PROGRAMSISTEMATSKE DERATIZACIJE, DEZINFEKCIJE I DEZINSEKCIJE NA TERITORIJI GRADA KRAGUJEVCA ZA 2016. GODINU("Sl. list grada Kragujevca", br. 2/2016) |
I ZNAČAJ I CILJ SISTEMATSKE DERATIZACIJE, DEZINFEKCIJE I DEZINSEKCIJE
Deratizacija, dezinfekcija i dezinsekcija (u daljem tekstu: mere ddd) predstavljaju važne mere zaštite stanovništva od zaraznih bolesti, koje se preduzimaju u cilju uništavanja miševa, pacova, štetnih artropoda (insekata), mikroorganizama, kao važnih činilaca u nastanku zaraznih bolesti.
Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", br. 125/04 i 36/15) propisano je da su mere ddd opšte higijensko-epidemiološke mere, koje se sprovode u naseljenim mestima, na javnim površinama, u stambenim objektima, u sredstvima javnog saobraćaja, u objektima pod sanitarnim nadzorom i njihovoj neposrednoj okolini i drugim objektima u kojima se obavlja društvena, odnosno javna delatnost, a u cilju zaštite stanovništva od zaraznih bolesti.
Deratizacija je higijensko- epidemiološka mera koja se preduzima u cilju uništavanja glodara (miševa i pacova) kao važnih činilaca u nastanku zaraznih bolesti.
Sistematska deratizacija podrazumeva sistematsko tretiranje što većeg broja šahti, kanalizacione mreže i objekata na određenoj teritoriji, kao i tretiranje što veće površine parkova, grobalja, deponija i priobalja reka, radi uništavanja glodara (pacova i miševa) u cilju svođenja njihovog broja na tolerantni nivo. Suzbijanje i uništavanje glodara sprovodi se iz zdravstvenih, ekonomskih, estetskih i razloga zaštite životne sredine.
Dezinsekcija predstavlja skup mera i postupaka za suzbijanje insekata, vektora transmisivnih zaraznih bolesti i podrazumeva uništavanje komaraca, krpelja, bubašvaba i drugih insekata, koji nisu samo prenosioci bolesti, nego i izazivaju alergijske reakcije prilikom ujeda.
Dezinfekcija predstavlja skup mera i postupaka u cilju suzbijanja štetnih mikroorganizama.
II MERE ZA REALIZACIJU PROGRAMA
- Preventivne mere:
1. mere koje su Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti predviđene kao redovna obaveza vlasnika objekata u toku korišćenja objekata.
- Obavezne preventivne mere se preduzimaju:
1. ako postoji povećan rizik prenošenja zaraznih bolesti na osnovu epidemioloških indikacija,
2. ako postoje nepravilnosti u održavanju površina, prostora ili objekata koje pogoduju razvoju štetnih glodara, zglavkara ili mikroorganizama,
3. u slučaju elementarnih nepogoda,
4. zbog izlivanja kanalizacije,
5. u slučaju održavanja masovnih skupova,
6. zbog prosipanja infektivnog materijala i drugo.
Deratizacija se vrši u vremenskom periodu koji odgovara kretanju pacova i to u prolećnoj kampanji (april - maj), ili jesenjoj kampanji (oktobar - novembar).
Deratizaciji mora da prethodi akcija higijenskog uklanjanja organskih i neorganskih otpadaka iz podrumskih i tavanskih prostora.
Dezinsekcija se vrši u zavisnosti od potrebe i biološkog ciklusa štetnih insekata i to:
1. uništavanjem krpelja;
2. larvicidni tretman - uništavanjem larvi komaraca;
3. adulticidni tretman - uništavanjem odraslih formi komaraca.
Mere ddd se mogu sprovoditi samo hemijskim sredstvima i preparatima čija je upotreba dozvoljena na području Republike Srbije i koja, uz toksikološku ocenu, imaju i dokaz o utvrđenoj efikasnosti, prema propisima koji regulišu ovu oblast.
