ODLUKA

O DONOŠENJU METODOLOGIJE ZA ODREĐIVANJE TROŠKOVA PRIKLJUČENJA NA SISTEM ZA PRENOS I DISTRIBUCIJU ELEKTRIČNE ENERGIJE

("Sl. glasnik RS", br. 109/2015)

1. Donosi se Metodologija za određivanje troškova priključenja na sistem za prenos i distribuciju električne energije, koja je štampana uz ovu odluku i čini njen sastavni deo.

2. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o utvrđivanju Metodologije za određivanje troškova priključenja na sistem za prenos i distribuciju električne energije i Metodologija o kriterijumima i načinu određivanja troškova priključenja na sistem za prenos i distribuciju električne energije ("Službeni glasnik RS", broj 77/2012).

3. Ovu odluku objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".

4. Ova odluka stupa na snagu 1. marta 2016. godine.

METODOLOGIJA
ZA ODREĐIVANJE TROŠKOVA PRIKLJUČENJA NA SISTEM ZA PRENOS I DISTRIBUCIJU ELEKTRIČNE ENERGIJE

I PREDMET METODOLOGIJE

Ovom metodologijom se utvrđuju način i bliži kriterijumi za obračun troškova priključenja objekta proizvođača i objekta kupca na prenosni sistem električne energije i distributivni sistem električne energije (u daljem tekstu: metodologija), u zavisnosti od mesta priključenja na sistem, odobrene snage, potrebe za izvođenjem radova, potrebe za ugrađivanjem neophodne opreme, uređaja i materijala, na osnovu drugih objektivnih kriterijuma, kao i način, postupak i rokovi za dostavljanje podataka i dokumentacije Agenciji za energetiku Republike Srbije.

II POJMOVI

Pojmovi koji se koriste u ovoj metodologiji imaju sledeće značenje:

1) Grupni tipski priključak - tipski priključak sa više mernih uređaja, a najviše 64 merna uređaja, u objektu koji se priključuje na sistem;

2) Individualni priključak - svaki priključak na sistem koji ne ispunjava uslove za tipski priključak utvrđene ovom metodologijom;

3) Merni uređaj - brojilo električne energije, naponski i strujni merni transformator i ostala pomoćna oprema koja je u funkciji merenja električne energije;

4) Objekat - objekat proizvođača ili objekat kupca koji se priključuje na sistem;

5) Oklopljeno postrojenje - oklopljena transformatorska stanica u SF6 tehnici;

6) Operator sistema - operator prenosnog sistema električne energije ili operator distributivnog sistema električne energije;

7) Podnosilac zahteva za izdavanje odobrenja za priključenje - proizvođač ili kupac koji je pokrenuo postupak za izdavanje odobrenja za priključenje objekta na sistem;

8) Pojedinačni tipski priključak - tipski priključak sa jednim mernim uređajem;

9) Priključak - skup vodova, opreme i uređaja, uključujući mernu opremu i merno mesto, kojima se instalacija objekta energetskog subjekta, proizvođača ili krajnjeg kupca, fizički povezuje sa najbližom tačkom na prenosnim, odnosno distributivnim sistemu u kojoj je priključenje tehnički i pravno moguće;

10) Priključenje - skup aktivnosti na realizaciji priključka koje obuhvataju: analizu uslova priključenja na sistem, rešavanje imovinsko pravnih odnosa, izradu neophodne tehničke dokumentacije, ishodovanje dozvola za gradnju, građenje priključka, praćenje gradnje priključka, tehnički pregled i pribavljanje upotrebne dozvole za priključak i stavljanje priključka pod napon;

11) Sistem - prenosni sistem električne energije ili distributivni sistem električne energije;

12) Tipska udaljenost od sistema - obračunska veličina za utvrđivanje troškova tipskog priključka, koja iznosi 15 metara za svaku udaljenost od sistema koja nije veća od 25 metara;

13) Tipski priključak - priključak objekta kupca na niskonaponsku mrežu čija maksimalna odobrena snaga nije veća od 43,5 kW (3 x 63 A) po mernom uređaju i za čiju se realizaciju ugrađuje dvotarifno brojilo sa integrisanim uređajem za upravljanje tarifom najmanje propisane klase tačnosti i tipizirana oprema potrebna za realizaciju dvotarifnog merenja;

14) Udaljenost od sistema - rastojanje od objekta do najbliže tačke na postojećem sistemu u kojoj je priključenje tehnički i pravno moguće, mereno trasom voda;

15) Unutrašnji deo priključka - deo instalacije priključka u objektu kupca od kablovske priključne kutije ili mesta prihvatanja voda na objektu (zidne konzole ili krovnog nosača) do mernog uređaja;

16) Tržišna cena - cena utvrđena na osnovu ispostavljenih računa i situacija dobavljača, postignuta pod najpovoljnijim uslovima u propisanom postupku nabavke dobara, usluga i radova, iskazana bez PDV-a (osim cena motornih goriva koje se iskazuju sa PDV-om) koja je po fizičkom obimu najveće pribavljanje dobara, usluga i radova u godini u kojoj operator sistema donosi akt o visini troškova priključenja, odnosno u godini u kojoj je vršio poslednje ovakvo pribavljanje;

17) Cena koštanja - cena koju utvrđuje operator sistema, kada elemente strukture troškova priključenja obezbeđuje u vlastitoj režiji, i koja ima isto značenje kao u Međunarodnom računovodstvenom standardu 16, a koja se na ovaj način obračunava za sve kategorije priključka u vreme donošenja akta o visini troškova priključenja;

18) Cena koštanja radnog časa - cena utvrđena prema normiranom stepenu i vrsti stručne spreme lica koja izvode radove, na osnovu bruto zarade sa doprinosima na teret poslodavca za lica angažovana na izvođenju radova, obračunata za mesec koji prethodi mesecu u kome se donosi akt o visini troškova priključenja, podeljena sa brojem časova rada u tom mesecu.

Ostali pojmovi upotrebljeni u ovoj metodologiji imaju isto značenje kao i u Zakonu o energetici.

