LOKALNI AKCIONI PLANZAPOŠLJAVANJA GRADA NIŠA ZA 2017. GODINU ("Sl. list grada Niša", br. 8/2017) |
Lokalni akcioni plan zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu (u daljem tekstu: Lokalni akcioni plan) predstavlja osnovni instrument sprovođenja aktivne politike zapošljavanja u 2017. godini.
Lokalnim akcionim planom se utvrđuju prioriteti, ciljevi i mere za unapređenje zaposlenosti i smanjenje nezaposlenosti na teritoriji Grada Niša.
Jedan od prioriteta lokalne samouprave je da donese Lokalni akcioni plan, kojim se obezbeđuju uslovi za veći lokalni uticaj na tržištu rada.
Lokalni Savet za zapošljavanje Grada Niša dao je pozitivno mišljenje na Lokalni akcioni plan zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu.
U pripremi i izradi Lokalnog akcionog plana, korišćeni su podaci Nacionalne službe za zapošljavanje - Filijala Niš i Odseka za statistiku, Gradske uprave- Sekretarijata za privredu.
Lokalnim akcionim planom, definisani su ciljevi i prioriteti politike zapošljavanja i utvrđeni su programi i mere.
Pravni osnov za donošenje Lokalnog akcionog plana je odredba člana 41. stav 1. Zakona o zapošljavanju i osiguranju za slučaj nezaposlenosti ("Sl. glasnik RS", broj 36/09, 88/10 i 38/15), kojom je utvrđeno da nadležni organ lokalne samouprave može po pribavljenom mišljenju Lokalnog saveta za zapošljavanje usvojiti Lokalni akcioni plan zapošljavanja.
Najznačajniji akti iz oblasti zapošljavanja i privrednog razvoja koji su korišćeni za izradu Lokalnog akcionog plana su i:
- Nacionalni akcioni plan zapošljavanja za 2017. godinu ("Sl. glasnik RS", broj 92/2016);
- Strategija razvoja Grada Niša ("Sl. list Grada Niša", broj 82/2007);
- Revizija Strategije razvoja Grada Niša ("Sl. list Grada Niša", broj 20/2010);
- Akcioni plan održivog razvoja Grada Niša 2015-2020 ("Sl. list Grada Niša", broj 110/2014).
3. NAČIN DONOŠENJA I UČESNICI U IZRADI
Polazeći od Nacionalnog akcionog plana zapošljavanja, kao krovnog dokumenta i analize potreba poslodavaca na teritoriji lokalne samouprave, Lokalni savet za zapošljavanje Grada Niša daje metodološki pristup u izradi Lokalnog plana zapošljavanja. Polazeći od ovog predloženog metodološkog pristupa, Gradska uprava - Sekretarijat za privredu, uz aktivno učešće Kancelarije za lokalni ekonomski razvoj i projekte i ostalih zainteresovanih aktera, izrađuje Nacrt Lokalnog akcionog plana zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu, na osnovu koga Lokalni savet za zapošljavanje Grada Niša utvrđuje Predlog i dostavlja Gradonačelniku Grada Niša na usvajanje.
Niš je po broju stanovnika treći grad u Srbiji. Nalazi se 237 kilometara jugoistočno od Beograda na reci Nišavi, nedaleko od njenog ušća u Južnu Moravu. Grad Niš zauzima površinu od oko 597 km2, uključujući Nišku Banju i 71 naseljeno mesto.
Administrativni je centar Nišavske oblasti i regionalni centar Jugoistočne Srbije. Važan je univerzitetski, kulturni, zdravstveni, sportski i turistički centar Srbije. Grad je ujedno i verski centar i sedište Niške eparhije Srpske pravoslavne crkve.
U Nišu ima 80 osnovnih i 20 srednjih škola. Niški univerzitet, osnovan 1965. godine, ima 13 fakulteta.
Grad Niš je od 2004. godine administrativno podeljen na pet gradskih opština: Medijana, Palilula, Pantelej, Crveni Krst i Niška Banja.
Saobraćajna infrastruktura na teritoriji Niša ga čini raskrsnicom kopnenog ivazdušnog saobraćaja Balkana (pogotovo zbog intenzivnog saobraćaja ka Turskoj iGrčkoj) i zbog toga što se na teritoriji Niša nalazi međunarodni aerodrom Konstantin Veliki.
Prema poslednjem popisu stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. godine, na području Grada Niša živi 260 237 stanovnika. U ukupnoj populaciji Republike Srbije, stanovništvo grada Niša učestvuje sa 3,6%, a u stanovništvu Nišavske oblasti sa 69,2%. U poslednjih 60 godina, stanovništvo se uvećalo 2,4 puta. Gradski centar je uvećao broj stanovnika 3,5 puta. U odnosu na Popis 2002., u 2011. godini broj stanovnika Grada Niša je povećan za 3,9%. Istovremeno, u Nišavskoj oblasti, za isti period, broj stanovnika je smanjen za 1,4%, a u Republici Srbiji za čak 4,1%.
