PRAVILNIKO SANITARNO TEHNIČKIM USLOVIMA ZA ISPUŠTANJE OTPADNIH VODA U JAVNU KANALIZACIJU("Sl. glasnik grada Leskovca", br. 29/2017) |
Pravilnik o sanitarno-tehničkim uslovima za ispuštanje otpadnih voda u javnu kanalizaciju (u daljem tekstu "Pravilnik") na teritoriji Grada Leskovca, propisuje mere zaštite javnog kanalizacionog sistema, maksimalno dozvoljene koncentracije zagađujućih materija koje se smeju ispuštati u javnu kanalizaciju, način vršenja kontrole otpadnih voda korisnika javne kanalizacije i način vršenja nadzora nad primenom ovog Pravilnika.
Cilj ovog Pravilnika je zaštita:
• objekata i instalacija gradske kanalizacije od mehaničkih, hemijskih, bioloških i drugih potencijalno mogućih oštećenja,
• osoblja koje radi na održavanju javnog kanalizacionog sistema,
• prirodnih i veštačkih recipijenata,
• životne sredine grada,
• kao i rešavanje drugih pitanja koja su od bitnog značaja za zaštitu i funkcionisanje gradske kanalizacije.
Otpadnim vodama, u smislu ovog Pravilnika, smatraju se vode koje su usled ljudskih aktivnosti promenile svoje fizičke, hemijske i biološke osobine.
Zaštita javnog kanalizacionog sistema od nepoželjnog dejstva materija koje sa sobom nose otpadne vode vrši se kroz četiri načina zaštite:
- Zaštita od mehaničkih uticaja
- Zaštita od zapaljivih i eksplozivnih materija
- Zaštita od hemijskih materija
- Zaštita od infektivnih voda
II ZAŠTITA OD MEHANIČKIH UTICAJA
U kanale za odvođenje atmosferskih voda (tamo gde postoji separatna kanalizacija) u okviru javnog kanalizacionog sistema zabranjeno je ispuštanje:
- upotrebljene vode iz stambenih, društvenih, komunalnih i industrijskih objekata
- atmosferske vode sa površina jako zagađenih produktima industrije i
- industrijske otpadne vode
- bilo kakve otpadne vode ili otpadaka koji sadrže suspendovane čvrste materije takvog karaktera i količine da zahtevaju povećanu pažnju i troškove eksploatacije.
U sistem javne kanalizacije zabranjeno je ispuštanje materija koje ugrožavaju: hidraulički režim toka otpadnih voda, stabilnost objekata kanalizacione mreže, biohemijske procese u kanalizacionoj otpadnoj vodi, stabilnost procesa rada mašina na kanalizacionim crpnim stanicama, predviđene uslove potrebne za vršenje redovne kontrole i popravke na mreži, kao i:
- bilo kakve čvrste materije (šut, staklo, mulj, pepeo, vlaknasti materijal, cement, kreč, krečna voda, gips, malter, skrob od krompira, veštačke smole, bitumen, katran, komina, talog, kvasac, silaža, koža, dlaka, otpad od klanja i prerade životinja itd.),
- otpadne vode iz ugostiteljskih ili sličnih objekata u kojima se priprema više od 50 toplih obroka na dan, ukoliko nisu prethodno propuštene kroz odgovarajući separator masnoća,
- gradsko smeće.
Otpadne vode iz septičkih i sabirnih jama ispuštaju se isključivo u javnu kanalizaciju.
Pravo ispuštanja otpadnih voda iz septičkih i sabirnih jama u javnu kanalizaciju ima javno komunalno preduzeće koje je ispred Grada osnovano za sakupljanje, odvođenje i prečišćavanje atmosferskih i otpadnih voda (u daljem tekstu "Preduzeće").
III ZAŠTITA OD ZAPALJIVIH I EKSPLOZIVNIH MATERIJA
U kanale javnog kanalizacionog sistema zabranjeno je ispuštanje zapaljivih i eksplozivnih materija kao što su nafta i njeni derivati (heptan, benzol, toluol, ksilol, razna dizel goriva, mašinska i transformatorska ulja, mazut, terpentinska ulja) kao i druge čvrste, tečne i gasovite zapaljive materije.
Korisnici objekata u kojima se obavlja promet ovakvih materija, dužni su da spreče da se navedene materije ispuštaju u kanalizaciju.
