POKRAJINSKA SKUPŠTINSKA ODLUKA

O PROGRAMU MERA PODRŠKE ZA SPROVOĐENJE POLJOPRIVREDNE POLITIKE ZA RAZVOJ SELA NA TERITORIJI AUTONOMNE POKRAJINE VOJVODINE U 2016. GODINI

("Sl. list AP Vojvodine", br. 54/2015 i 53/2016)

Član 1

Ovom pokrajinskom skupštinskom odlukom utvrđuje se Program mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine u 2016. godini (u daljem tekstu: Program).

Član 2

Program čini sastavni deo ove pokrajinske skupštinske odluke.

Član 3

Ova pokrajinska skupštinska odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine".

PROGRAM
MERA PODRŠKE ZA SPROVOĐENJE POLJOPRIVREDNE POLITIKE ZA RAZVOJ SELA NA TERITORIJI AUTONOMNE POKRAJINE VOJVODINE U 2016. GODINI

1.1. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA

1.1.1. Geografske i administrativne karakteristike

Autonomna Pokrajina Vojvodina se prostire u južnom delu Panonske nizije u donjem toku triju velikih reka: Dunava, Tise i Save. Svojom površinom od 21.614 km2 zauzima oko 1/4 teritorije Republike Srbije.

Prema poslednjem Popisu stanovništva u Vojvodini živi 1.922.017 stanovnika, nastanjenih u 467 naseljenih mesta, a prosečna gustina naseljenosti iznosi 89 st/km2.

U administrativnom pogledu Vojvodina je podeljena u 46 opština i 7 okruga, a u geografsko-istorijskom smislu čine je tri uže regije - Srem, Banat i Bačka.

1.1.2. Prirodni uslovi i životna sredina

Vojvodina je pretežno ravničarsko područje, gde u strukturi zemljišta preovlađuje černozem, livadska i ritska crnica. Mada ravničarska, Pokrajina ima i svoja brdsko-planinska područja: Fruška gora i Vršačke planine, a tu su i lesne zaravni: Telečka, Sremska, Titelski breg, te lesne terase i aluvijalne ravni uz reke.

Klimatski uslovi u Pokrajini su relativno povoljni. Preovlađujuća umereno-kontinentalna klima se ponajviše ogleda u prosečnoj godišnjoj visini padavina od oko 611mm, u srednjoj godišnjoj temperaturi vazduha od 11°C, te u relativnoj vlažnosti vazduha od oko 75%.

Vojvodina raspolaže izuzetno značajnim hidropotencijalom. Pored velikih reka: Dunava, Tise, Save i Tamiša, tu je i mreža kanala Dunav-Tisa-Dunav (929 km), kao i dva prirodna jezera: Palićko i Ludoško.

U Vojvodini je deo površina i pod šumama. Ukupna pošumljenost iznosi 140.380 ha (6,5%). U šumama Vojvodine ima 27 zaštićenih delova prirode pri čemu je najvažnije zaštićeno prirodno dobro Nacionalni park "Fruška gora" sa tri stepena zaštite.

STANJE I TRENDOVI U RURALNIM PODRUČJIMA

1.1.3. Demografske karakteristike i trendovi

Prema podacima popisa stanovništva iz 2011. godine, seosko stanovništvo Vojvodine (ukupno 785.078 lica) čini 40,6% od ukupnog stanovništva u Pokrajini.

Za razliku od ukupnog stanovništva koje, u periodu od 1921. do 2002. godine pokazuje tendenciju porasta, seosko stanovništvo u Vojvodini obeležava depopulacija od 1953. godine. Ona je u rezultat, kako promena u prirodnom kretanju seoskog stanovništva, tako i promenama u migracionom saldu.

Ukoliko se posmatra distribucija seoskog stanovništva prema okruzima, uočava se da u Južnobačkom i Sremskom okrugu živi najveći deo ukupnog ruralnog stanovništva u Pokrajini, što nikako ne znači da su ovi okruzi najruralniji.

S druge strane, demografsko pražnjenje seoskih naselja najizraženije je u Srednjebanatskom i Severnobanatskom okrugu.

Prosečna starost seoskog stanovništva u Vojvodini iznosi 42,3 godine. Seosko stanovništvo u proseku je starije i od ukupnog i od gradskog stanovništva.

U starosnoj strukturi seoskog stanovništva u Vojvodini, najviše je stanovništva koje pripada kontingentu starijeg sredovečnog stanovništva (40-45 godina). Stanovništvo ove starosne grupe čini 30% ukupnog seoskog stanovništva. Mlado seosko stanovništvo čini 1/5 ukupnog stanovništva, dok staro stanovništvo (60 i više godina) čini 1/4 ukupnog seoskog stanovništva. Indeks starenja seoskog stanovništva u Vojvodini je visok i iznosi 1,21.

U strukturi seoskog stanovništva u Vojvodini prema obrazovanju, uočava se da najveći broj stanovnika seoskih područja u Vojvodini ima završenu srednju školu (46,3%), isto toliko stanovnika seoskih područja je bez škole ili sa samo sa osnovnim obrazovanjem. Iako je pretežno reč o starijem seoskom stanovništvu ili društveno marginalizovanim grupama (npr. po nacionalnoj osnovi), visok udeo onih sa najnižim obrazovnim nivoima ukazuje na značajne nedostatke ljudskog kapitala. Više i visoko obrazovanje ima tek svaki 14 stanovnik seoskih područja u Vojvodini.

Važan aspekt obrazovne strukture seoskog stanovništva je i udeo nepismenih. Od ukupnog seoskog stanovništva starijeg od 10 godina u Pokrajini, 2,4% je nepismeno. Među nepismenim seoskim stanovništvom, 3/4 čine žene. Rodno uslovljene razlike u strukturi nepismenih uočavaju se i u podacima da je među muškim seoskim stanovništvom 1,2% nepismenih, dok je među seoskim ženama nepismenih 3,6%.

1.1.4. Diverzifikacija ruralne ekonomije

Problemi ruralnog razvoja u AP Vojvodini se ogledaju u činjenici da je poljoprivreda još uvek dominantna privredna delatnost u najvećem broju opština, da je infrastruktura nedovoljno razvijena, a postojeći kapaciteti nedovoljno održavani i nefunkcionalni sa aspekta današnjih a pogotovo budućih potreba, zatim u nedovoljnoj razvijenosti institucija i izraženim disproprijacijama u nivou razvijenosti pojedinih opština.

Oko 1/3 aktivnog stanovništva je zaposleno u poljoprivredi, dok sekundarni i tercijarni sektor imaju približno isto učešće u zaposlenosti. Stopa zaposlenosti u poljoprivredi održava sveprisutan veliki značaj poljoprivrede u nacionalnoj ekonomiji kao i nizak stepen diverzifikacije privrednih delatnosti u ruralnim oblastima. To za posledicu ima nedostatak prilika za zapošljavanje. Poljoprivreda je preovlađujuća delatnost u većini ruralnih oblasti, koju karakterišu manja poljoprivredna gazdinstva, niska stopa produktivnosti i nizak prihod po gazdinstvu. Veliki broj gazdinstava proizvodi samo za svoje potrebe i ima male viškove koje može plasirati na tržište; stopa nezaposlenosti: visoka (21%) i održava problem nedostatka prilika za zapošljavanje; kapaciteti poljoprivredno-prehrambenog sektora povezani sa poljoprivrednom (industrija inputa, grane prerađivačke industrije i trgovine) su drastično opali tokom devedesetih godina. Većinu preostalih industrijskih kapaciteta je neophodno modernizovati i tehnički poboljšati; infrastruktura u ruralnim oblastima, kako ekonomska tako i socijalna je slaba, nerazvijena i negativno utiče na konkretnost i društveno tkivo ruralnih oblasti; BDP po stanovniku u ruralnim oblastima iznosi 74% od nacionalnog proseka i značajno je ispod BDP po stanovniku u urbanim oblastima. Ruralno stanovništvo se suočava sa visokim stepenom siromaštva - približno milion ljudi u ruralnim oblastima živi ispod granice siromaštva sa prihodom od dva dolara na dan (Svetska banka).

Najznačajniji faktor razvoja ruralnog područja AP Vojvodine je stanovništvo i njegova svest o neophodnosti pro aktivnog stava u odnosu na razvoj lokalne zajednice i ruralnih područja u celini. Do sada je odsustvo participacije građana predstavljalo osnovno značajno ograničenje za intenzivniji razvoj. Osim toga, za njihovo delovanje je bilo neophodno razviti odgovarajuće institucionalno okruženje i kreirati adekvatan pravni okvir. Ubrzano uspostavljanje institucionalnih uslova za dosledniju i prema tome, kreativniju i efikasniju ruralnu politiku, treba da rezultira smanjivanjem ruralnih problema i unapređenjem lokalnih razvojnih potencijala. U prerađivačkom sektoru se u ruralnim područjima nalazi relativno mali broj angažovanog stanovništva. Najčešće su to preduzeća koja se naslanjaju na poljoprivrednu proizvodnju. Najmanje je zastupljena diverzifikacija ekonomske osnove koja praktično nije zavisna od poljoprivrede. Postoji strukturni debalans stanovništva, ne samo prema broju, već i prema starosnoj strukturi. Ovo, kao preduslov za razvoj ruralnih područja, ističe neophodnost postojanja kritične mase mladih i povećanje obima ljudskog kapitala raspoloživog sa aspekta potreba lokalne zajednice.

Vojvodina ima veoma dobre resursne potencijale za razvoj ruralnog turizma, kao što su obeležja terena (Fruška gora Vršačke planine, Dunav i Podunavlje, izvori termalne i mineralne vode), relativno povoljna klima, bogata flora i fauna, multikulturalnost, multikonfesionalnost, narodna arhitektura, gastronomija i drugo. Ipak, postojeći kapaciteti u ruralnom turizmu nisu dovoljno razvijeni. Takođe, ruralnoturistički kapaciteti su delimično ili nedovoljno iskorišćeni, kao i nerazvijenost dodatnih - pratećih usluga u ruralnom turizmu, što otežava sticanje dodatnog prihoda.

1.1.5. Ruralna infrastruktura

Infrastrukturna opremljenost je od vitalnog značaja za razvoj AP Vojvodine, s obzirom na njen uticaj na sve aspekte privrednog i društvenog razvoja. Većina opština iz AP Vojvodine ima visok procenat asfaltiranih lokalnih puteva, što je odlika privredno razvijenijeg područja. Nasuprot tome, loše stanje puteva, naročito na nerazvijenom i devastiranom području, predstavlja faktor ograničenja u poboljšanju životnog standarda, smanjenju nezaposlenosti i siromaštva i privlačenju investicija.

Dostignuti nivo razvijenosti vodovodne i kanalizacione infrastrukture je jedan od najrelevantnijih pokazatelja životnog standarda nekog područja i njegove privredne razvijenosti. Zbog velike starosti sistema za vodosnabdevanje i višegodišnjeg neadekvatnog održavanja, brojni objekti izgubili su projektovane performanse, tako da je kvalitet usluga koji se njima obezbeđuje umanjen, usled čega su veliki gubici vode na mreži. Najveći broj kanalizacionih priključaka imaju domaćinstva u gradu Novom Sadu (88,8%). Samo Sombor, Kanjiža, Kikinda, Senta, Vršac, Opovo, Plandište, Kula i Titel imaju sisteme za prečišćavanje otpadnih voda, dok se delimično prečišćavanje otpadnih voda, vrši samo u Subotici.

Elektronska komunikaciona mreža nije dostigla potreban stepen modernizacije i pokrivenosti na celom prostoru za pružanje najsavremenijih usluga, a takođe ne postoji svest da je elektronska komunikaciona infrastruktura od velikog značaja za razvoj privrede i pojedinca. Veliki su problemi što se infrastrukturni objekti ne grade objedinjeno, što povećava troškove izgradnje.

POKAZATELJI RAZVOJA POLJOPRIVREDE - STANJE POLJOP. RESURSA

1.1.6. Poljoprivredno zemljište

Od ukupne površine AP Vojvodine, površine pod oranicama iznose 1,574 miliona ha, (72,97% ukupne površine), pod voćnjacima 14.322 ha (0,66%), vinogradima 17.630 ha (0,82%), vrtovima 423 ha (0,02%) i livadama 41.912 ha (1,90%). Njive, vrtovi, voćnjaci, vinogradi i livade zajedno predstavljaju obradivo zemljište koje obuhvata 1,647 mil. ha, ili 76,36% ukupne teritorije APV. Neobradivo zemljište obuhvata ukupno 140.657 ha (6,52% ukupne teritorije) i čine ga pašnjaci 122.995 ha (5,70%), trstici i močvare 17.663 ha (0,82%). Zbir obradivog 76,36% i neobradivog zemljišta 6,52%, predstavlja ukupno poljoprivredno zemljište sa površinom 1,788 mil. ha (82,89% ukupne teritorije). Šume, kao posebna kategorija, obuhvataju 144.388 ha, ili 7% (Izvor podataka Republički geodetski zavod, 2009).

Poljoprivredno zemljište (obradivo i neobradivo), u zbiru sa šumama daju ukupno plodno zemljište u iznosu 1,932 miliona ha, ili 89,58% od ukupne teritorije. Neplodno zemljište obuhvata 224.683 ha, ili 10,42% ukupne teritorije APV. Na pedološkoj karti AP Vojvodine izdvojeno je čak 87 različitih sistematskih jedinica zemljišta na nivou tipa podtipa varijeteta i forme od kojih svaka poseduje određena morfološka, hemijska, vodno-fizička, a s tim u vezi i proizvodna svojstva. Većina od njih su prirodno plodna zemljišta, koja pružaju optimalne uslove za postizanje visokih stabilnih i ekonomski opravdanih prinosa odgovarajućeg kvaliteta (npr. černozemi, livadske crnice, ritske crnice, fluvisoli).

Neuređenost zemljišnog poseda je visoka, te je na oko 50% površina potrebno izvršiti komasaciju. Osnovne agroekološke karakteristike prostora - Sa aspekta stepena pogodnosti za korišćenje u poljoprivredi (bonitet zemljišta) zemljišni potencijal Pokrajine razvrstan je u osam bonitetnih klasa. Zastupljenost zemljišta pogodnih za obradu je velika i iznosi 91% (černozemi, livadske crnice, ritske crnice, fluvisoli) dok zastupljenost zemljišta koja su nepogodna za obradu iznosi svega 9%. Zemljišta Vojvodine po svojoj plodnosti spadaju među najbolja u Evropi i u potpunosti omogućavaju proizvodnju kvalitetne hrane, ali uz neophodnost primene Sistema kontrole plodnosti, sa ciljem postizanja profitabilnog prinosa, uz očuvanje zemljišta i agrobiocenoze uopšte.

U pogledu navodnjavanja poljoprivrednog zemljišta, potencijali su neiskorišćeni, jer i pored izgrađene mreže kanala od preko 20.000 km, na području Pokrajine se trenutno navodnjava blizu 3% obradivog zemljišta, ili nešto više od 47.000 ha. Sistemski se navodnjava 40.000 ha (navodnjavanje površina koje koriste veliki kombinati koji koriste vodu iz kanala i reka), a paori navodnjavaju nešto preko 7.000 ha površina.

Analize kažu da u Pokrajini može da se navodnjava čak 750.000 ha, pre svega, jer postoje vodni uslovi za navodnjavanje te površine, a ukoliko se kanali za odvodnjavanje preurede i u isto vreme koriste i za navodnjavanje taj cilj može biti još bliži. Navodnjavanje na 250.000 do 300.000 ha može da se izvede bez većih ulaganja.

1.1.7. Višegodišnji zasadi

U Vojvodini postoje izuzetno povoljni klimatski uslovi za proizvodnju voća i grožđa, koja se uglavnom odvija na malim parcelama, i ima izražen regionalni karakter Najveći deo proizvedenog voća se izvozi, a samo manji deo ostaje na domaćem tržištu.

Danas je Vojvodina vodeći voćarski region Srbije po površinama pod savremenim zasadima voća i proizvođačima koji su konkurentni i na evropskom nivou. Osnovni trend u proizvodnji voća je povećanje broja tržišno orijentisanih proizvođača koji se profesionalno bave proizvodnjom voća. Mali proizvođači koji nisu vertikalno integrisani ne utiču značajno na tržište voća u Vojvodini. Intenzivna voćarska proizvodnja dominira u Sremu koji je postao vodeći voćarski region u Vojvodini, a zatim i Subotička peščara, okolina Novog Sada i Južni Banat. Dominantnu proizvodnju jabuke u Vojvodini poslednjih godina sve više prati diverzifikacija proizvodnje - intenzifikacija gajenja šljive, breskve te sve više savremenih zasada trešnje i višnje.

U AP Vojvodini pod voćnim kulturama se nalazi ukupno 16.865 ha. Ukupan broj stabala (plantažni voćnjaci) je oko 13.149.000, a broj ukupno rodnih stabala 11.316.000.

Površine pod plantažnim voćnjacima u AP Vojvodini iznose oko 13.149 ha. U strukturi voćnih zasada učešće jabučastog voća u ukupnom broju rodnih stabala je 58%, koštičavog 41%, a jezgrastog i jagodičastog 1%.

Učešće AP Vojvodine u ukupnim površinama plantažnih voćnjaka u Srbiji se povećava sa 5,68% u 1980. godini na oko 13% u 2014. godini.

Za Vojvodinu su posebno interesantne sledeće voćne vrste: jabuka, kruška, breskva, trešnja, višnja, kajsija, šljiva, dunja, a u pojedinim mikrorejonima i: leska, orah, ribizle i kupina.

Prema udelu u ukupnoj vrednosti voćarstva Vojvodine, najvažnija voćna vrsta je jabuka (37%), zatim šljiva (20,1%), kruška (15,7%), višnja (9%), breskva (8,2%).

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku u 2014. godini ukupne površine rodnih vinograda u AP Vojvodini iznosile su 5.003 ha, od čega plantažnih 4.633 ha.

1.1.8. Stočni fond

Stočarska proizvodnja u AP Vojvodini je, i pored izrazito povoljnih prirodnih uslova, u velikoj krizi. Poslednjih nekoliko godina je došlo do drastičnog pada stočarske proizvodnje. Kod svih vrsta stoke, osim kod ovaca, i dalje traje trend opadanja broja grla. Stočarstvo je, prema udelu u ukupnom broju uslovnih grla u Regionu Vojvodine iznosi 34%. Prirodni uslovi Vojvodine daju mogućnost za razvoj, kako biljne, tako i stočarske proizvodnje. Kada se sagleda broj uslovnih grla po hektaru obradive površine možemo reći da je stočni fond Vojvodine u poslednjih 30 godina prepolovljen. Prema Popisu poljoprivrede iz 2012. godine stanje stočnog fonda u Pokrajini po granama je sledeće: 504.868 grla goveda, 2.796.992 komada svinja, 543.548 komada ovaca, 120.126 komada koza i 23.944.916 komada živine.

Iz Budžeta AP Vojvodine svake godine se putem odgajivačkog programa finansira umatičenje grla stoke. Tokom 2015. godine je umatičeno ukupno 48.056 grla goveda, 24.313 grla svinja, 24.680 grla ovaca, 2.430 grla koza i 641.748 komad živine.

1.1.9. Mehanizacija, oprema i objekti

Poljoprivredna gazdinstva sa područja AP Vojvodine raspolažu 107.745 dvoosovinskih traktora i 10.607 komada jednoosovinskih traktora. Preko 90% traktora obe vrste je starosti preko 10 godina.

Trenutno najveći problem naših kombajna je vremenska i tehničko-tehnološka zastarelost. Prema popisu poljoprivrede iz 2012. godine broj žitnih kombajna je iznosio 8.771, a čak 85% ove mehanizacije je u to vreme bilo starije od 10 godina.

Ukupan broj priključnih mašina na teritoriji AP Vojvodine iznosi 406.081 komad, a preko 94% priključnih mašina je starije od 10 godina.

Prema Popisu poljoprivrede iz 2012. godine, poljoprivredna gazdinstva u Pokrajini imaju ukupno 404.902 poljoprivrednih objekata za smeštaj stoke, 607 hladnjača i 1.431 sušaru. Pored toga, gazdinstva raspolažu sa 327 staklenika i 9.860 plastenika

Na području Pokrajine popisano je ukupno 2.266 silosa, 108.221 koš za smeštaj kukuruza i 8.860 ambara.

1.1.10. Radna snaga

U Regionu Vojvodine 80,5% poljoprivrednih gazdinstava ima 1-2 stalno zaposlenih lica, što je značajnije više, nego u ostalim regionima Republike, a iz razloga što je na ovom području veća upotreba mehanizacije u radnim operacijama u poljoprivredi. Kod 17,6% poljoprivrednih gazdinstava ima 3-4 stalno zaposlenih lica.

