PRAVILAO RADU BIRAČKIH ODBORA ZA SPROVOĐENJE IZBORA ZA PREDSEDNIKA REPUBLIKE, RASPISANIH ZA 2. APRIL 2017. GODINE ("Sl. glasnik RS", br. 18/2017) |
Ovim pravilima bliže se uređuje rad biračkih odbora na sprovođenju izbora za predsednika Republike, raspisanih za 2. april 2017. godine.
(1) Birački odbor neposredno sprovodi glasanje na biračkom mestu, obezbeđuje pravilnost i tajnost glasanja, utvrđuje rezultate glasanja na biračkom mestu i obavlja druge poslove određene zakonom, Uputstvom za sprovođenje izbora za predsednika Republika, raspisanih za 2. april 2017. godine ("Službeni glasnik RS", broj 16/17) i ovim pravilima.
(2) Birački odbor odlučuje većinom glasova od ukupnog broja članova.
(3) Rad biračkog odbora je javan.
(4) Dok je biračko mesto otvoreno i dok traje glasanje, svi članovi biračkog odbora ili njihovi zamenici moraju da budu na biračkom mestu ili da se u tome naizmenično smenjuju.
(5) Svi članovi i zamenici članova biračkog odbora su dužni da na biračkom mestu sve vreme i na vidnom mestu nose identifikacione kartice koje im obezbeđuje Republička izborna komisija.
(6) Članovima biračkog odbora koji su određeni da rukuju sprejom s nevidljivim mastilom, a glasaju na drugom biračkom mestu, omogućuje se da na njihovom biračkom mestu glasaju uz rešenje o imenovanju za člana biračkog odbora.
B - PRIJEM IZBORNOG MATERIJALA
(1) Radna tela i opštinske/gradske uprave su dužni da do 30. marta 2017. godine u 24 časa predaju biračkim odborima izborni materijal za sprovođenje izbora.
(2) Prilikom primopredaje 30. marta 2017. godine, birački odbor od radnog tela i opštinske/gradske uprave prima sledeći izborni materijal:
1) Listu kandidata za izbor predsednika Republike,
2) izvod iz Rešenja o određivanju biračkih mesta,
3) Rešenje o obrazovanju biračkog odbora u stalnom sastavu,
4) Rešenje o imenovanju članova biračkog odbora u proširenom sastavu,
5) izvod iz biračkog spiska po kome će glasati birači na biračkom mestu ili poseban izvod iz biračkog spiska po kome će glasati birači koji su na izvršenju zavodske sankcije,
6) poseban izvod iz biračkog spiska, ako na biračkom mestu glasaju birači koji su na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije,
7) potreban broj glasačkih listića za glasanje birača po izvodu iz biračkog spiska, odnosno posebnom izvodu iz biračkog spiska za glasanje birača na izvršenju zavodske sankcije,
8) potreban broj glasačkih listića za glasanje birača koji su na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, ako na biračkom mestu glasaju i ovi birači,
9) Kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije,
10) Obrazac Zapisnika o radu biračkog odbora na sprovođenju glasanja i utvrđivanju rezultata glasanja za izbor predsednika Republike,
11) Pravila o radu biračkih odbora,
12) Državnu zastavu Republike Srbije,
13) obrasce potvrda o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta,
14) Obrazac evidencije o prisustvu članova i zamenika članova biračkog odbora u stalnom sastavu na biračkom mestu, u dva primerka,
15) Obrazac evidencije o prisustvu članova i zamenika članova biračkog odbora u proširenom sastavu na biračkom mestu, u dva primerka,
16) ovlašćenja posmatrača za praćenje rada biračkih odbora, ako ih ima,
17) identifikacione kartice za članove biračkog odbora,
18) glasačku kutiju,
19) potreban broj paravana za obezbeđivanje tajnosti glasanja, u zavisnosti od broja birača koji treba da glasaju na biračkom mestu,
20) dva spreja za obeležavanje prsta birača,
21) dve UV lampe,
22) baterije za UV lampe,
23) pribor za pisanje (olovke i marker),
24) pribor za pečaćenje glasačke kutije i drugog izbornog materijala (pečat i pečatni vosak),
25) koverat u koji će birački odbor nakon glasanja staviti kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije,
26) koverat u koji će birački odbor nakon glasanja staviti neupotrebljene glasačke listiće,
27) koverat u koji će birački odbor nakon glasanja staviti nevažeće glasačke listiće,
28) koverat u koji će birački odbor nakon glasanja staviti važeće glasačke listiće,
29) koverat u koji će birački odbor nakon glasanja staviti potpisane potvrde o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta,
30) koverte u koje birači koji glasaju van biračkog mesta stavljaju svoj glasački listić,
31) koverte u koje birači koji glasaju van biračkog mesta stavljaju koverat sa svojim glasačkim listićem i potpisanom potvrdom o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta,
32) makaze, selotejp, lenjir, papir za pisanje.
(3) Materijal naveden u stavu 2. ovog člana naveden je u Zapisniku o primopredaji izbornog materijala pre glasanja između radnog tela i biračkog odbora na Obrascu IPR-11/17, koji potpisuju radno telo i članovi biračkog odbora koji preuzimaju izborni materijal.
(1) Biračkim odborima u inostranstvu izborni materijal iz člana 3. stav 2. tač. 1) do 5), tačke 7) i tač. 9) do 21) ovih pravila predaje neposredno koordinator Republičke izborne komisije, 27. marta 2017. godine, u sedištu Ministarstva spoljnih poslova.
(2) O primopredaji izbornog materijala iz stava 1. ovog člana sačinjava se zapisnik na Obrascu IPR-12/17, koji potpisuju koordinator Republičke izborne komisije i članovi biračkog odbora koji preuzimaju izborni materijal.
Osim materijala iz člana 3. ovih pravila, biračkom odboru se prilikom primopredaje izbornog materijala pre glasanja, dostavlja i kontrolni formular za logičko-računsko slaganje rezultata glasanja na biračkom mestu, čiji je obrazac u prilogu i sastavni je deo ovih pravila.