IV ZAŠTITA OD HEMIJSKIH MATERIJA
U sistem javne kanalizacije zabranjeno je ispuštanje otpadnih voda u kojima je koncentracija zagađujućih materija veća od maksimalno dozvoljene koncentracije (MDK), mereno na mestu ispuštanja pre mešanja sa otpadnim vodama koje protiču kroz gradsku kanalizaciju, čije su vrednosti prikazane u tabeli člana 9. ovog Pravilnika.
Maksimalno dopuštene koncentracije zagađujućih materija u otpadnim vodama koje se smeju ispuštati u sistem javne kanalizacije grada Leskovca date su u Tabeli 1:
Tabela 1
Redni br. |
Parametar |
Jedinica mere |
MDK |
Faktor |
|
Kanalizacija |
|||||
1. |
pH |
|
6,5 - 9 |
0,7 |
|
2. |
Temperatura |
°C |
40 |
0,2 |
|
3. |
Taložive materije |
ml/dm3/2h |
10 |
0,2 |
|
4. |
Ukupne suspend. materije |
mg/dm3 |
400 |
2 |
|
5. |
VRK5 |
mgO2/dm3 |
300 |
6 |
|
6. |
HPK (K2Cr2O7) |
mgO2/dm3 |
500 |
7 |
|
7. |
Aluminijum |
mg/dm3 |
4 |
20 |
|
8. |
Arsen |
mg/dm3 |
0,1 |
* |
|
9. |
Bakar |
mg/dm3 |
1 |
200 |
|
10. |
Barijum |
mg/dm3 |
0,5 |
100 |
|
11. |
Cink |
mg/dm3 |
2 |
200 |
|
12. |
Kobalt |
mg/dm3 |
1 |
200 |
|
13. |
Kalaj |
mg/dm3 |
2 |
200 |
|
14. |
Kadmijum i njegova jedinjenja |
μg/dm3 |
0,15 |
* |
|
15. |
Živa |
μg/dm3 |
0,07 |
* |
|
16. |
Ukupni hrom |
mg/dm3 |
1 |
2000 |
|
17. |
Hrom 6+ |
mg/dm3 |
0,5 |
4000 |
|
18. |
Hrom 3+ |
mg/dm3 |
0,5 |
4000 |
|
19. |
Nikal |
mg/dm3 |
0,034 |
* |
|
20. |
Olovo |
μg/dm3 |
1,2 |
* |
|
21. |
Srebro |
mg/dm3 |
0,1 |
4000 |
|
22. |
Gvožđe |
mg/dm3 |
5 |
100 |
|
23. |
Ukupni Cijanidi CN |
mg/dm3 |
0,5 |
10000 |
|
24. |
Fenolna jedinjenja kao C6H5OH |
mg/dm3 |
5 |
400 |
|
25. |
Fluoridi |
mg/dm3 |
10 |
200 |
|
26. |
Sulfidi |
mg/dm3 |
2 |
1000 |
|
27. |
Sulfati |
mg/dm3 |
400 |
1 |
|
28. |
Hloridi |
mg/dm3 |
500 |
1 |
|
29. |
Ukupan fosfor |
mgP/dm3 |
5 |
500 |
|
30. |
Amonijak (N) |
mgN/dm3 |
10 |
200 |
|
31. |
Nitrati (N) |
mgN/dm3 |
20 |
50 |
|
32. |
Nitriti (N) |
mgN/dm3 |
1 |
500 |
|
33. |
Ukupni neorganski azot |
mg/dm3 |
40 |
200 |
|
34. |
Masti i ulja - životinjskog i biljnog porekla |
mg/dm3 |
40 |
50 |
|
35. |
Masti i ulja - nafta i mineralna ulja |
mg/dm3 |
10 |
200 |
|
36. |
BTEH |
μg/dm3 |
10 |
* |
|
37. |
Deterdženti |
mg/dm3 |
10 |
200 |
|
38. |
Ukupni Mangan |
mg/dm3 |
3 |
200 |
|
39. |
Test toksičnosti |
LC 50 |
Atoksična |
od 0,1 do 1 |
* Za otpadne vode opterećene hazardnim supstancama (navedene u Uredbi o graničnim vrednostima prioritetnih i prioritetnih hazardnih supstanci koje zagađuju površinske vode i rokovima za njihovo dostizanje) kaznene odredbe su propisane Zakonom o vodama.
