STATUTGRADA VALJEVA("Sl. glasnik grada Valjeva", br. 1/2017 - prečišćen tekst) |
Ovim Statutom, u skladu sa zakonom, uređuju se prava i dužnosti grada Valjeva (u daljem tekstu: Grad), interesi i potrebe Grada i njegovih građana i način, uslovi i oblici njihovog ostvarivanja, učešće građana u pitanjima lokalne samouprave, oblici i instrumenti ostvarivanja ljudskih i manjinskih prava u Gradu, broj odbornika Skupštine grada, organizacija i rad organa i službi, način učešća građana u upravljanju i odlučivanju o poslovima iz nadležnosti Grada, osnivanje i rad mesne zajednice i drugih oblika mesne samouprave, kao i druga pitanja od značaja za Grad i njegove stanovnike, u sadašnjosti i u budućnosti.
U obavljanju svojih poslova Grad će poštovati osnovna prava svakog pojedinca i u skladu sa Ustavom i zakonima obezbeđivati jednaka prava i promovisati jednake životne uslove svim stanovnicima.
Grad je jedinica lokalne samouprave u kojoj građani ostvaruju pravo na lokalnu samoupravu, neposredno i preko svojih slobodno izabranih predstavnika.
Građani koji imaju biračko pravo i prebivalište na teritoriji Grada upravljaju poslovima lokalne samouprave, u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim Statutom.
Građani učestvuju u ostvarivanju lokalne samouprave putem građanske inicijative, zbora građana, referenduma, drugih oblika učešća građana u obavljanju poslova Grada i preko odbornika u Skupštini grada, u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim Statutom.
Teritoriju Grada čine naseljena mesta, odnosno područja katastarskih opština koje ulaze u sastav Grada, u skladu sa zakonom.
Grad ima svojstvo pravnog lica.
Sedište Grada je u Valjevu.
Grad predstavlja i zastupa Gradonačelnik.
Poslove Grada vrše organi Grada: Skupština grada, Gradonačelnik, Gradsko veće i Gradska uprava.
Organi Grada imaju pečat okruglog oblika koji sadrži grb Republike Srbije oko kojeg je ispisan tekst na srpskom jeziku, ćiriličnim pismom: "Republika Srbija, Grad Valjevo" i naziv organa.
Službena upotreba jezika i pisma
U Gradu je u službenoj upotrebi srpski jezik i ćirilično pismo.
Grad ima svoje simbole.
Simboli Grada su grb i zastava.
Oblik i način upotrebe grba i zastave utvrđuju se odlukom Skupštine grada.
Sadržina odluke o grbu i zastavi mora odgovarati istorijskim i stvarnim činjenicama; njenim odredbama ne smeju se vređati opšti i državni interesi, nacionalna i verska osećanja i javni moral.
Grb i zastava Grada mogu se isticati samo uz državne simbole.
U službenim prostorijama organa Grada ističu se samo državni simboli i simboli Grada.
Grad ima svoj praznik i krsnu slavu.
Praznik Grada je 20. mart, dan oslobođenja Valjeva u Prvom srpskom ustanku.
Krsna slava Grada je Duhovski ponedeljak.
Nagrade i druga javna priznanja
Grad ustanovljava nagrade i druga javna priznanja i dodeljuje zvanje počasnog građanina.
Za ostvarivanje svojih prava i dužnosti i za zadovoljavanje potreba lokalnog stanovništva, Grad može osnivati preduzeća, ustanove, organizacije i javne službe, u skladu sa zakonom i ovim Statutom.
Grad može ugovorom, načelima konkurencije i javnosti, poveriti pravnom ili fizičkom licu obavljanje poslova iz stava 1. ovog člana.
Radi zadovoljavanja opštih, zajedničkih i svakodnevnih potreba stanovništva u selima se osnivaju mesne zajednice.
Mesne zajednice mogu se osnivati u gradskim naseljima (kvart, četvrt, rejon i sl.).
Saradnja sa drugim jedinicama lokalne samouprave
Grad sarađuje i udružuje se sa drugim jedinicama lokalne samouprave radi ostvarivanja zajedničkih ciljeva, planova i programa razvoja kao i drugih potreba od zajedničkog interesa, a radi njihovog ostvarivanja može udruživati sredstva i obrazovati zajedničke organe, preduzeća, ustanove i druge organizacije i službe u skladu sa zakonom, ovim Statutom i odlukom Skupštine grada.
Grad može sarađivati sa jedinicama lokalne samouprave drugih država u okviru spoljne politike Republike Srbije, uz poštovanje teritorijalnog jedinstva i pravnog poretka Republike Srbije, u skladu sa Ustavom i zakonom.
Javnost rada i informisanje građana
Rad organa Grada je javan.
Javnost rada i informisanje građana od lokalnog značaja obezbeđuje se organizovanjem javnih rasprava u skladu sa zakonom, ovim Statutom i odlukama organa Grada, izdavanjem biltena, informatora, saradnjom sa medijima, prezentovanjem odluka i drugih akata javnosti i postavljanjem internet prezentacije, i u drugim slučajevima utvrđenim ovim Statutom i drugim aktima organa Grada.
Finansiranje Grada, kao i uslovi pod kojima se Grad može zaduživati, uređuju se zakonom, ovim Statutom i odlukama Skupštine grada.
Grad ima imovinu kojom upravljaju organi Grada u skladu sa zakonom, ovim Statutom i odlukama Skupštine grada.
Grad preko svojih organa u skladu sa Ustavom i zakonom:
1) donosi programe razvoja;
2) donosi prostorni i urbanističke planove grada; donosi prostorni plan i urbanističke planove Grada;
3) donosi budžet i završni račun;
4) utvrđuje stope izvornih prihoda Grada, kao i način i merila za određivanje visine lokalnih taksi i naknada;
5) uređuje i obezbeđuje obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti (prečišćavanje i distribucija vode, prečišćavanje i odvođenje atmosferskih i otpadnih voda, proizvodnja i snabdevanje parom i toplom vodom, linijski gradski i prigradski prevoz putnika u drumskom saobraćaju, održavanje čistoće u Gradu i naseljima, održavanje deponija, uređivanje, održavanje i korišćenje pijaca, parkova, zelenih, rekreacionih i drugih javnih površina, javnih parkirališta, javne rasvete, uređivanje i održavanje grobalja i sahranjivanje i dr.), kao i organizacione, materijalne i druge uslove za njihovo obavljanje;
6) stara se o održavanju stambenih zgrada i bezbednosti njihovog korišćenja i utvrđuje visinu naknade za održavanje stambenih zgrada;
7) sprovodi postupak iseljenja bespravno useljenih lica u stanove i zajedničke prostorije u stambenim zgradama;
8) donosi programe uređenja građevinskog zemljišta, uređuje i obezbeđuje vršenje poslova uređenja i korišćenja građevinskog zemljišta i utvrđuje visinu naknade za uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta;
9) donosi programe i sprovodi projekte lokalnog ekonomskog razvoja i stara se o unapređenju opšteg okvira za privređivanje u Gradu;
10) uređuje i obezbeđuje korišćenje poslovnog prostora kojim upravlja, utvrđuje visinu naknade za korišćenje poslovnog prostora i vrši nadzor nad korišćenjem poslovnog prostora;
11) stara se o zaštiti životne sredine, donosi programe korišćenja i zaštite prirodnih vrednosti i programe zaštite životne sredine, odnosno lokalne akcione i sanacione planove, u skladu sa strateškim dokumentima i svojim interesima i specifičnostima i utvrđuje posebnu naknadu za zaštitu i unapređenje životne sredine;
12) uređuje i obezbeđuje obavljanje poslova koji se odnose na izgradnju, rehabilitaciju i rekonstrukciju, održavanje, zaštitu, korišćenje, razvoj i upravljanje lokalnim i nekategorisanim putevima, kao i ulicama u naselju;