V - PRIPREMA ZA POČETAK GLASANJA
(1) Dana 2. aprila 2017. godine birački odbor se sastaje u 6,00 časova na biračkom mestu, da bi se izvršile pripreme za početak glasanja.
(2) Članovi biračkog odbora pripremaju početak glasanja sledećim redosledom: otvaraju vreću sa izbornim materijalom zapečaćenu sigurnosnom zatvornicom, utvrđuju da li je primljeni materijal za glasanje ispravan i potpun, uređuju biračko mesto i dogovaraju se o načinu rada i podeli zaduženja prilikom sprovođenja glasanja.
(3) Sigurnosnu zatvornicu koja je skinuta sa vreće sa izbornim materijalom birački odbor obavezno predaje radnom telu prilikom primopredaje izbornog materijala nakon glasanja.
a) Utvrđivanje potpunosti i ispravnosti izbornog materijala
(1) Primljeni izborni materijal birački odbor upoređuje sa stanjem iz zapisnika o primopredaji izbornog materijala iz člana 3. stav 3. i člana 4. stav 2. ovih pravila i tako utvrđuje da li je primljeni materijal potpun i ispravan.
(2) Ako nešto od izbornog materijala nedostaje, birački odbor to konstatuje u zapisniku o radu biračkog odbora i o tome odmah obaveštava radno telo.
(3) Ako biračkom odboru nije uručen dovoljan broj glasačkih listića, on otvara biračko mesto sa glasačkim listićima koje poseduje, a ostatak će mu biti dostavljen u toku glasanja.
Birački odbor uređuje prostoriju za glasanje tako da od ulaza do glasačke kutije, mesta za obavljanje izbornih radnji budu postavljena sledećim redosledom:
- mesto na kome član biračkog odbora rukuje UV lampom;
- mesto na kome se utvrđuje identitet birača;
- mesto na kome se nalazi izvod iz biračkog spiska i poseban izvod iz biračkog spiska za birače na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, ako glasaju na tom biračkom mestu;
- mesto na kome se uručuju glasački listići;
- mesto na kome član biračkog odbora rukuje sprejom za obeležavanje prsta birača;
- paravani za glasanje, koji moraju biti tako postavljeni da obezbede tajnost glasanja;
- glasačka kutija.
(1) Birački odbor proverava da li su na biračkom mestu i na 50 metara od biračkog mesta istaknute oznake kandidata za predsednika Republike, simboli predlagača kandidata (političkih stranaka, stranačkih koalicija, grupa građana) i drugi izborni propagandni materijal.
(2) Ako je na biračkom mestu i na 50 metara od biračkog mesta istaknut izborni propagandni materijal, birački odbor ga sam uklanja ili o potrebi da se on ukloni obaveštava nadležnu komunalnu službu.
Članovi biračkog odbora dogovaraju se o podeli rada, pri čemu je najvažnije da se utvrdi koji će članovi, odnosno zamenici članova, biti zaduženi za sprovođenje sledećih radnji:
- rukovanje UV lampom;
- utvrđivanje identiteta birača;
- rukovanje izvodom iz biračkog spiska i posebnim izvodom iz biračkog spiska za glasanje birača na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, ako glasaju na tom biračkom mestu;
- čuvanje i uručivanje glasačkih listića;
- rukovanje sprejom za obeležavanje prsta birača;
- poučavanje birača o tome kako se glasa.
(1) Pošto obavi pripreme za sprovođenje glasanja, birački odbor utvrđuje da glasanje može da počne, i to konstatuje u zapisniku o radu biračkog odbora.
(2) Pre otvaranja biračkog mesta, predsednik biračkog odbora u zapisnik o radu biračkog odbora unosi imena prisutnih članova i zamenika članova biračkog odbora (rubrika 1.1. Zapisnika).
(3) Osim upisivanja prisutnih članova i zamenika članova biračkog odbora u zapisnik o radu biračkog odbora, predsednik biračkog odbora je dužan da prisutne članove i zamenike članova biračkog odbora upiše u odgovarajuću evidenciju prisutnih članova i zamenika članova biračkog odbora u stalnom ili proširenom sastavu, koja služi kao osnov za isplatu naknada za rad u biračkom odboru.
Biračko mesto se otvara 2. aprila 2017. godine u 7,00 časova.
Provera ispravnosti glasačke kutije
(1) Provera ispravnosti glasačke kutije vrši se u prisustvu prvog birača koji dođe na biračko mesto, a rezultat provere upisuje se u kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije.
(2) Provera ispravnosti glasačkih kutija ne može se vršiti u prisustvu birača za koga je, nakon provere UV lampom, utvrđeno da je glasao na drugom biračkom mestu, koji nema važeću javnu ispravu za utvrđivanje identiteta, ili koji nije upisan u izvod iz biračkog spiska.
(3) Postupak provere se obavlja sledećim redosledom:
- kada na biračko mesto pristupi prvi birač koji nije član biračkog odbora (ni u stalnom niti u proširenom sastavu), birački odbor će izvršiti proveru UV lampom, utvrdiće njegov identitet i utvrdiće da li je upisan u izvod iz biračkog spiska;
- u prisustvu tog birača birački odbor proverava da li je glasačka kutija ispravna i prazna;
- popunjava se kontrolni list, koji potpisuju svi članovi biračkog odbora i birač koji je prvi došao na biračko mesto;
- u prisustvu prvog birača, kontrolni list se ubacuje u glasačku kutiju, koja se nakon toga zatvara i pečati jemstvenikom i pečatnim voskom;
- sve izvršene radnje konstatuju se u zapisniku o radu biračkog odbora.
D - GLASANJE NA BIRAČKOM MESTU
Kada birač dođe na biračko mesto, birački odbor je dužan da preduzme sledeće radnje: proverava da li je birač glasao na drugom biračkom mestu, utvrđuje identitet birača, proverava da li je birač upisan u izvod iz biračkog spiska, uručuje glasački listić, obeležava birača sprejom i poučava birača o načinu glasanja.
a) Provera da li je birač glasao na drugom biračkom mestu
(1) Kada uđe na biračko mesto, birač prilazi članu biračkog odbora sa UV lampom, koji proverava da li je kažiprst desne ruke birača već obeležen nevidljivim mastilom.
