PRAVILNIK O USLOVIMA, KRITERIJUMIMA, SADRŽAJU I NAČINU RAZVRSTAVANJA PETROGEOTERMALNIH RESURSA I NAČINU PRIKAZIVANJA U ELABORATU ("Sl. glasnik RS", br. 7/2018)

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se uslovi, kriterijumi, sadržaj i način razvrstavanja petrogeotermalnih resursa kao vrste geotermalnih resursa i način prikazivanja u elaboratu.

Član 2

Petrogeotermalni resursi u smislu ovog pravilnika obuhvataju geotermalne resurse, odnosno unutrašnju toplotu zemljine kore akumuliranu u kompaktnim i/ili poroznim stenskim masama, iz kojih je moguće izdvajanje toplotne (geotermalne) energije, putem geosondi, geotermalnih kolektora ili energetskih šipova.

Član 3

Razvrstavanje petrogeotermalnih resursa vrši se posle izvedenih geoloških istraživanja stručnim razmatranjem rezultata i utvrđivanjem stepena geološke istraženosti stenskih masa, na osnovu kojih se vrši stručna analiza i ocena kvalitativnih i kvantitativnih svojstava stepenskih masa.

Utvrđivanje stepena geološke istraženosti iz stava 1. ovog člana i utvrđivanje/procena petrogeotermalnih resursa vrši se na osnovu geološko-hidrogeoloških, hidrometeoroloških, petrofizičkih, geotermalnih i konstruktivno-tehničkih kriterijuma.

Član 4

Na osnovu analize i ocene iz člana 3. stav 1. ovog pravilnika istraženi petrogeotermalni resursi utvrđuju/procenjuju se i razvrstavaju u klase.

Utvrđivanje petrogeotermalnih resursa iz stava 1. ovog člana vrši se na osnovu stručnog razmatranja i sistemske obrade dobijenih rezultata istraživanja primenom sledećih odgovarajućih metoda:

1) testa geotermalnog odgovora;

2) laboratorijsko petro-fizičkih ispitivanja stenskih masa;

3) geofizičkih karotažnih merenja u istražnim bušotinama.

Član 5

Prema geološkoj istraženosti i stepenu istraženosti petrogeotermalni resursi razvrstavaju se na pretpostavljene i sagledane.

Pretpostavljeni petrogeotermalni resursi imaju kvalitativna svojstava stenskih masa, utvrđena (procenjena) na nižem nivou geološke proučenosti i pouzdanosti. Pretpostavljeni petrogeotermalni resursi procenjuju se na osnovu geoloških podataka dobijenih sa izdanaka i iz neadekvatno izvedenih i/ili nedovoljno ispitanih istražnih radova (sondi i dr.), kao i putem analogija, pri čemu posebno važni parametri (pretpostavljeni geotermalni gradijent, pretpostavljeni koeficijent toplotne provodljivosti i dr.), nisu jednoznačno, odnosno nesporno utvrđeni, tako da se na osnovu posebno važnih parametara mogu pretpostaviti geološke, geotermalne i druge karakteristike stenskih masa, odnosno njihova kvantitativna i kvalitativna svojstva.

Sagledani petrogeotermalni resursi imaju geološke, petrofizičke, hidrogeološke, geotermalne i druge karakteristike utvrđene sa zadovoljavajućom tačnošću, odnosno pouzdanošću, prevashodno na bazi parametara dobijenih laboratorijskim ispitivanjima i merenjima vršenim "in situ", (npr. temperatura stenskih masa, geotermalni gradijent, koeficijent toplotne provodljivosti, koeficijent termičke otpornosti ugrađenih instalacija i dr.), kao i izvedenih karotažnih merenja i izvedenog testa geotermalnog odgovora na ugrađenim instalacijama. Sagledani petrogeotermalni resursi razvrstavaju se posle sveobuhvatnih geoloških, geotermalnih i drugih ispitivanja, na osnovu kojih je relativno pouzdano dokazana (sagledana) njihova geološka građa i kontinuitet prostiranja u svim ili u skoro svim pravcima pravcima, tako da se kvalitativna svojstva i iskazane količine ispitivanih stenskih masa, mogu smatrati pouzdano utvrđenim.

