PRAVILNIK O USLOVIMA I POSTUPKU ZA IZDAVANJE SAGLASNOSTI ZA KORIŠĆENJE AERODROMA, ODNOSNO HELIDROMA ("Sl. glasnik RS", br. 108/2015)

Predmet Pravilnika

Član 1

Ovim pravilnikom se bliže uređuju uslovi i postupak za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, uslovi i način pod kojima se menja, suspenduje ili stavlja van snage saglasnost za korišćenje aerodroma, uslovi i postupak za prenos saglasnosti za korišćenje aerodroma i uslovi pod kojima se aerodrom koristi u vazdušnom saobraćaju.

Ovim pravilnikom se bliže određuju struktura, sadržaj, način vođenja i odobravanja uputstva za korišćenje aerodroma, kao i druga dokumentacija koja je potrebna za odlučivanje o zahtevu za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, sadržaj specifikacije saglasnosti za korišćenje aerodroma, način na koji se vrše pregledi i održavanje aerodroma, način zaštite aerodroma od nekontrolisanog pristupa ljudi i životinja, uslovi koje mora da ispunjava spasilačko-vatrogasno obezbeđenje na aerodromu, minimalna oprema i sredstva za gašenje požara i spasavanje, minimalan broj i uslovi koje mora da ispunjava spasilačko-vatrogasno osoblje i uslovi za vršenje poslova medicinskog obezbeđenja na aerodromu.

Ovim pravilnikom se bliže uređuju uslovi i postupak za izdavanje saglasnosti za korišćenje helidroma, uslovi i način pod kojima se menja, suspenduje ili stavlja van snage saglasnost za korišćenje helidroma, uslovi i postupak za prenos saglasnosti za korišćenje helidroma i uslovi pod kojima se helidrom koristi u vazdušnom saobraćaju.

Značenje izraza

Član 2

Pojedini izrazi koji se koriste u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:

1) aerodrom je svako definisano područje (uključujući sve objekte, instalacije i opremu) na kopnu ili na vodi ili na fiksnoj, priobalnoj ili plutajućoj strukturi, koje je u celini ili delimično namenjeno za sletanje, poletanje i kretanje vazduhoplova;

2) aerodrom/helidrom koji je otvoren za javnu upotrebu je aerodrom, odnosno helidrom koji je dostupan svim korisnicima pod istim uslovima i bez prethodnog odobrenja operatera aerodroma, odnosno helidroma i čije vreme otvorenosti se objavljuje u Zborniku vazduhoplovnih informacija;

3) zaštitna zona (safety area) je zona koja je određena oko zone završnog prilaza i poletanja na kojoj ne postoje prepreke, osim prepreka koje su namenjene navigaciji i namenjena je smanjenju rizika od oštećenja helikoptera koji slučajno odstupi od zone završnog prilaza i poletanja;

4) zona završnog prilaza i poletanja (final approach and take-off area, FATO) je definisana površina iznad koje se završava faza prilaznog manevra lebdenja ili prizemljenja i sa koje započinje manevar poletanja;

5) zona prizemljenja i uzleta (touchdown and lift-off area, TLOF) je zona na kojoj helikopter može da sleti ili da uzleti;

6) operater aerodroma/helidroma je svako pravno ili fizičko lice koje upravlja aerodromom/helidromom i ima sertifikat, dozvolu za korišćenje ili saglasnost za korišćenje aerodroma/helidroma;

7) osnovna staza poletno-sletne staze (runway strip) je određena površina koja obuhvata poletno-sletnu stazu i produžetak za zaustavljanje, ako postoji, koja je namenjena:

(1) smanjenju rizika oštećenja vazduhoplova koji skrene sa poletno-sletne staze;

(2) zaštiti vazduhoplova koji je nadleće, za vreme poletanja, odnosno sletanja;

8) prag (threshold) je početak onog dela poletno-sletne staze koji se koristi za sletanje;

9) prepreka označava sve fiksne (privremene ili stalne) i pokretne objekte ili njihove delove, koji:

- su smešteni na površini namenjenoj za kretanje vazduhoplova po tlu, ili

- nadvišavaju definisane površi namenjene za zaštitu vazduhoplova u letu, ili

- se nalaze izvan tih definisanih površi i koji su ocenjeni kao opasni za vazdušnu plovidbu;

10) površina za kretanje vazduhoplova (movement area) je deo aerodroma koji se koristi za poletanje, sletanje i kretanje vazduhoplova po zemlji, a koji se sastoji od manevarske površine i platforme/platformi;

11) poletno-sletna staza (runway) je definisana pravougaona površina na aerodromu na kopnu koja je namenjena za sletanje i poletanje vazduhoplova;

Napomena: Za potrebe ovog pravilnika pod poletno-sletnom stazom se podrazumeva i definisana pravougaona površina na aerodromu na vodi koja je namenjena za sletanje i poletanje vazduhoplova;

12) posebne delatnosti u vazdušnom saobraćaju su delatnosti, osim javnog avio-prevoza, pri kojima se vazduhoplov koristi za posebne aktivnosti, kao što su poljoprivreda, izgradnja, fotografisanje, nadzor i praćenje, osmatranje, reklamiranje iz vazduha i sl;

13) referentna tačka aerodroma/helidroma je određeni geografski položaj aerodroma/helidroma, izražen u stepenima, minutama i sekundama geografske širine i dužine, pri čemu se kao referentni geodetski sistem koristi Svetski geodetski sistem -1984 (WGS-84);

14) helidrom je aerodrom ili određena površina na zemlji ili objektu koja je, u potpunosti ili delimično, namenjena za sletanje, poletanje i kretanje helikoptera na zemlji.

Uslovi za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma u vazdušnom saobraćaju

Član 3

Aerodrom, odnosno helidrom može da se koristi u vazdušnom saobraćaju ako operater ima saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma koju izdaje Direktorat civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije (u daljem tekstu: Direktorat) i ako u trenutku korišćenja aerodrom, odnosno helidrom ispunjava sve uslove kako bi se vazdušni saobraćaj odvijao bezbedno.

Saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma se izdaje operateru aerodroma, odnosno helidroma koji je namenjen za poletanje i sletanje:

1) vazduhoplova čija je maksimalna sertifikovana masa na poletanju (MCTOM) veća od 2.370 kg i nije namenjen za obavljanje javnog avio-prevoza;

2) vazduhoplova čija je maksimalna sertifikovana masa na poletanju (MCTOM) manja od 2.370 kg i nije namenjen za obavljanje javnog avio-prevoza putnika.