III KRITERIJUMI ZA ODREĐIVANJE VISINE I STRUKTURE TROŠKOVA PRIKLJUČENJA

III.1. Kriterijumi za određivanje visine troškova priključenja

Troškovi priključenja određuju se na osnovu sledećih kriterijuma: mesta priključenja na sistem, odobrene snage, vrste uređaja, opreme i materijala koje je potrebno ugraditi, vrste i obima radova koje je potrebno izvesti radi priključenja objekta na sistem, kao i na osnovu drugih objektivnih kriterijuma kojima se stvaraju uslovi za priključenje.

Troškovi priključenja utvrđuju se prema najpovoljnijoj vrednosti uređaja, opreme, materijala, radova, usluga i dr. pribavljenog u postupku nabavke dobara, usluga i radova u skladu sa zakonom (u daljem tekstu: tržišna cena), odnosno prema njihovoj ceni koštanja, kada ih operator sistema obezbeđuje u vlastitoj režiji.

III.2. Struktura troškova priključenja

Troškovi priključenja obuhvataju:

1) troškove izrade studije priključenja, projektovanja i pribavljanja potrebne dokumentacije,

2) troškove opreme, uređaja i materijala,

3) troškove izvođenja radova,

4) troškove stručnih i operativnih poslova koje je neophodno izvršiti radi priključenja objekta na sistem i

5) deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta, a u zavisnosti od odobrene snage.

Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta, obuhvata troškove obezbeđenja kapaciteta u sistemu neophodnih za sigurnu isporuku električne energije kupcima.

IV VRSTE PRIKLJUČKA

Prema složenosti priključka i u zavisnosti od tehničkih uslova priključenja objekta na sistem, vrste i udaljenosti objekta od sistema, kao i načina priključenja, priključci su podeljeni na dve vrste:

1) tipski priključak i

2) individualni priključak.

Ako je udaljenost objekta od sistema veća od 25 metara, priključak je tipski:

- ako za tipski presek voda i zahtevanu snagu priključenja napon na mestu merenja nije ispod propisane vrednosti, bez obzira na tip priključka po osnovu vrste voda (nadzemni, podzemni);

- za nadzemne vodove, ako se za izgradnju priključka koriste noseći stubovi, odnosno ako za izgradnju priključka nije potrebno ugraditi zatezni stub, pri čemu se eventualna ugradnja zateznog stuba u trasi mreže ne uzima u obzir.

IV.1. Tipski priključak

U zavisnosti od broja mernih uređaja, tipski priključak se razvrstava u dve podvrste tipskih priključaka:

- pojedinačni tipski priključak i

- grupni tipski priključak.

U zavisnosti od mesta ugradnje merno razvodnog ormana, tipski priključak se može razvrstati u dve grupe tipskih priključaka:

- tipski priključak sa merno razvodnim ormanom na objektu koji se priključuje i

- tipski priključak sa merno razvodnim ormanom koji nije na objektu koji se priključuje, već je na stubu ili na posebnom postolju.

U zavisnosti od odobrene snage, vrste voda i broja faza u okviru podvrste pojedinačnog tipskog priključka, utvrđuju se sledeći tipovi:

Tabela 1: Pojedinačni tipski priključak

Redni broj	Tip - oznaka priključka	Opis
Redni broj	Tip - oznaka priključka	Odobrena snaga	Vrsta voda	Broj faza
Tipovi priključka sa merno razvodnim ormanom na objektu koji se priključuje
1.	M1A	do 14,5 kW	nadzemni	jedna
2.	M2A	do 14,5 kW	podzemni	jedna
3.	M3A	do 14,5 kW	nadzemno-podzemni	jedna
4.	T1A	do 43,5 kW	nadzemni	tri
5.	T2A	do 43,5 kW	podzemni	tri
6.	T3A	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni	tri
Tipovi priključka sa merno razvodnim ormanom koji nisu na objektu koji se priključuje
7.	M1B	do 14,5 kW	nadzemni	jedna
8.	M2B	do 14,5 kW	podzemni	jedna
9.	M3B	do 14,5 kW	nadzemno-podzemni	jedna
10.	T1B	do 43,5 kW	nadzemni	tri
11.	T2B	do 43,5 kW	podzemni	tri
12.	T3B	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni	tri

U zavisnosti od maksimalnog broja mernih uređaja, odobrene snage po mernom uređaju, vrste i preseka voda i namene potrošnje električne energije (da li se koristi i za zagrevanje prostorija), u okviru podvrste grupnog tipskog priključka, utvrđuju se sledeći tipovi:

Tabela 2: Grupni tipski priključak

Redni broj	Tip - oznaka priključka	Opis
Redni broj	Tip - oznaka priključka	Maksimalni broj mernih uređaja	Broj mernih uređaja za obračun	Odobrena snaga po mernom uređaju	Vrsta voda
Tipovi priključaka za objekte kod kojih je broj mernih uređaja do četiri sa merno razvodnim ormanom na objektu koji se priključuje
1.	G11A	4	3	do 43,5 kW	nadzemni
2.	G12A	4	3	do 43,5 kW	podzemni
3.	G13A	4	3	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni
Tipovi priključaka za objekte kod kojih je broj mernih uređaja do četiri sa merno razvodnim ormanom koji nije na objektu koji se priključuje
4.	G11B	4	3	do 43,5 kW	nadzemni
5.	G12B	4	3	do 43,5 kW	podzemni
6.	G13B	4	3	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni
Tipovi priključaka za objekte kod kojih je broj mernih uređaja veći od četiri
7.	G21	8	6	do 43,5 kW	nadzemni
8.	G22	8	6	do 43,5 kW	podzemni
9.	G23	8	6	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni
Tipovi priključaka za objekte kod kojih je broj mernih uređaja veći od osam
10.	G31	16	12	do 43,5 kW	nadzemni
11.	G32	16	12	do 43,5 kW	podzemni
12.	G33	16	12	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni
Tipovi priključaka za objekte kod kojih je broj mernih uređaja veći od šesnaest
13.	G41	32	24	do 43,5 kW	nadzemni
14.	G42	32	24	do 43,5 kW	podzemni
15.	G43	32	24	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni
Tipovi priključaka za objekte u kojima se električna energija ne koristi za zagrevanje prostorija i kod kojih je broj mernih uređaja veći od trideset dva
16.	G51	64	48	do 43,5 kW	nadzemni
17.	G52	64	48	do 43,5 kW	podzemni
18.	G53	64	48	do 43,5 kW	nadzemno-podzemni

IV.2. Individualni priključak

Individualni priključak je svaki priključak kod koga, zbog složenosti, nije moguća tipizacija rešenja i uprosečavanje troškova izgradnje.

