PROGRAMKORIŠĆENJA SREDSTAVA BUDŽETSKOG FONDA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE GRADA ČAČKA U 2015. GODINI("Sl. list grada Čačka", br. 4/2015 i 16/2015) |
Ovim Programom utvrđuje se korišćenje sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine grada Čačka u 2015. godini.
Sredstva fonda u iznosu od 30.000.000,00 dinara ostvariće se od naknade za zaštitu i unapređenje životne sredine koja se naplaćuje po Odluci o naknadi za zaštitu i unapređenje životne sredine grada Čačka ("Sl. list grada Čačka", br. 9/2010 i 16/2011) i dela sredstava po osnovu naknada za zagađivanje životne sredine koja se naplaćuju na osnovu Zakona o zaštiti životne sredine.
Sredstva će se koristiti za sledeće namene:
1. Program kontrole kvaliteta životne sredine, vazduh
1.112.000,00 dinara
Opravdanost:
Članom 9. Zakona o zaštiti vazduha ("Sl. glasnik RS", br. 36/2009 i 10/2013) određeno je da jedinica lokalne samouprave, u okviru svoje nadležnosti, obezbeđuje monitoring kvaliteta vazduha. Članom 15. istog zakona određeno je da se monitoring kvaliteta vazduha u lokalnoj mreži obavlja prema programu koji za svoju teritoriju donosi nadležni organ jedinice lokalne samouprave, a na koji saglasnost daje ministarstvo. Osim toga, višegodišnje praćenje parametara kvaliteta životne sredine i prikupljanje i obrada podataka su potrebni zbog: ocene stanja u životnoj sredini, donošenja dugoročnih i srednjoročnih planova zaštite i unapređenja životne sredine, donošenja godišnjih planova i mera, praćenja efikasnosti i ocena svrsishodnosti preduzetih mera. Grad Čačak u saradnji sa ovlašćenim institucijama godinama sprovodi merenja parametara kvaliteta životne sredine u skladu sa zakonom na definisanim mernim mestima.
Ciljevi:
- efikasno upravljanje kvalitetom vazduha i učešće u uspostavljanju jedinstvenog funkcionalnog sistema praćenja i kontrole stepena zagađenja vazduha i održavanje baze podataka o kvalitetu vazduha,
- uspostavljanje stalne kontrole kao osnovnog alata zaštite i unapređenja životne sredine.
Planirane glavne aktivnosti:
- izrada programa kvaliteta vazduha,
- merenje parametara prema utvrđenom planu,
- obrada podataka i njihovo dostavljanje nadležnim organima,
- izveštavanje javnosti,
- ocena stanja,
- donošenje odgovarajućih mera.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za inspekcijski nadzor grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- realizovana kontrola prema usvojenom programu,
- izvršena ocena stanja,
- upoznata javnost o stanju kvaliteta vazduha.
2. Program kontrole kvaliteta životne sredine, površinske vode
1.013.000,00 dinara
Opravdanost:
Kontrola kvaliteta površinskih voda je zakonska obaveza. Članom 69. Zakona o zaštiti životne sredine ("Sl. glasnik RS", br. 135/2004, 36/2009 - dr. zakon, 72/2009 - dr. zakon i 43/2011 - odluka US) određeno je da jedinica lokalne samouprave u okviru svoje nadležnosti utvrđene zakonom, obezbeđuje kontinualnu kontrolu i praćenje stanja životne sredine. Osim toga višegodišnje praćenje parametara kvaliteta životne sredine i prikupljanje i obrada podataka su potrebni zbog: ocene stanja u životnoj sredini, donošenja dugoročnih i srednjeročnih planova zaštite i unapređenja životne sredine, donošenja godišnjih planova i mera, praćenja efikasnosti i ocena svrsishodnosti preduzetih mera. Grad Čačak u saradnji sa ovlašćenim institucijama godinama sprovodi merenja parametara kvaliteta životne sredine u skladu sa zakonom na definisanim mernim mestima. Ovaj program kontrole obuhvata glavne vodotokove i gradsko područje.
Ciljevi:
Uspostavljanje stalne kontrole kvaliteta površinskih voda kao osnovnog alata za efikasno upravljanje kvalitetom voda kako bi površinske vode u pogledu fizičkih, hemijskih, bioloških, bakterioloških, virusoloških i radioloških svojstava odgovarale zakonski propisanim uslovima.
Planirane glavne aktivnosti:
- merenje parametara prema utvrđenom programu,
- obrada podataka i njihovo dostavljanje nadležnim organima,
- izveštavanje javnosti,
- ocena stanja,
- donošenje odgovarajućih mera.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka.