Član 6

Sadržaj razvrstanih petrogeotermalnih resursa istraženih stenskih masa izražava se u mernim jedinicama njihove ekvivalentne toplotne energije (kWh).

Sadržaj razvrstanih pretpostavljenih petrogeotermalnih resursa koristi se za potrebe snabdevanja toplotnom energijom objekata površine do 400 m2, u skladu sa posebnim propisima kojima se propisuje klasifikacija objekata.

Sadržaj razvrstanih sagledanih petrogeotermalnih resursa koristi se za potrebe snabdevanja toplotnom energijom objekata površine preko 400 m2, u skladu sa posebnim propisima kojima se propisuje klasifikacija objekata.

Član 7

U elaboratu o petrogeotermalnim resursima (u daljem tekstu: elaborat), podaci se prikazuju kroz:

1) opšte podatke;

2) tekstualni deo:

3) grafičku dokumentaciju;

4) dokumentacioni materijal.

Član 8

Opšti podaci o elaboratu obuhvataju:

1) naziv elaborata, naziv privrednog društva, odnosno drugog pravnog lica, ili preduzetnika koje je elaborat uradilo; potpis odgovornog autora elaborata sa leve i ovlašćenog lica za zastupanje privrednog društva, odnosno drugog pravnog lica, sa desne strane naslovne stranice elaborata, zavodni delovodni broj, mesto i datum izrade elaborata;

2) spisak stručnih saradnika na izradi elaborata;

3) dokaz da privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik, koje je uradilo elaborat, ispunjava uslove propisane zakonom;

4) dokaze da autor elaborata, u pogledu stručne spreme i radnog iskustva, ispunjava uslove propisane zakonom.

Član 9

Tekstualni deo elaborata obuhvata:

1) uvod;

2) cilj i način istraživanja;

3) geološke i druge karakteristike ispitivanih stenskih masa;

4) istražne radove;

5) ispitivanje kvalitativnih svojstava stenskih masa;

6) predlog utvrđenih (procenjenih) petrogeotermalnih resursa;

7) geološko-ekonomsku ocenu;

8) zaključak;

9) spisak literature.

Član 10

Uvod elaborata obuhvata osnovne podatke o: istražnom prostoru (broj odobrenja za istraživanje, broj katastarske parcele i koordinate istražnog prostora, naziv lokaliteta i sl.); nosiocu istraživanja i izvođaču radova; kulturno-istorijskim spomenicima i zaštićenim područjima prirode (ako postoje); vremenskom periodu u kome su istraživanja izvedena i po potrebi druge informacije od značaja za predmet istraživanja.

Član 11

Cilj i način istraživanja, obuhvata:

1) problematiku koja je rešavana projektom istraživanja;

2) svrhu i namenu istraživanja;

3) način (metodiku) istraživanja.

Član 12

Geološke i druge karakteristike ispitivanih stenskih masa, obuhvataju podatke o:

1) geološkoj građi i strukturno-tektonskom sklopu istražnog prostora, hidrogeološke karakteristike i njegove neposredne okoline;

2) geotermalnim karakteristikama istražnog prostora.

Član 13

Istražni radovi obuhvataju:

1) pregled i opis izvedenih metoda istraživanja i/ili istražnih postupaka (istražne sonde i dr.);

2) opis izvedenih geotermalnih merenja (testova) u cilju određivanja parametara toplotne provodljivosti stena ("in situ" i/ili u laboratorijskim uslovima), izvedenih karotažnih merenja, izvedenog testa geotermalnog odgovora na ugrađenim instalacijama, kao i drugih merenja i osmatranja, ukoliko su vršena.

Član 14

Ispitivanje kvalitativnih svojstava stenskih masa obuhvata pregled svih rezultata terenskih i laboratorijskih ispitivanja, kao i kritičku analizu i ocenu tačnosti dobijenih parametara.

