PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU GODIŠNJEG PROGRAMA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA ZA 2018. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 30/2018) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Godišnji program osnovnih geoloških istraživanja iz oblasti: osnovnih geoloških istraživanja za izradu geoloških karata, hidrogeoloških istraživanja, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja mineralnih resursa i geoekoloških istraživanja.
Osnovna geološka istraživanja iz člana 1. ovog pravilnika, vršiće se prema Godišnjem programu osnovnih geoloških istraživanja za 2018. godinu, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
GODIŠNJI PROGRAM
OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA ZA 2018. GODINU
CILJ IZVOĐENJA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Cilj realizacije Programa osnovnih geoloških istraživanja za 2018. godinu (u daljem tekstu: Program) je izučavanje litosfere; utvrđivanje potencijalnosti područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina; utvrđivanje stanja i karakteristika stena i tla; utvrđivanje geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju; obavljanje istraživanja radi izrade geoloških karata i zaštite životne sredine, na prostoru Republike Srbije.
Planirana je realizacija osnovnih geoloških istraživanja prema godišnjem programu, koja će obuhvatiti:
1) osnovna geološka istraživanja za izradu geoloških karata;
2) osnovna istraživanja geoloških resursa u oblasti hidrogeoloških, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih resursa;
3) izradu projekata i studija iz oblasti geodiverziteta i geoekologije;
4) ostale stručne aktivnosti - unos podataka dobijenih geološkim istraživanjima u formu Geološkog informacionog sistema Srbije (u daljem tekstu: GeolISS).
I OSNOVNA GEOLOŠKA ISTRAŽIVANJA ZA IZRADU GEOLOŠKIH KARATA OPŠTEG TIPA I PRATEĆIH TUMAČA
Programom se planira nastavak istraživanja uz vektorizaciju i uvođenje u GeolISS pripremljenih listova geoloških karata, što podrazumeva i nov pristup istraživanju korišćenjem svih dostupnih podataka dobijenih izradom tematske geološke karte, podataka istraživanja energetskih, nemetaličnih i metaličnih mineralnih sirovina, inženjerskogeoloških i hidrogeoloških istraživanja i korišćenjem aero i satelitskih snimaka.
Izrada geoloških karata se radi i u vektorskom obliku kroz aplikaciju GeolISS-a.
1. Geološka karta Srbije razmere 1:50.000
Značajan segment svih geoloških istraživanja je izrada Geološke karte Srbije razmere 1:50.000, (u daljem tekstu: GK Srbije), opšteg tipa, koja predstavlja osnovnu podlogu za dalju nadgradnju u rešavanju kompleksne geološke problematike, bilo da se radi o izradi specijalnih geoloških karata ili svih drugih istraživanja koja zahtevaju više podataka i detalja nego što je prikazano Osnovnom geološkom kartom razmere 1:100.000.
Cilj izrade GK Srbije je proučavanje i rešavanje geološke građe tvorevina zastupljenih na teritoriji Republike Srbije i njen prikaz u grafičkom (Geološka karta) i tekstualnom obliku (Tumač). Primenom savremenih metoda istraživanja, litofacijalne i formacione analize, izdvojiće se kartirane jedinice po formacionom modelu. Izvršiće se usaglašavanje strukturno-facijalnih i tektonskih karakteristika izdvojenih formacija, a koje su od naročitog značaja za evidentiranje pojava mineralnih sirovina, kao i objekata od posebne geološke važnosti.
Rad na izradi GK Srbije, pored standardne kabinetske pripreme i terenskih radova, dopunjava se stalnim laboratorijskim ispitivanjima, koja se sastoje od stratigrafskih, sedimentoloških, petroloških, mineraloških paleontoloških i hemijskih analiza geoloških uzoraka, kao i analiza za skenirajuću elektronsku mikroskopiju i energo-disperzivnu spektrometriju.
Tokom 2018. godine planira se nastavak geoloških istraživanja na izradi GK Srbije, na osam listova, kao i početak istraživanja na jednom novom listu i to:
- list Zvornik 4, je pogranični list sa Republikom Srpskom (uspostavljena saradnja sa Geološkim zavodom Republike Srpske u cilju korelacija formacija razvijenih u pograničnom delu Republike Srbije i Republike Srpske, usaglašavanja metodologije izrade i prikaza geološke građe) I godina zajedničkog istraživanja;
- list Prijepolje 3 i 4, III godina istraživanja;
- list Kriva Palanka 1, III godina istraživanja - pogranični list sa Makedonijom (u planu je saradnja sa Geološkim zavodom Makedonije);
- list Bor 4, III godina istraživanja;
- list Lapovo 2, III godina istraživanja;
- list Užice 1, III godina istraživanja;
- list Kruševac 4, III godina istraživanja;
- list Oršava 3 i 4, II godina istraživanja;
- list Bijeljina 3 i 4, II godina istraživanja.
