PRAVILNIK O NAJMANJEM BROJU ČLANOVA POSADE ZA BEZBEDNU PLOVIDBU KOJE MORAJU IMATI BRODOVI I DRUGA PLOVILA TRGOVAČKE MORNARICE ("Sl. glasnik RS", br. 28/2015, 99/2015 i 3/2017)

Uvodne odredbe

Član 1

Ovim pravilnikom propisuje se najmanji broj članova posade koje moraju imati brodovi i druga plovila trgovačke mornarice, zvanja i ovlašćenja o osposobljenosti koje moraju da imaju ti članovi posade, način funkcionisanja plovidbe i maksimalno trajanje plovidbe, periodi odmora za svaki način funkcionisanja plovidbe, uslovi za promenu ili ponavljanje načina funkcionisanja, kao i rokovi čuvanja tahografskih zapisa.

Član 2

Ovaj pravilnik primenjuje se na sva plovila unutrašnje plovidbe.

Posada na brodu

Član 3

Brod unutrašnje plovidbe treba da ima posadu koja mu, po broju, sastavu i zvanjima omogućava bezbednu plovidbu.

Brod ima zapovednika koji zapoveda brodom.

Član 4

Posadu broda sačinjavaju lica ukrcana za izvršenje poslova na brodu i upisana u popis posade.

Član posade broda koji vrši poslove kojima se obezbeđuje bezbedna plovidba, može da bude lice koje ima odgovarajuće zvanje i koje za vršenje poslova tog zvanja na brodu ima odgovarajuće ovlašćenje.

Član 5

Posada broda se ukrcava na brod u svojstvu:

1) zapovednika;

2) oficira palube;

3) krmara;

4) vođe palube;

5) mornara;

6) rukovaoca tehničkog plovnog objekta;

7) mašiniste;

8) mašinovođe.

Član 6

Zapovednik i oficir palube treba da imaju ovlašćenje o osposobljenosti za zapovednika odgovarajuće vrste koje im omogućava zapovedanje brodom odgovarajuće vrste i karakteristika u skladu sa propisom kojim se uređuju zvanja članova posade brodova trgovačke mornarice.

Ostali članovi posade mogu obavljati poslove na brodu u okviru zvanja za koje imaju ovlašćenje o osposobljenosti.

Načini funkcionisanja plovidbe

Član 7

Načini funkcionisanja plovidbe (u daljem tekstu: modeli plovidbe) su:

1) A1 - dnevna plovidba u trajanju do najviše 14 sati;

2) A2 - plovidba u trajanju do najviše 18 sati;

3) B - stalna plovidba u trajanju od 24 sata.

Modeli plovidbe iz stava 1. ovog člana odnose se na vremenski period od 24 sata.

Dnevna plovidba (A1) produžava se najviše do 16 sati i to ne više od jednom nedeljno, ukoliko na brodu postoji ispravan tipski tahograf i ukoliko najmanji broj članova posade uključuje najmanje jednog člana posade sa ovlašćenjem o osposobljenosti za zapovednika odgovarajuće vrste i jednog krmara.

Brod koji plovi u modelu plovidbe A1 prekida plovidbu na osam sati neprekidno, a u modelu plovidbe A2 na šest sati neprekidno u bilo koje doba dana, ako na brodu postoji ispravan tipski tahograf.

Brod koji plovi u modelu plovidbe A1 i koji nema ispravan tipski tahograf, prekida plovidbu neprekidno između 22,00 i 6,00 časova, a u modelu A2 neprekidno između 23,00 i 5,00 časova.

Obavezni period odmora

Član 8

U modelu plovidbe A1 svaki član posade ima pravo na neprekidan odmor od osam sati izvan perioda plovidbe i to za svaki 24 - časovni period računajući od kraja svakog perioda odmora od osam sati.

U modelu plovidbe A2 svaki član posade ima odmor od osam sati koji uključuje neprekidni period od šest sati kada je brod izvan plovidbe i to za svaki 24-časovni period računajući od kraja svakog perioda odmora od šest sati. Članovi posade mlađi od 18 godina imaju neprekidan odmor od osam sati od čega šest sati izvan plovidbe.

