PRAVILNIKO VRSTI I USLOVIMA GARANCIJE PUTOVANJA, NAČINU AKTIVIRANJA I DRUGIM USLOVIMA KOJE MORA DA ISPUNI ORGANIZATOR PUTOVANJA U ZAVISNOSTI OD VRSTE ORGANIZOVANOG PUTOVANJA("Sl. glasnik RS", br. 2/2016) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju vrste i uslovi garancije putovanja, način aktiviranja, kao i drugi uslovi koje mora da ispuni organizator putovanja u zavisnosti od vrste organizovanog putovanja.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) banka je društvo koje obavlja depozitne i kreditne poslove, kao i druge poslove u skladu sa zakonom;
2) bankarska garancija je ugovor o garanciji i predstavlja instrument osiguranja korisnika garancije. Bankarsku garanciju ugovaraju organizator putovanja i banka;
3) davalac garancije je osiguravač, odnosno ugovarač osiguranja ili banka;
4) korisnik garancije putovanja je putnik ili lice koje ima pravo na naknadu, a koje snosi troškove ili ima potraživanja propisana ovim pravilnikom;
5) ukupan limit pokrića je iznos koji se može koristiti kao pokriće po osnovu potraživanja svih korisnika garancije putovanja po jednom štetnom slučaju. Maksimalni limit pokrića ugovaraju davalac garancije i organizator putovanja;
6) osiguravač je društvo koje se bavi osiguranjem i preuzima obavezu isplate naknade iz osiguranja ako nastane osigurani slučaj;
7) polisa osiguranja je osnovni ugovor u pisanoj formi kojom se određuju prava i obaveze učesnika u osiguranju. Zaključuje se u formi ugovora o osiguranju ili dokaznog sredstva o sklopljenom osiguranju kada sadrži sve najvažnije podatke iz zaključenog ugovora;
8) putnik je fizičko lice koje je kupilo turističko putovanje, odnosno lice koje je naznačeno u ugovoru ili potvrdi o putovanju, kao korisnik tog putovanja;
9) ugovarač osiguranja je privredni subjekt ili pravno lice koje na osnovu ugovora sa osiguravačem zaključuje ugovor o osiguranju, potpisuje polisu osiguranja ili list pokrića i ima obavezu da plaća premiju osiguranja.
II VRSTE GARANCIJA PUTOVANJA I USLOVI GARANCIJE PUTOVANJA
1. Garancija putovanja za slučaj insolventnosti
Garancijom putovanja za slučaj insolventnosti organizatora putovanja obezbeđuju se:
1) troškovi nužnog smeštaja, ishrane i povratka putnika sa putovanja u zemlji ili inostranstvu, u mesto polaska;
2) potraživanja uplaćenih sredstava putnika po osnovu ugovora o turističkom putovanju, koje organizator putovanja nije realizovao;
3) potraživanja uplaćenih sredstava putnika, u slučaju otkaza putovanja od strane putnika, u skladu sa opštim uslovima putovanja;
4) potraživanja razlike između uplaćenih sredstava po osnovu ugovora o turističkom putovanju i sredstava sniženih srazmerno neizvršenju ili nepotpunom izvršenju usluga obuhvaćenih programom putovanja.
Insolventnost organizatora putovanja je nesposobnost plaćanja dospelih obaveza u iznosu i u roku dospeća, koja obuhvata finansijsku blokadu organizatora putovanja, kao i nemogućnost izmirenja obaveza organizatora putovanja kada je iznos obaveza veći od iznosa sredstava kojima raspolaže na računima kod banaka.
2. Garancija putovanja radi naknade štete
Garancijom putovanja radi naknade štete obezbeđuje se naknada štete koja je prouzrokovana putniku neispunjenjem, delimičnim ispunjenjem ili neurednim ispunjenjem obaveza organizatora putovanja, koje su određene opštim uslovima i programom putovanja i to naknada:
1) za potraživanja uplaćenih sredstava putnika po osnovu ugovora o turističkom putovanju, koje organizator putovanja nije realizovao;
2) za potraživanja razlike između uplaćenih sredstava po osnovu ugovora o turističkom putovanju i sredstava sniženih srazmerno neizvršenju ili nepotpunom izvršenju usluga obuhvaćenih programom putovanja.