13) uređuje i obezbeđuje posebne uslove i organizaciju auto-taksi prevoza putnika;
14) određuje delove obale i vodenog prostora na kojima se mogu graditi hidrograđevinski objekti i postavljati plovni objekti;
15) osniva robne rezerve i utvrđuje njihov obim i strukturu, uz saglasnost nadležnog ministarstva, radi zadovoljavanja potreba lokalnog stanovništva;
16) osniva ustanove i organizacije u oblasti osnovnog obrazovanja, kulture, primarne zdravstvene zaštite, fizičke kulture, sporta, dečje zaštite i turizma, prati i obezbeđuje njihovo funkcionisanje;
17) osniva ustanove u oblasti socijalne zaštite i prati i obezbeđuje njihovo funkcionisanje, daje dozvole za početak rada ustanova socijalne zaštite koje osnivaju druga pravna i fizička lica, utvrđuje ispunjenost uslova za pružanje usluga socijalne zaštite, utvrđuje normative i standarde za obavljanje delatnosti ustanova čiji je osnivač, donosi propise o pravima u socijalnoj zaštiti i obavlja poslove državnog staratelja;
18) organizuje vršenje poslova u vezi sa zaštitom kulturnih dobara od značaja za Grad, podstiče razvoj kulturnog i umetničkog stvaralaštva, obezbeđuje sredstva za finansiranje i sufinansiranje programa i projekata u oblasti kulture od značaja za Grad i stvara uslove za rad muzeja i biblioteka i drugih ustanova kulture čiji je osnivač;
19) organizuje zaštitu od elementarnih i drugih većih nepogoda i zaštitu od požara i stvara uslove za njihovo otklanjanje, odnosno ublažavanje njihovih posledica;
20) donosi osnove zaštite, korišćenja i uređenja poljoprivrednog zemljišta i stara se o njihovom sprovođenju, određuje erozivna područja, stara se o korišćenju pašnjaka i odlučuje o privođenju pašnjaka drugoj kulturi;
21) uređuje i utvrđuje način korišćenja i upravljanja izvorima, javnim bunarima i česmama, utvrđuje vodoprivredne uslove, izdaje vodoprivredne saglasnosti i vodoprivredne dozvole za objekte lokalnog značaja;
22) stara se i obezbeđuje uslove za očuvanje, korišćenje i unapređenje područja sa prirodnim lekovitim svojstvima;
23) podstiče turizam i stara se o njegovom razvoju na svojoj teritoriji i utvrđuje visinu boravišne takse;
24) stara se o razvoju i unapređenju ugostiteljstva, zanatstva i trgovine, uređuje radno vreme, mesta na kojima se mogu obavljati određene delatnosti i druge uslove za njihov rad;
25) upravlja imovinom Grada i koristi sredstva u državnoj svojini i stara se o njihovom očuvanju i uvećanju;
26) uređuje i organizuje vršenje poslova u vezi sa držanjem i zaštitom domaćih i egzotičnih životinja;
27) organizuje vršenje poslova pravne zaštite svojih prava i interesa;
28) osniva javna preduzeća i službe; obrazuje organe i organizacije za potrebe Grada i uređuje njihovu organizaciju i rad;
29) obrazuje sa drugim opštinama i gradovima zajedničke organe, preduzeća, ustanove i druge službe, u skladu sa zakonom i ovim Statutom;
30) pomaže razvoj različitih oblika samopomoći i solidarnosti licima sa posebnim potrebama kao i licima koja su suštinski u nejednakom položaju sa ostalim građanima; podstiče aktivnosti organizacija invalida i pruža im pomoć, kao i drugim socijalno- humanitarnim organizacijama na svojoj teritoriji;
31) podstiče i pomaže razvoj zadrugarstva;
32) organizuje službu pravne pomoći građanima;
33) stara se o ostvarivanju, zaštiti i unapređenju ljudskih prava i individualnih i kolektivnih prava pripadnika nacionalnih manjina i etničkih grupa;
34) odlučuje o nazivu ulica i trgova gradskih četvrti, zaselaka i drugih delova naseljenih mesta na svojoj teritoriji uz prethodnu saglasnost nadležnog ministarstva;
35) stara se o javnom informisanju od lokalnog značaja i obezbeđuje uslove za javno informisanje na srpskom jeziku;
36) propisuje prekršaje za povrede gradskih propisa, obrazuje inspekcijske službe i vrši inspekcijski nadzor nad izvršenjem propisa i drugih opštih akata iz nadležnosti Grada;
37) uređuje organizaciju i rad mirovnih veća;
38) uređuje i obezbeđuje upotrebu imena, grba i drugih obeležja Grada;
39) izrađuje plan odbrane koji je sastavni deo Plana odbrane Republike Srbije, preduzima mere za funkcionisanje Grada u ratnom i vanrednom stanju, sprovodi mere pripravnosti i preduzima druge mere potrebne za prelazak na organizaciju za rad u ratnom i vanrednom stanju, preduzima mere za usklađivanje priprema za odbranu pravnih lica u delatnostima iz svoje nadležnosti sa Planom odbrane Republike Srbije, obavlja i druge poslove određene zakonom i drugim propisima u ovoj oblasti;
40) obavlja i druge poslove od neposrednog interesa za građane, u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim Statutom.
Grad može pojedine poslove iz svoje nadležnosti poveriti preduzeću, mesnoj zajednici, preduzetniku ili organizovati javnu službu, u skladu sa posebnom odlukom koju donosi Skupština grada.
Grad, preko svojih organa i službi, vrši poslove koje mu poveri Republika Srbija.
Grad obavlja, kao poverene poslove, pojedine poslove inspekcijskog nadzora utvrđene zakonom.
Grad, u skladu sa zakonom, obrazuje komunalnu policiju, obezbeđuje i organizuje vršenje poslova komunalne policije.
III FINANSIRANJE NADLEŽNOSTI GRADA
Sredstva za obavljanje poslova
Za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti utvrđenih zakonom i ovim Statutom, Gradu pripadaju izvorni i ustupljeni prihodi, transferi, primanja po osnovu zaduživanja i drugi prihodi i primanja utvrđena zakonom.
Gradu pripadaju sredstva za obavljanje poverenih poslova poslova državne uprave.
Za zadovoljavanje potreba građana na teritoriji Grada ili njegovom delu, sredstva se mogu prikupljati samodoprinosom na osnovu neposrednog izjašnjavanja građana, u skladu sa zakonom.
Odluku o uvođenju samodoprinosa, kao izvornog javnog prihoda, donose građani neposredno, tajnim glasanjem ili davanjem pisane izjave, u skladu sa zakonom.
O obliku i načinu neposrednog izjašnjavanja građana odlučuje Skupština grada.
Raspolaganje prihodima i javni rashodi
Grad samostalno raspolaže prihodima koji mu pripadaju.
Javni rashodi za koje se sredstva obezbeđuju u budžetu mogu se finansirati neposredno iz budžeta, preko budžetskih fondova i posebnih računa, u skladu sa zakonom.
Grad može osnivati fondove za finansiranje delatnosti od značaja za Grad, u skladu sa zakonom.
Grad se može zaduživati, u skladu sa zakonom.
Grad donosi budžet za jednu kalendarsku godinu u kome se iskazuju svi njegovi prihodi i rashodi, u skladu sa zakonom.
U budžetu se posebno vode sredstva preneta iz budžeta Republike Srbije za finansiranje poverenih poslova.
Po isteku godine za koju je budžet donet sastavlja se završni račun o izvršenju budžeta Grada.
Budžet i završni račun o izvršenju budžeta dostupni su javnosti.
Izveštaji o radu korisnika budžeta
Korisnici sredstava budžeta Grada dužni su da na zahtev organa Grada, a najmanje jednom godišnje, najkasnije do 30. aprila tekuće godine za prethodnu godinu, podnesu izveštaj o svome radu, ostvarivanju programa i korišćenja sredstava budžeta Grada.