Posmatrano prema pravnom statusu gazdinstva, uočava se da je radna snaga u poljoprivredi Vojvodine gotovo u potpunosti angažovana na porodičnim gazdinstvima (94,1%), dok je udeo lica koja rade na gazdinstvima pravnih lica i preduzetnika izrazito mali (5,9%).

Analiza starosne strukture nosilaca gazdinstava ukazuje na opšte pravilo da je udeo nosilaca gazdinstava mlađih od 35 godina u svim regionima najniži, pa tako i u Regionu Vojvodine (4,3%). U Regionu Vojvodine najveći udeo imaju gazdinstva čiji su nosioci starosti 55−64 godine. Ipak primetno je da je na prostoru Vojvodine značajno veće učešće gazdinstava čiji su nosioci mlađa lica, obzirom da 21,6% gazdinstava u ovom regionu ima nosioca koji je mlađi od 44 godine.

Obrazovne karakteristike menadžera gazdinstava ukazuju na malu ulogu formalnog i sistematskog obrazovanja i obuke u oblasti poljoprivrede. Većina upravnika gazdinstava stekla je svoja znanja o poljoprivredi isključivo praksom (47,9%). Svega 2,4% menadžera gazdinstva imaju završenu višu školu ili poljoprivredni fakultet.

1.1.11. Struktura poljoprivrednih gazdinstava

Prema Popisu poljoprivrede u AP Vojvodini (2012.) je registrovano ukupno 147.623 poljoprivrednih gazdinstava, što iznosi 21,2% od ukupnog broja domaćinstava sa teritorije Pokrajine. Učešće vlasništva pravnih lica i preduzetnika u ukupnom broju poljoprivrednih gazdinstava je u Vojvodini, u odnosu na ostali deo Republike, vrlo visok i iznosi 23%. Prosečna veličina poljoprivrednog gazdinstva u Pokrajini iznosi 10,9 ha. Veličina korišćenog poljoprivrednog zemljišta u Vojvodini kod 70% poljoprivrednih gazdinstava je ispod 5 ha, a kod 10% gazdinstava je veća od 20 ha.

1.1.12. Proizvodnja poljoprivrednih proizvoda

Prema tipu gazdinstva u Pokrajini su najzastupljenija specijalizovana gazdinstva za ratarstvo 40,8%, zatim slede mešovita poljoprivredna gazdinstva sa kombinacijom biljne i stočarske proizvodnje 23,7% i specijalizovana gazdinstva za uzgoj svinja i živine 19%. Pored navedenih u manjoj meri su zastupljena specijalizovana gazdinstva za uzgoj stoke na ispaši, goveda, ovce i koze (3,3%), specijalizovana gazdinstva za stalne zasade, vinovu lozu i voće (2,8%), specijalizovana gazdinstva za povrtarstvo, cvećarstvo i ostale hortikulture (1,6%), mešovita gazdinstva sa stočarskom proizvodnjom (4,8%), mešovita gazdinstva sa biljnom proizvodnjom (3,3%) i neklasifikovana gazdinstva (0,3%).

U Vojvodini u setvenoj strukturi su najzastupljenije žitarice, a od njih pšenica i kukuruz. Ukupna proizvodnja pšenice prema Republičkom zavodu za statistiku u 2014. godini je iznosila 1.434.902 t, a prosečan prinos je bio 4,54 t/ha. Ukupna proizvodnja kukuruza u 2014. godini je bila 5.361.294 t, a prosečan prinos 8,79 t/ha.

Od industrijskog bilja najznačajniji usevi su šećerna repa i suncokret. Ukupna proizvodnja šećerne repe prema Republičkom zavodu za statistiku u 2014. godini je iznosila 3.405.275 t, a prosečan prinos je bio 55,60 t/ha. Ukupna proizvodnja suncokreta u 2014. godini je bila 473.103 t, a prosečan prinos 2,97 t/ha.

Vojvodina raspolaže odličnim uslovima za razvoj integralne i organske proizvodnje. Međutim, broj poljoprivrednih proizvođača sa sertifikovanim organskim proizvodima, kao i onih u procesu konverzije, je i dalje izuzetno mali u odnosu na potencijale. Površine pod organskom proizvodnjom se svake godine uvećavaju i u 2014. godini su dostigle 5.495 hektara sa površinama koje su ušle u konverziju. Zbog toga je neophodna dalja podrška i u procesu sertifikacije i u samoj organskoj proizvodnji zbog svoje specifičnosti.

1.1.13. Zemljoradničke zadruge i udruženja poljoprivrednika

Tradicija zadružnog organizovanja na prostorima današnje Vojvodine postoji više od 150 godina. Prva zemljoradničko-kreditna zadruga u Vojvodini, koja je osnovana 1846. godine u Bačkom Petrovcu, bila je treća zadruga u svetu.

Zemljoradničke zadruge na našim prostorima najčešće nisu ekonomski jake organizacije, ali su one neophodne za male i srednje poljoprivredne proizvođače, koji bez njih ne bi mogli u većini slučajeva ni zasnivati proizvodnju, ni postići korektne uslove realizacije i naplate svojih proizvoda. Zadruge imaju veliki značaj i za prerađivače, posrednike u prometu i krajnje potrošače, koji preko njih kupuju na jednom mestu količinu robe koju bi zadruga ugovarala ili kupovala sa ogromnim brojem poljoprivrednih proizvođača.

Prema podacima Zadružnog saveza Vojvodine, na području Pokrajine trenutno deluje ukupno 446 zemljoradničkih zadruga i 21 ostala zadruga. Zemljoradničke zadruge imaju prosečno 37 zadrugara.

Prosečan broj kooperanata je 128, međutim, ovaj broj varira, a varira i po zadrugama, i zavisi od veličine naselja, broja zadruga u naseljenom mestu, efikasnosti rada zadruge i drugih faktora.

1.1.14. Transfer znanja i informacija

Kreiranje i transfer znanja predstavljaju veoma važne mere u oblasti poljoprivrede. Zbog toga je značaj poljoprivrednih stručnih službi ogroman kada je u pitanju prenošenje znanja i kreiranje novih znanja u skladu sa stvarnim potrebama poljoprivrednih proizvođača.

Na području Pokrajine deluje Poljoprivredna savetodavna služba AP Vojvodine, koju sačinjavaju 12 regionalnih službi, čija se sedišta nalaze u: Novom Sadu, Vršcu, Bačkoj Topoli, Rumi, Somboru, Pančevu, Senti, Subotici, Vrbasu, Zrenjaninu, Kikindi i Sremskoj Mitrovici. Navedene službe se finansiraju iz budžeta AP Vojvodine u cilju prenosa znanja i informacija poljoprivrednim proizvođačima sa teritorije Pokrajine.

1.2. VRSTE (STRUKTURA) MERA I PLANIRANI IZNOSI

Tabelarni prikaz planiranih mera u programu

Tabela 1.2.1. Planirane mere direktnih plaćanja

Shodno Zakonu o podsticajima u poljoprivredi i ruralnom razvoju ("Sl. glasnik RS" broj 10/13, 142/14 i 103/15), autonomna pokrajina ne propisuje planirane mere direktnih plaćanja.

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za meru (ukupan iznos po meri u RSD)	Iznos podsticaja po jedinici mere (apsolutni iznos u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)
1.	/	-	-	-	-	-
2.	/	-	-	-	-	-
3.	/	-	-	-	-	-
n+1...		-	-	-	-	-
	UKUPNO	-	-	-

Tabela 1.2.2. Planirane mere politike ruralnog razvoja

U tabeli su navedene mere politike ruralnog razvoja koje će se sufinansirati iz Budžeta AP Vojvodine u 2016. godini:

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za meru (ukupan iznos po meri u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)
1.	Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava (opremanje farmi, gradnja hladnjača i sušara, investicije u pčelarstvo, protivgradne mreže, plastenici i ribnjaci)	101	93.000.000,00	do 50	4.500.000,00
1.		101	330.000.000,00	do 80	20.000.000,00
2.	Investicije za preradu i marketing poljoprivrednih proizvoda	103	45.000.000,00	do 60	3.000.000,00
3.	Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta (komasacija, kontrola plodnosti, odvodnjavanje, tehnička dokumentacija, melioracije i dr.)	201.1.	902.318.400,00	do 100	-
4.	Održivo korišćenje šumskih resursa	201.2.	210.564.071,00	do 100	-
5.	Organska poljoprivreda	201.3.	100.000,00	do 70	30.000,00
6.	Investicije za unapređenje i razvoj ruralne infrastrukture i usluga (investicije u sisteme za navodnjavanje, izdavanje poljoprivrednog zemljišta u zakup i izgradnja vodoprivrednih objekata)	301	617.000.000,00	do 50	8.000.000,00
7.	Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima kao i uvođenje i sertifikacija sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla	304	900.000,00	do 50	200.000,00
8.	Transfer znanja i razvoj savetodavstva - Unapređenje obuka u oblasti poljoprivrede i ruralnog razvoja	305	10.000.000,00	do 100	700.000,00
9.	Sprovođenje lokalnih strategija razvoja	202.1.	3.000.000,00	do 100	250.000,00
10.	Podrška poljoprivrednim savetodavnim stručnim službama za obavljanje savetodavnih poslova u skladu sa srednjoročnim programom razvoja savetodavnih poslova u poljoprivredi i zakona o obavljanju savetodavnih i stručnih poslova u poljoprivredi	306	93.000.000,00	do 100	-
11.	Unapređenje stočarstva - Odgajivački program	603	60.000.000,00	do 100	5.000.000,00
	UKUPNO		2.364.882.471,00

Zakonom o budžetu RS nije predviđeno da sve mere politike ruralnog razvoja budu objedinjene u jedinstvenom Programu mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini, već su sadržane u sledeća tri programa:

1. Programu mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini;

2. Programu zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini;

3. Godišnjem programu korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu.

Deo mere 101 Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava, mera 201.1. Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta i mera 301 Investicije za unapređenje i razvoj ruralne infrastrukture i usluga će se sufinansirati iz Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

Mera 201.2. Održivo korišćenje šumskih resursa će se sufinansirati iz Godišnjeg programa korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu.

Tabela 1.2.2.1. Planirane mere politike ruralnog razvoja koje se finansiraju iz Programa mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini

U tabeli su navedene sve mere ruralnog razvoja koje će se sufinansirati iz Programa mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za meru (ukupan iznos po meri u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)
1.	Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava (opremanje farmi, gradnja hladnjača i sušara i investicije u pčelarstvo)	101	93.000.000,00	do 50	4.500.000,00
2.	Investicije za preradu i marketing poljoprivrednih proizvoda	103	45.000.000,00	do 60	3.000.000,00
3.	Organska poljoprivreda	201.3.	100.000,00	do 70	30.000,00
4.	Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima kao i uvođenje i sertifikacija sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla	304	900.000,00	do 50	200.000,00
5.	Transfer znanja i razvoj savetodavstva Unapređenje obuka u oblasti poljoprivrede i ruralnog razvoja	305	10.000.000,00	do 100	700.000,00
6.	Sprovođenje lokalnih strategija razvoja	202.1.	3.000.000,00	do 100	250.000,00
7.	Podrška poljoprivrednim savetodavnim stručnim službama za obavljanje savetodavnih poslova u skladu sa srednjoročnim programom razvoja savetodavnih poslova u poljoprivredi i zakona o obavljanju savetodavnih i stručnih poslova u poljoprivredi	306	93.000.000,00	do 100	-
8.	Unapređenje stočarstva - Odgajivački program	603	60.000.000,00	do 100	5.000.000,00
	UKUPNO		305.000.000,00

Tabela 1.2.2.2. Planirane mere politike ruralnog razvoja koje se finansiraju iz Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini

U tabeli su navedene planirane mere politike ruralnog razvoja koje će se sufinansirati iz Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za meru (ukupan iznos po meri u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)
1.	Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava (Investicije u protivgradne mreže, plastenike i akvakulturu)	101	330.000.000,00	do 80	20.000.000,00
2.	Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta (komasacija, kontrola plodnosti, odvodnjavanje, tehnička dokumentacija, melioracije i dr.)	201.1.1.	902.318.400,00	do 100	-
3.	Investicije za unapređenje i razvoj ruralne infrastrukture i usluga (investicije u sisteme za navodnjavanje, izdavanje poljoprivrednog zemljišta u zakup i izgradnja vodoprivrednih objekata)	301	617.000.000,00	do 50	8.000.000,00
	UKUPNO		1.849.318.400,00

Navedenim Programom će se sufinansirati deo mere 101 Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava (investicije u protivgradne mreže, plastenike i akvakulturu, odnosno investicije: 101.3.1, 101.3.4, 101.6.1. i 101.6.2), mera 201.1.1. (investicije u komasaciju, kontrolu plodnosti, poljočuvarsku službu, dobrovoljno grupisanje zemljišta i melioracije) i mera 301. Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta (investicije u sisteme za navodnjavanje, izdavanje poljoprivrednog zemljišta u zakup i izgradnju vodoprivrednih objekata).

Navedene mere i sredstva za njihovu realizaciju su iskazane u posebnoj tabeli, jer shodno programskoj strukturi Budžeta AP Vojvodine nije bilo moguće uklopiti Program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini u Program mera podrške za sprovođenje politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

Tabela 1.2.2.3. Planirane mere politike ruralnog razvoja koje se finansiraju iz Godišnjeg programa korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu

U tabeli su navedene mere politike ruralnog razvoja koje će se sufinansirati iz Godišnjeg programa korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu.

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za meru (ukupan iznos po meri u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)
1.	Održivo korišćenje šumskih resursa	201.2.	210.564.071,00	do 100	-
	UKUPNO		210.564.071,00

Navedene mere i sredstva za njihovu realizaciju su iskazane u posebnoj tabeli, jer shodno programskoj strukturi Budžeta AP Vojvodine nije bilo moguće uklopiti Godišnjeg programa korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu u Program mera podrške za sprovođenje politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

Godišnjim programom korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu će se sufinansirati Mera 201.2. Održivo korišćenje šumskih resursa.

Tabela 1.2.3. Mere koje nisu predviđene u okviru mera direktnih plaćanja i u okviru mera ruralnog razvoja

Mere koje nisu predviđene u okviru mera direktnih plaćanja i u okviru mera ruralnog razvoja, su planirane u okviru sledećih programa:

- Program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini, koji se priprema u skladu sa Zakonom o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik RS" broj 62/06, 65/08 i 41/09);

- Godišnji program korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za razvoj lovstva AP Vojvodine za 2016. godinu koji se priprema u skladu sa članom 79. stav 3. Zakona o divljači i lovstvu ("Službeni glasnik RS" 18/10);

- Godišnji programa korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016. godinu, koji se priprema u skladu sa članom 31. alineja druga i peta Statuta APV ("Službeni list APV" broj 20/14);

- Godišnji program korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za vode AP Vojvodine za 2016. godinu koji se priprema u skladu sa članom 190. Zakona o vodama ("Službeni glasnik RS" broj 30/10 i 93/12).

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za meru (ukupan iznos po meri u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)
1.	/	-	-	-	-
2.	/	-	-	-	-
3.	/	-	-	-	-
4.	/	-	-	-	-
n+1...		-	-	-	-
	UKUPNO	-	-

Tabelarni prikaz planiranih finansijskih sredstava AP/JLS

Tabela 1.2.4. Finansijski okvir programa

Budžet	Vrednost u RSD
Ukupan iznos sredstava iz budžeta AP/JLS planiranih za realizaciju Programa podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja	305.000.000,00
Planirana sredstva za direktna plaćanja	/
Planirana sredstva za podsticaje merama ruralnog razvoja Program mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji APV u 2016. godini Program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016.godini Godišnji program korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine za 2016.godinu	2.364.882.471,00 305.000.000,00 1.849.318.400,00 210.564.071,00
Planirana sredstva za mere koje nisu predviđene u okviru mera direktnih plaćanja i u okviru mera ruralnog razvoja	/

1.3. CILJNA GRUPA I ZNAČAJ PROMENE KOJA SE OČEKUJE ZA KORISNIKE NAKON PRIMENE PROGRAMA

Sprovođenje mera podrške poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine posebno je važno jer su investicije u ruralnu ekonomiju i ruralne zajednice od vitalnog značaja za povećanje kvaliteta života u ruralnim područjima.

Ciljna grupa Programa mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini su, pre svega, mala i srednja poljoprivredna gazdinstva, čija je tehničko-tehnološka opremljenost na niskom nivou, te je neophodno podizanje konkurentnosti ovih gazdinstava kako bi opstala na tržištu.

Programom su planirane mere kojima će se investirati u materijalna sredstva poljoprivrednih gazdinstava i preradu poljoprivrednih proizvoda, radi jačanja proizvodnog lanca, a u cilju povećanja konkurentnosti, ekonomske efikasnosti, veće orijentisanosti ka tržištu i dugoročne održivosti poljoprivrednih gazdinstava.

Proizvodnja zdravstveno bezbedne hrane je prioritet agrarne politike Evropske unije i zbog toga velika razvojna šansa AP Vojvodine za celokupnu poljoprivredu i ruralni razvoj malih gazdinstava, te je u Programu posvećena posebna pažnja investicijama kojima se utiče na povećanje broja poljoprivrednih gazdinstava koja se bave organskom proizvodnjom, uvođenju sistema kojima proizvođač garantuje da upravlja zdravstvenom bezbednošću svojih proizvoda, kao i uvođenje oznaka geografskog porekla.

Važnu podršku meri za modernizaciju proizvodnje predstavlja razvoj kapaciteta Poljoprivredne savetodavne službe APV, u smislu postizanja kvaliteta i efikasnosti ponuđenih saveta i informacija od značaja za poljoprivrednu proizvodnju, kao i život i rad u ruralnim sredinama, i jačanje kapaciteta i promociju ruralnih sredina, putem održavanja tradicionalnih seoskih manifestacija. Razvoj kapaciteta Poljoprivredne savetodavne službe APV meru je neophodno sprovoditi zbog velikog broja malih gazdinstava, skromnog znanja i nedostatka dodatnih veština ruralnog stanovništva, niske produktivnosti i niskih prihoda koji se ostvaruju od poljoprivrede.

Lokalnim partnerstvima doprinosi se ostvarenju koncepta održivog razvoja kroz dodavanje vrednosti, unapređenje ruralne ekonomije, poboljšanje kvaliteta života, promociju kulturnog nasleđa, podsticanje socijalnog dijaloga ruralnog stanovništva i kvalitetno upravljanje lokalnim resursima.

Primenom Programa se očekuje modernizacija proizvodnje malih i srednjih gazdinstava i njihovo ekonomsko osnaživanje, kao i diverzifikacija ruralne ekonomije u cilju stvaranja dodatnog izvora prihoda, zapošljavanja lokalnog stanovništva i jačanja ruralnih sredina.

1.4. INFORMISANJE KORISNIKA O MOGUĆNOSTIMA KOJE PRUŽA PROGRAM PODRŠKE ZA SPROVOĐENJE POLJOPRIVREDNE POLITIKE I POLITIKE RURALNOG RAZVOJA

Informisanje potencijalnih korisnika o merama koje su definisane Programom će se vršiti putem javnih tribina i predavanja, dnevnih novina, poljoprivrednih stručnih službi sa područja pokrajine i veb sajta Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo.

Potencijalni korisnici na ovaj način dobijaju informacije o vrstama investicija, procentualni iznos podsticaja, maksimalan i minimalan iznos podsticaja po korisniku, vremenskim rokovima, načinima podnošenja prijava i drugo.

1.5. MONITORING I EVALUACIJA/NADZOR REALIZACIJE

Bespovratna sredstva isplaćuju se nakon realizacije investicije, i izvršene kontrole od strane Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo.

U monitoring projekata su uključeni savetodavci Poljoprivredne savetodavne službe APV. Na zahtev Sekretarijata, savetodavci izlaze na teren i beleže realizaciju investicija putem GPS uređaja. Na taj način se tačno u vremenu i prostoru beleže faze realizacije investicija. Svaki Sektor Sekretarijata ukrštanjem podataka dobijenih u prijavnom obrascu korisnika sredstava i podataka dobijenih od strane savetodavaca vrši evaluaciju i praćenje realizacije investicija na osnovu posebnih indikatora.

Korisnik sredstava je u obavezi da investiciju ne otuđi najmanje pet godina od dana isplate sredstava i daje je drugom licu na upotrebu, da svu dokumentaciju koja se odnosi na investiciju čuva najmanje pet godina od dana isplate sredstava, a Pokrajinski sekretarijat za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo ima pravo da vrši uvid u realizaciju investicije.

II OPIS PLANIRANIH MERA

2. Opis mera

2.1. Naziv mere: Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava

Šifra mere: 101

2.1.1. Obrazloženje

Sektor: Mleko

Proizvodnja mleka u Vojvodini je podeljena između onih koji proizvode za svoje potrebe i specijalizovanih farmi. Specijalizovane farme su ili na porodičnim gazdinstvima ili su vlasništvo velikih kompanija. Veliki i srednji proizvođači u Vojvodini u najvećem broju slučajeva su konkurentni ili imaju potencijal da budu konkurentni. Mali proizvođači mleka, koji proizvode za sopstvene potrebe, na ekstenzivan način imaju relativno nisku cenu koštanja i ne zavise od tržišnih kretanja usled zatvorene proizvodnje.

