LOKALNI AKCIONI PLANZAPOŠLJAVANJA GRADA BEOGRADA ZA 2017. GODINU("Sl. list grada Beograda", br. 130/2016) |
REZIME
U izradi lokalnog akcionog plana zapošljavanja grada Beograda za 2017. godinu (u daljem tekstu: APZ) učestvovali su socijalni partneri koji ostvaruju međusobnu saradnju u okviru Saveta za zapošljavanje grada Beograda osnovanog 26. septembra 2014. godine.
Ovaj dokument predstavlja objedinjen pregled ciljeva i prioriteta regionalne politike zapošljavanja koje je potrebno ostvariti kako bi se doprinelo punoj implementaciji strateškog cilja politike zapošljavanja na nacionalnom nivou i tekućim reformskim procesima od značaja i uticaja na oblast politike zapošljavanja kako na nivou Grada Beograda, tako i na nivou Republike Srbije.
Procenjeni rast BDP-a u 2015. godini na području Beograda je 5,1% u odnosu na 2014. godinu. Doprinos Beograda BDP-u Srbije je stabilan i prema procenama je iznosio 39,3% BDP-a za nivo republike, dok je prosečan BDP po stanovniku za 66,2% veći nego od proseka na nivou RS.
Broj stanovnika u Beogradu je nastavio da raste, a procenjuje se da je sredinom 2015. godine iznosio 1.679.895, što je za 20.445 lica više od broja registrovanog prilikom popisa stanovništva 2011.
Ovo je posledica mehaničkog priraštaja, budući da prirodni priraštaj opada još od sredine sedamdesetih godina prošlog veka. Samo u toku 2015. godine u Beogradu je zabeležen migracioni saldo u iznosu od 7.309 lica.
U 2016. godini su nastavljeni pozitivni trendovi na tržištu rada, kako na nivou Beogradskog regiona, tako i na nivou Republike Srbije.
Prema poslednjim raspoloživim podacima iz Ankete o radnoj snazi (za III kvartal 2016. godine) za stanovništva radnog uzrasta (15-64 godine) u Beogradskom regionu: stopa aktivnosti je 67,4% (2,5 procentnih poena više nego u istom kvartalu prethodne godine); stopa zaposlenosti iznosi 58,3% (porast za 5,0 procentnih poena), a za kategoriju mladih (uzrasta od 15-24 godine) iznosi 19,1% (5,9 procentnih poena); stopa nezaposlenosti iznosi 13,5% (manja je za 5,3 procentna poena) ua kod mladih iznosi 26,2% (smanjenje za čak 16,6 procentnih poena).
Prema administrativnim izvorima o kretanju nezaposlenosti i zapošljavanju sa evidencije Nacionalne službe za zapošljavanje za teritoriju grada Beograda, za 2016. godinu je karakteristično: rast broja nezaposlenih u prvom kvartalu, zatim kontinuirano smanjenje u periodu proleće-jesen, da bio od oktobra njihov broj ponovo počeo da raste; učešće nezaposlenih u stanovništvu radnog uzrasta je značajno iznad proseka za nivo Grada u sledećim opštinama: Rakovici, Barajevu, Sopotu, Obrenovcu i najviše u Mladenovcu; zapošljavanje sa evidencije NSZ je povećana u odnosu na isti period prethodne godine, a povećana je i tražnja za radnicima uz posredovanje Filijale za grad Beograd.
S obzirom na pokazatelje ekonomske aktivnosti, demografska kretanja i stanje na tržištu rada Beogradskog regiona, unapređenje ljudskih resursa kroz pristup zasnovan na specifičnim potrebama građana u pogledu zaposlenosti i prihoda se nametnuo kao jedan od regionalnih prioriteta u daljem razvoju grada Beograda.
Da bi se ovaj prioritet ostvario postavljeni su osnovni ciljevi razvoja regionalne politike zapošljavanja u 2017. godini, koji odgovaraju ciljevima na nivou Republike Srbije, a čije ostvarivanje se planira primenom seta mera i aktivnosti koje će biti podržane: poboljšanje uslova za pristup tržištu rada, posredovanje u zapošljavanju, profesionalna orijentacija i savetovanje o planiranju karijere, povećanje kompetentnosti radne snage putem dodatnog obrazovanja i obuka, podsticanje zapošljavanja i poslovanja putem subvencija i na javnim radovima, podrška razvoju preduzetništva i malih i srednjih preduzeća i podsticaji za investicije u poljoprivredi i ruralni razvoj.
Nizom mera biće podržano osnaživanje i zapošljavanje nezaposlenih iz kategorija teže zapošljivih lica, pri čemu će prioritetna podrška biti usmerena na mlade do 30 godina života, viškove zaposlenih, nezaposlene starije od 50 godina, nezaposlene bez kvalifikacija, niskokvalifikovane i dugoročno nezaposlene, radno sposobne korisnike novčane socijalne pomoći, osobe sa invaliditetom, Rome, žrtve trgovine ljudima i žrtve porodičnog nasilja.
Osim mera i aktivnosti navedenih u ovom akcionom planu (poglavlje VIII), u 2017. godini će biti realizovane i druge mere i aktivnosti za podsticanje zapošljavanja koje sprovode Nacionalna služba za zapošljavanje, u skladu sa svojom programom rada i raspoloživim finansijskim sredstvima, kao i druge organizacije i institucije u skladu sa utvrđenim nadležnostima.
Regionalni bruto domaći proizvod i regionalni računi predstavljaju neizostavan alat za efektivno vođenje regionalne politike kao i monitoring i evaluaciju planova i programa regionalnog razvoja. Regionalni bruto domaći proizvod koristi se za identifikaciju ključnih faktora regionalnog rasta i strateško planiranje ekonomske strukture i rasta regiona.