Poslove Grada vrše organi Grada u okviru svoje nadležnosti utvrđene zakonom i ovim Statutom.
Organi Grada su: Skupština grada, Gradonačelnik, Gradsko veće i Gradska uprava.
Ako zakonom ili drugim propisom nije utvrđeno koji organ je nadležan za obavljanje poslova iz nadležnosti Grada, sve poslove koji se odnose na uređivanje odnosa iz nadležnosti Grada vrši Skupština grada, a poslove koji su po svojoj prirodi izvršni, vrši Gradonačelnik.
Ako se prema prirodi posla ne može utvrditi nadležnost u skladu sa stavom 3. ovog člana, nadležna je Skupština grada.
Skupština grada je najviši organ Grada koji vrši osnovne funkcije lokalne vlasti utvrđene Ustavom, zakonom i ovim Statutom.
Skupštinu grada čine odbornici koje biraju građani na neposrednim izborima tajnim glasanjem, u skladu sa zakonom i ovim Statutom.
Skupština grada smatra se konstituisanom izborom predsednika Skupštine i postavljenjem sekretara Skupštine.
Skupština grada ima 51 odbornika.
Odbornici se biraju na 4 godine.
Odbornik ne može biti zaposleni u Gradskoj upravi i lice koje imenuje, odnosno postavlja, Skupština grada.
Ako zaposleni u Gradskoj upravi bude izabran za odbornika, prava i obaveze po osnovu rada miruju mu dok traje njegov odbornički mandat.
Danom potvrđivanja odborničkog mandata licima koje je imenovala, odnosno postavila Skupština grada, prestaje funkcija na koju su imenovani, odnosno postavljeni.
Nakon potvrđivanja mandata odbornik potpisuje svečanu izjavu koja glasi:
"Zaklinjem se da ću se u radu Skupštine grada pridržavati Ustava, zakona i Statuta i da ću časno i nepristrasno vršiti dužnost odbornika rukovodeći se interesima građana".
Odbornik pored svečane izjave potpisuje Etički kodeks ponašanja funkcionera lokalne samouprave u Srbiji.
Odbornik ima pravo na zaštitu mandata, uključujući i sudsku zaštitu koja se ostvaruje shodnom primenom zakona kojim se uređuje zaštita izbornog prava u izbornom postupku.
Skupština grada u skladu sa zakonom:
1) donosi statut Grada i poslovnik o radu Skupštine grada;
2) donosi budžet i završni račun Grada;
3) utvrđuje stope izvornih prihoda Grada, kao i način i merila za određivanje visine lokalnih taksi i naknada;
4) donosi program razvoja Grada i pojedinih delatnosti;
5) donosi prostorni i urbanistički plan Grada i uređuje korišćenje građevinskog zemljišta;
6) donosi propise i druge opšte akte;
7) raspisuje gradski referendum i referendum na delu teritorije Grada, izjašnjava se o predlozima sadržanim u građanskoj inicijativi i utvrđuje predlog odluke o samodoprinosu;
8) osniva službe, javna preduzeća, ustanove i organizacije utvrđene Statutom grada i vrši nadzor nad njihovim radom;
9) imenuje i razrešava upravni i nadzorni odbor, direktore javnih preduzeća, ustanova, organizacija i službi čiji je osnivač i daje saglasnost na njihove statute, u skladu sa zakonom;
10) bira i razrešava predsednika Skupštine grada i zamenika predsednika Skupštine grada;
11) postavlja i razrešava sekretara Skupštine grada;
12) bira i razrešava Gradonačelnika, i na predlog kandidata za Gradonačelnika bira zamenika Gradonačelnika i članove Gradskog veća;
13) utvrđuje gradske takse i druge lokalne prihode koji Gradu pripadaju po zakonu;
14) utvrđuje naknadu za uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta;
15) donosi akt o javnom zaduživanju Grada, u skladu sa zakonom kojim se uređuje javni dug;
16) utvrđuje nazive ulica, trgova, gradskih četvrti, zaselaka i drugih delova naseljenih mesta;
17) odlučuje o pribavljanju i raspolaganju stvarima u svojini Grada, ako ovim Statutom nije određena nadležnost drugog organa;
18) razmatra izveštaje o radu i daje saglasnost na opšta akta i programe rada javnih preduzeća i ustanova čiji je osnivač i korisnika budžeta;
19) utvrđuje simbole Grada;
20) donosi akta o udruživanju sredstava sa drugim jedinicama lokalne samouprave i subjektima radi ostvarivanja zajedničkih projekata;
21) propisuje radno vreme ugostiteljskih, trgovinskih i zanatskih objekata;
22) daje mišljenje o republičkom i regionalnom prostornom planu;
23) daje mišljenje o zakonima kojima se uređuju pitanja od interesa za lokalnu samoupravu;
24) daje saglasnost na upotrebu imena, grba i drugog obeležja Grada;
25) usvaja Etički kodeks ponašanja funkcionera lokalne samouprave u Srbiji.
26) obavlja i druge poslove utvrđene zakonom i ovim Statutom.
Skupština grada odlučuje ako sednici prisustvuje većina od ukupnog broja odbornika.
Odluke se donose većinom glasova prisutnih odbornika, ukoliko zakonom ili ovim Statutom nije drugačije određeno.
Skupština grada odlučuje većinom glasova od ukupnog broja odbornika:
1) o donošenju statuta, budžeta i urbanističkih planova;
2) o raspisivanju savetodavnog i drugog referenduma za teritoriju Grada;
3) o saradnji i udruživanju sa drugim jedinicama lokalne samouprave i odluci o saradnji sa jedinicama lokalne samouprave u drugim državama;
4) o utvrđivanju naziva ulica, trgova, gradskih četvrti, zaselaka i drugih delova naseljenih mesta;
5) o programu razvoja Grada i pojedinih delatnosti;
6) o javnom zaduživanju Grada;
7) o obrazovanju gradskih opština;
8) u drugim slučajevima predviđenim zakonom i ovim Statutom.
Naknada i druga primanja odbornika
Odbornik ima pravo na naknadu za učešće u radu Skupštine grada i njenih radnih tela i pravo na naknadu putnih troškova nastalih obavljanjem odborničke dužnosti, u skladu sa odlukom Skupštine grada.
Sednicu Skupštine grada saziva predsednik Skupštine grada, po potrebi, a najmanje jednom u tri meseca.
Predsednik Skupštine grada dužan je da sednicu zakaže na zahtev Gradonačelnika, Gradskog veća ili jedne trećine odbornika u roku od sedam dana od dana podnošenja zahteva, tako da dan održavanja sednice bude najkasnije u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva.
Ako predsednik Skupštine grada ne zakaže sednicu u roku iz stava 2. ovog člana, sednicu može zakazati podnosilac zahteva, a sednicom predsedava odbornik koga odredi podnosilac zahteva.
Predsednik Skupštine grada može odložiti sednicu koju je sazvao samo u slučaju kada ne postoji kvorum potreban za rad, a u drugim slučajevima o odlaganju sednice odlučuje Skupština grada.
Sednice Skupštine grada su javne.
Za javnost rada Skupštine grada odgovoran je predsednik Skupštine grada.
Skupština grada može odlučiti da sednica u celini, ili jedan njen deo, ne bude javan iz razloga bezbednosti i drugih razloga utvrđenih zakonom, na predlog predsednika Skupštine grada što se utvrđuje pre utvrđivanja dnevnog reda bez pretresa.
Način pripreme, vođenje i rad sednice i javnost rada sednice Skupštine grada uređuje se Poslovnikom o radu Skupštine grada.
Skupština grada obrazuje stalna i povremena radna tela za razmatranje pitanja iz njene nadležnosti.
Stalna radna tela su:
- Komisija za budžet i finansije,
- Komisija za urbanizam, komunalne delatnosti i zaštitu životne sredine,
- Komisija za statutarna pitanja, organizaciju i normativna akta Skupštine,
- Komisija za kadrovska i administrativna pitanja i radne odnose,
- Mandatno-imunitetska komisija,
- Komisija za predstavke i žalbe,
- Komisija za društvene delatnosti i obrazovanje,
- Komisija za selo i poljoprivredu,
- Komisija za privredu,
i druga stalna radna tela, obrazovana odlukom Skupštine grada.