Smanjenje proizvodnje mleka u Vojvodini je najveće u poređenju sa Srbijom, regionom i EU. Proizvodnja mleka je od 2001. godine bila u blagom porastu i to do 2006., od kada ponovo se beleži pad proizvodnje. Ukupno smanjenje proizvodnje praćeno je povećanjem proizvodnje u specijalizovanim porodičnim ili kompanijskim farmama i u skladu sa specijalizacijom proizvodnje vojvođanskih proizvođača.

U Sektoru mleko je neophodno izvršiti poboljšanje kvaliteta mleka i rasnog sastava stočnog fonda. Takođe je neophodno poboljšati uslove držanja goveda, u smislu nabavke nove opreme za farme i izgradnju, odnosno rekonstrukciju, farmi u skladu sa standardima EU.

Sektor: Meso

Već duži vremenski period se uočava da je proizvodnja mesa u Vojvodini u krizi. Karakterističan trend, koji se uočava u proizvodnji mesa u Vojvodini, je da se broj proizvođača konstantno smanjuje, značajno brže nego što se smanjuje proizvodnja, što ukazuje na povećanje konkurentnosti onih koji ostaju da se bave proizvodnjom. Pored toga, u proizvodnji mesa postoji veoma izražena vertikalna integracija, gde veliki trgovinski lanci imaju proizvodnju stočne hrane, svinja i goveda, preradu i prodaju, čime malim proizvođačima sužavaju prostor za prodaju i usmeravaju ih na neformalne kanale. S druge strane, mali proizvođači mesa, koji proizvode za sopstvene potrebe, na ekstenzivan način imaju relativno nisku cenu koštanja i ne zavise od tržišnih kretanja usled zatvorene proizvodnje.

Proizvodni lanac, sa aspekta zdravstvene sigurnosti u proizvodnji je neadekvatan za standarde EU, prvenstveno usled neispunjavanja sistemske kontrole zdravstvene bezbednosti hrane, higijenskih i ekoloških standarda. Mali proizvođači su daleko od većine standarda EU vezanih za zdravstvenu bezbednost i dobrobit životinja. Veoma mali broj klanica ispunjava uslove za izvoz mesa na velika tržišta - EU, arapskih zemalja i SAD. Sektor očekuju značajne reforme koje se trenutno ne dešavaju, a trebalo bi, ukoliko Srbija teži EU.

U Sektoru meso neophodno je poboljšanje kvaliteta mesa, rasnog sastava stočnog fonda, uslova držanja tovnih grla, u smislu nabavke nove opreme za farme i izgradnju, odnosno rekonstrukciju, farmi u skladu sa standardima EU.

Sektor: Voće, grožđe, povrće

Iako je očigledan napredak koji se tiče promene sortimenta i određenih segmenata tehnologije (zaštita voća) koji je pre svega načinjen zbog konkurencije koja poslednjih godina postoji u ponudi sadnog materijala i zaštitnih sredstava, očigledno je nepoznavanje i neznanje drugih važnih segmenata proizvodnje, pre svega ishrane voćaka, ali i savremene pomotehnike. Poseban problem je nedostatak znanja koji se odnosi na čuvanje voća u novim uslovima (ULO) skladištenja.

Poslednjih 10 godina određeni broj proizvođača povrća dostigao je nivo tehnologije i konkurentnosti na nivou najboljih evropskih proizvođača u proizvodnjama za koje su se specijalizovali. U ovu grupu spada i određeni broj usko specijalizovanih kompanija koje koriste najsavremeniju tehnologiju. S druge strane, postoji veliki broj malih proizvođača koji proizvode za sopstvene potrebe, prodaju od kuće ili na lokalnim pijacama. Za razliku od velikih proizvođača gde dominira njivska specijalizovana proizvodnja, u ovom slučaju to je diverzifikovana baštenska i plastenička proizvodnja.

Iako je od 2006. godine podignuto nekoliko hladnjača i veći broj skladišta za povrće, uveliko se kasni s izgradnjom skladišnih prostora koji bi objedinili ponudu i uticali na produženje ponude domaćeg povrća. Uvoz se zbog toga povećava iz godine u godinu.

U sektoru voća i povrća u Vojvodini evidentan je nedostatak opreme za kalibriranje i pakovanje. U najvećem broju skladišta ne postoji adekvatna oprema za kalibriranje i pakovanje koja bi kapacitetom i kvalitetom zadovoljila standarde prodaje koje sve više zahteva i rusko tržište. Dodatno, nedostatak proizvodnih standarda (GlobalGap, IPM, Organska), objedinjenih količina, kao i uspostavljenih veza sa velikim dobavljačima supermarketa u EU onemogućava izvoz na bogato tržište EU ili makar ga limitira na prodaju na veletržnicama u EU. Poseban problem predstavlja činjenica što se prerađivački kapaciteti ne snabdevaju dovoljno visoko kvalitetnim sirovinama. Mali proizvođači ne stvaraju dovoljno profita zbog visokih troškova proizvodnje i veoma malih mogućnosti da utiču na cene u lancu proizvodnje. Kao posledica toga, oni ne mogu dovoljno da investiraju i povećaju svoju konkurentnost, što rezultira padom u kvalitetu proizvoda i problemima u preradi.

U Sektoru voće, grožđe, povrće neophodno je, pre svega, omogućiti poljoprivrednim proizvođačima izgradnju skladišnih kapaciteta, čime bi se uticalo na produženje ponude domaćeg voća i povrća. Takođe je neophodna pomoć u nabavci opreme za pakovanje, pranje, poliranje, kalibriranje, radi prodaje domaćih poljoprivrednih proizvoda na tržištu EU i Rusije.

Sektor: Ostali usevi

Proizvodnja žitarica predstavlja jedan od najdominantnijih segmenata poljoprivredne proizvodnje širom Evrope i u Vojvodini, i ima dugu tradiciju na ovim prostorima. U zadnjih nekoliko godina u Vojvodini, primetan je trend povećanja proizvodnje žitarica, i to zahvaljujući kukuruzu, dok je kod pšenice i ječma prisutna stagnacija i pad proizvodnje. U odnosu na 2006. godinu, proizvodnja žitarica u Vojvodini porasla je sa 4,9 miliona t na 5,7 miliona t. Na nivou pojedinačnih proizvoda, najveći rast bio je prisutan kod kukuruza, i to 20%, kod pšenice 8%, dok je proizvodnja ječma opala za 12%.

Iako je Srbija značajan izvoznik žitarica u regionu, prostor za unapređenje svakako postoji, i to pre svega kroz uvođenje sistema klasiranja po kvalitetu, stabilizaciju proizvodnje pšenice na nivou višem od sadašnjeg, značajno povećanje prinosa i kod pšenice i kukuruza, i kroz afirmaciju proizvođača koji imaju stalni cilj maksimiziranja prinosa, ali i profita.

Srbija treba da povećava vrednost proizvodnje i izvoza žitarica, ali mora i da bude svesna da je mogućnost ostvarivanja dodatne vrednosti u tom sektoru limitirana. Učešće žitarica u ukupnoj vrednosti proizvodnje u Srbiji je ubedljivo najveće od svih evropskih zemalja (Srbija preko 34%, EU - 11.4%). Samo u nekoliko zemlja EU učešće prelazi 20%. Primeri poslednjih godina gde površine pod kukuruzom rastu na račun ostalih kultura je kratkoročno dobra, ali dugoročno se gube tržišta nekih drugih proizvoda sa kojima se može ostvariti veća vrednost proizvodnje. Tu se pre svega misli na proizvodnju povrća gde je udeo ove proizvodnje u Srbiji ubedljivo manje od svih (Srbija - 5,4%, EU - 10.2%).

U Sektoru ostali usevi, sredstva iz pokrajinskog budžeta će biti investirana u sušare za industrijsko, začinsko i aromatično bilje i opremanje postrojenja za obnovljive izvore energije.

Sektor: Pčelarstvo

Prema rezultatima popisa poljoprivrede iz 2012. godine, na teritoriji AP Vojvodine se nalazi 124.786 pčelinjih društava. Pretpostavlja se da ima između 3.500 i 4.000 pčelara i njihov broj je u porastu, kao i broj pčelinjih društava. Proizvodnja meda, kao jednog od glavnih proizvoda pčelarstva je na skromnih 17-20 kg po pčelinjem društvu. Procenjuje se da sadašnji godišnji nivo proizvodnje meda u Vojvodini iznosi oko 1,1 milion kg, voska 150.000 kg, polenovog praha 13.000 kg i oko 1.000 kg propolisa.

Vojvodina nema samo mogućnosti, nego ima i realnu potrebu za povećanjem proizvodnje u pčelarstvu, s obzirom da je 70% njene površine pod obradivim zemljištem, a svega 6,8% pod šumama. Ovakav odnos obradivih i šumskih površina ukazuje na prisustvo veoma malog broja prirodnih oprašivača biljaka te je medonosna pčela glavni oprašivač.

U sadašnjim uslovima, uglavnom samoinicijativno, formirano je oko 40 pčelarskih društava objedinjenih u Savez pčelarskih organizacija Vojvodine, koji je član Saveza pčelarskih organizacija Srbije. Pčelarska društva i savezi, uz vrlo simboličnu i u osnovi deklarativnu pomoć organa vlasti na svim nivoima, prepušteni su sami sebi, što je osnovni razlog izrazito slabog razvoja ove važne delatnosti u proizvodnji vrlo važne zdravstveno bezbedne hrane za domaće potrebe i izvoz. U 40 pčelarskih društava Vojvodine učlanjeno je svega oko 2.100 pčelara sa oko 65.000 košnica i prosekom od 30 košnica po jednom pčelaru.

Polazeći od činjenica da Vojvodina ima optimalne uslove za razvoj ogromnog broja jednogodišnjih i višegodišnjih biljaka, kao osnovnog preduslova za masovni život pčela, nameće se obaveza da ovaj prirodni resurs u budućnosti treba maksimalno koristiti.

Ovaj ogromni ekonomski potencijal Vojvodine minimalno je iskorišćen, pa zahteva investiranje u celokupan lanac proizvodnje meda i pčelinjih proizvoda u cilju boljeg iskorišćenja prirodnog bogatstva. Podrškom investiranju u pčelarstvo i preradu pčelinjih proizvoda unapređuje se ekonomski položaj i konkurentnost poljoprivrednih gazdinstava na tržištu.

Sektor: Akvakultura

AP Vojvodina se nalazi na idealnom geografskom položaju za gajenje slatkovodne ribe, koju još imaju najveći proizvođači ribe, Kina i Izrael.

Potrošnja ribe u svetu značajno raste, s tim da se kvote za ulov morske ribe konstantno smanjuju, dok su pogodne poljoprivredne površine za gajenje ribe, limitirane klimatskim, hidrografskim i zemljišnim faktorima. Potrošnja ribe u razvijenim zemljama se kreće oko 40 kg ribe po stanovniku, dok je kod nas potrošnja oko 3,5 kg. I pored niske potrošnje ribe, samo domaćem tržištu nedostaje oko 20.000 t ribe, dok su potrebe evropskog tržišta praktično neograničene. Trenutna proizvodnja slatkovodne ribe u AP Vojvodini, je na nivou od oko 12.000 t, te se godinama za uvoz nedostajućih količina uvozi oko 30.000 t ribe, za koju se troši oko 35 miliona dolara.

U AP Vojvodini pored postojećih 13.500 ha ribnjačkih površina, samo u Banatu postoji oko 100.000 ha zemljišta veoma slabe plodnosti, koje idealno odgovara za proširenje ribnjačkih površina. Bogata hidrografska mreža kanala, reka i rečnih akumulacija je takođe veoma malo iskorišćena u smislu izlova konzumne ribe, a ista može zadovoljiti dobar deo nedostajućih količina slatkovodne ribe.

Za zadovoljenje domaćih potreba, kao i za ozbiljan nastup na stranom tržištu, neophodno je povećanje proizvodnih površina na oko 34.500 ha i to rekonstrukcijom postojećih neuslovnih i zapuštenih ribnjaka (7.000 ha) i izgradnjom novih savremenih ribnjaka (20.000 ha).

Iz svega napred navedenog može se zaključiti, da je ulaganje u ribarstvo veoma isplativo i da se vraća u toku 4 do 5 godina, uz visok profit, koji premašuje za najmanje 3 do 4 puta, konvencionalnu ratarsku proizvodnju, investicija se brže vraća i od višegodišnjih zasada voća i vinograda, uz niža početna ulaganja, sa daleko manjim rizicima po proizvodnju (niske temperature, led, suša i dr.).

Proširenjem ribnjačkih površina za 20.000 ha, direktno i indirektno bi se uposlilo oko 4.000 radnika. Plasman ribe je izgledan na domaćem tržištu, na kome se pojavljuje hroničan nedostatak, pre svega sveže ribe (šarana), najviše u toku pravoslavnih svetkovina (Sveti Nikola, Božić i dr.). Ostale vrste slatkovodne ribe, takođe hronično nedostaju na tržištu (som, smuđ, štuka..), dok prerađevine od slatkovodne ribe (fišburgeri, kroketi, paštete, dimljena riba, fileti, kobasice i dr.), uglavnom nema na domaćem tržištu.

Ulaganje u akvakulturu u svrhu izvoza ribe i ribljih prerađevina je takođe opravdano, jer Evropska unija nema povoljnih vodnih, klimatskih i zemljišnih površina, koje AP Vojvodina poseduje, posebno sa stanovništva da u doglednom vremenskom periodu, naša država neće biti u mogućnosti da visinom subvencija u ratarstvu i stočarstvu, parira evropskim, pa i okolnim zemljama u tranziciji, što kod slatkovodne ribe nije slučaj, jer su ribnjačke površine u Evropi veoma male, a da pri tome nema mogućnosti za njihovo značajnije proširenje. Potrebe za ribom konstantno rastu, pogotovo sa stanovništva ograničenih slatkovodnih i morskih resursa i velikoj udaljenosti eventualnih snabdevača slatkovodnom ribom iz Azije.

2.1.2. Ciljevi mere

- Stabilnost dohotka poljoprivrednih gazdinstava;

- Povećanje proizvodnje, poboljšanje produktivnosti i kvaliteta proizvoda, smanjenje troškova proizvodnje;

- Unapređenje tehničko-tehnološke opremljenosti;

- Održivo upravljanja resursima i zaštite životne sredine;

- Rast konkurentnosti uz prilagođavanje zahtevima domaćeg i inostranog tržišta;

- Usklađivanje sa pravilima Unije, njenim standardima, politikama i praksama.

2.1.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.1.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici su fizička lica, preduzetnici i pravna lica registrovana u Registru poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Zakonom o poljoprivredi i ruralnom razvoju.

2.1.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.1.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Da je upisan u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Pravilnikom o načinu i uslovima upisa i vođenja registra poljoprivrednih gazdinstava;

- Korisnik za investiciju za koju podnosi zahtev, ne sme koristi podsticaje po nekom drugom osnovu (subvencije, podsticaji, donacije) za istu namenu, odnosno da ista investicija nije predmet drugog postupka za korišćenje podsticaja, osim podsticaja u skladu sa posebnim propisom kojim se uređuje kreditna podrška registrovanim poljoprivrednim gazdinstvima;

- U slučaju podnošenja zahteva za finansiranje investicije korisnik mora da ispuni dospele obaveze po ranije odobrenim investicijama finansiranim od strane Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo;

- U slučaju kada korisnik nije vlasnik katastarskih parcela i objekta koji su predmet investicije za koju se podnosi zahtev, neophodno je da na njima ima pravo zakupa, odnosno korišćenja na osnovu ugovora zaključenog sa zakupodavcem fizičkim licem ili ministarstvom nadležnim za poslove poljoprivrede na period zakupa, odnosno korišćenja od najmanje pet godina počev od kalendarske godine za koju se podnosi zahtev za korišćenje podsticaja;

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane u tekstu konkursa;

- Namenski koristi i ne otuđi niti da drugom licu na korišćenje investiciju koja je predmet zahteva u periodu od pet godina od dana nabavke opreme, mašina i mehanizacije, odnosno izgradnje objekta;

- Upisan u registar privrednih subjekata i nalazi se u aktivnom statusu (preduzetnici i pravna lica);

- Da nije pokrenut postupak stečaja i likvidacije, odnosno, da nije bilo više od 30 dana u blokadi u periodu od godinu dana pre podnošenja prijave na konkurs (preduzetnici i pravna lica);

- Korisnik i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

2.1.7. Specifični kriterijumi

Naziv sektora	Naziv investicije	Neophodni uslov koji mora da ispuni potencijalni korisnik
SEKTOR MLEKO		Prihvatljivi korisnici su poljoprivredna gazdinstva koja imaju najviše 200 goveda, odnosno 1.000 koza, odnosno 1.000, ovaca i potvrdu za odgovarajuću kategoriju životinja izdatu od nadležne veterinarske službe.
SEKTOR MESO		Prihvatljivi korisnici su poljoprivredna gazdinstva koja imaju najviše 200 goveda, odnosno 1.000 koza, odnosno 1.000, ovaca, odnosno 400 svinja, odnosno 10.000 jedinki živine po turnusu i potvrdu za odgovarajuću kategoriju životinja izdatu od nadležne veterinarske službe.
SEKTOR VOĆE, GROŽĐE, POVRĆE		Prihvatljivi korisnici su poljoprivredna gazdinstva koja imaju zasnovanu proizvodnju: minimum 0,5 ha voća, povrća i grožđa, a za gradnju hladnjača lokacijsku dozvolu za izgradnju novog objekta ili izgrađen objekat od čvrstog materijala u vlasništvu ili zakupu u periodu od minimalno pet godina od momenta podnošenja zahteva za korišćenje bespovratnih sredstava, u kojem se može adaptirati prostorija za čuvanje voća i povrća.
SEKTOR OSTALI USEVI (žitarice, industrijsko, aromatično i začinsko bilje i dr.)		Prihvatljivi korisnici su poljoprivredna gazdinstva koja imaju zasnovanu proizvodnju: minimum 0,5 ha žitarica ili industrijskog bilja, odnosno 0,2 ha aromatičnog i začinskog bilja.
SEKTOR PČELARSTVO		Prihvatljivi korisnici u sektoru pčelarstvo su poljoprivredna gazdinstva koja poseduju minimum 10 košnica pčela.
SEKTOR AKVAKULTURE		Nema specifičnih kriterijuma prihvatljivosti

2.1.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
101.1.2.	Izgradnja objekata za smeštaj životinja i nabavka opreme za navedene objekte (oprema za izđubravanje, oprema za napajanje, za ventilaciju, opreme za mužu, ishranu životinja, itd.)
101.1.8.	Nabavka opreme za mužu ili zatvorenih sistema za mužu u slobodnom i vezanom sistemu držanja
101.1.9.	Nabavka prenosne opreme za mužu
101.1.10.	Nabavka opreme za hlađenje i skladištenje mleka
101.2.2.	Izgradnja i opremanje objekata za smeštaj životinja
101.2.6.	Izgradnja boksova za držanje krmača, prasilišta i odgajališta za prasad
101.3.3.	Nabavka mehanizacije i opreme za setvu, sadnju, zaštitu bilja i navodnjavanje/odvodnjavanje za voćarsku i vinogradarsku proizvodnju, proizvodnju sadnog materijala i povrtarsku proizvodnju (uključujući i proizvodnju rasada i cvećarstvo) na otvorenom polju; nabavka mehanizacije za voćarsko-vinogradarsku proizvodnju (nabavka preciznih mašina za setvu, mašina za rasađivanje rasada, visokokvalitetnih prskalica ili atomizera za zaštitu od bolesti, korova i štetočina; nabavka sistema sa mikroprskalicama za zaštitu voćnjaka, vinograda i rasadnika od izmrzavanja; nabavka protivgradnih mreža i prateće opreme; nabavka sistema kap po kap; nabavka plastičnih folija, agrotekstila i prskalica za navodnjavanje)
101.3.4.	Izgradnja staklenika i nabavka opreme i/ili materijala za povrtarsku proizvodnju i proizvodnju jagodastog voća, kao i rasadničarsku proizvodnju i cvećarstvo u zaštićenom i poluzaštićenom prostoru (nabavka konstrukcija za plastenike i staklenike, visoko kvalitetnih višegodišnjih, višeslojnih folija za plastenike, sistema za zagrevanje plastenika, sistema za veštačko osvetljavanje, sistema za navodnjavanje/ odvodnjavanje i đubrenje vodotopivim đubrivima i stolova za proizvodnju rasada) za plastenike i staklenike
101.3.5.	Izgradnja kapaciteta za skupljanje i skladištenje voća, grožđa, sadnog materijala i povrća (izgradnja hladnjača i ULO hladnjača većeg kapaciteta, hladnjača za dugoročno skladištenje proizvoda; izgradnja hladnjača i kapaciteta za čuvanje i pripremu za otpremanje sadnog materijala; izgradnja centara za skupljanje i pripremu voća, grožđa i povrća za tržište sa hladnjačama manjeg kapaciteta, kao i za nabavku opreme za pripremu voća, grožđa i povrća za tržište i opreme za pakovanje i nabavka mašina za pranje, poliranje, čišćenje, sortiranje, ocenu i pakovanje proizvoda, kao i nabavka paleta za dugoročno skladištenje proizvoda
101.4.9.	Izgradnja sušara za industrijsko, začinsko i lekovito bilje
101.4.10.	Investicije u izgradnju i/ili opremanje postrojenja za obnovljive izvore energije za sopstvenu potrošnju: posebno u solarne elektrane, elektrane, elektrane na biomasu, daljinske sisteme grejanja, kotlove za sagorevanje biomase
101.5.1.	Nabavka novih pčelinjih društava
101.5.2.	Nabavka opreme za pčelarstvo
101.6.1.	Izgradnja objekata za akvakulturu

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 101 Investicije u fizička sredstva poljoprivrednih gazdinstava iznosi 423.000.000,00 dinara i to: 93.000.000,00 dinara iz Programa mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini i 330.000.000,00 dinara iz Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

Programom mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike za razvoj sela na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini sufinansiraće se sledeće investicije: 101.1.2., 101.1.8., 101.1.9., 101.1.10., 101.2.2., 101.2.6., 101.3.5., 101.4.9., 101.4.10., 101.5.1., i 101.5.2.