2. Sinteza geoloških formacija na završenim listovima Geološke karte Srbije razmere 1:50.000
Osnovni zadatak realizacije ovog projekta je priprema geoloških karata i tumača za štampu. Da bi se ostvario cilj, neophodno je izvršiti recenziju narednih listova: Novi Sad 4, Vlasotince 3 i Aleksinac 2, a nakon toga pristupiti finalizaciji karata, po primedbama koje su uočene tokom recenzije.
Izradom GK Srbije dobija se nova kvalitetna osnova formacionog modela, koja će biti osnova za višestruku namenu i stručnu nadgradnju. Među njima se ističe korelativno povezivanje sa susednim teritorijama evropskog kontinenta i formiranje niza aplikativnih metalogenetskih, inženjerskogeoloških, hidrogeoloških, ekogeoloških, seizmotektonskih i drugih, za privredu izuzetno značajnih karata.
II OSNOVNA ISTRAŽIVANJA GEOLOŠKIH RESURSA U OBLASTI HIDROGEOLOŠKIH, INŽENJERSKOGEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA, ISTRAŽIVANJA METALIČNIH, NEMETALIČNIH I ENERGETSKIH MINERALNIH RESURSA
Izvođenje hidrogeoloških istraživanja ima za cilj, pre svega, izradu Osnovne hidrogeološke karte 1:100.000, utvrđivanje stanja, potencijala i mogućnosti korišćenja resursa podzemnih voda i geotermalne toplote na teritoriji Republike Srbije.
1.1. Izrada Osnovne hidrogeološke karte razmere 1:100.000
Osnovna hidrogeološka karta Republike Srbije, razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: OHGK), predstavlja grafički i tekstualni prikaz osnovnih hidrogeoloških svojstava stenskih masa i rasprostranjenja običnih, termalnih i mineralnih podzemnih voda. Kartom se prikazuje rasprostranjenje vodonosnih sredina (izdani) po vodopropusnosti, sa prikazom kvantitativnih i kvalitativnih karakteristika podzemnih voda izdvojenih hidrogeoloških kategorija sa karakterističnim hidrogeološkim pojavama i vodnim objektima. Tekstualni deo karte predstavlja tumač. Njime se u osnovnom, opisuju uslovi formiranja, rasprostranjenja i dreniranja vodonosnih sredina izdvojenih hidrogeoloških kategorija stena, rezerve i kvalitet podzemnih voda, vodonosnici termalnih voda, ugroženost vodonosnih sredina od zagađenja i dr.
OHGK je osnova za buduću izradu hidrogeoloških karata različitih razmera i namena, kao i detaljna istraživanja i rešavanja konkretnih zadataka iz oblasti korišćenja, zaštite i upravljanja podzemnim vodama na teritoriji Republike Srbije. OHGK predstavlja jednu od osnovnih podloga i preduslova za integralno upravljanje i održivi razvoj vodnih resursa na teritoriji Republike Srbije u skladu sa nacionalnim propisima o vodama i geološkim istraživanjima, Okvirnom direktivom o vodama Evropske Unije (ODV EU) i drugim relevantnim propisima.
Za 2018. godinu planiran je nastavak istraživanja na 2 lista kao i početak istraživanja na 2 nova lista i to:
- list Novi Sad, III godina istraživanja;
- list Kuršumlija, II godina istraživanja;
- list Leskovac, početak istraživanja;
- list Podujevo početak istraživanja.
1.2.1. Studijska istraživanja za potrebe definisanja Alternativnih izvorišta podzemnih voda za javno vodosnabdevanje u Republici Srbiji - III faza
Cilj ovih studijskih istraživanja jeste da se definišu potencijalne rezerve podzemnih voda i lokaliteti alternativnih izvorišta za javno vodosnabdevanje u Republici Srbiji. U tom cilju treba da bude izrađena Hidrogeološka karta Republike Srbije, razmere 1:500.000, da se na osnovu raspoloživih rezultata ranijih i novih projektovanih istraživanja definišu lokalnosti i osnovni hidrogeološki podaci o postojećim izvorištima javnog vodosnabdevanja, da se uradi proračun rezervi podzemnih voda po hidrogeološki kategorisanim litostratigrafskim jedinicama, te da se na osnovu svega izdvoje lokalnosti sa procenjenim ili utvrđenim rezervama podzemnih voda za alternativna izvorišta.
Tokom realizacije I i II faze hidrogeoloških istraživanja, ažurirana je baza podataka u GeolISS okruženju. Obrađeni su, klasifikovani i analizirani podaci iz svih relevantnih i raspoloživih dokumenata, kao i podaci prikupljeni kroz izradu listova OHGK, za više od pet stotina izvorišta javnog vodosnabdevanja na području uže Srbije i AP Vojvodine.