Tabela 1. |
STANOVNIŠTVO OPŠTINE NIŠ - GRADA NIŠA PREMA POPISIMA1) |
|
Stanovništvo |
Domaćinstva |
Procenjen broj stanovnika |
|||
ukupno |
od toga gradsko |
stanovnika na 1 km2 |
godina |
na dan 30. juna |
||
1879 |
- |
12 217 |
- |
- |
2000 |
250 221 |
1910 |
- |
24 949 |
- |
- |
2001 |
250 260 |
1921 |
- |
25 109 |
- |
- |
2002 |
250 847 |
1931 |
- |
36 465 |
- |
- |
2003 |
251 198 |
1948 |
105 749 |
49 332 |
187 |
27 186 |
2004 |
252 131 |
1953 |
118 464 |
58 656 |
210 |
29 270 |
2005 |
253 214 |
1961 |
146 524 |
81 250 |
251 |
39 448 |
2006 |
254 164 |
1971 |
193 509 |
127 654 |
332 |
56 156 |
2007 |
254 970 |
1981 |
230 711 |
164 101 |
396 |
71 834 |
2008 |
255 295 |
1991 |
248 086 |
179 570 |
416 |
78 091 |
2009 |
255 479 |
2002 |
250 518 |
178 161 |
420 |
85 269 |
2010 |
255 699 |
2011 |
260 237 |
187 544 |
436 |
89 903 |
2011 |
255 612 |
|
|
|
|
|
2012 |
259 790 |
|
|
|
|
|
2013 |
259 125 |
|
|
|
|
|
2014 |
258 500 |
|
|
|
|
|
2015 |
257 883 |
Tabela 2. |
PROCENJEN BROJ STANOVNIKA PO GRADSKIM OPŠTINAMA GRADA NIŠA1) (na dan 30. juna) |
|
Grad Niš |
Gradska opština Medijana |
Gradska opština Palilula |
Gradska opština Pantelej |
Gradska opština Crveni Krst |
Gradska opština Niška Banja |
2006 |
254 164 |
88 439 |
73 288 |
43 069 |
34 016 |
15 352 |
2007 |
254 970 |
88 602 |
73 610 |
43 371 |
34 062 |
15 325 |
2008 |
255 295 |
88 608 |
73 831 |
43 545 |
33 966 |
15 345 |
2009 |
255 479 |
88 532 |
73 951 |
43 750 |
33 931 |
15 315 |
2010 |
255 699 |
88 504 |
74 054 |
43 993 |
33 913 |
15 235 |
2011 |
255 612 |
88 377 |
74 131 |
44 156 |
33 800 |
15 148 |
2012 |
259 790 |
85 771 |
73 791 |
53 424 |
32 197 |
14 607 |
2013 |
259 125 |
85 607 |
73 584 |
53 394 |
31 988 |
14 552 |
2014 |
258 500 |
85 555 |
73 317 |
53 387 |
31 759 |
14 482 |
2015 |
257 883 |
85 463 |
73 140 |
53 351 |
31 510 |
14 419 |
1) Izvor podataka: Statistički bilten Grada Niša (7-9 2016. g.)
5. DOSTIGNUTI NIVO RAZVOJA PRIVREDE GRADA
Za ocenu ostvarenih ekonomskih rezultata privrede određene teritorije jedan od najrelevantnijih pokazatelja jeste tempo privrednog rasta, koji pokazuje kojom brzinom privreda te teritorije izlazi iz jednog stadijuma razvijenosti i ulazi u novi.
Najkvalitetniji podatak koji ukazuje na nivo razvijenosti jeste ostvareni bruto domaći proizvod i nekada izračunavan narodni dohodak, kako ukupno tako i po stanovniku. Međutim, pošto se ovi makroekonomski pokazatelji, zbog promena metodologije, više ne izračunavaju za niže teritorijalne nivoe od republičkog, pokazatelj koji može ukazati na postojanje određenog stepena razvoja jeste broj zaposlenih.
Što se nivoa zaposlenosti u Gradu Nišu tiče, nakon stagnacije u periodu dužem od decenije, počev od 2013. godine u kretanju ovog pokazatelja je zabeležen rast i to: u 2013. u odnosu na 2012. zaposlenost je povećana za 4,8 a u 2015. u odnosu na 2014. godinu za čak 9,9 indeksnih poena, pri čemu je zaposlenost u pravnim licima rasla brže, dok zaposlenost kod preduzetnika i zaposlenih kod njih beleži blagi pad.
Podaci za 2015. godinu se odnose na registrovanu zaposlenost i Republički zavod za statistiku ih prvi put objavljuje prema novom izvoru - Centralnom registru obaveznog socijalnog osiguranja (CROSO) i novorazvijenoj metodologiji zasnovanoj na kombinovanju podataka CROSO i podataka Statističkog poslovnog registra (SPR).
Prelaskom na novi izvor podataka proširuje se obuhvat poslovnih subjekata, pa samim tim i broja zaposlenih u tim subjektima, uključujući sve modalitete zaposlenosti.
Još jedna kvalitativna promena u 2015. godini ogleda se u primetnom povećanju broja zaposlenih u sledećim delatnostima: najpre u prerađivačkoj industriji, a zatim u trgovini na veliko i malo, uslugama smeštaja i ishrane, saobraćaju i građevinarstvu.
Industrijska proizvodnja privrednih subjekata na teritoriji Grada Niša takođe ima pozitivan trend.
Počev od 2013. godine, kada je u odnosu na 2012. lančani indeks industrijske proizvodnje iznosio samo 63,3%, u 2014. u odnosu na 2013. godinu taj indeks je bio 99,6%, da bi se u 2015. u odnosu na 2014. povećao za 26,1% (indeks 126,1). Pri tome treba istaći da je proizvodnja intermedijarnih proizvoda povećana za 31,4%, a proizvodnja netrajnih proizvoda za široku potrošnju za čak 49,5%.
Od industrijskih grana najveći porast ostvaren je u proizvodnji električne opreme (48,3%), proizvodnji mašina i opreme na drugom mestu nepomenute (46,3%), proizvodnji hemikalija i hemijskih proizvoda (45,0%) i proizvodnji prehrambenih proizvoda (22,8%).