Individualni priključak, u smislu stava 1. ove tačke, jeste:

1) priključak objekta proizvođača električne energije i

2) priključak objekta kupca, koji ne ispunjava uslove za tipski priključak utvrđene ovom metodologijom.

V NAČIN ODREĐIVANJA TROŠKOVA PRIKLJUČENJA

V.1. Tipski priključak

V.1.1. Troškovi izgradnje tipskog priključka određuju se, za svaki tip ovog priključka, na osnovu:

- uprosečenih troškova izrade studije priključenja, projektovanja i pribavljanja potrebne dokumentacije,

- normirane i uprosečene količine potrebne opreme, uređaja i materijala koje je neophodno ugraditi,

- uprosečenih troškova radova i

- uprosečenih troškova stručnih i operativnih poslova koje je neophodno izvršiti radi priključenja objekta na sistem.

Troškovi izgradnje tipskog priključka su fiksni i varijabilni.

Fiksni troškovi izgradnje tipskog priključka obuhvataju troškove koji ne zavise od udaljenosti objekta od sistema.

Varijabilni troškovi izgradnje tipskog priključka obuhvataju troškove koji zavise od udaljenosti objekta od sistema i iskazuju se po dužnom metru.

Ako udaljenost objekta od sistema nije veća od 25 metara, varijabilni troškovi se obračunavaju za tipsku udaljenost od sistema, koja iznosi 15 metara.

Ako je udaljenost objekta od sistema veća od 25 metara, varijabilni troškovi priključenja obračunati za tipsku udaljenost od sistema, uvećavaju se za svaki metar udaljenosti veće od 25 metara, s tim što se ovi troškovi, za tipove priključka po osnovu vrste voda iz tabela 1. i 2. određuju na sledeći način:

- za tip priključka za čiju se realizaciju koriste nadzemni vodovi, vrednost varijabilnog troška iskazana po metru se određuje tako što se troškovi izgradnje jednog raspona nadzemnog niskonaponskog voda dužine 40 metara koji obuhvataju troškove izgradnje samo jednog nosećeg stuba sa pratećom opremom, podele sa 40, a vrednosti pojedinih elemenata, odnosno pozicija izgradnje, utvrđuju se u istoj vrednosti po kojoj su iskazani troškovi opreme, materijala i radova za odgovarajući tip priključka na tipskoj udaljenosti od sistema;

- za tip priključka za čiju se realizaciju koriste podzemni vodovi, vrednost varijabilnog troška iskazana po metru je jednaka vrednosti varijabilnog troška po metru koja je utvrđena za tipsku udaljenost od sistema.

V.1.1.1. Troškovi izrade studije priključenja, projektovanja i pribavljanja potrebne dokumentacije, obuhvataju troškove izrade analize optimalnih uslova priključenja, izrade projekta priključka, troškove pribavljanja potrebne dokumentacije i troškove obavljanja drugih neophodnih stručnih i operativnih poslova, u zavisnosti od tipa priključka.

Ovi troškovi obračunavaju se najviše u vrednosti 2 inženjer-časa zaposlenog kod operatora sistema, po mernom uređaju, s tim što se za sve tipove grupnog tipskog priključka ovi troškovi obračunavaju na bazi ugradnje broja mernih uređaja navedenih u tabeli 2.

Troškovi izrade analize optimalnih uslova priključenja, projektovanja i pribavljanja potrebne dokumentacije u celini su fiksni troškovi.

V.1.1.2. Troškovi opreme, uređaja i materijala obuhvataju troškove nabavke normiranih količina opreme, uređaja i materijala koji se ugrađuju u skladu sa tehničkim propisima i pravilima rada sistema na koji se objekat priključuje.

Za sve tipove grupnog tipskog priključka, troškovi neophodne opreme, uređaja i materijala se obračunavaju na bazi ugradnje broja mernih uređaja navedenih u tabeli 2, pri čemu se za sve tipove trofaznih pojedinačnih i grupnih priključaka uzima da su svi merni uređaji trofazni sa integrisanim uređajem za upravljanje tarifom.

Za nadzemno-podzemni tip priključka, troškovima se obuhvata i trošak kablovskog silaza dužine sedam metara.

Troškovi unutrašnjeg dela priključka obuhvataju troškove opreme i uređaja koji se koriste za izradu unutrašnjeg dela priključka i troškove materijala, koji se, za sve tipove pojedinačnog tipskog priključka i grupnog tipskog priključka G11, G12, G13 i od G21 do G33, obračunavaju prema normativu od 10 metara dužine unutrašnjeg dela priključka, a za tipove grupnog tipskog priključka G41 do G53, prema normativu od 20 metara dužine unutrašnjeg dela priključka.

Troškovi opreme, uređaja i materijala obračunavaju se kao umnožak utvrđene količine opreme, uređaja i materijala i tržišne, odnosno cene koštanja.

Troškovi opreme, uređaja i materijala mogu biti fiksni i varijabilni.

V.1.1.3. Troškovi radova obuhvataju troškove rada lica, troškove upotrebe mašina i troškove upotrebe vozila.

V.1.1.3.1. Troškovi rada lica angažovanih na izvršenju neophodnih radova na izradi konkretnog tipa priključka, obračunavaju se kao umnožak utvrđene tržišne cene radnog časa prema normiranom stepenu i vrsti stručne spreme lica koja izvode radove i normiranog broja radnih časova, odnosno u slučaju kada operator sistema izvodi radove u vlastitoj režiji, cene koštanja radnog časa prema normiranom stepenu i vrsti stručne spreme lica koji izvode radove i normiranog broja radnih časova neophodnih za izvođenje radova na priključku.

Za sve tipove grupnog tipskog priključka, troškovi rada lica se obračunavaju prema normiranom broju radnih časova potrebnih za ugradnju broja mernih uređaja navedenih u tabeli 2.