Na aerodromu, odnosno helidromu čiji operater ima saglasnost za korišćenje mogu se obavljati:

1) sve vrste nekomercijalnog letenja vazduhoplova;

2) sve vrste posebnih delatnosti u vazdušnom saobraćaju koje se obavljaju uz naknadu;

3) javni avio-prevoz pošte i robe vazduhoplovima čija je maksimalna sertifikovana masa na poletanju (MCTOM) manja od 2.370 kg.

Na aerodromu, odnosno helidromu čiji operater ima saglasnost za korišćenje ne može se obavljati obuka pilota.

Uslovi za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 4

Direktorat izdaje saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma ako utvrdi da aerodrom, odnosno helidrom ispunjava tehničke uslove propisane ovim pravilnikom, uslove u pogledu prepreka koje ugrožavaju ili mogu da utiču na ugrožavanje bezbednosti vazdušnog saobraćaja, kao i uslove u pogledu oznaka na aerodromu.

Tehnički uslovi za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma se odnose na dimenzije, ravnost, nagib i pravac pružanja poletno-sletne staze i osnovne staze poletno-sletne staze, a tehnički uslovi za izdavanje saglasnosti za korišćenje helidroma se odnose na zonu završnog prilaza i poletanja, zonu prizemljenja i uzleta i zaštitnu zonu na helidromu.

Uz zahtev za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma privredno društvo ili drugo pravno lice, preduzetnik ili drugo fizičko lice koje namerava da bude operater aerodroma, odnosno helidroma, dostavlja dokumentaciju kojom dokazuje ispunjenost uslova iz st. 1. i 2. ovog člana.

Dimenzije poletno-sletne staze aerodroma

Član 5

Dimenzije (dužina i širina) poletno-sletne staze moraju da budu takve da omogućavaju bezbedno poletanje i sletanje vazduhoplova koji će se koristiti na aerodromu.

Dužina poletno-sletne staze ne sme da iznosi manje od 150 m, osim ako podnosilac zahteva dokaže da vazduhoplov koji planira da koristi na aerodromu zahteva manju dužinu poletno-sletne staze (na osnovu podataka iz priručnika za upravljanje vazduhoplovom, korekcijom referentne dužine poletno-sletne staze ili na drugi način).

Ako je dužina poletno-sletne staze aerodroma manja od 800 m njena širina ne može da iznosi manje od 20 m, odnosno 18 m za poletno-sletne staze sa veštačkim kolovoznim zastorom.

Ako je dužina poletno-sletne staze aerodroma između 800 m i 1.200 m njena širina ne može da iznosi manje od 23 m, a ako je dužina preko 1.200 m njena širina ne može da iznosi manje od 30 m.

Dimenzije osnovne staze poletno-sletne staze aerodroma

Član 6

Na aerodromu mora da se obezbedi osnovna staza poletno-sletne staze, koja se pruža ispred pragova poletno-sletne staze, u dužini od najmanje 30 m.

Osnovna staza poletno-sletne staze aerodroma se pruža sa svake strane ose poletno-sletne staze i njene produžene ose, čitavom dužinom staze, do udaljenosti od ose od najmanje 20 m, odnosno 30 m za poletno-sletne staze čija je dužina preko 800 m.

Ravnost, nagib i pravac pružanja poletno-sletne staze aerodroma

Član 7

Ravnost površine poletno-sletne staze aerodroma sa veštačkim kolovoznim zastorom ne sme da odstupa više od ± 3 cm, odnosno više od ± 5 cm za travnate poletno-sletne staze, mereno ravnjačom dužine 3 m po čitavoj dužini i širini poletno-sletne staze aerodroma.

Najveći uzdužni i poprečni nagib poletno-sletne staze aerodroma ne sme da iznosi više od 3%.

Položaj i pravac pružanja poletno-sletne staze aerodroma mora da bude takav da prilazne i odletne površi u najmanjoj meri prelaze iznad zona predviđenih za stanovanje i drugih zona u blizini aerodroma osetljivih na buku vazduhoplova.

Dopunski uslovi za aerodrome sa travnatom poletno-sletnom stazom

Član 8

Pored drugih uslova za bezbedno poletanje i sletanje vazduhoplova propisanih ovim pravilnikom, aerodrom sa travnatom poletno-sletnom stazom mora da ispunjava i sledeće uslove:

1) podloga mora da bude stabilizovana;

2) trava na poletno-sletnoj stazi ne sme da bude viša od 10 cm;

3) trava na osnovnoj stazi poletno-sletne staze ne sme da bude viša od 20 cm.

Posebni uslovi za aerodrome na vodi

Član 9

Aerodromi na vodi moraju da budu locirani na onim vodenim površinama (reke, jezera, kanali) na kojima vodene struje ne mogu da utiču na bezbednost vazduhoplova pri poletanju odnosno sletanju.

Za vreme korišćenja aerodroma na vodi dubina vode mora da iznosi najmanje 1,5 m na svakom delu poletno-sletne staze i osnovne staze poletno-sletne staze.

Ograničenje prepreka u blizini aerodroma

Član 10

U blizini aerodroma ne mogu da se nalaze objekti koji mogu da predstavljaju prepreku za bezbednost vazdušnog saobraćaja.

Granične visine za objekte koji mogu da budu postavljeni u zoni aerodroma se određuju uspostavljanjem sledećih površi za ograničenje prepreka:

1) unutrašnja horizontalna granična površ - uspostavlja se na visini od 45 m u odnosu na referentnu tačku aerodroma sa poluprečnikom od najmanje 1.000 m;

2) prilazna i odletna površ - počinju od spoljne ivice osnovne staze koja je normalna na osu poletno-sletne staze, sa nagibom od 5% i divergencijom bočnih ivica od 10% na dužini od 900 m;

3) prelazna površ - počinje od bočne ivice osnovne staze i dela bočne ivice prilazne površi sa nagibom od 50% i prostire se do unutrašnje horizontalne površi.

Zona završnog prilaza i poletanja na helidromu (FATO)

Član 11

Na helidromu mora da se nalazi najmanje jedna zona završnog prilaza i poletanja, dovoljno velika da se u nju ucrta krug čiji prečnik iznosi najmanje "D", odnosno 0,83 x "D" ako je maksimalna masa helikoptera na poletanju manja od 3.175 kg, pri čemu "D" predstavlja najveću dimenziju helikoptera (kada se rotor okreće) čije se korišćenje planira na helidromu.