Organizator putovanja, u postupku dobijanja licence, mora da obezbedi propisanu garanciju putovanja za slučaj insolventnosti i radi naknade štete putniku nastale neispunjenjem, delimičnim ispunjenjem ili neurednim ispunjenjem ugovornih obaveza, u slučajevima iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika.
Propisana garancija putovanja iz stava 1. ovog člana obezbeđuje se ugovorom o garanciji putovanja, koji organizator putovanja zaključuje sa davaocem garancije.
Ugovorom iz stava 2. ovog člana smatra se pismo o namerama banke ili ugovor o osiguranju, sa ukupnim limitom pokrića od najmanje 300.000 evra.
Slučajevi iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika mogu biti predmet jednog ugovora koji organizator putovanja zaključuje sa davaocem garancije.
U slučaju da organizator putovanja sa davaocem garancije putovanja zaključuje dva ugovora za slučaj iz člana 3. i 4. ovog pravilnika, svaki ugovor pojedinačno se zaključuje sa ukupnim limitom pokrića od najmanje 300.000 evra.
Ako je propisana garancija putovanja iz stava 1. ovog člana ugovorena sa rokom važenja kraćim od roka važenja licence, organizator putovanja je u obavezi da za naredni period pribavi garanciju putovanja pre isteka roka važenja postojeće garancije.
Za sve vreme važenja propisane garancije putovanja iz stava 1. ovog člana organizator putovanja mora obezbediti minimalni iznos ukupnog limita pokrića iz stava 3. ovog člana.
Ugovor iz člana 5. stav 2. ovog pravilnika ugovara se radi pokrića rizika u slučajevima iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika.
Ugovorom iz člana 5. stav 2. ovog pravilnika ne može se ugovoriti isključenje od odgovornosti davaoca garancije.
Ugovor iz člana 5. stav 2. ovog pravilnika ne može da sadrži odredbe koje su suprotne pravilima struke, dobrim poslovnim običajima i poslovnom etikom davaoca garancije.
Organizator putovanja za sve vreme važenja licence obezbeđuje garanciju putovanja na način propisan ovim pravilnikom, za slučajeve iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika, za svakog putnika pojedinačno, odnosno za svako ugovoreno turističko putovanje (u daljem tekstu: garancija putovanja).
Garanciju putovanja obezbeđuje organizator putovanja kao polisu osiguranja ili garanciju banke.
Garancija putovanja ugovara se između organizatora putovanja i davaoca garancije u korist korisnika garancije putovanja, radi pokrića rizika u slučajevima iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika.
Davalac garancije ne može ograničiti pravo korisnika garancije putovanja utvrđeno ovim pravilnikom u pogledu potraživanja u slučajevima iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika, kao i u pogledu visine limita pokrića.
4. Izdavanje garancije putovanja i rokovi važenja
Organizator putovanja pre započinjanja turističkog putovanja svakom putniku uručuje potvrdu o garanciji putovanja, koja se izdaje sa ugovorom, odnosno potvrdom o putovanju.
Potvrda o garanciji putovanja naročito sadrži:
- ime i prezime putnika;
- mesto, datum i vreme početka i završetka turističkog putovanja;
- odredište putovanja i periode boravka sa datumima ako je boravak u delovima;
- podatke o davaocu garancije, sa i-mail adresom i kontakt telefonom;
- podatke o vrsti garancije putovanja, sa navedenim rizicima pokrića iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika;
- broj izdate garancije putovanja;
- datum izdavanja garancije;
- druge podatke potrebne za aktiviranje garancije putovanja.
Izuzetno garancija putovanja može se izdati i većem broju lica, koji su naznačeni u istom ugovoru o putovanju, u kom slučaju svaki putnik ostvaruje puno pravo, bez ikakvih uslova ili ograničenja.