Analiza podataka (prikupljenih tokom izrade listova OHGK), izvršena je za preko 11.000 pojava. Ova istraživanja se od velikog značaja, pogotovu imajući u vidu da su hidrogeološki objekti, u najvećem broju slučajeva, direktno osmatrani, a podaci analizirani, sistematizovani kroz izradu predmetne Studije.
U 2018. godini planirano je da se na način kako je to urađeno tokom prethodnih faza istraživanja, obradi i analizira više od tri stotine odbranjenih elaborata o rezervama podzemnih voda za izvorišta javnog vodosnabdevanja, uglavnom sa teritorije Vojvodine, zatim da za značajna izvorišta, koja nisu obrađena elaboratima, i za potencijalne značajnije lokalnosti alternativnih izvorišta (nekaptirana vrela i dr.), podaci prikupe na terenu, i nakon toga izvrši konačna analiza i sinteza svih raspoloživih podataka i izradi Studija.
Planirano je da ova studijska istraživanja budu realizovana u periodu od 2016. do 2018. godine.
1.2.2. Studija prikupljanja, ažuriranja i nadogradnja baze podataka o geotermalnim resursima Republike Srbije
Cilj ovog projekta je dopuna baze podataka o geotermalnim resursima Republike Srbije. Baza podataka treba da sadrži raspoložive hidrogeološke podatke na osnovu ranijih istraživanja. Na osnovu ranijih i novoprikupljenih podataka dobio bi se uvid u nivo istraženosti na teritoriji Republike Srbije, biće dat prikaz rasprostranjenja i karakteristika geotermalnih potencijala podzemnih voda, prostiranje akvifera i njegovih karakteristika kao i prikaz hidrogeoloških svojstava terena. Baza sadrži:
- litološki sastav stena i stratigrafsku pripadnost
- hidrogeološka svojstva i funkciju stena
- parametre dinamike podzemnih voda
- termalna i mineralna svojstva podzemnih voda
- vodne pojave i objekte (izvor, bunar, bušotina, pijezometar)
Završetak studije planiran je tokom 2018. godine.
Rezultati ovih istraživanja biće korišćeni učešće Geološkog Zavoda Srbije na projektu GeoERA pokrenut od Asocijacije geoloških zavoda Evrope (EGS - EuroGeoSurveys).
1.2.3. Studija uticaja klimatskih promena na podzemne vode na području Posavine u Republici Srbiji
Osnovni cilj projekta je definisanje opšteg bilansa vode (površinskih, atmosferskih i podzemnih voda) na ovom području. Opšti bilans voda predstavlja neophodnu osnovu kod sagledavanja hidrogeoloških, pedoloških, kao i poljoprivrednih svojstva terena.
Projekat obuhvata područje prostora Posavine u Republici Srbiji.
Realizacijom ovog projekta utvrdiće se uticaj klimatskih promena i površinskih voda na prvu izdan. To će omogućiti efikasno planiranje svih mera u cilju održivog korišćenja i zaštite podzemnih voda prve izdani na ispitivanom prostoru.
Planirani završetak studije je u 2018. godini.
Ova studija je značajna i sa aspekta učešća Geološkog Zavoda Srbije na projektu GeoERA koji je pokrenut od Asocijacije geoloških zavoda Evrope (EGS - EuroGeoSurveys).
1.2.4. Hidrogeotermalna potencijalnost magmatogenih kompleksa južne i istočne Srbije - početak istraživanja
Cilj ovih studijskih istraživanja jeste, da se u domenu mladih magmatogenih kompleksa južne i istočne Srbije definiše hidrogeotermalni potencijal, odnosno geotermalni potencijal iz termalnih voda koje ističu na površinu i potencijal hidrogeoloških struktura za akumuliranje i iznalaženje novih količina termalnih voda; podrazumevajući pri tome da je formiranje termalnih voda u genetskoj vezi sa magmatogenim kompleksima. Istraživanja na prostoru južne i istočne Srbije predstavljaju nastavak istraživanja koja su vršena tokom perioda 2014-2017. godina, na prostoru vulkanogenih oblasti Rogozne, Kopaonika i Golije.
Realizacija ovog projekta, predviđena je kroz četiri faze (2018-2020). Studijskim istraživanjima treba da se obrade i analiziraju rezultate ranijih (i novih) istraživanja, sagledaju zakonitosti prostranstva hidrogeoloških struktura termalnih voda i geotemperaturnih anomalija, njihova veza sa regionalnim i lokalnom geološkim i tektonskim strukturama, količine, temperature i hemijski sastav termalnih voda, faktori i hidrogeološki uslovi formiranja termalnih voda, hidrogeotermalni potencijal predmetnih magmatogenih oblasti i mogućnosti iznalaženja i zahvatanja novih količina resursa termalnih voda.