Radna tela daju mišljenja na predloge propisa koje donosi Skupština grada i obavljaju druge poslove iz oblasti za koju su obrazovana.
Predsednik i članovi radnog tela
Predsednika i članove radnih tela bira i razrešava Skupština grada.
Za članove radnih tela, pored odbornika, Skupština grada bira i određeni broj građana koji ne može biti veći od broja odbornika u radnom telu.
Predsednik radnog tela bira se iz reda odbornika.
Odbornik može biti član samo dva radna tela.
Posebnom odlukom Skupštine grada o obrazovanju radnih tela utvrđuju se naziv radnih tela, delokrug i način rada, prava i dužnosti predsednika i članova radnih tela.
Odbornik ne može biti pozvan na krivičnu odgovornost, pritvoren ili kažnjen zbog iznošenja mišljenja i davanja glasa na sednici Skupštine grada i radnih tela.
Pravo je i dužnost odbornika da učestvuje u radu Skupštine grada i njenih radnih tela i izvršava poverene zadatke.
Odbornik ima pravo da predlaže Skupštini grada raspravu o određenim pitanjima, podnosi predloge za donošenje odluka i drugih akata, daje amandmane na predlog propisa i učestvuje u drugim aktivnostima Skupštine grada.
Pravo je odbornika da bude stalno i redovno obavešten o pitanjima od uticaja na vršenje odborničkih dužnosti, da od Gradske uprave traži podatke koji su mu potrebni za rad, kao i stručnu pomoć u pripremanju predloga za Skupštinu grada.
Odbornik ima pravo da postavlja pitanja vezana za rad Skupštine grada i rad preduzeća i ustanova čiji je osnivač Skupština grada i da na njih dobije odgovor na istoj ili narednoj sednici.
Skupština grada ima predsednika.
Predsednik organizuje rad Skupštine grada, saziva i predsedava njenim sednicama, ostvaruje saradnju sa Gradonačelnikom i Gradskim većem, stara se o održavanju reda na sednicama Skupštine grada, potpisuje akta koje Skupština grada donosi i obavlja druge poslove utvrđene zakonom, ovim Statutom i poslovnikom o radu.
Predsednik Skupštine grada, na predlog najmanje jedne trećine odbornika, bira se iz reda odbornika na vreme od četiri godine, tajnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Odbornik može da učestvuje u predlaganju samo jednog kandidata.
Predsednik Skupštine grada može biti razrešen i pre isteka vremena za koje je izabran, na isti način na koji je biran.
Predsednik Skupštine grada može biti razrešen i u slučaju podnošenja ostavke, što se samo konstatuje bez rasprave.
Zamenik predsednika Skupštine grada
Predsednik Skupštine grada ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti i sprečenosti da obavlja svoju dužnost.
Zamenik predsednika Skupštine grada bira se i razrešava na isti način kao i predsednik.
O radnopravnom statusu predsednika i zamenika predsednika Skupštine grada odlučuje Skupština grada posebnom odlukom.
Skupština grada ima sekretara koji se stara o obavljanju stručnih poslova u vezi sa sazivanjem i održavanjem sednica Skupštine grada i njenih radnih tela i rukovodi administrativnim poslovima vezanim za njihov rad.
Sekretar se postavlja na predlog predsednika Skupštine grada na četiri godine i može biti ponovo postavljen.
Za sekretara može biti postavljeno lice sa završenim pravnim fakultetom, položenim stručnim ispitom za rad u organima uprave i radnim iskustvom od najmanje tri godine.
Skupština grada može, na predlog predsednika Skupštine grada, razrešiti sekretara i pre isteka mandata.
Sekretar može imati zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti.
Zamenik sekretara postavlja se i razrešava na isti način i pod istim uslovima kao i sekretar.
O radnopravnom statusu sekretara i zamenika sekretara odlučuje Skupština grada posebnom odlukom.
Izvršni organi Grada su: Gradonačelnik i Gradsko veće.
Gradonačelnika bira Skupština grada iz reda odbornika, na vreme od četiri godine, tajnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Gradonačelnik ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti i sprečenosti da obavlja svoju dužnost.
Predsednik Skupštine grada predlaže kandidata za Gradonačelnika.
Kandidat za Gradonačelnika predlaže kandidata za zamenika Gradonačelnika iz reda odbornika koga bira Skupština grada na isti način kao Gradonačelnika.
Gradonačelniku i zameniku Gradonačelnika izborom na ove funkcije prestaje mandat odbornika u Skupštini grada.
Gradonačelnik i zamenik Gradonačelnika su na stalnom radu u Gradu.
Gradonačelnik:
1) predstavlja i zastupa Grad;
2) predlaže način rešavanja pitanja o kojima odlučuje Skupština grada;
3) naredbodavac je za izvršenje budžeta;
4) usmerava i usklađuje rad Gradske uprave;
5) donosi pojedinačne akte za koje je ovlašćen zakonom, ovim Statutom ili odlukom Skupštine grada;
6) postavlja i razrešava pomoćnike Gradonačelnika i druge stručnjake za pojedine oblasti, u okviru nadležnosti Gradonačelnika;
7) osniva gradsku službu za budžetsku inspekciju i gradsku službu za internu reviziju;
8) donosi akta iz nadležnosti Skupštine grada u slučaju ratnog stanja i elementarnih nepogoda s tim što je dužan da ih podnese na potvrdu Skupštini grada, kada ona bude u mogućnosti da se sastane;
9) daje saglasnost na opšte akte korisnika budžeta kojima se utvrđuje broj i struktura zaposlenih;
10) odlučuje o davanju u zakup stvari u svojini Grada;
11) odlučuje o davanju saglasnosti za davanje u zakup nepokretnih stvari nosiocima prava korišćenja u skladu sa zakonom;
12) donosi akt o pribavljanju, otuđenju i davanju u zakup građevinskog zemljišta, u skladu sa zakonom i usvojenim Programom;
13) odlučuje o konstituisanju prava službenosti na nepokretnostima u svojini Grada i drugih pravnih i fizičkih lica;
14) odlučuje o pribavljanju i otuđenju prevoznih sredstava i opreme za potrebe organa Grada, izuzev prevoznih sredstava i opreme manje vrednosti o čijem pribavljanju i otuđenju odlučuje lice koje rukovodi organom Grada;
15) odlučuje o rasporedu službenih zgrada i prostorija za potrebe organa Grada;
16) odlučuje o zahtevu za otkup stanova u svojini Grada;
17) vrši i druge poslove utvrđene zakonom, ovim Statutom i drugim aktima Grada.
Gradonačelnik može biti razrešen pre isteka vremena na koje je biran, na obrazložen predlog najmanje trećine odbornika, na isti način na koji je izabran.
O predlogu za razrešenje Gradonačelnika mora se raspravljati i odlučivati u roku od 15 dana od dana dostavljanja predloga predsedniku Skupštine grada.
Ako Skupština grada ne razreši Gradonačelnika, odbornici koji su podneli predlog za razrešenje ne mogu ponovo predložiti razrešenje Gradonačelnika pre isteka roka od šest meseci od odbijanja prethodnog predloga.
Prestanak mandata zamenika Gradonačelnika i članova Gradskog veća
Razrešenjem Gradonačelnika prestaje mandat zamenika Gradonačelnika i Gradskog veća.
Zamenik Gradonačelnika, odnosno član Gradskog veća, mogu biti razrešeni pre isteka vremena na koje su birani, na predlog Gradonačelnika ili najmanje jedne trećine odbornika, na isti način na koji su izabrani.