Potvrdom iz stava 1. ovog člana smatraće se i potvrda o putovanju ako sadrži sve podatke iz stava 2. ovog člana.
Potvrda iz stava 1. ovog člana uvodi se u propisanu evidenciju prodatih turističkih putovanja, neposredno po njenom izdavanju.
Potvrda iz stava 1. ovog člana proizvodi dejstvo kao i garancija putovanja.
Organizator putovanja ne mora da pre započinjanja turističkog putovanja svakom putniku uruči potvrdu o garanciji putovanja, u slučaju kada je turističko putovanje prodato pravnom licu, odnosno privrednom subjektu sa sedištem u inostranstvu, radi dalje prodaje turističkog putovanja krajnjim korisnicima.
Putnici koji su kupili turističko putovanje iz stava 7. ovog člana, preko turističke agencije sa sedištem u inostranstvu, zaštitu svojih prava ostvaruju preko te turističke agencije.
Period pokrića garancije putovanja je od datuma njenog izdavanja pa do završetka turističkog putovanja, odnosno do povratka putnika na ugovoreno odredište.
U slučaju da nije došlo do realizacije ugovorenog turističkog putovanja period pokrića garancije putovanja je do ostvarivanja prava korisnika garancije putovanja u roku iz člana 12. stav 4. ovog pravilnika.
U slučaju promene datuma ili perioda trajanja turističkog putovanja izdaje se nova garancija putovanja, uz storniranje stare.
Organizator putovanja na kraju radnog dana davaocu garancije elektronskim putem dostavlja evidenciju izdatih garancija putovanja.
Evidencija iz stava 1. ovog člana dostavlja se na propisanom obrascu i naročito sadrži: broj garancije putovanja, datum izdavanja garancije putovanja, ime i prezime putnika, adresa putnika, mail adresa i kontakt telefon, mesto, datum i vreme početka i završetka putovanja, odredište putovanja i periode boravka sa datumima ako je boravak u delovima.
Elektronska dostava podataka izdatih garancija putovanja mora da bude potvrđena od strane davaoca garancije, najkasnije narednog radnog dana, nakon čega je organizator putovanja, sa potvrdom prijema, štampa i odlaže u poseban registar.
Potvrda prijema iz stava 3. ovog člana, sadrži potvrdu broja korisnika garancije i broja izdatih garancija putovanja.
III NAČIN AKTIVIRANJA GARANCIJA PUTOVANJA
Garancija putovanja aktivira se prijavom korisnika garancije putovanja.
Korisnik garancije putovanja je dužan da bez odlaganja prijavi davaocu garancije nastalu štetu u slučajevima iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika, za koje slučajeve je garancija putovanja izdata.
Prijava iz stava 1. ovog člana vrši se pisanim putem, preko i-maila, telegramom ili na neki drugi sličan način.
U pogledu roka u kome korisnik garancije putovanja može da prijavi pravo na potraživanje po osnovu garancija putovanja primenjuju se propisi kojima se uređuju obligacioni odnosi.
Korisnik garancije putovanja ima pravo na naknadu u slučajevima iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika, koji su nastali u periodu važenja garancije putovanja i svaka kasnija promena ugovornog odnosa davaoca garancije i organizatora putovanja je bez uticaja na pravo korisnika garancije putovanja.
Korisnik garancije putovanja davaocu garancije pruža sve podatke i dokaze koji su potrebni za utvrđivanje uzroka, obima i visine štete.
U cilju utvrđivanja insolventnosti organizatora putovanja pribavlja se rešenje nadležnog privrednog suda o otvaranju stečajnog postupka, potvrda Narodne banke Srbije o insolventnosti, odnosno zapisnik ili drugi akt turističkog inspektora ili druga isprava državnog organa kojom se konstatuje insolventnost organizatora putovanja.