(2) U slučaju da birač nema kažiprst desne ruke, proverava se da li su nevidljivim mastilom obeleženi ostali prsti desne ruke, a ako birač nema desnu ruku, proverava se da li su nevidljivim mastilom obeleženi prsti leve ruke.
(3) Ako se nakon provere UV lampom utvrdi da je birač glasao na drugom biračkom mestu, on ne može da glasa i dužan je da bez odlaganja napusti biračko mesto.
b) Utvrđivanje identiteta birača
(1) Pošto se utvrdi da birač nije glasao, on prilazi sledećem članu biračkog odbora, saopštava mu svoje ime i prezime, predaje mu obaveštenje o danu i vremenu održavanja izbora i dokazuje svoj identitet.
(2) Birač ne može da glasa ako ne podnese dokaz o svom identitetu.
(3) Birač može da pristupi glasanju i bez obaveštenja o danu i vremenu održavanja izbora i birački odbor ne može da birača uslovi pokazivanjem tog obaveštenja, već mora da pristupi pronalaženju birača u izvodu iz biračkog spiska prema dostupnim podacima o biraču iz njegovog dokumenta kojim dokazuje identitet.
(4) Svoj identitet birač dokazuje važećom ličnom kartom, odnosno važećom putnom ispravom (pasošem), kao i važećom vozačkom dozvolom na čijem je obrascu naveden jedinstveni matični broj birača.
(5) U slučaju da na biračko mesto dođe birač koji poseduje važeći dokument iz stava 4. ovog člana u kojem je navedeno drugo prezime u odnosu na prezime navedeno u izvodu iz biračkog spiska, birački odbor treba tom biraču da omogući da glasa, bez obzira na tu okolnost, pod uslovom da na osnovu slike birača i jedinstvenog matičnog broja u dokumentu kojim dokazuje svoj identitet može da utvrdi da je u pitanju ista osoba.
(1) Birač koji je upisan u poseban izvod iz biračkog spiska za glasanje birača koji se nalaze na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, svoj identitet može da dokaže i vojnom knjižicom koja sadrži sliku birača i njegov jedinstveni matični broj građana.
(2) Birač koji glasa na biračkom mestu unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija, svoj identitet može da dokaže i odgovarajućom ispravom koju mu izdaje Uprava za izvršenje krivičnih sankcija.
v) Utvrđivanje da li je birač upisan u izvod iz biračkog spiska i uručivanje glasačkog listića
(1) Kada se utvrdi njegov identitet, birač prilazi članu biračkog odbora koji je zadužen za rukovanje izvodom iz biračkog spiska, koji pronalazi birača i zaokružuje redni broj ispred imena birača, a nakon toga se birač potpisuje na odgovarajućem mestu u izvodu iz biračkog spiska. Pošto se birač potpiše, član biračkog odbora mu predaje glasački listić.
(2) Birač koji je pismen i koji je u stanju da svojeručno napiše svoje ime i prezime, potpisuje se tako što svojeručno ispisuje svoj potpis na odgovarajućem mestu u izvodu iz biračkog spiska.
(3) Birač koji usled telesne ili senzorne onesposobljenosti (birač sa invaliditetom) nije u stanju da svojeručno napiše svoje ime i prezime u izvodu iz biračkog spiska, potpisuje se tako što će na odgovarajuće mesto u izvodu iz biračkog spiska otisnuti pečat koji sadrži podatke o njegovom ličnom identitetu, odnosno pečat sa ugraviranim potpisom.
(4) Birač koji nije pismen, odnosno birač sa invaliditetom koji ne poseduje pečat koji sadrži podatke o njegovom ličnom identitetu, odnosno pečat sa ugraviranim potpisom ne potpisuje se u izvodu iz biračkog spiska već to umesto njega čini njegov pomagač kojeg dovodi sa sobom na biračko mesto radi popunjavanja glasačkog listića.
(5) Odredbe st. 2) do 4) ovog člana shodno se primenjuju i u slučaju glasanja birača van biračkog mesta.
(1) Birački odbor ne sme vršiti nikakva dopisivanja ili druge promene u izvodu iz biračkog spiska.
(2) Birački odbor ne sme da dozvoli da glasa lice koje nije upisano u izvod iz biračkog spiska.
(3) Birački odbor ne sme da dopiše u izvod iz biračkog spiska lice koje nije upisano u izvod bez obzira na to što tvrdi da glasa na tom biračkom mestu, ili što ga članovi biračkog odbora lično poznaju.
(1) Birač može da glasa samo jedanput.
(2) Nijedno lice ne može dobiti više od jednog glasačkog listića, niti je dopušteno da jedno lice glasa umesto drugog lica. Glasanje uz pomagača iz člana 25. ovih pravila ne smatra se glasanjem umesto drugog lica.
(1) Tek kada mu se uruči glasački listić, birač prilazi članu biračkog odbora koji mu specijalnim sprejom obeležava kažiprst desne ruke ispod korena nokta kao znak da je glasao.
(2) Biraču koji nema kažiprst desne ruke biće obeležen sledeći dostupan prst udesno i konačno palac te ruke, ispod korena nokta.
(3) Biraču koji nema desnu šaku, biće obeležen kažiprst leve ruke, odnosno sledeći dostupan prst ulevo i konačno palac te ruke, ispod korena nokta.
(4) Ako nije moguće da se tako obeleže prsti birača, obeležavanje se ne obavlja.
d) Popunjavanje glasačkog listića
(1) Birač popunjava glasački listić iza paravana za glasanje pošto ga član biračkog odbora pouči o načinu glasanja, ako birač to zahteva.
(2) Član biračkog odbora će posebno upozoriti birača:
- da može da glasa samo za jednog kandidata za predsednika Republike, zaokruživanjem rednog broja ispred imena i prezimena kandidata;
- da je glasanje tajno i da se obavlja iza paravana za glasanje;
- da je glasanje slobodno i da niko nema pravo da sprečava ili primorava birača da glasa, da ga poziva na odgovornost zbog toga što jeste ili nije glasao ili da traži od birača da se izjasni zašto je i za koga je glasao.
