GODIŠNJI PROGRAM
ZAŠTITE, UREĐENJA I KORIŠĆENJA POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA GRADA VRANJA ZA 2015. GODINU

("Sl. glasnik Grada Vranja", br. 21/2015)

OPŠTI DEO

1. Pregled stanja ukupnih površina poljoprivrednog zemljišta

Teritorija grada Vranja spada u brdsko planinska područja Republike Srbije sa nadmorskom visinom od 300-1920 metara i prostire se na oko 86.000 hektara, od čega su 32.478 ha šume i šumsko zemljište, a površinu 44.800 ha čini poljoprivredno zemljište.

Ukupna površina poljoprivrednog zemljišta u ovog grada je, raspoređena u 110 katastarskih opština, sa sledećom strukturom: Obradivo poljoprivredno zemljište obuhvata 30.725 ha, od čega njive i vrtovi čine 21.585 ha, vinogradi 1.120 ha, voćnjaci 2.170 ha i livade 5.850 ha, dok je ostatak od 14.074 ha pod pašnjacima.

U vlasničkoj strukturi dominiraju površine privatnih gazdinstava sa učešćem od oko 85%, a ostali deo obuhvata površine koje su različitog oblika svojine.

Broj domaćinstava na teritoriji grada Vranja iznosi 25.839, broj samo seoskih domaćinstava je 7.085, od čega je 6.967 poljoprivrednih gazdinstava, koja raspolažu celokupnim obradivim zemljištem. Prosečna veličina oraničnih površina po gazdinstvu iznosi 3,1 ha, a ako se uzme u obzir da je ta površina podeljena na veći broj sitnijih parcela, čija prosečna veličina iznosi oko 0,3 ha, odnosno 3,3 parcele po hektaru obradive površine, može se sagledati pravo stanje poljoprivredne proizvodnje i mogućnosti njenog daljeg razvoja.

Površina poljoprivrednog zemljišta koje je u državnoj svojini iznosi 5.941 ha, od čega obradivo poljoprivredno zemljište u državnoj svojini iznosi oko 1.350 ha. U odnosu na celokupnu površinu obradivog zemljišta grada od 30.725 ha državno obradivo zemljište čini 4,40%, i predmet je izdavanja u zakup, a na korišćenje trenutno dato 285 ha.

2. Stanje poljoprivrednog zemljišta Vranja i oblici ugrožavanja

Na širem prostoru su zadnjih godina sve prisutniji razni oblici ugrožavanja poljoprivrednog zemljišta, od fizičkog zagađenja do trajnog izuzimanja iz poljoprivredne proizvodnje i prevođenjem u građevinsko.

- Veće površine u neposrednoj blizini gradskog jezgra izrastaju u deponije raznog otpadnog materijala, čije čišćenje postaje sve problematičnije.

- Problem predstavlja divlja eksploatacija šljunka i peska iz korita vodotoka i priobalnih parcela gde nastaje trajna promena namene poljoprivrednog zemljišta i otvorena mogućnost daljeg spiranja i plavljenja oraničnih površina. Ovde treba istaći i uticaj erozivnih procesa, koji su na ovom području jako izraženi posebno u brdsko-planinskom rejonu.

- Hemijska zagađenja, nastaju najčešće ispuštanjem otpadnih voda emisijom gasova, kao i prekomernom upotrebom hemijskih sredstava za zaštitu bilja predstavljaju jako ozbiljan vid ugrožavanja zemljišta.

- Spaljivanje organskih ostataka na poljoprivrednom zemljištu i izazivanje požara, koji dovode do smanjenja produktivnosti poljoprivrednog zemljišta, je u proteklom periodu bilo dosta izraženo.

- Migracija stanovništva iz sela u grad doprinela je nekontrolisanom širenju gradskog i prigradskog naselja i do pretvaranja poljoprivrednog zemljišta u građevinsko.

