PRAVILNIKO NAČINU I POSTUPKU DAVANJA STRUČNE OCENE I STRUČNOG MIŠLJENJA O KVALITETU RUKOPISA UDŽBENIKA, PRIRUČNIKA I NASTAVNOG MATERIJALA, DODATNIH NASTAVNIH SREDSTAVA, NASTAVNIH POMAGALA, DIDAKTIČKIH SREDSTAVA I DIDAKTIČKIH IGROVNIH SREDSTAVA("Sl. glasnik RS", br. 75/2016) |
Ovim pravilnikom propisuje se način i postupak po kojem Komisija za ocenu rukopisa udžbenika (u daljem tekstu: Komisija), daje stručnu ocenu kvaliteta rukopisa udžbenika (u daljem tekstu: Stručna ocena).
Ovim pravilnikom propisuje se i način i postupak po kojem Komisija koju iz reda zaposlenih formira Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja (u daljem tekstu: Zavod), odnosno ustanova nadležna za poslove unapređenja i razvoja stručno-istraživačkog rada u oblasti predškolskog, osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja na teritoriji autonomne pokrajine (u daljem tekstu: Pokrajinski zavod) daje stručno mišljenje o kvalitetu rukopisa priručnika i nastavnih materijala, dodatnih nastavnih sredstava, nastavnih pomagala, didaktičkih sredstava i didaktičkih igrovnih sredstava (u daljem tekstu: Stručno mišljenje).
Koordinator Komisije dostavlja svim članovima Komisije po jedan primerak rukopisa udžbenika u štampanoj i elektronskoj formi.
Ukoliko Komisija ima više od četiri člana, koordinator Komisije se stara da svim članovima Komisije pribavi primerke rukopisa udžbenika u štampanoj i elektronskoj formi.
Komisija daje Stručnu ocenu, koja sadrži poziv na ispunjenost standarda propisanih aktom koji utvrđuje standarde kvaliteta udžbenika i uputstvo o njihovoj upotrebi.
Svaki član Komisije daje obrazloženu pojedinačnu stručnu ocenu rukopisa udžbenika, kojom utvrđuje ispunjenost standarda kvaliteta rukopisa udžbenika po pokazateljima, i to:
1) lice sa odgovarajućim visokim obrazovanjem, koje poseduje kompetencije iz određenog predmeta odnosno stručne oblasti (stručnjak):
(1) standard broj 1. - Sadržaj udžbenika je relevantan za ostvarivanje nastavnog plana i programa;
(2) standard broj 4. - Jezik udžbenika je odgovarajući i funkcionalan;
(3) standard broj 5. - Likovno-grafička i tehnička opremljenost udžbenika omogućavaju njegovo jednostavno korišćenje;
2) lice sa odgovarajućim visokim obrazovanjem koje poseduje kompetencije iz metodike struke/odgovarajućeg predmeta/stručne oblasti (metodičar):
(1) standard broj 2. - Udžbenik podstiče razvoj učenika i omogućava samostalno učenje;
(2) standard broj 3. - Udžbenik je oblikovan u skladu sa didaktičko-metodičkim zahtevima;
(3) standard broj 5. - Likovno-grafička i tehnička opremljenost udžbenika omogućavaju njegovo jednostavno korišćenje;
3) lice sa odgovarajućim obrazovanjem koje realizuje obrazovno-vaspitni rad iz određenog predmeta, odnosno stručne oblasti (nastavnik - praktičar):
(1) standard broj 1. - Sadržaj udžbenika je relevantan za ostvarivanje nastavnog plana i programa;
(2) standard broj 2. - Udžbenik podstiče razvoj učenika i omogućava samostalno učenje;
(3) standard broj 3. - Udžbenik je oblikovan u skladu sa didaktičko-metodičkim zahtevima;
(4) standard broj 4. - Jezik udžbenika je odgovarajući i funkcionalan;
(5) standard broj 5. - Likovno-grafička i tehnička opremljenost udžbenika omogućavaju njegovo jednostavno korišćenje;
4) član koji je zaposlen u Zavodu, odnosno Pokrajinskom zavodu:
(1) standard broj 1. - Sadržaj udžbenika je relevantan za ostvarivanje nastavnog plana i programa;
(2) standard broj 2. - Udžbenik podstiče razvoj učenika i omogućava samostalno učenje;
(3) standard broj 3. - Udžbenik je oblikovan u skladu sa didaktičko-metodičkim zahtevima;
(4) standard broj 4. - Jezik udžbenika je odgovarajući i funkcionalan;
(5) standard broj 5. - Likovno-grafička i tehnička opremljenost udžbenika omogućavaju njegovo jednostavno korišćenje.
Član Komisije koji se imenuje u skladu sa specifičnim potrebama određenog predmeta, stručne oblasti, odnosno nivoa obrazovanja, vrste udžbenika, uzrasta i potreba i mogućnosti dece, učenika i odraslih, u okviru svoje pojedinačne Stručne ocene, utvrđuje ispunjenost standarda kvaliteta rukopisa udžbenika shodno propisanim pokazateljima Standarda, i to:
1) psiholog:
(1) standard broj 2. - Udžbenik podstiče razvoj učenika i omogućava samostalno učenje;
2) defektolog:
(1) dodatne pokazatelje za udžbenik sa prilagođenim sadržajem/formatom/pismom za obrazovanje učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom;
3) stručnjak za odgovarajući jezik i pismo nacionalne manjine
(1) standard 4. - Jezik udžbenika je odgovarajući i funkcionalan;
4) stručnjak za informaciono-komunikacione tehnologije
(1) standard 1. u okviru tačke 2.2. - Elektronski dodatak je podrška samostalnom učenju i praćenju napredovanja.