Nominalni BDP Beograda, prema tekućim cenama, neprekidno je rastao poslednjih godina. Pri tome je doprinos Beograda BDP-u Srbije bio stabilan - približno 40%, što ukazuje na ujednačeno kretanje ovog makroekonomskog agregata na republičkom i gradskom nivou. Koncentracija ekonomskih aktivnosti u glavnom gradu je odraz metropolizacije privrede, koja odlikuje ne samo Srbiju, nego i mnoge druge evropske zemlje.
Prema preliminarnim rezultatima obračuna regionalnog bruto domaćeg proizvoda (BDP) za 2015. godinu1, za Beogradski region ova vrednost iznosi 1.590.947 miliona dinara, što predstavlja 39,3% BDP-a za nivo Republike Srbije. Ovaj iznos je za 5,1% veći nego u 2014. godini (rast na nivou RS je procenjena na 3,5%).
Pri tome, regionalni BDP po stanovniku za Beogradski region je 947 hiljada dinara, dok je indeks nivoa 166,2% u odnosu na RS (veći per capita iznos u odnosu na republički nivo za 66,2%).
____________
1 Republički zavod za statistiku, preliminarni rezultati obračuna regionalnog bruto domaćeg proizvoda za 2015. godinu.
II STANJE I TOKOVI NA TRŽIŠTU RADA
Od početka novog milenijuma broj stanovnika Beograda raste zahvaljujući mehaničkom priraštaju, budući da prirodni priraštaj opada još od sredine sedamdesetih godina prošlog veka. Od devedesetih godina prošlog veka u Beogradu veći broj stanovnika umire nego što se rađa, odnosno beleži se negativni prirodni priraštaj, ali je migracioni priraštaj koji predstavlja razliku između broja doseljenih i odseljenih lica na određenom području, pozitivan i doprinosi rastu.
Prema rezultatima popisa stanovništva iz 2011. godine, broj stanovnika je iznosio 1.659.440 stanovnika. Prema procenama, sredinom 2015. godine broj stanovnika u Beogradu je iznosio 1.679.895.
Tabela 1 - Kretanje broja stanovnika u Beogradu
Godina |
Broj stanovnika |
2011 |
1.658.151 |
2012 |
1.664.218 |
2013 |
1.669.552 |
2014 |
1.675.043 |
2015 |
1.679.895 |
Izvor: RZS, Procene stanovništva u RS u 2015. godini
U toku 2015. godine migracioni saldo u Beogradu je iznosio 7.309 lica, pri čemu je 16.275 doseljeno iz drugih oblasti, a iz Beograda se odselilo 8.966 lica.
Grafikon 1 - Migracioni saldo po regionima Republike Srbije, 2015.
Izvor: Unutrašnje migracije u Republici Srbiji, 2015, RZS, Saopštenje SN60 od 30. juna 2016. godine
2. Trendovi na tržištu rada prema Anketi o radnoj snazi2
U 2016. godini su nastavljeni pozitivni trendovi na tržištu rada, kako na nivou Beogradskog regiona, tako i na nivou Republike Srbije.
Tabela 2 - Indikatori tržišta rada za Beogradski region
Stope za stanovništvo radnog uzrasta (15-64 godine) |
Ø 2014 |
2015 |
2016 |
|||||
I |
II |
III |
IV |
I |
II |
III |
||
Stopa aktivnosti |
63,9% |
64,5% |
65,1% |
65,6% |
64,9% |
67,6% |
68,5% |
67,4% |
Stopa zaposlenosti |
52,5% |
51,0% |
52,9% |
53,3% |
52,3% |
53,6% |
57,9% |
58,3% |
Broj zaposlenih |
602.220 |
583.470 |
604.410 |
588.738 |
593.038 |
607.000 |
654.200 |
657.900 |
Stopa nezaposlenosti |
17,9% |
21,0% |
18,6% |
18,8% |
19,5% |
20,7% |
15,5% |
13,5% |
Broj nezaposlenih |
131.610 |
154.913 |
139.167 |
140.937 |
143.934 |
158.700 |
121.500 |
103.300 |
Stopa neaktivnosti |
36,1% |
35,5% |
34,9% |
34,4% |
35,1% |
32,4% |
31,5% |
32,6% |
Izvor: Anketa o radnoj snazi, Republički zavod za statistiku (podaci za 2014. su revidirani)
Prema poslednjem raspoloživom podatku iz Ankete o radnoj snazi za III kvartal 2016. godine, izmerena stopa aktivnosti stanovništva radnog uzrasta (15-64 godine) u Beogradskom regionu je 67,4% (za stanovništvo od 15 i više godina je 54,2%), što je za 2,5 procentnih poena više nego u istom kvartalu prethodne godine, a za 0,8 procentnih poena više od republičke stope (66,6%).
Anketna stopa zaposlenosti iznosi 58,3% (15-64 godine), dok je procenjeni broj zaposlenih3 657.900 lica. Ovo predstavlja porast stope zaposlenosti za 5,0 procentnih poena u odnosu na isti kvartal 2015. godine, od kada je procenjeni broj zaposlenih povećan za više od 69.000 lica. Takođe, za ukupno stanovništvo starosti 15 i više godina zabeležen je rast stope zaposlenosti u odnosu na isti period prethodne godine za 4,4 procentna poena i iznosi 47,0%.
Pri tome, stopa zaposlenosti stanovništva radnog uzrasta za Beogradski region je najviša na području Republike Srbije, gde iznosi 57,0%, dok za stanovništvo starosti 15 i više godina iznosi 46,8%.
Takođe, u odnosu na III kvartal 2015. godine u Republici Srbiji je registrovan porast neformalne zaposlenosti za 2,5 procentnih poena (sa 20,4% na 24,1%), ali se ova pojava najviše odnosi na zaposlene u poljoprivredi, dok je učešće neformalne zaposlenosti bez poljoprivrede 10,9% (porast za 1,2 procentna poena u odnosu na isti period prethodne godine).