Programom zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini sufinansiraće se sledeće investicije: 101.3.3., 101.3.4. i 101.6.1.

2.1.9. Kriterijumi selekcije

Kriterijum	Način bodovanja	Bodovi
Ukupan broj bodova		95
Podnosilac zahteva je lice mlađe od 40 godina	da/ne	15/0
Podnosilac zahteva je žena	da/ne	15/0
Broj članova komercijalnog registrovanog poljoprivrednog gazdinstva/ broj članova zadruge	do 2 člana	3
	3 do 4 člana	5
	od 5 članova	10
Korisnik je sertifikovan za organsku proizvodnju i/ ili proizvodi sirovinu ili gotov proizvod sa geografskim poreklom	da/ne	5/0
Korisnik je zadruga ili član zadruge	da/ne	5/0
Podnosilac zahteva ima odgovarajuće stručno znanje	iskustvo u proizvodnji od najmanje tri godine - upisan u RPG	3
	srednja škola	5
	fakultet	10
Stepen razvijenosti jedinica lokalne samouprave	iznad republičkog proseka	0
	80-100% republičkog proseka	5
	60-80% republičkog proseka	10
	ispod 60% republičkog proseka	15
Ocena održivosti investicije	da/ne	10/0
Dosadašnje korišćenje sredstava Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo	treći put	0
	drugi put	5
	prvi put	10

2.1.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći iznosi do 50% ukupnih prihvatljivih troškova, osim za investicije u akvakulturu gde iznosi do 80%.

Minimalni i maksimalni iznos povraćaja sredstava po sektorima je sledeći:

Za sektor mleka i mesa:
min. 25.000 dinara, maks. 1.500.000 dinara

Za sektor voće i povrće:
min. 50.000 dinara, maks. 8.000.000 dinara;

Za sektor ostali usevi:
min. 50.000 dinara, maks. 1.500.000 dinara.

Za sektor pčelarstvo:
min. 50.000 dinara maks. 300.000 dinara.

Za sektor akvakultura:
min. 100.000 dinara maks. 20.000.000 dinara.

2.1.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1	Ukupan broj podržanih projekata
2	Broj gazdinstava koja su modernizovala proizvodnju
3	Broj objekata za smeštaj životinja u skladu sa standardima EU
4	Broj košnica
5	Broj podržanih hladnjača
6	Broj podržanih sušara
7	Broj hektara pod plastenicima
8	Broj hektara pod protivgradnim mrežama
9	Nove površine pod akvakulturom

2.1.12. Administrativna procedura

Pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo Rešenjem obrazuje Komisiju za razmatranje prijava. Komisija ima obavezu da najmanje jednom mesečno razmatra prijave i o tome sačini zapisnik na osnovu kriterijuma utvrđenih Pravilnikom. Odluke o dodeli sredstava donosi pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo na osnovu zapisnika komisije. Pre potpisivanja ugovora na teren izlazi lice ovlašćeno od strane Sekretarijata, kako bi se izvršila prethodna kontrola investicije. Kriterijumi, sistem bodovanja i druga pitanja od značaja regulisana su Pravilnikom.

Ugovor se zaključuje u roku od 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava.

Sredstva se dodeljuju bespovratno, po pristiglim prijavama do utroška opredeljenih sredstava. Podnosilac prijave - fizičko lice je u obavezi da prilikom potpisivanja Ugovora sa Pokrajinskim sekretarijatom za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo o korišćenju sredstava dostavi menicu sa meničnom izjavom, a pravno lice - registrovanu menicu sa meničnom izjavom kao sredstvo obezbeđenja da oprema neće biti otuđena u roku od 5 godina, odnosno da će oprema biti korišćena u skladu sa zakonskim pozitivnim propisima koji regulišu promet hrane i pića.

Rok za realizaciju investicije se određuje konkursom. Bespovratna sredstva isplaćuju se nakon realizacije investicije, odnosno nakon što korisnik bespovratnih sredstava dostavi Sekretarijatu svu potrebnu dokumentaciju predviđenu pravilnikom i ugovorom o dodeli sredstava, a nakon izvršene kontrole od strane ovlašćenih predstavnika Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo.

2.2. Naziv mere: Investicije za preradu i marketing poljoprivrednih proizvoda

Šifra mere: 103

2.2.1. Obrazloženje

Sektor: Mleko

U Vojvodini trenutno radi oko 40 od ukupno 200 mlekara koje snabdevaju domaće tržište mlekom i mlečnim prerađevinama u Srbiji. Najveći deo od tog broja su male zanatske mlekare, dok na velike industrijske mlekare otpada oko 10%. Međutim, i pored velikog učešća u brojnom stanju malih mlekara, one u stvari pokrivaju svega 13% prerade mleka. U isto vreme, velike industrijske mlekare zahvataju 67% prerađivačkih kapaciteta. Proizvodnjom prerađevina od mleka bave se uglavnom velike mlekare, dok male i srednje mlekare, uz mleko, proizvode i jogurt. U poslednjih par godina na tržištu su se pojavile i manje mlekare koje su se specijalizovale samo za preradu mleka ili sira. Mali proizvođači mleko često prerađuju kod svojih kuća, bez kontrole samog procesa prerade i kontrole kvaliteta finalnog proizvoda, i svoje proizvode (uglavnom kajmak i sir) prodaju na lokalnim pijacama. Upravo ovi proizvodi su mnogima glavni izvor primanja, jer njihovu cenu i potražnju diktira slobodnije tržište, pa je samim tim planiranje lakše, a isplativost mnogo veća od prodaje svežeg mleka mlekarama.

U sektoru mleka u Vojvodini evidentan je nedostatak kvalitetnog asortimana tradicionalnih proizvoda od mleka. Radi poboljšanja stočarske proizvodnje a samim tim i sektora mleka potrebno je uvesti EU standarde u objekte manjih kapaciteta u kojima se vrši proizvodnja i prerada mleka u AP Vojvodini.

Neophodno je poboljšanje kvaliteta mleka i izgradnja malih prerađivačkih kapaciteta u ruralnim sredinama čime bi bio proširen asortiman kvalitetnih proizvoda koji se mogu brendirati kao lokalni, kvalitetni ili tradicionalni sa geografskim poreklom, i postiglo bi se veće zaposlenje seoskog stanovništva odnosno povećanje životnog standarda u seoskim sredinama.

Sektor: Meso

U sektoru mesa u Vojvodini evidentan je nedostatak kvalitetnog asortimana tradicionalnih proizvoda od mesa. Radi poboljšanja stočarske proizvodnje a samim tim i sektora mesa potrebno je uvesti EU standarde u objekte manjih kapaciteta u kojima se vrši proizvodnja i prerada mesa u AP Vojvodini.

Neophodno je poboljšanje kvaliteta mesa i izgradnja malih prerađivačkih kapaciteta u ruralnim sredinama čime bi bio proširen asortiman kvalitetnih proizvoda koji se mogu brendirati kao lokalni, kvalitetni ili tradicionalni sa geografskim poreklom, i postiglo bi se veće zaposlenje seoskog stanovništva odnosno povećanje životnog standarda u seoskim sredinama.

Radi poboljšanja stočarske proizvodnje a samim tim i sektora mesa potrebno je uvesti EU standarde u objekte manjih kapaciteta u kojima se vrši proizvodnja i prerada mesa u AP Vojvodini.

Sektor: Voće, grožđe, povrće

Najveći problem u Sektoru voće, grožđe i povrće predstavljaju nedovoljni kapaciteti za preradu, jer nije kreirano poslovno okruženje u celoj zemlji kojima bi se stimulisala izgradnja prerađivačkih kapaciteta. Proširenjem privrednih aktivnosti na selu dodavanjem dodatne vrednost proizvodima, kroz preradu i čuvanje istih, omogućava se upošljavanje ruralnog stanovništva. Investicije u restrukturiranje i modernizaciju poljoprivrednih gazdinstava i u preradu proizvoda u okviru ovog sektora predstavlja mogućnost na unapređenju položaja poljoprivrednih gazdinstava, kao i doprinos adekvatnom priznavanju njihovog učešća u aktivnostima ruralnog razvoja.

U ovom sektoru je neophodno investirati u izgradnju prerađivačkih kapaciteta i njihovo opremanje, kako se ne bi izvozili proizvodi iz primarne proizvodnje, već proizvodi sa dodatom vrednošću. Planirano je da investicije u ovom sektoru budu usmerene na nabavku opreme i uređaja za sušenje proizvoda, toplu i hladnu preradu proizvoda.

2.2.2. Ciljevi mere

- Proizvodnja novih visokokvalitetnih proizvoda;

- Dostizanje standarda kvaliteta;

- Unapređenje preduzetništva i prerade poljoprivrednih proizvoda;

- Povećanje prihoda na gazdinstvu;

- Upošljavanje ruralnog stanovništva.

2.2.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.2.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici su fizička lica, preduzetnici, mikro i mali privredni subjekti upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava za investicije iz Sektora mleko i preduzetnici, mikro i mali privredni subjekti upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava za investicije iz Sektora meso i Sektora voće, grožđe i povrće.

2.2.5. Ekonomska održivost

Ekonomsku održivost podnosilac zahteva je u obavezi da dokaže kroz biznis plan, za investicije ukupne vrednosti veće od 600.000,00 dinara, osim za investicije iz Sektora voće, grožđe i povrće za koje podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.2.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Da je upisan u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Pravilnikom o načinu i uslovima upisa i vođenja registra poljoprivrednih gazdinstava;

- Nepokretnost koja je predmet investicije za koju je ostvario podsticaje ne otuđi i/ili ne daje drugim licima u zakup odnosno na upotrebu;

- Pokretnu stvar koja je predmet investicije za koju je ostvario podsticaje ne otuđi i/ili ne daje drugim licima u zakup odnosno na upotrebu;

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom;

- Korisnik i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

2.2.7. Specifični kriterijumi

Naziv sektora	Naziv investicije	Neophodni uslov koji mora da ispuni potencijalni korisnik
SEKTOR MLEKO		Izgrađen objekat od čvrstog materijala (minimum 50 m2) u vlasništvu ili zakupu u periodu od minimalno pet godina od momenta podnošenja zahteva za korišćenje bespovratnih sredstava, u kojem se može adaptirati prostorija za mlekaru u domaćinstvu.
SEKTOR MESO		Izgrađen objekat od čvrstog materijala (minimum 50 m2) u vlasništvu ili zakupu u periodu od minimalno pet godina od momenta podnošenja zahteva za korišćenje bespovratnih sredstava, u kojem se može adaptirati prostorija za preradu mesa.
SEKTOR VOĆE, GROŽĐE, POVRĆE		Izgrađen objekat od čvrstog materijala (minimum 50 m2) u vlasništvu ili zakupu u periodu od minimalno pet godina od momenta podnošenja zahteva za korišćenje bespovratnih sredstava, u kojem se može adaptirati prostorija za preradu voća, povrća i grožđa i zasnovana proizvodnja na minimum 0,5 ha voća, vinove loze ili povrća, odnosno 0,2 ha u zaštićenom prostoru na sopstvenom poljoprivrednom gazdinstvu.

2.2.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
103.1.1.	Izgradnja objekata za preradu mleka i proizvodnju mlečnih proizvoda
103.1.3.	Nabavka nove opreme za uzorkovanje, prijem, preradu, punjenje i pakovanje mleka i proizvoda od mleka
103.1.5.	Nabavka nove laboratorijske opreme (bez staklenog pribora) za internu upotrebu, kao deo prerađivačkog pogona
103.2.1.	Izgradnja klanica, objekata za preradu mesa, objekata za skupljanje nusproizvoda životinjskog porekla koji nisu za ishranu ljudi i otpada i objekata za skladištenje hrane životinjskog porekla
103.2.7.	Nabavka nove opreme i uređaja za hlađenje, pasterizaciju i sterilizaciju mesa i proizvoda od mesa
103.2.8.	Nabavka laboratorijske opreme (bez staklenog pribora) za internu upotrebu, kao deo prerađivačkog pogona
103.3.2.	Nabavka nove opreme i uređaja za sušenje voća, grožđa i povrća, kao i njihovih proizvoda
103.3.3.	Nabavka nove opreme i uređaja za zamrzavanje voća i povrća, kao i njihovih proizvoda
103.3.4.	Nabavka nove opreme i uređaja za blanširanje, pasterizaciju i sterilizaciju proizvoda
103.3.6.	Nabavka nove opreme za prijem, preradu, punjenje i pakovanje voća, grožđa i povrća, kao i njihovih proizvoda

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 103 Investicije u preradu poljoprivrednih proizvoda i marketing iznosi 45.000.000,00 dinara.

2.2.9. Kriterijumi selekcije

Kriterijum	Način bodovanja	Bodovi
Ukupan broj bodova		115
Podnosilac zahteva je lice mlađe od 40 godina	da/ne	15/0
Podnosilac zahteva je žena	da/ne	15/0
Broj članova komercijalnog registrovanog poljoprivrednog gazdinstva/broj članova zadruge	do 2 člana	3
	3 do 4 člana	5
	od 5 članova	10
Korisnik je zadruga ili član zadruge	da/ne	5/0
Podnosilac zahteva ima odgovarajuće stručno znanje	iskustvo u proizvodnji od najmanje tri godine - upisan u RPG	3
	srednja škola	5
	fakultet	10
Stepen razvijenosti jedinica lokalne samouprave	iznad republičkog proseka	0
	80-100% republičkog proseka	5
	60-80% republičkog proseka	10
	ispod 60% republičkog proseka	15
Primena standarda u proizvodnji: Podnosilac zahteva radi u skladu sa principima Global Gap standarda, ili je sertifikovan za organsku proizvodnju, ili je u procesu konverzije za dobijanje statusa organskog proizvođača, i/ili je proizvođač sirovine, odnosno gotovog proizvoda sa geografskim poreklom	da/ne	5/0
Podnosilac zahteva ima ugovor o prodaji svojih proizvoda/ usluga	da/ne	10/0
Podnosilac zahteva ima ugovore sa kupcima iz inostranstva o prodaji svojih proizvoda/usluga	da/ne	10/0
Ocena održivosti investicije	da/ne	10/0
Dosadašnje korišćenje sredstava Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo	treći put	0
	drugi put	5
	prvi put	10

2.2.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći iznosi do 60% ukupnih prihvatljivih troškova.

Minimalni i maksimalni iznos povraćaja sredstava po sektorima je je sledeći:

Sektor mleko
min. 100.000 dinara, maks. 3.000.000 dinara;

Sektor meso
min. 100.000 dinara, maks. 3.000.000 dinara;

Sektor voće i povrće
min. 100.000 dinara, maks. 3.000.000 dinara.

2.2.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Ukupan broj podržanih projekata u opremu za preradu poljoprivrednih proizvoda
2.	Broj projekata kojima je modernizovana proizvodnja
3.	Ukupna vrednost podržanih projekata
4.	Ukupan broj podržanih projekata u opremu za preradu poljoprivrednih proizvoda iz Sektora mleko
5.	Ukupan broj podržanih projekata u opremu za preradu poljoprivrednih proizvoda iz Sektora meso
6.	Ukupan broj podržanih projekata u opremu za preradu voća
7.	Ukupan broj podržanih projekata u opremu za preradu grožđa
8.	Ukupan broj podržanih projekata u opremu za preradu povrća

2.2.12. Administrativna procedura

Pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo Rešenjem obrazuje Komisiju za razmatranje prijava. Komisija ima obavezu da najmanje jednom mesečno razmatra prijave i o tome sačini zapisnik na osnovu kriterijuma utvrđenih Pravilnikom. Odluke o dodeli sredstava donosi pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo na osnovu zapisnika komisije. Pre potpisivanja ugovora na teren izlazi lice ovlašćeno od strane Sekretarijata, kako bi se izvršila prethodna kontrola investicije. Ugovor se zaključuje u roku od 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava.

Za investicije u Sektoru mleko i Sektoru meso sredstva se isplaćuju nakon potpisivanja ugovora. Rok za realizaciju investicije je 1 godina, a sredstvo obezbeđenja je hipoteka na nekretninu u vrednosti većoj za 50% od vrednosti investicije.

Za investicije u Sektoru voće, grožđe i povrće rok za realizaciju investicije je 90 dana od dana potpisivanja ugovora. Bespovratna sredstva se isplaćuju nakon realizacije investicije, odnosno nakon što korisnik bespovratnih sredstava dostavi Sekretarijatu svu potrebnu dokumentaciju predviđenu pravilnikom i ugovorom o dodeli sredstava, a nakon izvršene kontrole od strane ovlašćenih predstavnika Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo.

2.3. Naziv mere: Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta

Šifra mere: 201.1.1.

2.3.1. Obrazloženje

Veličina parcela opredeljuje u značajnoj meri strukturu korišćenja zemljišta i utiče na ekonomiju proizvodnje. Investicija kojom se vrši ukrupnjavanje poseda jeste komasacija, kojom se na kompleksan način pristupa uređenju poljoprivrednog zemljišta i kompletne teritorije određene katastarske opštine, radi stvaranja povoljnijih preduslova (u smislu, većih i pravilnijih poljoprivrednih parcela, bolje putne mreže, mreže kanala za odvodnjavanje i navodnjavanje,...) za obavljanje poljoprivredne proizvodnje. Komasacija u metarskom sistemu mera u AP Vojvodini izvršena je na oko 1.064.000 ha (55%) zemljišta u vangrađevinskom reonu. Realizacijom ove mere u prethodnom periodu rešeni su brojni imovinsko pravni odnosi, smanjen je broj poljoprivrednih parcela a uvećana površina novonastalih parcela, obezbeđeni su novi atarski putevi i kanali, kao i parcele za podizanje poljozaštitnih pojaseva.

U postupku komasacije, pored ukrupnjavanja parcela, vrše se radovi na uređenju kanalske mreže u svrhu povećanja propusnosti kanalske mreže i bržeg odvođenja suvišnih voda sa poljoprivrednih površina, kao i uređenje atarskih puteva u postupku komasacije kojim se obezbeđuje brži i lakši transport mehanizacije, repromaterijala i ljudi do poljoprivrednih parcela i roda sa parcela do skladišta.

Jedna od važnih investicija održivog korišćenja zemljišta predstavlja kontrola plodnosti zemljišta zbog očuvanja životne sredine, agroekosistema i biosfere od štetnih uticaja i zagađenja. Putem ove investicije poljoprivredni proizvođači dobijaju informaciju o pravilnom prihranjivanju u smislu vrste i količine hraniva, kao i vremena primene.

Jednu od važnih investicija predstavlja i opremanje poljočuvarske službe koje se sprovodi u svrhu postizanja što bolje opremljenosti i efikasnosti poljočuvarske službe. Zaključno sa 2015. godinom, povremeno ili u kontinuitetu, rad poljočuvarske službe je zaživeo u 42 lokalne samouprave u AP Vojvodini, što je doprinelo da se preventivno utiče na smanjenje krađa useva i oštećenja infrastrukture u ataru.

