslova;
2. Zatraži da mu lice predoči/pokaže saglasnost, dozvolu, odobrenje, prijavu radova, ulaznicu ili drugi dokument kojim dokazuje status Posetioca i neko od prava u vezi radova i aktivnosti koje obavlja;
3. Izvrši pregled svih vrsta vozila i tovara:
4. Izvrši svaki pregled, osim stanova i drugih prostorija za čiji je pregled potreban sudski nalog, a posebno pregled:
- prtljaga i ličnih stvari,
- ulova i sredstava za lov i ribolov,
- alata i sredstava za sakupljanje biljaka i životinja.
5. Privremeno oduzme predmete i sredstva kojima je izvršen prekršaj ili krivično delo i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem takvog dela, uključujući delove i primerke živog i neživog sveta, kao i da ove predmete, bez odlaganja preda Upravljaču zaštićenog područja radi čuvanja.
6. Zatraži uspostavljanje prethodnog stanja, odnosno naredi mere za sprečavanje i uklanjanje štetnih posledica, a posebno:
- privremeno zabrani radove i aktivnosti koje se obavljaju bez propisanih saglasnosti i odobrenja,
- zabrani na licu mesta radove i aktivnosti koje se obavljaju protivno odredbama ovog pravilnika ili pravilima protivpožarne zaštite,
- naredi puštanje na slobodu, odnosno vraćanje u prirodu zdravih i nepovređenih primeraka životinja, ukoliko je to za njih bezbedno.
Kada utvrdi radnju učinjenu suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa Zakonom, čuvar sastavlja zapisnik.
Sadržaj zapisnika ili opis koji se unosi u zapisnik je saopštavanje onoga što je zatečeno, nađeno, utvrđeno ili na drugi način pribavljeno i konstatovano.
U sadržaj se obavezno unose:
- podaci o izvršiocima nedozvoljenih radnji, a ako je izvršilac nepoznat to se konstatuje uz osnovnu pretpostavki o mogućem izvršiocu,
- način i vreme izvršenja radnje, sredstva i alati kojima je radnja izvršena,
- podaci o svedocima i drugim raspoloživim dokazima ako postoje,
- nastala šteta, dokumentovana što preciznijim podacima i po mogućstvu fotografijom,
- podaci o oduzetim predmetima i sredstvima iz tačke 5. člana 33. ovog pravilnika.
Zapisnik je sastavljen u onolikom broju primeraka koliko zahteva konkretna situacija, a ako je u kontroli prisutna neka druga zainteresovana strana, jedan primerak zapisnika uručuje se i njoj.
Upravljač će propisati obrazac zapisnika iz ovog člana.
O privremeno oduzetim predmetima iz člana 33. ovog pravilnika čuvar izdaje potvrdu sa tačnim podacima o vrsti i količini.
Upravljač obezbeđuje uslove za održavanje i čuvanje privremeno oduzetih predmeta, i preuzima radnje za dalje postupanje sa primercima oduzetih i nađenih životinjskih ili biljnih vrsta, minerala, kristalnih tvorevina, fosilnih ostataka i artefakata, uključujući njihovo zbrinjavanje dok se slučaj ne reši.
O privremeno oduzetim predmetima Upravljač vodi evidenciju sa podacima o vrsti, količini, razlogu privremenog oduzimanja, licu kome su predmeti oduzeti i čuvaru koji je predmete privremeno oduzeo.
Čuvar u vršenju službe postupa stručno, autoritativno i odgovorno, u skladu sa ovlašćenjima koja ima, vodeći posebno računa o ugledu Upravljača.
Čuvar vodi dnevnik, odnosno evidenciju dnevnih aktivnosti, čiji sadržaj propisuje Upravljač.
Čuvar polaže stručni ispit u skladu sa programom koji propisuje ministar.
Upravljač sam organizuje ili na drugi način obezbeđuje obuku, stručno usavršavanje i proveru znanja i veština čuvara.
Čuvar je opremljen i radnom odećom, sredstvima veze i prevoza, potrebnim aparatima, instrumentima i alatom u skladu sa posebnim aktom Upravljača.
Na osnovu zapisnika i obaveštenja čuvara o učinjenoj zabranjenoj odnosno protivpravnoj radnji, Upravljač shodno stečenim okolnostima, vrsti dela i statusu počinioca podnosi odgovarajuću prijavu ili zahtev za pokretanje prekršajnog postupka.
Na području SRP "Felješana" planiraju se i sprovode mere zaštite od požara u skladu sa Zakonom o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 111/09), Zakonom o šumama i propisima donetim na osnovu tih zakona, planom upravljanja SRP "Felješana" i planovima zaštite od požara.
Upravljač donosi plan zaštite od požara za područje SRP "Felješana" shodno članu 47. Zakona o zaštiti od požara i odredbama Uredbe o razvrstavanju objekata, delatnosti i zemljišta u kategorije ugroženosti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 76/10).
Šumarski fakultet u skladu sa Zakonom o šumama donosi planove zaštite šuma od požara za Gazdinsku jedinicu "Crna Reka" kojoj pripada područje SRP "Felješana".
Planom i programom upravljanja SRP "Felješana" utvrđuju se prioritetni, odnosno godišnji operativni zadaci protivpožarne zaštite.
Upravljač će na pogodan način objaviti odnosno javno istaknuti izvode iz planova zaštite od požara, sa osnovnim pravilima protivpožarne zaštite i postaviti odgovarajuće oznake na terenu.
XIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Nadzor nad primenom ovog pravilnika vrši Ministarstvo.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije" uz prethodno pribavljenu saglasnost Ministarstva.