V.1.1.3.2. Troškovi upotrebe mašine sa rukovaocem, koja se koristi u svrhu priključenja konkretnog tipa priključka, obračunavaju se kao umnožak normiranog broja časova rada određene mašine potrebne za priključenje i utvrđene tržišne, odnosno cene koštanja angažovanja te mašine po radnom času. Troškovi upotrebe mašine sa rukovaocem po jednom radnom času ne mogu biti veći od tržišne cene angažovanja te mašine po radnom času, nezavisno od toga da li se upotrebljava mašina koja pripada operatoru sistema ili mašina koju operator sistema angažuje preko izvođača radova.

V.1.1.3.3. Troškovi upotrebe vozila sa vozačem koja se koriste u svrhu priključenja konkretnog tipa priključka, obračunavaju se kao zbir pripadajućih normiranih troškova vozila, prema vrsti, odnosno tipu vozila koje je potrebno angažovati i pripadajućih troškova goriva za ta vozila, koji se obračunavaju za 50 km.

Troškovi pod tačkom V.1.1.3.1. i V.1.1.3.2. mogu biti fiksni i varijabilni. Troškovi pod tačkom V.1.1.3.3 su u celini fiksni.

V.1.1.4. Troškovi stručnih i operativnih poslova koje je neophodno izvršiti radi priključenja objekta na sistem obuhvataju troškove stručnog nadzora nad izvođenjem radova, pregled priključka pre priključenja instalacije objekta na sistem.

Troškove stručnih i operativnih poslova se obračunavaju na osnovu cene koštanja radnog časa prema normiranom stepenu i vrsti stručne spreme lica koja se angažuju na priključenju i normiranog broja radnih časova neophodnih za izvođenje ovih radova.

Troškovi stručnih i operativnih poslova su u celini fiksni.

V.1.2. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta preko tipskog priključka, utvrđuje se kao obračunska veličina izražena kroz jedinični trošak po kW, koji se određuje u zavisnosti od načina merenja (sa ili bez merenja snage).

Kao osnov za utvrđivanje dela troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta na taj sistem, uzimaju se prosečni troškovi izgradnje elektroenergetskih objekata do prvog višeg naponskog nivoa, transformatorske stanice (TS) sa pripadajućim vodovima, računajući od mesta priključenja.

Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja obuhvata prosečne troškove izgradnje TS i pripadajućih vodova i čine ih troškovi:

- objekta, opreme, uređaja i materijala koji se ugrađuju, obračunati prema količinama u skladu sa tehničkim propisima, radi izgradnje tipskog postrojenja transformatorske stanice i vodova odgovarajućeg naponskog nivoa i tržišnih cena te opreme, uređaja i materijala;

- rada lica, upotrebe mašina i upotrebe vozila na izgradnji elektroenergetskih objekata i

- projektovanja, pribavljanja propisanih saglasnosti i odobrenja i izvođenja pripremnih radova na izgradnji objekata, kao i troškovi obavljanja drugih neophodnih stručnih i operativnih poslova radi izgradnje objekata.

Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta preko tipskog priključka, obuhvata troškove izgradnje dve montažno-betonske TS 10/0,4 kV/kV snage 630 kVA, jedne montažno-betonske i jedne stubne TS 10/0,4 kV/kV snage 400 kVA, dve stubne TS 10/0,4 kV/kV snage 250 kVA, dve montažno-betonske TS 20/0,4 kV/kV snage 630 kVA, jedne montažno-betonske i jedne stubne TS 20/0,4 kV/kV snage 400 kVA, dve stubne TS 20/0,4 kV/kV snage 250 kVA i odgovarajućeg broja vodova 0,4 kV; broj vodova 0,4 kV se određuje kao suma vodova koji izlaze iz svih dvanaest navedenih TS 10/0,4 kV/kV i TS 20/0,4 kV/kV; broj vodova 0,4 kV koji izlaze iz jedne montažno-betonske TS je 4 i to su kablovski vodovi PP 00-A 4 x 150; broj vodova 0,4 kV koji izlaze iz jedne stubne TS je 2 i to su nadzemni vodovi SKS H00-A 3 x 70 + 54,6 mm2.

Obračunska dužina voda (nadzemnog i podzemnog) je 300 m.

Ako operator sistema ima i oklopljeno postrojenje, deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta određuje se sabiranjem ponderisanih troškova izgradnje oklopljenih postrojenja i TS na otvorenom sa pripadajućim vodovima, a ponderi se izračunavaju na osnovu učešća snage postojećih oklopljenih postrojenja u ukupnoj snazi postojećih TS operatora sistema na odgovarajućem naponskom nivou.

V.1.2.1. Jedinični trošak je količnik ukupnih prosečnih troškova izgradnje dela sistema definisanog za tipski priključak i ukupne snage kupaca koju je moguće priključiti na tako definisani deo sistema, izražava se u din./kW i određuje se u skladu sa ovom metodologijom.

Jedinični trošak za tipski priključak je različit za dve podgrupe koje imaju različite faktore jednovremenosti opterećenja:

a) kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri aktivnu i reaktivnu energiju i snagu,

b) kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri samo aktivnu energiju.

V.1.2.2. Kupac nadoknađuje deo troškova sistema nastalih zbog priključenja srazmerno jediničnom trošku i odobrenoj snazi priključka.

V.2. Individualni priključak

V.2.1. Troškovi izgradnje individualnog priključka određuju se kao zbir stvarnih troškova: izrade studija i projekata, pribavljanja potrebne dokumentacije, opreme, uređaja i materijala, radova, stručnih i operativnih poslova koje je neophodno izvršiti radi priključenja objekta na sistem i stvaranja drugih uslova za izgradnju priključka.