Stopa zaposlenosti za kategoriju mladih uzrasta od 15-24 godine u regionu Beograda povećana je u odnosu na III kvartal prethodne godine za 5,9 procentnih poena i iznosi 19,1%. Takođe, stopa aktivnosti mladih do 24 godine povećana je za 2,8 procentnih poena u odnosu na isti kvartal prethodne godine, i sada iznosi 25,9%.
Anketna stopa nezaposlenosti u Beogradskom regionu iznosi 13,5% (za stanovništvo radnog uzrasta od 15 do 64 godine), dok za ukupnu populaciju stanovništva (starosti 15 i više godina) iznosi 13,3%. Procenjen broj nezaposlenih iznosi 103.300 lica. Ovo predstavlja smanjenje stope nezaposlenosti za 5,3 procentna poena u odnosu na isti (III) kvartal 2015. godine (za stanovništvo radnog uzrasta).
U III kvartalu 2016. godine stopa nezaposlenosti stanovništva radnog uzrasta u Beogradskom regionu je niža u odnosu na stope u drugim regionima.
Pri tome, stopa nezaposlenosti za područje Republike Srbije iznosi 14,4% (za stanovništvo radnog uzrasta) što predstavlja smanjenje za 1,4 procentna poena u odnosu na isti kvartal prethodne godine, dok je za stanovništvo starosti 15 i više godina ova stopa 13,8%.
Osim toga, za posmatrani period je karakteristično i smanjenje stope dugoročne nezaposlenosti na nivou Republike Srbije za 2,1 procentni poen (sa 11,3% na 9,0%), što ukazuje na stvaranje povoljnijeg poslovnog ambijenta i poboljšanje situacije na tržištu rada.
Stopa nezaposlenosti mladih uzrasta od 15-24 godine, iznosi 26,2% što predstavlja smanjenje u odnosu na III kvartal prethodne godine (42,8%) za čak 16,6 procentnih poena.
Prema poslednjim objavljenim podacima RZS, u II kvartalu 2016. godine registrovana zaposlenost na nivou Beograda iznosi 669.555 lica, od kojih je:
- 593.337 (88,6%) zaposleno u pravnim licima (privredna društva, preduzeća, zadruge, ustanove i druge organizacije),
- 73.110 lica (10,9%) su preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i zaposleni kod njih, a
- 3.107 lica (0,5%) čine registrovani individualni poljoprivrednici.
U odnosu na registrovanu zaposlenost iz istog perioda prethodne godine, nije bilo značajne promene (zabeleženo je smanjenje za 240 lica).
Pri tome, raspodela broja zaposlenih u pravnim licima, i lica koja samostalno obavljaju delatnost, preduzetnici i zaposleni kod njih, prema sektorima delatnosti izgleda ovako: trgovina na veliko i malo i popravka motornih vozila - 17,4%, državna uprava i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja - 12,1%, prerađivačka industrija - 9,4%, administrativne i pomoćne uslužne delatnosti - 7,7%, stručne, naučne inovacione i tehničke delatnosti - 7,4%, zdravstvena i socijalna zaštita - 7,3%, saobraćaj i skladištenje - 6,5%, obrazovanje - 5,8%, informisanje i komunikacije - 5,0%, građevinarstvo - 5,0%, finansijske delatnosti i delatnost osiguranja - 3,6%, usluge smeštaja i ishrane - 3,6%, dok svi ostali sektori delatnosti sadrže zajedno manje od 10,0% (pojedinačno, manje od 3,0% zaposlenih).
Što se tiče zaposlenosti na području Republike Srbije, registrovano je ukupno 2.008.174 lica, što je porast u odnosu na isti kvartal prethodne godine za 1,3%, s tim da je struktura zaposlenosti nešto drugačija u odnosu na Beograd: u pravnim licima je zaposleno 79,5%, preduzetnici i lica koji samostalno obavljaju delatnost čine 16,0%, a individualni poljoprivrednici 4,5%.
_______________
2 Anketa o radnoj snazi (ARS) koju sprovodi Republički zavod za statistiku je istraživanje kojim se na najpotpuniji način sagledavaju karakteristike radne snage i dešavanja na tržištu rada. Metodologija po kojoj se sprovodi ARS je u skladu sa metodologijom Međunarodne organizacije rada (ILO) i EUROSTAT-a (European Statistical Office), pa su podaci dobijeni anketom međunarodno uporedivi.
3 Pod pojmom "zaposleni" u Anketi o radnoj snazi podrazumevaju se lica koja su najmanje jedan sat u posmatranoj sedmici obavljali neki plaćeni posao (u novcu ili u naturi), kao i lica koja su imala zaposlenje, ali su u toj sedmici bila odsutna sa posla.
4 Pod pojmom (registrovani) zaposleni podrazumevaju se lica koja imaju formalno pravni ugovor o zaposlenju, odnosno zasnovan radni odnos sa poslodavcem, na određeno ili neodređeno vreme; lica koja rade van radnog odnosa, na osnovu ugovora o delu ili na osnovu ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova; lica koja obavljaju samostalne delatnosti ili su osnivači privrednih društava ili preduzetničkih radnji; kao i lica koja obavljaju poljoprivredne delatnosti, a nalaze se u evidenciji Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja (CROSO).
4. Kretanja na tržištu rada prema evidenciji NSZ
Broj nezaposlenih lica5 na evidenciji NSZ za teritoriju grada Beograda u novembru 2016. godine iznosi 103.078, što u poređenju sa istim mesecom prethodne godine predstavlja smanjenje broja nezaposlenih za 2,7%.
Istovremeno, na području Republike Srbije evidentirano je ukupno 691.951 nezaposleno lice, što predstavlja smanjenje za 3,5% u odnosu na isti mesec prethodne godine.