Istovremeno sa predlogom za razrešenje zamenika Gradonačelnika ili člana Gradskog veća, Gradonačelnik je dužan da Skupštini grada podnese predlog za izbor novog zamenika Gradonačelnika ili člana Gradskog veća koja istovremeno donosi odluku o razrešenju i o izboru.
Gradonačelnik, zamenik Gradonačelnika ili član Gradskog veća, koji su razrešeni ili su podneli ostavku, ostaju na dužnosti i vrše tekuće poslove do izbora novog Gradonačelnika, zamenika Gradonačelnika ili člana Gradskog veća.
Sastav Gradskog veća i postupak izbora
Gradsko veće čine Gradonačelnik, zamenik Gradonačelnika, kao i članovi Gradskog veća koje bira Skupština grada, na period od četiri godine, tajnim glasanjem, većinom od ukupnog broja odbornika.
Kandidate za članove Gradskog veća predlaže kandidat za Gradonačelnika.
Kada odlučuje o izboru Gradonačelnika, Skupština grada istovremeno odlučuje o izboru zamenika Gradonačelnika i članova Gradskog veća.
Gradonačelnik je predsednik Gradskog veća.
Zamenik Gradonačelnika je član Gradskog veća po funkciji.
Gradsko veće ima jedanaest članova od kojih Skupština grada bira devet, dok su Gradonačelnik i zamenik Gradonačelnika članovi Gradskog veća po funkciji.
Članovi Gradskog veća koje bira Skupština grada ne mogu biti istovremeno i odbornici, a mogu biti zaduženi za jedno ili više područja iz nadležnosti Grada.
Odborniku koji bude izabran za člana Gradskog veća prestaje odbornički mandat.
Članovi Gradskog veća mogu biti na stalnom radu u Gradu.
O radnopravnom statusu članova Gradskog veća odlučuje Skupština grada na predlog Gradonačelnika, posebnom odlukom.
Pravo članova Gradskog veća na naknade za rad i druga primanja utvrđuje se posebnom odlukom Skupštine grada.
Gradsko veće:
1) predlaže Statut, budžet i druge odluke i akte koje donosi Skupština grada;
2) neposredno izvršava i stara se o izvršavanju odluka i drugih akata Skupštine grada;
3) donosi odluku o privremenom finansiranju u slučaju da Skupština grada ne donese budžet pre početka fiskalne godine;
4) donosi plan odbrane Grada;
5) vrši nadzor nad radom Gradske uprave, poništava ili ukida akte Gradske uprave koji nisu u saglasnosti sa zakonom, ovim Statutom i drugim opštim aktom ili odlukom koje donosi Skupština grada;
6) rešava u upravnom postupku u drugom stepenu o pravima i obavezama građana, preduzeća i ustanova i drugih organizacija u upravnim stvarima iz nadležnosti Grada;
7) stara se o izvršavanju poverenih nadležnosti iz okvira prava i dužnosti Republike;
8) postavlja i razrešava načelnike Gradske uprave.
Položaj Gradonačelnika u Gradskom veću i način odlučivanja Gradskog veća
Gradonačelnik predstavlja Gradsko veće, saziva i vodi njegove sednice.
Gradonačelnik je dužan da obustavi od primene odluku Gradskog veća za koju smatra da nije saglasna zakonu.
Gradsko veće može da odlučuje ako sednici prisustvuje većina od ukupnog broja njegovih članova.
Gradsko veće odlučuje većinom glasova prisutnih članova, ako zakonom ili ovim Statutom za pojedina pitanja nije predviđena druga većina.
Organizacija, način rada i odlučivanja Gradskog veća detaljnije se uređuje njegovim poslovnikom, u skladu sa zakonom i ovim Statutom.
Gradonačelnik može obrazovati povremena radna tela za razmatranje pitanja iz sopstvene nadležnosti.
Podnošenje izveštaja Skupštini grada
Gradonačelnik i Gradsko veće redovno izveštavaju Skupštinu grada, po sopstvenoj inicijativi ili na njen zahtev, o izvršavanju odluka i drugih akata Skupštine grada.
Prestanak mandata izvršnih organa Grada zbog prestanka mandata Skupštine grada
Prestankom mandata Skupštine grada prestaje mandat Gradonačelnika i Gradskog veća, s tim da oni vrše tekuće poslove iz svoje nadležnosti do stupanja na dužnost novog Gradonačelnika i Gradskog veća, odnosno predsednika i članova Privremenog organa ako je Skupštini grada mandat prestao zbog raspuštanja.
Za vršenje poslova u okviru prava i dužnosti Grada obrazuje se jedna ili više gradskih uprava.
Skupština grada posebnim aktom određuje broj gradskih uprava.
Naziv i oblasti za koje se organizuju gradske uprave utvrđuje se aktom o organizaciji gradskih uprava.
Načela delovanja gradskih uprava
Gradske uprave postupaju prema pravilima struke, nepristrasno i politički neutralno i dužne su da svakom omoguće jednaku pravnu zaštitu u ostvarivanju prava, obaveza i pravnih interesa.
Gradske uprave dužne su da građanima omoguće brzo i delotvorno ostvarivanje njihovih prava i pravnih interesa.
Gradske uprave dužne su da građanima daju potrebne podatke i obaveštenja i pruže im pravnu pomoć.
Gradske uprave su dužne da sarađuju sa građanima i da poštuju ličnost i dostojanstvo građana.
Gradske uprave, u oblastima u kojima su obrazovane:
1) pripremaju nacrte propisa i drugih akata koje donosi Skupština grada, Gradonačelnik i Gradsko veće;
2) izvršavaju odluke i druge akte Skupštine grada, Gradonačelnika i Gradskog veća;
3) rešavaju u upravnom postupku u prvom stepenu o pravima i dužnostima građana, preduzeća, ustanova i drugih organizacija u upravnim stvarima iz nadležnosti Grada;
4) obavljaju poslove upravnog nadzora nad izvršavanjem propisa i drugih opštih akata Skupštine grada;
5) izvršavaju zakone i druge propise čije je izvršavanje povereno Gradu;
6) obavljaju stručne i druge poslove koje utvrdi Skupština grada, Gradonačelnik i Gradsko veće;
7) obavlja i druge poslove utvrđene zakonom, Statutom, odlukama Skupštine grada i drugim aktima.
Gradskim upravama rukovode načelnici gradskih uprava (u daljem tekstu: načelnik).
Kada se gradska uprava obrazuje kao jedinstven organ, radom uprave rukovodi načelnik koji ima završen pravni fakultet, položen ispit za rad u organima državne uprave i najmanje pet godina radnog iskustva u struci, u skladu sa posebnim zakonom.
Kada se gradska uprava organizuje u više uprava, radom uprave rukovodi načelnik koji ima završen odgovarajući fakultet, u odnosu na delokrug uprave, položen ispit za rad u organima državne uprave i najmanje pet godina radnog iskustva u struci, u skladu sa posebnim zakonom.
Načelnika postavlja Gradsko veće, na osnovu javnog oglasa, na pet godina.
Načelnik ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti ili sprečenosti da obavlja svoju dužnost.
Zamenik načelnika postavlja se na isti način i pod istim uslovima kao i načelnik.
Načelnik za svoj rad i rad gradske uprave kojom rukovodi odgovara Skupštini grada, Gradskom veću i Gradonačelniku, u skladu sa ovim Statutom i aktom o organizaciji gradskih uprava.
Gradsko veće može razrešiti načelnika, odnosno zamenika načelnika na osnovu obrazloženog predloga Gradonačelnika ili najmanje dve trećine članova Gradskog veća ili najmanje trećine odbornika Skupštine grada.
Ako po sprovedenom javnom oglasu ili iz drugih razloga ne bude postavljen načelnik gradske uprave, Gradsko veće može postaviti vršioca dužnosti načelnika iz reda zaposlenih u gradskoj upravi na predlog Gradonačelnika.
Vršilac dužnosti obavlja poslove načelnika gradske uprave do njegovog postavljenja, a najduže 6 meseci.