Projektovane aktivnosti u 2018. godini predviđaju prikupljanje, obradu i analizu rezultata ranijih istraživanja, hidrogeološko rekognosciranje terena i izradu geoloških karata, razmere 1:300.000, za oblasti magmatogenih kompleksa (oblasti pojava termalnih voda) i izradu godišnjeg izveštaja.
Završetak istraživanja po ovom projektu su predviđena tokom 2020. godine.
1.2.5. Ažuriranje podataka GeolISS-a u cilju formiranja Hidrogeološkog katastra Republike Srbije - početak istraživanja
Dosadašnjim hidrogeološkim istraživanjima na izradi OHGK, evidentirano je, obrađeno i prikazano u vidu katastara, više od 30 hiljada vodnih pojava, vodnih objekata. Budući da se ovi podaci nalaze u dokumentacionom materijalu, neophodno je da se oni sistematizuju i unesu u formu GeolISS, u formi Hidrogeološkog katastra Republike Srbije, i na taj način učine dostupni širem krugu potencijalnih korisnika.
U 2018. godini predviđena je obrada i analiza hidrogeoloških katastra izvora, bunara, rudničkih voda i speleoloških objekata, za do sada završene listove OHGK, i analiza postojeće baze GeolISS-a, radi utvrđivanja neophodnog obima njenog redefinisanja za potrebe masovnog unosa postojećih i direktnog unosa novih podataka.
Završetak ovog projekta planiran je za 2019. godinu.
2. Inženjerskogeološka istraživanja
Inženjerskogeološka istraživanja se izvode u cilju izrade inženjerskogeoloških karata, utvrđivanja stanja, svojstava i karakteristika stena i tla, utvrđivanja geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju, kao i istraživanja radi zaštite životne sredine. Rezultat ovih istraživanja je i definisanje inženjerskogeološkog hazarda i rizika.
2.1. Izrada osnovne inženjerskogeološke karte Republike Srbije razmere 1:100.000
Osnovna inženjerskogeološka karta razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: OIGK), predstavlja grafički i tekstualni prikaz osnovnih inženjerskogeoloških odlika stenskih masa i terena sa svim elementima koji definišu te odlike. Na karti se prikazuju inženjerskogeološke karakteristike terena, raspadnutost i izdeljenost stenskih masa, egzogeodinamički procesi i pojave i nivo vode u terenu.
Tekstualni deo karte predstavlja tumač u kojem se daje tekstualni prikaz formiranja inženjerskogeoloških uslova u terenu: nastanak i razvoj procesa savremene egzogeodinamike, zastupljenost pojava, njihovo kategorisanje prema vrsti i aktivnosti, prognoza njihovog daljeg razvoja, nastanak i razvoj drugih vidova deformabilnosti terena i tla, kako u prirodnim uslovima, tako i pod uticajem različite tehnogene aktivnosti, stepen stabilnosti terena; vrste primenjenih metoda geotehničkih melioracija u terenu, vreme izvršenja, svrha primene i efekti ostvareni nakon izvođenja, hazard od pojava nestabilnosti terena i deformabilnosti tla.
OIGK sa tumačem, predstavlja podlogu za sagledavanje sveukupnih inženjerskogeoloških karakteristika terena za potrebe izrade namenskih inženjerskogeoloških osnova u okviru plansko-projektne dokumentacije: izradu prostornih planova za potrebe opštinskih područja i regiona, za ostala prostorna planiranja u građevinarstvu, šumarstvu, rudarstvu, poljoprivredi, vodoprivredi i industriji, izradu programa i projekata detaljnih inženjerskogeoloških istraživanja, i za naučne studije i tumačenje inženjerskogeoloških procesa i pojava, sa prognozom njihovog daljeg razvoja, osetljivost, hazard, rizik i upravljanje rizikom.
Dosadašnjom izradom OIGK pokriveni su uglavnom delovi terena u zoni koridora autoputa, magistralnih putnih pravaca, cevovoda, gasovoda i drugih objekata regionalne infrastrukture, zatim urbanih prostora, glavnih vodotokova kao i svi drugi prostori antropogene aktivnosti.
Za 2018. godinu planiran je nastavak istraživanja na 7 listova i to:
- list Aleksinac - nastavak istraživanja;
- list Zvornik - nastavak istraživanja;
- list Zaječar - nastavak istraživanja;
- list Boljevac - nastavak;
- list Vrnjci - nastavak istraživanja;
- list Ivanjica - nastavak istraživanja;
- list Valjevo - nastavak istraživanja.