Kretanje broja nezaposlenih lica na evidenciji NSZ, Filijale za grad Beograd je imalo uobičajeni trend rasta na kraju prethodne i početku tekuće godine, kako zbog sezonskih promena do kojih dolazi u zimskim mesecima, tako i zbog povećane motivacije onih koji se neredovno javljaju na evidenciju, da to učine u vreme oglašavanja javnih poziva za učešće u merama aktivne politike zapošljavanja koje sprovodi NSZ. Tokom proleća i leta evidentirano je kontinuirano smanjenje broja zaposlenih na mesečnom nivou, da bi se ovaj trend promenio u oktobru, a za očekivati je da blagi porast broja nezaposlenih potraje najdalje do februara naredne godine.
Grafikon 2 - Kretanje nezaposlenosti u poslednjih godinu dana, po mesecima
Izvor: Evidencija Nacionalne službe za zapošljavanje, Filijale za grad Beograd
Struktura nezaposlenih lica na evidenciji NSZ na području Grada Beograda izgleda ovako:
- žene čine 57,0% (58.744);
- prosečna starost nezaposlenog lica je 41 godina, učešće mladih do 30 godina iznosi 22,4%, a lica starijih od 50 godina 30,7%;
- prema stepenu obrazovanja, ukupan broj lica bez kvalifikacija i niskokvalifikovanih (I i II stepen) iznosi 17.348 što čini 16,8%, dok je najveće učešće lica sa srednjim nivoom obrazovanja (III-V stepen) 53,4%, a učešće lica sa višim i visokim obrazovanjem (VI-VIII stepen) iznosi 29,8%;
- u odnosu na trajanje nezaposlenosti, duže od 12 meseci (dugoročna nezaposlenost) posao traži 64.041 lice ili 62,1%;
- broj lica koja pripadaju nekoj drugoj od kategorija teže zapošljivih lica je sledeći:
- mladi do 30 godina starosti koji su bez kvalifikacija ili sa niskim kvalifikacijama - 2.306 (2,2%),
- mladi do 30 godina starosti koji posao traže duže od 12 meseci - 9.975 (9,7%),
- osobe sa invaliditetom je - 2.177 (2,1%),
- viškovi zaposlenih - 9.652 (9,4%),
- Romi - 1.874 (1,8%),
- radno sposobni korisnici novčane socijalne pomoći - 2.053 (2,0%),
- žrtve trgovine ljudima - 0 (nisu registrovane na evidenciji),
- žrtve porodičnog nasilja - 29 lica,
- izbeglice - 158 (0,2%),
- interno raseljena lica - 1.070 (1,0%),
- povratnici prema sporazumu o readmisiji - 19 lica,
- samohrani roditelji - 2.847 (2,8%),
- supružnici koji su oboje nezaposleni - 5.689 (5,5%).
U nastavku je prikazano kretanje nezaposlenosti u periodu od 2011. godine, s tim da su korišćeni uporedni podaci za isti mesec (novembar) za svaku godinu iz druge dekade 21. veka.
Grafikon 2 - Kretanje nezaposlenosti u periodu 2011-2016. godine (prema podacima za novembar)
Izvor: Evidencija Nacionalne službe za zapošljavanje, Filijale za grad Beograd
Prema tabeli 3, u kojoj je prikazana distribucija procenjenog broja stanovnika radnog uzrasta (starosti 15 do 64 godine) sredinom 2015. godine i broja nezaposlenih lica na evidenciji NSZ u novembru iste godine, po gradskim opštinama, možemo uočiti da je u pojedinim opštinama problem nezaposlenosti značajno izraženiji od prosečnog na nivou Grada u celini (9,1%), i to u Rakovici, Barajevu, Sopotu, Obrenovcu i najviše u Mladenovcu (15,9%).
Tabela 3 - Učešće nezaposlenih lica sa evidencije NSZ u ukupnom stanovništvu
Gradska opština |
Procenjen broj stanovnika radnog uzrasta (15 - 64) |
Prosečna starost |
Broj nezaposlenih na evidenciji NSZ |
Učešće nezaposlenih u stanovništvu radnog uzrasta |
Barajevo |
17.459 |
43,8 |
2.026 |
11,6% |
Voždovac |
112.520 |
42,4 |
9.926 |
8,8% |
Vračar |
37.630 |
44,4 |
3.166 |
8,4% |
Grocka |
58.304 |
41,0 |
3.956 |
6,8% |
Zvezdara |
108.527 |
41,3 |
9.929 |
9,1% |
Zemun |
116.102 |
41,4 |
9.998 |
8,6% |
Lazarevac |
39.903 |
41,1 |
3.600 |
9,0% |
Mladenovac |
35.124 |
42,6 |
5.600 |
15,9% |
Novi Beograd |
141.858 |
43,1 |
11.813 |
8,3% |
Obrenovac |
48.514 |
41,9 |
6.459 |
13,3% |
Palilula |
123.415 |
41,0 |
9.459 |
7,7% |
Rakovica |
72.674 |
42,2 |
7.624 |
10,5% |
Savski venac |
24.645 |
43,9 |
2.038 |
8,3% |
Sopot |
12.988 |
44,5 |
1.536 |
11,8% |
Stari grad |
30.601 |
44,9 |
2.931 |
9,6% |
Surčin |
31.299 |
40,3 |
2.325 |
7,4% |
Čukarica |
122.152 |
42,0 |
10.692 |
8,8% |
Grad Beograd |
1.133.715 |
42,1 |
103.078 |
9,1% |
Izvor: RZS - Procene stanovništva u RS u 2015. godini; NSZ - evidencija nezaposlenih lica
Iako navedeni indikator nije uobičajen za analizu nezaposlenosti, jer se standardna stopa nezaposlenosti izračunava kao odnos broja nezaposlenih i broja radno aktivnih stanovnika, u nedostatku ovog pokazatelja (ARS je istraživanje kojim se dobijaju pouzdani rezultati do nivoa regiona, ali zbog veličine uzorka ne i na nivou opština), iskoristili smo procenjen broj stanovnika za kategoriju lica koja bi prema godinama starosti mogli da budu razvrstani kao stanovništvo radnog uzrasta od 15 do 64 godine.