Svaki član Komisije, u okviru svoje pojedinačne Stručne ocene, pored standarda čiju ispunjenosti ocenjuje, utvrđuje i ispunjenost pokazatelja 2.6. - Pokazatelji izuzetnog standarda kvaliteta udžbenika.
Pojedinačna stručna ocena sadrži numeričku i opisnu ocenu zadovoljenosti pokazatelja u okviru posmatranog standarda. Numeričke ocene su 1 - pokazatelj nije u dovoljnoj meri zadovoljen; 2 - pokazatelj je zadovoljen u minimalnom obimu; 3 - pokazatelj je zadovoljen u velikom obimu; 4 - pokazatelj je zadovoljen u potpunosti. Opisna ocena predstavlja obrazloženje numeričke ocene pokazatelja.
Ukoliko je jedan od pokazatelja ocenjen ocenom 1 smatra se da standard nije ispunjen.
Pojedinačnu stručnu ocenu rukopisa udžbenika, član Komisije mora opisno da obrazloži.
Princip jednakih mogućnosti i zabrana diskriminacije
Komisija pre donošenja Stručne ocene procenjuje da li rukopis omogućava ostvarivanje principa jednakih mogućnosti, odnosno da li ima diskriminatorni sadržaj i/ili oblik, u skladu sa članom 11. Zakona o udžbenicima, o čemu Zavod, odnosno Pokrajinski zavod, mogu zatražiti mišljenje državnog organa nadležnog za ravnopravnost i zaštitu od diskriminacije.
Ukoliko Komisija proceni, odnosno nadležni državni organ utvrdi da rukopis udžbenika ne omogućava sprovođenje principa jednakih mogućnosti, odnosno da ima diskriminatorni sadržaj i/ili oblik, prekida se postupak davanja stručne ocene rukopisa udžbenika, o čemu Zavod, odnosno Pokrajinski zavod, istovremeno obaveštava izdavača i Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja (u daljem tekstu: Ministarstvo), odnosno organ autonomne pokrajine nadležan za poslove obrazovanja (u daljem tekstu: Pokrajinski sekretarijat).
Vraćanje rukopisa izdavaču na doradu
Komisija može da, pre donošenja Stručne ocene, jednom vrati izdavaču rukopis udžbenika na doradu, radi otklanjanja manjih nedostataka, uz detaljno obrazloženje uočenih nedostataka.
Primedbe Komisije na rukopis udžbenika, Zavod dostavlja na doradu izdavaču u pisanoj i elektronskoj formi.
Po prijemu ispravke rukopisa udžbenika od strane izdavača, Komisija nakon procene, u pisanoj formi konstatuje da li je izdavač uklonio uočene nedostatke, nakon čega donosi Stručnu ocenu.
Pojedinačna stručna ocena i Stručna ocena Komisije
Svaki član Komisije dostavlja svoju pojedinačnu stručnu ocenu predsedniku Komisije.
Predsednik Komisije na osnovu dostavljenog materijala sačinjava predlog Stručne ocene, koji dostavlja ostalim članovima Komisije radi davanja saglasnosti. Stručna ocena sadrži opisnu ocenu svakog pojedinačnog standarda.
Ukoliko su ocene članova Komisije o ispunjenosti standarda različite, odluka o ispunjenosti standarda donosi se glasanjem, a ukoliko je broj glasova izjednačen, glas predsednika Komisije je odlučujući.
Pojedinačna stručna ocena mora biti potpisana od strane svakog člana Komisije, a Stručnu ocenu potpisuju svi članovi Komisije.
Na osnovu Stručne ocene, Zavod, odnosno Pokrajinski zavod u zakonom propisanom roku, istovremeno dostavlja Ministarstvu, odnosno Pokrajinskom sekretarijatu i izdavaču predlog da se prihvati ili odbije zahtev za odobravanje udžbenika.
Predlog iz stava 5. ovog pravilnika sadrži obrazloženu Stručnu ocenu bez potpisa članova Komisije.
Koordinator Komisije se stara o zakonskim rokovima propisanim za donošenje Stručne ocene.
Stručna ocena iz stava 4. ovog člana, bez potpisa članova Komisije, objavljuje se na zvaničnoj internet stranici Zavoda, istovremeno sa objavljivanjem Liste odobrenih udžbenika.
Komisija iz člana 1. stav 2. ovog pravilnika ima tri člana, koji se imenuju iz reda zaposlenih u Zavodu odnosno Pokrajinskom zavodu.
Ukoliko u Zavodu, odnosno Pokrajinskom zavodu nisu zaposlena lica sa odgovarajućim obrazovanjem, mogu se angažovati lica sa Liste ocenjivača.
Članovi Komisije iz stava 1. ovog člana daju pojedinačno stručno mišljenje po svim pokazateljima, propisanim pravilnikom kojim se utvrđuju standardi kvaliteta udžbenika i uputstvo o njihovoj upotrebi.
Na način i postupak davanja Stručnog mišljenja shodno se primenjuju odredbe ovog pravilnika koje se odnose na davanje Stručne ocene.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".