2.2. Katastar klizišta i nestabilnih padina na teritoriji Republike Srbije
Savremeni geološki procesi, pre svega procesi nestabilnosti i erodibilnosti, predstavljaju krupne probleme za racionalno privredno i urbanističko planiranje i projektovanje. Rezultati istraživanja po ovom projektu koristiće se za potrebe privrede u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja, putnog i železničkog saobraćaja, elektroprivrede, vodoprivrede, poljoprivrede i šumarstva, rudarstva, zaštite životne sredine, civilne zaštite, odbrane itd. Ovaj višegodišnji projekat je započet u 2007. godini. Katastar klizišta se radi kroz aplikaciju GeolISS.
Cilj ovog projekta je: evidencija klizišta (aktivna, privremeno umirena i fosilna) i nestabilnih padina; procena uslova i mogućnosti aktiviranja procesa klizanja i definisanje geometrije klizišta (površine i zapremine masa koje su, ili bi bile zahvaćene procesom klizanja); procena moguće štete koju bi prouzrokovalo aktiviranje procesa klizanja; izrada geoloških karata hazarda i rizika; utvrđivanje prioriteta za detaljna geološka istraživanja, projektovanje i preduzimanje preventivnih ili sanacionih mera; predlaganje uvođenja preventivnih mera koje bi opasnost od aktiviranja procesa klizanja svela na najmanju meru; proširenje informacionog sistema i baze podataka o klizištima u Republici Srbiji; izrada projekta osmatranja (monitoringa) i kontrole procesa klizanja.
U prethodnom periodu evidentirana su klizišta na oko (¼) jedne četvrtine teritorije Republike Srbije, uključujući rezultate projekta "Harmonizacija podataka o klizištima i obučavanje lokalnih samouprava za njihovo praćenje - BEWARE (BEyond landslide aWAREness)". Dinamika realizacije projekta je usporena nedostatkom sredstava, opreme i kadrova u Geološkom zavodu Srbije. Značajnija sredstva za rešavanje ove problematike su obezbeđenja tek nakon poplava maja 2014. godine.
Tokom 2015. godine, Vlada Japana preko UNDP-a (Programa Ujedinjenih nacija za razvoj) je donirala sredstva za realizaciju projekta: "Harmonizacija podataka o klizištima i obučavanje lokalnih samouprava za njihovo praćenje - BEWARE (BEyond landslide aWAREness)", koji se direktno naslanja na projekat Katastra klizišta i nestabilnih padina Srbije.
Cilj ovog projekta je bio inženjerskogeološko istraživanje i evidentiranje određenog broja klizišta na teritoriji 27 opština, koje su bile pogođene poplavama maja 2014. godine, utvrđivanje jedinstvene metodologije za istraživanje klizišta i procenu geološkog hazarda i rizika, izrada geološke karte hazarda i rizika, stvaranja jedinstvene baze podataka o klizištima Republike Srbije, kao i jačanje kapaciteta Ministarstva rudarstva i energetike, Geološkog zavoda Srbije i lokalne samouprave u cilju redovnog praćenja klizišta i smanjenja rizika od geoloških hazarda.
Nosilac projekta je bio Geološki zavod Srbije a partner u realizaciji projekta je bio Rudarsko-geološki fakultet.
Realizacijom ovog projekta evidentirano je 2.024 klizišta. Jedan od rezultata ovog projekta, uz određena dodatna istraživanja, biće i inženjerskogeološka karta hazarda i rizika.
Tokom 2016. godine ova istraživanja su bila usmerena na deo teritorije opštine Mionica na površini od oko 60 km². Evidencija klizišta je izvedena je na topografskim osnovama Mionica i Struganik, razmere 1:25.000.
Tokom 2017. godine nastavljena su istraživanja na teritoriji opština Mionica i Ljig. Ove opštine su takođe bile pogođene majskim poplavama 2014. godine, ali nisu bile obuhvaćene projektom "Harmonizacija podataka o klizištima i obučavanje lokalnih samouprava za njihovo praćenje - BEWARE (BEyond landslide aWAREness)".
Kao rezultat dosadašnjih aktivnosti po ovom projektu, urađena je preliminarna karta klizišta Republike Srbije u vektorskom obliku u razmeri 1:300.000.
Za 2018. godinu predviđen je nastavak istraživanja za Mionicu i opštinu Ljig.