Stoga, ovaj pokazatelj nam može poslužiti za izbor onih sredina (gradskih opština) u kojima bi podrška rešavanju nezaposlenosti mogla da bude najdelotvornija u cilju ravnomernijeg lokalnog razvoja grada i ciljane podrške teže zapošljivim kategorijama nezaposlenih u delovima grada sa dodatnim otežavajućim okolnostima za zapošljavanje.
U periodu januar-novembar 2016. godine ukupan broj zaposlenih sa evidencije6 NSZ, kod poslodavaca čije je sedište na području Beograda, iznosi 69.698 lica, što predstavlja povećanje u odnosu na isti period prethodne godine za 2,8%.
Od ovog broja, najveće učešće imaju lica sa IV stepenom stručne spreme 34,6%, zatim lica sa III stepenom 22,0%, lica sa VII-1 stepenom 20,2%, kao i lica sa I stepenom stručne spreme (10,9%).
Ako posmatramo delatnost poslodavaca, najviše lica u tekućoj godini je zaposleno u sektorima: Administrativnih i pomoćnih uslužnih delatnosti (19,2 %) i Trgovine na veliko i malo (19,0%). Slede: prerađivačka industrija (12,4%), stručne, naučne, inovacione i tehničke delatnosti (10,5%), građevinarstvo (6,1%), obrazovanje (5,8%), zdravstvena i socijalna zaštita (3,9%), usluge smeštaja i ishrane (3,4%), saobraćaj i skladištenje (3,0%), finansijske delatnosti i delatnost osiguranja i ostale uslužne delatnosti (po 2,8%), dok su ostali sektori delatnosti zastupljeni sa manje od 2%.
U istom periodu sa evidencije nezaposlenih lica7 Filijale za grad Beograd zaposleno je 41.102 lica, što je za 6,65% manje nego u istom periodu prethodne godine.
Poslodavci čije je sedište na području Beograda, prijavili su potrebe za zapošljavanjem 19.959 lica tokom perioda januar-novembar 2016. godine, što je u odnosu na isti period prethodne godine više za 12,5%. Pri tome, Filijala za grad Beograd je primila zahteve poslodavaca za posredovanjem u zapošljavanju za 14.409 lica, što predstavlja povećanje u odnosu na isti period prethodne godine za 23,7%.
Od ukupno prijavljenih potreba za zapošljavanjem, najčešće su tražena lica sa III stepenom stručne spreme - 35,8%, zatim sa IV stepenom - 25,8%, potom sa VII-1 stepenom - 15,3%, pa sa I stepenom stručne spreme - 12,7%.
Što se tiče delatnosti poslodavaca, u toku 2016. godine najčešće potrebe prijavili su poslodavci iz sledećih sektora: prerađivačke industrije (3.782), administrativne i pomoćne uslužne delatnosti (3.764), trgovine na veliko i malo i popravke motornih vozila (3.078), građevinarstva (1.386), stručne, naučne, inovacione i tehničke delatnosti (1.297), obrazovanja (1.139), finansijske i delatnosti osiguranja (1.109), pružanja usluga smeštaja i ishrane (1.047), zdravstvene u socijalne zaštite (970), ostalih uslužnih delatnosti (593), saobraćaj i skladištenje (567), informisanje i komunikacije (461), dok je kod poslodavaca iz ostalih delatnosti bilo po manje od 2% prijavljenih potreba za zapošljavanjem.
_______________
5 Administrativni statistički izvori o broju nezaposlenih lica zasnivaju se na podacima o registrovanim nezaposlenim licima na evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje koji, u skladu sa zakonom, obuhvataju lica od 15 godina života do ispunjavanja uslova za penziju, odnosno najkasnije do 65 godina života, sposobne i odmah spremne da rade, koji nisu zasnovali radni odnos ili na drugi način ostvarili pravo na rad, a koja se vode na evidenciji nezaposlenih i aktivno traže posao.
6 Pod pojmom "zapošljavanja sa evidencije" NSZ izveštava o broju novozaposlenih lica za koja je u izveštajnom periodu preuzela podatke o prijavama na obavezno socijalno osiguranje (CROSO), a koja su dan pre zasnivanja radnog odnosa ili drugog oblika radnog angažovanja bila na evidenciji NSZ.
7 Prilikom izrade izveštaja o zapošljavanju sa evidencije, kao i o prijavljenim potrebama za zapošljavanjem, NSZ koristi statističke podatke dobijene po tzv. teritorijalnom i organizacionom principu. Prema teritorijalnom principu, izveštaji se odnose na broj lica koja su se zaposlila kod poslodavaca čije je sedište na određenoj teritoriji, bez obzira na mesto rada zaposlenih lica, dok se izveštaji dobijeni po organizacionom principu odnose na broj lica koja su se zaposlila sa evidencije određene organizacione jedinice NSZ, takođe bez obzira na mesto njihovog rada.
III REGIONALNI PRIORITET I CILJEVI POLITIKE ZAPOŠLJAVANJA NA PODRUČJU GRADA BEOGRADA
Regionalni prioritet:
Unapređenje ljudskih resursa u regionu Beograda kroz pristup zasnovan na specifičnim potrebama građana u pogledu zaposlenosti i prihoda.
Opis prioriteta:
Iskorišćenje znanja i veština ljudi i poslodavaca unutar regiona kako bi se poboljšao položaj ljudi i kako bi im se omogućilo da ostvare veće koristi od razvoja svog regiona, kao i da više doprinesu tom razvoju, glavni je zadatak ovog regionalnog prioriteta. Fokus prioriteta je na identifikovanju potencijala i aktiviranju postojećih resursa na bolje usmereni i delotvorniji način.