- Nadležna Republička vodopivredna inspekcija i Republička inspekcija za zaštitu životne sredine za otpadne vode koje se ulivaju u reke.
Očekivani rezultati:
- realizovana kontrola prema usvojenom planu,
- izvršena ocena stanja,
- upoznata javnost o stanju kvaliteta površinskih voda.
3. Program kontrole kvaliteta životne sredine, polen 490.000,00 dinara
Opravdanost:
Članom 7. Uredbe o uslovima za monitoring i zahtevima kvaliteta vazduha ("Sl. glasnik RS", br. 11/2010) određeno je da nadležni organ može odlučiti da prati koncentraciju alergenog polena u vazduhu. Na neophodnost monitoringa polena suspendovanog u vazduhu ukazala je Svetska zdravstvena organizacija zvaničnim zaključcima sastanka "Phenology and Human Health: Alergic Disorders" koji je održan u Rimu 2003. godine. Svetska zdravstvena organizacija potvrđuje da je aeropolen bitan uzročnik alergenih reakcija tokom poslednjih 50 godina, a rezultati monitoringa aeropolena omogućavaju proučavanje, prevenciju, dijagnostiku, pa i lečenje polenskih alergija. Prvi put na teritoriji Srbije osmatranje alergenog polena je počelo 2002. godine u Saveznom hidrometeorološkom zavodu na dva merna mesta u Beogradu. Danas Agencija za zaštitu životne sredine uspostavlja nacionalnu mrežu stanica radi praćenja koncentracija alergenog polena na teritoriji Srbije. Alergijske bolesti respiratornog trakta su najčešće uzrokovane polenom alergijskih biljaka. Poslednjih godina uočen je sve veći broj osoba alergičnih na polen. Tokom poslednjih godina uočeno je povećanje broja osoba sa simptomima alergijskih reakcija (bronhitis, konjuktivitis i dermatitis). Pored porasta broja blažih simptoma alergijskih reakcija nakon intenzivnog i dugotrajnog izlaganja dejstvu inhalatornih alergena (polen) u populaciji se javlja i više pacijenata sa opstruktivnim bronhitisom, asmatičnim napadima i astmom. Merenje koncentracije polena u vazduhu je značajno da bi osobe alergične na polen planirale svoje dnevne aktivnosti i preduzele sekundarne mere prevencije i tako izbegle akutne alergijske reakcije. Grad Čačak u saradnji sa ovlašćenim institucijama sprovodi merenja koncentracije polena u vazduhu na definisanim mernim mestima.
Ciljevi:
Uspostavljanje stalne kontrole koncentracije polena u vazduhu kao jednog od osnovnih alata zaštite i unapređenja životne sredine.
Planirane glavne aktivnosti:
- merenje parametara prema utvrđenom programu,
- obrada podataka,
- izveštavanje javnosti,
- ocena stanja,
- donošenje odgovarajućih mera.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
Očekivani rezultati:
- realizovana kontrola prema usvojenom programu,
- izvršena ocena stanja,
- upoznata javnost o koncentraciji polena vazduhu.
4. Program kontrole kvaliteta životne sredine, buka
400.000,00 dinara
Opravdanost:
Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 135/2004 i 36/2009) i Zakon o zaštiti od buke u životnoj sredini ("Službeni glasnik RS", broj 36/2009 i 88/10), propisuju da jedinica lokalne samouprave utvrđuje mere i uslove zaštite od buke, odnosno zvučne zaštite u planovima, programima i projektima, uključujući i one na koje daje saglasnost u postupku strateške procene uticaja, procene uticaja projekata na životnu sredinu, odnosno u postupku izdavanja integrisane dozvole za rad postrojenja i aktivnosti; vrši akustičko zoniranje na svojoj teritoriji, određuje mere zabrane i ograničenja u skladu sa ovim zakonom; obezbeđuje izradu strateških karata buke iz nadležnosti jedinice lokalne samouprave, tako što dostavlja neophodne podatke Agenciji za zaštitu životne sredine Republike Srbije koja ima obavezu izrade strateških karata buke do 31.12.2020. godine; donosi lokalni akcioni plan zaštite od buke u životnoj sredini na teritoriji jedinice lokalne samouprave; obezbeđuje finansiranje monitoringa buke u životnoj sredini na teritoriji jedinice lokalne samouprave; vrši nadzor i kontrolu primene mera zaštite od buke u životnoj sredini. Na osnovu člana 16. Odluke o merama za zaštitu od buke ("Službeni list opštine Čačak", br. 9/2004) obezbeđuje sistematsko merenje buke na svojoj teritoriji u cilju praćenja promene nivoa buke po zonama utvrđenim Odlukom, najmanje jedanput godišnje.