Akt o organizaciji gradskih uprava donosi Skupština grada na predlog Gradskog veća.
Pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji gradske uprave donosi se u postupku propisanom zakonom.
Unutrašnje organizacione jedinice
U gradskim upravama za vršenje srodnih poslova obrazuju se unutrašnje organizacione jedinice.
Rukovodioce unutrašnjih organizacionih jedinica u gradskim upravama raspoređuje načelnik gradske uprave.
Ovlašćenja u vršenju upravnog nadzora
Gradske uprave u obavljanju upravnog nadzora mogu:
1) naložiti rešenjem izvršenje mera i radnji u određenom roku;
2) izreći mandatnu kaznu;
3) podneti prijavu nadležnom organu za učinjeno krivično delo ili privredni prestup i podneti zahtev za pokretanje prekršajnog postupka;
4) izdati privremeno naređenje, odnosno zabranu;
5) obavestiti drugi organ, ako postoje razlozi, za preduzimanje mera za koje je taj organ nadležan;
6) preduzeti druge mere na koje su ovlašćene zakonom, propisom ili opštim aktom.
Ovlašćenje i organizacija za obavljanje poslova iz stava 1. ovog člana bliže se uređuju odlukom Skupštine grada.
Primena propisa u upravnom postupku
U postupku pred gradskom upravom, u kome se rešava o pravima, obavezama i interesima građana i pravnih lica, primenjuju se propisi o upravnom postupku.
Gradsko veće rešava sukob nadležnosti između uprava i drugih preduzeća, organizacija i ustanova, kad na osnovu odluke Skupštine grada, odlučuju o pojedinim pravima građana, pravnih lica ili drugih stranaka.
Načelnik gradske uprave rešava sukob nadležnosti između unutrašnjih organizacionih jedinica u okviru gradske uprave.
Uslovi za obavljanje upravnih poslova
Poslove gradske uprave koji se odnose na ostvarivanje prava, obaveza i interesa građana i pravnih lica mogu obavljati lica koja imaju propisanu školsku spremu, položen stručni ispit za rad u organima državne uprave i odgovarajuće radno iskustvo, u skladu sa zakonom i drugim propisom.
O izuzeću načelnika gradske uprave rešava Gradsko veće.
O izuzeću službenog lica u gradskoj upravi rešava načelnik.
U gradskim upravama može se postaviti najviše 5 pomoćnika Gradonačelnika, izvan unutrašnjih organizacionih jedinica, za pojedine oblasti (ekonomski razvoj, urbanizam, primarna zdravstvena zaštita, zaštita životne sredine, poljoprivreda, socijalna zaštita i dr.).
Pomoćnici Gradonačelnika pokreću inicijative, predlažu projekte i sačinjavaju mišljenja u vezi sa pitanjima koja su od značaja za razvoj u oblastima za koje su postavljeni i vrše druge poslove utvrđene aktom o organizaciji gradske uprave.
Pomoćnike Gradonačelnika postavlja i razrešava Gradonačelnik iz reda lica koja imaju odgovarajući fakultet i drugo potrebno obrazovanje u odnosu na delokrug poslova.
V NEPOSREDNO UČEŠĆE GRAĐANA U OSTVARIVANJU LOKALNE SAMOUPRAVE
Oblici neposrednog učešća građana
U ostvarivanju lokalne samouprave učestvuju građani koji imaju biračko pravo i prebivalište na teritoriji Grada putem građanske inicijative, zbora građana i referenduma.
Građani putem građanske inicijative predlažu Skupštini grada donošenje akta kojim će se urediti određeno pitanje iz nadležnosti Grada, promenu Statuta ili drugih akata i raspisivanje referenduma, u skladu sa zakonom i ovim Statutom.
O predlogu iz stava 1. ovog člana, Skupština grada dužna je da održi raspravu i dostavi obrazložen odgovor građanima u roku od 60 dana od dana prijema predloga.
Za punovažno pokretanje građanske inicijative potreban je potpis najmanje 5% birača koji su upisani u birački spisak Grada na dan predaje akta građanske inicijative.
Zbor građana saziva se za deo teritorije Grada i to: mesnu zajednicu, deo mesne zajednice, naselje ili deo naselja.
Zbor građana raspravlja i daje predloge o pitanjima iz nadležnosti organa Grada.
Zbor građana većinom glasova prisutnih usvaja zahteve i predloge i upućuje ih nadležnim organima i službama.
Organi i službe Grada dužni su da u roku od 60 dana od održavanja zbora građana razmotre njihove zahteve i predloge i o njima zauzmu stav, odnosno donesu odgovarajuću odluku ili meru i o tome obaveste građane.
Zbor građana može sazvati predsednik Skupštine grada, na osnovu zaključka Skupštine grada, ili Gradonačelnik radi razmatranja pitanja od značaja za građane određenog naselja za koje se zbor saziva.
Inicijativu za sazivanje zbora građana mogu dati:
- svaki građanin čiji predlog podrži najmanje 30 građana,
- ovlašćeni organ mesne zajednice,
- najmanje jedna trećina odbornika,
- Gradsko veće,
- udruženje građana.
Javnost sazivanja zbora građana
O sazvanom zboru građani bivaju obavešteni preko sredstava javnog informisanja, isticanjem akta o sazivanju zbora na oglasnoj tabli ili na drugi uobičajeni način.
Zborom građana predsedava sazivač ili lice koje on pisanim putem ovlasti.
Zbor građana raspravlja i daje predloge o pitanjima iz nadležnosti organa Grada.
Zbor građana saziva se za naseljeno mesto ili deo naseljenog mesta koji može biti: zaselak, ulica, deo gradskog naselja, područje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave.
Zbor građana saziva Gradonačelnik, predsednik Skupštine grada, ovlašćeni predstavnik mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave, najmanje 50 građana sa prebivalištem na području za koje se zbor saziva i najmanje jedna četvrtina odbornika, najmanje osam dana pre dana održavanja.
Gradska uprava obavezna je da pruži pomoć sazivaču u sazivanju i pripremanju održavanja zbora građana.
Predlog za sazivanje zbora može uputiti organ Grada nadležan za odlučivanje o pitanju koje se razmatra na zboru.
O sazvanom zboru građani bivaju obavešteni isticanjem akta o sazivanju zbora na oglasnoj tabli, preko sredstava informisanja ili na drugi uobičajen način.
Sazivač je obavezan da obavesti gradsku upravu o održavanju zbora.
Rad zbora i utvrđivanje stavova zbora
Zborom građana predsedava sazivač ili lice koje on ovlasti.
Zbor građana razmatra predloge i zauzima stavove o njima ako mu prisustvuje najmanje 5% birača prema poslednjem zvanično objavljenom rešenju o zaključenju biračkog spiska za izbor odbornika Skupštine grada, a ne manje od 30 birača sa područja za koje je zbor sazvan.
Pravo učešća u razmatranju pitanja, pokretanju inicijativa i predlaganju pojedinih rešenja imaju svi punoletni građani Grada.
Pravo odlučivanja na zboru građana imaju građani čije je prebivalište ili imovina na području za koje je zbor sazvan.
Odluke na zboru građana donose se većinom prisutnih građana sa pravom odlučivanja.
Gradska uprava dužna je da pruži stručnu pomoć građanima prilikom formulisanja predloga, odnosno zahteva zbora građana, a pre njihovog upućivanja nadležnim organima Grada.
Način rada i način utvrđivanja stavova zbora uređuju se odlukom Skupštine grada.
Postupanje nadležnog organa Grada po održanom zboru
Organi Grada dužni su da u roku od 60 dana od održavanja zbora građana razmotre njihove zahteve i predloge i o njima zauzmu stav, odnosno donesu odgovarajuću odluku ili meru i o tome obaveste građane.
Putem referenduma građani odlučuju:
- o statusnim promenama (spajanje, pripajanje, podela i izdvajanja dela Grada),
- o uvođenju samodoprinosa,
- o drugim pitanjima iz nadležnosti Grada kada Skupština grada o tome odluči.
