ODLUKA O UTVRĐIVANJU LOKALITETA PRLJUŠA NA RUDNIKU ZA ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE ("Sl. glasnik RS", br. 13/2017)

1. Lokalitet Prljuša na Rudniku utvrđuje se za arheološko nalazište.

2. Lokalitet Prljuša na Rudniku (u daljem tekstu: arheološko nalazište) nalazi se na planini Rudnik, na teritoriji Opštine Gornji Milanovac, na delovima katastarskih parcela broj 1446 KO Rudnik i 17 KO Majdan, u državnoj svojini, na prostoru koji je ograničen geografskim koordinatama:

Tačka	y	x
1. severoistočni ugao	7461843	4887569
2. severna granica	7461698	4887545
3. severna granica	7461576	4887533
4. severozapadna granica	7461521	4887507
5. zapadna granica	7461471	4887454
6. jugozapadna granica	7461446	4887382
7. jugoistočna granica	7461564	4887327
8. istočna granica	7461677	4887486

Granica arheološkog nalazišta ide ivicama ograničenim navedenim geografskim koordinatama u okviru katastarskih parcela broj 1446 KO Rudnik i 17 KO Majdan, u državnoj svojini.

Arheološko nalazište nalazi se neposredno ispod vrha Mali Šturac, najnižeg vrha Rudnika, na njegovoj jugozapadnoj padini, na ogoljenom delu padine, površine 2,5 hektara, bez rastinja.

Arheološko nalazište predstavlja praistorijski rudnik bakra s vidljivim tragovima starih radova. Na nalazištu se površinski javljaju malahit, gorski kristal i sivozeleni kristalasti škriljci. Obe sirovine koristili su neolitski stanovnici centralnog Balkana za proizvodnju oruđa. Cela padina je prekrivena krupnim siparom u kome se nalaze praistorijski kameni rudarski batovi sa žljebom. Geofizička ispitivanja pokazala su da je prostor bogat orudnjenjem i rudarskim oknima. Na površini lokaliteta dokumentovano je više od dvadeset praistorijskih okana. Istraživanjima rudarskog okna koje se nalazi na samom vrhu brda, ispod puta koji vodi ka vrhu Mali Šturac, potvrđena je pretpostavka da se radi o praistorijskom rudniku iz perioda ranog eneolita kulture Bubanj-Hum I (oko 4.000. godina pre n.e.).

Arheološko nalazište je od velikog značaja s obzirom na to da je najveći poznati praistorijski rudnik bakra u Jugoistočnoj Evropi na osnovu površine koju zahvata, vidljivih rudarskih okana i nalaza rudarskih alatki. Nalazište je ugroženo radom i blizinom aktivnog rudokopa kompanije "Rudnik" a.d.

Metalni predmeti izrađeni od rude iz ovog rudnika otkriveni su na eneolitskoj nekropoli u Dolnoslavu, južno od Plovdiva (južna Bugarska), što dokazuje značaj najstarije eksploatacije rudnika i razgranate puteve trgovinske razmene sirovina na Balkanu.

3. Zaštićena okolina arheološkog nalazišta obuhvata sledeće katastarske parcele broj 2579 KO Rudnik u državnoj svojini, 20 i 3677 KO Majdan u državnoj svojini, kao i delove parcela 1446 KO Rudnik u državnoj svojini i 17 KO Majdan u državnoj svojini.

Granica zaštićene okoline arheološkog nalazišta ide spoljnom ivicom katastarske parcele broj 1446 KO Rudnik, u državnoj svojini, na istoku ograničenom koordinatama:

Tačka	y	x
A	7461951	4887806
B	7461953	4887594

i spoljnom ivicom katastarske parcele 17 KO Majdan, u državnoj svojini, na istoku ograničenom koordinatama:

Tačka	y	x
B	7461953	4887594
C	7461744	4887047

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite arheološkog nalazišta:

1) izgradnja infrastrukture dozvoljava se na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen i samo u funkciji prezentacije nalazišta;

2) zabrana izgradnje industrijskih, javnih, komercijalnih, stambenih i pomoćnih objekata i postrojenja;

3) promena oblika terena dozvoljava se samo u funkciji prezentacije arheološkog nalazišta;

4) zabrana izvođenja rudarskih radova i eksploatacije sirovina;

5) zabrana korišćenja teške mehanizacije na prostoru nalazišta;

6) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih i radioaktivnih;

7) zabrana neovlašćenog prikupljanja pokretnih arheoloških nalaza.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline arheološkog nalazišta:

1) izgradnja infrastrukture preko arheološkog nalazišta i promena oblika terena dozvoljava se samo uz prethodna sistematska i zaštitna arheološka iskopavanja samo u funkciji prezentacije arheološkog nalazišta i uz odgovarajuću prezentaciju nalaza;

2) izvođenje istražnih rudarskih radova dozvoljava se samo na osnovu utvrđenih uslova i saglasnosti nadležne ustanove zaštite kulturnih dobara na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

3) zabrana površinske eksploatacije sirovina;

4) zabrana promene namene površina do donošenja odgovarajućih planskih akata;

5) sađenje visoke vegetacije i pošumljavanje prostora dozvoljava se samo na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen ili na kome nije utvrđeno postojanje pokretnih arheoloških nalaza;

6) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih i radioaktivnih;

7) zabrana neovlašćenog prikupljanja pokretnih arheoloških nalaza.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".