Izvođač može biti nadležna zdravstvena ustanova, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik, koji ispunjavaju propisane uslove: registrovan za izvođenje ovih radova, ispunjava uslove iz propisa koji se odnose na javne nabavke i poseduje rešenje o ispunjenosti uslova za obavljanje poslova dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije izdato od nadležnog ministarstva, rešenje o stavljanju u promet preparata za primenu u javnoj higijeni, izdato od strane nadležnog ministarstva, kao i uslove u pogledu stručne spreme zaposlenih, tehničke i druge opremljenosti.
Izvođač je dužan da za izvođenje radova angažuje obučena i stručna lica, kao i da postupa u skladu sa uputstvima i nalozima nadzornog organa i koordinatora aktivnosti.
Izvođač je dužan da prilikom izvođenja radova preduzima sve potrebne mere za zaštitu zdravlja građana i radnika koji sprovode mere ddd, kao i mere za zaštitu domaćih životinja, korisnih insekata, životne i radne sredine.
Izvođač je dužan da pre početka izvođenja obavesti građane i druga pravna i fizička lica o početku i načinu izvođenja radova, dajući potrebna uputstva za zaštitu od eventualnih štetnih posledica.
Obaveštenja i uputstva daju se na prigodan način putem plakatiranja, oglašavanja u sredstvima javnog informisanja, pre i u toku sprovođenja mera.
Organizacija svih aktivnosti za sprovođenje mera ddd od strane Gradske uprave nadležne za oblast zdravstvene zaštite podrazumeva poslove prognoze i kontrole izvođenja mera ddd, odnosno terenska istraživanja i otkrivanja pojave i brojnosti svih činilaca u nastanku zaraznih bolesti, odlučivanje o obimu i vremenu za primenu mera ddd, utvrđivanje metoda rada, određivanje vrste preparata, kontrolu i koordinaciju svih izvođača, utvrđivanje stepena redukcije i proveru efekata primenjenih mera.
Sistematska deratizacija se sprovodi:
• u mesnim zajednicama prema proceni potencijalne ugroženosti teritorije grada i to, prema preliminarnom planu, kontinuirano u sledećim mesnim zajednicama: 1. maj, 21. oktobar, Aerodrom, Bagremar, Bubanj, Vašarište, Erdoglija, Lepenica, Palilule, Pivara, Stara radnička kolonija, Sušica, Uglješnica, Narodni heroj Filip Kljajić, Centar grada, Beloševac, Bresnica 3, Veliko polje, Vinogradi, Grošnica, Denino brdo, Erdeč, Ždraljica, Ilićevo, Korićani, Male Pčelice, Male Pčelice - novo naselje, Maršić, Petrovac, Stanovo, Teferič, Šumarice, Dragobraća i drugim mesnim zajednicama na teritoriji grada, u zavisnosti od procene rizika i veličine populacije štetnih glodara,
• kanalizacionoj mreži (dužina 350 km),
• grobljima (20,99 ha),
• obalama reka i potoka (21,5 km),
• gradskoj deponiji Jovanovac (13.5 ha),
• divljim deponijama,
• nehigijenskim naseljima i
• neuređenim ili delimično uređenim zelenim i drugim javnim površinama u neposrednoj okolini stambenih objekata mesnih zajednica.
Dezinsekcija - suzbijanje komaraca podrazumeva primenu, odnosno aplikaciju insekticida i drugih bioloških i hemijskih preparata u cilju uništavanja larvi i odraslih formi komaraca, kao i kućnih formi komaraca.
Savremena praksa u suzbijanju komaraca u većini evropskih zemalja je da se adulticidni tretmani iz vazduha ne sprovode, već da se pravovremenim sprovođenjem akcije suzbijanja larvi komaraca značajno redukuje mogućnost izletanja odraslih komaraca i na taj način kontroliše njihova brojnost.
