ODLUKAO PROGLAŠENJU ZAŠTITE SPOMENIKA PRIRODE "STABLA ČAČKA"("Sl. list grada Čačka", br. 11/2015) |
Ovom odlukom stavljaju se pod zaštitu šest pojedinačnih stabala koja se nalaze na području grada Čačka, i to: "Crni bor u Ježevici", "Stablo lužnjaka u Donjoj Gorevnici", "Hrast u Slatini", "Mijatovića hrast u Čačku", "Timotijevića hrast u Mrčajevcima" i "Cer sa Kablara", pod nazivom Spomenik prirode "Stabla Čačka" i svrstavaju u III (treću) kategoriju zaštite - zaštićeno područje lokalnog značaja (u daljem tekstu: SP "Stabla Čačka").
Zaštita stabala navedenih u članu 1. ove odluke, se proglašava radi očuvanja dendroloških i hortikulturalne vrednosti, njihove autentičnosti, integralnosti, pejzažne atraktivnosti, starosti, dimenzija i očuvanosti, kao vrednog elementa pejzažne strukture grada Čačka.
Pojedinačne prirodne i biološke vrednosti stabala koja čine SP "Stabla Čačka", su sledeće:
1. Stablo "Crni bor u Ježevici" (Pinus nigra Arn.) se nalazi u dvorištu osnovne škole "Mladost" u selu Ježevica, katastarska opština Ježevica, na katastarskoj parceli br. 1169, u državnom vlasništvu.
Dendrometrijske karakteristike stabla su:
- visina stabla - 21 m
- obim debla na 1,30 m - 2,86 m
- prečnik krošnje - 15,35 m
- prečnik debla na 1,30 m - 0,91 m
- starost stabla - 200 godina.
Površina zaštićenog stabla iznosi 1,84 ara i proporcionalna je površini kruga prečnika krošnje.
2. "Stablo lužnjaka u Donjoj Gorevnici" (Quercus robur L.) se nalazi u selu Donja Gorevnica, nedaleko od Mrčajevaca, katastarska opština Donja Gorevnica, na katastarskoj parceli br. 1469, u privatnoj svojini porodice Simović iz Donje Gorevnice.
Dendrometrijske karakteristike stabla su:
- visina stabla - 26 m
- obim debla na 1,30 m - 6,20 m
- prečnik krošnje - 30 m
- prečnik debla na 1,30 m - 1,97 m
- starost stabla - 400 godina
Površina zaštićenog stabla iznosi 2,25 ari i proporcionalna je površini kruga prečnika krošnje.
3. Stablo "Hrast u Slatini" (Quercus frainetto Ten.) se nalazi na imanju mesne zajednice u selu Slatini, u blizini Slatinske banje, katastarske opština Slatina, na katastarskoj parceli br. 637/1, u državnoj svojini.
Dendrometrijske karakteristike stabla su:
- visina stabla - 18 m
- obim debla na 1,30 m - 4,35 m
- prečnik krošnje - 27,05 m
- prečnik debla na 1,30 m - 1,38 m
- starost stabla - 200 godina.
Površina zaštićenog stabla iznosi 1,31 ar i proporcionalna je površini kruga prečnika krošnje.
4. Spomenik prirode "Mijatovića hrast u Čačku" (Quercus robur L.) se nalazi na ulasku u grad Čačak, u ulici Kneza Miloša br. 146, u dvorištu porodice Mijatović, katastarska opština Čačak, na katastarskoj parceli br. 4171/1, u privatnoj svojini.
Dendrometrijske karakteristike stabla su:
• visina stabla - 16 m
• obim debla na 1,30 m - 3,38 m
• prečnik krošnje - 23 m
• prečnik debla na 1,30 m - 1,07 m
• starost stabla - 250 godina
Površina zaštićenog stabla iznosi 4,15 ari i proporcionalna je površini kruga prečnika krošnje.
5. Stablo "Timotijevića hrast - Mrčajevci" (Quercus robur L.) se nalazi u centru naselja Mrčajevci, na imanju porodice Timotijević, katastarska opština Mrčajevci, na katastarskoj parceli br. 1009, u privatnoj svojini.
Dendrometrijske karakteristike stabla su:
• visina stabla - 21,50 m
• obim debla na 1,30 m - 5 m
• prečnik krošnje - 27,05 m
• prečnik debla na 1,30 m - 1,60 m
• starost stabla - 200 godina
Površina zaštićenog stabla iznosi 5,74 ara i proporcionalna je površini kruga prečnika krošnje.