Ciljevi:
Uspostavljanje stalne kontrole nivoa buke kao jednog od osnovnih alata zaštite i unapređenja životne sredine.
Planirane glavne aktivnosti:
- merenje parametara prema utvrđenom programu,
- obrada podataka,
- izveštavanje javnosti,
- ocena stanja,
- donošenje odgovarajućih mera,
- izrada akcionog plana zaštite od buke nakon izrađenih strateških karata buke.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za inspekcijski nadzor grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- realizovana kontrola prema usvojenom planu,
- izvršena ocena stanja,
- upoznata javnost o prekoračenjima propisanih normi o nivoima buke u životnoj sredini,
- akustički zoniran grad,
- učešće u izradi strateške karte buke,
- izrađen lokalni akcioni plan zaštite od buke nakon izrađenih strateških karata buke.
5. Program kontrole kvaliteta životne sredine, zemljište
100.000,00 dinara
Opravdanost:
Kontrola kvaliteta zemljišta je obaveza propisana Zakonom o zaštiti životne sredine ("Sl. glasnik RS", br. 135/2004, 36/2009, 36/2009 - dr. zakon i 72/2009 - dr. zakon) i Uredbe o programu sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologiji za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik RS", broj 88/10), a u skladu sa preporukama Svetske zdravstvene organizacije (WHO) i Agencije za zaštitu životne sredine.
Program ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Čačka obuhvata laboratorijske analize uzoraka zemljišta sa 3 lokacije. Lokacije sa kojih se uzimaju i ispituju uzorci nalaze se u zonama poplavljenih područja, zonama saobraćaja i zonama koje su bile izložene bombardovanju od strane NATO avijacije. Laboratorijsko ispitivanje zemljišta vrši se u skladu sa Programom sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta za 2015. godinu koji donosi nadležni organ jedinice lokalne samouprave.
Na osnovu ispitivanja uzoraka zemljišta uzetih sa lokacija predviđenih Programom i dobijenim rezultatima izvešće se zaključci u pogledu zagađenja zemljišta, i izvršiti prenamena za one površine gde su rezultati pokazali da je stepen zagađenja bitno izmenio sastav zemljišta.
Ciljevi:
Uspostavljanje stalne kontrole kvaliteta zemljišta kao preduslova za efikasno upravljanje kvalitetom zemljišta.
Planirane glavne aktivnosti:
- analiza uzoraka prema utvrđenom programu - obrada podataka,
- izveštavanje javnosti,
- ocena stanja,
- promena namene zemljišta u slučajevima gde su rezultati analiza pokazali da je to potrebno.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
Očekivani rezultati:
- realizovana kontrola prema usvojenom programu,
- izvršena ocena stanja,
- upoznata javnost o stanju kvaliteta zemljišta,
- izvršena prenamena zemljišta.
6. Program kontrole kvaliteta životne sredine (iznenadne ekspertize)
100.000,00 dinara
Opravdanost:
U okviru zaštite životne sredine, primenjuje se i ekspertiza u slučaju kada se na pojedinim lokacijama naglo dešavaju drastične promene na nekom od činilaca životne sredine. Na primer: iznenadni pomor riba, pčela, iznenada defolijacija i sušenje velikog broja biljaka na malom prostoru i sl. U tim slučajevima obično je u pitanju neodgovorno ponašanje Čoveka. Tada su potrebne brze ekspertize ovlašćenih ustanova da bi se utvrdio uzrok i veličina promene kao i primenile adekvatne mere zaštite.
Ciljevi:
- nalaženje uzroka i počinilaca akcidentne situacije,
- prikupljanje elemenata potrebnih za donošenje odgovarajućih mera,
- obezbeđenje mehanizama prevencije za odvraćanje potencijalnih počinilaca.
Planirane glavne aktivnosti:
- angažovanje odgovarajuće ovlašćene institucije po hitnom postupku za izvršenje ekspertize,
- izvršenje ekspertize,
- pokretanje daljeg postupka u skladu sa rezultatima ekspertize i stručnim preporukama.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za inspekcijski nadzor grada Čačka.
Očekivani rezultati:
U slučaju da dođe do akcidenta - pravovremena i delotvorna ekspertiza.
7. Učešće na sajmu ekologije, energetike
400.000,00 dinara
Opravdanost:
Sajam ekologije, energetike i lokalne samouprave koji se tokom trećeg kvartala svake godine održava na Beogradskom sajmu, je manifestacija sa međunarodnim učešćem. Tokom trodnevnog izlaganja sajam poseti nekoliko hiljada ljudi pre svega iz oblasti energetike i ekologije. Grad Čačak je prethodnih sedam godina imao uspešan nastup i svih sedam puta dobio nagradu Beogradskog sajma.