(3) Pošto popuni glasački listić, birač sâm presavija glasački listić tako da se ne vidi kako je glasao i stavlja glasačke listiće u glasačku kutiju, a zatim napušta biračko mesto.
(1) Birački odbor je dužan da se stara o obezbeđivanju tajnosti glasanja.
(2) Birački odbor je dužan da organizuje glasanje tako da niko ne može videti kako birač popunjava glasački listić.
(3) U prostoriji u kojoj se glasa može biti prisutno samo onoliko birača koliko ima mesta na kojima je obezbeđena tajnost glasanja.
Đ - POSEBNA PRAVILA GLASANJA ZA LICA SA INVALIDITETOM I SPREČENIH LICA
(1) Birački odbor je dužan da osobi koja se kreće uz pomoć psa vodiča i ima odgovarajuću ispravu za kretanje uz pomoć psa vodiča, omogući slobodan pristup objektu u kojem je biračko mesto i samom biračkom mestu, kao objektu u javnoj upotrebi, kako je to propisano Zakonom o kretanju uz pomoć psa vodiča.
(2) Pod odgovarajućom ispravom za kretanje uz pomoć psa vodiča smatra se:
1) dokaz o stečenim znanjima, sposobnostima i veštinama za kretanje sa psom vodičem - za osobu koja se kreće uz pomoć psa vodiča;
2) dokaz o završenoj obuci - za psa vodiča.
a) Lice koje nije u stanju da popuni glasački listić
(1) Birač koji ne može sam da popuni glasački listić (slepo lice, lice sa drugim vidovima invaliditeta ili nepismeno lice) ima pravo da na biračko mesto povede pomagača koji će umesto njega popuniti glasački listić onako kako mu birač odredi.
(2) U zapisnik o radu biračkog odbora se upisuje:
- ukupan broj birača koji su glasali uz pomoć pomagača,
- koliko je od tog broja glasalo slepih lica, koliko lica sa drugim vidovima invaliditeta i koliko nepismenih lica,
- pod kojim rednim brojevima su ti birači upisani u izvod iz biračkog spiska.
b) Lice koje nije u stanju da dođe na biračko mesto
(1) Birač koji nije u stanju da glasa na biračkom mestu (nemoćno ili sprečeno lice) obaveštava birački odbor najkasnije do 11,00 časova na dan glasanja, da želi da glasa.
(2) Nemoćnim i sprečenim licima smatraju se lica koja iz zdravstvenih razloga nisu u mogućnosti da dođu na biračko mesto, osobe sa invaliditetom i nemoćna stara lica.
(3) Nemoćnim i sprečenim licima ne smatraju se lica koja zbog prirode posla koji obavljaju nisu u mogućnosti da u vreme dok je biračko mesto otvoreno obave glasanje na biračkom mestu.
(4) Pošto utvrdi da je nemoćno ili sprečeno lice u smislu stava 2. ovog člana upisano u izvod iz biračkog spiska, predsednik biračkog odbora zadužuje tri člana biračkog odbora u proširenom sastavu, koji su predstavnici predlagača tri različita kandidata za predsednika Republike (poverenici biračkog odbora) da sprovedu glasanje van biračkog mesta.
(5) Poverenici biračkog odbora odlaze kod birača, utvrđuju njegov identitet i vrše proveru UV lampom.
(6) Potom poverenici biračkog odbora predaju službeni koverat u kojem se nalaze: glasački listić, lista kandidata, potvrda o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta i poseban koverat u koji će biti stavljen popunjeni glasački listić.
(7) Nakon toga, poverenici biračkog odbora specijalnim sprejom obeležavaju prst birača, na način utvrđen članom 21. ovih pravila.
(1) Pošto upoznaju birača s načinom glasanja, poverenici biračkog odbora napuštaju prostoriju u kojoj birač glasa.
(2) Ako birač koji glasa van biračkog mesta nije u stanju da popuni glasački listić (slepo, invalidno ili nepismeno lice), on može da glasa uz pomoć pomagača kojeg sam odredi, na isti način na koji tu pomoć koriste slepa, invalidna ili nepismena lica koja glasaju na biračkom mestu.
(3) Pošto glasa, birač potpisuje potvrdu o svom izbornom pravu.
(4) Potom stavlja popunjeni i presavijeni glasački listić u poseban koverat koji poverenici biračkog odbora pred njim pečate žigom na pečatnom vosku.
(5) Tako zapečaćen poseban koverat birač stavlja zajedno s potpisanom potvrdom o svom izbornom pravu u službeni koverat koji posle toga poverenici biračkog odbora pred njim pečate žigom na pečatnom vosku.
(6) Pre pečaćenja službene koverte sa posebnom kovertom i potvrdom o izbornom pravu, poverenici biračkog odbora obavezno moraju da provere da li je birač potpisao potvrdu o izbornom pravu.
(1) Odmah po povratku na biračko mesto, poverenici biračkog odbora predaju službeni koverat biračkom odboru, koji otvara službeni koverat u kojem se nalazi potpisana potvrda o izbornom pravu i zaokružuje redni broj pod kojim je birač upisan u izvod iz biračkog spiska.
(2) Zatim birački odbor otvara zapečaćeni koverat i iz njega vadi presavijeni glasački listić i ubacuje ga u glasačku kutiju.
(3) Ako nedostaje potpisana potvrda o izbornom pravu, smatra se da birač nije glasao, što se unosi u zapisnik o radu biračkog odbora.
(4) Birački odbor unosi u zapisnik o radu biračkog:
- ukupan broj birača koji su glasali van biračkog mesta;
- koliko je od tog broja glasalo lica koja nisu mogla da dođu na biračko mesto iz zdravstvenih razloga, koliko lica sa invaliditetom i koliko nemoćnih starih lica,
- pod kojim rednim brojevima su ti birači upisani u izvod iz biračkog spiska,
(5) Birački odbor nakon glasanja, uz ostali izborni materijal, u posebnoj koverti prilaže i potpisane potvrde o izbornom pravu svih birača koji su glasali van biračkog mesta.