Po prijemu prijave iz člana 12. ovog pravilnika davalac garancije bez odlaganja pristupa utvrđivanju i proceni štete.
Ukoliko se utvrdi da je zahtev korisnika garancije putovanja osnovan, davalac garancije će u ugovorenom roku, koji ne može biti duži od 14 dana, računajući od dana podnošenja prijave sa kompletnom dokumentacijom, isplatiti naknadu realnog iznosa potraživanja.
Izuzetno, rok za isplatu naknade realnog iznosa potraživanja iz stava 2. ovog člana može se produžiti do evidentiranja svih korisnika garancije putovanja, koji ostvaruju pravo iz garancije putovanja po istom osnovu.
Visina realnog iznosa potraživanja u slučajevima iz člana 3. stav 1. tačka 1) ovog pravilnika je visina stvarnih troškova proistekla iz troškova nužnog smeštaja, ishrane i povratka putnika sa putovanja u mesto polaska.
Visina realnog iznosa potraživanja u slučajevima iz člana 3. stav 1. tačka 2) i člana 4. tačka 1) ovog pravilnika je visina sredstava uplaćenih za ugovoreno turističko putovanje.
Visina realnog iznosa potraživanja u slučajevima iz člana 3. stav 1. tačka 3) ovog pravilnika je visina sredstava uplaćenih za ugovoreno turističko putovanje, koja može biti srazmerno snižena na način ugovoren opštim uslovima putovanja.
Visina realnog iznosa potraživanja u slučajevima iz člana 3. stav 1. tačka 4) i član 4. tačka 2) ovog pravilnika je iznos koji predstavlja visinu sredstava uplaćenih za ugovoreno turističko putovanje, koja se može srazmerno umanjiti u zavisnosti od vremena i vrste usluga, koje su iskorišćene u periodu trajanja turističkog putovanja.
Visina realnog iznosa potraživanja dokazuje se na osnovu izdatog fiskalnog računa ili drugog dokumenta sa brojem kojim se potvrđuje prijem uplate, ugovora o putovanju, opštih uslova putovanja, posebnih računa kojima se dokazuju troškovi nužnog smeštaja, ishrane i povratka putnika sa putovanja u mesto polaska, kao i druga dokumentacija i evidencija organizatora putovanja i davaoca garancije.
U slučaju spora u vezi sa utvrđivanjem visine naknade realnog iznosa potraživanja kao dokaz će se koristiti sudska presuda, arbitražna odluka, odnosno odluka medijatora ili druga odluka proistekla iz potrošačkog i sličnog spora.
Izuzetno realan iznos potraživanja po korisniku garancije putovanja može biti srazmerno snižen u slučaju da iznos potraživanja svih korisnika garancije prekoračuje ugovoren ukupan limit pokrića.
U slučaju da je cena turističkog putovanja, za koje se aktivira garancija putovanja, bila izražena u stranoj valuti obračun realnog iznosa potraživanja vrši se u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan isplate.
U slučaju da su troškovi u slučaju iz člana 3. stav 1. tačka 1) ovog pravilnika za koje se aktivira garancija putovanja plaćeni u stranoj valuti, obračun realnog iznosa potraživanja vrši se u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan isplate.
Garancija putovanja je na snazi i u slučaju ako je došlo do gubitka licence organizatora putovanja ili njenog brisanja iz Registra turizma.
U slučaju da je turističko putovanje prodato ili je započeto pod uslovima koji su važili pre početka primene ovog pravilnika, u slučaju naknade potraživanja iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika, aktiviraće se garancija putovanja koja je važila u trenutku zaključenja ugovora o putovanju.
Postupci dobijanja licence započeti do dana početka primene ovog pravilnika okončaće se po odredbama ovog pravilnika.
Danom početka primene ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o vrsti i uslovima garancije putovanja, načinu aktiviranja i drugim uslovima koje mora da ispuni organizator putovanja u zavisnosti od vrste organizovanog putovanja ("Službeni glasnik RS", br. 50/12 i 44/13).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 25. januara 2016. godine.