3. Mere zaštite poljoprivrednog zemljišta

- U proteklom periodu je sa ciljem očuvanja hemijskih i bioloških svojstava, rađena sistematska kontrola plodnosti poljoprivrednog zemljišta od prve do pete katastarske klase na imanjima registrovanih gazdinstava i date preporuke za upotrebu mineralnih đubriva.

- U 2015. godini u svrhu ispitivanja plodnosti zemljišta, putem posebnih podsticaja preko stručnih savetodavnih službi, će biti angažovana sredstva agrarnog budžeta Republike Srbije, a rezultati ispitivanja će se koristiti kod pravilne primene mineralnih i organskih đubriva.

U cilju zaštite poljoprivrednog zemljišta od erozije urađena je posebna Odluka o zaštiti, kojom su propisane protiverozione mere.

Na osnovu Zakona o poljoprivrednom zemljištu, zabranjeno je korišćenje poljoprivrednog zemljišta od prve do pete katastarske klase u nepoljoprivredne svrhe, osim u posebnim slučajevima uz plaćanje naknade za promenu namene. Po tom osnovu je gradska uprava grada Vranja u 2014. godini izvršila promenu namene poljoprivrednog zemljišta na površini od 6.028 m2 uz naknadu od 316.035,00 dinara, od čega je 40% sredstava prihod gradskog budžeta.

Zakonom o poljoprivrednom zemljištu je takođe određeno da obradivo poljoprivredno zemljište ne može da se usitni na parcele čija je površina manja od pola hektara, a poljoprivredno zemljište uređeno komasacijom ne može da se usitni na parcele čija je površina manja od jednog hektara.

Gradska uprava je posebnom Odlukom propisala mere za zaštitu od poljske štete i mere za zaštitu od spaljivanja organskih ostataka na poljoprivrednom zemljištu.

U cilju zaštite poljoprivrednog zemljišta od poplava posebna pažnja će se posvetiti i uređenju i čišćenju rečnih korita na vodotocima drugog reda.

4. Uređenje poljoprivrednog zemljišta

Zbog usitnjenosti i nepravilnog oblika katastarskih parcela, u proteklom periodu je sprovedena komasacija u selu Vrtogoš na 420 hektara, a u 2015. godini nije planirano uređenje poljoprivrednog zemljišta putem komasacije.

Za meru dobrovoljnog grupisanja zemljišta, radi racionalnijeg korišćenja, na području grada Vranja u dosadašnjem periodu nije bilo interesovanja.

Na području grada u katastarskoj opštini Zlatokop postoji izgrađen sistem za odvodnjavanje, koji zbog slabije propusne moći ispod regionalnog puta Vranje Zlatokop ne omogućava sakupljanje viška vode, pa određene površine kod većih padavina ostaju poplavljene u dužem periodu. Neophodno je regulisanje ovog kanala uz saglasnost Republičke direkcije za puteve.

U prethodnom periodu na području grada su izgrađena dva sistema za navodnjavanje poljoprivrednih površina i to u selu Aleksandrovcu je 1960. godine izgrađena akumulacija za navodnjavanje voćnih zasada, koja više nije u funkciji, već je ustupljena sportskim ribolovcima na korišćenje. Drugi sistem je građen za navodnjavanje poljoprivrednih površina u kompleksu "Pavlovac", sa vodozahvatom u Južnoj Moravi, koji nikada nije bio u funkciji zbog određenih tehničkih problema.

Zbog sve izraženijih letnjih suša neophodno je u narednom periodu planirati izgradnju mini akumulacija i novih sistema za navodnjavanje uz finansijsko učešće donatora i Ministarstva radi racionalnijeg korišćenja vode.

U 2014. godini izvođeni su radovi na uređenju atarskih puteva i u tu svrhu je uloženo 1.551.999,36 dinara.

5. Korišćenje poljoprivrednog zemljišta

Vlasnici, odnosno korisnici poljoprivrednog zemljišta dužni su da obradivo poljoprivredno zemljište redovno obrađuju i da primenjuju mere propisane zakonom o poljoprivrednom zemljištu i drugim propisima.