Srednji nagib zone završnog prilaza i poletanja u bilo kom smeru ne sme da iznosi više od 3%, s tim da nijedan deo te zone ne sme da ima nagib veći od 7%.

Površina zone završnog prilaza i poletanja mora da bude stabilizovana, bez prepreka, odgovarajuće nosivosti, otporna na uticaj vazdušnog strujanja usled rada rotora, kao i da omogućava efekat blizine zemlje.

Zona prizemljenja i uzleta na helidromu (TLOF)

Član 12

Na helidromu mora da se nalazi najmanje jedna zona prizemljenja i uzleta, koja može da bude nepravilnog oblika, ali dovoljno velika da se u nju ucrta krug čiji je prečnik najmanje 0,83 x "D".

Ako se zona prizemljenja i uzleta nalazi unutar zone završnog prilaza i poletanja koja je dovoljno velika da se u nju ucrta krug prečnika većeg od "D", centar zone prizemljenja i uzleta mora da bude udaljen najmanje 0,5 x "D" od ivice zone završnog prilaza i poletanja.

Nagibi na zoni prizemljenja i uzleta moraju da budu takvi da onemogućavaju skupljanje vode na površini zone i ne smeju da iznose više od 2% u bilo kom smeru.

Površina zone prizemljenja i uzleta mora da bude stabilizovana, otporna na uticaj vazdušnog strujanja usled rada rotora i takve nosivosti da može da izdrži dinamičko opterećenje helikoptera.

Zona prizemljenja i uzleta može da se nalazi izvan zone završnog prilaza i poletanja, odnosno izvan poletno-sletne staze ako se aerodrom koristi za poletanje i sletanje helikoptera.

Zona prizemljenja i uzleta, zona završnog prilaza i poletanja i pozicija za parkiranje helikoptera moraju da budu povezane kopnenim i/ili vazdušnim putem za kretanje helikoptera, koji je dovoljno širok za bezbedan prolazak helikoptera i koji omogućava efekat blizine zemlje.

Pozicija za parkiranje helikoptera

Član 13

Pozicija za parkiranje helikoptera može da bude nepravilnog oblika, ali dovoljno velika da se u nju ucrta krug čiji je prečnik najmanje 0,83 x "D".

Površina pozicije za parkiranje helikoptera mora da bude stabilizovana, odgovarajuće nosivosti i otporna na uticaj vazdušnog strujanja usled rada rotora.

Ako je predviđeno lebdenje na poziciji za parkiranje helikoptera, neophodno je obezbediti prostor bez prepreka u prečniku 1,2 x "D", odnosno 2 x "D" ako je predviđeno da se helikopter okreće.

Zaštitna zona na helidromu (Safety area)

Član 14

Oko zone završnog prilaza i poletanja mora da se uspostavi zaštitna zona, koja se pruža na rastojanju od najmanje 3 m ili 0,5 x "D" (u zavisnosti šta je veće), u odnosu na granicu zone završnog prilaza i poletanja.

Ako je zona završnog prilaza i poletanja pravougaonog oblika svaka spoljna ivica zaštitne zone mora da bude dugačka najmanje 2 x "D", a ako je kružnog oblika prečnik zaštitne zone mora da bude najmanje 2 x "D".

U zaštitnoj zoni ne smeju da se nalaze nepokretni i pokretni objekti, osim nepokretnih lomljivih objekata koji zbog svoje namene moraju da budu u zaštitnoj zoni.

Ako je zaštitna zona čvrsta podloga, nagib te zone ne sme da iznosi više od 4% od ivice zone završnog prilaza i poletanja.

Ograničenje prepreka u blizini helidroma

Član 15

Na helidromu se uspostavljaju prilazna i odletna površ za ograničenje prepreka.

Prilazna i odletna površ su kose površi sa nagibom koji iznosi:

1) najviše 8% u prvom sektoru (koji počinje od spoljne ivice zaštitne zone u dužini od 245 m i sa divergencijom od 10%, odnosno 15% ako se helidrom koristi noću);

2) najviše 16% u drugom sektoru (koji se nastavlja na prvi sektor u dužini od 830 m do tačke gde je širina sektora 7 x "D" i visina iznad zone završnog prilaza i poletanja 152 m).

Na rastojanju do 10 m od spoljnih ivica zaštitne zone mora da postoji zaštitna površ pod uglom od 45° koju ne smeju da probijaju prepreke.

Oznake na aerodromu

Član 16

Za vreme korišćenja aerodroma površine za kretanje vazduhoplova moraju da budu obeležene oznakama koje omogućavaju jasno uočavanje iz vazduhoplova i ne izazivaju zabunu.

Oznake iz stava 1. ovog člana mogu da budu nepokretne i/ili pokretne.

Nepokretne oznake

Član 17

Nepokretne oznake poletno-sletne staze aerodroma su ugaonici, trake i linije.

Pragovi poletno-sletne staze aerodroma se obeležavaju ugaonicima čiji su kraci dužine 6 m i širine 1 m.

Ivice poletno-sletne staze aerodroma se obeležavaju trakama dužine 4 m i širine 1 m, koje se postavljaju na svakih 50 m.

Osim na način propisan u stavu 2. ovog člana, poletno-sletna staza sa veštačkim zastorom može da se obeleži dvema linijama bele boje širine 1 m, koje se protežu duž ivica poletno-sletne staze od jednog do drugog praga poletno-sletne staze.

Nepokretne oznake poletno-sletne staze moraju da budu bele boje, a nepokretne oznake rulne staze moraju da budu žute boje.

Ugaonici i trake se izrađuju od betona, tucanika i drugog pogodnog materijala i moraju da budu u nivou sa okolnim terenom.

Pokretne oznake

Član 18

Kao pokretne oznake poletno-sletne staze mogu da se koriste zastavice, konusi, zarubljene piramide, prizme i slično, čija visina mora da bude takva da elisa vazduhoplova ne može da dođe u kontakt sa oznakom.

Uglovi praga poletno-sletne staze se obeležavaju postavljanjem po jedne oznake crvene boje.

Bočne ivice poletno-sletne staze se obeležavaju oznakama bele ili crveno-bele boje, koje se postavljaju na međusobnom rastojanju od 50 m.

Rulne staze i prostor za parkiranje vazduhoplova se obeležavaju oznakama žute boje.

Pokretne oznake moraju da budu izrađene od krtog, lako lomljivog materijala ili nekog mekog materijala koji ne može da ugrozi bezbednost vazduhoplova ili da prouzrokuje njegovo oštećenje.