Melioracije, odnosno uređenje kanalske mreže u funkciji odvodnjavanja poljoprivrednog zemljišta je preduslov za bavljenje poljoprivredom u AP Vojvodine, na čijem području je izgrađena mreža kanala za odvodnjavanje u dužini od 20.000 kilometara. Kako bi izgrađeni kanali efikasno obavljali svoju funkciju i odvodili suvišnu vodu, potrebno je njihovo redovno održavanje. Radovi na uređenju kanalske mreže se izvode u svrhu povećanja propusnosti kanalske mreže i bržeg odvođenja suvišnih voda sa poljoprivrednih površina. Veza sa nacionalnom Strategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja 2014-2024 se ostvaruje kroz sprovođenje operativnog cilja "unapređenje zemljišne infrastrukture" u svrhu realizacije postavljenih strateških ciljeva preko Prioritetnog područja "efikasno upravljanje zemljištem i povećanje dostupnosti zemljišnih resursa".

2.3.2. Ciljevi mere

- Održivo upravljanje zemljištem kao prirodnim resursom i kao dobrom od opšteg značaja;

- Zaštita zemljišta od negativnih uticaja neodgovarajuće poljoprivredne proizvodnje i neodgovarajuće proizvodne prakse;

- Racionalno upravljanje vodnim resursima i njenim uticajima na poljoprivredno zemljište;

- Unapređena primena dobre poljoprivredne prakse (agro-meliorativne mere).

2.3.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.3.4. Krajnji korisnici

1) jedinica lokalne samouprave;

2) poljoprivredna savetodavna služba;

3) javno vodoprivredno preduzeće.

2.3.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.3.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Namenski koristi i ne otuđi niti da drugom licu na korišćenje investiciju koja je predmet zahteva/ugovora/ odluke o dodeli sredstava u periodu od pet godina od dana nabavke opreme, mašina i mehanizacije, odnosno izgradnje objekta;

- Korisnik i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine;

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom.

2.3.7. Specifični kriterijumi

- Jedinica lokalne samouprave - dozvoljeni troškovi su stavke broj 1, 2, i 4 prihvatljivih troškova;

- Poljoprivredna savetodavna služba - dozvoljeni trošak stavka broj 3 prihvatljivih troškova;

- Javno vodoprivredno preduzeće - dozvoljeni trošak je stavke broj 4 i 5 prihvatljivih troškova.

Prihvatljivi troškovi

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
1.	Komasacija
2.	Opremanje poljočuvarske službe
3.	Kontrola plodnosti obradivog poljoprivrednog zemljišta
4.	Melioracije
5.	Izrada projektno-tehničke dokumentacije za izgradnju i/ili rekonstrukciju sistema za navodnjavanje

2.3.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
201.1.1.	Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 201.1. Održivo korišćenje poljoprivrednog zemljišta iznosi 902.318.400,00 dinara. Celokupna mera se finansira iz sredstava Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

2.3.9. Kriterijumi selekcije

Biće definisani u zavisnosti od specifičnosti finansiranih investicije.

2.3.10. Intenzitet pomoći

Korisnici sredstava i vrste radova, odnosno namene ulaganja	% učešća do
1. JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE
1.1. Komasacija	70
1.2. Opremanje poljočuvarske službe	70
1.3. Melioracije	70
2. POLJOPRIVREDNA SAVETODAVNA I STRUČNA SLUŽBA
2.1. Kontrola plodnosti obradivog poljoprivrednog zemljišta	100
3. JAVNO VODOPRIVREDNO PREDUZEĆE
3.1. Melioracije	100
3.2. Izrada projektno -tehničke dokumentacije za izgradnju i/ili rekonstrukciju sistema za navodnjavanje	100

2.3.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Komasirana površina u hektarima
2.	Broj hektara obuhvaćenih odvodnjavanjem i navodnjavanjem u komasaciji
3.	Kontrola plodnosti zemljišta - broj uzoraka

2.3.12. Administrativna procedura

Administrativnu proceduru sprovodi Pokrajinski sekretarijat za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo. Rok za podnošenje prijava je 30 dana od objavljivanja oglasa. Prijem prijava vrši stručna služba Sekretarijata, a administrativnu proveru vrši komisija. Očekivano vreme za zaključenje ugovora je 20 dana od završetka konkursnog roka, a donošenje rešenja o transferu sredstava je po ispostavljenim dokazima o realizaciji ugovorene obaveze.

2.4. Naziv mere: Održivo korišćenje šumskih resursa

Šifra mere: 201.2.

2.4.1. Obrazloženje

Na osnovu podataka iz osnova gazdovanja šumama koje su urađene na području AP Vojvodine, ukupno ima 140.379,91 ha obrasle površine (6,51%). Jedan od prioritetnih zadataka je povećanje stepena šumovitosti, imajući u vidu ukupnu šumovitost Vojvodine i pozitivne efekte koje šuma ima. Optimalna šumovitost u Vojvodini rađena po evropskim standardima bi trebala da iznosi 14%, što znači da bi trebalo da se pošumi još oko 160.000 hektara, ali raspoložive površine u toj količini trenutno nema na teritoriji AP Vojvodine. Povećanje površine pod šumama može se ostvariti merama koje su usmerene na podsticanje aktivnosti i pružanjem pomoći pri pošumljavanju zemljišta na kojima je ekonomski i ekološki opravdano gajiti šumu.

Zakonom o šumama iz 2010. godine omogućeno je formiranje Budžetskog fonda za šume Republike Srbije i Budžetskog fonda za šume autonomne pokrajine u kojima bi se obezbeđivala sredstava prvenstveno za nova pošumljavanja, ali i za ostale radove u šumarstvu kojima bi se obezbedilo očuvanje trajnosti, povećanje prinosa i povećanje ukupne vrednosti šuma. Takođe je donet i Pravilnik o bližim uslovima kao i načinu dodele i korišćenja sredstava iz Godišnjeg programa korišćenja sredstava Budžetskog fonda za šume Republike Srbije i Budžetskog fonda za šume autonomne pokrajine.

Tokom 2013. godine urađen je Program razvoja šumarstva za teritoriju AP Vojvodine gde su tokom narednih deset godina predviđena dinamika radova na pošumljavanje po opštinama kao i očekivani efekti nakon sprovođena ovog Programa.

Za meru održivog korišćenja šumskih resursa opredeljeno je ukupno 150.500.000,00 dinara iz Budžetskog fonda za šume autonomne pokrajine.

2.4.2. Ciljevi mere

- Zaštita i stabilnost šumskih ekosistema;

- Sanacija opšteg stanja degradiranih šumskih ekosistema;

- Obezbeđivanje optimalne obraslosti;

- Očuvanje trajnosti i povećanje prinosa;

- Očuvanje i povećanje ukupne vrednosti šuma;

- Razvijanje i jačanje opštekorisnih funkcija šuma;

- Povećanje stepena šumovitosti.

2.4.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.4.4. Krajnji korisnici

- pravna lica iz člana 70. Zakona o šumama ("Sl. glasnik RS", broj 30/10), sa teritorije AP Vojvodine,

- fizička i pravna lica - sopstvenici šuma na teritoriji AP Vojvodine,

- nastavno-naučne institucije sa teritorije AP Vojvodine.

2.4.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.4.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- U slučaju kada korisnik nije vlasnik katastarskih parcela koje su predmet investicije za koju se podnosi zahtev, neophodno je da na njima ima pravo korišćenja na osnovu ugovora zaključenog sa ministarstvom nadležnim za poslove poljoprivrede na period korišćenja od najmanje 20 godina počev od kalendarske godine za koju se podnosi zahtev za korišćenje podsticaja,

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom;

- Namenski koristi i ne otuđi niti da drugom licu na korišćenje investiciju koja je predmet zahteva u periodu od pet godina od dana zaključenja ugovora;

- Korisnik sredstava i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

2.4.7. Specifični kriterijumi

Korisnik mora da ima izrađen Izvođački plan gazdovanja šumama.

2.4.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
201.2.1.	Prvo pošumljavanje poljoprivrednog zemljišta i održavanje do dvanaeste godine
201.2.2.	Agro-šumski sistemi na poljoprivrednom zemljištu

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 201.2. Održivo korišćenje šumskih resursa i iznosi 210.564.071,00 dinara.

Celokupna mera se finansira iz sredstava Godišnjeg programa korišćenja sredstava iz Budžetskog fonda za šume AP Vojvodine u 2016. godini.

2.4.9. Kriterijumi selekcije

Nisu definisani kriterijumi selekcije.

2.4.10. Intenzitet pomoći

Za razvoj šumskih područja i unapređenje isplativosti gazdovanja šumama od 50-100%.

min. 160.000 dinara, maks. 20.000.000 dinara;

Za podršku izgradnji šumske infrastrukture sa ciljem povećanja dostupnosti i efikasnosti korišćenja šumskih resursa od 60-80%.

min. 3.000.000 dinara, maks. 30.000.000 dinara;

Za delatnost savetodavne šumarske službe za šume sopstvenika 60-100%.

min. 250.000 dinara, maks. 5.000.000 dinara;

2.4.11. Indikatori/pokazatelji

1. Razvoj šumskih područja i unapređenje isplativosti gazdovanja šumama

Redni broj	Pokazatelji
1	Broj hektara podignutih novih šuma
2	Sanirano hektara jako oštećenih sastojina od abiotičkih i biotičkih faktora i požara

2. Podrška izgradnji šumske infrastrukture sa ciljem povećanja dostupnosti i efikasnosti korišćenja šumskih resursa

Redni broj	Pokazatelji
1	Broj km novoizgrađenih šumskih puteva u državnim šumama
2	Stepen otvorenosti šuma u državnom vlasništvu

3. Savetodavna šumarska služba

Redni broj	Pokazatelji
1	Broj sopstvenika šuma koji zahtevaju savetodavnu podršku

2.4.12. Administrativna procedura

Nakon završetka roka za konkurisanje, obrazuje se Komisija koja razmatra prispele prijave i pravi Zapisnik kojim se konstatuje koja prijava ispunjava uslove konkursa. Nakon toga sačinjava se Odluka o dodeli sredstava koju potpisuje Sekretar i na osnovu koje se mogu sačiniti Ugovori. Zatim sledi potpisivanje Ugovora sa korisnicima sredstava u kojima se definišu obaveze, način pravdanja i rokovi za izvršenje radova. Po isteklom roku, formira se Komisija koja pregleda prethodno dostavljeno pravdanje od strane korisnika i izlazi na teren nakon čega se sačinjava Zapisnik. Zapisnikom se konstatuje količina i kvalitet izvršenih radova i da li su sredstva namenski utrošena ili ne.

Kod investicija u pošumljavanje nakon potpisivanja ugovora isplaćuju se sredstva u iznosu od 100% vrednosti ugovora. Rok za realizaciju ugovora je 2 godine, a sredstvo obezbeđenja je registrovana menica sa meničnom izjavom kao sredstvo obezbeđenja.

Za investicije u izgradnju šumske infrastrukture, nakon potpisivanja ugovora isplaćuju se sredstva u iznosu od 70% vrednosti ugovora. Rok za realizaciju ugovora je 1 godina. Preostalih 30% sredstava se dostavlja nakon dostavljenog izveštaja o realizaciji.

Kod ugovora za savetodavnu šumarsku službu, ugovori se potpisuju nakon dostavljenog godišnjeg izveštaja.

2.5. Naziv mere: Organska proizvodnja

Šifra mere: 201.3.

2.5.1. Obrazloženje

AP Vojvodina ima veliki potencijal za razvoj organske proizvodnje, kako biljne tako i životinjske. Ovi potencijali se ogledaju kroz povoljne edafske faktore (fizička i hemijska svojstva zemljišta) i povoljnim klimatskim uslovima. Takođe, veliki potencijal leži u neiskorišćenim zaštićenim prirodnim dobrima u kojima je u okviru drugog i trećeg stepena zaštite dozvoljena poljoprivredna proizvodnja, što je idealno da se kroz skraćeni postupak uđe u organsku proizvodnju.

Usitnjena poljoprivredna gazdinstava (8,4 hektara prema popisu iz 2012.) koja obavljaju poljoprivrednu proizvodnju na tradicionalan način, nemaju mogućnost investiranja u savremenu mehanizaciju i gube tržišnu trku sa velikim sistemima koja optimizuju troškove proizvodnje. Organska proizvodnja je velika šansa za porodična gazdinstva gde se bez upotrebe sintetičkih pesticida i mineralnih đubriva organska proizvodnja odvija uz mnogo veću upotrebu radne snage.

Površine pod organskom se svake godine uvećavaju i u 2014. godini su dostigle 5.495 hektara sa površinama koje su ušle u konverziju. Zbog toga je neophodna dalja podrška i u procesu sertifikacije i u samoj organskoj proizvodnji zbog svoje specifičnosti.

Proizvodnja zdravstveno bezbedne hrane je prioritet agrarne politike Evropske unije i zbog toga velika razvojna šansa AP Vojvodine za celokupnu poljoprivredu i ruralni razvoj malih gazdinstava.

2.5.2. Ciljevi mere

- Održivo upravljanje resursima i zaštita životne sredine;

- Zaštita voda i zemljišta od negativnih uticaja poljoprivrede;

- Veća primena poljoprivrednih praksi (agrotehnike i tehnologije) povoljnih po životnu sredinu;

- Unapređenje organske proizvodnje, sistema kontrole, sertifikacije i nadzora u organskoj proizvodnji;

- Očuvanje biološke raznovrsnosti.

2.5.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.5.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici su fizička lica, preduzetnici, mikro i mali privredni subjekti registrovani u Registru poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Zakonom o poljoprivredi i ruralnom razvoju

2.5.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.5.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Da je upisan u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Pravilnikom o načinu i uslovima upisa i vođenja registra poljoprivrednih gazdinstava;

- Upisan u registar privrednih subjekata i nalazi se u aktivnom statusu (preduzetnici i pravna lica);

- Da podnosilac prijave nema neispunjenih ugovornih obaveza prema Pokrajinskom sekretarijatu za poljoprivredu vodoprivredu i šumarstvo po osnovu ranije potpisanih ugovora;

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom;

- Korisnik i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

2.5.7. Specifični kriterijumi

- Proizvođači čija je proizvodnja u periodu konverzije,

- Proizvođači kojima je završen period konverzije i nalaze se u postupku izdavanja sertifikata,

- Proizvođači koji imaju sertifikovanu biljnu ili stočarsku proizvodnju (uključujući akvakulturu i pčelarstvo).

2.5.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
201.3.2.	Kontrola i sertifikacija
201.3.3.	Druge investicije koje se odnose na organsku proizvodnju a deo su svih ostalih mera ruralnog razvoja

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 201.3. Organska poljoprivreda iznosi 100.000,00 dinara.

2.5.9. Kriterijumi selekcije

Nisu definisani kriterijumi selekcije.

2.5.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći iznosi do 70% troškova projekta.

Maksimalan iznos 30.000 dinara.

2.5.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Pokazatelji
1	Površina pod organskom proizvodnjom (ha)
2	Broj poljoprivrednih gazdinstava koja su ostvarila podsticaj za organsku biljnu proizvodnju

2.5.12. Administrativna procedura

Ugovor se zaključuje u roku od 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava. Sredstva se dodeljuju bespovratno, po pristiglim prijavama do utroška opredeljenih sredstava.

2.6. Naziv mere: Investicije za unapređenje i razvoj ruralne infrastrukture i usluga

Šifra mere: 301

2.6.1. Obrazloženje

Ruralna područja u Republici Srbiji karakteriše nedovoljno izgrađena i održavana infrastruktura (putna mreža, sistemi za navodnjavanje i odvodnjavanje, elektromreža, komunalna infrastruktura). Pomenuti uslovi rezultiraju u otežanom poslovanju poljoprivrednih proizvođača, lošijem kvalitetu života i rada na selu, manjim količinama proizvedenih poljoprivrednih proizvoda i proizvodima lošijeg kvaliteta. Postojeća ruralna infrastruktura negativno utiče na bezbednost samih poljoprivrednika ali i na transport proizvoda.

Takođe, jedna od karakteristika poljoprivrede Srbije je i nedostatak zalivnih sistema, što dovodi do neodgovarajućeg kvaliteta i kvantiteta proizvoda i zavisnosti proizvodnje od klimatskih uslova. U pogledu navodnjavanja poljoprivrednog zemljišta, potencijali su neiskorišćeni, jer i pored izgrađene mreže kanala od preko 20.000 km, na području Pokrajine se trenutno navodnjava blizu 3% obradivog zemljišta, ili nešto više od 47.000 ha. Sistemski se navodnjava 40.000 ha (navodnjavanje površina koje koriste veliki kombinati koji koriste vodu iz kanala i reka), a paori navodnjavaju nešto preko 7.000 ha površina.

Iako AP Vojvodina ima dobru hidrografsku mrežu, koju čine čitav niz prirodnih i veštačkih vodotoka i akumulacija, postoje veliki kompleksi poljoprivrednih parcela do kojih nije obezbeđen dovod vode za navodnjavanje. U tom smislu se preko JVP "Vode Vojvodine", koje je nadležno za upravljanje vodama na teritoriji Pokrajine, inicira izrada tehničke dokumentacije za sisteme za vodosnabdevanje za potrebe navodnjavanja. Veza sa nacionalnom Strategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja 2014-2024. se ostvaruje kroz sprovođenje operativnog cilja "unapređenje zemljišne infrastrukture" u svrhu realizacije postavljenih strateških ciljeva preko Prioritetnog područja "efikasno upravljanje zemljištem i povećanje dostupnosti zemljišnih resursa".

2.6.2. Ciljevi mere

- Povećanje prosečnog prinosa i kvaliteta poljoprivrednih proizvoda, niži troškovi proizvodnje, niža cena poljoprivrednih proizvoda,

- Povećanje površina pod sistemima za navodnjavanje i odvodnjavanje;

- Potpuna infrastrukturna uređenost u cilju stvaranja odgovarajućeg obima i asortimana i sigurnosti ponude kvalitetne hrane i sirovina za prehrambenu industriju shodno prirodnim, socijalnim i ekonomskim pogodnostima.

2.6.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.6.4. Krajnji korisnici

1) fizičko lice;

2) privredno društvo, preduzetnik i zemljoradnička zadruga;

3) javno vodoprivredno preduzeće.

2.6.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva mora da dokaže finansijsku sposobnost za kofinansiranje investicije, uz davanje sredstava obezbeđenja za dobro izvršenje posla.

2.6.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom;

- Korisnik i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

2.6.7. Specifični kriterijumi

- Fizičko lice - dozvoljeni troškovi su stavke broj 1 i 2 iz prihvatljivih troškova;

- Privredno društvo, preduzetnik i zemljoradnička zadruga - dozvoljeni troškovi su stavke broj 1 i 3 iz prihvatljivih troškova;

- Javno vodoprivredno preduzeće - dozvoljeni trošak je stavke broj 3 i 4 iz prihvatljivih troškova.

Prihvatljivi troškovi

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
1.	Nabavka nove opreme za navodnjavanje
2.	Davanje u zakup obradivog poljoprivrednog zemljišta
3.	Izgradnja sistema za navodnjavanje
4.	Izrada projektno-tehničke dokumentacije za izgradnju i/ili rekonstrukciju sistema za navodnjavanje

2.6.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
301.2.	Investicije u izradu, unapređenje ili proširenje svih tipova infrastrukture manjeg obima, uključujući investicije u obnovljive izvore energije

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 301 Investicije za unapređenje i razvoj ruralne infrastrukture i usluga iznosi 617.000.000,00 dinara. Celokupna mera finansira se iz sredstava Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji AP Vojvodine u 2016. godini.

2.6.9. Kriterijumi selekcije

Biće definisani u zavisnosti od specifičnosti finansiranih investicije.

2.6.10. Intenzitet pomoći

Korisnici sredstava i vrste radova, odnosno namene ulaganja	% učešća do
1. FIZIČKO LICE
1.1. Nabavka nove opreme za navodnjavanje	50
1.2. Davanje u zakup obradivog poljoprivrednog zemljišta	100
2. PRIVREDNO DRUŠTVO, PREDUZETNIK I ZEMLJORADNIČKA ZADRUGA
2.1. Nabavka nove opreme za navodnjavanje	50
2.2. Izgradnja sistema za navodnjavanje	50
3. JAVNO VODOPRIVREDNO PREDUZEĆE
3.1. Izgradnja sistema za navodnjavanje	100
3.2. Izrada projektno-tehničke dokumentacije za izgradnju i/ili rekonstrukciju sistema za navodnjavanje	100

2.6.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj gazdinstava koja su dala zemljište u zakup
2.	Površina zemljišta u hektarima pod sistemima za navodnjavanje
3.	Broj izgrađenih/rekonstruisanih sistema za navodnjavanje
4.	Broj izrađenih projektno-tehničkih dokumenata i njihova vrednost

2.6.12. Administrativna procedura

komisija. Očekivano vreme za zaključenje ugovora je 20 dana od završetka konkursnog roka, a donošenje rešenja o transferu sredstava je po ispostavljenim dokazima o realizaciji ugovorene obaveze.

Kod javnog oglasa za davanje poljoprivrednog zemljišta u zakup, isplata se vrši po pristiglim prijavama do utroška opredeljenih sredstava.