Osnovni ciljevi lokalnog akcionog plana zapošljavanja su usklađeni sa ciljevima na nacionalnom nivou i obuhvataju:
1) poboljšanje uslova na tržištu rada i unapređenje institucija tržišta rada;
2) unapređenje kvaliteta radne snage i ulaganje u ljudski kapital;
3) podsticanje zapošljavanja i uključivanje teže zapošljivih lica na tržište rada i podrška lokalnoj politici zapošljavanja.
IV AKTIVNOSTI I MERE ZA PODSTICANJE ZAPOŠLJAVANJA
Mere i aktivnosti za podsticanje zapošljavanja koje će se sprovoditi u 2017. godini odnose se na sledeće oblike podrške:
I. poboljšanje uslova za pristup tržištu rada
II. posredovanje u zapošljavanju, profesionalna orijentacija i savetovanje o planiranju karijere
III. povećanje kompetentnosti radne snage putem dodatnog obrazovanja i obuka
IV. podsticanje zapošljavanja i poslovanja putem subvencija i na javnim radovima
V. podrška razvoju preduzetništva i mikro, malih i srednjih preduzeća i preduzetnika
VI. podsticaji za investicije u poljoprivredi i ruralni razvoj
VII. podsticaji za unapređenje kvaliteta turističko ugostiteljske ponude.
Sledeće mere koje će se sprovoditi uz sufinansiranje iz gradskog i republičkog budžeta, a za koje će NSZ pružati stručnu i tehničku podršku, obuhvataju:
Beogradski sajam profesionalne orijentacije
Sajam profesionalne orijentacije namenjen je učenicima završnih razreda osnovne škole. Na sajmu će se predstaviti srednje stručne i umetničke škole iz javnog sektora.
Beogradski sajam zapošljavanja i stručne prakse
Sajam zapošljavanja i stručne prakse ima za cilj neposredno povezivanje poslodavaca sa nezaposlenim licima u cilju smanjenja nezaposlenosti. U planu je održavanje najmanje jednog sajma.
Predviđeno je da na jednom mestu bude okupljen veliki broj poslodavaca sa prijavljenim potrebama za zapošljavanjem, koji će predstaviti svoja slobodna radna mesta i mogućnosti prijema lica na stručnu praksu. NSZ će pozvati sva lica sa evidencije, koja ispunjavaju uslove za ponuđena radna mesta, da se predstave poslodavcima, a učešće će biti omogućeno i drugim zainteresovanim nezaposlenim licima i licima koja traže promenu zaposlenja.
Podrška karijernom vođenju i savetovanju i obuke za tržište rada
U okviru projekta "Povećanje efikasnosti politike zapošljavanja prema ugroženim grupama" koji se sprovodi u okviru programskog ciklusa IPA 2012 sredstvima EU i uz učešće iz budžeta RS, NSZ i jedinice lokalne samouprave će nastaviti realizaciju aktivnosti u oblasti karijernog vođenja i savetovanja: u proširenoj mreži klubova za traženje posla, Centara za informisanje i profesionalno savetovanje, kao i sprovođenje obuka za tržište rada.
Subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih
Poslodavci koji pripadaju privatnom sektoru, prvenstveno mala i srednja preduzeća, mogu za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih ostvariti subvenciju za zapošljavanje na novootvorenim radnim mestima. Subvencija se isplaćuje poslodavcu u jednokratnom iznosu, ali je krajnji korisnik subvencije nezaposleno lice koje se zapošljava kroz ovu meru.
Nezaposlena lica iz kategorije teže zapošljivih, na koje se ova subvencija primenjuje su:
1) mladi do 30 godina starosti - bez kvalifikacija/sa niskim kvalifikacijama ili mladi koji posao traže duže od 12 meseci;
2) stariji od 50 godina;
3) viškovi zaposlenih;
4) Romi;
5) osobe sa invaliditetom;
6) radno sposobni korisnici novčane socijalne pomoći;
7) mladi do 30 godina starosti sa statusom dece palih boraca;
8) mladi do 30 godina starosti koji su imali/imaju status deteta bez roditeljskog staranja;
9) žrtve trgovine ljudima;
10) žrtve porodičnog nasilja.
Visina subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih u 2017. godini, prema stepenu razvijenosti jedinica lokalne samouprave utvrđenim u skladu sa posebnim propisom vlade, za drugu grupu (u rasponu od 80% do 100% republičkog proseka) i ostale jedinice lokalne samouprave u koje spada Grad Beograd sa svojim gradskim opštinama, iznosi 150.000,00 dinara po korisniku:
Navedeni iznosi subvencije se za osobe sa invaliditetom, radno sposobne korisnike novčane socijalne pomoći, mlade do 30 godina starosti sa statusom dece palih boraca i mlade do 30 godina starosti koji su imali/imaju status deteta bez roditeljskog staranja uvećavaju za 20%, tako da iznose 180.000,00 dinara po korisniku.
Podrška samozapošljavanju
Podrška samozapošljavanju podrazumeva pružanje stručne pomoći, obuku iz oblasti preduzetništva i subvenciju za samozapošljavanje, koja se odobrava radi osnivanja radnje, zadruge ili drugog oblika preduzetništva kao i za osnivanje privrednog društva ukoliko osnivač zasniva u njemu radni odnos. Sredstva za samozapošljavanje u 2017. godini odobravaju se u vidu subvencije, u jednokratnom iznosu od 180.000,00 dinara po korisniku.
Prioritet kod odobravanja subvencije za samozapošljavanje imaju:
1) mladi do 30 godina starosti, a posebno mladi do 30 godina starosti sa statusom dece palih boraca i mladi do 30 godina starosti koji su imali/imaju status deteta bez roditeljskog staranja;
2) viškovi zaposlenih;
3) Romi;
4) osobe sa invaliditetom;
5) žene;
6) žrtve trgovine ljudima;
7) žrtve porodičnog nasilja.