Prepreke i druga opasna mesta izvan poletno-sletne staze aerodroma koja mogu da ugroze bezbednost letenja se obeležavaju oznakama crvene boje.

Oznaka neupotrebljivosti poletno-sletne staze

Član 19

Oznaka u obliku krsta, čiji su kraci dužine 6 m i širine 0,9 m, se postavlja da ukaže pilotu na poletno-sletnu stazu koja nije u upotrebi.

Oznaka neupotrebljivosti poletno-sletne staze mora da bude napravljena od platna ili drugog pogodnog materijala bele ili žute boje.

Oznake na helidromu

Član 20

Zona završnog prilaza i poletanja se obeležava latiničnim slovom "H", bele boje, dimenzija 3 x 1,8 m, sa debljinom linija od 0,4 m.

Slovo "H" mora da bude smešteno u centru ili blizu centra zone završnog prilaza i poletanja, osim ako se zona prizemljenja i uzleta nalazi unutar zone završnog prilaza i poletanja, kada slovo "H" mora da bude smešteno u centar zone prizemljenja i uzleta.

Ivice zone završnog prilaza i poletanja se obeležavaju trakama bele boje, dužine 1,5 m i širine 0,3 m, sa razmakom od 1,5 do 2 m i ugaonicima čiji su kraci dužine 1,5 m i širine 0,3 m.

Ivice zone prizemljenja i uzleta se obeležavaju linijom bele boje, širine najmanje 0,3 m.

Izuzetno od st. 3. i 4. ovog člana, ivice zone završnog prilaza i poletanja i zone prizemljenja i uzleta se ne obeležavaju ako su one očigledne (različita vrsta podloge u odnosu na okolinu i sl).

Pozicija za parkiranje helikoptera se obeležava kružnom linijom žute boje, širine 0,5 m i unutrašnjeg prečnika 0,5 x "D".

Ako se posebno obeležava prostor za pristajanje helikoptera u okviru zone prizemljenja i uzleta, taj prostor se obeležava na način propisan u stavu 6. ovog člana.

Oznake na aerodromu na vodi

Član 21

Poletno-sletna staza aerodroma na vodi se obeležava na sledeći način:

1) ivice poletno-sletne staze moraju da se obeleže bovama bele boje ili druge boje koja je na vodenoj površini lako uočljiva;

2) bove moraju da budu postavljene na međusobnom rastojanju od najviše 50 m;

3) uglovi poletno-sletne staze moraju da budu obeleženi bovama crvene boje;

4) bove moraju da budu minimalnog prečnika 50 cm, prvenstveno u obliku lopte ili konusa i izrađene od plastike ili drugog sličnog materijala;

5) u vreme korišćenja aerodroma sve bove moraju da se nalaze na površini vode, pričvršćene za dno užetom sa kontrategom.

Prepreke i druga opasna mesta izvan poletno-sletne staze aerodroma na vodi koja mogu da ugroze bezbednost letenja se obeležavaju bovama ili zastavicama crvene boje.

Vodena površina namenjena za parkiranje vazduhoplova (sidrenje) se obeležava žutim bovama, ako se nalazi na mestu gde može da utiče na bezbednost saobraćaja na vodi i ako nije drugačije određeno propisima koji uređuju plovidbu na unutrašnjim vodama.

Pokazivač smera i jačine vetra

Član 22

Za vreme korišćenja na aerodromu, odnosno helidromu mora da postoji pokazivač smera i jačine vetra.

Pokazivač smera i jačine vetra mora da bude konusnog oblika, izrađen od platna i dužine najmanje 2 m.

Boje pokazivača smera i jačine vetra moraju da budu tako odabrane da je pokazivač smera i jačine vetra jasno uočljiv u odnosu na okolinu.

Pokazivač smera i jačine vetra mora da bude postavljen tako da je uočljiv iz vazduhoplova u letu, odnosno sa površina za kretanje vazduhoplova, s tim da na njega ne utiče poremećaj strujanja vazduha prouzrokovan okolnim objektima.

Pokazivač smera i jačine vetra se postavlja na visinu od najmanje 2 m, bočno od poletno-sletne staze na aerodromu, odnosno bočno od zone završnog prilaza i poletanja na helidromu.

Korišćenje aerodroma, odnosno helidroma noću

Član 23

Aerodrom može da se koristi noću ako su ispunjeni uslovi koji su predviđeni u propisu kojim se uređuje izdavanje dozvole za korišćenje aerodroma.

Helidrom može da se koristi noću ako raspolaže sistemom svetlosnog obeležavanja koji omogućava bezbedno poletanje i sletanje helikoptera noću.

Helidrom koji se koristi noću mora da raspolaže svetlima za osvetljavanje zone završnog prilaza i poletanja i zone prizemljenja i uzleta i svetlima za osvetljavanje pokazivača smera i jačine vetra.

Izuzetno od stava 3. ovog člana, helidrom ne mora da raspolaže svetlima za osvetljavanje zone završnog prilaza i poletanja ako je zona završnog prilaza i poletanja uočljiva noću ili je približna zoni prizemljenja i uzleta.

Na aerodromu, odnosno helidromu koji se koristi noću mora da se obezbedi rezervno napajanje sistema svetlosnog obeležavanja.

Sistem osvetljenja zone prizemljenja i uzleta i zone završnog prilaza i poletanja

Član 24

Sistem osvetljenja zone prizemljenja i uzleta mora da sadrži ivična svetla ili reflektore.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, ako postavljanje ivičnih svetala ili reflektora nije praktično, a zona završnog prilaza i poletanja je osvetljena, mogu da se postave nizovi razdeljenog tačkastog osvetljenja ili luminescentni paneli za indentifikaciju zone prizemljenja i uzleta.

Ivična svetla su svesmerna, netrepćuća svetla zelene boje.

Ivična svetla se postavljaju ravnomerno, na rastojanju od najviše 3 m, i to na ivici zone prizemljenja i uzleta ili najviše 1,5 m od te ivice, pod uslovom da je površina novonastalog prostora istog kvaliteta kao i zona prizemljenja i uzleta.

Reflektori se postavljaju tako da ne zaslepljuju pilota helikoptera i lica koja se nalaze na helidromu.

Zona završnog prilaza i poletanja se osvetljava sa najmanje 10 svesmernih netrepćućih svetiljki, bele boje, iste jačine, na rastojanju od najviše 5 m.