Poljoprivredno zemljište u državnoj svojini na teritoriji grada Vranja koristi se prema ovom programu i obuhvaćeno je svih 110 katastarskih opština sa pregledom poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini i biće u elektronskom obliku sastavni deo ovog Programa.

Komisija za izradu Programa je blagovremeno raspisala oglas za podnošenje zahteva za pravo prečeg zakupa poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini. Po raspisanom oglasu nije bilo prijavljenih za korišćenje ovog prava.

Poljoprivredno zemljište u državnoj svojini će se u 2015. godini davati u zakup fizičkim, odnosno pravnim licima na period od jedne godine, zbog nerešenih zahteva za povraćaj imovine.

Pregledi parcela poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini, koje će biti predmet izdavanja u zakup, su urađene i biće dostupne na uvid uz javni oglas za izdavanje zemljišta u zakup.

U tabelama koje slede dat je pregled i struktura poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini po katastarskim opštinama, kulturama i klasama.

tabela 1. Površine poljoprivrednog zemljišta po klasama i kulturama

poljoprivredno zemljište u ha

kultura

klasa

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

 

njiva

1.7139

22.0503

95.5019

125.2756

69.1839

49.3057

122.9731

289.8474

775.8518

vrt

0.0255

0.3904

0.152

0.2047

0.6332

0.4446

0

0

1.8504

voćnjaci

0.2695

1.9541

65.8899

6.9023

24.5067

2.5446

0

0

102.0671

vinogradi

42.373

39.1158

3.9347

1.4707

0.4606

0.0685

0

0

87.4233

livade

0.1513

7.2689

4.8445

27.0288

7.9581

38.6659

160.9515

137.4141

384.2831

pašnjaci

31.6418

46.3339

395.9983

1170.4499

1124.5132

764.2494

561.0142

279.2787

4373.4794

trstici-močvare

0

0

0

0

0

0

0

0

0

ostalo zemljište

0

0

0

0

0

0

0

28.0224

28.0224

UKUPNO

76.1750

117.1134

566.3213

1331.3320

1227.2557

855.2787

844.9388

734.5626

5752.9775

Tabela 2.

Pregled površina poljoprivrednog zemljišta po katastarskim opštinama i kulturama

katastarska opština

poljoprivredno zemljište(ha)

obradivo poljoprivredno zemljište(ha)

pašnjaci

ribnjaci, trstici i močvare

ostalo zemljište

UKUPNO

njive

vrtovi

voćnjaci

vinogradi

livade

ukupno

1

2

3

4

5

6(1+2+3+4 +5)

7

8

9

10(6+7+ 8+9)

ALEKSANDROVAC

21.1532

0

0.3588

0

0

21.512

2.2424

0

0.0018

23.7562

BABINA POLJANA

198.248 8

0.0232

1.5708

0

127.605

327.4478

228.4109

0

0.1116

555.9703

BARBARUŠINCE

1.2315

0.0132

0.1648

0

0.8427

2.2522

36.922

0

0

39.1742

BARELIĆ

0

0

0

0

0.3183

0.3183

4.4995

0

0.0018

4.8196

BELI BREG

0

0

0

0

0

0

4.4427

0

0.0202

4.4629

BOJIN DEL

0

0

0

0

0.0767

0.0767

29.6828

0

0

29.7595

BRESNICA

4.6067

0

1.1156

0

0.1607

5.883

23.4182

0

0.0001

29.3013

BUJKOVAC

0.2715

0

0.1924

0

0

0.4639

9.573

0

0

10.0369

BULJESOVCE

0.1136

0

0

0

0

0.1136

18.8955

0

0

19.0091

BUNUŠEVAC

0.3079

0

1.7539

0

0

2.0618

15.3527

0

0.1163

17.5308

BUŠTRANJE

0.1704

0

0

0.1803

0

0.3507

23.5513

0

0.0234

23.9254

VIŠEVCE

1.6096

0.017

0.17

0

2.6509

4.4475

77.3061

0

0

81.7536

VLASE

2.9184

0

3.2534

0

0.0253

6.1971

46.2268

0

0.006

52.4299

VRANJE (1.)