Član 15

Predlog razvrstanih petrogeotermalnih resursa obuhvata:

1) analizu stepena pouzdanosti geotermalnih i drugih podataka (parametera) koji se koriste u proceni resursa, kao i analizu izvedenih zaključaka o geološkoj građi i prostornom zaleganju ispitivanih stenskih masa;

2) metodu/e procene petrogeotermalnih resursa sa prikazom toka procene (ili proračuna) i opisom postupaka određivanja graničnih geotermalnih vrednosti koeficijenta toplotne provodljivosti (λ), neometane (ravnotežne) temperature stenskih masa, toplotne otpornosti bušotine (Rb) i geotermalnog gradijenta (G) ili drugih geoloških (prirodnih) barijera do kojih se rasprostiru mase ispitivanog petrogeotermalnog resursa;

3) klasifikaciju i predlog pretpostavljenih ili sagledanih petrogeotermalnih resursa;

4) tabelarni pregled utvrđenih petrogeotermalnih resursa, iskazanih i/ili u mernoj jedinici njihove ekvivalentne toplotne energije (kWh).

Član 16

Geološko-ekonomska ocena obuhvata:

1) razmatranje faktora geološko-ekonomske ocene, i to:

(1) geoloških (petrološko-mineraloški sastav, morfološke karakteristike ispitivanih stenskih masa, rasprostranjenje, dubina zaleganja i sl.);

(2) tehničko-eksploatacionih (uslovi i način korišćenja, odnosno prevođenja resursa u energiju);

(3) tržišnih faktora (prognoza cena);

(4) ekonomskih faktora;

(5) ekoloških faktora;

2) pokazetelje geološko-ekonomske ocene, kao što su:

(1) količina utvrđenih petrogeotermalnih resursa i parametri njihovog kvaliteta;

(2) vrednosni pokazatelji (troškovi proizvodnje, nabavke instalacija za eksploataciju petrogeotermalnih resursa, održavanja sistema i instalacija);

(3) sintetske ocene (vrednosna ocena utvrđenih petrogeotermalnih resursa sa aspekta njihovog prevođenja u potencijalnu toplotnu energiju i period povratka investicije).

Član 17

Zaključak obuhvata sažet pregled dobijenih rezultata i predlog za verifikaciju razvrstanih petrogeotermalnih resursa.

Član 18

Literatura obuhvata spisak korišćenih radova (publikovanih ili javno saopštenih), zakona i drugih propisa i standarda, kao i elaborate, izveštaje i dr., koji su korišćeni pri izradi elaborata.

Član 19

Grafička dokumentacija obuhvata:

1) preglednu topografsku kartu 1:25.000 (ili u drugoj pogodnoj razmeri), sa ucrtanom granicom i koordinatama prelomnih tačaka istražnog prostora;

2) preglednu situacionu kartu 1:1.000 (ili u drugoj pogodnoj razmeri), sa geodetski utvrđenom pozicijom izvedenih istražnih sondi i dr. radova;

3) geološki plan (ili geološku kartu) u razmeri 1:1.000 (ili drugoj pogodnoj razmeri) i karakteristične geološke (ili hidrogeološke i/ili geotermalne profile u razmeri 1:1.000 (ili drugoj pogodnoj razmeri), sa grafičkim prikazom izvedenih istražnih radova (istražnih sondi i dr.), kao i objekata (geosondi, geotermalnih kolektora i/ili energetskih šipova) za prevođenje (konverziju) petrogeotermalnih resursa u geotermalnu energiju.

4) litološke profile i konstrukcije ugrađenih instalacija za eksploataciju petrogeotermalnih resursa.

Član 20

Dokumentacioni materijal obuhvata:

1) stručne izveštaje (originalne rezultate) svih geotermalnih snimanja, karotažnih merenja i izvedenog testa geotermalnog odgovora na ugrađenim instalacijama;

2) tehnički izveštaj o izradi instalacija za korišćenje petrogeotermalnih resursa;

3) druge podatke i dokumenta (saglasnosti, sertifikate, ateste i sl.), ako su značajni za donošenje zaključaka o toku istraživanja ili karakteristikama razvrstanog petrogeotermalnog resursa i dr.

Član 21

Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".