Troškovi izgradnje individualnog priključka iz stava 1. ove tačke, u zavisnosti od vrste i obima radova koje je neophodno izvesti, obuhvataju troškove:

- izrada studije priključenja objekta na sistem;

- izrade projekta priključka;

- pribavljanja propisanih saglasnosti i odobrenja i druge potrebne dokumentacije;

- rešavanja imovinsko-pravnih odnosa vezanih za konkretno priključenje;

- izvođenja pripremnih radova;

- nabavke opreme, uređaja i materijala;

- potrebnih montažnih radova za realizaciju priključka sa troškovima rada lica, upotrebe mašina i upotrebe vozila;

- opremanja mernog mesta;

- ispitivanja i puštanja u pogon;

- obavljanja drugih neophodnih stručnih i operativnih poslova radi priključenja objekta na sistem, u skladu sa tehničkim propisima i pravilima rada sistema na koji se objekat priključuje i kriterijumima utvrđenim ovom metodologijom.

V.2.2. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta se utvrđuje za kupca, a za priključenje objekta proizvođača se ne nadoknađuje.

V.2.2.1. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta kupca, utvrđuje se kao obračunska veličina izražena kroz jedinični trošak po kW, koji se određuje u zavisnosti od naponskog nivoa mreže na koju se objekat priključuje, a za kupce priključene na niskonaponsku mrežu i od načina merenja (sa ili bez merenja snage).

Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja obuhvata prosečne troškove izgradnje TS i pripadajućih vodova i čine ih troškovi navedeni u V.1.2.

Zavisno od naponskog nivoa mreže na koju se objekat priključuje, deo troškova sistema nastalih zbog priključenja, određuje se po grupama priključaka i obuhvata:

1) za priključke na visokom naponu 220 kV - troškove izgradnje jedne TS 400/220 kV/kV snage 400 MVA i vodova 220 kV, čiji je broj jednak prosečnom broju ovih vodova povezanih u postojećim TS ovog tipa koje su u sastavu sistema;

2) za priključke na visokom naponu 110 kV - troškove izgradnje jedne TS 400/110 kV/kV snage 300 MVA i vodova 110 kV, čiji je broj jednak prosečnom broju ovih vodova povezanih u postojećim TS ovog tipa, koje su u sastavu sistema;

3) za priključke na srednjem naponu 35 kV - troškove izgradnje jedne TS 110/35 kV/kV snage 2 x 31,5 MVA i vodova 35 kV, čiji je broj jednak prosečnom broju ovih vodova povezanih u postojećim TS ovog tipa koje su u sastavu sistema;

4) za priključke na srednjem naponu 20 kV - troškove izgradnje jedne transformatorske stanice 110/20 kV/kV snage 2 x 31,5 MVA i vodova 20 kV, čiji je broj jednak prosečnom broju ovih vodova povezanih u postojećim TS ovog tipa koje su u sastavu sistema;

5) za priključke na srednjem naponu 10 kV - troškove izgradnje jedne transformatorske stanice 110/10 kV/kV snage 2 x 31,5 MVA na otvorenom prostoru ili 2 x 40 MVA za oklopljeno postrojenje, četiri transformatorske stanice 35/10 kV/kV, snage 2 x 8 MVA i odgovarajućeg broja vodova 35 kV i vodova 10 kV; broj vodova 35 kV jednak je broju TS 35/10 kV/kV; broj vodova 10 kV se određuje kao suma vodova koji izlaze iz TS 110/10 kV/kV i sve četiri TS 35/10 kV/kV; broj vodova 10 kV koji izlaze iz jedne TS 110/10 kV/kV, odnosno jedne TS 35/10 kV/kV jednak je prosečnom broju ovih vodova povezanih u postojećim TS jednog ili drugog tipa koje su u sastavu sistema;

6) za priključke na niskom naponu 0,4 kV - troškove izgradnje dve montažno-betonske TS 10/0,4 kV/kV snage 630 kVA, jedne montažno-betonske i jedne stubne TS 10/0,4 kV/kV snage 400 kVA, dve stubne TS 10/0,4 kV/kV snage 250 kVA, dve montažno-betonske TS 20/0,4 kV/kV snage 630 kVA, jedne montažno-betonske i jedne stubne TS 20/0,4 kV/kV snage 400 kVA, dve stubne TS 20/0,4 kV/kV snage 250 kVA i odgovarajućeg broja vodova 0,4 kV; broj vodova 0,4 kV se određuje kao suma vodova koji izlaze iz svih dvanaest navedenih TS 10/0,4 kV/kV i TS 20/0,4 kV/kV; broj vodova 0,4 kV koji izlaze iz jedne montažno-betonske TS je 4 i to su kablovski vodovi PP 00-A 4 x 150; broj vodova 0,4 kV koji izlaze iz jedne stubne TS je 2 i to su nadzemni vodovi SKS H00-A 3 x 70 + 54,6 mm2.

Ako operator sistema ima i oklopljeno postrojenje, deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta određuje se sabiranjem ponderisanih troškova izgradnje oklopljenih postrojenja i TS na otvorenom sa pripadajućim vodovima, a ponderi se izračunavaju na osnovu učešća snage postojećih oklopljenih postrojenja u ukupnoj snazi postojećih TS u sastavu sistema na odgovarajućem naponskom nivou.

Dužina voda u visokonaponskoj i srednjenaponskoj mreži, određuje se kao prosečna dužina postojećih vodova odgovarajućeg naponskog nivoa, a u niskonaponskoj mreži se usvaja obračunska dužina voda (nadzemnog ili podzemnog) od 300 m.

V.2.2.1.1. Jedinični trošak je količnik ukupnih prosečnih troškova izgradnje dela sistema definisanog za svaku grupu priključaka i ukupne snage kupaca koju je moguće priključiti na takav sistem, izražava se u din./kW i određuje se u skladu sa ovom metodologijom.

Jedinični trošak se određuje za svaku od definisanih grupa priključaka.

Jedinični trošak za kupce priključene na niskonaponsku mrežu je različit za dve podgrupe koje imaju različite faktore jednovremenosti opterećenja:

a) kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri aktivnu i reaktivnu energiju i snagu i

b) kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri samo aktivnu energiju.

V.2.2.1.2. Kupac nadoknađuje deo troškova sistema nastalih zbog priključenja srazmerno jediničnom trošku i odobrenoj snazi priključka.