2.3. Izrada karte seizmičke rejonizacije sa istraživanjem geoloških uslova za određivanje nacionalnih parametara prema Euro Code-u 8 (EC8-1) - II faza
Delovi teritorije Republike Srbije ispoljavaju povećanu seizmičku aktivnost zbog čega se pri projektovanju i izgradnji objekata moraju poštovati pravila aseizmičke izgradnje. S obzirom na važeće standarde u toj oblasti, neophodno je uraditi novu kartu seizmičkog hazarda, i izvršiti rejonizaciju i modeliranje terena za određivanje nacionalnih parametara neophodnih za analizu i određivanje realnih seizmičkih uticaja na objekte. Postojanje zvanične Karte seizmičkog hazarda omogućuje nesmetanu primenu važećih evropskih standarda ES8-1 u projektovanju i izgradnji objekata.
Svrha inženjerskogeoloških istraživanja je utvrđivanje osnovnih tipova seizmičkih modela tla i rejonizacija teritorije Republike Srbije prema njima.
Za izradu Karte seizmičke rejonizacije koja podrazumeva utvrđivanje nacionalnih parametara prema EC8-1, potrebno je izvesti inženjerskogeološka istraživanja kojima će se usvojiti metodika određivanja osnovnih kriterijuma za definisanje seizmičkih sredina i preliminarnih seizmičkih tipova modela tla. Primenom usvojene metodologije saglasne sa dosadašnjim domaćim saznanjima i iskustvima zemalja iz okruženja, stiču se uslovi za izvođenje rejoniranja i testiranje preliminarnih modela.
Konačan rezultat ukupnih istraživanja je Karta seizmičke rejonizacije sa utvrđenim nacionalnim parametrima prema EC8-1 kao kvalitetna podloga za finalnu izradu zvanične Karte seizmičkog hazarda.
Realizacija ovog projekta je predviđena kroz trogodišnju aktivnost. Tokom prve godine urađena je preliminarna karta seizmičke reojonizacije teritorije Republike Srbije, koja je zahtevala kompleksan kabinetski istražni proces rejoniranja terena prema kriterijumima koje propisuje EC8-1, a koji su ugrađeni u metodologiju određivanja seizmičkog hazarda. Oni predstavljaju geodinamičke modele terena definisane bitnim svojstvima: brzinom smičućih (sekundarnih) talasa, gustinom (zapreminska težina i poroznost), granulometrijskim sastavom, indeksom plastičnosti i parametrima koji opisuju mehaničko ponašanje prirodne sredine dobijenim opitima SPT (standardni penetracioni test).
U 2017. godini izvršena su geofizička istraživanja i ispitivanja na do sada izvedenim bušotinama.
Realizacija projekta je vezana za finansijska sredstva iz donacija. U 2018. godini planirana istraživanja i ispitivanja zavisiće od priliva sredstava iz donacija.
2.4. Izrada geoloških podloga za prostorne planove
Izrada geoloških podloga za potrebe prostornog planiranja ima za cilj kompleksno sagledavanje i definisanje svih geoloških činilaca potrebnih za izradu prostornog plana, i to sa aspekta mogućnosti korišćenja, ugroženosti i zaštite prostora, kao i uslova i mogućnosti korišćenja prirodnih resursa (podzemnih voda, mineralnih sirovina i geoloških građevinskih materijala). Aspekt ugroženosti terena posmatra se kroz: stabilnost, erodibilnost, deformabilnost terena, seizmičnost terena i dr.
Za 2018. godinu planiran je nastavak terenskih i kabinetskih radova na izradi geoloških podloga i finalizacija projekta izrade podloga za prostorni plan teritorije opštine Krupanj.
2.4.1. Inženjerskogeološke podloge za prostorni plan teritorije opštine Krupanj - završna faza
Teritorija opštine Krupanj je pretrpela katastrofalne posledice u majskim poplavama tokom 2014. godine, kada je veliki broj stambenih i infrastrukturnih objekata srušen ili značajno oštećen. U cilju racionalnih planskih rešenja pri određivanju namene površina, na teritoriji opštine Krupanj je neophodno izvršiti inženjerskogeološka istraživanja terena.
Za definisanje ukupnih prirodnih mogućnosti područja opštine Krupanj, a u cilju izrade dokumentacije za prostorni plan i razvoj, potrebno je izvršiti brojna istraživanja iz različitih istraživačkih disciplina. Geološka istraživanja treba da kvalitativno i kvantitativno definišu geološke potencijale na teritoriji opštine Krupanj.
Terenskim radovima su izdvojena aktivna i umirena klizišta, definisane su njihove granice, izdvojeni su litološki članovi, zabeležene hidrogeološke i hidrološke pojave kao i antropogene aktivnosti. Kartiran je teren oko naselja Cvetulja i Zavlaka, teren na potezu Krupanj, dolina Likodre, kao i naselja oko Bele Crkve, Tolisavca; zaseoci Ilići, Markovići, Vasići i Đurići.