Analiza strukture industrijske proizvodnje Grada ukazuje na postojanje još jednog pozitivnog kretanja. U poslednje tri godine primetno je povećanje učešća proizvodnje električne opreme i motornih vozila i prikolica s jedne strane i smanjenje učešća proizvodnje duvanskih proizvoda s druge strane.
Prema podacima Agencije za privredne registre u Nišu ukupno posluje oko 7.753 preduzetnika i 2.975 preduzeća (januar 2016). U strukturi najveći broj je malih preduzeća i srednjih preduzeća. Njihov značaj ogleda se u tome što u doba krize najlakše opstaju, jer se najbrže prilagođavaju novonastalim uslovima.
Pružanje podrške sektoru malih i srednjih preduzeća je složen posao zbog širine i različitosti potrebnih veština potencijalnih preduzetnika i ograničenih raspoloživih resursa za pružanje značajne pomoći. Bez obzira na prepreke, potrebno je stvoriti uslove neophodne za razvoj ovog sektora jer je upravo on pokretač razvoja i omogućava smanjenje nezaposlenosti putem otvaranja novih radnih mesta i povećanja broja privrednih subjekata.
Privredna društva po opštinama |
|
Preduzetnici po opštinama |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Tabela 3. |
|
Tabela 4. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
Grafikon 1. Zaposleni u Gradu Nišu
1) Izvor podataka: Statistički bilten Grada Niša (7-9 2016 g.)
Kada je reč o učešću poljoprivrede, šumarstva i ribarstva u ukupnom broju registrovanih zaposlenih Grada ono iznosi 0,34% u 2015. godini, što je niže od učešća na nivou RS (1,84%) i u Nišavskoj oblasti (0,44%).
Seosko područje Grada Niša karakteriše proizvodna raznolikost. Ono je grupisano u 4 reona: ratarsko-povrtarski, stočarski, agroturistički i voćarski reon. Reonizacija je obavljena na osnovu proizvodnih potencijala i tradicije, prirodnih i tehničkih preduslova. Najveći potencijal za rast ima agroturistički reon zbog veličine i veoma povoljnih prirodnih uslova za razvoj proizvodnje i usluga, čime se stvara dodata vrednost u poljoprivredi. Prirodna bogatstva (Sićevačka i Jelašnička klisura, paraglajding polazišta, moto-kros staze, banje, kao i manastiri) omogućavaju razvoj ruralnog turizma (agro-, eko-, etno-, lovni i tranzitni turizam).
Odlukom o budžetu Grada Niša za 2017. godinu ("Službeni list Grada Niša", broj 148/2016) za Program 5 - poljoprivreda i ruralni razvoj, odobrena su sredstva na poziciji 86, ekonomska klasifikacija 451-Subvenicije javnim nefinansijskim preduzećima i organizacijama, u iznosu od 31.345.000 dinara, od čega će 19.400.000 dinara, biti namenjeno za realizaciju godišnjeg Programa podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja za teritoriju Grada Niša za 2017. godinu i to u delu mera koje se odnose na direktna plaćanja - regresi za veštačko osemenjavanje grla, premiju osiguranja za useve, plodove, višegodišnje zasade, rasadnike i životinje, kreditnu podršku i na podsticaje za investicije u poljoprivredi za unapređenje konkurentnosti i dostizanje standarda kvaliteta i druge programske mere za podsticaj poljoprivrednoj proizvodnji i preradi. Izbor korisnika sredstava vrši se putem konkursa koji raspisuje Gradonačelnik Grada Niša.
Grad Niš sa svojim resursima pruža mogućnost za razvoj mnogih vidova turizma. Ključne atrakcije Grada uključuju kulturno-istorijske celine Mediana, Tvrđava, Ćele kula, Čegar, Bubanj i autentično sačuvan logor iz Drugog svetskog rata. Grad prepoznaje mogućnost korišćenja prirodnih resursa razvojem i unapređenjem banjskog turizma Niške Banje. Grad pruža mogućnost povećanja broja turista kroz bolju promociju Sićevačke klisure, Jelašničke klisure, Cerjanske pećine, Bojaninih voda. Događaji, festivali i manifestacije: Džez festival, Filmski susreti, Nimus, Likovna kolonija, takođe pružaju mogućnost povećanja turista u Gradu.
Unapređenje turizma ogleda se i u pospešivanju dužine boravka turista, kontinuitetu poseta, kao i podizanju nivoa kvaliteta smeštaja i usluga.
TURISTIČKI PROMET1)
Tabela 5.
|
Turisti |
Noćenja turista |
Prosečan broj noćenja turista |
||||||
ukupno |
domaći |
strani |
ukupno |
domaći |
strani |
ukupno |
domaći |
strani |
|
2015 XII |
5 407 |
2 462 |
2 945 |
9 727 |
4 773 |
4 954 |
1,8 |
1,9 |
1,7 |
2016 I |
3 104 |
1 422 |
1 682 |
6 192 |
3 402 |
2 790 |
2,0 |
2,4 |
1,7 |
2016 II |
3 717 |
2 076 |
1 641 |
8 155 |
4 872 |
3 283 |
2,2 |
2,3 |
2,0 |
2016 III |
4 948 |
2 617 |
2 331 |
11 291 |
5 900 |
5 391 |
2,3 |
2,3 |
2,3 |
2016 IV |
7 103 |
4 696 |
2 407 |
11 316 |
7 421 |
3 895 |
1,6 |
1,6 |
1,6 |
2016 V |
9 084 |
5 673 |
3 411 |
15 467 |
9 085 |
6 382 |
1,7 |
1,6 |
1,9 |
2016 VI |
6 609 |
2 849 |
3 760 |
11 136 |
5 364 |
5 772 |
1,7 |
1,9 |
1,5 |
2016 VII |
7 995 |
2 400 |
5 595 |
16 333 |
8 681 |
7 652 |
2,0 |
3,6 |
1,4 |
2016 VIII |
9 128 |
2 764 |
6 364 |
17 454 |
9 123 |
8 331 |
1,9 |
3,3 |
1,3 |
2016 IX |
8 656 |
3 362 |
5 294 |
18 574 |
10 698 |
7 876 |
2,1 |
3,2 |
1,5 |
2016 X |
9 842 |
5 831 |
4 011 |
18 842 |
12 597 |
6 245 |
1,9 |
2,2 |
1,6 |
2016 XI |
6 796 |
3 728 |
3 068 |
12 828 |
7 323 |
5 505 |
1,9 |
2,0 |
1,8 |
2016 XII |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1) Izvor podataka: Odsek za statistiku (januar-novembar 2016. g.)