2.7. Naziv mere: Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima kao i uvođenje i sertifikacija sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla

Šifra mere: 304

2.7.1. Obrazloženje

I pored rasta svesti o bezbednosti hrane kao prioritetu u očuvanju javnog zdravlja i bitnog faktora trgovine prehrambenim proizvodima, investicije u ovoj oblasti su još uvek nedovoljne. Razlog tome nije samo nedostatak finansijskih sredstava, već i slabo poznavanje koncepta bezbednosti hrane i posledica koje iz toga proizlaze. Pitanje unapređenja kvaliteta i bezbednosti hrane ima presudan uticaj na sposobnost prehrambenog sektora da se suoči sa konkurencijom na lokalnim, regionalnim i međunarodnim tržištima. Unapređenje sistema i kapaciteta u oblasti bezbednosti i kvaliteta hrane podrazumeva stvaranje ambijenta u kojem će svi relevantni učesnici u proizvodnom lancu (državni organi i organizacije, prehrambena industrija, akademska zajednica i potrošači) poštovati standarde Codex alimentarius-a, preuzimajući odgovornost i garantujući sigurnost i kvalitet hrane.

Izgradnja kapaciteta za primenu i usvajanje neophodnih zahtevnih procesa kontrole kvaliteta, upravljačke prakse i logističkih aranžmana, infrastrukturnih sistema za poboljšanje kvaliteta i bezbednosti hrane, zahteva veliki napor državnih organa i organizacija i privatnog sektora.

2.7.2. Ciljevi mere

- Stalno unapređenje bezbednosti i kvaliteta hrane i hrane za životinje uz stalno unapređivanje ukupnog sistema bezbednosti hrane;

- Veća primena međunarodnih standarda u proizvodnji hrane i hrane za životinje;

- Uspostavljanje i jačanje sistemskog okvira za primenu šema kvaliteta;

- Uspostavljanje efektivnog sistema laboratorijske kontrole hrane i hrane za životinje;

- Prilagođavanje standarda higijene hrane za objekte tradicionalne i organske proizvodnje, kao i proizvodnje u područjima u kojima postoje posebna geografska ograničenja.

2.7.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.7.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici su fizička lica, preduzetnici, mikro i mali privredni subjekti registrovani u Registru poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Zakonom o poljoprivredi i ruralnom razvoju.

2.7.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.7.6. Opšti kriterijumi za korisnike

1. Da je upisan u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Pravilnikom o načinu i uslovima upisa i vođenja registra poljoprivrednih gazdinstava;

2. Ukoliko je korisnik pravno lice ili preduzetnik, mora biti u aktivnom statusu i upisan u registar privrednih subjekata;

3. Da je investicija realizovana u periodu od 16.11.2015. do 15.11.2016. godine, pri čemu se pod realizacijom investicije smatra izvršenje svih radnji vezanih za konsultantske usluge, sertifikaciju kvaliteta sistema i bezbednosti hrane i nabavku opreme (zaključenje kupoprodajnog ugovora, izdavanje dokumenata koji prate opremu, preuzimanje opreme, isplata cene u potpunosti), kao i stavljanje investicije u funkciju u skladu sa namenom;

4. Da podnosilac prijave nema neispunjenih ugovornih obaveza prema Pokrajinskom sekretarijatu za poljoprivredu vodoprivredu i šumarstvo po osnovu ranije potpisanih ugovora;

5. Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom;

6. Korisnik i mesto realizacije investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

2.7.7. Specifični kriterijumi

Naziv sektora	Naziv investicije	Neophodni uslov koji mora da ispuni potencijalni korisnik
	Podrška za zaštitu geografskog porekla proizvoda	- Izvršena laboratorijska kontrola sirovina za proizvodnju poljoprivredno-prehrambenih proizvoda sa geografskim poreklom i samih proizvoda od strane akreditovanih laboratorija; - Predat elaborat za zaštitu geografskih oznaka Zavodu za intelektualnu svojinu u toku 2016. godine; - Izvršena kontrola i sertifikacija poljoprivredno prehrambenih proizvoda sa geografskim poreklom od strane koje je izdalo sertifikaciono telo ovlašćeno od strane Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine i Pokrajinskog sekretarijata za privredu, zapošljavanje i ravnopravnost polova
	Podrška za uvođenje sistema kvaliteta	- Izvršena uplata za troškove uvođenja i sertifikaciju sistema bezbednosti i kvaliteta hrane u 2016. godini; - Sertifikat; - Za KOSHER i HALAL sertifikat zapisnik inspektora nadležnog za poslove poljoprivrede, odnosno veterinarstva kojim se potvrđuje da se u procesu proizvodnje sprovode mere samokontrole prema HACCP načelima.

2.7.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
304.2.	Podrška za zaštitu geografskog porekla proizvoda
304.4.	Podrška za uvođenje sistema kvaliteta

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 304 Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima kao i uvođenje i sertifikacija sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla iznosi 900.000,00 dinara.

2.7.9. Kriterijumi selekcije

Nisu definisani kriterijumi selekcije.

2.7.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći iznosi do 50% ukupnih prihvatljivih troškova.

Minimalni i maksimalni iznos povraćaja sredstava je sledeći:

min. 30.000 dinara, maks. 200.000 dinara.

2.7.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja sistema kvaliteta
2.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja i sertifikacije oznake geografskog porekla
3.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja ISO 22000 sistema
4.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja GLOBALGAP sistema
5.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja BRC sistema
6.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja IFS sistema
7.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja FSSC 22000 sistema
8.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja GOST-R sistema
9.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja HALAL sistema
10.	Ukupan broj podržanih projekata za sufinansiranje troškova uvođenja KOSHER sistema

2.7.12. Administrativna procedura

Pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo Rešenjem obrazuje Komisiju za razmatranje prijava. Komisija ima obavezu da najmanje jednom mesečno razmatra prijave i o tome sačini zapisnik na osnovu kriterijuma utvrđenih Pravilnikom. Odluke o dodeli sredstava donosi pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo na osnovu zapisnika komisije. Ugovor se zaključuje u roku od 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava. Sredstva se dodeljuju bespovratno, po pristiglim prijavama do utroška opredeljenih sredstava.

2.8. Naziv mere: Transfer znanja i razvoj savetodavstva - Unapređenje obuka u oblasti poljoprivrede i ruralnog razvoja

Šifra mere: 305

2.8.1. Obrazloženje

Sufinansiranjem održavanja tradicionalnih seoskih manifestacija doprinosi se jačanju lokalnih zajednica, očuvanju kulturne baštine, seoskih običaja i tradicije, koje su usko povezane sa poljoprivrednom proizvodnjom, seoskim okruženjem i načinom života. Stoga je važno, pre svega, očuvati i zaštititi kulturnu baštinu i tradicionalne vrednosti, ali i naglasiti značaj poljoprivrede, kroz organizaciju tradicionalnih manifestacija.

Održavanje seoskih manifestacija tipa sajmova i izložbi koje su vezane za poljoprivredu, preradu, ishranu i ruralni razvoj sufinansiraće se sa ciljem: promocije poljoprivrednih proizvoda, proširenja tržišta domaćih proizvoda, kao i radi povezivanja proizvođača inputa, poljoprivrednih proizvođača, prerađivača, prodavaca i kupaca poljoprivrednih proizvoda.

Naučno stručne manifestacije obrađivaće teme vezane za: unapređenje poljoprivredne proizvodnje, preradu poljoprivrednih proizvoda, sigurnost hrane i kvalitet proizvoda, organizovanje poljoprivrednih proizvođača, ruralni razvoj i druge teme od značaja.

2.8.2. Ciljevi mere

- Jačanje kapaciteta i promocija ruralnih sredina;

- Povezivanje poljoprivrednih proizvođača.

2.8.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.8.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici održavanje tradicionalnih seoskih manifestacija su obrazovne i naučno-istraživačke ustanove s teritorije AP Vojvodine, korisnici budžetskih sredstava, kojima je osnivač Republika Srbija ili AP Vojvodina, opštine i udruženja građana s teritorije AP Vojvodine, u čijem su delokrugu poljoprivredne aktivnosti i ruralni razvoj, osim udruženja građana koja se bave stočarskom proizvodnjom, opštine i udruženja građana s teritorije AP Vojvodine, koji se bave poljoprivrednom proizvodnjom, neguju tradicionalne vrednosti i bave se očuvanjem starih zanata na selu, osim kulturno-umetničkih društava.

2.8.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.8.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Da je korisnik upisan u registar Agencije za privredne registre;

- Da korisnik ima pripremljen program sa satnicom manifestacije;

- Da korisnik ima izvod iz zapisnika ili overenu odluku o prihvatanju organizovanja skupa;

- Da korisnik ima Statut overen od strane APR-a, ukoliko je udruženje;

- Da korisnik ima izrađen finansijski plan;

- Da podnosilac prijave nema neispunjenih ugovornih obaveza prema Pokrajinskom sekretarijatu za poljoprivredu vodoprivredu i šumarstvo po osnovu ranije potpisanih ugovora;

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom;

- Korisnik mora da je sa teritorije AP Vojvodine.

2.8.7. Specifični kriterijumi

Nema specifičnih kriterijuma.

2.8.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
305.2.	Informativne aktivnosti: sajmovi, izložbe, manifestacije, studijska putovanja

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 305 Transfer znanja i razvoj savetodavstva - Unapređenje obuka u oblasti poljoprivrede i ruralnog razvoja iznosi 10.000.000,00 dinara.

2.8.9. Kriterijumi selekcije

Za naučno istraživačke manifestacije:

Redni broj	Tip kriterijuma za izbor	Bodovi Da/ne
Ukupan broj bodova		70
1.	Organizator je obezbedio operativno-tehničke uslove za organizovanje manifestacije (prostor, informaciono - tehničku podršku).	10/0
2.	Zaključci naučno - stručnog skupa se saopštavaju putem sredstava javnog informisanja	10/0
3.	Rezultati naučnog rada su primenjivi i od pomoći poljoprivrednim domaćinstvima	10/0
4.	Manifestacija je međunarodnog karaktera	10/0
5.	Manifestacija koja je predmet finansiranja se tradicionalno održava više od 3 godine u nazad	10/0
6.	Održavanje manifestacije podržavaju i drugi suorganizatori i donatori.	10/0
7.	Organizator je pripremio osnovni materijal za skup (zbornik radova ili apstrakt).	10/0

Za sajmove i izložbe vezane za poljoprivrednu proizvodnju i lokalno-tradicionalne manifestacije:

Redni broj	Tip kriterijuma za izbor	Bodovi Da/ne
Ukupan broj bodova		135
1.	Stepen razvijenosti jedinica lokalne samouprave (iznad republičkog proseka = 0; 80-100% = 5; 60-80% = 10 i ispod 60% republičkog proseka = 15 bodova)	15/10/5/0
2.	Manifestacija je ubeležena u kalendar manifestacija i festivala Turističke organizacije Vojvodine	10/0
3.	Organizator je dobio preporuku za održavanje manifestacije od opštine ili mesne zajednice	10/0
4.	Organizator je obezbedio operativno-tehničke uslove za organizovanje manifestacije (prostor, informaciono tehničku podršku).	10/0
5.	Manifestacija je regionalnog ili međunarodnog značaja	10/0
6.	Postoji kontinuitet održavanja manifestacije više godina (do 2 godine = 5; 3 do 4 godine = 10; preko 5 godina 0 15 bodova)	15/10/5
7.	Održavanje manifestacije podržavaju i drugi suorganizatori i donatori.	10/0
8.	Osmišljen je kvalitetan program manifestacije koji ima prepoznatljiv efekat za ruralnu sredinu	30/0
9.	Broj članova udruženja koje organizuje manifestaciju je veći od 20	10/0
10.	Udruženje član partnerstava za teritorijalni ruralni razvoj	15/0

2.8.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći za podršku održavanja tradicionalnih seoskih manifestacija iznosi do 100%.

Minimalni i maksimalni iznos povraćaja sredstava za podršku održavanja tradicionalnih seoskih manifestacija je sledeći:

min. 40.000 dinara, maks. 700.000 dinara;

2.8.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj održanih naučno-stručnih manifestacija
2.	Broj održanih manifestacija u formi sajmova i izložbi
3.	Broj održanih lokalno-tradicionalnih manifestacija

2.8.12. Administrativna procedura

Pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo Rešenjem obrazuje Komisiju za razmatranje prijava. Komisija ima obavezu da najmanje jednom mesečno razmatra prijave i o tome sačini zapisnik na osnovu kriterijuma utvrđenih Pravilnikom. Odluke o dodeli sredstava donosi pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo na osnovu zapisnika komisije. Ugovor se zaključuje u roku od 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava. Sredstva se dodeljuju bespovratno, po pristiglim prijavama do utroška opredeljenih sredstava.

2.9. Naziv mere: Sprovođenje lokalnih strategija razvoja

Šifra mere: 202.1

2.9.1. Obrazloženje

Socijalna struktura ruralnih područja reflektuje odnose različitih subjekata ili grupa u ruralnim sredinama, njihove obrasce ponašanja i uloge, i kao takva značajno utiče na mnoge važne aspekte ruralnog razvoja. Cilj unapređenja socijalne strukture i socijalnih prilika ruralnih sredina je jačanje unutrašnjih potencijala ruralnih zajednica, odnosno jačanje njihovog kapaciteta za zajedničko organizovanje i delovanje. Na taj način lokalne zajednice se osposobljavaju da samostalno upravljaju sopstvenim razvojem, bolje artikulišu razvojne probleme svojih sredina, sa većim lobističkim potencijalom zagovaraju interese svojih građana i nude inovativna rešenja na poboljšanju kvaliteta života svojih građana. Stvaranjem kritične mase lokalnih aktera osposobljenih da preuzmu odgovornost za kreiranje razvoja svoje zajednice i da uzmu aktivno učešće u tom procesu, jača se socijalna struktura ruralnih zajednica i njihov unutrašnji razvojni potencijal. U skladu sa tim, postavljeni operativni ciljevi su: mobilisanje lokalnih ljudskih i socijalnih potencijala organizovanjem lokalnih akcionih grupa i LEADER pristupa;

2.9.2. Ciljevi mere

U definisanju aktivnosti i mera za ostvarenje ovog cilja, posebna pažnja biće posvećena jačanju lokalnih akcionih grupa, u smislu unapređenja njihovih resursa i ekspertize. Kroz ove vidove podrške uvodiće se inovativne mogućnosti upravljanja putem jačanja lokalne inicijative i odozdo na gore (bottom-up) pristupa ruralnom razvoju. Svi vidovi lokalnih partnerstava vezanih za promociju i aktivaciju lokalnih vrednosti i proizvoda, unapređenje socijalnog statusa deprivilegovanih delova ruralnih zajednica i rešavanje društvene isključenosti, biće promovisani i finansijski podsticani u saradnji sa drugim državnim organima. Pored toga, biće podsticano kreiranje lokalnih razvojnih strategija i akcionih planova na rešavanju razvojnih problema i ostvarenja boljih veza urbanih i ruralnih područja.

2.9.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.9.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici su partnerstva za teritorijalni ruralni razvoj (u daljem tekstu partnerstva), odnosno, registrovana udruženja građana ili druge neprofitne organizacije, sa svojstvom pravnog lica, ukoliko za izradu lokalnih strategija ruralnog razvoja za koju podnose prijavu nisu koristili sredstva međunarodnog donatora.

2.9.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

2.9.6. Opšti kriterijumi za korisnike

1. Podnosilac zahteva treba da je delegiran organizacija od strane partnerstva;

2. Da je registrovan u APR-u;

3. Da ima obezbeđenu saglasnost najmanje 10 partnera iz javnog, privatnog i civilnog sektora;

4. Da ima pismo o namerama predstavnika opština;

5. Da ima izjavu opštine o podršci za teritoriju partnerstva;

6. Da ima Analizu zainteresovanih strana;

7. Da ima Odluku skupštine partnerstva o imenovanju upravnog odbora.

2.9.7. Specifični kriterijumi

Nema specifičnih kriterijuma.

2.9.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
202.1.1.	Jedna ili više mera definisanih oblastima A, B ili V (po sopstvenom izboru partnerstva za teritorijalni ruralni razvoj)

Ukupan iznos sredstava namenjen za sufinansiranje mere 202.1. Sprovođenje lokalnih strategija razvoja iznosi 3.000.000,00 dinara.

2.9.9. Kriterijumi selekcije

Nisu definisani kriterijumi selekcije.

2.9.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći iznosi do 100%.

Maksimalni iznos povraćaja sredstava je 250.000.

2.9.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj pripremljenih lokalnih strategija ruralnog razvoja Program LEADER
2.	Broj realizovanih projekata u okviru lokalnih strategija ruralnog razvoja Program LEADER

2.9.12. Administrativna procedura

Pokrajinski sekretarijat za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo raspisuje konkurs za pripremu lokalnih strategija ruralnog razvoja Program LEADER i realizaciju projekata u okviru lokalnih strategija ruralnog razvoja Program LEADER. Pristigle prijave, koje sadrže neophodnu dokumentaciju i koje su ispunile sve uslove iz Konkursa, biće ocenjene od strane komisije koju osniva Pokrajinski sekretarijat za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo. Postupak ocenjivanja podrazumeva: formiranje evaluacione komisije, proveru da li prijave sadrže svu potrebnu dokumentaciju, ocenjivanje prijava prema kriterijumima za evaluaciju, koju daje evaluaciona komisija i izradu finalne rang liste.

Najbolje rangirana partnerstava, pod uslovom da su ostvarila preko 50 bodova ostvariće pravo na podsticajna sredstva. Ispunjenost uslova za dodelu podsticajnih sredstava utvrđuje evaluciona komisija, koju obrazuje Sekretar, a na osnovu kriterijuma.

2.10. Naziv mere: Podrška poljoprivrednim stručnim savetodavnim službama za obavljanje savetodavnih poslova u skladu sa srednjoročnim programom razvoja savetodavnih poslova u poljoprivredi i Zakona o obavljanju savetodavnih i stručnih poslova u poljoprivredi

Šifra mere: 306

2.10.1. Obrazloženje

U proteklim decenijama, poljoprivredne stručne službe su permanentno učestvovale u širenju informacija, znanja, inovacija i tehnologija vezanih za proces poljoprivredne proizvodnje.

Zbog posedovne strukture i velikog broja malih gazdinstava, nepovoljne starosne strukture i niskih prihoda u ruralnim sredinama koji se ostvaruju od poljoprivrede za poljoprivredne proizvođače je neophodno postojanje razvijene poljoprivredne savetodavne službe, pre svega, radi: usmeravanja proizvodnje i njenog sistemskog organizovanja, utvrđivanja određenih pravila i implementiranja mera agrarne politike u širu praksu, očuvanja prirodne sredine i prirodnih resursa, uvođenja novih savremenih tehnologija u praksu i unapređenja ruralnog razvoja.

Poljoprivredna savetodavna služba AP Vojvodine (u daljem tekstu: "Savetodavna služba"), predstavlja sistem koji je sastavljen od licenciranih savetodavaca, koji su zaposleni u okviru savetodavnih sektora 12 poljoprivrednih stručnih službi sa područja Vojvodine i Enološke stanice iz Vršca.

Savetodavni poslovi se obavljaju u skladu sa Srednjoročnim programom razvoja savetodavnih poslova u poljoprivredi AP Vojvodine od 2016-2020 godine i Pravilnika o organizaciji i radu poljoprivredne savetodavne službe AP Vojvodine (koji su u proceduri usvajanja) i u skladu sa Strategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja za period 2014-2024. godine.

Savetodavni poslovi u poljoprivredi obavljaju se kroz sledeće aktivnosti:

1) pružanje stručnih saveta, preporuka i savetodavne pomoći primenom individualnih metoda rada;

2) pružanje stručnih saveta, preporuka i savetodavne pomoći primenom grupnih metoda rada;

3) pružanje stručnih saveta, preporuka i savetodavne pomoći putem medija i društvenih mreža, aktivnim učestvovanjem ili priređivanjem stručnih tekstova sa namenom javnog publikovanja;

4) praćenje, prikupljanje i diseminacija podataka;

5) stručna kontinuirana opšta i specijalistička edukacija savetodavaca;

6) primenjena istraživanja od značaja za poljoprivredu AP Vojvodine;

7) organizacija i izvođenje demonstrativnih ogleda i drugih aktivnosti u službi prenosa znanja i informacija iz oblasti od značaja za poljoprivredu AP Vojvodine;

8) uzorkovanje i laboratorijsko ispitivanje pojedinih parametara od značaja za aktivnosti i monitoring savetodavnog rada kao i dobijanje rezultata u pojedinačnim segmentima koji čine sliku stanja u poljoprivredi AP Vojvodine;

9) prikupljanje i diseminacija podataka za funkcionisanje sistema računovodstvenih podataka na poljoprivrednim gazdinstvima,

10) praćenje, prikupljanje i diseminacija podataka za Sistem tržišnih informacija u poljoprivredi Srbije (STIPS);

11) praćenje i izveštavanje o sezonskim poljoprivrednim radovima u gajenim usevima (EUROSTAT);

12) ostale aktivnosti po nalogu Sekretarijata u skladu sa zakonom.