VI. NAČIN OBRAČUNA TROŠKOVA PRIKLJUČENJA

VI.1. Tipski priključak

VI.1.1. Troškovi izgradnje tipskog priključka objekta koji se prvi put priključuje na sistem, obračunavaju se primenom sledeće formule za udaljenost objekta od sistema koja nije veća od 25 metara:

TPi = TPDi + TOi + TRi + TSOi + DTS (1)

gde su:

TOi = FOi + VOi * SU

TRi = FRi + VRi * SU

odnosno,

TPi = (FOi + VOi * SU) + (FRi + VRi * SU) + TPDi + TSOi + DTS (2)

pri čemu je:

i - tip priključka, pojedinačni (M1,...,T3) ili grupni (G11,...,G53);

TPi - ukupni troškovi priključenja za priključak i-tog tipa za udaljenost objekta od sistema koja nije veća od 25 metara;

TPDi - ukupni troškovi izrade studije priključenja, projektovanja, pribavljanja potrebne dokumentacije i stvaranja drugih uslova za izgradnju priključka i-tog tipa;

TOi - ukupni troškovi neophodne opreme, uređaja i materijala za izradu priključka i-tog tipa; TRi - ukupni troškovi izvršenih radova za priključak i-tog tipa;

TSOi - ukupni troškovi stručnih i operativnih poslova koje je neophodno izvršiti radi priključenja objekta na sistem za izgradnju priključka i-tog tipa;

DTS - deo troškova sistema nastao zbog priključenja;

FOi - fiksni troškovi neophodne opreme, uređaja i materijala za izradu priključka i-tog tipa;

VOi - varijabilni troškovi neophodne opreme i materijala za priključak i-tog tipa po metru za udaljenost objekta od sistema koja nije veća od 25 metara;

SU - tipska udaljenost od sistema;

FRi - fiksni troškovi izvršenih radova za priključak i-tog tipa;

VRi - varijabilni troškovi izvršenih radova za priključak i-tog tipa po metru za udaljenost objekta od sistema koja nije veća od 25 metara.

Formula (2) se posle grupisanja troškova na fiksne i varijabilne svodi na sledeći oblik:

TPi = Fi + Vi * SU + DTS (3)

gde su:

Fi = FOi + FRi + TDi, a

Vi = VOi + Vri

pri čemu oznake koje nisu ranije definisane imaju sledeće značenje:

Fi - ukupni fiksni troškovi priključenja i-tog tipa;

Vi - ukupni varijabilni troškovi priključenja za i-ti tip priključka izraženi u dinarima po metru za udaljenost objekta od sistema koja nije veća od 25 metara.

Ukoliko je udaljenost objekta od sistema veća od 25 metara, troškovi priključenja takvog objekta obračunavaju se primenom sledeće formule:

STPi = TPi + VPi * PU (4)

pri čemu je:

STPi - ukupni troškovi priključenja za i-ti tip priključka kada je udaljenost objekta od sistema veća od 25 metara;

TPi - ukupni troškovi priključenja za priključak i-tog tipa za udaljenost objekta od sistema koja nije veća od 25 metara;

VPi - varijabilni troškovi priključenja i-tog tipa za udaljenost objekta od sistema koja je veća od 25 metara, računaju se za udaljenost od sistema umanjenu za 25 metara i izražavaju u dinarima po metru;

PU - razlika između udaljenosti objekta od sistema i dužine od 25 metara iskazana u metrima.

Ukoliko se kupcu odobri ugradnja jednotarifnog brojila, troškovi priključenja će se obračunati tako što će se od troškova izračunatih prema navedenoj formuli oduzeti troškovi trofaznog mernog uređaja sa integrisanim uređajem za upravljanje tarifom, a dodati troškovi jednotarifnog brojila.

Ukoliko se kupcu odobri ugradnja trofaznog mernog uređaja koji nema integrisani uređaj za upravljanje tarifom, troškovi priključenja će se obračunati tako što će se od troškova izračunatih prema navedenoj formuli oduzeti troškovi trofaznog mernog uređaja sa integrisanim uređajem za upravljanje tarifom, a dodati troškovi trofaznog mernog uređaja koji nema integrisani uređaj za upravljanje tarifom i troškovi uređaja za upravljanje tarifom.

Ukoliko se kupcu odobri ugradnja direktne merne grupe, troškovi priključenja će se obračunati tako što će se od troškova izračunatih prema navedenoj formuli oduzeti troškovi trofaznog mernog uređaja sa integrisanim uređajem za upravljanje tarifom, a dodati troškovi direktne merne grupe.

Ukupni troškovi priključenja za grupni tipski priključak se iskazuju po mernom uređaju, pri čemu se kao osnova za obračun uzima broj mernih uređaja navedenih u tabeli 2 za tu grupu.

VI.1.2. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja, obračunava se kao zbir troškova opreme, uređaja i materijala, izvršenih radova i izrade projekta, pribavljanja potrebne dokumentacije i stvaranja drugih uslova za izgradnju, u skladu sa kriterijumima utvrđenim ovom metodologijom.

Jedinični troškovi po odobrenoj snazi priključka se određuju na osnovu sledeće formule:

JTj= UTj / {KZ*SNj*(1-RZj)/FJj}

gde je

UTj = TOj+TRj

pri čemu su:

j - grupa priključaka;

JTj - jedinični trošak priključenja iz j-te grupe (din./kW);

UTj - ukupni troškovi dela sistema za priključke iz j-te grupe;

KZ - koeficijent dozvoljenog opterećenja u zimskom periodu koji iznosi 1,3;

SNj - ukupna instalisana snaga transformatorskih stanica iz kojih se obezbeđuje napajanje priključka iz j-te grupe;

RZj - rezerva u kapacitetu koja iznosi 0,25;

FJj - faktor jednovremenosti opterećenja potrošnje na posmatranom naponskom nivou, iz tabele 3;

TOj - ukupni troškovi ugrađene opreme, uređaja i materijala u objektima iz kojih se obezbeđuje napajanje priključka iz j-te grupe;

TRj - ukupni troškovi obavljenih radova pri izgradnji objekata iz kojih se obezbeđuje napajanje priključka iz j-te grupe.