Prema podacima Odseka za statistiku, za period januar-novembar 2016. godine, u Nišu je boravilo ukupno 76 982 turista. Od ukupnog broja turista 39 564 su gosti iz inostranstva, a 37 418 su domaći gosti.
Na kraju decembra 2016. godine, u Gradu Nišu registrovano je 40.913 lica koja traže zaposlenje, od toga je 21.406 žena ili 52,32%.
Struktura lica koja traže zaposlenje je:
• 30.681 nezaposlenih (aktivnih) lica,
• 9.685 lica privremeno nesposobnih ili nespremnih za rad,
• 323 lica kojima miruju prava po Zakonu,
• 73 zaposlena koji traže promenu zaposlenja,
• 151 druga lica koja traže zaposlenje.
Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje - Filijali Niš, u Gradu Nišu registrovano je 30.681 nezaposlenih lica, (u odnosu na XI/2016 - 30.350 taj broj je veći za 331 lica ili 1,07%), od toga je 13.886 žena ili 45,26% ili manje od 1/2, odnosno, skoro svako drugo nezaposleno lice.
Nezaposlenost je u odnosu na XII/2015. godine, kada je evidentirano 32.111 nezaposlena lica, smanjena za 1.430 lica ili 4,45%.
Nezaposlena lica prema trajanju nezaposlenosti - dužini čekanja na zaposlenje
Učešće u registrovanoj nezaposlenosti prema trajanju nezaposlenosti
Tabela 6. 1)
Dužina čekanja |
|
|
Ukupno |
|
|
Prvo zaposlenje |
7.650 |
24,9% |
Sa rad. iskustv. |
23.031 |
75,1% |
do 3 meseca |
4203 |
13,7% |
od 3-6 meseci |
2255 |
7,3% |
od 6-9 meseci |
1754 |
5,7% |
od 9-12 meseca |
1751 |
5,7% |
od 1-2 godine |
4553 |
14,8% |
od 2-3 godine |
2873 |
9,4% |
od 3-5 godine |
4396 |
14,3% |
od 5-8 godina |
4169 |
13,7% |
od 8-10 godina |
1536 |
5,0% |
preko 10 godina |
3191 |
10,4% |
Ukupno |
30.681 |
100% |
1) Izvor podataka: Mesečni statistički bilten (decembar 2016) NSZ - Filijala Niš
Na dan 31.12.2016. godine, od ukupnog broja nezaposlenih je 7.650 lica koji prvi put traže zaposlenje ili 24,9%, odnosno 1/4. Od toga broja je 3.430 žena što je 44,8% broja nezaposlenih koji prvi put traže zaposlenje i nepovoljniji je odnos koji ukazuje da se žene prvi put teže zapošljavaju.
Takođe, 23.031 lica ili 75,1% prethodno su bili u radnom odnosu, što je preostalih 3/4 broja nezaposlenih i ukazuje na teškoće oko ponovnog zapošljavanja ovih lica (od toga broja je 10.456 žena ili 45,4%).
Od ukupnog broja nezaposlenih lica po zanimanjima najviše je: ostalih lica, odnosno, NKV, maturanata gimnazije, ličnih usluga - 6.195 nezaposlena lica ili 20,2%, ili 1/5; nezaposlenih lica u zanimanjima: ekonomija, pravo i administracija -4.759 lica; mašinstvo i obrada metala -4.270 lica; trgovina, ugostiteljstvo i turizam - 3.159 lica; elektrotehnika - 2.917 lica, različitih stepena stručne spreme i godina starosti, kao i druga zanimanja.
Veliko učešće u registrovanoj nezaposlenosti, u Gradu Nišu na dan 31.12.2016. godine, posmatrano prema godinama starosti, imaju mlađa nezaposlena lica do 30 godina - 7.400 lica ili 24,1%, a najviše:
od 25 - 29 g. starosti 4.032 lica - 13,1%,
od 50 - 54 g. starosti 3.744 lica - 12,2%,
od 30 - 34 g. starosti 3.740 lica - 12,2%,
od 35 - 39 g. starosti 3.541 lica - 11,5%,
dok je preko 50 godina čak 9.379 lica ili 30,6%.