Referendum o pitanju iz svoje nadležnosti Skupština grada dužna je da raspiše na predlog koji podnese najmanje 10 % birača od ukupnog biračkog tela Grada na način utvrđen zakonom i ovim Statutom.
Referendum iz člana 79. Skupština grada može da raspiše na predlog koji podnese najmanje 17 odbornika ili Gradsko veće, na način utvrđen zakonom i ovim Statutom.
Odlukom o raspisivanju referenduma određuje se rok za sprovođenje referenduma koji ne može biti kraći od 15 ni duži od 90 dana od dana raspisivanja referenduma.
Odluka putem referenduma doneta je ako se za nju izjasnila većina građana koja je glasala, pod uslovom da je glasalo više od polovine ukupnog broja birača.
Odluka doneta na referendumu obavezna je, a Skupština grada ne može je staviti van snage, niti izmenama i dopunama menjati njenu suštinu u narednom periodu od godinu dana od dana donošenja odluke.
Referendum na delu teritorije Grada
Referendum se može raspisati za deo teritorije Grada, odlukom Skupštine grada na predlog:
- najmanje trećine odbornika,
- Gradskog veća,
- najmanje 20% birača sa teritorije za koju se raspisuje referendum.
Organi Grada mogu konsultovati građane o pitanjima iz svoje nadležnosti.
Konsultacije iz stava 1. ovog člana vrše se putem javne ankete.
Organi Grada dužni su da održe najmanje jednu javnu raspravu:
1) u toku postupka usvajanja odluke o budžetu Grada;
2) u toku postupka usvajanja strateških i akcionih planova razvoja;
3) i u drugim slučajevima predviđenim zakonom, Statutom i odlukama Skupštine grada.
Javna rasprava, u smislu ovog Statuta, podrazumeva otvoreni sastanak predstavnika nadležnih organa Grada, odnosno javnih službi, sa zainteresovanim građanima i predstavnicima udruženja građana i sredstvima javnog obaveštavanja.
Nadležni organ Grada dužan je da građanima iz svih delova Grada omogući učešće u javnim raspravama.
Nadležni organ Grada organizuje javnu raspravu u slučajevima predviđenim ovim Statutom i odlukama Skupštine grada, na sopstvenu inicijativu kao i na inicijativu organa Grada.
Nadležni organ Grada poziva odgovarajuće predstavnike organa Grada i javnih službi čiji je osnivač Grad da učestvuju u javnoj raspravi.
O toku javne rasprave sačinjava se beleška koja se dostavlja svim organima Grada.
Nadležni organ Grada uređuje način obaveštavanja javnosti o održavanju javne rasprave, kao i način na koji će se obezbediti uvid javnosti u sadržaj beležaka o održanim javnim raspravama.
Drugi načini informisanja građana
Skupština grada može preko sredstava javnog informisanja i na drugi pogodan način informisati i konsultovati građane o pitanjima iz svoje nadležnosti, tako što će građani moći da u određenom roku stavljaju primedbe, predloge i mišljenja.
Organi Grada su dužni da građanima omoguće podnošenje peticije i da na iste daju odgovor.
Skupština grada može obrazovati savetodavna tela građana koja se bave važnim pitanjima osetljivih grupa (deca i omladina, žene, stara lica, siromašna lica, izbeglice, lica sa invaliditetom, nacionalne manjine i dr.).
Radi ostvarivanja neposrednog učešća građana i konsultovanja putem javne rasprave, organi Grada će ostvarivati saradnju sa mesnim zajednicama i udruženjima građana.
Organi i službe Grada dužni su da obaveštavaju javnost o svom radu preko sredstava javnog informisanja i na drugi prikladan način.
Organi i službe Grada dužni su da građanima, u ostvarivanju njihovih prava i obaveza, daju potrebne podatke, objašnjenja i obaveštenja.
Organi i službe Grada dužni su da svima omoguće podnošenje pritužbi na svoj rad i na nepravilan odnos zaposlenih.
Na podnete pritužbe organi i službe Grada dužni su da odgovore u roku od 30 dana, ako podnosilac pritužbe zahteva odgovor.
Na teritoriji Grada, u mesnim zajednicama, za rešavanje međusobnih sporova građana o pravima sa kojima slobodno raspolažu mogu se obrazovati mirovna veća, ukoliko to nije u nadležnosti drugog organa.
Skupština grada posebnom će odlukom urediti pitanja, postupak, organizaciju i način rada mirovnih veća.
Radi zadovoljavanja potreba i interesa lokalnog stanovništva u selima se osnivaju mesne zajednice.
Mesne zajednice mogu se osnovati i u gradskim naseljima (kvart, četvrt, rejon i sl.).
Mesna zajednica može se osnovati i za više sela.
Skupština grada odlučuje većinom od ukupnog broja odbornika, uz prethodno pribavljeno mišljenje građana, o obrazovanju, području za koje se obrazuju i ukidanju mesnih zajednica i drugih oblika mesne samouprave.
Prilikom utvrđivanja područja mesne zajednice moraju se imati u vidu specifičnosti pojedinih područja (gradska, prigradska i seoska područja, veličina područja, razuđenost, povezanost određenim zajedničkim interesima i potrebe).
Aktima mesne zajednice, u skladu sa ovim Statutom i aktom o osnivanju, utvrđuju se poslovi koje vrše organi, utvrđuje se i postupak izbora, organizacija i rad organa, način odlučivanja i druga pitanja od značaja za rad mesne zajednice.
Mesna zajednica ima svojstvo pravog lica u okviru prava i dužnosti utvrđenih ovim Statutom i odlukom o osnivanju.
Poveravanje poslova iz nadležnosti Grada
Odlukom Skupštine grada može se svim ili pojedinim mesnim zajednicama poveriti vršenje određenih poslova iz nadležnosti Grada, uz obezbeđivanje za to potrebnih sredstava.
Za obavljanje određenih poslova iz nadležnosti gradske uprave, posebno u vezi sa ostvarivanjem prava građana, može se organizovati rad gradske uprave u mesnim zajednicama.
Poslove iz stava 2. ovog člana, način i mesto njihovog vršenja određuje Gradonačelnik na predlog načelnika gradske uprave.
Finansiranje mesne zajednice i finansijski plan
Sredstva za rad mesne zajednice obezbeđuju se iz:
1) sredstava utvrđenih odlukom o budžetu Grada uključujući i pripadajući samodoprinos,
2) donacija,
3) prihoda koje mesna zajednica, odnosno drugi oblik mesne samouprave ostvari svojim aktivnostima,
4) drugih sredstva u skladu sa zakonom.
Mesna zajednica donosi finansijski plan za svaku godinu na koji daje saglasnost Gradonačelnik.
Uz finansijski plan mesna zajednica dostavlja i program rada.
VII ODNOSI ORGANA REPUBLIKE I ORGANA GRADA
Organi Grada i organi Republike, radi ostvarivanja svojih prava i dužnosti, međusobno sarađuju, u skladu s Ustavom, zakonom i drugim propisom.
Organi Republike vrše nadzor nad zakonitošću rada i akata organa Grada, u skladu sa Ustavom i zakonom.
Nadležni organ Grada dužan je da organu Republike, koji vrši nadzor nad zakonitošću rada i akata Grada, blagovremeno dostavi tražene podatke, spise i isprave.
Za dostavljanje traženih podataka, spisa i isprava odgovoran je:
- sekretar Skupštine grada, ako se nadzor vrši nad radom i aktima Skupštine grada,
- Gradonačelnik, ako se nadzor vrši nad radom i aktima izvršnih organa,
- načelnik gradske uprave, ako se nadzor vrši nad radom i aktima gradske uprave.