Za zagađujuće materije u otpadnim vodama koje nisu naznačene u članu 9. ovog Pravilnika, a koje se ispuštaju u javnu kanalizaciju, maksimalne koncentracije određuju se prema Uredbi o graničnim vrednostima emisije zagađujućih materija u vode i rokovima za njihovo dostizanje, a faktor naknade po 1m3 vode je 0,5.
Sve zdravstvene, veterinarske i druge ustanove, preduzeća i sva druga pravna lica u čijim se otpadnim vodama nalaze i patogeni mikroorganizmi, uzročnici raznih infektivnih oboljenja, moraju obezbediti specijalni tretman istim, uređajima za prečišćavanje do propisanog kvaliteta uz dezinfekciju voda do te mere da se kao bezopasne mogu ispustiti u gradsku kanalizaciju.
Svi korisnici kanalizacije koji imaju tehnološke otpadne vode iz proizvodnih procesa dužni su da imaju interni uređaj za prečišćavanje. Korisnik kanalizacije koji preko uređaja za prečišćavanje otpadnih voda ispušta otpadne vode u sistem javne kanalizacije, dužan je da obezbedi funkcionisanje sopstvenog uređaja, da vrši njegovu kontrolu rada i da vodi urednu evidenciju kao sastavni deo dnevnika rada postrojenja.
Korisnik je dužan da obezbedi Preduzeću uvid u dnevnik rada postrojenja za prethodno prečišćavanje.
Korisnik javne kanalizacije dužan je da obezbedi odgovorno lice za saradnju po pitanju otpadnih voda sa Preduzećem.
VI KONTROLA KVALITETA OTPADNIH VODA
Kontrola kvaliteta otpadnih voda vrši se uzorkovanjem, analizom uzorka i merenjem protoka otpadnih voda za svaki izliv odvojeno.
Čitanje stanja uređaja za merenje količine ispuštene otpadne vode, iz stava 1. ovog člana obavlja Preduzeće u prisustvu korisnika ili njegovog predstavnika.
O vremenu čitanja komunalno preduzeće je dužno da obavesti korisnika.
Količina otpadnih voda koju korisnici ispuštaju u javnu kanalizaciju utvrđuje se:
1. na osnovu ispuštene otpadne vode izmerene meračem protoka za otpadnu vodu,
2. na osnovu potrošnje vode iz javnog vodovoda, ako korisnik nema merač protoka otpadnih voda,
3. prema količini vode koju koriste iz sopstvenih bunara i koju su obavezni da registruju, ukoliko nisu priključeni na javni sistem vodovoda,
4. zbira količine vode iz javnog vodovoda i sopstvenog bunara ukoliko imaju priključak na javni vodovodni sistem.
Pod uzorkom za analizu u smislu ovog Pravilnika podrazumeva se dvočasovni kompozitni sadržaj dobijen mešavinom otpadnih voda zahvaćenih svakih 15 minuta, ili ukoliko zapremina ispuštenih tehnoloških voda značajno varira tokom vremena uzorkovanja, uzorkovanje se vrši proporcionalno protoku, u toku dva sata.
Ukoliko je sastav voda relativno konstantan, ili sadrži mineralna ulja ili isparljive supstance, kada uzorak ima odvojene faze (sloj ulja na površini vode) ili pak zagađujuće materije koje nisu stabilne u uzorku, uzima se trenutni uzorak.
Fizički, fizičko-hemijski, hemijski i biološki pokazatelji kvaliteta otpadnih voda utvrđuju se iz uzorka.
Analizu kvaliteta otpadnih voda koje se ispuštaju u javnu kanalizaciju ili drugi prijemnik vrši korisnik kanalizacije o svom trošku, preko akreditovanih laboratorija ili ovlašćenih organizacija uz obavezno prisustvo davaoca usluge prilikom uzorkovanja, koji svoje prisustvo potvrđuje potpisom na zapisnik o uzorkovanju.
Svi korisnici javne kanalizacije, koji posredstvom ovlašćene organizacije dobiju Izveštaj o kontroli kvaliteta svojih otpadnih voda, dužni su da isti dostave Preduzeću.
U slučaju prekoračenja propisanih vrednosti Preduzeće će takve analize otpadnih voda dostaviti Odeljenju za zaštitu životne sredine i Odeljenju za inspekcijske poslove, i da postupi po članu 21. ovog Pravilnika.
Korisnik javne kanalizacije dužan je da obavestiti Preduzeće o svakoj promeni u svojoj tehnologiji koja dovodi do bitnih izmena u otpadnoj vodi.