0.6192

0

0

0

0

0.6192

0

0

0

0.6192

VRANJE (2.)

8.0793

0

4.8078

0.7715

1.9426

15.6012

104.2897

0

0.5832

120.4741

VRANJSKA BANJA

3.4462

0

0.7055

0.251

0.2363

4.639

15.708

0

0.7377

21.0847

GOLEMO SELO

0.8657

0

2.0156

0

0.1856

3.0669

60.3705

0

0

63.4374

GORNJA OTULJA

0

0

0

0

0

0

21.4237

0

0

21.4237

GORNJE ŽAPSKO

0.7091

0

0.0505

0.1319

0

0.8915

52.0495

0

0

52.941

GORNJE PUNUŠEVCE

1.219

0

0

0

0.0987

1.3177

24.8979

0

0

26.2156

GORNJE TREBEŠINJE

0

0

0

0

0

0

0.4769

0

0

0.4769

GORNJI VRTOGOŠ

1.8324

0.1554

0.3138

0.065

0

2.3666

28.5554

0

0.0214

30.9434

GORNJI NERADOVAC

6.8518

0

0

0

0

6.8518

2.0736

0

0

8.9254

GRADNJA

0.556

0

1.0695

0

5.0123

6.6378

81.6916

0

0.0232

88.3526

GUMERIŠTE

2.6023

0.0642

0.0269

0.0569

0.2276

2.9779

10.0116

0

0.0054

12.9949

DAVIDOVAC

19.6556

0

0.1523

5.4751

0.9375

26.2205

8.9755

0

0.0023

35.1983

DOBREJANCE

0

0

0

0

0

0

13.7476

0

0

13.7476

DONJA OTULJA

5.3142

0

0.0066

0

0

5.3208

6.81

0

0

12.1308

DONJE ŽAPSKO

32.4473

0

0

0

0

32.4473

10.1826

0

0

42.6299

DONJE PUNUŠEVCE

6.7371

0

0.1423

0

0.5115

7.3909

77.219

0

0.09

84.6999

DONJE TREBEŠINJE

6.0477

0

0

0

0.0927

6.1404

14.3043

0

0.0007

20.4454

DONJI VRTOGOŠ

34.0841

0

0

0

0

34.0841

1.2066

0

0

35.2907

DONJI NERADOVAC

37.2464

0

1.4945

39.568

0.0542

78.3631

6.0132

0

2.2457

86.622

DRENOVAC

0.0303

0

0.1914

0

0.259

0.4807

56.7652

0

0

57.2459

DUBNICA

0.4481

0

1.3184

0

0

1.7665

99.7874

0

0.0006

101.5545

DUGA LUKA

0.6409

0

0.2201

0.0641

1.1256

2.0507

5.7764

0

0

7.8271

DULAN

0

0

0

0

0

0

6.0886

0

0

6.0886

DUPELJEVO

2.3821

0.0116

0.1841

0

0.4583

3.0361

14.1923

0

0

17.2284

ZLATOKOP

11.7414

0

0.0236

0

0.1513

11.9163

11.4413

0

0.0851

23.4427

IZUMNO

0

0

0

0

0

0

3.5651

0

0

3.5651

KATUN

38.8247

0

0.7951

0

0

39.6198

11.8675

0

0.1244

51.6117

KLAŠNJICE

0

0

0

0

0.2326

0.2326

29.0754

0

0

29.308

KLISURICA

0.0155

0

7.3661

0

0

7.3816

11.6645

0

0

19.0461

KOPANJANE

7.8042

0

0.0874

0.3736

0

8.2652

83.0991

0

0.0241

91.3884

KORBEVAC

3.5699

0

0.5948

0.1469

2.1707

6.4823

7.7367

0

0.0173

14.2363

KORBUL

1.6322

0

0.2528

0

4.3103

6.1953

40.5176

0

0

46.7129

KOĆURA

6.0521

0

0.1663

0

2.5157

8.7341

122.973

0

0

131.7071

KRIVA FEJA

19.8507

0

0.7775

0