(6) Glasanje birača van biračkog mesta može se obaviti samo na području opštine, grada, odnosno gradske opštine kojoj pripada biračko mesto.
E - ODRŽAVANJE REDA NA BIRAČKOM MESTU
(1) Zabranjeno je zadržavanje na biračkom mestu svih lica koja nemaju prava i dužnosti u vezi sa sprovođenjem izbora.
(2) Na biračkom mestu zabranjeno je korišćenje mobilnih telefona i drugih sredstava veza i komunikacija, kao i foto-aparata i kamera.
(3) Na biračkom mestu je zabranjeno da se, van službene evidencije u izvodima iz biračkog spiska, prave spiskovi birača koji su izašli na glasanje (upisivanjem imena ili rednog broja iz izvoda iz biračkog spiska birača koji su izašli, ili nisu izašli na glasanje).
(4) Izuzetno, dozvoljeno je da članovi biračkog odbora koji su zaduženi da rukuju izvodima iz biračkog spiska, upisivanjem crtica na posebnom listu hartije, vode evidenciju o izlaznosti birača i da podatke o izlaznosti saopštavaju svim članovima biračkog odbora.
(5) Povreda zabrana iz st. 1, 2. i 3. ovog člana smatra se narušavanjem reda na biračkom mestu.
(1) Pripadnici policije na dužnosti mogu ući na biračko mesto samo ako su na biračkom mestu narušeni red i mir, na poziv predsednika biračkog odbora.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, policajac u uniformi može da uđe na biračko mesto za koje je upisan u izvod iz biračkog spiska da bi glasao, pod uslovom da ne nosi oružje i druga sredstva prinude.
(1) Predstavnici medija mogu da budu prisutni na biračkom mestu samo radi pripreme izveštaja o toku glasanja na biračkom mestu.
(2) Sve vreme od otvaranja do zatvaranja biračkog mesta, birački odbor obaveštava Republičku izbornu komisiju o toku glasanja u skladu sa posebnom odlukom Republičke izborne komisije.
(1) Birački odbor je dužan da održava red na biračkom mestu.
(2) Ako se na biračkom mestu naruši red, birački odbor može da prekine glasanje dok se red ne uspostavi. Razlozi za prekid glasanja i trajanje prekida glasanja unose se u zapisnik o radu biračkog odbora.
(3) Ako je prekid glasanja trajao duže od jednog časa, glasanje se produžava za onoliko vremena koliko je prekid trajao.
(1) Birački odbor je dužan da posmatračima kojima je Republička izborna komisija odobrila praćenje izbora i izdala akreditacije, omogući nesmetano praćenje svake izborne radnje i da u zapisniku o svom radu konstatuje njihovo prisustvo (Obrazac IPR-13/17 - rubrika 8b).
(2) Birački odbor može da udalji posmatrača sa biračkog mesta ako narušava red na biračkom mestu, ometa rad biračkog odbora, a posebno ako na bilo koji način pokuša da učestvuje u radu biračkog odbora, što konstatuje u svom zapisniku o radu biračkog odbora, uz navođenje razloga za udaljavanje.
(1) Biračko mesto se zatvara u 20,00 časova.
(2) Biračima koji su se zatekli na biračkom mestu prilikom zatvaranja biračkog mesta, omogućava se da glasaju.
(3) Kao birač koji se zatekao na biračkom mestu smatra se birač koji se u 20,00 časova nalazi na biračkom mestu ili neposredno ispred.
(4) Birače koji se zateknu na biračkom mestu birački odbor obaveštava da mogu da glasaju.
(5) Predsednik biračkog odbora dužan je da odredi člana ili zamenika člana biračkog odbora koji će da utvrdi broj birača koji su se zatekli na biračkom mestu, da utvrdi redosled po kome oni glasaju, da stane iza poslednjeg zatečenog birača kako bi označio kraj reda i da sačeka da glasaju svi birači koji su se zatekli na biračkom mestu.
Z - UTVRĐIVANJE REZULTATA GLASANJA
a) Postupak popunjavanja kontrolnog formulara
(1) Posle zatvaranja biračkog mesta birački odbor utvrđuje rezultate glasanja na biračkom mestu.
(2) Utvrđivanju rezultata glasanja moraju da prisustvuju svi članovi biračkog odbora ili njihovi zamenici.
(3) Tokom utvrđivanja rezultata glasanja, birački odbor prvo popunjava kontrolni formular za proveru logičko-računske ispravnosti rezultata glasanja na biračkom mestu (u daljem tekstu: kontrolni formular). Nakon popunjavanja kontrolnog formulara i izvršene logičko-računske kontrole, rezultati glasanja unose se u Zapisnik o radu biračkom odbora na utvrđivanju rezultata glasanja na biračkom mestu (Obrazac IPR-13/17).