Monitoring i evaluaciju savetodavnog rada sprovodi Sekretarijat, odnosno na zahtev Sekretarijata mogu se angažovati i Centar za usavršavanje. Centar za usavršavanje poljoprivrednih savetodavaca je ovlašćena organizacija Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo, u skladu sa Zakonom o obavljanju savetodavnih poslova, za edukaciju i usavršavanje poljoprivrednih savetodavaca i poljoprivrednika.

Centar za usavršavanje u okviru svog rada obavlja sledeće poslove:

- Izrada godišnjeg Programa rada Centra za usavršavanje,

- Uspostavljanje i administracija baze podataka o stručnjacima, institucijama i ostalima učesnicima koji poseduju specifična znanja i veštine od značaja za proizvodnju i preradu poljoprivrednih proizvoda, ruralni razvoj i druga bitna znanja za Centar za usavršavanje,

- Izrada godišnjeg programa treninga i obuka (specijalizovanih i opštih) poljoprivrednih savetodavaca,

- Organizovanje edukacija, kurseva, radionica i praktičnih obuka za poljoprivredne savetodavce,

- Organizovanje predavanja, edukacija, kurseva, radionica i praktičnih obuka za poljoprivredne proizvođača,

- Učešće u pripremi izradi i štampi propratnih materijala za potrebe Poljoprivredne savetodavne službe APV vezano za kurseve, radionice, seminare,

- Izrada i štampanje posebnih pojašnjenja za potrebe poljoprivrednih proizvođača iz oblasti poljoprivrede ili agrarne politike,

- Vrši monitoring i evoluaciju rada održanih treninga i kurseva,

- Uspostavljanje, administracija i održavanje portala Edukativnog centra,

- Priprema i realizacija poslova i aktivnosti vezane za licenciranje savetodavaca u skladu sa zakonom i pravilnicima koji uređuju ove oblasti,

- Formira jedinstvenu bazu podataka o održanim edukacijama i licima koja su pohađala edukacije,

- Predlaže, priprema i organizuje stručne ekskurzije i studijske posete za savetodavce i poljoprivredne proizvođače,

- Učestvuje u organizaciji nastupa Poljoprivredne savetodavne službe AP Vojvodine na različitim poljoprivredno-prehrambenim sajmovima i sličnim manifestacijama u zemlji i inostranstvu,

- Koordinira i sarađuje sa Programskim savetom,

- Učestvuje u pripremi i realizaciji seminara poljoprivrednih savetodavaca AP Vojvodine,

- Koordinira rad radnih grupa za izradu projekata i programa planiranih za tekuću godinu, od značaja za poljoprivredu AP Vojvodine, a za potrebe Savetodavne službe i Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo,

- Prati i usmerava rad Poljoprivredne savetodavne službe AP Vojvodine u skladu sa Godišnjim programom i nalogom Sekretarijata,

- Učestvuje u praćenju realizacije projekata savetodavaca i izradi različitih analiza za potrebe Sekretarijata,

- Ostvaruje saradnju sa institucijama i pojedincima iz zemlje i inostranstva na poslovima od značaja za svoj rad,

- Uspostavljanje saradnje sa drugim edukativnim centrima u zemlji i inostranstvu u cilju razmene programa, ideja i polaznika,

- U saradnji sa Programskim savetom PSS APV predlaže plan i metodologiju primenjenih istraživanja koji su sastavni deo Godišnjeg programa,

- Daje predlog plana specijalističkih edukacija Pokrajinskom sekretarijatu za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo,

- Daje predlog potrebnih laboratorijskih ispitivanja u funkciji unapređenja savetodavnih poslova i poljoprivrede u AP Vojvodini,

- Obavlja ostale poslove u skladu sa zakonom i potrebama Sekretarijata.

Radi efikasnog ostvarenja postavljenih ciljeva, Poljoprivredna savetodavna služba AP Vojvodine je dužna da kontinuirano prati naučna dostignuća, svetske trendove i zahteve tržišta, oslanjajući se jednako na sopstvene rezultate, znanje i iskustvo, kao i na iskustvo, znanje i rezultate naučnih, istraživačkih i stručnih obrazovnih institucija u zemlji i inostranstvu u poljoprivredi sa kojima službe ostvaruju saradnju u svom radu.

Neophodno je jačati i modernizovati poljoprivrednu savetodavnu službu, kako u pogledu unapređenja ljudskih kapaciteta (povećanje znanja, veština i broja ljudi), tako i u pogledu opremljenosti, da bi u svakom momentu mogla odgovoriti na zahteve poljoprivrednih proizvođača i pružiti im adekvatne informacije, veštine i znanja.

2.10.2. Ciljevi mere

- Podizanje opšteg nivoa znanja i informisanosti u poljoprivredi kod poljoprivrednih proizvođača,

- Povećanje konkurentnosti njihovih gazdinstava,

- Povećanje profitabilnosti proizvodnje,

- Viši nivo i brzina usvajanja tehnoloških inovacija u poljoprivrednoj proizvodnji,

- Obezbeđenje zadovoljavajućeg kvaliteta poljoprivrednih proizvoda kao i obezbeđenje proizvodnje hrane u skladu sa principima bezbednosti hrane,

- Podsticanje interesnog udruživanja poljoprivrednih proizvođača,

- Očuvanja prirodnih resursa, zaštite životne sredine,

- Poboljšanje uslova i kulture življenja na selu.

2.10.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

2.10.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici su 12 poljoprivrednih stručnih službi (koja su privredna društva čiji je osnivač Republika Srbija) sa područja AP Vojvodine i Enološka stanica iz Vršca.

Raspored opština i broj savetodavaca u okviru kojih poljoprivredne stručne službe sprovode planirane mere dat je u tabeli.

Redni broj	Poljoprivredna stručna služba	Broj poljoprivrednih savetodavaca	Područje delovanja
1.	"PSS Poljoprivredna stanica" d.o.o. Novi Sad	6+2	Novi Sad, Žabalj, Titel, Bač, Sr. Karlovci, Temerin, Beočin, Bačka Palanka, Bački Petrovac
2.	"PSS Agrozavod" d.o.o. Vršac	6+2	Vršac, Plandište, Bela Crkva, Kovin
3.	"PSS Bačka Topola" d.o.o. Bačka Topola	5+1	Bačka Topola, Mali Iđoš
4.	"PSS Ruma" d.o.o. Ruma	6+1	Ruma, Irig, Inđija
5.	"PSS Sombor" d.o.o. Sombor	6+2	Sombor, Apatin, Odžaci
6.	"PSS Institut Tamiš" d.o.o. Pančevo	8	Pančevo, Alibunar, Kovačica, Opovo
7.	"PSS Senta" d.o.o. Senta	4+1	Senta, Ada, Kanjiža, Čoka
8.	"PSS Subotica" ad Subotica	4+1	Subotica
9.	"PSS Vrbas" d.o.o. Vrbas	6	Vrbas, Kula, Srbobran, Bečej
10.	"PSS Zrenjanin" d.o.o. Zrenjanin	7+2	Zrenjanin, Žitište, Sečanj, Nova Crnja, Novi Bečej
11.	"PSS Kikinda" d.o.o. Kikinda	6	Kikinda, Novi Kneževac
12.	"PSS Sremska Mitrovica" d.o.o. Sremska Mitrovica	6+1	Sremska Mitrovica, Šid, Stara Pazova i Pećinci
13.	"Enološka stanica" d.o.o. Vršac	1	Vršac i druge opštine (po potrebi)
UKUPAN BROJ SAVETODAVACA:		71+13

Ukupan broj savetodavaca koji će biti angažovani u 2016. godini na poslovima savetodavstva je 84, s tim što će trinaest savetodavaca koji su u tabeli pridodati na osnovni broj savetodavaca (savetodavci izvršioci), biti angažovano na poslovima savetodavstva i disiminacije informacija Prognozno - izveštajne službe APV.

2.10.5. Ekonomska održivost

Nije primenjivo.

2.10.6. Opšti kriterijumi za korisnike

1. Korisnik mora da je upisan u odgovarajući registar (Registar privrednih subjekata, Registar naučno-istraživačkih ustanova, Registar inovacionih organizacija);

2. Korisnik mora da ispunjava uslove propisane Zakonom o obavljanju savetodavnih poslova u oblasti poljoprivrede, kada je u pitanju delatnost kojom se bave

3. Da su osnovani od strane Republike Srbije,

4. Korisnik mora da je sa teritorije AP Vojvodine.

2.10.7. Specifični kriterijumi

- Da imaju zaposlene licencirane poljoprivredne savetodavce upisane u Registar poljoprivrednih savetodavaca,

- Da raspolažu opremom neophodnom za obavljanje savetodavnih poslova: automobili, kompjuteri i GPS uređaji,

- Da imaju Godišnji plan usavršavanja, poljoprivrednih savetodavaca i poljoprivrednih proizvođača,

- Da imaju Godišnji plan rada Centra za usavršavanje poljoprivrednih savetodavaca i poljoprivrednih proizvođača.

2.10.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
306	Podrška poljoprivrednim stručnim savetodavnim službama za obavljanje savetodavnih poslova u skladu sa srednjoročnim programom razvoja savetodavnih poslova u poljoprivredi i Zakona o obavljanju savetodavnih i stručnih poslova u poljoprivredi

Prihvatljivi troškovi za obavljanje savetodavnih poslova:

Vrsta troškova:	Iznos sredstava
1.1. Savetodavni poslovi Korisnici sredstava: Poljoprivredne stručne službe AP Vojvodine i Enološka stanica iz Vršca	85.200.000,00
1.2. Edukacija i usavršavanje savetodavaca Korisnik sredstava: Ovlašćena organizacija	2.500.000,00
1.3. Rad Centra za usavršavanje Korisnik sredstava: Ovlašćena organizacija	5.300.000,00
Ukupno	93.000.000,00

Prihvatljivi troškovi u iznosu od 85.200.000,00 dinara, koji se odnose na 1.1. Savetodavne poslove, koje obavljaju savetodavci na terenu, su sledeći: troškovi rada (plata) zaposlenih savetodavaca, troškovi funkcionisanja koji obuhvataju troškove: mobilnog interneta (SIM kartica); jednogodišnju pretplatu za pristup Triamble Municipal Reporter web servisu za podršku rada GPS uređaja, servisiranje ovih uređaja, troškove goriva, telefonske pretplate i druge materijalne i režijske troškove, kao što su registracija, osiguranje i servis automobila i računara, režijski troškovi i troškovi kancelarijskog materijala, troškove SMS transakcije (paket od određenog broja SMS poruka za potrebe savetodavne službe APV). Na troškove funkcionisanja može se utrošiti do 20% visine odobrenih sredstava.

Prihvatljivi troškovi, u iznosu od 2.500.000,00 dinara, za 1.2. Edukacije i usavršavanje poljoprivrednih savetodavaca i poljoprivrednih proizvođača, podrazumevaju sledeće: troškovi organizovanja IX Seminara savetodavaca Poljoprivredne savetodavne službe AP Vojvodine i edukativnih modula za savetodavce. Shodno tome prihvatljivi troškovi su: troškovi smeštaja učesnika edukacija, troškovi predavača, troškovi ishrane, troškovi svečane večere, troškovi štampanja edukativnih materijala pozivnica i programa, troškovi prevođenja i korišćenja oprema za simultano prevođenje (ukoliko ima stranih predavača), troškovi keteringa, iznajmljivanja sale, troškovi javne nabavke.

Prihvatljivi troškovi, u iznosu od 5.300.000,00 dinara, koji se odnosi na 1.3. Rad Ovlašćene organizacije Centra za usavršavanje poljoprivrednih savetodavaca i poljoprivrednih proizvođača podrazumeva sledeće: troškove stalno zaposlenih i zaposlenih na privremeno povremenim poslovima, održavanje i registraciju vozila koja se koriste za potrebe Ovlašćene organizacije Centra za usavršavanje poljoprivrednih savetodavaca i poljoprivrednih proizvođača, štampanje brošura i izveštaja, troškovi izrade novog softvera za praćenje rada savetodavaca i parametara sa poljoprivrednih gazdinstava sa kojima savetodavci sarađuju i prikupljaju podatke, troškovi javne nabavke, režijski troškovi, troškovi servisiranja opreme, troškove kancelarijskog materijala, telefonskih računa i drugo.

Za sve mera koje se odnosi na razvoj savetodavstva (delovi mera od 1.1. zaključno sa tačkom 1.3.) prihvatljivi troškovi su i troškovi PDV koji su obavezna stavka koju korisnici moraju izmiriti.

2.10.9. Kriterijumi selekcije

Redni broj	Aktivnost	Broj aktivnosti		Bodovi za pojedinačnu aktivnost
Redni broj	Aktivnost	po savetodavcu (min. - maks.)	po PSS (min. - maks.)	Bodovi za pojedinačnu aktivnost
1.	INDIVIDUALNE METODE RADA
1.1.	Partnerska poljoprivredna gazdinstva	20 - 30
1.1.1.	Savetodavni rad na terenu sa partnerskim poljoprivrednim gazdinstvom	80 - 150		3,00
1.1.2.	Savetodavni rad u PSS sa partnerskim poljoprivrednim gazdinstvom	0 - 20		0,30
1.2.	Ostala poljoprivredna gazdinstva	100 -300
1.2.1.	Savetodavni rad na terenu sa ostalim poljoprivrednim gazdinstvima			1,00
1.2.2.	Savetodavni rad u PSS sa ostalim poljoprivrednim gazdinstvima			0,30
1.3.	Pomoć pri popunjavanju formulara, aplikacionih obrazaca i izrada drugih dokumenata
1.3.1.	Formulari i aplikacioni obrasci	0 - 500		0,50
1.3.2.	Biznis/poslovni plan	0 - 10		10,00
2.	GRUPNE METODE RADA
2.1.	Radionica	5 - 20		10,00
2.2.	Predavanje	5 - 10		10,00
2.3.	Tribina	0 - 10		10,00
2.4.	Demonstracioni ogled		1 - 3
2.4.1.	Učešće u demonstracionom ogledu	0 - 3		20,00
2.5.	Dan polja		1 - 3
2.5.1.	Učešće u danu polja	1 - 3		5,0
2.6.	Rad sa zemljoradničkom zadrugom	0 - 5	1 - 10
2.6.1.	Savetodavni rad sa zemljoradničkom zadrugom - poseta	0 - 20		2,50
2.7.	Rad sa udruženjima, asocijacijama i grupama poljoprivrednih proizvođača	3 - 6
2.7.1.	Savetodavni rad sa udruženjima, asocijacijama i grupama poljoprivrednih proizvođača - poseta	12 - 24		2,50
3.	MASOVNE METODE RADA
3.1.	TV nastupi	0 - 12		5,00
3.2.	Radio nastupi	0 - 12		3,00
3.3.	Tekst na Portalu PSS APV	2 - 12		3,00
3.4.	Tekst u novinama	0 - 12		5,00
3.5.	Tekst za Zelenu prognozu	6 - 24		5,00
4.	PRAĆENJE, PRIKUPLJANJE I DESIMINACIJA PODATAKA
4.1.	STIPS
4.1.1	Izveštaj koji ne uključuje kvantaške pijace		430	0,25
4.1.2	Izveštaj koji uključuje kvantaške pijace		534	0,25
4.2.	Izveštaji o sezonskim poljoprivrednim radovima
4.2.1.	Praćenje i izveštavanje u ratarstvu (izveštaj)	0 - 25	47	0,50
4.2.2.	Praćenje i izveštavanje u voćarstvu (izveštaj)	0 - 22	22	0,50
4.3.	Izveštaji za potrebe Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo
4.3.1.	Izveštaji za izradu Informacija za Pokrajinsku vladu	0 - 10		1,00
4.4.	FADN
4.4.1.	FADN poljoprivredna gazdinstva	0 - 10
4.4.2.	Poseta FADN poljoprivrednom gazdinstvu	0 - 40		5,00

2.10.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći za savetodavne poslove iznosi 100%.

2.10.11. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj angažovanih licenciranih savetodavaca
2.	Broj realizovanih projekata
3.	Broj registrovanih poljoprivrednih proizvođača obuhvaćenih savetodavnim radom
4.	Broj modula edukacija
5.	Broj savetodavaca koji je učestvovao u edukativnim modulima
6.	Broj proizvođača koji je učestvovao u edukacijama
7.	Broj proizvođača koji vode matičnu evidenciju biljne proizvodnje-knjigu polja
8.	Broj proizvođača koji vode evidenciju o primeni pesticida
9.	Broj proizvođača kod kojih je praćena i analizirana proizvodnja po FADN metodologiji
10.	Broj poljoprivrednih proizvođača koji su u sistemu podrške Sekretarijata i koji su u sistemu monitoringa Savetodavne i Prognozno izveštajne službe

2.10.12. Administrativna procedura

Pokrajinski sekretarijat za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo upućuje Javni poziv korisnicima mere (poljoprivredne stručne službe sa područja AP Vojvodine i Enološka stanica iz Vršca) za učešće u realizaciji dela mere 1.1. da u roku od 10 dana podnosu zahtev za učešće u realizaciji planiranih mera, uz koji prilažu propratnu traženu dokumentaciju definisanu u okviru javnog poziva. Kriterijumi, sistem bodovanja i druga pitanja od značaja regulisana su Pravilnikom.

U roku od 30 dana pokrajinski sekretar donosi odluku o isplati, nakon čega Sekretarijat sa svim učesnicima u realizaciji dela mere 306 zaključuje ugovore putem kojih se regulišu prava i obaveze u vezi sa izvršenjem ugovorenih poslova i obaveza. Ovim ugovorima se definišu: vrsta i obim poslova, rokovi, način izvršavanja poslova, lica koja učestvuju u realizaciji navedenih poslova, visina naknade za obavljanje poslova i ostala pitanja od značaja za izvršenje prava i obaveza.

Nakon svakog kvartala i nakon pregleda izveštaja o radu u prethodnom kvartalu Sekretarijat potpisuje anekse ugovora o isplati sredstava za prethodni kvartal.

3.OSTALE MERE

3.1. Naziv mere: Unapređenje stočarstva - Odgajivački program

Šifra mere: 603

3.1.1. Obrazloženje

Sektor: stočarstvo

Ukupna vrednost proizvodnje u stočarstvu u Autonomnoj Pokrajini Vojvodini u 2015. godini, odnosno učešće stočarstva u strukturi ukupne poljoprivredne proizvodnje iznosi ispod 30%, što je ispod kritične tačke, a naročito u odnosu na visoko razvijene zemlje, gde je to učešće preko 70%. U Vojvodini, koja raspolaže povoljnim prirodnim uslovima za razvoj poljoprivrede, broj uslovnih grla po hektaru obradive površine iznosi svega 0,27 ili manje (1 uslovno grlo = 500 kg žive mere). Ovi pokazatelji su znak ekstenzivne ukupne poljoprivredne proizvodnje u odnosu na realne potencijale, a naročito u odnosu na evropske zemlje sa razvijenom privredom, koje nisu zapostavile poljoprivredu i gde je broj grla po jedinici površine 5 do 7 puta veći.

Sprovođenjem odgajivačkih mera u stočarstvu za dalji priplod se odabiraju samo kvalitetna priplodna muška i ženska grla, koja će te pozitivne osobine u povećanju proizvodnje preneti na potomstvo. Ovom Merom omogućava se razvoj i veće učešće stočarstva u ukupnoj poljoprivrednoj proizvodnji, sprovođenje selekcije, odgajivanje i kontrolisano razmnožavanje plemenitih i autohtonih vrsta i rasa stoke, proizvodnja novostvorenih rasa i hibrida stoke, povećanje produktivnosti po grlu u proizvodnji mleka, mesa, jaja, vune i meda, kao i smanjenje utroška stočne hrane po jedinici proizvoda. Na ovaj način će se smanjiti ukupni troškovi po jedinici mere, naši stočarski proizvodi će biti konkurentniji istim proizvodima u zemljama EU, čime će se povećati: izvoz, priliv deviznih sredstava, stopa zaposlenosti i proizvodnja u stočarstvu.

Na ovaj način se vrši realizacija Dugoročnog programa mera za sprovođenje odgajivačkog programa u Autonomnoj Pokrajini Vojvodini za period 2015-2019. godina.

Planirani obim mera za 2016. godinu će biti usklađen sa utvrđenim Dugoročnim programom mera za sprovođenje odgajivačkog programa u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za period 2015-2019. godina, u skladu sa raspoloživim sredstvima u Budžetu AP Vojvodine.