Dodatni sistemi svetlosnog obeležavanja helidroma

Član 25

U zavisnosti od karakteristike lokacije na kojoj se planira helidrom, osim svetala iz člana 23. ovog pravilnika, na helidromu se mogu postaviti sledeći sistemi svetala:

1) helidromski far;

2) sistem prilaznih svetala;

3) sistem svetala za označavanje raspoloživih pravaca za poletanje i/ili sletanje;

4) sistem vizuelnog azimutnog navođenja u prilazu za sletanje;

5) vizuelni pokazivač ugla prilaženja;

6) svetla za obeležavanje prepreka i reflektori za osvetljavanje prepreka;

7) svetla za obeležavanje zemaljskog ili vazdušnog puta za kretanje helikoptera.

Ako se prilikom pregleda podnete dokumentacije ili neposrednog pregleda lokacije helidroma utvrdi da način svetlosnog obeležavanja helidroma koji planira podnosilac zahteva ne omogućava bezbedno korišćenje helidroma noću, ovlašćeno lice Direktorata može zahtevati od podnosioca zahteva dopunu podnete dokumentacije i postavljanje jednog ili više sistema svetlosnog obeležavanja iz stava 1. ovog člana.

Primena, karakteristike i način postavljanja sistema iz stava 1. ovog člana data su u Aneksu 14 (Knjiga 2) Konvencije o međunarodnom civilnom vazduhoplovstvu i Priručniku o helidromima (ICAO Dokument broj 9261).

Podnošenje zahteva za izdavanje saglasnosti za korišćenje

Član 26

Zahtev za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma podnosi se Direktoratu, najkasnije 60 dana pre dana kada se planira početak korišćenja aerodroma, odnosno helidroma.

Obrazac zahteva za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma je dat u Prilogu 1, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Dokumentacija koja se podnosi uz zahtev za izdavanje saglasnosti za korišćenje

Član 27

Uz zahtev za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma podnosilac zahteva je dužan da dostavi sledeću dokumentaciju:

1) uputstvo za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma, u dva primerka;

2) ispravu (u originalu ili overenom prepisu) kojom dokazuje pravo svojine ili pravo korišćenja površine na kojoj se nalazi aerodrom, odnosno helidrom;

3) snimak na osnovu koga je moguće utvrditi geografski položaj aerodroma, odnosno helidroma na karti;

4) situacioni plan aerodroma, odnosno helidroma (sa ucrtanim površinama za kretanje vazduhoplova, objektima, preprekama, oznakama katastarskih parcela i sl), izrađen od strane lica koje je ovlašćeno za poslove premera;

5) odobrenje nadležne lučke kapetanije sa nautičkim uslovima (samo za aerodrom na vodi);

6) saglasnost ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove (ako se aerodrom, odnosno helidrom planira u pograničnom pojasu);

7) tehničku dokumentaciju koja se odnosi na korišćenje aerodroma, odnosno helidroma noću (ako se planira korišćenje aerodroma, odnosno helidroma noću);

8) drugu dokumentaciju za koju Direktorat oceni da je potrebna da bi odlučio o zahtevu.

Uputstvo za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 28

Uputstvo za korišćenje aerodroma je dokument koji sadrži osnovne podatke o operateru aerodroma, odnosno helidroma, tehničke podatke o aerodromu, odnosno helidromu, procedure za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma i druge podatke od značaja za bezbedno odvijanje letačkih aktivnosti na aerodromu, odnosno helidromu.

Donošenjem rešenja o izdavanju saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma Direktorat odobrava i uputstvo za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da ažurira uputstvo za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma i da za sve izmene tog uputstva pribavi saglasnost Direktorata.

Struktura i sadržaj uputstva za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma su dati u Prilogu 2, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Postupak za izdavanje saglasnosti za korišćenje

Član 29

Po prijemu zahteva za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma, Direktorat sprovodi postupak radi utvrđivanja ispunjenosti uslova za izdavanje saglasnosti.

Postupak se sastoji od pregleda podnetog zahteva i prateće dokumentacije, pribavljanja mišljenja pružaoca usluga kontrole letenja u pogledu mogućnosti izrade navigacionih postupaka za aerodrom, odnosno helidrom za koji je podnet zahtev i, po pravilu, neposrednog pregleda aerodroma, odnosno helidroma.

Pregled podnetog zahteva i prateće dokumentacije obuhvata proveru statusa podnosioca zahteva i zemljišta na kome se nalazi aerodrom, odnosno helidrom, proveru usklađenosti dostavljene tehničke dokumentacije sa tehničkim uslovima propisanim ovim pravilnikom, proveru postojanja prepreka na području aerodroma, odnosno helidroma, proveru uputstva za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma, kao i proveru ostale dokumentacije iz člana 27. ovog pravilnika.

Neposredan pregled aerodroma, odnosno helidroma

Član 30

Neposredan pregled predstavlja pregled aerodroma, odnosno helidroma sa ciljem da se utvrdi tačnost i potpunost podataka dostavljenih u zahtevu za izdavanje saglasnosti i pratećoj dokumentaciji.

Neposredan pregled, između ostalog, obuhvata:

1) pregled dimenzija i stanja površina za kretanje vazduhoplova i objekata na aerodromu, odnosno helidromu;

2) utvrđivanje postojanja prepreka iznad površi za ograničenje prepreka i u blizini aerodroma, odnosno helidroma, odnosno utvrđivanje postojanja visokog rastinja, dalekovoda, žičara i sličnih objekata koji mogu da ugroze bezbednost odvijanja letačkih aktivnosti;

3) proveru postojanja spasilačko-vatrogasnog i medicinskog obezbeđenja na aerodromu, odnosno helidromu;

4) pregled oznaka poletno-sletne staze aerodroma, odnosno helidroma.

Neposredan pregled aerodroma, odnosno helidroma se ne sprovodi ako Direktorat na osnovu pregleda podnetog zahteva i prateće dokumentacije može sa sigurnošću da utvrdi da podnosilac zahteva ne ispunjava uslove za izdavanje saglasnosti za korišćenje.

Odlučivanje o zahtevu za izdavanje saglasnosti za korišćenje

Član 31

Direktorat donosi rešenje o zahtevu za izdavanje saglasnosti za korišćenje u roku od 60 dana od dana kada je zahtev dostavljen.