6. Stablo "Cer sa Kablara" (Quercus cerris L.) se nalazi na severnim obroncima planine Kablar, u selu Rošci, na mestu zvanom "Livada pod Gajom", katastarska opština Rošci, na katastarskoj parceli br. 2360/1, u privatnoj svojini Koste Čvrkića.
Dendrometrijske karakteristike stabla su:
• visina stabla - 21 m
• obim debla na 1,30 m - 5,30 m
• prečnik krošnje - 22,70 m
• prečnik debla na 1,30 m - 1,67 m
• starost stabla - 250 godina
Površina zaštićenog stabla iznosi 4,45 ari i proporcionalna je površini kruga prečnika krošnje.
Za SP "Stabla Čačka" ustanovljava se režim zaštite III (trećeg) stepena, i utvrđuju se mere i uslovi zaštite kojima se zabranjuje:
- seča stabala, lomljenje grana, kidanje lišće, uništavanje kore i korenovog sistema ili preduzimanje bilo kojih radnji i aktivnosti koje bi narušile, odnosno oštetile njihova bitna svojstva ili dovela u pitanje biološki opstanak stabla;
- sadnja bilo kakvog dekorativnog zelenila na zaštićenoj površini, koje bi moglo da utiče na sagledavanje spomenika prirode;
- loženje vatre, deponovanje smeća i drugog otpada;
- raskopavanje i deponovanje zemlje na zaštićenoj površini;
- uništavanje korenovog sistema i debla prilikom izvođenja bilo kakvih radova u neposrednoj blizini;
- ispuštanje otpadnih i zagađenih voda na zaštićenoj površini;
- odlaganje i slaganje bilo koje vrste oruđa i drugih predmeta pored debla stabla;
- postavljanje (ukucavanja) tabli i drugih obaveštenja na deblu zaštićenog stabla i
- izvođenje građevinskih radova na zaštićenoj površini.
SP "Stabla Čačka" se poveravaju na upravljanje JKP "Gradsko zelenilo" iz Čačka (u daljem tekstu: Upravljač).
Osim obaveza koje ima na osnovu zakona kojim se uređuje zaštita prirode, Upravljač je ovlašćen i dužan naročito da:
• čuva, unapređuje i promoviše zaštićeno područje;
• sprovodi propisani režim zaštite;
• donosi plan upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi utvrđen aktom o zaštiti;
• obeleži zaštićeno područje, granice i režim zaštite u skladu sa posebnim pravilnikom o načinu obeležavanja;
• osigura održivo korišćenje zaštićenog područja;
• daje saglasnost na obavljanje naučnih istraživanja, izvođenje istražnih radova, snimanje filmova, postavljanje privremenih objekata na površinama u zaštićenom području i daje druga odobrenja u skladu sa ovim zakonom i pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi;
• obezbedi nadzor nad sprovođenjem uslova i mera zaštite prirode;
• prati kretanje i aktivnosti posetilaca i obezbeđuje obučene vodiče za turističke posete;
• vodi evidencije o prirodnim vrednostima i o tome dostavlja podatke Zavodu za zaštitu prirode Srbije (u daljem tekstu: Zavod);
• vodi evidenciju o ljudskim aktivnostima, delatnostima i procesima koji predstavljaju faktor ugrožavanja i oštećenja zaštićenog područja i o tome dostavlja podatke zavodu i ministarstvu;
• vodi evidenciju o nepokretnostima sa podacima od značaja za upravljanje zaštićenim područjem;
• u saradnji sa republičkom inspekcijom i organima bezbednosti sprečava sve aktivnosti i delatnosti koje su u suprotnosti sa aktom o zaštiti i predstavljaju faktor ugrožavanja i devastacije zaštićenog područja;
• donosi akt o naknadama i vrši i druge poslove utvrđene zakonom i aktom o zaštiti.
Upravljač ispunjava navedene obaveze u saradnji sa lokalnom samoupravom, a uz stručnu pomoć Zavoda za zaštitu prirode Srbije.
Upravljač je dužan da u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove odluke, izvrši upis delatnosti upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti i registracija udruženja.
Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti područja SP "Stabla Čačka" sprovodi se prema planu upravljanja koji donosi Upravljač na period od 10 godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja), sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
Plan upravljanja, između ostalog, sadrži i preventivne mere zaštite od požara u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu od požara i propisima donetim na osnovu tog zakona.
Na Plan upravljanja saglasnost daje organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove zaštite životne sredine, po prethodno pribavljenom mišljenju Zavoda za zaštitu prirode Srbije.
