ODLUKAO SLUČAJEVIMA I USLOVIMA PLAĆANJA, NAPLAĆIVANJA, UPLATA I ISPLATA U EFEKTIVNOM STRANOM NOVCU("Sl. glasnik RS", br. 51/2015, 3/2016, 29/2016, 91/2016 i 24/2017) |
1. Ovom odlukom propisuju se slučajevi u kojima se plaćanje, naplaćivanje, uplata i isplata u Republici Srbiji mogu vršiti u efektivnom stranom novcu, kao i uslovi pod kojima se vrše.
2. Plaćanje/naplaćivanje/uplata/isplata u efektivnom stranom novcu, u smislu ove odluke, mogu se vršiti u vrstama deviza propisanim odlukom kojom se utvrđuju vrste deviza i efektivnog stranog novca koje se kupuju i prodaju na deviznom tržištu.
Izuzetno od stava 1. ove tačke, uplate i isplate u smislu tačke 16. stav 1. ove odluke mogu se vršiti i u vrstama efektivnog stranog novca koje se mogu kupovati i prodavati na deviznom tržištu, u skladu sa odlukom iz stava 1. ove tačke.
3. Rezident - pravno lice, preduzetnik i ogranak stranog pravnog lica mogu, u obavljanju delatnosti za koju su registrovani, vršiti naplatu u efektivnom stranom novcu u sledećim slučajevima:
1) po osnovu izvoza robe i usluga koji se ne može naplatiti preko banke, do iznosa od 15.000 evra po transakciji;
2) po osnovu prodaje robe na međunarodnom aerodromu u slobodnim carinskim prodavnicama i pružanja usluga ishrane i pića u ugostiteljskim objektima posle carinske kontrole;
3) po osnovu prodaje goriva i maziva, te otpreme i prihvata stranih vazduhoplova i brodova;
4) po osnovu prodaje putničkih karata i prehrambenih i drugih proizvoda putnicima u toku međunarodnog putničkog prevoza;
5) po osnovu prodaje putničkih karata za međunarodni saobraćaj koja se vrši za račun nerezidenta;
5a) po osnovu prodaje putničkih karata stranim državljanima - migrantima koji dolaze iz zemalja u kojima su njihovi životi u opasnosti, u domaćem železničkom putničkom prevozu organizovanom radi tranzita tih lica preko teritorije Republike Srbije između graničnih stanica u Republici Srbiji;
6) po osnovu naplate putarine za vozila strane registracije;
7) po osnovu naplate naknade za upotrebu državnog puta u Republici Srbiji za vozila registrovana u inostranstvu.
4. Efektivni strani novac ostvaren u slučajevima iz tačke 3. odredbe od 1) do 6) ove odluke, rezident iz te tačke uplaćuje na svoj devizni račun kod banke najkasnije u roku od tri radna dana od dana naplate, a efektivni strani novac ostvaren u slučaju iz tačke 3. odredba pod 7) ove odluke - najkasnije u roku od petnaest dana od dana naplate.
Rezident iz tačke 3. ove odluke dužan je da pri uplati efektivnog stranog novca na svoj devizni račun u banci priloži dokumentaciju kojom dokazuje osnov po kojem je stekao taj novac (jedinstvena carinska isprava za izvoz robe, ugovor ili faktura za izvoz usluge, ugovor ili profaktura za avansnu naplatu izvoza, izjava odgovornog lica da se izvoz robe i usluga ne može naplatiti preko banke, račun i sl.).
5. Rezident iz tačke 3. ove odluke može, u slučajevima iz odredaba od 2) do 7) te tačke, pri uplati efektivnog stranog novca kod banke u svojoj deviznoj blagajni zadržati najviše 5% iznosa poslednjeg dnevnog prometa ostvarenog u efektivnom stranom novcu - radi vraćanja ostatka ovog novca kupcu.
Banka može rezidentu iz stava 1. ove tačke, radi formiranja devizne blagajne, isplatiti efektivni strani novac u iznosu potrebnom za početak naplate u tom novcu koji je utvrđen odlukom nadležnog organa tog rezidenta.
6. Rezident koji pruža usluge međunarodnog robnog i putničkog prevoza može u svojoj deviznoj blagajni držati efektivni strani novac za plaćanje naknade troškova za službeno putovanje u inostranstvo zaposlenog koji vrši prevoz, kao i za plaćanje troškova u vezi s prevoznim sredstvom i robom na putu u inostranstvu - u iznosu koji ne prelazi 1.000 evra, odnosno protivvrednost u drugoj stranoj valuti obračunatu po zvaničnom srednjem kursu Narodne banke Srbije.