U slučaju samozapošljavanja osoba sa invaliditetom subvencija se odobrava u jednokratnom iznosu od 220.000,00 dinara po korisniku, radi osnivanja radnje, zadruge, ili drugog oblika preduzetništva, kao i za osnivanje privrednog društva ukoliko osnivač zasniva u njemu radni odnos.
U slučaju samozapošljavanja viškova zaposlenih subvencija se odobrava u jednokratnom iznosu od 200.000,00 dinara po korisniku, radi osnivanja radnje, zadruge, ili drugog oblika preduzetništva, kao i za osnivanje privrednog društva ukoliko osnivač zasniva u njemu radni odnos.
U slučaju da se dva i više lica iz kategorije viškova zaposlenih udruže radi osnivanja privrednog subjekta u skladu sa zakonom, ukoliko osnivači zasnivaju u njemu radni odnos subvencija se odobrava u jednokratnom iznosu od 200.000,00 dinara po korisniku, a ukoliko se u roku od tri meseca dostave dokazi kumulativno o utrošku odobrene subvencije i 20% iznosa sredstava dodeljenih po osnovu otpremnine, korisniku se može odobriti dodatnih 40.000,00 dinara u skladu sa raspoloživim finansijskim sredstvima za ovu namenu za 2017. godinu.
Stručnu pomoć u cilju podsticanja samozapošljavanja nezaposleni ostvaruje kroz informativne i savetodavne usluge u poslovnim centrima NSZ i regionalnoj razvojnoj agenciji, kroz obuke iz preduzetništva, uz podršku preduzetnicima u prvoj godini poslovanja koji se realizuje kroz mentoring program i specijalističke obuke.
Javni radovi
Javni radovi se organizuju u cilju radnog angažovanja prvenstveno teže zapošljivih nezaposlenih lica i nezaposlenih u stanju socijalne potrebe, radi očuvanja i unapređenja radnih sposobnosti nezaposlenih, kao i ostvarivanja određenog društvenog interesa.
U ukupnom broju nezaposlenih lica uključenih u program javnih radova najmanje 70% nezaposlenih lica treba da pripada sledećim kategorijama:
1) radno sposobni korisnici novčane socijalne pomoći;
2) Romi;
3) lica bez kvalifikacija/sa niskim kvalifikacijama;
4) viškovi zaposlenih;
5) mladi do 30 godina starosti, a posebno mladi do 30 godina starosti sa statusom dece palih boraca i mladi do 30 godina starosti koji su imali/imaju status deteta bez roditeljskog staranja;
6) dugoročno nezaposlena lica koja traže posao duže od 18 meseci;
7) žrtve trgovine ljudima;
8) žrtve porodičnog nasilja.
Poslodavac koji sprovodi javne radove zaključuje sa nezaposlenim ugovor o radnom angažovanju u skladu sa propisima o radu i javnim konkursom. Sredstva namenjena za organizovanje javnih radova koriste se za: isplatu naknade za obavljen posao nezaposlenim licima uključenim u javne radove, naknadu troškova dolaska i odlaska sa rada nezaposlenih lica, naknadu troškova sprovođenja javnih radova i, u slučaju potrebe za organizovanjem obuke, naknadu troškova obuke.
U zavisnosti od vrste i složenosti poslova koje obuhvata javni rad, za sprovođenje određenih javnih radova, može se organizovati obuka, po internom programu poslodavca ili programu obrazovne ustanove. Po završetku obuke licu se izdaje potvrda o stečenim kompetencijama.
U 2017. godini organizovaće se javni radovi u oblasti socijalnih i humanitarnih delatnosti, održavanja i obnavljanja javne infrastrukture i održavanja i zaštite životne sredine i prirode.
Javni radovi mogu se organizovati i za oblast kulture na kojima se isključivo angažuju osobe sa invaliditetom.
Pravo učestvovanja u postupku organizovanja javnih radova imaju organi jedinica lokalne samouprave, javne ustanove i javna preduzeća, privredna društva, preduzetnici, zadruge i udruženja.
Pored navedenih, u 2017. godini biće realizovane i druge mere i aktivnosti za podsticanje zapošljavanja koje sprovode organizacije i institucije članice Saveta za zapošljavanje i nosioci poslova realizacije ovog APZ, a u skladu sa utvrđenim nadležnostima, programskom orijentacijom i raspoloživim finansijskim sredstvima.
V KATEGORIJE TEŽE ZAPOŠLJIVIH LICA
U skladu sa Zakonom o zapošljavanju i osiguranju za slučaj nezaposlenosti, teže zapošljiva lica su nezaposlena lica koja zbog zdravstvenog stanja, nedovoljnog ili neodgovarajućeg obrazovanja, sociodemografskih karakteristika, regionalne ili profesionalne neusklađenosti ponude i tražnje na tržištu rada, ili zbog drugih objektivnih okolnosti teže nalaze posao.
Svojim aktivnostima i merama aktivne politike zapošljavanja u 2017. godini Grad Beograd će podsticati ravnopravniji položaj ovih lica na tržištu rada, a naročito: mladih do 30 godina života, viškova zaposlenih, starijih od 50 godina, lica bez kvalifikacija i niskokvalifikovani, osoba sa invaliditetom, Roma, radno sposobnih korisnika novčane socijalne pomoći, dugoročno nezaposlenih (na evidenciji duže od 12 meseci, odnosno 18 meseci).
Poseban prioritet za uključivanje u mere aktivne politike zapošljavanja imaće: mladi do 30 godina starosti sa statusom dece palih boraca, mladi do 30 godina starosti koji su imali/imaju status deteta bez roditeljskog staranja, žrtve trgovine ljudima i žrtve porodičnog nasilja, samohrani roditelji, supružnici iz porodice u kojoj su oba supružnika nezaposlena, roditelji dece sa smetnjama u razvoju, izbegla i interno raseljena lica, povratnici prema sporazumu o readmisiji a na način kojim se omogućava njihova integracija na tržište rada i poboljšanje kvaliteta života.