Plan upravljanja Upravljač će doneti i dostaviti organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za poslove zaštite životne sredine najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove odluke.
Upravljač je dužan da jednom u tri godine analizira sprovođenje Plana upravljanja i ostvarene rezultate i po potrebi izvrši njegovu reviziju.
Plan upravljanja ostvaruje se godišnjim programima upravljanja, koji sadrže naročito: sažet prikaz prirodnih i drugih vrednosti zaštićenog područja, ciljeve zaštite i održivog korišćenja, mogućnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje; detaljan prikaz godišnjih zadataka na čuvanju, održavanju, unapređenju, prikazivanju i održivom korišćenju zaštićenog područja za potrebe nauke, obrazovanja, rekreacije i turizma i ukupnog socio-ekonomskog razvoja; prikaz konkretnih poslova na izradi i donošenju upravljačkih dokumenata, prvenstveno Plana upravljanja, akta o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi i akta o naknadi za korišćenje zaštićenog područja; prikaz zadataka na obeležavanju zaštićenog područja, zasnivanju informacionog sistema i protivpožarnoj zaštiti; prikaz subjekata i organizacionih i materijalnih uslova za izvršenja programa, visine i izvora potrebnih finansijskih sredstava.
Do donošenja Plana upravljanja, Upravljač će poslove zaštite i razvoja zaštićenog područja obavljati prema privremenom programu upravljanja koji će doneti u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove Odluke, uz saglasnost organa lokalne samouprave nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
Izveštaj o ostvarivanju godišnjeg programa za prethodnu godinu i godišnji program upravljanja za narednu godinu, Upravljač dostavlja nadležnom organu do 15. decembra tekuće godine, a izveštaj o ostvarivanju Plana upravljanja, najkasnije 60 dana pre isteka perioda za koji je Plan upravljanja donet.
Upravljač će u roku od šest meseci o dana stupanja na snagu ove Odluke, izvršiti identifikaciju granica zaštićenih područja na terenu i njihovo obeležavanje na propisani način.
Upravljač je dužan da obezbedi unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi koji donosi uz saglasnost organa lokalne samouprave nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
Aktom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se pravila za sprovođenje propisanog režima zaštite, a naročito: način i uslovi ponašanja posetilaca, vlasnika i korisnika nepokretnosti pri kretanju, boravku i obavljanju poslova na zaštićenom prirodnom dobru, mesta, površine i objekti u kojima se ograničava kretanje ili zabranjuje i ograničava obavljanje određenih radnji, kao i trajanje tih mera; prirodne vrednosti koje je zabranjeno uništavati i oštećivati; način saradnje sa fizičkim licima, preduzetnicima i pravnim licima koja po različitom osnovu koriste ili su zainteresovani za korišćenje prirodnih bogatstava i prostora; uslovi zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i obrazovnih aktivnosti, kao i način čuvanja i održavanja zaštićenog prirodnog dobra.
Pravila određena aktom iz stava 1. ovoga člana i druge neophodne informacije za sprovođenje režima zaštite, Upravljač je dužan da javno oglasi i na pogodan način učini dostupnim posetiocima i korisnicima.
Visinu, način obračuna i plaćanja naknade za korišćenje zaštićenog područja određuje svojim aktom Upravljač u skladu sa kriterijumima koje propisuje Vlada.
Na akt iz stava 4. ovoga člana saglasnost daje organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove zaštite životne sredine.
Upravljač je dužan da sredstva od naknada za korišćenje zaštićenog područja koristi za zaštitu, razvoj i unapređenje zaštićenog područja. Ova sredstva od naknada, Upravljač je dužan da vodi na posebnom računu.
Finansiranje zaštićenog područja obezbeđuje se iz:
1) sredstava budžeta jedinice lokalne samouprave (budžetski fond za zaštitu životne sredine grada Čačka);
2) sredstava obezbeđenih za realizaciju programa, planova i projekata u oblasti zaštite prirode;
3) naknada za korišćenja zaštićenog prirodnog dobra;
4) prihoda ostvarenih u obavljanju delatnosti i upravljanja zaštićenim područjem;
5) donacija, poklona i pomoći i
6) drugih izvora u skladu sa zakonom.
Planovi uređenja prostora, vodoprivredne i druge osnove i drugi programi koji obuhvataju zaštićeno područje, usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije i planom upravljanja iz člana 9. ove Odluke.
Ova Odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Čačka".