Operator sistema koji ima i oklopljena postrojenja obračunava ukupne troškove primenom sledeće formule:

UTj = p1*UT1j + (1-p1)*UT2j,

p1 = SN1/SNj

gde je:

UT1j - ukupni troškovi dela sistema definisanog u V.1.2. priključaka iz j-te grupe, za slučaj oklopljenih postrojenja i pripadajućih vodova;

UT2j - ukupni troškovi dela sistema definisanog u V.1.2. priključaka iz j-te grupe, za slučaj TS na otvorenom i pripadajućih vodova;

p1 - udeo snage oklopljenih postrojenja u ukupnoj snazi transformatora na tom naponskom nivou;

SN1 - ukupna snaga oklopljenih postrojenja na posmatranom naponskom nivou.

Tabela 3: Faktori jednovremenosti kod tipskih priključaka

Grupa priključaka	FJj (potrošnja)
Kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri i energiju i snagu	0,25
Kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri samo energiju	0,15

Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja koji nadoknađuje konkretni kupac je:

DTSj = Kuk * JTj * OSP

gde su:

DTSj - deo troškova sistema nastalih zbog priključenja koji nadoknađuje konkretni kupac kome je odobren tipski priključak iz j-te grupe, u dinarima;

Kuk - koeficijent učešća kupca, koji iznosi 0,3;

JTj - jedinični trošak priključenja iz j-te grupe (din./kW);

OSP - odobrena snaga priključka u kW.

VI.1.3. U slučaju da troškovi tipskog priključka za konkretnog kupca sadrže i troškove na ime rešavanja imovinsko-pravnih odnosa, troškovi tipskog priključka se uvećavaju za stvarni iznos troškova rešavanja imovinsko-pravnih odnosa.

U slučaju da troškovi tipskog priključka za konkretnog kupca sadrže i troškove asfaltiranja zbog vraćanja javne površine u prethodno stanje, troškovi tipskog priključka se uvećavaju za stvarni iznos troškova asfaltiranja.

U slučaju da troškovi tipskog priključka M1B, T1B i G11B za konkretnog kupca sadrže i troškove ugradnje pomoćnog stuba, troškovi tipskog priključka se uvećavaju za stvarni iznos troškova stuba i njegove ugradnje.

U slučaju da zahtev za priključenje obuhvata i protivpožarni priključak, troškovi tipskog priključka se uvećavaju za iznos troškova jedne kablovske priključne kutije, merno razvodnog ormana za ugradnju jednog mernog uređaja, trofaznog brojila sa integrisanim uređajem za upravljanje tarifom i kablovskog voda dužine 2 m.

Ako je zbog obezbeđenja tehničkih uslova priključenja, kupac snosio troškove izgradnje ili srazmerno odobrenoj snazi učestvovao u izgradnji elektroenergetskih objekata sistema istog ili višeg naponskog nivoa u odnosu na naponski nivo mreže na koju se objekat priključuje, troškovi priključenja se umanjuju za celokupni iznos troškova sistema nastalih zbog priključenja obračunatog u skladu sa tačkom VI.1.2.

VI.2. Individualni priključak

VI.2.1. Troškovi izgradnje individualnog priključka objekta proizvođača i objekta kupca se obračunavaju na osnovu projektne dokumentacije, normativa operatora sistema i tržišnih cena, odnosno cena koštanja.

VI.2.2. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta kupca na sistem, obračunava se na način utvrđen u tački VI.1.2. ove metodologije, sa faktorima jednovremenosti iz tabele 4.

Tabela 4: Faktori jednovremenosti kod individualnih
priključaka

Grupa priključaka	FJj (potrošnja)
Na visokom naponu 220 kV	0,90
Na visokom naponu 110 kV	0,85
Na srednjem naponu 35 kV	0,50
Na srednjem naponu 20 kV	0,40
Na srednjem naponu 10 kV	0,40
Na niskom naponu 0,4 kV - kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri i energiju i snagu	0,25
Na niskom naponu 0,4 kV - kupci kod kojih je ugrađen uređaj koji meri samo energiju	0,15

VI.2.3. Kod priključenja na prenosni, odnosno distributivni sistem, troškovi priključenja obračunati u skladu sa ovom metodologijom, umanjuju se za one troškove radova, materijala, opreme i usluga, koje je snosio podnosilac zahteva u vezi sa izgradnjom priključka i taj deo troškova se posebno iskazuje u obračunu troškova priključenja po pozicijama.

VII TROŠKOVI PRIKLJUČENJA U POSEBNIM SLUČAJEVIMA

Posebnim slučajevima za određivanje troškova priključenja, u smislu ove metodologije, smatraju se:

1. promena snage, razdvajanje, odnosno spajanje instalacija u objektu koji je već priključen na sistem;

2. ponovno priključenje objekta na sistem, kada se zahtev za izdavanje odobrenja za priključenje podnosi zbog ranijeg isključenja sa sistema;

3. priključenje privremenih objekata, gradilišta i objekata u probnom radu;

3.a. priključenje pokretnih privremenih objekata (pokretne tezge, pokretni cirkusi, ringišpili i drugi objekti za zabavu, reportažna televizijska kola i sl.) kada se priključenje odobrava na period do 30 dana;

4. priključenje objekta kupca koji, u slučaju isključenja zbog rušenja objekta koji je bio priključen na sistem ili u slučaju preseljenja, ima pravo na merni uređaj istog tipa i klase bez naknade na drugom mernom mestu (lokaciji) na području istog operatora sistema, u skladu sa propisima kojima se uređuju uslovi isporuke električne energije.