U modelu plovidbe B svaki član posade ima odmor od 24 sata u vremenskom periodu od 48 sati, uključujući najmanje dva perioda odmora od šest neprekidnih sati.

Za vreme svog obaveznog odmora, član posade ne obavlja nikakve dužnosti, uključujući stražu ili pripravnost, osim u slučajevima koji se odnose na opasnosti po ljudske živote, materijalna dobra i okolinu.

Uslovi za promenu ili ponavljanje modela plovidbe

Član 9

Brod može promeniti ili ponoviti model plovidbe.

Model plovidbe A1 može se promeniti u model plovidbe A2 ako:

1) je celokupna posada zamenjena ili;

2) su članovi posade koji se zahtevaju za model plovidbe A2 neposredno pre promene završili osmočasovni odmor, od čega šest sati neprekidno izvan plovidbe i ako je posada koja se zahteva za model plovidbe A2 ukrcana na brodu.

Model plovidbe A2 može se promeniti u model plovidbe A1 ako:

1) je celokupna posada zamenjena ili;

2) su članovi posade koji se zahtevaju za model plovidbe A1, neposredno pre promene, završili neprekidni osmočasovni odmor izvan plovidbe.

Model plovidbe B može se promeniti u modele plovidbe A1, odnosno A2 ako:

1) je celokupna posada zamenjena ili;

2) su članovi posade koji se zahtevaju za model plovidbe A1, odnosno A2, neposredno pre promene, završili neprekidni osmočasovni odmor za model plovidbe A1, odnosno šestočasovni odmor za model plovidbe A2.

Modeli plovidbe A1, odnosno A2 mogu se promeniti u model plovidbe B ako:

1) je celokupna posada zamenjena ili;

2) su članovi posade koji se zahtevaju za model plovidbe B, neposredno pre promene, završili neprekidni osmočasovni odmor izvan plovidbe za model plovidbe A1, odnosno šestočasovni odmor za model plovidbe A2 i ako je posada koja se zahteva za model plovidbe B ukrcana na brodu.

Ponavljanje modela plovidbe A1 ili A2 moguće je ako:

1) je celokupna posada zamenjena ili;

2) su članovi posade koji se zahtevaju za model plovidbe A1, odnosno A2, neposredno pre promene, završili neprekidni osmočasovni odmor izvan plovidbe za model plovidbe A1, odnosno šestočasovni odmor za model plovidbe A2.

Član 10

Podaci o početku i kraju obaveznog perioda odmora unose se u brodski dnevnik svaki dan tokom plovidbe.

Podaci koji se odnose na promenu modela plovidbe upisuju se na novoj strani brodskog dnevnika.

Prilikom izmene ili dopune posade u skladu sa odredbama člana 9. ovog pravilnika, za svakog novog člana posade prilaže se kopija stranice brodskog dnevnika broda na kojem je prethodno bio ukrcan sa podacima o vremenu odmora, ukoliko je član posade bio ukrcan na brodovima u prethodna 72 sata.

Ispunjeni i zaključeni brodski dnevnik čuva se na brodu najmanje šest meseci od datuma poslednjeg upisa u isti, odnosno zaključenja istog, a posle tog roka, trajno se čuva u sedištu brodara.

Rok čuvanja tahografskih zapisa

Član 11

Brod može biti opremljen tahografom.

Tahografski zapisi čuvaju se na brodu najmanje šest meseci od datuma poslednjeg upisa.

Postojanje i proveru rada tahografa iz stava 1. ovog člana utvrđuje Uprava za utvrđivanje sposobnosti brodova za plovidbu prilikom svakog pregleda i nalaz upisuje u svedočanstvo o sposobnosti broda za plovidbu u skladu sa zakonom kojim se uređuje plovidba.

Oprema broda

Član 12

Najmanji broj članova posade broda određuje se u skladu sa tehničkim zahtevima za opremu brodova koji se odnose na posadu propisanim Pravilnikom o tehničkim pravilima za statutarnu sertifikaciju brodova unutrašnje plovidbe ("Službeni glasnik RS", broj 30/15 - u daljem tekstu: Pravilnik o tehničkim pravilima).