Tabela 7. 1)
Nezaposlena lica prema godinama starosti
Učešće u registrovanoj nezaposlenosti prema godinama starosti
Od 15-19 god. |
583 |
1,9% |
Od 20-24 god. |
2784 |
9,1% |
Od 25-29 god. |
4032 |
13,1% |
Od 30-34 god. |
3740 |
12,2% |
Od 35-39 god. |
3541 |
11,5% |
Od 40-44 god. |
3356 |
10,9% |
Od 45-49 god. |
3266 |
10,7% |
Od 50-54 god. |
3744 |
12,2% |
Od 55-59 god. |
3541 |
11,5% |
Od 60-64 god. |
2092 |
6,9% |
65 i više god. |
2 |
0,0% |
Ukupno |
30.681 |
100% |
1) Izvor podataka: Mesečni statistički bilten (decembar 2016) NSZ - Filijala Niš
U obrazovnoj strukturi stanovništva Grada Niša starog 15 i više godina, prema Popisu iz 2011. godine, dominira stanovništvo sa završenom srednjom školom sa 53,8% (na nivou Republike 48,9%, na nivou Nišavske oblasti, 49,4%), zatim stanovništvo sa visokom stručnom spremom sa 15,4% (RS-10,6%, Nišavska oblast-11,6%), dok stanovništvo sa osnovnim obrazovanjem učestvuje sa 15,1% (RS-20,8%, Nišavska oblast 18,7%) 42. Prezentovani statistički podaci ukazuju na činjenicu da Grad Niš ima znatno bolju obrazovnu strukturu stanovništva od one koja postoji na nivou Nišavske oblasti, a naročito na nivou Republike Srbije.
U gradu Nišu je čak 11.165 lica sa IV SSS, odnosno 36,4% ili više od 1/3 od ukupnog broja nezaposlenih lica.
Takođe, sa VII SSS u gradu Nišu je 4.844 lica ili 15,8% nezaposlena lica različitih zanimanja, kvalifikacionih profila, kao i starosne dobi.
U gradu Nišu bez zanimanja (I -II SSS) je 4.815 lica ili 15,7% i 25.866 stručnih lica - (od III-VIII SSS) ili 84,3%.
Nezaposlena lica prema stručnoj spremi odnosno kvalifikacionoj strukturi
Struktura nezaposlenih lica prema stručnoj spremi.
Tabela 8.1)
|
Grad Niš |
|
I |
4643 |
15,1% |
II |
172 |
0,6% |
III |
7025 |
22,8% |
IV |
11.165 |
36,4% |
V |
449 |
1,5% |
VI |
2362 |
7,7% |
VII |
4844 |
15,8% |
VIII |
21 |
0,1% |
Ukupno: |
30.681 |
100% |
1) Izvor podataka: Mesečni statistički bilten (decembar 2016) NSZ - Filijala Niš
Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje - Filijala Niš, tokom decembra 2016. godine, prema dostupnim prijavama o zasnivanju radnog odnosa u Gradu Nišu evidentirano je 332 zapošljavanja ili 49,33% od ukupnog broja zapošljavanja od 673 za Filijalu Niš.
U odnosu na decembar 2015. godine (4510) drastično je smanjen broj zapošljavanja; u odnosu na prethodni mesec (1216 za Filijalu Niš, odn. 599 za Grad Niš), takođe je evidentno smanjenje zapošljavanja.
Činjenica da je broj zapošljavanja, odnosno, zasnivanja radnog odnosa veći od broja prijavljenih potreba za zapošljavanjem, određuje da ne postoji obaveza poslodavaca za prijavom istih kod NSZ. Prijava zaposlenih obavlja se u Fondu za zdravstveno osiguranje - Fond PIO, iz čije se evidencije kasnije koriste podaci.
Grafikon 2. Struktura zaposlenih po sektorima delatnosti u gradu Nišu - godišnji prosek1)
1 |
Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo |
6 |
Usluge smeštaja i ishrane |
2 |
Prerađivačka industrija |
7 |
Obrazovanje |
3 |
Građevinarstvo |
8 |
Zdravstvena i socijalna zaštita |
4 |
Trgovina na veliko i malo, popravka motornih vozila |
9 |
Privatni preduzetnici i zaposleni kod njih |
5 |
Saobraćaj i skladištenje |
10 |
Ostalo |
7. FORUM NAPREDNIH TEHNOLOGIJA
Grad Niš je u cilju promocije privrednih potencijala Grada, prihvatio organizaciju manifestacije "Forum naprednih tehnologija - potencijali Grada".
Pored Grada Niša koji je organizator, partneri manifestacije su: Odbor udruženja za informaciono-komunikacione tehnologije Regionalne privredne komore Niš, Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš, Elektronski fakultet Univerzitet u Nišu i NiCAT Niški klaster naprednih tehnologija.
Opšti cilj održavanja manifestacije "Forum naprednih tehnologija - potencijali Grada" je prezentacija Grada kao centra naprednih tehnologija na bazi postojećih institucionalnih i proizvodnih resursa, predstavnicima nadležnih ministarstava, istraživačko-razvojnim institucijama, donatorskoj i diplomatskoj zajednici, regionalnim razvojnim agencijama, itd.
Zajednički cilj je mapiranje Grada Niša, kao važnog regionalnog centra elektronike, mašinstva i informaciono-komunikacionih tehnologija.
Sektor informacionih tehnologija je u porastu i više od polovine projektovanih novih radnih mesta u oblasti nauke, tehnologije, inženjeringa i matematike su računarske profesije. Na specijalizovanom Sajmu zapošljavanja koji organizuje Nacionalna služba za zapošljavanje, pruža se mogućnost direktnog susreta tražioca zaposlenja sa predstavnicima kompanija koje posluju u oblasti naprednih tehnologija.
Potreba za kadrovima iz oblasti informacionih i naprednih tehnologija je u konstantnom porastu. Obrazovne ustanove pokušavaju da ponude što savremenije programe i načine obrazovanja, kako bi se edukovali ljudski resursi prema zahtevima tržišta. Na Sajmu profesionalne orijentacije budući učenici srednjih škola i budući studenti fakulteta i viših škola su u prilici da iz prve ruke dobiju informacije o školovanju u oblasti naprednih tehnologija.