Iznos iz stava 1. ove tačke predstavlja prosečno dnevno stanje efektivnog stranog novca na mesečnom nivou i izračunava se tako što se zbir tih dnevnih stanja podeli brojem kalendarskih dana u tom mesecu.
Rezident iz stava 1. ove tačke isplaćuje efektivni strani novac zaposlenom iz tog stava na osnovu putnog naloga i izdaje potvrdu o toj isplati, koja sadrži ime, prezime i broj pasoša tog zaposlenog, iznos i vrstu efektivnog stranog novca koji se isplaćuje i broj putnog naloga na koji se isplata odnosi.
Rezident iz stava 1. ove tačke dužan je da vodi evidenciju izdatih potvrda o isplaćenom/uplaćenom efektivnom stranom novcu u deviznu blagajnu, kao i evidenciju obračuna troškova putovanja iz tog stava.
7. Diplomatsko-konzularno predstavništvo Republike Srbije u inostranstvu može, u skladu sa zakonom kojim se uređuju republičke administrativne takse, naplaćivati takse u efektivnom stranom novcu koji to predstavništvo na devizni račun u inostranstvu polaže u skladu s propisom kojim se uređuje držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu.
8. Rezident iz člana 2. tačka (1) odredba pod 6) Zakona o deviznom poslovanju može vršiti uplatu efektivnog stranog novca po osnovu povraćaja neutrošenih sredstava koja su po nalogu tog rezidenta, a radi finansiranja službenog boravka njegovog zaposlenog u inostranstvu, prethodno preneta na račun diplomatsko-konzularnog predstavništva Republike Srbije u inostranstvu.
Rezident iz stava 1. ove tačke koji obavlja policijske poslove može vršiti uplate/isplate u efektivnom stranom novcu koje se odnose na međunarodnu policijsku saradnju.
Rezident iz stava 2. ove tačke može vršiti uplate/isplate u efektivnom stranom novcu i po osnovu programa zaštite učesnika u krivičnom postupku koji se obavlja u skladu sa posebnim zakonom, kao i za druge operativne potrebe radi sprovođenja mera u skladu sa zakonima kojima se uređuju policija i krivični postupak.
Uplate/isplate iz ove tačke vrše se preko računa sistema konsolidovanog računa trezora za devizna sredstva koji se vodi kod Narodne banke Srbije, u skladu sa odlukom kojom se uređuje način obavljanja poslova između Narodne banke Srbije i Uprave za trezor preko sistema konsolidovanog računa trezora za devizna sredstva.
Pri uplati/isplati iz ove tačke, rezident iz te tačke dužan je da priloži dokumente kojima se dokazuje osnov sticanja efektivnog stranog novca (odluka ili rešenje nadležnog organa i sl.).
9. Uplate efektivnog stranog novca po pravnosnažnoj sudskoj odluci rezidenti vrše na osnovu kopije te odluke kojom je uslovljeno da uplata bude u efektivnom stranom novcu.
9a Uplate i isplate efektivnog stranog novca mogu se vršiti i u svim drugim slučajevima koji su propisani zakonom.
10. U slučaju više sile (ratnog stanja, elementarnih nepogoda, političkih događaja, akata vlasti i drugih sličnih okolnosti), rezidenti koji drže devize u inostranstvu u skladu s propisom kojim se uređuje držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu a koji su izvršili naplatu u efektivnom stranom novcu ili su taj novac podigli sa svojih računa u inostranstvu - mogu taj novac uplatiti na devizni račun kod banke, odnosno preko računa iz tačke 8. stav 4. ove odluke.
Pri uplati iz stava 1. ove tačke, rezident iz tog stava dužan je da priloži dokument na osnovu koga se može utvrditi osnov po kojem je stekao novac iz tog stava (npr. potvrdu o prijemu efektivnog stranog novca od nerezidenta, izjavu koju je potpisalo odgovorno lice rezidenta i sl.), kao i izjavu sa opisom okolnosti iz stava 1. ove tačke koje nije mogao da spreči ili izbegne a koju je potpisalo odgovorno lice rezidenta.
11. Donacije u humanitarne, naučne i kulturne svrhe u Republici Srbiji mogu se uplaćivati u efektivnom stranom novcu na devizne račune otvorene za te namene kod banke, odnosno Narodne banke Srbije ili preko računa iz tačke 8. stav 4. ove odluke.