Troškovi priključenja u navedenim posebnim slučajevima se utvrđuju prema stvarnim troškovima koje iziskuje priključak, pri čemu:

1. u slučaju promene snage, razdvajanja, odnosno spajanja instalacija u objektu koji je već priključen na sistem, troškovi izgradnje se utvrđuju prema stvarnim troškovima koji su neophodni za realizaciju te promene na osnovu elemenata troškova novog priključka, a deo troškova sistema nastalih zbog priključenja utvrđuje se za odobreno povećanje snage. U slučaju da je zbog zahtevane promene snage, umesto postojećeg, neophodna ugradnja mernog uređaja sa drugačijim tehničkim karakteristikama i funkcionalnim zahtevima, trošak mernog uređaja se utvrđuje kao razlika između troškova nabavke mernog uređaja koji se ugrađuje i troška nabavke mernog uređaja koji se skida sa instalacije;

2. u slučaju priključenja objekta na sistem koji je ranije bio isključen, troškovi izgradnje se utvrđuju prema stvarnim troškovima izgradnje novog priključka, s tim što se deo troškova sistema nastalih zbog priključenja ne obračunava, osim u slučaju ranijeg isključenja zbog samovlasnog priključenja objekta, uređaja ili instalacija, odnosno bez odobrenja za priključenje. U slučaju priključenja objekta na sistem kada se zahtev za izdavanje odobrenja za priključenje podnosi zbog ranijeg isključenja sa sistema zbog samovlasnog priključenja objekta, uređaja ili instalacija, odnosno bez odobrenja za priključenje, troškovi izgradnje priključka i deo troškova sistema nastalih zbog priključenja, obračunavaju se primenom kriterijuma za obračunavanje troškova priključka objekta koji se prvi put priključuje na sistem, u skladu sa ovom metodologijom;

3. troškovi izgradnje priključka privremenih objekata, gradilišta i objekata u probnom radu, utvrđuju se primenom kriterijuma za obračunavanje troškova priključenja objekta koji se prvi put priključuje na sistem, prema stvarnim troškovima priključka. Troškovi izgradnje priključka objekta koji je, kao objekat u probnom radu, bio privremeno priključen na sistem, utvrđuju se prema eventualnim dodatnim troškovima potrebnim za trajno priključenje. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja privremenog objekta i gradilišta se ne obračunava. Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja objekta koji je u probnom radu bio privremeno priključen na sistem, utvrđuje se prema eventualnoj dodatnoj snazi odobrenoj za trajno priključenje;

3.a. troškovi priključenja pokretnog privremenog objekata do 30 dana, određuju se prema složenosti priključka u zavisnosti od vrste opreme, uređaja, materijala i radova potrebnih za njegovu izradu i od mesta priključenja u elektrodistributivnom sistemu.

Trošak priključenja se obračunava kao zbir troškova montaže i demontaže odgovarajućeg priključaka i proizvoda broja dana korišćenja priključka i dnevnog troška priključka obračunatog u skladu sa ovom tačkom metodologije.

Dnevni trošak priključenja se obračunava kao količnik troška izrade priključka i procenjenog broja dana korišćenja za vek trajanja opreme, s tim što procenjeni broj dana korišćenja ne može biti manji od 500 dana. Trošak izrade priključka obuhvata troškove nabavke opreme, uređaja i materijala i troškove radova potrebnih za realizaciju određenog priključka.

Troškovi montaže i demontaže priključaka obuhvataju normirane troškove rada lica, troškove upotrebe mašina i troškove upotrebe vozila. Ovi troškovi se kupcu obračunavaju u celokupnom iznosu.

Deo troškova sistema nastalih zbog priključenja ovih objekata se ne obračunava.

4. u slučaju isključenja objekta zbog rušenja ili preseljenja, kada kupac, u skladu sa propisima kojima se uređuju uslovi isporuke električne energije, ima pravo na merni uređaj istog tipa i klase bez naknade na drugom mernom mestu (lokaciji) na području istog operatora sistema troškovi izgradnje priključka utvrđeni primenom kriterijuma za obračunavanje troškova priključka objekta koji se prvi put priključuje na sistem, u skladu sa ovom metodologijom, umanjuju se za vrednost zamenjenog mernog uređaja, a deo troškova sistema nastalih zbog priključenja se ne obračunava.

VIII PRIMENA METODOLOGIJE, NAČIN, POSTUPAK I ROKOVI ZA DOSTAVU DOKUMETACIJE I PODATAKA

Operator prenosnog, odnosno distributivnog sistema električne energije utvrđuje visinu troškova priključenja na način i prema kriterijumima utvrđenim ovom metodologijom.

Operator distributivnog sistema, na osnovu uprosečenih količina i normativa operatora, donosi akt o visini troškova priključenja tipskim priključcima na distributivni sistem u skladu sa ovom metodologijom. Akt o visini troškova tipskih priključaka sadrži i detaljnu strukturu utvrđenih normativa i visinu troškova pojedinačno po svakom od elemenata utvrđenih ovom metodologijom (u pogledu izrade studije priključenja, projektovanja, vrste opreme, uređaja, materijala, radova, pribavljanja dokumentacije i stvaranja drugih uslova za izgradnju priključka), prema pozicijama, iskazanim u eksel tabelama koje se objavljuju na sajtu Agencije za energetiku Republike Srbije (www.aers.rs).

Primerak akata iz stava 2. ove tačke, potpisan od strane ovlašćenog lica, operatori sistema u pismenoj i elektronskoj formi dostavljaju Agenciji za energetiku Republike Srbije sa obrazloženim proračunom utvrđenih normativa i troškova, pre početka obračuna troškova priključenja u skladu sa ovom metodologijom, a uredno popunjene eksel tabele u elektronskoj formi na e-mail adresu Agencije.

Operatori sistema, na principima javnosti i nediskriminacije, obezbeđuju podnosiocima zahteva za priključenje uvid u akta na osnovu kojih se utvrđuju troškovi priključenja, odnosno visina i način utvrđivanja tih troškova.

Ukoliko Agencija na osnovu dostavljenih podataka, kao i podataka koje može zahtevati u skladu sa Zakonom, u vršenju poslova iz svog delokruga, oceni da operator sistema nije doneo akte o visini troškova priljučenja u skladu sa ovom metodologijom, operator sistema na zahtev Agencije dostaviće novi akt utvrđen u svemu u skladu sa metodologijom, u roku od 30 dana od dana prijema pismenog zahteva Agencije.

Visina troškova priključenja tipskim priključcima utvrđuje se, po pravilu, jednom godišnje, s tim što se mogu korigovati i u toku godine u slučaju rasta indeksa potrošačkih cena za više od 10%, prema objavljenom podatku organa nadležnog za poslove statistike, za period od donošenja akta o utvrđivanju visine troškova priključenja tipskim priključcima do korigovanja visine tih troškova, o čemu operatori izveštavaju Agenciju.

Akt o visini troškova priključenja utvrđen u skladu sa ovom metodologijom, operatori sistema primenjuju počev od 1. marta 2016. godine.