KLJUČNI PROBLEMI:
- Nedovoljno smanjenje ukupne nezaposlenosti;
- Nedovoljan rast ukupne zaposlenosti;
- Nerazvijena poslovna infrastruktura;
- Udeo starijih od 50 godina u ukupnoj populaciji nezaposlenih beleži rast;
- Nedovoljno radnih mesta za osobe sa invaliditetom;
- Raste broj mladih nezaposlenih do 29 godina;
8. CILJEVI I PRIORITETI POLITIKE ZAPOŠLJAVANJA NA TERITORIJI GRADA NIŠA
Ciljevi i zadaci politike zapošljavanja na teritoriji Grada Niša za 2017. godinu su:
- povećanje zaposlenosti,
- unapređenje kvaliteta radne snage kroz programe obuka,
- unapređenje ponude radne snage, veština i kompetencija i usaglašavanje ishoda, obrazovanja sa potrebama tržišta rada i delotvornog prelaska iz sveta obrazovanja u svet rada,
- unapređenje položaja mladih na tržištu rada,
- podsticaj poslodavcima da zapošljavaju nezaposlena lica uključujući teže zapošljiva,
- povećanje pristupa tržištu rada za Rome,
- borba protiv diskriminacije posebno pogođenih grupa prilikom zapošljavanja,
- otvaranje novih radnih mesta i podsticanje preduzetništva i samozapošljavanja,
- promocija i organizovanje javnih radova,
- aktivan pristup Grada u oblasti zapošljavanja,
- učešće u finansiranju programa i mera aktivne politike zapošljavanja iz republičkog budžeta,
- sprovođenje mera iz Akcionog plana i jačanje uloge Lokalnog saveta za zapošljavanje,
- jačanje kapaciteta Grada Niša u cilju individualnog sprovođenja mera aktivne politike zapošljavanja.
Pored Filijale za zapošljavanje Niš, koja je nosilac politike zapošljavanja na teritoriji Grada, rešenjem Gradonačelnika Grada formiran je Lokalni savet za zapošljavanje, kao savetodavno telo koje osnivaču daje mišljenja i preporuke u vezi pitanja od interesa za unapređenje zapošljavanja.
U skladu sa Zakonom, a po pribavljenom mišljenju Lokalnog saveta za zapošljavanje, Gradonačelnik je doneo Lokalni akcioni plan zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu, kojim su definisani prioriteti politike zapošljavanja, mere za ostvarivanje prioriteta, nosioci poslova zapošljavanja i izvori finansiranja pojedinačnih mera.
Formiranjem Lokalnog saveta za zapošljavanje i donošenjem Lokalnog akcionog plana zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu, Grad je prepoznao mogućnost da utiče na politiku zapošljavanja na svojoj teritoriji i da ustanovljava mere za smanjenje nezaposlenosti i povećanja zaposlenosti.
9. PROGRAMI I MERE AKTIVNE POLITIKE ZAPOŠLJAVANJA GRADA NIŠA ZA 2017. GODINU
Utvrđeni prioriteti i ciljevi postižu se sprovođenjem programa i mera aktivne politike zapošljavanja u 2017. godini, predviđeni Lokalnim akcionim planom i to:
1. Program javnih radova,
2. Program stručne prakse,
3. Subvencije za samozapošljavanje i
4. Subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih.
U 2017. godini organizovaće se javni radovi u oblasti socijalnih i humanitarnih delatnosti, održavanja i obnavljanja javne infrastrukture i održavanja i zaštite životne sredine i prirode. U program javnih radova mogu se uključiti nezaposlena lica iz svih kategorija teže zapošljivih, u skladu sa stanjem i potrebama lokalnog tržišta rada utvrđenim u Lokalnom akcionom planu. Javni radovi u oblasti kulture mogu se organizovati isključivo kroz radno angažovanje osoba sa invaliditetom.
Pravo učestvovanja u postupku organizovanja javnih radova imaju organi jedinice lokalne samouprave, javne ustanove i javna preduzeća, privredna društva, preduzetnici, zadruge i udruženja.
Program se realizuje u skladu sa raspisanim javnim konkursom, a sredstva namenjena za organizovanje javnih radova koriste se za:
- isplatu naknade za obavljen posao nezaposlenim licima uključenim u javne radove po osnovu ugovora o privremenim i povremenim poslovima, u visini do 18.000,00 dinara po licu, na mesečnom nivou za pun fond radnih časova, odnosno srazmerno vremenu radnog angažovanja na mesečnom nivou. Utvrđeni iznos naknade za obavljen posao se uvećava za pripadajući porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje, osiguranje, obračunatih u skladu sa zakonom
- naknadu troškova dolaska i odlaska sa rada nezaposlenih lica uključenih u javne radove, u visini do 2.000,00 dinara po licu za svaki mesec angažovanja
- naknade troškova sprovođenja javnih radova, u svim oblastima sprovođenja, u visini od:
• 1.000,00 dinara po licu za javne radove koji traju mesec dana;
• 1.500,00 dinara po licu za javne radove koji traju dva meseca;
• 2.000,00 dinara po licu za javne radove koji traju tri i četiri meseca;
- naknadu troškova organizovanja obuke.
U zavisnosti od vrste i složenosti poslova koje obuhvata javni rad, u toku prvog meseca sprovođenja, može se organizovati obuka, po internom programu poslodavca ili programu obrazovne ustanove. Po završetku obuke licu se izdaje potvrda o stečenim kompetencijama. Poslodavcu - izvođaču javnog rada se isplaćuje u jednokratnom iznosu od 1.000,00 dinara po licu koje je pohađalo obuku i kojem je izdata potvrda o stečenim kompetencijama. Nacionalna služba za zapošljavanje procenjuje opravdanost potrebe za obukom.