Postojanje i proveru opreme iz stava 1. ovog člana utvrđuje Uprava za utvrđivanje sposobnosti brodova za plovidbu prilikom svakog pregleda i nalaz upisuje u svedočanstvo o sposobnosti broda za plovidbu u skladu sa zakonom kojim se uređuje plovidba.

Najmanji broj članova posade brodova iz čl. 14-17. ovog pravilnika određen je za brodove sa opremom iz stava 1. ovog člana.

Član 13

Odredbe čl. 3-12. ovog pravilnika odnose se i na tehničke plovne objekte.

Najmanji broj članova posade brodova

Član 14

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za teretni brod, potiskivač ili tegljač koji plove samostalno (bez sastava) je:

Dužina broda L (m)		Članovi posade	Broj članova posade za modele plovidbe
			A1	A2	B
1	L ≤ 70	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	1	-	2
2	70 <L ≤ 86	Zapovednik	1	1	2
		Oficir palube	-	1	-
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	1	-	-
		Mornar	-	1	2
3	L > 86	Zapovednik plovila	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	1	-	1
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	1	2	2*

Brod iz stava 1. ovog člana duži od 86 m u modelu plovidbe B u slučaju da je krmar zamenjen trećim zapovednikom, može da ima jednog mornara.

Tegljač koji tegli druga plovila pored posade iz stava 1. ovog člana treba da ima u svim modelima plovidbe još jednog vođu palube.

Član 15

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za potiskivani, bočni i ostali čvrsto povezani sastav koji pokreću plovila je:

Vrsta sastava		Članovi posade	Broj članova posade za modele plovidbe
			A1	A2	B
1	Potiskivač + 1 potisnica ili sastav dimenzija: L ≤ 116,5m B ≤ 15 m	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	1	-	1
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	1	2	2*
2	Potiskivač + 2 potisnice ili plovilo sa sopstvenim pogonom + 1 potisnica	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	1	-	1
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	2	3	2
		Mašinista ili mašinovođa	-	-	1**
3	Potiskivač + 3 ili 4 potisnice ili plovilo sa sopstvenim pogonom + 2 ili 3 potisnice	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	1	-	1
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	2	3	3***
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1
4	Potiskivač + više od 4 potisnice	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	1	-	1
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	3	4	4****
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1

Potiskivač sa jednom potisnicom ili sastav dužine manje od 116,5 m i širine manje od 15 m iz stava 1. ovog člana u modelu plovidbe B u slučaju da je krmar zamenjen trećim licem sa ovlašćenjem zapovednika, može da ima jednog mornara.

Posada potiskivača sa dve potisnice ili teretnog broda sa jednom potisnicom iz stava 1. ovog člana u modelu plovidbe B, u slučaju da je krmar zamenjen trećim licem sa ovlašćenjem zapovednika, ne uključuje mašinistu ili mašinovođu.

Potiskivač sa tri ili četiri potisnice ili teretni brod sa dve ili tri potisnice iz stava 1. ovog člana u modelu plovidbe B u slučaju da je krmar zamenjen trećim licem sa ovlašćenjem zapovednika, može da ima dva mornara.

Potiskivač sa više od četiri potisnice iz stava 1. ovog člana u modelu plovidbe B u slučaju da je krmar zamenjen trećim licem sa ovlašćenjem zapovednika, može da ima tri mornara.

Član 16

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za putnički brod za jednodnevne izlete bez kabina je:

Dozvoljeni broj putnika		Članovi posade	Broj članova posade za modele plovidbe
			A1	A2	B
1	do 75	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	1	1	2
2	od 76 do 250	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	1
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	2*	1	2
		Mašinista ili mašinovođa	-	1	1
3	od 251 do 600	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	2
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	1	-	-
		Mornar	-	1	1
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1
4	od 601 do 1000	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	2
		Krmar	1	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	2	2	2
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1
5	Više od 1000	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	1	1	2
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	3	4	4
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1

Putnički brod iz stava 1. ovog člana koji prevozi od 76 do 250 putnika u modelu plovidbe A1 za koji je predviđeno dva mornara, isti se mogu zameniti sa jednim mašinistom ili mašinovođom.