Ako utvrdi da podnosilac zahteva ispunjava propisane uslove, Direktorat donosi rešenje o izdavanju saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Direktorat donosi rešenje kojim se odbija zahtev za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma ako pregledom podnetog zahteva i prateće dokumentacije i/ili neposrednim pregledom utvrdi postojanje nepravilnosti koje utiču na bezbedno poletanje ili sletanje vazduhoplova ili ako ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove odbije da izda saglasnost za aerodrom, odnosno helidrom u pograničnom pojasu.

Sadržaj specifikacije

Član 32

Saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma mora da sadrži naziv, lokaciju, nadmorsku visinu i referentnu tačku aerodroma, odnosno helidroma, podatke o operateru aerodroma, odnosno helidroma, datum izdavanja saglasnosti, kao i specifikaciju uslova za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Aerodrom, odnosno helidrom se može koristiti u vazdušnom saobraćaju samo u skladu sa uslovima koje Direktorat odredi u specifikaciji saglasnosti za korišćenje.

Specifikacija saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma obuhvata:

1) dimenzije, pravac pružanja i vrstu podloge poletno-sletne staze i osnovne staze poletno-sletne staze za aerodrome, odnosno vrednost "D", dimenzije i vrstu podloge zone prizemljenja i uzleta i zone završnog prilaza i poletanja za helidrome;

2) otvorenost aerodroma, odnosno helidroma za javnu upotrebu, kao i vreme otvorenosti (ako je otvoren za javnu upotrebu);

3) uslove korišćenja aerodroma, odnosno helidroma (danju/noću, VFR/IFR);

4) posebna ograničenja za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma (s obzirom na prepreke, nosivost podloge i sl).

Izmena i suspenzija saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 33

Saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma Direktorat izdaje na neodređeno vreme.

Ako operater aerodroma, odnosno helidroma, u toku važenja saglasnosti za korišćenje, namerava da izvrši značajne izmene na aerodromu, odnosno helidromu (npr. određivanje nove poletno-sletne staze, izmena pravca pružanja poletno-sletne staze i sl) dužan je da podnese Direktoratu zahtev za izmenu saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma, sa dokumentacijom na kojoj zasniva svoj zahtev.

Ako u toku važenja saglasnosti vazduhoplovni inspektor, vršeći inspekcijski nadzor, ustanovi da je aerodrom, odnosno helidrom prestao da ispunjava neki od uslova pod kojim je saglasnost izdata, on može da podnese obrazloženi pismeni predlog direktoru Direktorata da se saglasnost izmeni, suspenduje ili stavi van snage.

U slučaju da uvaži predlog iz stava 3. ovog člana, direktor Direktorata donosi rešenje o izmeni, suspenziji ili stavljanju van snage saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Obrazac zahteva za izmenu saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma je dat u Prilogu 1. ovog pravilnika.

Posledice izmene i suspenzije saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 34

Rešenjem o izmeni saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma se menja specifikacija uslova za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Rešenjem o suspenziji saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma operateru se izriče zabrana korišćenja aerodroma, odnosno helidroma u cilju obavljanja letačkih aktivnosti.

Zabrana korišćenja aerodroma, odnosno helidroma iz stava 2. ovog člana može da traje najduže šest meseci, računajući od dana kada je dostavljeno rešenje o suspenziji.

Direktorat može rešenjem o suspenziji da naloži operateru aerodroma, odnosno helidroma da u određenom roku ispuni odgovarajuće obaveze radi ispunjenja propisanih uslova za važenje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Suspenzija saglasnosti za korišćenje se ukida ako operater aerodroma, odnosno helidroma pre isteka određenog roka ispuni obaveze koje su mu naložene rešenjem o suspenziji.

Stavljanje van snage saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 35

Direktorat stavlja van snage saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma:

1) ako operater aerodroma, odnosno helidroma ne ispuni obaveze koje su mu naložene rešenjem o suspenziji do isteka roka koji je određen u rešenju o suspenziji;

2) neposredno, na osnovu predloga vazduhoplovnog inspektora za stavljanje saglasnosti van snage, ako je očigledno da operater aerodroma, odnosno helidroma ne ispunjava uslove za obavljanje delatnosti ili ako se aerodrom, odnosno helidrom ne može dovesti u stanje koje je neophodno za bezbedno odvijanje letačkih aktivnosti.

Prenos saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 36

Operater aerodroma, odnosno helidroma (prenosilac saglasnosti) može, uz odobrenje Direktorata, da prenese važeću saglasnost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma na drugog operatera (primalac saglasnosti), pri čemu prenosilac saglasnosti zadržava svu odgovornost za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma, sve dok Direktorat ne odobri prenos saglasnosti.

Prenos saglasnosti se vrši na osnovu pismenog zahteva koji primalac saglasnosti podnosi Direktoratu, najkasnije 60 dana pre nego što prenosilac saglasnosti prestane da koristi aerodrom, odnosno helidrom, a prenosilac saglasnosti je dužan da u istom roku pismeno obavesti Direktorat da planira prenos saglasnosti.

Uz zahtev iz stava 2. ovog člana primalac saglasnosti podnosi ispravu kojom se dokazuje pravo svojine ili pravo korišćenja površine na kojoj se nalazi aerodrom, odnosno helidrom, kao i izjavu operatera aerodroma, odnosno helidroma kojom daje saglasnost za prenos, ako ta saglasnost ne proizlazi iz sadržine same isprave.

Direktorat odobrava prenos saglasnosti ako na osnovu izvršene provere utvrdi da primalac saglasnosti ispunjava uslove za izdavanje saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma propisane zakonom kojim se uređuje vazdušni saobraćaj i ovim pravilnikom.

Ako odobri prenos saglasnosti, Direktorat izdaje saglasnost za korišćenje novom operateru, a podatke o novom operateru unosi u evidenciju aerodroma.

Obaveštavanje o saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma

Član 37

O izdavanju, izmeni, prenosu, suspenziji i stavljanju van snage saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma koji je otvoren za javnu upotrebu, Direktorat obaveštava pružaoca usluga vazduhoplovnog informisanja radi objavljivanja tih podatka u Integrisanom vazduhoplovnom informativnom paketu.

Spasilačko-vatrogasno i medicinsko obezbeđenje na aerodromu, odnosno helidromu

Član 38

Operater aerodroma, odnosno helidroma koji je otvoren za javnu upotrebu je dužan da, za vreme otvorenosti aerodroma, odnosno helidroma obezbedi spasilačko-vatrogasno i medicinsko obezbeđenje na aerodromu, odnosno helidromu.