Ciljevi:
- promocija aktivnosti i rezultata postignutih u prethodnoj godini,
- promocija planiranih projekata za narednu godinu,
- razmena iskustava sa drugim lokalnim samoupravama,
- ostvarivanje kontakata sa institucijama, kompanijama i donatorima iz oblasti energetike i zaštite životne sredine.
Planirane glavne aktivnosti:
- zakup sajamskog prostora,
- priprema programa predstavljanja grada na štandu i panelima,
- priprema i izrada promotivnog materijala,
- realizacija nastupa na sajmu.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- realizovan uspešan promotivni nastup na sajmu,
- ostvareni novi kontakti sa
relevantnim, institucijama i kompanijama.
8. Zaštita spomenika prirode (Fikus, Gojkovića lipa, Stabla Grada Čačka...)
300.000,00
Opravdanost:
Prema elaboratima Republičkog Zavoda za zaštitu priode "Gojkovića lipa" i "Fikus" su proglašeni za spomenike prirode. U tom smislu su propisane odgovarajuće mere njihove zaštite. Takođe na teritoriji Grada Čačka su uočeni i elaboratom Zavoda za zaštitu prirode obrađeni reprezentativni primerci biljnih vrsta koji imaju vrednost spomenika prirode, nakon Skupštinskog proglašenja spomenicima prirode ove biljke će se štititi prema izrađenom programu zaštite.
Ciljevi:
- zaštita prirodnih vrednosti na teritoriji Grada Čačka,
- stvaranje pozitivnog odnosa građana prema prirodnim i kulturnim vrednostima.
Planirane glavne aktivnosti:
- izrada programa zaštite,
- osnovna nega biljke - zaštita od bolesti i štetočina,
- fizička zaštita. Navode se u programu sve zaštite.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za inspekcijski nadzor grada Čačka,
- javna ustanova "Dom kulture" Čačak,
- JKP "Gradsko zelenilo" Čačak,
- Gradska uprava za društvene delatnosti grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- izrađeni programi zaštite,
- zaštićene biljke od bolesti i štetočina,
- biljke fizički zaštićene.
9. Obrazovanje stanovništva u smislu usvajanja znanja i sticanja veština koje su neophodne za ostvarenje uspešne zaštite životne sredine i podizanje njenog kvaliteta
5.500.000,00 dinara
Opravdanost:
Najveće štete u životnoj sredini nastaju zbog nedovoljnog znanja građana o značaju životne sredine, prevenciji nastanka problema u životnoj sredini i modelima njihovog rešavanja. Stalnom edukacijom svih uzrasnih grupa stanovništva, stvaramo uslove da se građani sami brinu o svom životnom okruženju, sprečavaju probleme koji se mogu javiti u životnoj sredini i zajednički nastupaju u očuvanju životne sredine da bi i buduće generacije mogle uživati u njenoj lepoti. Grad Čačak neprestano radi na izgradnji i razvoju kapaciteta za edukaciju stanovništva, u taj proces su uključene sve društvene grupe, institucije i pojedinci (predškolske ustanove, obrazovne i naučne ustanove, nevladine organizacije, umetnike, prosvetne radnike,...).
Ciljevi:
- stvaranje pozitivnog odnosa pojedinca i društva u celini prema životnoj sredini,
- stvaranje pozitivnih navika pojedinaca, kada su u pitanju konkretne situacije u odnosu na životnu sredinu,
- aktiviranje pojedinca i društva u celini na prevenciji nastanka i rešavanju problema u životnoj sredini,
- okupljanje građana, posebno mladih oko nepolitičkih ideja,
- stvaranje kreativnih navika nasuprot razvijenom konformizmu.
Planirane glavne aktivnosti:
Priprema i realizacija aktivnosti iz oblasti zaštite životne sredine u predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama (pilot aktivnosti, edukativni seminari, kolonije i radionice, čišćenje zagađenih terena, učešće u akcijama nadzora, akcije kontrole brojnosti agresivnih vrsta u prirodi, edukacije od vrata do vrata, ankete građana, obeležavanje značajnih datuma manifestacijama na javnim mestima, osnivanje Eko lista, formiranje ekološkog parka..).
Osnovna škola "Tanasko Rajić" će realizovati projekat "Ekološki list" u koji će biti uključene sve škole sa teritorije Grada Čačka, Prehrambeno ugostiteljska škola će realizovati Projekat izgradnje ekološkog parka u cilju očuvanja biodiverziteta po modelu japanskog vrta.
Nosioci aktivnosti:
- predškolske ustanove, osnovne i srednje škole
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za društvene delatnosti grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka.
Očekivani rezultati:
Realizovane aktivnosti iz oblasti zaštite životne sredine planirane u predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama.