Najmanji broj članova posade plovila na parni pogon za jednodnevne izlete povećava se za jednog mašinistu u svim modelima plovidbe.

Član 17

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za putnički brod sa kabinom je:

Broj kreveta		Članovi posade	Broj članova posade za modele plovidbe
			A1	A2	B
1	do 50	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	2
		Krmar	-	-	-
		Vođa palube	1	-	-
		Mornar	-	1	1
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1
2	od 51 do 100	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	2
		Krmar	1	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	1	1	1
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1
3	Više od 100	Zapovednik	1	1	1
		Oficir palube	-	1	2
		Krmar	1	-	-
		Vođa palube	-	-	-
		Mornar	2	3	3
		Mašinista ili mašinovođa	1	1	1

Član 18

Ako brodovi iz čl. 14-17. ovog pravilnika nemaju opremu propisanu članom 12. stav 1. ovog pravilnika, propisani najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu uvećava se:

1) u modelima plovidbe A1 i A2 za jednog mornara;

2) u modelu plovidbe B za dva mornara, a ako im nedostaje samo oprema iz stava 1.1. tač. 10) i 11) Priloga 1, deo -XXIII. Tehnički zahtevi za opremu brodova koja se odnosi na posadu - 23.01 Oprema brodova, Pravilnika o tehničkim pravilima, za jednog mornara umesto dva.

Ako brodovi ili sastavi iz čl. 14-17. ovog pravilnika nemaju opremu iz stava 1.1. tač. 1), 2) i 3) Priloga 1, deo -XXIII. Tehnički zahtevi za opremu brodova koja se odnosi na posadu - 23.01 Oprema brodova Pravilnika o tehničkim pravilima, u modelima plovidbe A1 i A2 jednog mornara iz stava 1. tačka 1) ovog člana treba zameniti jednim mašinistom ili mašinovođom, a u modelu plovidbe B dva mornara iz stava 1. tačka 2) ovog člana treba zameniti sa dva mašinista ili mašinovođe.

Na brodovima iz čl. 14-17. ovog pravilnika članovi posade u službi mašine u zvanju mašinista ili mašinovođa ukrcavaju se u zavisnosti od snage brodskih mašina.

Član 19

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu teretnog broda bez sopstvenog pogona sa kormilarskim uređajem je:

1) za modele plovidbe A1 i A2 - vođa palube;

2) za model plovidbe B - vođa palube i mornar.

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu koji mora da ima teretni brod bez sopstvenog pogona sa kormilarskim uređajem koji prevozi opasni teret je vođa palube i mornar u svim modelima plovidbe.

Najmanji broj članova posade tehničkog plovnog objekta

Član 20

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za tehnički plovni objekat sa sopstvenim pogonskim uređajem sa opremom iz člana 12. stav 1. ovog pravilnika u jednoj radnoj smeni u trajanju do 12 sati je zapovednik, rukovaoc tehničkog plovnog objekta, mašinista ili mašinovođa i mornar.

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za tehnički plovni objekat sa sopstvenim pogonskim uređajem bez opreme iz člana 12. stav 1. ovog pravilnika u jednoj radnoj smeni u trajanju do 12 sati je zapovednik, rukovaoc tehničkog plovnog objekta, krmar, mašinista ili mašinovođa i mornar.

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za tehnički plovni objekat bez sopstvenog pogonskog uređaja u jednoj radnoj smeni u trajanju do 12 sati je rukovaoc tehničkog plovnog objekta i mornar.

Proizvođač specijalnih tehničkih plovnih objekata određuje tehničkom dokumentacijom broj lica koji može da se ukrca.

Ako je tehničkom dokumentacijom iz stava 4. ovog člana određeno da može da se ukrca jedno lice onda je najmanji broj članova posade u jednoj radnoj smeni u trajanju do 12 sati rukovaoc tehničkog plovnog objekta.