26.6183

47.2465

632.3429

0

0.0371

679.6265

KRUŠEVA GLAVA

0.1853

0

0

0

0

0.1853

46.197

0

0

46.3823

KUMAREVO

1.6438

0.0651

0

0

0.336

2.0449

17.5997

0

0

19.6446

KUPININCE

0.0901

0

0

0

1.9833

2.0734

8.8351

0

0

10.9085

LALINCE

1.2175

0

0.7927

0

0.8148

2.825

21.9602

0

0.975

25.7602

LEVA REKA

0

0

0

0

0

0

0.2403

0

0

0.2403

LEPČINCE

5.1424

0.0082

0.1411

0.0419

0

5.3336

92.1128

0

0.0057

97.4521

LIPOVAC

0.0265

0

0

0

0

0.0265

3.1511

0

0

3.1776

LUKOVO

1.3493

0

0

0.0436

0.2283

1.6212

12.7832

0

0

14.4044

MEČKOVAC

0

0

0.5044

3.9865

0

4.4909

9.8147

0

0

14.3056

MIJAKOVCE

0.0201

0

0

0

0

0.0201

7.8816

0

0.9306

8.8323

MIJOVCE

0.9677

0

0

0

0

0.9677

6.5539

0

0

7.5216

MILANOVO

20.0696

0

0.0649

0

0

20.1345

4.9623

0

0.1419

25.2387

MILIVOJCE

0

0

0

0

0

0

20.6403

0

0

20.6403

MOŠTANICA

2.1537

0.3307

0

0

0

2.4844

54.1252

0

0.0072

56.6168

NASTAVCE

0

0

0

0

0

0

1.12

0

0

1.12

NESVRTA

3.2308

0

0.2111

0

7.3485

10.7904

71.493

0

0

82.2834

NOVA BREZOVICA

1.7238

0

0

0

6.0494

7.7732

116.2194

0

0

123.9926

OBLIČKA SENA

0.0889

0

0.1307

0

0

0.2196

60.4777

0

0.2674

60.9647

OŠTRA GLAVA

0

0

0

0

1.193

1.193

12.7082

0

0

13.9012

PAVLOVAC

29.0072

0.0255

0.1853

35.9597

3.4075

68.5852

12.4147

0

0

80.9999

PANEVLJE

6.724

0

0

0

0.9627

7.6867

4.1497

0

0.0767

11.9131

PRVONEK

5.8177

0.7459

0.3661

0

14.7009

21.6306

67.008

0

0.0265

88.6651

PREVALAC

5.5012

0

0.4568

0

1.4907

7.4487

13.1206

0

0.0077

20.577

PREOBRAŽENJE

0.2078

0

0.1193

0

0

0.3271

37.012

0

0

37.3391

RANUTOVAC

3.0319

0.0518

34.1367

0.0014

0.6531

37.8749

39.1474

0

0.0322

77.0545

RATAJE 1

1.2496

0

0

0

14.1154

15.365

6.0794

0

0.0147

21.4591

RATAJE 2

0

0

0

0

0

0

0.5163

0

0

0.5163

RIBINCE

6.229

0

0.056

0

0

6.285

5.1526

0

0.5801

12.0177

RISTOVAC

1.6441

0

0

0

0

1.6441

1.072

0

0

2.7161

ROŽDACE

0.8008

0

0

0

1.6957

2.4965

18.1541

0

0.0101

20.6607

RUSCE

0

0

0

0

0

0

6.8795

0

0

6.8795

SEBEVRANJE

2.6518

0.016

0.7003

0.0115

6.5904

9.97

21.3326

0

0.2302

31.5328

SIKIRJE

0.0058

0

0

0

0.1194

0.1252

63.9186

0

0

64.0438

SLIVNICA

0.3607

0.034

0.0034

0

0.4504

0.8485

51.228

0

0.0001

52.0766

SMILJEVIĆ

0

0

0

0

0

0

21.8583

0

0

21.8583

SODERCE

11.5401

0

0

0

0

11.5401