10. "EKOFEST" - Obeležavanje Svetskog dana zaštite životne sredine
400.000,00
Opravdanost:
Ekofest je manifestacija koja se organizuje u Čačku na Svetski dan životne sredine 5. juna. Povodom ove manifestacije okupljaju se svi akteri i ljubitelji prirode. Osnovna svrha ove manifestacije je širenje saznanja o vrednostima i potrebi očuvanju životne sredine, kao i o ograničenosti prirodnih resursa koje koristimo. Tokom Ekofesta organizuju se predavanja, izložbe, takmičenja, maskembali, paneli... Isticanje problema vezanih za očuvanje životne sredine, prikaz načina za njihovo rešavanje, razvijanje pozitivnog stava prema životonoj sredini i promovisanje načina života koji je skladan sa prirodnim okruženjem, isticanje važnosti primene mera energetske efikasnosti i korišćenja obnovljivih izvora energije, su veoma važni edukativni sadržaji koje ova manifestacija nosi sa sobom i imaju veliki uticaj na podizanje nivoa svesti o zaštiti i očuvanju životne sredine.
Ciljevi:
- jačanje pozitivnog odnosa ljudi prema prirodi i očuvanja prirodnih resursa,
- razvoj kreativnih osobina ljudi.
Planirane glavne aktivnosti:
- pripremne aktivnosti,
- promotivne aktivnosti,
- realizacija "EKOFEST".
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za društvene delatnosti grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka.
Očekivani rezultati:
Realizovan "EKOFEST".
11. Povećanje energetske efikasnosti i razvoj korišćenja obnovljivih izvora energije na teritoriji grada Čačka
7.000.000,00
Opravdanost:
Nacionalni program zaštite životne sredine Republike Srbije definiše kontinuirane ciljeve za period od 2010.-2019. godine. Pored ostalih, definisani su sledeći ciljevi:
- povećana energetska efikasnost u svim sektorima proizvodnje i potrošnje energije,
- uspostavljanje sistema racionalnog gazdovanja energijom (energetski menadžment),
- podizanje nivoa svesti i obrazovanja u pogledu povećanja energetske efikasnosti i korišćenja obnovljivih izvora energije.
Jedan od najvećih problema grada Čačka je ogroman budžetski deficit u oblasti energetike jer Grad Čačak većinom uvozi energente i za to izdvaja ogromne sume novca. Korišćenjem sopstvenih konvecionalnih goriva kao što je drvo i nabavljenih fosilnih goriva narušava se prirodno okruženje a prilikom sagorevanja se oslobađaju štetni gasovi koji smanjuju kvalitet životnog okruženja i narušavaju zdravlje ljudi. Grad Čačak trenutno nema kapaciteta za korišćenje sopstvenih obnovljivih izvora energije (podzemne vode visoke temperature, izgradi postrojenja za akumulaciju svetlosne energije, izgradi vetroturbine čiji bi položaj morao biti pažljivo odabran jer se Grad Čačak nalazi u zoni niskog strujanja vazduha, izgradi mini hidroelektrane...). Ono što se trenutno može uraditi je upotreba dostupnih informacionh tehnologija, instalacija i sredstava koje omogućavaju značajne uštede prilikom potrošnje energije, smanjuju rasipanje energije i smanjuju negativne uticaje na životno okruženje smanjujući potrošnju energije.
Važno je napomenuti da je podizanje nivoa energetske efikasnosti i iskorišćenje obnovljivih izvora energije strateški cilj Vlade Republike Srbije kao i da je Republika Srbija potpisnik "Kjoto protokol"-a gde se Republika Srbija obavezuje na smanjenje emisije štetnih gasova. Takođe Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja, Ministarstvo finansija i Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku Republike Srbije dali su pozitivno mišljenje i instrukcije po kojima lokalne uprave mogu finansijski stimulisati investicije u obnovljive ograničene i obnovljive neograničene izvore energije (dopis ministra finansija broj: 401-00-01251/2009).
Ciljevi:
- povećanje energetske efikasnosti u sektoru potrošnje energije,
- zaštita životne sredine smanjenjem upotrebe neobnovljivih vrsta energije i održivom eksploatacijom obnovljivih ograničenih vrsta energije,
- smanjenje troškova zaštite vazduha od zagađenja,
- pristup namenskim finansijskim izvorima u zemlji i inostranstvu,
- poboljšanje energetske efikasnosti grada u celini,
- smanjenje odliva finansijskih sredstava van grada za energetske potrebe,
- stvaranje pozitivnih efekata na budžet grada,
- stvaranje pozitivnih navika građana, posebno mladih, kao i njihovo konkretno uključivanje u razvojne procese u gradu - šansa za mlade,
- stvaranje uslova za sticanje liderske pozicije grada u ovoj oblasti u okruženju,
- stvaranje pozitivne slike grada u zemlji i van zemlje.