Ako je tehničkom dokumentacijom iz stava 4. ovog člana određeno da može da se ukrcaju dva lica onda je najmanji broj članova posade u jednoj radnoj smeni u trajanju do 12 sati rukovaoc tehničkog plovnog objekta i mornar.

Član 21

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za skelu bez sopstvenog pogona u jednoj radnoj smeni u trajanju od 12 sati je jedan mornar.

Najmanji broj članova posade čamca, plutajućeg objekta i plovećeg tela

Član 22

Čamac, plutajući objekat i ploveće telo treba da imaju posadu koja im po broju i sastavu omogućava bezbednu plovidbu, odnosno korišćenje.

Član posade plovila iz stava 1. ovog člana za bezbednu plovidbu može da bude lice koje ima odgovarajuću dozvolu za upravljanje.

Član 23

Čamac za sopstvene potrebe dužine do sedam metara i snage pogonskog uređaja do 15 kW može se koristiti u plovidbi ako njime upravlja upravljač čamca kategorije A.

Čamac za sopstvene potrebe dužine od sedam do 20 metara i snage pogonskog uređaja veće od 15 kW može se koristiti u plovidbi ako njime upravlja upravljač čamca kategorije B.

Gliser, odnosno skuter može se koristiti u plovidbi ako njime upravlja upravljač čamca kategorije B.

Čamac za privredne svrhe može se koristiti u plovidbi ako njime upravlja upravljač čamca kategorije B.

Najmanji broj članova posade za bezbednu plovidbu za čamac za privredne svrhe koji se koristi za pokretanje skele bez sopstvenog pogona u jednoj radnoj smeni u trajanju do 12 sati je upravljač čamca kategorije B i mornar.

Član 24

Plutajući objekat za privredne, odnosno javne svrhe može se koristiti ako njime upravljaju dva upravljača čamca kategorije B, odnosno jedan upravljač u smeni u trajanju od 12 sati.

Pontonski most postavljen na plovnom putu može se koristiti ako njime, za njegovo otvaranje za prolaz plovila i čuvanje, upravljaju dva upravljača čamca kategorije B, odnosno jedan upravljač u smeni u trajanju od 12 sati.

Ploveće telo može se koristiti u plovidbi ako njime upravlja upravljač čamca kategorije B.

Član 25

Brod, odnosno druga plovila za vreme stajanja izvan plovnog puta (sidrišta, luke, pristaništa, zimovnici) treba da imaju stražu i nadzor, u skladu sa zakonom kojim se uređuje plovidba i propisom kojim se uređuju uslovi za plovidbu i pravila plovidbe.

Član 26

Brod, odnosno druga plovila na kojima zbog nepredviđenih okolnosti (npr. bolest, nezgoda, nalog nadležnih državnih organa i dr.) za vreme plovidbe dođe do iskrcavanja najviše jednog člana propisane posade, nastavljaju plovidbu do najbližeg sidrišta, a plovila sa putnicima do prve luke, odnosno pristaništa za iskrcavanje putnika, ako se na plovilu uz zapovednika s odgovarajućim ovlašćenjem o osposobljenosti nalazi još jedan član propisane posade i pod uslovom da se uspostavi veza radio-telefonskim uređajem sa nadležnom lučkom kapetanijom.

Završne odredbe

Član 27

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o broju i sastavu posade za plovne objekte koji nisu brodovi unutrašnje plovidbe trgovačke mornarice ("Službeni glasnik RS", broj 49/06) i Pravilnik o najmanjem broju članova posade za bezbednu plovidbu koju moraju imati brodovi unutrašnje plovidbe jugoslovenske trgovačke mornarice ("Službeni list SRJ", broj 30/98).

Član 28

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. jula 2015. godine.

 

Samostalni član Pravilnikа o izmenama i dopuni
Pravilnika o najmanjem broju članova posade za bezbednu plovidbu koje moraju imati brodovi i druga plovila trgovačke mornarice

("Sl. glasnik RS", br. 99/2015)

Član 6

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".