Korisnik je dužan obavestiti nadležno javno preduzeće o svakom zastoju i kvaru na postrojenju za prethodno prečišćavanje tehnoloških voda, koji mogu ugroziti sistem javne kanalizacije.
Sistematsku kontrolu otpadnih voda ispuštenih u javnu kanalizaciju vrši Preduzeće, u saradnji sa Odeljenjem za zaštitu životne sredine i Odeljenjem za inspekcijske poslove.
Sistematska kontrola nad sastavom otpadnih voda koje se ispuštaju u javni kanalizacioni sistem obavlja se:
- redovnim kontrolama - na osnovu plana ispitivanja sačinjenim od strane Preduzeća i Odeljenja za zaštitu životne sredine. Redovnu kontrolu vrše ovlašćena lica Preduzeća.
Ova kontrola se može obavljati u svako doba bez prethodne najave korisniku javne kanalizacije, a korisnik je dužan da omogući nesmetan pristup mestu vršenja kontrole.
- ukoliko se redovnom kontrolom posumnja na emisiju hazardnih materija ili drugih zagađujućih materija putem otpadnih voda, koje nisu u skladu sa propisanim graničnim vrednostima emisije, Preduzeće može da zatraži i vanrednu kontrolu od strane republičkog inspektora za zaštitu životne sredine ili odeljenja za inspekcijske poslove, i da zahteva preduzimanje adekvatnih mera u skladu sa njihovim ovlašćenjima, što u krajnjem slučaju podrazumeva i isključenje korisnika sa kanalizacione mreže. Ova kontrola se može obavljati u svako doba bez prethodne najave korisniku javne kanalizacije, a korisnik je dužan da omogući nesmetan pristup mestu vršenja kontrole.
Ukoliko se analizom otpadne vode utvrdi da ona nije u skladu sa odredbama iz člana 9., Preduzeće je u obavezi da postupi prema članu 16. i 21. ovog Pravilnika.
VII NAKNADA ZA ZAGAĐENOST I TOKSIČNOST
Saglasnost sa propisanim vrednostima, i bez naknade za zagađenost i toksičnost smatraće se postignutim ako su svi ispitivani parametri u svim uzorcima jednaki ili niži od zahtevanih maksimalno dozvoljenih koncentracija iz člana 9.
Naknadu za odvođenje otpadnih voda utvrđuje Preduzeće, prema:
- Stepenu zagađenja vode,
- Količini ispuštene otpadne vode,
- Ceni vode,
- Faktoru zagađenja.
Obračun naknade utvrđen po kvalitetu otpadne vode vrši se mesečno.
Korisnik kanalizacije je dužan da plati naknadu iz prethodnog stava za vreme od prethodne analize i dužan je istu plaćati sve dok ne izmeni tehnološki postupak i analizom ne dokaže novo izmenjeno stanje.
Naknada iz člana 20. ovog pravilnika se obračunava utvrđivanjem razlika između nađene koncentracije i maksimalno dozvoljene koncentracije (MDK) date ovim Pravilnikom u Tabeli 1, za svaki ispitani parametar posebno. Utvrđena razlika za svaki parametar posebno, izražena u kilogramima množi se sa mesečnom količinom otpadnih voda u m3. Dobija se mesečna količina materija u kilogramima po m3, koja pomnožena sa cenom vode i faktorom zagađenja, daje mesečnu naknadu u dinarima.
Visina naknade za zagađenost obračunava se prema formuli:
Nz = (Ci - Cm) ∙ Qv ∙ Cv ∙ Fz
gde je:
Nz - visina naknade za zagađenost u dinarima po parametru
n - broj ispitivanih parametara koji imaju veći MDK
Ci - izmerena koncentracija parametra (kg/m3)
* osim za parametar pH i temperatura, gde idu pomenute jedinice
Cm - maksimalno dozvoljena koncentracija parametra (kg/m3)
* osim za parametar pH i temperatura, gde idu pomenute jedinice
Qv - količina ispuštene vode u obračunatom periodu (m3)
Cv - Cena vode (din/m3 po važećem cenovniku)
Fz - faktor zagađenja u zavisnosti od štetnosti materija na životnu sredinu (Tabela u čl. 9)
Ukupan visina naknade za zagađenost:
Nzu = ΣnNz
gde je: n = 1,2...