Krajnji rezultati realizacije ovog projekta treba da sadrže optimalno vrednovanje i ocenu geoloških vrednosti, mineralnih potencijala, inženjerskogeološke, geotermalne, seizmološke i hidrogeološke karakteristike prostora, budućeg razvoja i ekološke zaštite prostora.
Rezultati će biti prikazani kroz: inženjerskogeološku kartu, kartu inženjerskogeološke rejonizacije, hidrogeološku kartu, kartu hidrogeološke rejonizacije i preglednu mineralogenetsku kartu opštine Krupanj.
3. Istraživanje mineralnih sirovina
Tokom 2018. godine planira se nastavak geoloških istraživanja metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih sirovina koja imaju za cilj utvrđivanje stanja, potencijalnost i geološko-ekonomsku procenu resursa i rezervi mineralnih sirovina Srbije.
Razvoj i primena novih metoda geoloških istraživanja kao i savremeni način prikaza geoloških podataka, usklađenih sa standardima Evropske Unije i predstavljenih u GIS formatu, iziskuju i izradu različitih specijalističkih geoloških karata (metalogenetskih, mineragenetskih, progniznih i dr.), koje će omogućiti jasniji uvid u potencijalnost područja i stvoriti osnovu za precizniju geološko-ekonomsku ocenu resursa i rezervi mineralnih sirovina Republike Srbije.
3.1.1. Recenzija i štampanje uputstva za metalogenetsku kartu Republike Srbije razmere 1:50.000
Izrada formacione karate Republike Srbije razmere 1:50.000 je započeta na više listova i pomenuta karta praktično predstavlja podlogu za izradu metalogenetske karte.
Nacrt Uputstva za izradu metalogenetske karte 1:50.000 urađen je u 2016. godini. Ovo uputstvo sadrži sledeća poglavlja: Opšte odredbe; Izbor podloge; Zahteve u pogledu mineragenetskih elemenata; Metalogenetsko rejoniranje; Prognozne karte; Uslovni znaci.
U 2018. godini planirano je da se uradi recenzija Nacrta Uputstva od strane kompetentnih stručnjaka i štampanje istog.
3.1.2. Izrada metalogenetske karte list Prijepolje 2, razmere 1:50.000 - nastavak istraživanja
Uzimajući u obzir svu komleksnost izrade metalogenetske karte, tokom 2015. godine se krenulo i sa realizacijom "pilot" projekta: "Metalogenetska karta za list Prijepolje 2". List Prijepolje 2 je odabran pošto je završena i odštampana formaciona karta za ovaj list. U okviru lista Prijepolje 2, proučavana je metalogenetska zona "Stara Raška", u kojoj se nalazi porfiritska i rožnačka rudna zona, uz poseban osvrt na perspektivnost prisutnih rudnih polja.
Ceneći već utvrđene rudokontrolne faktore kao lokalne indikatore orudnjenja, metalogenetska istraživanja su planirana za prostore razvića trijaskog i jurskog sedimentnog i metamorfogenog kompleksa. Unutar ovih celina kasnije bi se izdvojili prostori u kojima su razvijene formacije (porfiritska zona, odnosno kompleksi trijaskog vulkanizma) gde bi se obavljala detaljna metalogenetska istraživanja.
Izrada ovakve karte treba da posluži i kao osnova za dalje aktivnosti u izradi ostalih metalogenetskih karata, ali i drugih specijalističkih karata kojima podloga, pored formacione, može biti i metalogenetska karta.
U prvoj godini rada urađena je metalogenetska rejonizacija prostora koji pokriva ovaj list, odnosno u okviru dijabaz-rožnačke formacije koja je u metalogenetskom smislu najznačajnija, izvršena je podela na više rudnih polja.
Tokom 2017. godine izvršena je prospekcija na 150 km² i tom prilikom je uzeto 25 uzoraka za hemijska ispitivanja i to: 15 uzoraka na 51 elemenat, 2 uzorka na BaO, Fe2O3, SiO2, Sr, 3 uzorka na SiO2, Fe2O3, BaO, 5 uzoraka na Al2O3, CaO, MgO, Fe2O3 SiO2 i S, zatim 7 uzoraka za petrografska ispitivanja i 2 uzorka za rudnomikroskopska ispitivanja. Svi laboratorijski radovi su urađeni u planiranom obimu.
Terenske radove pratio je i optimalan obim laboratorijskih ispitivanja.
Tokom 2018. godine planirani su sledeći radovi: faza daljinske detekcije sa analizom satelitskih snimaka i formiranje karte regionalnog morfostrukturnog sklopa sa terenskom proverom; rekognosciranje terena sa prospekcijom, strukturno-geološko profiliranje sa litofacijalnim snimanjem; prikupljanje petroloških, geohemijskih, rudnih, hemijskih i šlihovskih uzoraka i njihova laboratorijska obrada.