12. Rezidenti, banka i Narodna banka Srbije uplate/isplate efektivnog stranog novca po osnovu službenog putovanja u inostranstvu vrše do iznosa utvrđenog propisom kojim se uređuju uslovi za lične i fizičke prenose sredstava plaćanja u inostranstvo i iz inostranstva.
13. Rezidenti koji pružaju platne usluge fizičkim licima mogu radi pružanja tih usluga primati uplate efektivnog stranog novca od tih lica, vršiti isplate efektivnog stranog novca tim licima i držati efektivni strani novac u svojoj deviznoj blagajni.
Rezidenti iz stava 1. ove tačke mogu, radi pružanja platnih usluga, da uplaćuju/podižu efektivni strani novac sa svog posebnog deviznog računa kod banke.
14. Uplatu efektivnog stranog novca na račune fizičkih lica, osim tih lica i lica koja su ta lica ovlastila, može vršiti i supružnik fizičkog lica, odnosno krvni ili adoptivni srodnik tog lica do trećeg stepena srodstva, uz odgovarajući dokaz o tom srodstvu, koji može biti i izjava o uplati na račun supružnika, odnosno srodnika do trećeg stepena srodstva.
15. Javni poštanski operator koji obavlja poslove u vezi sa međunarodnim uputnicama može od fizičkog lica da prima uplate u efektivnom stranom novcu i da tom licu isplaćuje efektivni strani novac po osnovu tih poslova, kao i da u svojoj deviznoj blagajni drži efektivni strani novac ostvaren po tim poslovima.
16. Menjači, u smislu odluke kojom se uređuju uslovi i način obavljanja menjačkih poslova, mogu po osnovu menjačkih poslova da primaju uplate u efektivnom stranom novcu od fizičkog lica, da tom licu isplaćuju efektivni strani novac i da novac ostvaren po osnovu tih poslova drže u svojoj deviznoj blagajni.
Ovlašćeni menjači mogu u svojoj deviznoj blagajni držati efektivni strani novac ostvaren po osnovu menjačkih poslova samo za obavljanje tih poslova.
Izuzetno od stava 2. ove tačke, ovlašćeni menjač koji pruža i platne usluge može u svojoj deviznoj blagajni držati efektivni strani novac ostvaren po osnovu menjačkih poslova i poslova pružanja platnih usluga, a taj novac može koristiti samo za obavljanje ovih poslova.
Javni poštanski operator koji u svojoj deviznoj blagajni drži efektivni strani novac ostvaren po osnovu menjačkih poslova, poslova pružanja platnih usluga i poslova u vezi sa međunarodnim uputnicama, taj novac može koristiti samo za obavljanje ovih poslova.
Banke efektivni strani novac ostvaren po osnovu menjačkih poslova mogu koristiti za obavljanje tih i drugih poslova.
17. Rezidenti iz ove odluke i banke dužni su da se pri vršenju plaćanja/naplaćivanja/uplata/isplata u efektivnom stranom novcu pridržavaju propisa kojima se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma, odnosno postupanje s novcem za koji postoji sumnja da je falsifikovan.
18. Radnim danom, u smislu ove odluke, smatra se svaki dan, osim nedelje i dana praznika koji su proglašeni neradnim danima.
19. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o slučajevima i uslovima plaćanja, naplaćivanja, uplata i isplata u efektivnom stranom novcu ("Službeni glasnik RS", br. 67/11, 46/14 i 71/14).
20. Ova odluka objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije" i stupa na snagu 1. jula 2015. godine, osim tačke 13. te odluke koja stupa na snagu 1. oktobra 2015. godine.
Samostalna odredba Odluke o dopunama
Odluke o slučajevima i uslovima plaćanja, naplaćivanja, uplata i isplata u efektivnom stranom novcu
("Sl. glasnik RS", br. 3/2016)
4. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalna odredba Odluke o izmeni i dopuni
Odluke o slučajevima i uslovima plaćanja, naplaćivanja, uplata i isplata u efektivnom stranom novcu
("Sl. glasnik RS", br. 29/2016)
3. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 28. aprila 2016. godine.
Samostalna odredba Odluke o izmenama i dopuni
Odluke o slučajevima i uslovima plaćanja, naplaćivanja, uplata i isplata u efektivnom stranom novcu
("Sl. glasnik RS", br. 91/2016)
4. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", osim tačke 1. ove odluke, koja stupa na snagu 1. januara 2017. godine.
Samostalna odredba Odluke o izmenama i dopunama
Odluke o slučajevima i uslovima plaćanja, naplaćivanja, uplata i isplata u
efektivnom stranom novcu
("Sl. glasnik RS", br. 24/2017)
4. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".