(4) Postupak popunjavanja kontrolnog formulara sprovodi se na sledeći način:
1) prvo se na osnovu broja birača upisanih u izvod iz biračkog spiska, spisak naknadnih promena u biračkom spisku, ako je dostavljen uz izvod iz biračkog spiska, i u poseban izvod iz biračkog spiska za glasanje birača koji se nalaze na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, ako glasaju na tom biračkom mestu, utvrđuje ukupan broj upisanih birača na biračkom mestu, koji se upisuje u rubriku 12.1. kontrolnog formulara;
2) nakon toga se u rubriku 12.2. kontrolnog formulara upisuje broj primljenih glasačkih listića;
3) potom se prebrojavaju neupotrebljeni glasački listići i taj broj se upisuje u rubriku 12.3. kontrolnog formulara;
4) zatim se prebrojavaju birači koji su zaokruženi u izvodu iz biračkog spiska, spisku naknadnih promena u biračkom spisku i posebnom izvodu iz biračkog spiska i tako se utvrđuje broj birača koji su izašli na izbore, koji se upisuje u rubriku 12.4. kontrolnog formulara;
5) nakon toga se otvara glasačka kutija i proverava da li se u njoj nalazi kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije;
6) potom se prebrojavaju svi glasački listići koji se nalaze u glasačkoj kutiji i tako se utvrđuje broj birača koji su glasali, koji se upisuje u rubriku 12.5. kontrolnog formulara;
7) glasački listići se, potom, razvrstavaju na važeće i nevažeće;
8) prebrojavaju se prvo nevažeći glasački listići i taj broj se upisuje u rubriku 12.6. kontrolnog formulara;
9) zatim se prebrojavaju svi važeći glasački listići i taj broj se upisuje u rubriku 12.7. kontrolnog formulara;
10) nakon toga se važeći glasački listići razvrstavaju po kandidatima za predsednika Republike, utvrđuje se broj glasova koji je dat svakom od kandidata i svaki od tih brojeva se upisuje u odgovarajuće polje u tabeli u okviru rubrike 12.8. kontrolnog formulara;
(5) Birački odbor mora da obrati pažnju da kontrolni list slučajno ne ubroji među glasačke listiće. Osim toga, u slučaju da neki birački odbor zalepi jedan glasački listić na glasačku kutiju, taj glasački listić, nakon glasanja treba da ubroji među neupotrebljene glasačke listiće.
v) Razlikovanje važećeg i nevažećeg glasačkog listića
(1) Nevažeći glasački listić je glasački listić koji nije popunjen ili glasački listić koji je tako popunjen da se ne može pouzdano utvrditi za kog kandidata je birač glasao, kao na primer:
- listić na kome je birač zaokružio ili podvukao više od jednog rednog broja ispred imena i prezimena kandidata;
- listić na kome je birač zaokružio ili podvukao više od jednog imena i prezimena kandidata;
- listić na kome je birač zaokružio ili podvukao više od jednog naziva predlagača kandidata.
(2) Važeći glasački listić jeste onaj na kome je zaokružen jedan redni broj ispred imena i prezimena kandidata, kao i glasački listić koji je popunjen na način iz kojeg se sa sigurnošću može zaključiti za koga je birač glasao, kao na primer:
- ako je na glasačkom listiću birač zaokružio ili podvukao ime i/ili prezime kandidata;
- ako je na glasačkom listiću birač zaokružio ili podvukao naziv predlagača kandidata;
- ako je na glasačkom listiću birač zaokružio ili podvukao deo naziva predlagača kandidata;
- ako je na glasačkom listiću birač zaokružio ili podvukao i redni broj i ime i prezime kandidata i naziv predlagača tog kandidata;
- ako je na glasačkom listiću birač zaokružio ili podvukao redni broj kandidata i/ili ime i prezime kandidata i/ili naziv predlagača kandidata.
(3) Ako je glasački listić popunjen na način iz koga se može pouzdano utvrditi za kog kandidata je birač glasao, on će biti važeći uprkos tome:
- što su na listiću ispisani ili nacrtani komentari, parole i druge poruke;
- što su imena drugih kandidata ili nazivi drugih predlagača kandidata precrtani.
I - LOGIČKO-RAČUNSKA KONTROLA UTVRĐENIH REZULTATA GLASANJA
(1) Pošto popuni kontrolni formular i utvrdi rezultate glasanja na biračkom mestu na način iz člana 35. ovih pravila, birački odbor je dužan da izvrši logičko-računsku kontrolu utvrđenih rezultata koje je upisao u kontrolni formular.
(2) Logičko-računska kontrola iz stava 1. ovog člana obuhvata: računsko slaganje podataka o biračima, računsko slaganje podataka o biračima i glasačkim listićima i računsko slaganje podataka o glasačkim listićima i glasovima.
a) Računsko slaganje podataka o biračima
(1) Ukupan broj birača koji su glasali (rubrika 12.5. kontrolnog formulara) jednak je broju glasačkih listića koji se nalaze u glasačkoj kutiji.
(2) Ukupan broj birača koji su glasali (rubrika 12.5. kontrolnog formulara) može biti jednak ili manji od broja birača upisanih u izvodu iz biračkog spiska, spisku naknadnih promena u biračkom spisku i u posebnom izvodu iz biračkog spiska (rubrika 12.1. kontrolnog formulara).
b) Računsko slaganje podataka o biračima i glasačkim listićima
(1) Ukupan broj glasačkih listića koji se nalaze u glasačkoj kutiji (rubrika 12.5. kontrolnog formulara) jednak je ili manji od broja birača koji su izašli na izbore (rubrika 12.4. kontrolnog formulara).
(2) Broj primljenih glasačkih listića (rubrika 12.2. kontrolnog formulara) jednak je zbiru: broja neupotrebljenih glasačkih listića (rubrika 12.3. kontrolnog formulara) i broja birača koji su izašli na izbore (rubrika 12.4. kontrolnog formulara).
v) Računsko slaganje podataka o glasačkim listićima i glasovima
(1) Broj glasačkih listića koji se nalaze u glasačkoj kutiji (rubrika 12.5. kontrolnog formulara) jednak je zbiru: broja nevažećih glasačkih listića (rubrika 12.6. kontrolnog formulara) i broja važećih glasačkih listića (rubrika 12.7. kontrolnog formulara).
(2) Broj važećih glasačkih listića (rubrika 12.7. kontrolnog formulara) jednak je zbiru broja glasova koje su dobile svi kandidati za predsednika Republike (tabela u rubrici 12.8. kontrolnog formulara).