Aerodrom, odnosno helidrom ispunjava uslove u pogledu spasilačko-vatrogasnog obezbeđenja, ako operater aerodroma, odnosno helidroma obezbedi aparate za gašenje požara sa najmanje 50 kg sredstava za suvo gašenje požara i prisustvo najmanje jednog lica koje je završilo osnovnu obuku i praktičnu proveru znanja iz oblasti zaštite od požara, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od požara.

Medicinsko obezbeđenje na aerodromu, odnosno helidromu se sastoji od apoteke za prvu pomoć (makaze, zavojni i potrošni materijal - alkohol, benzin, vata, gaza, flaster, gumene rukavice i sl), nosila i vozila za prevoz povređenih.

Za vreme otvorenosti aerodrom na vodi mora da bude snabdeven apotekom za prvu pomoć, kao i sledećom opremom za gašenje požara i spasavanje na vodi: aparat za gašenje požara tipa S-3, radio-stanica, dva vesla, konopac debljine 10 mm i dužine do 10 m, dva pojasa za spasavanje, megafon, nož i najmanje jedan čamac sa motorom u koji se smešta oprema za gašenje požara i spasavanje.

Pregled i održavanje površina za kretanje vazduhoplova

Član 39

Operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da redovno pregleda površine za kretanje vazduhoplova, da bi utvrdio da li se na njima nalaze oštećenja (krtičnjaci, rupe i sl) ili strani predmeti.

Operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da pre početka korišćenja aerodroma, odnosno helidroma uočena oštećenja sanira, a strane predmete ukloni.

Ako ne postupi na način propisan u stavu 2. ovog člana, operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da privremeno obustavi korišćenje aerodroma, odnosno helidroma.

Ako je aerodrom, odnosno helidrom otvoren za javnu upotrebu, operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da o privremenoj neupotrebljivosti površina za kretanje vazduhoplova obavesti pružaoca usluga vazduhoplovnog informisanja.

Operater aerodroma, odnosno helidroma koji je otvoren za javnu upotrebu je dužan da vodi liste izvršenih pregleda.

Obaveštavanje o promenama

Član 40

Ako nakon izdavanja saglasnosti za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma nastupi neka promena na aerodromu odnosno helidromu ili u njegovoj okolini koja može da utiče na bezbednost letenja (npr. novi dalekovod, žičara i sl), operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da prestane sa korišćenjem aerodroma, odnosno helidroma i da o toj promeni odmah obavesti Direktorat i pružaoca usluga vazduhoplovnog informisanja.

Zaštita od nekontrolisanog pristupa ljudi i životinja

Član 41

Za vreme korišćenja aerodroma, odnosno helidroma zabranjeno je kretanje ljudi, vozila i životinja po površinama za kretanje vazduhoplova.

U cilju sprečavanja kretanja iz stava 1. ovog člana, operater aerodroma, odnosno helidroma koji je otvoren za javnu upotrebu je dužan da na aerodromu, odnosno helidromu postavi ogradu ili drugu prikladnu prepreku ili da preduzme drugu odgovarajuću meru zaštite aerodroma, odnosno helidroma, ako Direktorat prilikom provere uslova za izdavanje saglasnosti proceni da je to postavljanje neophodno sa stanovišta bezbednosti vazdušnog saobraćaja.

U slučaju da su u blizini aerodroma, odnosno helidroma zasejane poljoprivredne kulture koje predstavljaju izvor hrane za ptice i uzrok njihovog okupljanja, operater aerodroma, odnosno helidroma je dužan da pre korišćenja aerodroma preduzme mere osmatranja i rasterivanja ptica.

Važenje dozvola izdatih pre stupanja na snagu Pravilnika

Član 42

Dozvole za korišćenje letilišta koje su izdate po propisu koji je bio na snazi do stupanja na snagu ovog pravilnika ostaju da važe do isteka roka na koji su izdate.

Prestanak važenja drugih propisa

Član 43

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o letilištima i terenima ("Službeni glasnik RS", br. 23/12 i 33/13).

Stupanje Pravilnika na snagu

Član 44

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

Prilog 1.

OBRAZAC ZAHTEVA ZA IZDAVANJE/IZMENU SAGLASNOSTI ZA KORIŠĆENJE AERODROMA/HELIDROMA

 

 

Prilog 2.

STRUKTURA I SADRŽAJ UPUTSTVA ZA KORIŠĆENJE AERODROMA, ODNOSNO HELIDROMA

Deo 1. Vođenje i ažuriranje uputstva za korišćenje aerodroma/helidroma

a) distribucija i dostupnost uputstva za korišćenje aerodroma/helidroma;

b) način ažuriranja uputstva za korišćenje aerodroma/helidroma;

v) lista izmena i dopuna s datumom unosa i datumom početka važenja izmena i dopuna;

g) lista važećih strana;

d) izjava da nisu dopuštene nikakve rukom pisane izmene i dopune.

Deo 2. Osnovni podaci o operateru aerodroma/helidroma i podaci o aerodromu/helidromu

2.1. Podaci o operateru aerodroma/helidroma

a) naziv operatera;

b) adresa operatera;

v) brojevi telefona;

g) elektronska pošta.

2.2. Podaci o aerodromu/helidromu

a) naziv i adresa aerodroma/helidroma;

b) lokacija aerodroma/helidroma;

v) geografske koordinate referentne tačke aerodroma/helidroma (određene u skladu sa sistemom WGS-84);

g) nadmorska visina aerodroma/helidroma;

d) referentna temperatura aerodroma/helidroma.

đ) pravac pružanja, dužina, širina i vrsta podloge poletno-sletne staze, osnovne staze i rulnih staza na aerodromu, odnosno vrednost "D", dimenzije zaštitne zone, zone prizemljenja i uzleta i zone završnog prilaza i poletanja na helidromu;

e) dimenzije i vrsta podloge platformi;

ž) deklarisane dužine (TORA, TODA, ASDA i LDA).

2.3. Uslovi korišćenja aerodroma/helidroma

a) otvorenost aerodroma, odnosno helidroma za javnu upotrebu, kao i vreme otvorenosti (ako je otvoren za javnu upotrebu);

b) uslovi korišćenja aerodroma, odnosno helidroma (danju/noću, VFR/IFR);

v) posebna ograničenja za korišćenje aerodroma, odnosno helidroma (s obzirom na prepreke, nosivost podloge i sl), ako postoje.