Organi i službe Grada u vršenju svojih nadležnosti:
1) daju organima Republike inicijative za uređivanje odnosa od značaja za lokalnu samoupravu i za preduzimanje mera od značaja za rešavanje pitanja iz okvira prava i dužnosti Grada;
2) podnose predstavke i daju predloge u pogledu postupanja organa Republike;
3) traže mišljenje od nadležnog organa Republike u vezi sa primenom zakona i drugih propisa koji su od neposrednog uticaja na razvoj i ostvarivanje lokalne samouprave i za rad organa Grada;
4) učestvuju, samostalno ili preko svojih asocijacija, u pripremi zakona i drugih propisa čija je sadržina od posebnog značaja za ostvarivanje i razvoj lokalne samouprave.
Organi Grada i službe, kao i preduzeća, ustanove i druge organizacije čiji je osnivač Grad, sarađuju i udružuju se sa drugim jedinicama lokalne samouprave i njenim organima i službama u oblastima od zajedničkog interesa; radi njihovog ostvarivanja mogu udruživati sredstva i obrazovati zajedničke organe, preduzeća, ustanove i druge organizacije i ustanove, u skladu sa zakonom i ovim Statutom.
Grad može sarađivati u oblastima od zajedničkog interesa sa odgovarajućim teritorijalnim zajednicama i jedinicama lokalne samouprave u drugim državama u okviru spoljne politike Republike Srbije, uz poštovanje teritorijalnog jedinstva i pravnog poretka Republike Srbije, u skladu s Ustavom i zakonom.
Grad može biti osnivač asocijacije ili pristupiti asocijaciji gradova i opština radi zastupanja interesa članova asocijacije pred državnim organima, a posebno u postupku donošenja zakona i drugih akata od značaja za zaštitu, unapređenje i finansiranje lokalne samouprave, kao i drugih propisa od značaja za ostvarivanje poslova jedinice lokalne samouprave.
Organi Grada mogu sarađivati sa nevladinim, humanitarnim i drugim organizacijama u interesu građana svog područja.
IX NAZIVI DELOVA NASELJENIH MESTA U GRADU
Grad odlučuje o nazivima ulica, trgova, gradskih četvrti, zaselaka i drugih delova naseljenih mesta na svojoj teritoriji posebnom odlukom, uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za poslove lokalne samouprave.
Grad ustanovljava nagrade i druga javna priznanja organizacijama i pojedincima za značajna ostvarenja u nauci, kulturi, umetnosti, privredi i drugim oblastima.
Grad može dodeljivati zvanje počasnog građanina.
Nagrade, javna priznanja i zvanje počasnog građanina dodeljuju se povodom praznika Grada.
Vrste nagrada, drugih javnih priznanja i zvanja počasnog građanina, uslovi i način njihovog dodeljivanja utvrđuju se odlukom Skupštine grada.
Pokretanje postupka za ocenu ustavnosti i zakonitosti
Gradonačelnik može pokrenuti postupak za ocenu ustavnosti ili zakonitosti zakona ili drugog opšteg akta Republike Srbije kojim se povređuje pravo na lokalnu samoupravu, po sopstvenoj inicijativi ili na inicijativu drugih organa Grada.
Gradonačelnik ima pravo žalbe Ustavnom sudu ako se pojedinačnim aktom ili radnjom državnog organa ili organa Grada onemogućava vršenje nadležnosti Grada, po sopstvenoj inicijativi ili na inicijativu drugih organa Grada.
U Gradu se ustanovljava zaštitnik građana koji je ovlašćen da kontroliše poštovanje prava građana, utvrđuje povrede učinjene aktima, radnjama ili nečinjenjem gradske uprave i javnih službi, ako se radi o povredi propisa i opštih akata Grada.
Zaštitnik građana, o pojavama nezakonitog i nepravilnog rada kojima se povređuju prava i interesi građana, upozorava gradsku upravu i javne službe, upućuje im preporuke i kritike i o tome obaveštava Skupštinu grada.
Gradska uprava i javne službe dužne su da zaštitniku građana, na njegov zahtev, daju podatke i informacije od značaja za vršenje njegovih ovlašćenja.
Zaštitnika građana postavlja Skupština grada, iz reda uglednih pravnika.
Nadležnost i ovlašćenja, način postupanja, izbor i prestanak dužnosti zaštitnika građana uređuje se posebnom odlukom Skupštine grada.
XII AKTI GRADA I NJEGOVIH ORGANA
U okviru Ustavom i zakonom utvrđenih prava, Grad samostalno donosi propise kojima uređuje pitanja iz svoje izvorne nadležnosti, na osnovu ovog Statuta.
U poverenim poslovima Grad donosi propise i akte na osnovu ovlašćenja datog zakonom i u okviru tog ovlašćenja.
Propise, druge opšte i pojedinačne akte iz nadležnosti Grada donosi Skupština grada.
Odluke i pojedinačne akte, za koje je ovlašćeno zakonom, donosi Gradsko veće.
Pojedinačne akte, za koje je ovlašćen zakonom, ovim Statutom i odlukama Skupštine grada, donosi Gradonačelnik.
Odluke i drugi opšti akti Skupštine grada moraju biti saglasni sa Ustavom, zakonom i ovim Statutom.
Akti Gradonačelnika, Gradskog veća i gradske uprave moraju biti saglasni sa Ustavom, zakonom, ovim Statutom, odlukama i opštim aktima Skupštine grada.
Gradsko veće, gradska uprava, svaki odbornik Skupštine grada, kao i 1% birača mogu dati inicijativu za donošenje propisa i opštih akata iz nadležnosti Skupštine grada.
Gradsko veće utvrđuje predlog akata koje donosi Skupština grada.
Objavljivanje i stupanje na snagu opštih akata
Opšti akti organa Grada objavljuju se u "Službenom glasniku grada Valjeva" ako zakonom nije drugačije propisano.
Akti iz stava 1. ovog člana stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja, osim ako donosilac u postupku donošenja ne utvrdi da postoje opravdani razlozi da isti stupi na snagu i ranije, a najranije danom objavljivanja u "Službenom glasniku grada Valjeva".
Ostali akti Grada objavljuju se u "Službenom glasniku grada Valjeva" kada je to tim aktima propisano.
XIII TUMAČENJE, DONOŠENJE I PROMENA STATUTA
Autentično tumačenje ovog Statuta
Autentično tumačenje ovog Statuta daje Skupština grada na predlog nadležnog radnog tela.
Postupak za donošenje i promenu Statuta
Predlog za donošenje ili promenu Statuta može podneti najmanje 5% birača Grada ili trećina od ukupnog broja odbornika ili Gradsko veće.
Predlog iz stava 1. podnosi se u pismenom obliku sa obrazloženjem.
O predlogu Skupština grada odlučuje većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Kada Skupština grada odluči da se pristupi donošenju ili promeni Statuta, istom odlukom određuje način i postupak donošenja, odnosno promene Statuta i imenuje komisiju za izradu nacrta akta o donošenju ili promeni Statuta.
Skupština grada usvaja akt o donošenju ili promeni Statuta većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Izuzetno, kada se donošenje ili promena Statuta vrši radi usaglašavanja sa zakonom, predlog Statuta utvrđuje Gradsko veće.
Prečišćen tekst Statuta grada Valjeva obuhvata:
1. Statut grada Valjeva ("Službeni glasnik grada Valjeva", broj 19/08), iz koga je izostavljeno poglavlje "XIV PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE" i članovi: 111. kojim je regulisano važenje odluka i drugih opštih akata organa Opštine i Opštinske uprave Valjevo, 112. kojim je regulisan prestanak važenja Statuta opštine Valjevo ("Službeni glasnik opštine Valjevo", broj 3/02) i član 113. kojim je utvrđeno stupanje na snagu Statuta grada Valjeva.
2. Odluku o izmenama i dopunama Statuta grada Valjeva ("Službeni glasnik grada Valjeva", broj 15/16), iz koje je izostavljen član 12. kojim je dato ovlašćenje za utvrđivanje prečišćenog teksta Statuta grada Valjeva i član 13. kojim je utvrđeno stupanje na snagu odluke.