Planirane glavne aktivnosti:
Zamena opreme u javnoj rasveti i drugih uređaja (koji povećavaju energetsku efikasnost) u smislu uštede energije radi smanjenja troškova potrošnje energije u javnoj rasveti.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka,
- JKP "Gradac" Čačak.
Očekivani rezultati:
- nabavljena i instalirana oprema u javnoj rasveti i drugih uređaja koji povećavaju energetsku efikasnost i štede energiju u smislu smanjenja troškova potrošnje energije u javnoj rasveti,
- izgrađeni sistemi za korišćenje obnovljivih izvora energije.
12. Podrška primarnoj selekciji otpada na teritoriji grada Čačka
5.400.000,00
Opravdanost:
Efikasnost rada Regionalne sanitarne deponije "Duboko" u Užicu suštinski zavisi od vrste i kvaliteta otpada koji se na nju odvozi. Projektovani vek deponije je 20 godina ali samo u slučaju da svi partneri koji su učestvovali u izgradnji regionalne deponije poklone punu pažnju uspostavljanju sistema primarne selekcije otpada na svojoj teritoriji. Grad Čačak je uspostavio sistem primarne selekcije otpada na 65% svoje teritorije, a namerava da u toku ove godine, kroz resor zaštite životne sredine ovaj procenat poveća. Na ovaj način će se smanjiti količina otpada koja se odlaže na sanitarnu deponiju "Duboko" i ostvariti ušteda na odvoženju smeća. Grad Čačak namerava da u narednim godinama uspostavi sistem primarne selekcije na celoj svojoj teritoriji. Pored toga, Grad Čačak nastoji da odvoženjem otpada sa seoskog područja spreči nastanak divljih deponija.
Cilj:
stavljanje pod kontrolu i uvođenje adekvatnih postupaka za sve vrste čvrstog otpada na celokupnoj teritoriji grada Čačka.
Planirane glavne aktivnosti:
- uvođenje i optimizovanje primarne selekcije na teritoriji grada Čačka,
- podizanje nivoa efikasnosti primarne selekcije otpada na teritoriji grada Čačka gde je primarna selekcija otpada zastupljena,
- odvoženje smeća sa seoskog područja,
- uklanjanje divljih deponija.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- JKP "Komunalac" Čačak,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- uspostavljena primarna selekcija na teritoriji grada Čačka,
- smanjen broj divljih deponija na seoskom području,
- smanjen broj divljih deponija na teritoriji grada Čačka.
13. Podrška u realizaciji projekata iz oblasti zaštite životne sredine podnetih od strane građana i ustanova sa teritorije grada Čačka
7.200.000,00
Opravdanost:
Delovanje čoveka može da ima razorno dejstvo na životnu sredinu, da izmeni njene suštinske osobine i stvori veoma nepovoljne uslove za život i opstanak biljnih i životinjskih vrsta, kao i samog čoveka. Posledice koje nastaju aktivnostima čoveka u prirodi su veoma često nepopravljive ili se mogu samo neznatno ublažiti ostavljajući u životnoj sredine pečat ljudskog nemara i neznanja. Primeri takvih posledica su nestanak vrsta, jalovišta, narušavanje zdravlja ljudi, promene makro i mikro klimatskih uslova, poplave, suše, ispuštanje kancerogenih i mutagenih materija koje ulaze u ciklus kruženja materija u ekosistemu... Odgovornost i obaveza za obnavljanje, održanje i unapređenje životne sredine stoji na čoveku. Najveći doprinos u tom pogledu mogu dati ljudi koji se nalaze direktno suočeni sa posledicama narušavanja životne sredine. U Nacionalnom programu zaštite životne sredine Republike Srbije intenzivan rad na podizanju svesti i razvijanju ekološke kulture svih kategorija stanovništva je definisan kao jedna od prioritetnih aktivnosti. Zato će Grad Čačak podržati najbolje projekte iz oblasti zaštite životne sredine podnete upravo od strane samih građana i ustanova koje se nalaze na teritoriji Grada Čačka.
Ciljevi:
- poboljšanje kvaliteta životne sredine na teritoriji grada Čačka,
- podizanje nivoa ekološke svesti stanovništva u skladu sa međunarodnim tendencijama.