35.4955

0

0

47.0356

SREDNJI DEL

1.1602

0

0.1708

0

3.1561

4.4871

33.6524

0

0.0017

38.1412

SRPSKO MARGANCE

1.0148

0

0.1584

0

0.0725

1.2457

7.6016

0

0.5469

9.3942

STANCE

0.1596

0

0

0

0

0.1596

7.7497

0

0

7.9093

STARA BREZOVICA

8.9648

0.0135

0.1404

0

8.8514

17.9701

83.6777

0

0.16

101.8078

STARI GLOG

8.1178

0

0

0

16.2871

24.4049

88.9405

0

0

113.3454

STREŠAK

9.6371

0

0

0

0

9.6371

134.1753

0

0

143.8124

STROPSKO

0.6073

0

0

0

0

0.6073

0.343

0

0.2142

1.1645

STRUGANICA

0.116

0

0.0152

0

0

0.1312

1.6231

0

0.0058

1.7601

STUDENA

0.3311

0

0

0

0.6962

1.0273

10.5817

0

0

11.609

SUVI DOL

9.4645

0

0.0016

0.2259

0

9.692

5.5505

0

0.0043

15.2468

SURDUL

11.1521

0.09

0.7353

0.0685

2.1492

14.1951

73.0594

0

7.0797

94.3342

TESOVIŠTE

0

0

0

0

0

0

10.3758

0

0

10.3758

TIBUŽDE

2.5877

0

0.0679

0

0.1198

2.7754

43.8056

0

0.0025

46.5835

TOPLAC

0.037

0

0

0

0.2175

0.2545

52.0522

0

0

52.3067

TRSTENA

0.3004

0

0

0

9.6262

9.9266

85.9102

0

0

95.8368

TUMBA

2.2069

0

0.704

0

6.8283

9.7392

73.9321

0

0

83.6713

ĆUKOVAC

8.7627

0

29.1132

0

3.8775

41.7534

51.513

0

0.2182

93.4846

ĆURKOVICA

0.6606

0

0

0

0.2375

0.8981

73.0518

0

0

73.9499

URMANICA

0.0706

0

0

0

0

0.0706

35.3595

0

0

35.4301

UŠEVCE

0.4808

0

0.0773

0

0

0.5581

6.9498

0

0

7.5079

CRNI VRH

101.0186

0.1851

1.6716

0

90.0562

192.9315

276.852

0

12.2001

481.9836

CRNI LUG

0

0

0

0

0

0

0.7672

0

0.0035

0.7707

ČESTELIN

4.2748

0

0

0

1.1477

5.4225

45.2243

0

0

50.6468

UKUPNO

775.7437

1.8504

102.0671

87.4233

384.2831

1351.3676

4373.5875

0.0000

28.0224

5752.9775

Komisija za izradu predloga godišnjeg Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta u opštini/gradu Vranju za 2014. godinu, je koristila podatke iz javne evidencije o nepokretnosti i za tačnost podataka odgovara pod punom krivičnom i materijalnom odgovornošću.

Program su sačinili sledeći članovi komisije:
Predsednik komisije:
dipl. ing. polj. Zorica Popović
Članovi komisije:
dipl. ing. elek. Predrag Branković
dipl. ing. polj. Branko Nikolić
dipl. ing. polj. Ivica Tomić
dipl. ing. polj. Mica Stajić
dipl. pravnik Jovan Stošić
dipl. ecc. Nebojša Savić
geometar Vladan Ristić

Godišnji program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta grada Vranja za 2015. godinu objaviti u "Službenom glasniku grada Vranja".