VI FINANSIJSKI OKVIR I IZVORI FINANSIRANJA AKCIONOG PLANA ZAPOŠLJAVANJA ZA GRAD BEOGRAD
Finansiranje programa i mera predviđenih Lokalnim akcionim planom zapošljavanja u 2017. godini će se obezbediti iz:
- sredstava budžeta jedinice lokalne samouprave, tj. Grada Beograda;
- sredstava republičkog budžeta, preko Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, Nacionalne službe za zapošljavanje, Ministarstva privrede i Razvojne agencije Srbije;
- sredstava budžeta drugih organizacija i institucija koje učestvuju u realizaciji programa i mera;
- specifičnih donacija preduzeća i partnera iz privatnog sektora;
- sredstava inostranih donatora i sredstava EU preko IPA fonda (instrument predpristupne pomoći);
- drugih izvora.
Sufinansiranje programa ili mera aktivne politike zapošljavanja sredstvima iz republičkog budžeta
Grad Beograd će do 31. januara 2017. godine, preko Filijale za grad Beograd NSZ, podneti ministarstvu nadležnom za poslove zapošljavanja zahtev za učešće u finansiranju programa ili mera aktivne politike zapošljavanja predviđenih u NAPZ.
Grad je svojim budžetom za 2017. godinu, u delu budžeta Sekretarijata za privredu, predvideo ukupan iznos od 12,2 miliona dinara za učešće u sufinansiranju, i to za:
1. subvenciju za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorija teže zapošljivih - u iznosu od pet miliona dinara;
2. subvenciju za samozapošljavanje - u iznosu od 5,2 miliona dinara;
3. program javnih radova - u iznosu od dva miliona dinara.
Nakon odluke resornog ministra o učešću RS u finansiranju programa ili mera aktivne politike zapošljavanja, Grad Beograd i Filijala za grad Beograd Nacionalne službe za zapošljavanje će zaključiti sporazum o načinu i postupku realizacije programa ili mera aktivne politike zapošljavanja, kao i drugim pitanjima od značaja za njihovo sprovođenje.
Kriterijumi na osnovu kojih će se odobravati sredstva za učešće u finansiranju navedenih programa ili mera biće utvrđena javnim pozivima, pri čemu će isti biti usaglašeni sa javnim pozivima koje raspisuje NSZ, uz utvrđivanje posebnih prioriteta koji se odnose na:
- mesto obavljanja delatnosti poslodavca, odnosno mesto rada lica koje bude zaposleno ili radno angažovano, kao i mesto vođenja evidencije nezaposlenih lica (gradske opštine na kojima su indikatori tržišta rada nepovoljniji od proseka na nivou Grada mogu dobiti prednost prilikom odlučivanja o odobravanju sredstava);
- kategoriju nezaposlenog lica (pripadnost nekoj od prioritetnih kategorija nezaposlenih lica).
VII NOSIOCI POSLOVA REALIZACIJE AKCIONOG PLANA ZAPOŠLJAVANJA ZA GRAD BEOGRAD
Mere aktivne politike zapošljavanja i druge planirane programske aktivnosti za podsticanje zapošljavanja, u skladu sa utvrđenim nadležnostima, sprovodi Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala za grad Beograd, jedinica lokalne samouprave - Grad Beograd (Sekretarijat za privredu i Uprava za poljoprivredu, Sekretarijat za finansije, Sekretarijat za obrazovanje i dečju zaštitu), kao i druge organizacije i institucije u skladu sa ovim dokumentom: Kancelarija za mlade i saradnju sa udruženjima, Gradski centar za socijalno preduzetništvo Beograda, Regionalna agencija za razvoj i evropske integracije Beograd, Privredna komora Srbije - Privredna komora Beograda, Direkcija za gradsko građevinsko zemljište i izgradnju Beograda, Fond za razvoj Republike Srbije - Filijala Beograd.
VIII TABELA MERA I AKTIVNOSTI ZA REALIZACIJU AKCIONOG PLANA ZAPOŠLJAVANJA
IX INDIKATORI USPEHA U PRIMENI APZ ZA 2017. GODINU
OPŠTI INDIKATORI |
||||
CILJ |
Indikator |
2016.2 |
Projektovana vrednost u 2017. godini |
Izvor podataka |
Povećanje stope aktivnosti 15-64 |
Stopa aktivnosti je povećana u odnosu na 2016. godinu |
67,8% |
68,5% |
RZS, ARS |
Povećanje stope zaposlenosti 15-64 |
Stopa zaposlenosti je povećana u odnosu na 2016. godinu |
56,6% |
57,5% |
RZS, ARS |
Smanjenje stope nezaposlenosti 15-64 |
Stopa nezaposlenosti je smanjena u odnosu na 2016. godinu |
16,6% |
15,5% |
RZS, ARS |
Izdvajanje većeg iznosa finansijskih sredstava za sufinansiranje mera APZ |
Iznos sredstava u budžetu Grada za mere APZ. Sufinansiranje mera APZ od strane RS |
3,9 miliona dinara |
12,2 miliona iz budžeta Grada |
Grad Beograd, MRZBSP |
Veći broj nezaposlenih lica uključen u mere APZ uz finansijsku podršku iz budžeta Grada i budžeta RS |
Broj nezaposlenih lica uključenih u mere APZ u toku jedne godine |
26 teže zapošljivih nezaposlenih lica koristilo subvenciju za zapošljavanje |
U zavisnosti od ukupnog iznosa odobrenih sredstava |
NSZ |
Veći broj nezaposlenih lica zaposlen nakon uključivanja u mere APZ koje sufinansiraju Grad i RS |
Broj zaposlenih lica šest meseci nakon uključivanja u mere APZ, razvrstan po merama APZ i ciljnim grupama |
26 lica |
U zavisnosti od ukupnog broja lica uključenih u mere |
NSZ |
Ovaj lokalni akcioni plan objaviti u "Službenom listu Grada Beograda".