PROGRAMISPITIVANJA ZAGAĐENOSTI ZEMLJIŠTA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2015/2016. GODINU("Sl. list grada Niša", br. 86/2015) |
Zemljište je prirodni resurs, koji predstavlja osnovnu bazu za proizvodnju organske materije gajenjem različitih biljnih vrsta. Ono se sastoji od mineralnih čestica, organske materije, vode i vazduha i životna je sredina za biljke, životinje i mikroorganizme.
Korišćenjem zemljišta često dolazi do poremećaja ravnoteže pojedinih sastojaka zemljišta, što neminovno dovodi do njegovog oštećenja. Jedna od mera zaštite i očuvanja zemljišta je sprovođenje monitoringa, što predstavlja praćenje promena u nepoljoprivrednom zemljištu, a posebno praćenje sadržaja opasnih i štetnih materija.
Zemljište predstavlja ograničeni prirodni resurs, neprocenjivo dobro koje se poslednjih godina sve više smanjuje. Za smanjenje prirodnog zemljišta i degradaciju istog odgovoran je čovek i to čini:
- zauzimanjem prostora (neprekidna izgradnja naselja, industrijskih kompleksa, infrastrukture i deponovanje čvrstog otpada);
- obradom zemljišta u poljoprivredne svrhe uz obilnu upotrebu pesticida i mineralnih đubriva;
- osiromašivanjem biljnog fonda i poremećajem lanca ishrane, kao i
- površinskom eksploatacijom mineralnog i rudnog bogatstva.
Ispitivanje zagađenosti zemljišta neophodno je radi očuvanja ovog prirodnog resursa. U cilju kontrole kvaliteta nepoljoprivrednog zemljišta na teritoriji grada Niša, prati se zagađenost nepoljoprivrednog zemljišta.
III - OBIM KONTROLE, BROJ I VRSTA UZORAKA
Program ispitivanja zagađenosti zemljišta obuhvata uzorkovanje i analiziranje zemljišta na lokacijama svih pet gradskih opština.
Broj i raspored lokaliteta i položaj mernih mesta mora biti prikazan "Gauss-Krigerovim" koordinatama u skladu sa Uredbom o programu sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologiji za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 88/10).
Na teritoriji gradskih opština: Medijana, Pantelej, Crveni Krst, Palilula i Niška Banja biće uzorkovano:
• po 5 uzoraka nepoljoprivrednog zemljišta pored saobraćajnica, građevinskog zemljišta i zemljišta pored benzinskih stanica - u prolećnom i jesenjem periodu.
IV - PARAMETRI KONTROLE KVALITETA ZEMLJIŠTA
Indikatori za ocenu rizika od degradacije zemljišta ocenjuju se na osnovu opštih elemenata za ocenu rizika od degradacije zemljišta datih u Prilogu 1. navedene Uredbe.
U uzorcima zemljišta, radi zaštite i očuvanja svojstva zemljišta i sprečavanja njegove degradacije vršiće se kontrola sadržaja ukupnog azota, sumpora i fosfora kao i prisustvo teških metala Cu, Zn, Co, Mn, As, Pb, Cd, Ni, Cr i organskih polutanata (polihronovanih bifenila - PCB, policikličnih aromatičnih ugljovodonika - PAH i pesticida).
Granične i remedijacione vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija i vrednosti koje mogu ukazati na značajnu kontaminaciju zemljišta definisane su u Prilogu 3. iste Uredbe.
Na osnovu ispitivanja uzoraka zemljišta i dobijenih rezultata napraviće se zaključci u pogledu zagađenja zemljišta.
Podaci dobijeni realizacijom Programa dostavljaju se Agenciji za zaštitu životne sredine Republike Srbije.
V - IZVEŠTAVANJE O REZULTATIMA MERENJA
Ovlašćena organizacija, koja vrši ispitivanje, u obavezi je da prilikom dostavljanja izveštaja prikaže listu metoda i standarda koji se koriste za uzorkovanje zemljišta, analizu uzoraka i obradu podataka kao i ocenjivanje vrednosti koncentracija.
Potrebno je da rezultati budu prikazani tabelarno, grafički i tekstualno, sa zaključkom o stanju na lokacijama i preporukom za izradu remedijacionih programa u slučaju registrovanja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili vrednosti koje ukazuju na značajnu kontaminaciju zemljišta.
Tumačenje rezultata ispitivanja vršiće se u skladu sa važećom zakonskom regulativom.
VI - ANALIZA IZVRŠENIH MERENJA
Ovlašćena organizacija, koja vrši ispitivanje, potrebno je da izradi Elaborat analize rezultata ispitivanja kvaliteta zemljišta na osnovu izveštaja ispitivanja i kontrole kvaliteta zemljišta u 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 i 2015. godini i da da predlog mera koje je neophodno preduzeti na osnovu dostupnih podataka i rezultata kontrole kvaliteta zemljišta. U Elaboratu je potrebno izvršiti mapiranje teritorije Grada Niša sa označenim mestima uzorkovanja i u prilogu dati kartu sa dosadašnjim lokacijama ispitivanja kvaliteta zemljišta kao i kartu koja će da sadrži pored lokacija na kojima je vršeno ispitivanje i predložene lokacije za narednih pet godina. Takođe je potrebno na osnovu izvršene analize dosadašnjih lokacija sa kojih je vršeno uzorkovanje, na osnovu rezultata ispitivanja i analize postojećih lokacija na kojima se očekuje povećana koncentracija zagađujućih materija u zemljištu, dati predlog daljeg petogodišnjeg monitoringa zemljišta koji treba da obuhvati način kontrole i lokalnu mrežu lokaliteta za praćenje kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Niša, (predlog lokacija, učestalost merenja, višegodišnje ponavljanje uzorkovanja na istim lokacijama i parametre kontrole kvaliteta zemljišta za predložene lokacije), u skladu sa Uredbom o programu sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologiji za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 88/10).
VII - AKTIVNOSTI ZA REALIZACIJU PROGRAMA
Realizacija Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Niša za 2015/2016. godinu, obuhvata tri faze:
I faza - Donošenje Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Grada Niša za 2015/2016. godinu, od strane Gradskog veća Grada Niša;
II faza - Izbor organizacije za realizaciju Programa i potpisivanje ugovora i
III faza - Realizacija Programa od strane izabrane ovlašćene stručne organizacije i iniciranje izrade remedijacionih programa u slučaju registrovanja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili vrednosti koje ukazuju na značajnu kontaminaciju zemljišta.
Program ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Niša za 2015/2016. godinu finansiraće se iz sredstava (deo), predviđenih Odlukom o budžetu Grada Niša za 2015. godinu, iz sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine ("Službeni list Grada Niša", br.102/14, 9/15 i 35/15), razdeo 3; glava 3.10.; funkcija 560; pozicija 330, ekonomska klasifikacija 424 - specijalizovane usluge, (deo) od ukupno namenjene aproprijacije u iznosu od 40.552.000,00 dinara.
Program objaviti u "Službenom listu Grada Niša".