U skladu sa navedenim suzbijanje larvi komaraca treba da bude osnovni oblik tretmana, sa najboljim rezultatima. Suzbijanje larvi komaraca obavlja se na površinama u priobalju reka i potoka, Šumaričkog jezera i jezera "Bubanj" i povremenim pojavnim barama.
Larvicidni tretman se izvodi kontinuirano u periodu maj - avgust, uređajima sa zemlje, s tim što organizator utvrđuje žarišta, redosled tretmana, termin i broj tretmana na pojedinim lokalitetima.
Obim potrebe za zaprašivanjem odraslih formi zavisi od uspešnosti lavricidnog tretmana. Suzbijanje odraslih formi komaraca obavlja se na zelenim površinama grada: centralnom gradskom parku Šumarice, parkovima, reonskim parkovoma, park-šumama Košutnjak i Ilina voda, blokovskom zelenilu, skverovima i ugroženim delovima naselja (područja bez kanalizacione infrastrukture), grobljima i drvoredima. Planirane su četiri akcije suzbijanja odraslih formi u periodu jun - septembar 2016. godine, uređajima sa zemlje.
Suzbijanje kućnih formi komaraca obavljaće se kontinuirano po indikacijama i pozivima građana, u ulazima i podrumskim prostorijama zgrada, kotlarnicama, podstanicama toplovoda i drugim mestima gde postoji uslov za razvoj kućnih formi komaraca.
Suzbijanje krpelja će se sprovoditi na sledećim površinama: jezero Bubanj, Veliki park, Šumarice, Ilina voda, Pivarski park, gradski skverovi (kod Skupštine grada, "Zlatna ruža", "Sokolana", "Nova kolonija"), dečja igrališta, blokovsko zelenilo u naseljima (Centralna radionica, Bagremar, Aerodrom, Vašarište, Ljubine livade...).
Dinamika suzbijanja krpelja podrazumeva dva tretmana (jul i avgust), kao i po pozivu i opravdanim prijavama građana.
Sprovođenje mera dezinfekcije objekata vršiće se u slučaju elementarnih nepogoda ili izlivanja štetnih materija.
Realizacija ovog programa podrazumeva sledeće faze:
1. faza - donošenje Programa sistematske deratizacije, dezinfekcije i dezinsekcije na teritoriji grada Kragujevca za 2016. godinu od strane Gradskog veća grada Kragujevca;
2. faza - izbor izvođača, u skladu sa zakonom i zaključenje ugovora;
3. faza - organizacija i sprovođenje mera ddd.
Nadzor nad sprovođenjem mera ddd vrše nadležne inspekcijske službe i komunalna policija, kontrola se sprovodi od strane predstavnika mesne samouprave, organizacija i koordinacija aktivnosti od strane Gradske uprave nadležne za oblast zdravstvene zaštite, u cilju uspešnog izvođenja i realizacije Programa.
Obaveza izabranog izvođača je da u saradnji sa nadzornim organom i organizatorom vrši monitoring i kontrolu broja populacije larvi i odraslih formi komaraca, krpelja i glodara.
Izabrani izvođač je u obavezi da podnosi dnevne izveštaje o sprovođenju opštih mera zaštite, a po završetku aktivnosti konačan izveštaj. Nadzorni organ je takođe u obavezi da dostavi izveštaj.
Realizacija Programa odvijaće se u skladu sa Operativnim planom koji je izabrani izvođač u obavezi da dostavi pre početka aktivnosti na realizaciji Programa.
Sredstva za realizaciju Programa obezbeđuju se u budžetu grada Kragujevca na razdelu 14, glava 14.2 - zdravstvo, programska klasifikacija 1801 - program 12 - primarna zdravstvena zaštita, PA 0001-funkcionisanje ustanova primarne zdravstvene zaštite, funkcija 760 - zdravstvo neklasifikovano na drugom mestu, broj aproprijacije 435, ekonomska klasifikacija 424 - specijalizovane usluge - opšte mere zaštite od zaraznih bolesti u iznosu od 5.000.000,00 dinara.
Program objaviti u Službenom listu grada Kragujevca.