Planirane glavne aktivnosti:
- priprema i realizacija aktivnosti iz oblasti zaštite životne sredine koje iniciraju i vode nevladine organizacije,
- priprema i realizacija aktivnosti iz oblasti zaštite životne sredine mesnih zajednica sa teritorije Grada Čačka, povećanje zelenih površina u mesnim zajednicama "Tanasko Rajić" i "Alvadžinica"; formiranje ekološkog parka i zelenog pojasa u mesnoj zajednici "Sveti Sava"; čišćenje otpada u rečnim tokovima i uklanjanje otpada u mesnim zajednicama "Atenica", "Preljina", Alvadžinica", "Pridvorica", "Ovčar Banja" i "Trnava"; primena mera energetske efikasnosti u mesnim zajednicama "Preljina", "Ovčar Banja", "Viljuša" i "Sveti Sava"; nabavka kontejnera u mesnoj zajednici "Ključ" i "Gornja Trepča"; zamena azbestnih vodovodnih cevi u mesnoj zajednici "3. decembar" (zamena dotrajalih azbestnih cevi je neophodnost u zaštiti životne sredine jer kod azbestnih cevi nakon 20 godina dolazi do erozije unutrašnje betonske košuljice tako da se azbest kao potencijalni kancerogen taloži ne samo u bližoj okolini cevi već i putem vode za piće kruži kroz ceo ekosistem. U evropskoj uniji zabranjena je upotreba azbesta kao kancerogene materije za izradu vodovodnih cevi).
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka,
- mesne zajednice sa teritorije grada Čačka,
- udruženja građana sa teritorije grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- realizovani projekti i poboljšan kvalitet životne sredine na teritoriji grada Čačka,
- povećanje zelenih površine u mesnim zajednicama "Tanasko Rajić", "Alvadžinica", i "Sveti Sava",
- očišćeni rečni tokovi od otpada i uklanjanje otpada u mesnim zajednicama "Atenica", "Preljina", Alvadžinica", "Pridvorica", "Ovčar Banja", i "Trnava",
- formiran ekološki park na teritoriji mesne zajednice "Sveti Sava",
- primenjene mere energetske efikasnosti u mesnim zajednicama "Preljina", "Ovčar Banja", "Viljuša" i "Sveti Sava"; nabavka kontejnera radi odvoza otpada u mesnoj zajednici "Ključ" i "Gornja Trepča"; zamenjene azbestne vodovodne cevi u mesnoj zajednici "3. decembar".
14. Zaštita predela izuzetnih odlika "Ovčarsko-kablarske klisure"
2.000.000,00
Opravdanost:
Na osnovu Uredbe o zaštiti predela izuzetnih odlika "Ovčarsko-kablarska klisura" ("Sl. glasnik RS", br. 16/2000) utvrđeno je da se klisura Zapadne Morave između planina Ovčara i Kablara stavlja pod zaštitu kao predeo izuzetnih odlika i utvrđuje za prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava se u I kategoriju, sa ustanovljenim režimom zaštite II (aktivna zaštita) i III (aktivna zaštita i mogućnost održivog korišćenja). Radi zaštite jednog ovakvog prirodnog dobra neophodno je povećati stepen obučenosti i opremljenosti upravljača prirodnog dobra od izuzetnog značaja JU "Turističke organizacije Čačak". Očuvanje i popularizacija ovog područja krije u sebi velike potencijale za razvoj turizma ne samo u domaćim već i u međunarodnim okvirima jer je područje "Ovčarsko-kablarska klisura" kandidat za proglašenje područja u sistemu zaštite NATURA 2000. Zato je osposobljavanje upravljača ovog prirodnog dobra u stručnom i materijalnom smislu, razvoj neophodne infrastrukture u zaštićenom području kao i podizanje kvaliteta zaštite jedan od prioritetnih ciljeva očuvanja ovog područja i živog sveta u njemu kao i razvoja održivog turizma.
Ciljevi:
Stvaranje uslova za očuvanje i unapređenje uslova u predelu izuzetnih odlika "Ovčarsko-kablarska klisura".
Planirane glavne aktivnosti:
- praćenje stanja živog sveta u zaštićenom području - mapiranje ciljanih vrsta (zaštićene i strogo zaštićene vrste) i staništa,
- obeležavanje eko-staza i postavljanje osmatračnica za posmatranje ptica,
- rad na povećanju stručnih kapaciteta u zaštićenom području (programi edukacije, radionice i seminari za decu školskog uzrasta i građanstvo, stručno usavršavanje zaposlenih u zaštićenom području).
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštitu životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka,
- Turistička organizacija Čačak.