J - POPUNJAVANJE ZAPISNIKA O RADU BIRAČKOG ODBORA
(1) Pošto konstatuje da su nakon izvršene logičko-računske kontrole u skladu sa odredbama čl. 38-40. ovih pravila, rezultati glasanja logičko-računski ispravni, birački odbor popunjava Zapisnik o radu biračkog odbora (Obrazac IPR-13/17), tako što u zapisnik čitko upisuje:
1) datum i mesto glasanja;
2) broj i naziv biračkog mesta;
3) podatke o glasanju birača na biračkom mestu uz pomoć pomagača (rubrika 5. Zapisnika);
4) podatke o glasanju birača van biračkog mesta (rubrika 6. Zapisnika);
5) da li je u glasačkoj kutiji pronašao kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije (rubrika 10.3. Zapisnika);
6) ukupan broj upisanih birača (iz rubrike 12.1. kontrolnog formulara u rubriku 12.1. Zapisnika);
7) broj primljenih glasačkih listića (iz rubrike 12.2. kontrolnog formulara u rubriku 12.2. Zapisnika);
8) broj neupotrebljenih glasačkih listića (iz rubrike 12.3. kontrolnog formulara u rubriku 12.3. Zapisnika);
9) broj birača izašlih na izbore (iz rubrike 12.4. kontrolnog formulara u rubriku 12.4. Zapisnika);
10) broj birača koji su glasali (iz rubrike 12.5. kontrolnog formulara u rubriku 12.5. Zapisnika);
11) broj nevažećih glasačkih listića (iz rubrike 12.6. kontrolnog formulara u rubriku 12.6. Zapisnika);
12) broj važećih glasačkih listića (iz rubrike 12.7. kontrolnog formulara u rubriku 12.7. Zapisnika);
13) broj glasova datih za svakog kandidata za predsednika Republike (iz tabele u okviru rubrike 12.8. kontrolnog formulara u odgovarajuću rubriku u tabeli u okviru rubrike 12.8. Zapisnika).
Pošto završi sa upisivanjem rezultata glasanja u Zapisnik o radu biračkog odbora, birački odbor:
1) kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije stavlja u poseban koverat koji pečati i na kojem ispisuje da je u njemu kontrolni list;
2) neupotrebljene glasačke listiće stavlja u poseban koverat koji pečati i na kojem ispisuje da su u njemu neupotrebljeni glasački listići;
3) nevažeće glasačke listiće stavlja u poseban koverat koji pečati i na kojem ispisuje da su u njemu nevažeći glasački listići;
4) sve važeće glasačke listiće stavlja u poseban koverat koji pečati i na kojem ispisuje da su u njemu važeći glasački listići;
5) potvrde o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta stavlja u poseban koverat koji pečati i na kojem ispisuje da su u njemu potvrde o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta.
U zapisnik o radu biračkog odbora unose se i primedbe i mišljenja članova i zamenika članova biračkog odbora u stalnom i proširenom sastavu.
(1) Zapisnik o radu biračkog odbora potpisuju svi članovi biračkog odbora.
(2) Ako zapisnik o radu biračkog odbora ne potpišu svi članovi biračkog odbora, to se konstatuje u zapisniku o radu biračkog odbora i uz to se eventualno navode i razlozi zbog kojih zapisnik nije potpisan od strane svih članova biračkog odbora, ili njihovih zamenika.
(1) Zapisnik o radu biračkog odbora izrađuje se na propisanom obrascu IPR-13/17 koji se štampa u šest primeraka.
(2) Prvi primerak zapisnika o radu biračkog odbora obavezno se dostavlja radnom telu Republičke izborne komisije.
(3) Drugi primerak zapisnika ističe se na biračkom mestu na javni uvid.
(4) Preostala četiri primerka zapisnika se uručuju predstavnicima predlagača kandidata koji su osvojili najveći broj glasova na biračkom mestu.
(5) Birački odbor u inostranstvu dostavlja prvi primerak zapisnika o radu biračkog odbora neposredno koordinatoru Republičke izborne komisije u prostorijama Republičke izborne komisije u zgradi Narodne skupštine u Beogradu, Ulica kralja Milana 14.
K - DOSTAVLJANJE IZBORNOG MATERIJALA POSLE GLASANJA
(1) Pošto utvrdi rezultate glasanja na biračkom mestu, birački odbor određuje lica koja će, uz predsednika biračkog odbora, odnosno zamenika predsednika biračkog odbora, biti odgovorna za predaju izbornog materijala radnom telu Republičke izborne komisije.
(2) Svi članovi i zamenici članova biračkog odbora imaju pravo da prisustvuju primopredaji izbornog materijala radnom telu Republičke izborne komisije posle glasanja.
(1) Članovi biračkog odbora, bez odlaganja, u zgradi opštine, grada, odnosno gradske opštine predaju radnom telu Republičke izborne komisije sledeći izborni materijal:
- prvi primerak Zapisnika o radu biračkog odbora;
- izvod iz biračkog spiska i poseban izvod iz biračkog spiska, ako su na biračkom mestu glasali i birači koji se nalaze na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije;
- zapečaćeni koverat sa kontrolnim listom za proveru ispravnosti glasačke kutije;
- zapečaćeni koverat sa neupotrebljenim glasačkim listićima;
- zapečaćeni koverat sa nevažećim glasačkim listićima;
- zapečaćeni koverat sa važećim glasačkim listićima;
- zapečaćeni koverat sa potvrdama o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta;
- sigurnosnu zatvornicu koja je korišćena za pečaćenje vreće sa izbornim materijalom prilikom primopredaje izbornog materijala između radnog tela i biračkog odbora pre glasanja.
(2) Izvod iz biračkog spiska, poseban izvod iz biračkog spiska, ako su na biračkom mestu glasali i birači koji se nalaze na odsluženju vojnog roka, na vojnoj vežbi ili na školovanju u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, prvi primerak Zapisnika o radu biračkog odbora i zapečaćeni koverat sa potpisanim potvrdama o izbornom pravu za glasanje van biračkog mesta, birački odbor predaje odvojeno od ostalog izbornog materijala, koji se pakuje u vreću za odlaganje izbornog materijala i tako predaje radnom telu, odnosno koordinatoru Republičke izborne komisije.
(3) Preostali materijal (identifikacione kartice, glasačku kutiju, paravane za glasanje, UV lampe, pribor za pisanje i dr.) birački odbor predaje opštinskoj/gradskoj upravi, odnosno upravi gradske opštine.
(1) Posle glasanja u zavodu za izvršenje zavodskih sankcija, birački odbor, bez odlaganja, odgovarajući izborni materijal iz člana 47. stav 1. ovih pravila predaje radnom telu Republičke izborne komisije u zgradi opštine, grada, odnosno gradske opštine.