3.1.2. Ciljevi mere

1. Razvoj stočarske proizvodnje u AP Vojvodini;

2. Povećanje učešća stočarske proizvodnje u ukupnoj poljoprivrednoj proizvodnji;

3. Poboljšanje rasnog sastava stočnog fonda u APV kroz odgajivački program;

4. Sprovođenje selekcijskih mera u stočarstvu;

5. Odgajivanje i kontrolisano razmnožavanje plemenitih i autohtonih vrsta i rasa stoke;

6. Proizvodnja novostvorenih rasa i hibrida stoke;

7. Povećanje produktivnosti po grlu.

3.1.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR)

Nacionalni program za ruralni razvoj Republike Srbije (NPRR) nije usvojen, i stoga ova mera nema vezu sa istim.

3.1.4. Krajnji korisnici

- Pravna lica - odgajivačke organizacije (osnovne odgajivačke organizacije, organizacije sa posebnim ovlašćenjima i regionalne odgajivačke organizacije) sa teritorije AP Vojvodine koje sprovode odgajivačke mere, a ispunjavaju uslove iz člana 7., 8., 9. i 10. Zakona o stočarstvu ("Službeni glasnik RS", broj 41/09 i 93/12),

- Odgajivačke organizacije sa teritorije AP Vojvodine koje sprovode poslove kontrole odgajivačkog programa a ispunjavaju uslove iz člana 9. Zakona o stočarstvu ("Službeni glasnik RS", broj 41/09 i 93/12),

- Glavna odgajivačka organizacija sa teritorije AP Vojvodine koja sprovodi obavljanje poslove kontrole sprovođenja odgajivačkog programa.

3.1.5. Ekonomska održivost

Podnosilac zahteva nije u obavezi da dokaže ekonomsku održivost projekta.

3.1.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- Korisnik sredstava mora imati pripremljen Godišnji program mera za sprovođenje odgajivačkog programa, u kojem su definisani podaci o području na kome se sprovodi program, kadrovskoj i tehničkoj opremljenosti za sprovođenje programa;

- Glavna odgajivačka organizacija treba da ima usvojen izveštaj i rezultate obavljenih poslova kontrole sprovođenja odgajivačkih programa u APV,

- Korisnik mora da je regulisao dospele javne dažbine precizirane konkursom,

- Korisnik i realizacija investicije moraju biti sa teritorije AP Vojvodine.

3.1.7. Specifični kriterijumi

Korisnici koji sprovode odgajivačke mere i poslove kontrole moraju da ispunjavaju uslove iz člana 7, 8, 9. i 10. Zakona o stočarstvu ("Službeni glasnik RS", broj 41/09 i 93/12).

3.1.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
401.1.1.	Sprovođenje odgajivačkih mera u govedarstvu, svinjarstvu, ovčarstvu i kozarstvu, živinarstvu, kod kopitara i u pčelarstvu
401.1.2.	Poslovi kontrole sprovođenja odgajivačkog programa

Ukupan iznos sredstava koji je opredeljen za realizaciju mere 603 Unapređenje stočarstva - odgajivački program iznosi 60.000.000,00 dinara. Od navedenih sredstava 4.800.000,00 dinara će se koristiti za poslove kontrole od strane Glavne odgajivačke organizacije. Preostali iznos sredstava od 55.200.000,00 dinara raspodeliće se u odnosu 88% za rad osnovnih odgajivačkih organizacija i organizacija s posebnim ovlašćenjima i 12% za rad regionalnih odgajivačkih organizacija.

Lista prihvatljivih troškova:

1. Sprovođenje odgajivačkog programa u govedarstvu

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
	Autohtone rase goveda
	Podolska rasa
1	Selekcijske smotre
	Buša
1	Selekcijske smotre
2	Kontrola produktivnosti umatičenih krava
	Plemenite rase goveda
	Simentalska rasa
1	Selekcijske smotre
2	Linearna ocena prvotelki
3	Kontrola mlečnosti umatičenih krava
4	Kontrola bikovskih majki
5	Performans test bikova
6	Biološki test bikova
7	Progeni test na mlečnost
8	Progeni test za telesnu građu
	Holštajn frizijska rasa
1	Selekcijske smotre
2	Linearna ocena prvotelki
3	Kontrola mlečnosti umatičenih krava
4	Kontrola bikovskih majki
5	Performans test bikova
6	Biološki test bikova
7	Progeni test na mlečnost
8	Progeni test za telesnu građu
	Brown swiss rasa
1	Selekcijske smotre
2	Linearna ocena prvotelki
3	Kontrola mlečnosti umatičenih krava
4	Kontrola bikovskih majki
5	Biološki test bikova

Sprovođenje odgajivačkog programa u svinjarstvu

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
	Autohtone rase
	Mangulica
1	Kontrola produktivnosti umatičenih krmača
2	Kontrola produktivnosti umatičenih nerastova
	Plemenite rase
1	Selekcijska smotra svinja
2	Kontrola produktivnosti umatičenih krmača
3	Kontrola produktivnosti umatičenih nerastova
4	Odabiranje i kontrola nerastovskih majki
5	Performans test nerastova
6	Performans test nazimica
7	Biološki test nerastova
8	Progeni test nerastova

Sprovođenje odgajivačkog programa u ovčarstvu i kozarstvu

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
	Autohtone rase ovaca
	Cigaja, vitoroga žuja
1	Selekcijske smotre
2	Kontrola produktivnosti ovaca
	Plemenite rase ovaca
1	Selekcijske smotre ovaca
2	Kontrola produktivnosti ovaca
3	Performans test ovnova
4	Biološki test ovnova
5	Progeni test ovnova
6.	Veštačko osemenjavanje ovaca
	Plemenite rase koza
1	Selekcijske smotre koza
2	Kontrola produktivnosti koza
3	Kontrola mlečnosti koza
4	Biološki test jarčeva
5	Veštačko osemenjavanje koza

Sprovođenje odgajivačkog programa u živinarstvu

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
	Autohtone rase živine
	Somborska kaporka, gološijan, somborska (podunavska) guska, domaća patka, domaća ćurka
1	Identifikacija i obeležavanje
2	Kontrola produktivnih svojstava
	Ekonomske rase i hibridi
1	Kontrola matičnih jata kokoši teškog tipa u odgoju
2	Kontrola matičnih jata kokoši teškog tipa u eksploataciji
3	Kontrola matičnih jata kokoši lakog tipa u odgoju
4	Kontrola matičnih jata kokoši lakog tipa u eksploataciji
5	Kontrola čistih rasa kokošaka
6	Kontrola matičnih jata ćuraka u odgoju
7	Kontrola matičnih jata ćuraka u eksploataciji
8	Test brojlera
9	Test nosilja konzumnih jaja
	Ekonomske rase i hibridi
1	Kontrola matičnih jata kokoši teškog tipa u odgoju
2	Kontrola matičnih jata kokoši teškog tipa u eksploataciji

Sprovođenje odgajivačkog programa kod kopitara

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
	Autohtone rase
	Nonius, domaći brdski konj
1	Selekcijske smotre
2	Kontrola produktivnosti umatičenih kobila sa poznatim poreklom
3	Korišćenje u reprodukciji pastuva, koje odredi stručna komisija kao visokokvalitetne pastuve u okviru matičnih zapata na ergelama i individualnim gazdinstvima
4	Odgoj podmlatka oba pola u starosti od 1 do 3 godine koji potiču iz sopstvene proizvodnje na ergelama
5	Odgoj podmlatka oba pola u starosti od 1 do 3 godine koji potiču iz sopstvene proizvodnje na individualnim gazdinstvima
	Balkanski magarac
1	Selekcijske smotre
	Plemenite rase konja
1	Selekcijske smotre
2	Kontrola produktivnosti umatičenih kobila sa poznatim poreklom
3	Korišćenje u reprodukciji pastuva, koje odredi stručna komisija kao visokokvalitetne pastuve u okviru matičnih zapata na ergelama i individualnim gazdinstvima
4	Odgoj podmlatka oba pola u starosti od 1 do 3 godine koji potiču iz sopstvene proizvodnje na ergelama
5	Odgoj podmlatka oba pola u starosti od 1 do 3 godine koji potiču iz sopstvene proizvodnje na individualnim gazdinstvima

Sprovođenje odgajivačkog programa u pčelarstvu

Redni broj	Prihvatljivi troškovi
	Pčele
1	Kvalitetne pčelinje matice iz linija
2	Performans test linija
3	Progeni test pčelinjih matica
4	Selekcija pčela na produktivnost
5	Praćenje novih ekotipova domaće Carnice
6	Test trutovskih majki

3.1.9. Kriterijumi selekcije

Nisu definisani kriterijumi selekcije

3.1.10 Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći iznosi do 100%.

Minimalni i maksimalni iznos povraćaja sredstava je sledeći:

min. 1.000 dinara, maks. 5.000.000 dinara;

3.1.12. Indikatori/pokazatelji

Redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Ukupan broj umatičenih grla stoke
2.	Broj umatičenih grla goveda
3.	Broj umatičenih grla svinja
4.	Broj umatičenih grla ovaca
5.	Broj umatičenih grla koza
6.	Broj komada umatičene živine

3.1.12 Administrativna procedura

Pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo rešenjem obrazuje komisiju za razmatranje prijava.

Bliži uslovi za korišćenje sredstava utvrđuju se ugovorom između Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo i odgajivačke organizacije.

Ukoliko se sprovede veći obim pojedinih odgajivačkih mera od obima predviđenog konkursom, a najviše do maksimalnog godišnjeg obima pojedinih mera utvrđenih Dugoročnim programom, tada će cena po jedinici mere biti srazmerno niža.

Raspodelu sredstava utvrđuje pokrajinski sekretar za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo na osnovu rezultata sprovedenog konkursa. Konkursom se utvrđuju uslovi za dobijanje podsticaja, potrebna dokumentacija, kriterijumi, rokovi, kao i ostale informacije vezane za podnošenje prijave na konkurs.

Aneks 1. Identifikaciona karta AP/JLS sa uputstvom za popunjavanje

Tabela 1. Pokazatelji koje je potrebno navesti u Aneksu 1 uvodnog dela Programa

Naziv pokazatelja	Jedinica mere	Vrednost, opis pokazatelja	Godina	Izvor podatka
OPŠTI PODACI
Administrativni i geografski položaj
Autonomna pokrajina	naziv	Vojvodina		Ustav RS
Region	naziv	Vojvodina		rzs*
Oblast	naziv	/		rzs*
Grad ili opština	naziv	/		rzs*
Površina	km2	21.614	2012	rzs*
Broj naselja	broj	467	2012	rzs*
Broj katastarskih opština	broj	446	2012	rzs*
Područja sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi (POURP)1	broj			Pravilnik
Demografski pokazatelji
Broj stanovnika	broj	1.922.017	2012	rzs**
Broj domaćinstava	broj	696.157	2011	rzs*
Gustina naseljenosti (broj stanovnika / površina, km2)	st/km2	89	2012
Promena broja stanovnika 2011:2002 (2011/2002*100 - 100)	%			rzs**
- u ruralnim područjima AP/JLS	%			rzs**
Učešće stanovništva mlađeg od 15 godina	%	14,36	2011	rzs**
Učešće stanovništva starijeg od 65 godina	%	16,38	2011	rzs**
Prosečna starost	godina	41,83	2012	rzs*
Indeks starenja2		119,64	2012	rzs*
Bez školske spreme i sa nepotpunim osnovnim obrazovanjem	%	215.213	2011	rzs*
Osnovno obrazovanje	%	359.761	2011	rzs*
Srednje obrazovanje	%	842.142	2011	rzs*
Više i visoko obrazovanje	%	232.874	2011	rzs*
Učešće poljoprivrednog u ukupnom stanovništvu	%			procena
Prirodni uslovi
Reljef (ravničarski, brežuljkasti, brdski, planinski)	opis	ravničarski, brdski		interni
Preovlađujući pedološki tipovi zemljišta i bonitetna klasa3	opis			interni
Klima (umereno-kontinentalna, subplaninska,...)	opis	umereno-kontinentalna		interni
Prosečna količina padavina	mm	611		interni
Srednja godišnja temperatura	°C	11		interni
Hidrografija (površinske i podzemne vode)	opis	Dunav, Sava, Tisa, Bosut, Begej, Tamiš, Karaš, Zlatica, Nera, Krivaja, Čik, Mostonga i Plazović. Veća jezera: Palić, Ludaško, Ledinačko, Obedska bara		interni
Površina pod šumom	ha	121.757	2012	rzs*
Učešće površina pod šumom u ukupnoj površini AP/JLS	%			rzs*
Pošumljene površine u prethodnoj godini	ha	839	2012	rzs*
Posečena drvna masa	m3	669.728	2012	rzs*
POKAZATELJI RAZVOJA POLJOPRIVREDE
Stanje resursa
Ukupan broj poljoprivrednih gazdinstava:	broj	147.624	2012	rzs***
Broj registrovanih poljoprivrednih gazdinstava (RPG):	broj			Uprava za trezor4
- porodična poljoprivredna gazdinstva	%
- pravna lica i preduzetnici	%
Korišćeno poljoprivredno zemljište (KPZ)	ha	1.608.896	2012	rzs***
Učešće KPZ u ukupnoj površini JLS	%	74,20	2012
Oranice i bašte, voćnjaci, vinogradi, livade i pašnjaci, ostalo5	ha, %	1.466.176 ha (91,1%), oranice i bašte; 16.865 ha (1,0%), voćnjaci; 5.002 ha (0,3%), vinogradi; 114.638 ha (7,1%) livade i pašnjaci; 6.215 ha (0,3%) ostalo	2012	rzs***
Žita, industrijsko bilje, povrće, krmno bilje, ostalo6	ha, %	976.243 ha (60,7%) žita; 346.943 ha (21,5%) ind. bilje; 15.190 ha (0,9%) povrće; 45.854 ha (2,8%) krmno bilje; 81.944 ha (5,1%) ostalo	2012	rzs***
Prosečna veličina poseda (KPZ) po gazdinstvu	ha	11,18	2012	rzs***
Obuhvaćenost poljoprivrednog zemljišta komasacijom	ha	/		interni
Obuhvaćenost zemljišta nekim vidom udruživanja	ha	/		interni
Poljoprivredna gazdinstva koja navodnjavaju KPZ	broj	7.385	2012	rzs***
Odvodnjavana površina KPZ	ha	/		interni
Navodnjavana površina KPZ	ha	58.251	2012	rzs***
Površina polj. zemljišta u državnoj svojini na teritoriji AP7	ha	/		interni
Površina polj. zemljišta u državnoj svojini koja se daje u zakup:	ha	/		interni
fizička lica: pravna lica	%	/		interni
Goveda, svinje, ovce i koze, živina, košnice pčela	broj	252.434 goveda; 1.398.496 svinja; 271.774 ovaca; 60063 koza; 11.972.458 živine; 125.147 košnica pčela	2012	rzs***
Traktori, kombajni, priključne mašine	broj	107.745 traktora; 10.653 kombajna; 406.081 priključna mašina	2012	rzs***
Poljoprivredni objekti8	broj	404.902	2012	rzs***
Hladnjače, sušare, staklenici i plastenici	broj	607 hladnjača, 1.431 sušara, 327 staklenika; 9.860 plastenika	2012	rzs***
Upotreba min. đubriva, stajnjaka i sredstava za zaštitu bilja	ha, broj PG	1.343.793 ha, 104.845 PG, mineralna đubriva; 118.522 ha, 52.435 PG stajnjak; 1.347.860 ha, 108.945 PG sredstva za zaštitu bilja	2012	rzs***
Članovi gazdinstva9 i stalno zaposleni na gazdinstvu:	broj	296.111	2012	rzs***
(na porodičnom PG: na gazdinstvu pravnog lica / preduzetnika)	%	/		rzs***
Godišnje radne jedinice10	broj	125.592	2012	rzs***
Zemljoradničke zadruge i udruženja poljoprivrednika11	broj	/		interni
Proizvodnja poljoprivrednih proizvoda12:	količina
- biljna proizvodnja	tona			rzs***
- stočarska proizvodnja	t, lit., kom.			interni
POKAZATELJI RURALNOG RAZVOJA
Ruralna infrastruktura
Saobraćajna infrastruktura
Dužina puteva13	km	6.205	2012	rzs*
Pošte i telefonski pretplatnici	broj	506 pošta; 741.059 telefonskih pretplatnika		rzs*
Vodoprivredna infrastruktura
Domaćinstva priključena na vodovodnu mrežu	broj	634.628	2012	rzs*
Domaćinstva priključena na kanalizacionu mrežu	broj	343.722	2012	rzs*
Ukupne ispuštene otpadne vode	hilj. m3	111.360	2012	rzs*
Prečišćene otpadne vode	hilj. m3	15.582	2012	rzs*
Energetska infrastruktura
Proizvodnja i snabdevanje električnom energijom14	broj	/		interni
Socijalna infrastruktura
Objekti obrazovne infrastrukture15	broj	/		rzs*
Broj stanovnika na jednog lekara	broj	/		rzs*
Broj korisnika socijalne zaštite	broj	168.447	2012	rzs*
Diverzifikacija ruralne ekonomije
Zaposleni u sektoru poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede16	broj			rzs* rzs***
Gazdinstva koja obavljaju druge profitabilne aktivnosti17	broj			rzs***
Turisti i prosečan broj noćenja turista18 na teritoriji AP/JLS	broj			rzs*
Transfer znanja i informacija
Poljoprivredna savetodavna stručna služba	da / ne			interni
Poljoprivredna gazdinstva uključena u savetodavni sistem19	broj			PSSS

RZS* - "Opštine i regioni u Republici Srbiji", Republički zavod za statistiku, www.webrzs.stat.gov.rs
RZS** - Popis stanovništva 2011, Republički zavod za statistiku, www.webrzs.stat.gov.rs
RZS*** - Popis poljoprivrede 2012 (Knjiga popisa 1 i Knjiga popisa 2), Republički zavod za statistiku, www.webrzs.stat.gov.rs

________________
1 Navesti da li su na teritoriji AP/JLS identifikovana naseljena mesta ili cela teritorija opštine, odnosno sva naseljena mesta na teritoriji opštine koja ispunjavaju bar jedan od kriterijuma navedenih u Pravilniku o područjima sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi ("Službeni glasnik RS", broj 29/13) koja se mogu okarakterisati kao područja sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi (POURP), imajući u vidu da je MPZŽS posredstvom nacionalnog strateškog dokumenta prepoznalo potrebu da se kroz sistem podrške uvaže otežavajuće okolnosti za poljoprivrednu proizvodnju koje postoje u ovim područjima.
2 Odnos broja starog (60 i više godina) i mladog (0-19 godina) stanovništva.
3 Prema Pravilniku o katastarskom klasiranju i bonitiranju zemljišta ("Službeni glasnik RS", broj 63/2014).
4 Organizaciona jedinica Uprave za trezor na teritoriji JLS.
5 Okućnica, rasadnici i dr.
6 Cveće i ukrasno bilje, ugari i dr.
7 Uključujući i utrine i pašnjake koji su vraćeni seoskim zajednicama na korišćenje.
8 Poljoprivredni objekti za smeštaj: stoke, poljoprivrednih proizvoda na gazdinstvu (koševi za kukuruz, ambari i silosi), i poljoprivrednih mašina i opreme.
9 Uključujući i nosioca poljoprivrednog gazdinstva.
10 Jedinica mere koja predstavlja količinu ljudskog rada utrošenu za obavljanje poljoprivredne delatnosti na gazdinstvu; predstavlja ekvivalent rada jednog lica, tj. puno radno vreme u jednoj godini: 8 sati dnevno, 225 radnih dana u godini.
11 Navesti broj registrovanih zadružnih organizacija i udruženja poljoprivrednih proizvođača, aktivno funkcionalnih na teritoriji AP/JLS
12 Ostvareni obim proizvodnje najznačajnijih poljoprivrednih proizvoda sa stanovišta AP/JLS.
13 Navesti ukupnu dužinu puteva na teritoriji AP/JLS (uključujući državne puteve I i II reda i opštinske puteve).
14 Navesti broj objekata za proizvodnju (hidroelektrane, termoelektrane i dr.), transformaciju i prenos električne energije na teritoriji AP/JLS.
15 Ustanove za decu predškolskog uzrasta, osnovne i srednje škole, visoke škole i fakulteti na teritoriji AP/JLS.
16 Na poljoprivrednim gazdinstvima i privrednim društvima, preduzećima, ustanovama, zadrugama, organizacijama i dr.
17 Osim poljoprivredne, a u vezi su sa gazdinstvom (npr. prerada poljoprivrednih proizvoda, ruralni turizam, aktivnosti u šumarstvu, obrada drveta, narodna radinost, proizvodnja energije iz obnovljivih izvora, uzgoj ribe i dr.).
18 Domaći i strani.
19 Navesti broj odabranih poljoprivrednih gazdinstava koja se intenzivno prate više puta godišnje i broj ostalih poljoprivrednih gazdinstava koja se uključuju u savetodavni sistem na druge načine, uglavnom preko učešća na grupnim predavanjima i kroz povremene posete savetodavaca poljoprivrednim gazdinstvima.