OPŠTE OBAVEZUJUĆE UPUTSTVO O PONAŠANJU
EMITERA
|
Pravni osnov za donošenje Kodeksa ponašanja emitera nalazi se u stavu 5. člana 12. Zakona o radiodifuziji koji glasi:
Agencija donosi opšte obavezujuće uputstvo radi bližeg uređivanja određenih pitanja koja se odnose na sadržaj programa, nezavisno od postojeće prakse emitera. Opšte obavezujuće uputstvo može da se odnosi na pojedino pitanje koje se tiče sadržaja programa, na veći broj srodnih pitanja, a može da se odnosi i na sva pitanja koja se tiču sadržaja programa (kodeks ponašanja emitera).
Osim toga, član 19. Zakona o radiodifuziji propisuje: "Agencija se stara o zaštiti maloletnika i poštovanju dostojanstva ličnosti u programima koji se prikazuju posredstvom radija i televizije, o čemu donosi opšte obavezujuće uputstvo".
Ovim kodeksom, koji obuhvata i zaštitu maloletnika i zaštitu dostojanstva ličnosti (zaštita privatnosti i sl.), Agencija realizuje svoju zakonsku obavezu.
Član 8. Zakona o radiodifuziji nalaže Agenciji da, između ostalog, propiše i programske uslove za proizvodnju i emitovanje programa. Ovim kodeksom regulisan je i taj skup pitanja.
Kodeks ponašanja emitera predstavlja sistem opštih obavezujućih uputstava koja se odnose na sva do sada uočena pitanja koja se tiču sadržaja programa.
Nepostupanje po važećem Kodeksu ponašanja emitera, kao opštem obavezujućem uputstvu, je osnov za izricanje svih mera koje Agencija može preduzimati.
Donošenje Kodeksa ponašanja emitera ima za cilj:
- stvaranje uslova za profesionalan rad emitera, kako je to i naznačeno članom 3. Zakona o radiodifuziji koji precizira načela regulisanja odnosa u oblasti radiodifuzije,
- jasno i precizno definisanje pitanja koja se tiču sadržine programa koja su predmet nadzora Agencije nad radom emitera u pogledu programskih standarda utvrđenih Zakonom o radiodifuziji,
- bliže preciziranje minimalnih programskih uslova za proizvodnju i emitovanje programa kako to nalaže Zakon o radiodifuziji,
- zaštitu dece i omladine od potencijalno štetnih uticaja sadržaja programa radija i televizije, što je naloženo Zakonom o radiodifuziji,
- zaštitu dostojanstva ličnosti u sadržaju programa emitera, kako i nalaže Zakon o radiodifuziji,
- zaštitu autorskih i srodnih prava u sadržaju programa emitera, kako to i zahteva Zakon o radiodifuziji.
(U DALJEM TEKSTU: UPUTSTVA)
1. Uputstvo koje se odnosi na opšte obaveze emitera**
(Prestalo da važi)
2. Uputstvo koje se tiče opštih programskih standarda u informativnom programu i programu političkih aktuelnosti**
(Prestalo da važi)
3. Uputstvo koje se odnosi na zaštitu dece i omladine*
(Prestalo da važi)
4. Uputstvo koje se odnosi na prikazivanje poroka, kriminala i uznemiravajućih pojava**
(Prestalo da važi)
5. Uputstvo koje se odnosi na informisanje o kriminalitetu i toku krivičnog postupka**
(Prestalo da važi)
6. Uputstvo koje se odnosi na tretman religije i verske programe**
(Prestalo da važi)
7. Uputstvo koje se odnosi na prikazivanje programa koji se odnose na okultizam, paranormalne pojave i magiju**
(Prestalo da važi)
8. Uputstvo koje se odnosi na prikazivanje pornografije, seksa i golotinje*
(Prestalo da važi)
9. Uputstvo koje se odnosi na zaštitu privatnosti**
(Prestalo da važi)
10. Uputstvo koje se odnosi na upotrebu jezika u programima radija i televizije**
(Prestalo da važi)
11. Uputstvo koje se odnosi na audio i vizuelni aspekt sadržaja programa**
(Prestalo da važi)
12. Uputstvo koje se odnosi na praćenje izbora i referenduma**
(Prestalo da važi)
13. Uputstvo koje se odnosi na autorska i srodna prava, reklame, sponzorstva i plaćene termine***
(Prestalo da važi)
14. Sprovođenje Uputstva (Kodeksa)
Opšte obavezujuće uputstvo o ponašanju emitera (Kodeks ponašanja emitera) je podzakonski akt koji se donosi radi preciziranja, razrade i sprovođenja Zakona o radiodifuziji. Ono važi za sve radio i TV stanice u nadležnosti Republičke radiodifuzne agencije. Izbegavanje obaveza koje proizilaze iz ovog uputstva (Kodeksa) za sobom povlači izricanje Zakonom propisanih mera, što je regulisano stavom 6. člana 12. Zakona o radiodifuziji:
Nepostupanje po obavezujućem uputstvu je osnov za izricanje mera opomene i upozorenja emiteru, a nepostupanje po opštem obavezujućem uputstvu je osnov za izricanje svih vrsta mera koje Agencija može preduzimati.
Pod "svim vrstama mera" Zakon podrazumeva, uz izricanje mere opomene ili javnog upozorenja, i mere privremenog ili trajnog oduzimanja dozvole za emitovanje programa, što je regulisano čl. 18. i 63. Zakona o radiodifuziji.
Na ovo uputstvo (Kodeks) primenjuju se svi članovi Zakona o radiodifuziji koji se odnose na propise i mere koje po Zakonu donosi Agencija. To su, pre svega, članovi: 12, 17, 18, 19, 20, 21, 61. i 63. Kodeks se sprovodi na osnovu ovlašćenja sadržanih u Zakonu o radiodifuziji.
Ovo uputstvo stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
* Odredbe odeljka 3, odeljka 4. tač. 1), 2) i 4) i odeljka 8. Opšte obavezujućeg uputstva o ponašanju emitera (Kodeks ponašanja emitera) ("Sl. glasnik RS", br. 63/2007 i 60/2014) prestale su da važe 21. marta 2015. godine, danom stupanja na snagu Pravilnika o zaštiti prava maloletnika u oblasti pružanja medijskih usluga ("Sl. glasnik RS", br. 25/2015).
** Dana 3. jula 2015. godine prestale su da važe odredbe Opšte obavezujućeg uputstva o ponašanju emitera (Kodeks ponašanja emitera) ("Sl. glasnik RS", br. 63/2007, 60/2014 i 25/2015 - dr. pravilnik), i to:
- odredbe odeljka 1, 2, 4. tačka 3), 5, 6, 7, 9, 10. i 11. - stupanjem na snagu Pravilnika o zaštiti ljudskih prava u oblasti pružanja medijskih usluga ("Sl. glasnik RS", br. 55/2015), a
- odredbe odeljka 12. - stupanjem na snagu Pravilnika o obavezama pružalaca medijskih usluga tokom predizborne kampanje prestaju ("Sl. glasnik RS", br. 55/2015)
*** Odredbe odeljka 13. Opšte obavezujućeg uputstva o ponašanju emitera (Kodeks ponašanja emitera) (Sl. glasnik RS", br. 63/2007, 60/2014, 25/2015 - dr. pravilnik i 55/2015 - dr. pravilnici) prestaju da važe 15. avgusta 2015. godine, danom stupanja na snagu Pravilnika o audio-vizuelnim komercijalnim komunikacijama ("Sl. glasnik RS", br. 69/2015).