(2) Posle glasanja u inostranstvu, birački odbor bez odlaganja prenosi izborni materijal sa biračkog mesta u inostranstvu u Republiku Srbiju, na način na koji se dostavlja diplomatska pošiljka i predaje ga neposredno koordinatoru Republičke izborne komisije u prostorijama Republičke izborne komisije u zgradi Narodne skupštine u Beogradu, Ulica kralja Milana 14.
O primopredaji izbornog materijala iz čl. 47. i 48. ovih pravila sačinjavaju se zapisnici na obrascima IPR-14/17 i IPR-16/17.
(1) Prilikom predaje izbornog materijala, predsednik biračkog odbora, odnosno zamenik predsednika biračkog odbora, dužan je da radnom telu i opštinskoj/gradskoj upravi, odnosno upravi gradske opštine, preda i po jedan primerak popunjene evidencije o prisutnosti na biračkom mestu članova i zamenika članova biračkog odbora u stalnom i proširenom sastavu.
(2) Predsednik biračkog odbora, odnosno zamenik predsednika biračkog odbora u inostranstvu po jedan primerak evidencija o prisutnosti na biračkom mestu članova i zamenika članova biračkog odbora u stalnom odnosno proširenom sastavu predaje koordinatoru Republičke izborne komisije, dok druge primerke dostavlja Ministarstvu spoljnih poslova.
Ova pravila stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
REPUBLIKA SRBIJA |
|
Republička izborna komisija |
Izbori za predsednika Republike, 2. april 2017. godine |
KONTROLNI FORMULAR
ZA LOGIČKO-RAČUNSKO SLAGANJE REZULTATA GLASANJA NA BIRAČKOM MESTU
VAŽNO: Ovaj formular se popunjava pre nego što se rezultati glasanja upišu u Zapisnik o radu biračkog odbora na sprovođenju glasanja i utvrđivanju rezultata glasanja za izbor predsednika Republike (IPR-13/17) |
Redni broj biračkog mesta: ____________ Naziv opštine/grada/zavoda/strane države: _________________________________________________ |
12.1. |
Ukupno
upisanih birača: |
|
12.2. |
Broj primljenih glasačkih listića: |
|
12.3. |
Broj neupotrebljenih glasačkih listića: |
|
12.4. |
Broj
birača izašlih na izbore: |
|
12.5. |
Broj birača koji su glasali (broj glasačkih listića u glasačkoj kutiji): |
|
12.6. |
Broj nevažećih glasačkih listića: |
|
12.7. |
Broj važećih glasačkih listića: |
|
12.8. |
Broj glasova koji je dobio svaki kandidat za predsednika Republike |
||
Redni broj |
Ime i prezime kandidata |
Naziv predlagača kandidata |
Broj glasova koji je dobio kandidat |
1) |
|
|
|
navesti sve kandidate, kao pod 1) |
|||
UPUTSTVO za logičko-računsku kontrolu ispravnosti rezultata unetih u ovaj formular
Postupak kontrole se sprovodi sledećim redosledom:
1. sabrati broj glasova po kandidatima (rubrika 12.8). Ovaj zbir mora biti jednak broju važećih glasačkih listića (rubrika 12.7);
2. na ovaj zbir dodati broj nevažećih glasačkih listića (rubrika 12.6), što daje broj birača koji su glasali, odnosno broj glasačkih listića koji se nalaze u glasačkoj kutiji (rubrika 12.5);
3. na to dodati broj neupotrebljenih glasačkih listića (rubrika 12.3). Novonastali zbir mora biti manji ili jednak broju primljenih glasačkih listića (rubrika 12.2);
4. na kraju sabrati broj birača izašlih na izbore (rubrika 12.4) i broj neupotrebljenih glasačkih listića (rubrika 12.3). Zbir mora da bude jednak broju primljenih glasačkih listića (rubrika 12.2).
Napomena 1: Broj ukupno upisanih birača (rubrika 12.1.) obavezno treba da bude upisan.
Napomena 2: Kontrolni list se ne sme ubrajati u upotrebljene ili neupotrebljene glasačke listiće.
Napomena 3: U slučaju da neki birački odbor zalepi jedan glasački listić na glasačku kutiju, taj glasački listić, nakon glasanja treba da ubroji među neupotrebljene glasačke listiće
Nakon logičko-računske kontrole podatke prepisati u Zapisnik (IPR-13/17)
• Zapisnik mora biti čitko popunjen.
• Ukoliko nema grešaka, podatke prepisati u Zapisnik.
• Ukoliko ima grešaka, ponovo izvršiti kontrolu, pa ako i dalje ima grešaka, potrebno je ponovo prebrojati glasačke listiće.
• Ukoliko se iz ovog formulara u Zapisnik (IPR-13/17) pogrešno prepiše podatak (rubrike od 12.1 do 12.8), potrebno ga je precrtati i pored njega upisati ispravan. Osoba koja je izvršila korekciju treba da se potpiše pored ispravljenog podatka.
Najčešće formalne nepravilnosti na Zapisniku (IPR-13/17) |
• Nije potpisan od strane nijednog člana biračkog odbora.
• Nije potpun - nedostaje pojedina strana.
• Zapisnik je kopija/fotokopija.
• Zapisnik je imao ispravku (rubrike od 12.1 do 12.8) pored koje nije bilo potpisa, kako bi se videlo ko je ispravku sproveo.
Kako treba da izgleda ispravno popunjen i uredan Zapisnik (IPR-13/17) |
• Sve rubrike u Zapisniku (rubrike od 12.1 do 12.8) treba da budu popunjene.
• Zapisnik mora biti čitko popunjen.
• Zapisnik nema logičko-računsku grešku.
• Zapisnik je potpisan od strane članova Biračkog odbora.
• Zapisnik je potpun - ima sve potrebne strane.
• Zapisnik je original, a ne kopija/fotokopija.
• Zapisnik je imao logičko-računsku ispravku pored koje stoji potpis lica koje je ispravku izvršilo.