Nzu - ukupna visina naknade za zagađenost u dinarima
Visina naknade za toksičnost obračunava se na osnovu formule:
Nt = Qv∙Fr∙Cv∙Ft
gde je:
Nt - visina naknade za toksičnost u dinarima
Qv - količina ispuštene vode u obračunatom periodu (m3)
Fr - faktor razređenja
Cv - Cena vode(din/m3)
Ft - faktor toksičnosti
Faktor razređenja je promenljiva veličina koja se utvrđuje na osnovu toksikološke analize test organizmom (Lebistes reticulatus ili Daphnia magna Straus), po Tabeli 2:
Tabela 2
Faktor razređenja |
1; |
2; |
5; |
10; |
20; |
50; |
100 |
Faktor toksičnosti |
0; |
0,1; |
0,2; |
0,3; |
0,5; |
0,7; |
1 |
Ukupna naknada (Nu) za zagađenost i toksičnost je zbir:
Nu = Nzu + Nt
Naknada za zagađenost i toksičnost uplaćuje se na račun Preduzeća, i koristi se namenski:
1. za pokrivanje troškova na otklanjanju oštećenja kanalizacije i objekata na kanalizaciji,
2. za održavanje sistema i pružanje usluge građanima,
3. za realizaciju projekata i rešenja koja doprinose poboljšanju kvaliteta ispuštenih otpadnih voda,
4. za druge svrhe po odluci Nadzornog odbora Preduzeća.
VIII NADZOR I PRELAZNE ODREDBE
Poslove inspekcijskog nadzora nad primenom ovog Pravilnika vrši republički inspektor za zaštitu životne sredine, ukoliko se u javnu kanalizaciju ispušta voda opterećena hazardnim supstancama u skladu sa zakonskim ovlašćenjima.
Ukoliko je otpadna voda opterećena drugim zagađujućim materijama komunalni inspektor može da naloži rešenjem korisniku izvršenje utvrđenih obaveza, kao i otklanjanje nedostatka na unutrašnjim instalacijama i da pristupi tim instalacijama prilikom izvršenja rešenja kojim je naložio otklanjanje nedostatka ili isključenje korisnika sa komunalnog sistema u skladu sa Zakonom o komunalnim delatnostima.
Ukoliko Preduzeće, posumnja na emisiju hazardnih materija putem otpadnih voda u koncentracijama koje nisu u skladu sa propisanim graničnim vrednostima emisije, o tome će obavestiti republičkog inspektora za zaštitu životne sredine. Ukoliko se radi o drugim zagađujućim materijama obaveštava se Inspekcijska služba Grada i zahteva preduzimanje adekvatnih mera.
Svu neophodnu stručnu pomoć u vršenju nadzora pružiće im i Preduzeće koje je ispred Grada odgovorno za prečišćavanje i odvođenje atmosferskih i otpadnih voda.
Korisnicima javne kanalizacije čije otpadne vode ne zadovoljavaju norme iz čl. 9 ovog Pravilnika, naknada za zagađenost i toksičnost se može umanjiti i to:
• Do 20%, ukoliko davaocu usluga pruže dokaz da su otpočeli sa izgradnjom (ili rekonstrukcijom postojećeg) postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u cilju dostizanja propisanih tehničko-tehnoloških parametara, i da će isti završiti u roku od dve godine.
O zahtevu korisnika za umanjenje naknade odlučuje Nadzorni odbor preduzeća koje prečišćava i odvodi atmosfersku i otpadnu vodu, uz saglasnost Gradskog veća.
Korisnik koji ne izgradi ili ne stavi u funkciju postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda, do isteka perioda za koji mu se umanjuje naknada, plaća naknadu u punom iznosu iz čl. 22 i čl. 23 ovog Pravilnika, za period umanjenja sa pripadajućom zakonskom kamatom.
Novčanom kaznom u fiksnom iznosu od 50.000,00 dinara, kazniće se za prekršaj pravno lice kao korisnik, odnosno odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom u fiksnom iznosu od 5.000,00 dinara, ako:
1. postupi suprotno odredbama člana 16. stav 2;
2. postupi suprotno odredbama člana 18. stav 2, alineja 1 i 2.
Danom stupanja na snagu ovog Pravilnika, prestaje da važi Pravilnik o sanitarno tehničkim uslovima za ispuštanje otpadnih voda u javnu kanalizaciju ("Službeni glasnik opštine Leskovac", br. 14/92 i 10/93).
Ovaj Pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku grada Leskovca".