Očekivani rezultati:
Ostvaren viši nivo zaštite u predelu izuzetnih odlika "Ovčarsko-kablarske klisure"
15. Povećanje zelenih površina na teritoriji Grada Čačka
2.185.000,00
Opravdanost:
Specifičnost položaja čačanske kotline za koju je karakteristično duže zadržavanje vazdušne mase se nepovoljno odražava na stanje kvaliteta životne sredine u slučaju povećane emisije zagađujućih materija u vazduh. Za enormne emisije koncentracije zagađujućih materija u vazduhu na području grada je odgovoran saobraćaj koji je u velikoj meri koncentrisan u samom gradskom jezgru, zatim velika blizina industrijske zone centru grada od samo 1 km vazdušnom linijom kao i veliki broj grejnih tela na fosilna goriva i drva u toku grejne sezone. Jedna od mera zaštite i očuvanja kvaliteta vazduha je i uvećanje zelenih površena u Gradu. Suočavanje sa zahtevima da se svaka slobodna površina u gradu pretvori u građevinsku, dovodi do neodložne borbe da se postojeće zelene površine zaštite, obogate i uspostave nove, kao važan vid borbe za očuvanje kvaliteta vazduha i životne sredine.
Ciljevi:
- povećanje zelenih površina,
- smanjenje količine zagađujućih materija u vazduhu,
- ulepšavanje životnog okruženja.
Planirane glavne aktivnosti:
- izbor površina koje treba ozeleniti,
- ozelenjavanje odabranih površina.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- Gradska uprava za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka,
- JKP "Gradsko zelenilo".
Očekivani rezultati:
- povećane površine koje su pod zelenilom,
- poboljšan kvalitet vazduha,
- lepše životno okruženje.
16. Kontrola emisije deponijskog gasa i obezbeđenje biotrnova na nesanitarnoj deponiji - smetlištu "Prelići"
800.000,00 dinara
Opravdanost:
U cilju prikupljanja podataka i stvaranja uslova za sanaciju i rekultivaciju nesanitarne deponije - smetlišta "Prelići", neophodno je redovno vršiti merenja emisije deponijskog gasa, kao i odrediti mesta na kojima se nalaze biotrnovi i izvršiti njihovo obezbeđenje.
Cilj:
Priprema nesanitarne deponije - smetlišta "Prelići" za sanaciju i rekultivaciju.
Planirane glavne aktivnosti:
- pronalaženje najuže zone zatrpanih biotrnova i njihovo označavanje i obezbeđenje,
- postavljanje novih biotrnova na mestima gde je izmerena veća koncentracija deponijskog gasa,
- sprovođenje mera na sprečavanju paljenja zapaljivih gasova na deponiji "Prelići".
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- JKP "Komunalac" Čačak,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- pronađene najuže zone zatrpanih biotrnova i njihovo označavanje i obezbeđenje,
- postavljeni novi biotrnovi na mestima gde je izmerena veća koncentracija deponijskog gasa,
- sprovode se mere na sprečavanju paljenja zapaljivih deponijskih gasova na deponiji "Prelići".
17. Izrada projekta sanacije, zatvaranja i rekultivacije nesanitarne deponije - smetlišta "Prelići" u gradu Čačku
2.000.000,00 dinara
Opravdanost:
Ulaskom grada Čačka u regionalni sistem upravljanja otpadom "Duboko", stvorili su se uslovi za zatvaranje nesanitarne deponije - smetlišta "Prelići", što je i urađeno 01.08.2012. godine. Zatvorena nesanitarna deponija - smetlište "Prelići" u ovom trenutku predstavlja veliki ekološki problem grada Čačka, zbog nekontrolisane emisije deponijskog gasa koji nastaje u telu smetlišta, kao i nekontrolisanog odliva procednih voda.
Rešenje ovog problema je sanacija i rekultivacija nesanitarne deponije smetlišta "Prelići" a osnov za sanaciju i rekultivaciju je projektna dokumentacija.
Cilj:
Stvaranje uslova za sanaciju i rekultivaciju nesanitarne deponije smetlišta "Prelići"
Planirane glavne aktivnosti:
- izrada projekta sanacije i rekultivacije nesanitarne deponije smetlišta "Prelići" u gradu Čačku.
Nosioci aktivnosti:
- pomoćnik gradonačelnika za oblast ekonomskog razvoja i zaštite životne sredine,
- Gradska uprava za urbanizam grada Čačka,
- JKP "Komunalac" Čačak,
- Gradska uprava za finansije grada Čačka.
Očekivani rezultati:
- izrađen projekat sanacije, zatvaranja i rekultivacije deponije "Prelići" u Čačku".
Ovaj Program objaviti u "Službenom listu grada Čačka".
Samostalni član Programa o izmenama i dopunama
Programa korišćenja sredstava budžetskog fonda za zaštitu životne sredine grada Čačka u 2015. godini
("Sl. list grada Čačka", br. 16/2015)
Ovaj Program stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Čačka".