Deo 3. Operativne procedure na aerodromu/helidromu

3.1. Izveštavanje o promenama

Izveštavanje o promenama obuhvata izveštavanje o svim promenama informacija o aerodromu/helidromu koje su navedene u Zborniku vazduhoplovnih informacija (AIP) i način za podnošenja zahteva za izdavanje NOTAM-a kada je potrebno. U ovom delu je potrebno navesti imena i dužnosti osoba koje su zadužene za beleženje promena i njihove brojeve telefona na kojima su dostupni.

3.2. Pristup površinama za kretanje vazduhoplova na aerodromu/helidromu

Način sprečavanja neovlašćenog ulaska osoba, vozila, opreme i životinja na površine za kretanje vazduhoplova koji obuhvata imena i dužnosti osoblja zaduženog za kontrolu pristupa aerodromu/helidromu i njihove brojeve telefona na kojima su dostupni.

3.3. Postupanje u vanrednim situacijama na aerodromu/helidromu

Način postupanja u vanrednim situacijama na aerodromu/helidromu koji obuhvata imena i dužnosti osoblja zaduženog za koordinaciju aktivnosti u vanrednim situacijama na aerodromu/helidromu.

3.4. Spasilačko-vatrogasno obezbeđenje na aerodromu/helidromu

Podaci o objektima, opremi, osoblju i procedurama namenjenim za primenu propisa o spasilačko-vatrogasnom obezbeđenju, uključujući imena i dužnosti osoblja zaduženog za pružanje spasilačko-vatrogasnog obezbeđenja na aerodromu/helidromu.

3.5. Pregled površina za kretanje vazduhoplova i površi za ograničenje prepreka koje obavlja operater aerodroma/helidroma

Način i učestalost pregleda površina za kretanje vazduhoplova i površi za ograničenje prepreka i imena i dužnosti osoba odgovornih za sprovođenje pregleda, kao i brojeve telefona na kojima su oni dostupni.

3.6. Vizuelna sredstva i električni sistemi na aerodromu/helidromu

Način i učestalost pregleda i način održavanja vazduhoplovnih svetala, znakova, markera i električnog sistema (ako postoje) na aerodromu/helidromu i imena i dužnosti osoba odgovornih za pregled i održavanje svetala, kao i brojeve telefona na kojima su oni dostupni.

3.7. Održavanje površina za kretanje vazduhoplova

Način održavanja površina za kretanje vazduhoplova, uključujući imena i dužnosti osoblja zaduženog za održavanje površina za kretanje vazduhoplova na aerodromu/helidromu.

3.8. Radovi na aerodromu/helidromu

Postupak planiranja i bezbedno sprovođenje radova izgradnje i održavanja na ili u blizini površina za kretanje vazduhoplova, koji mogu da probijaju površi za ograničenje prepreka.

3.9. Upravljanje platformom

Procedure za upravljanje platformom uključuju procedure za dodeljivanje parking pozicija vazduhoplovima, procedure za startovanje motora i vuču vazduhoplova i slično.

3.10. Upravljanje bezbednošću na platformi

Procedure za osiguranje bezbednosti na platformi obuhvataju:

a) zaštitu od udara mlaza;

b) preduzimanje mera bezbednosti tokom dopune vazduhoplova gorivom;

v) čišćenje platforme;

g) procedure za izveštavanje o nezgodama i udesima na platformi;

d) procedure za proveru ispunjavanja bezbednosnih standarda osoblja koje radi na platformi.

3.11. Kontrola kretanja vozila u kontrolisanoj zoni aerodroma/helidroma

Procedure za kontrolu kretanja vozila koja se kreću na ili u blizini površina za kretanje vazduhoplova.

3.12. Smanjenje opasnosti od prisustva ptica i divljih životinja

Način za umanjenje i otklanjanje opasnosti od prisustva ptica i divljih životinja na definisanim putanjama leta ili na površinama za kretanje vazduhoplova i imena i dužnosti osoba odgovornih za smanjenje i otklanjanje opasnosti od prisustva ptica i divljih životinja, kao i brojeve telefona na kojima su te osobe dostupne.

3.13. Kontrola prepreka

Procedure za:

a) kontrolu prepreka pod nadležnošću operatera;

b) kontrolu visine objekata u okviru granica površi za ograničenje prepreka;

v) kontrolu izgradnje novih objekata u blizini aerodroma;

g) obaveštavanje Direktorata o prirodi i lokaciji prepreka, kao i o svim naknadnim izmenama prepreka radi sprovođenja neophodnih aktivnosti, uključujući i dopunu AIS publikacija.

3.14. Uklanjanje oštećenih ili neispravnih vazduhoplova

Postupak uklanjanja oštećenih ili neispravnih vazduhoplova na ili u blizini površina za kretanje vazduhoplova i imena, dužnosti i brojevi telefona osoba odgovornih za uklanjanje oštećenih ili neispravnih vazduhoplova.

3.15. Rukovanje opasnim teretom

Procedure za bezbedno rukovanje i skladištenje opasnog tereta na aerodromu/helidromu obuhvataju:

a) procedure za određivanje posebnih oblasti na aerodromu/helidromu za skladištenje zapaljivih tečnosti (uključujući gorivo za avione) i drugog opasnog tereta;

b) metode koje treba sprovesti prilikom dopremanja, skladištenja, otpremanja i rukovanja opasnim teretom.

3.16. Korišćenje aerodroma, odnosno helidroma noću

Procedure za bezbedno korišćenje aerodroma, odnosno helidroma noću.

3.17. Ostalo

Ostali podaci od značaja za bezbedno odvijanje letačkih aktivnosti na aerodromu, odnosno helidromu.

Napomena 1: U procedure za svaku od navedenih kategorija uključuju se jasne i precizne informacije o tome:

- kada ili pod kojim okolnostima se primenjuju operativne procedure;

- kako se operativne procedure primenjuju;

- koje aktivnosti se preduzimaju;

- koje osobe sprovode aktivnosti;

- koja je oprema neophodna za sprovođenje aktivnosti, kao i pristup toj opremi.

Napomena 2: Potrebno je naznačiti ako neka od tačaka Dela 3. nije primenljiva.

Deo 4. Prilozi

a) snimak na osnovu koga je moguće utvrditi geografski položaj aerodroma, odnosno helidroma na karti;

b) situacioni plan aerodroma, odnosno helidroma (sa ucrtanim površinama za kretanje vazduhoplova, objektima, preprekama, oznakama katastarskih parcela i sl);

v) ostali prilozi.