Dinamika realizacije pojedinačnih javnih radova zavisi od konkretnih aktivnosti utvrđenih planovima izvođenja radova i realnih mogućnosti njihovog sprovođenja.
Program stručne prakse u 2017. godini podrazumeva stručno osposobljavanje nezaposlenih lica za samostalan rad u struci za koje je stečeno odgovarajuće obrazovanje - kvalifikacija, radi obavljanja pripravničkog staža, odnosno sticanja uslova za polaganje stručnog ispita kada je to zakonom, odnosno pravilnikom predviđeno kao poseban uslov za samostalan rad u struci i realizuje se bez zasnivanja radnog odnosa.
Trajanje programa utvrđeno je zakonom odnosno pravilnikom, a finansira se najduže do 12 meseci.
Sredstva za realizaciju programa stručne prakse, u skladu sa ugovorom, koriste se za isplatu:
1. novčane pomoći i troškova prevoza, uključenim licima, u ukupnom mesečnom iznosu od:
- 16.000,00 dinara za lica sa najmanje četvorogodišnjim visokim obrazovanjem,
- 14.000,00 dinara za lica sa višim ili visokim trogodišnjim obrazovanjem i
- 12.000,00 dinara za lica sa srednjim obrazovanjem;
2. troškova osiguranja za slučaj povrede na radu i profesionalne bolesti u skladu sa zakonom.
Program stručne prakse je namenjen:
- nezaposlenim licima bez obzira na godine starosti, bez radnog iskustva u struci sa najmanje srednjim obrazovanjem;
- nezaposlenim licima koja se prvi put stručno osposobljavaju za zanimanje za koje su stekla određenu vrstu i nivo obrazovanja ili koja su se stručno osposobljavala kraće od vremena potrebnog za polaganje pripravničkog ili stručnog ispita.
Program se realizuje kod poslodavca koji:
- pripada privatnom sektoru,
- javnom sektoru i to isključivo za poslove u oblasti zdravstva, obrazovanja i socijalne zaštite (broj lica koja će biti uključena u program kod poslodavaca iz javnog sektora, biće opredeljen na nivou svake filijale pojedinačno i ne sme preći 30% od ukupno planiranog broja lica za uključivanje u program stručne prakse),
- udruženja koja imaju status pravnog lica bez vremenskog ograničenja, odnosno upisana su u registar koji vodi Agencija za privredne registre.
9.3. Subvencije za samozapošljavanje
Podrška samozapošljavanju podrazumeva pružanje stručne pomoći, obuku iz oblasti preduzetništva i subvenciju za samozapošljavanje.
Subvencija za samozapošljavanje namenjena je nezaposlenima koji se vode na evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje i imaju završenu obuku za započinjanje sopstvenog posla.
Subvencija za samozapošljavanje dodeljuje se nezaposlenom u jednokratnom iznosu od 180.000,00 dinara, odnosno 200.000,00 dinara u slučaju samozapošljavanja viškova zaposlenih ili 220.000,00 dinara za nezaposlene osobe sa invaliditetom radi osnivanja radnje, zadruge ili drugog oblika preduzetništva, kao i osnivanja privrednog društva ukoliko osnivač zasniva u njemu radni odnos.
Pravo na subvenciju može se ostvariti i udruživanjem više nezaposlenih, osnivanjem privrednog društva radi samozapošljavanja. Ukoliko se više nezaposlenih udruži, u skladu sa zakonom, svako lice pojedinačno podnosi zahtev za samozapošljavanje i ostvarivanje prava na subvenciju od 180.000,00 odnosno 220.000,00 dinara u slučaju kada su podnosioci zahteva osobe sa invaliditetom.
U slučaju da se dva i više lica iz kategorije viškova zaposlenih udruže radi osnivanja privrednog društva u skladu sa zakonom, ukoliko osnivači zasnivaju u njemu radni odnos subvencija se odobrava u jednokratnom iznosu od 200.000,00 dinara po korisniku, a ukoliko se u roku od tri meseca od dana uplate sredstava dostave dokazi kumulativno o utrošku odobrene subvencije i 20% iznosa sredstava dodeljenih po osnovu otpremnine, korisniku se može odobriti dodatnih 40.000,00 dinara u skladu sa raspoloživim finansijskim sredstvima za ovu namenu za 2017. godinu.
9.4. Subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih
Poslodavci koji pripadaju privatnom sektoru mogu za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih ostvariti subvenciju za zapošljavanje na novootvorenim radnim mestima.
Ciljna grupa su nezaposlena lica sa evidencije Nacionalne službe za zapošljavanje iz kategorije teže zapošljivih i to: mladi do 30 godina, stariji od 50 godina, viškovi zaposlenih, Romi, osobe sa invaliditetom, radno sposobni korisnici novčane socijalne pomoći, mladi do 30 godina starosti sa statusom dece palih boraca, mladi do 30 godina starosti koji su imali/imaju status deteta bez roditeljskog staranja, žrtve trgovine ljudima i žrtve porodičnog nasilja.
Program se realizuje u skladu sa raspisanim javnim pozivom i podrazumeva jednokratnu isplatu subvencije.
Visina subvencije je određena stepenom razvijenosti opštine/Grada, prema mestu zapošljavanja lica, a u skladu sa važećom uredbom Vlade Republike Srbije iznosi: 150.000,00 dinara, po licu (u prvoj i drugoj grupi jedinica lokalnih samouprava).
Pomenuti Program, kao jedna od mera aktivne politike zapošljavanja, sufinansira se sredstvima iz republičkog budžeta, pod uslovom da je obezbeđeno više od polovine potrebnih sredstava za finansiranje određenog programa ili mere sredstvima iz budžeta lokalne samouprave. O zahtevu za učešće koji Grad podnosi preko Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš, odlučuje ministar nadležan za poslove zapošljavanja.
Nacionalna služba za zapošljavanje i jedinice lokalne samouprave obuhvaćene ovom odlukom, zaključuju sporazume o načinu i postupku realizacije programa ili mera aktivne politike zapošljavanja i njime uređuju druga pitanja od značaja za sprovođenje odluke.
Ova mera, bila je predviđena Lokalnim akcionim planom zapošljavanja Grada Niša za 2016. godinu.
Efekti: U 2016. godini, odobrene su subvencije za 62 lica kod 50 poslodavaca. Odnosno 62 lica je potpisalo ugovore na neodređeno vreme kod 50 poslodavaca. Za te namene ukupno je izdvojeno 9.300.000 dinara, od kojih su 4.700.000 dinara, sredstva iz budžeta Grada Niša i 4.600.000 dinara, sredstva iz budžeta Republike Srbije. Mera je u toku i u 2017. godini.
10. SREDSTVA ZA REALIZACIJU PROGRAMA I MERA
Za realizaciju propisanih mera: Program javnih radova; Program stručne prakse; Subvencije za samozapošljavanje; Subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih; predviđeno je sufinansiranje sredstvima iz republičkog fonda (po odobravanju zahteva jedinici lokalne samouprave). Uslov za odobravanje je da lokalna samouprava obezbedi više od polovine sredstava za finansiranje određenog programa ili mera.
Grad Niš je za ove namene obezbedio sredstva Odlukom o budžetu Grada Niša za 2017. godinu ("Službeni list Grada Niša", broj 148/2016) u okviru Programa 3 - Lokalni ekonomski razvoj, na poziciji 51, ekonomska klasifikacija 463 - Transferi ostalim nivoima vlasti.
BUDŽET LOKALNOG AKCIONOG PLANA
Tabela 9.
Br |
Programi i mere aktivne politike zapošljavanja |
Budžet Grada |
Budžet RS |
Ukupno sred. |
1. |
Javni radovi |
5.000.000 |
|
|
2. |
Stručna praksa |
2.500.000 |
|
|
3. |
Subvencije za samozapošljavanje |
10.000.000 |
|
|
4. |
Subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih |
12.500.000 |
|
|
|
Ukupno sredstava |
30.000.000 |
|
|
Iznos sredstava iz Budžeta RS, kao i iznos ukupnih sredstva iz Budžeta Grada i Budžeta RS, utvrdiće se Sporazumom o uređivanju međusobnih prava i obaveza u realizaciji programa ili mera aktivne politike zapošljavanja, koji će se zaključiti između Nacionalne službe za zapošljavanje - Filijala Niš i Grada Niša, nakon odobravanja zahteva za sufinansiranje.
11. NOSIOCI SPROVOĐENJA PROGRAMA I MERA
Programe i mere predviđene Lokalnim akcionim planom realizovaće Grad Niš u saradnji sa Nacionalnom službom za zapošljavanje - Filijala Niš.
Za predložene programe i mere biće raspisan javni poziv. O raspisivanju i sprovođenju javnih poziva/konkursa, u cilju realizacije navedenih programa i mera aktivne politike zapošljavanja koje će biti sufinansirane, staraće se Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš. Prijave se podnose Nacionalnoj službi za zapošljavanje koja ih obrađuje i rangira. Nacionalna služba za zapošljavanje priprema i Predlog odluke koja se dostavlja Gradu na saglasnost pre potpisivanja i objavljivanja.
PREGLED MERA I PROGRAMA ZA REALIZACIJU PLANA ZAPOŠLJAVANJA GRADA NIŠA ZA 2017. GODINU
Tabela 10.
Mera |
Očekivani rezultati |
Indikator |
Nosioci aktivnosti |
Izvor finansiranja |
1. Program javnih radova |
Zapošljavanje nezaposlenih lica, postizanje odgovarajućeg društvenog interesa. |
Broj uspešno realizovanih projekata. Broj zaposlenih lica. |
Grad Niš Gradska uprava - Sekretarijat za privredu, Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj i projekte i Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš |
Budžet Grada Budžet Republike |
2. Program stručne prakse |
Sticanje praktičnih znanja i veština za samostalan rad, u zanimanju za koje je stečeno odgovarajuće obrazovanje kvalifikacija, bez zasnivanja radnog odnosa. |
Broj uspešno položenih pripravničkih, odnosno, stručnih ispita. |
Grad Niš Gradska uprava - Sekretarijat za privredu, Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj i projekte i Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš |
Budžet Grada Budžet Republike |
3. Subvencije za samozapošljavanje |
Povećanje zaposlenosti. |
Broj samozaposlenih lica. |
Grad Niš Gradska uprava - Sekretarijat za privredu, Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj i projekte i Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš |
Budžet Grada Budžet Republike |
4. Subvencije za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih |
Povećanje zaposlenosti. |
Broj poslodavaca korisnika subvencije. Broj novozaposlenih nakon isteka subvencije. |
Grad Niš Gradska uprava - Sekretarijat za privredu, Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj i projekte i Nacionalna služba za zapošljavanje - Filijala Niš |
Budžet Grada Budžet Republike |
12.
Pregled Mera i programa za realizaciju je sastavni deo Lokalnog akcionog plana zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu.
Lokalni akcioni plan zapošljavanja Grada Niša za 2017. godinu objaviti u "Službenom listu Grada Niša".