Etapa finalne obrade podataka i interpretacije geologije morfostrukturnih i regionalnih metalogenetskih svojstava predstavlja završni deo regionalnih proučavanja metalogenetske zone Stare Raške. Ona će dati svakako najbitnije karakteristike geološke građe i metalogenije i veze sklopa sa magmatizmom i orudnjenjem. Na kraju sledi izrada geološko-morfostrukturne karte razmere 1:50.000 kao i metalogenetske karte iste razmere na listu Prijepolje - 2.
Realizacija Projekta je započeta u 2015. godini, a završetak se planira u 2019. godini.
3.1.3. Izrada metalogenetske karte list Žagubica 2, razmere 1:50.000 - I faza
Stepen poznavanja metalogenetske problematike ovog prostora bio je povod za izradu ovog višegodišnjeg projekta. Ovim geološkim istraživanjima bilo bi omogućeno izdvajanje pojedinih metalogenetskih zona i potencijalnih lokaliteta na kojima bi se kasnije izvodili detaljniji istražni geološki radovi. U konačnoj fazi biće urađena metalogenetska karta lista Žagubica 2 (1:50.000).
Tokom realizacije Projekta biće primenjene geološke i laboratorijske metode. Dinamika izvođenja radova bio bi sledeći:
- prikupljanje literature i ranije dobijenih podataka o prostoru predviđenom za metalogenetska istraživanja;
- faza daljinske detekcije sa analizom satelitskih snimaka i formiranje karate regionalnog morfostrukturnog sklopa sa terenskom proverom;
- terensko rekognosciranje terena sa prospekcijom, strukturno-geološkim profiliranjem i litofacijalnim snimanjem uz uzimanje određenog broja hemijskih, petro, rudnih i šlihovskih uzoraka. Svi uzorci uzeti na terenu biće adekvatno laboratorijski ispitani;
- izrada izveštaja i predloga sa lokacijama izabranim za dalja detaljnija istraživanja u narednim godinama.
Tokom 2017. godine geološki kabinetski radovi sastojali su se od prikupljanja i obrade literature i ostalih podataka o terenu predviđenom za istraživanje I faze. Terenski geološki radovi obavljeni su, u najvećem delu, u okviru Neresničko-beljaničke metalogenetske zone na površini od oko 130 km2 i obuhvatili su rekognosciranje terena sa prospekcijom, strukturno-geološko profiliranje sa litofacijalnim snimanjem, uz uzimanje određenog broja petroloških, hemijskih, i šlihovskih uzoraka i njihova laboratorijska obrada. Ukupno oprobovano 80 uzoraka, a laboratoriji za hemijska ispitivanja dostavljeno je za rad ukupno 41 uzet uzorak, potom šest za mineraloškopetrografska ispitivanja i četiri šliha.
Tokom 2018. godine, planirani terenski geološki radovi obuhvatiće rekognosciranje terena sa prospekcijom mineralnih sirovina koja obuhvata deo lista Žagubica 2, 1:50.000 (list Jasikovo i deo lista Majdanpek 1:25.000). Istočni deo karte obuhvatiće istraživanja hidrotermalnih rudnih pojava rasprostranjenih oko sela Leskova i Vlaola, u zoni Lipa - Jasikovo - Kuruga - Pjatra Ros, između Jasikova i Crvene reke, i u Jagnjilo reci.
Na osnovu metalogenetskih istraživanja ovog područja biće definisana opravdanost ulaganja u istraživanje polimetaličnih ruda i ostalih korisnih mineralnih sirovina. U konačnoj fazi biće urađena metalogenetska karta lista Žagubica 2 (1:50.000).
Realizacija Projekta je predviđena u periodu od 2017. do 2021. godine.
3.1.4. Geološke karakteristike i potencijalnost opštine Bajina Bašta - završetak istraživanja
Osnovni cilj predloženih istraživanja je da se na osnovu rezultata ranijih istraživanja i uz novo prikupljene podatke sa terena prikaže mineralno-sirovinski potencijal opštine Bajina Bašta, odnosno da se utvrde elementi zaleganja, oblik, veličina, prostorni položaj, mineralni sastav i ostali parametri neophodni za definisanje potencijalnosti pojedinih sirovina.
Projektovana geološka istraživanja treba da omoguće ocenu potencijalnosti istražnog područja u pogledu mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina kroz bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora; registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novo otkrivene) i njihovih genetskih tipova; utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija i izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
U toku 2017. godine obavljena je većina predviđenih terenskih radova na širem području Zaovina - jugozapadni deo opštine Bajina Bašta. Izvršeno je rekognosciranje i geološka prospekcija terena na površini od oko 130 km². Na otkrivenim pojavama prikupljeni su uzorci za laboratorijska ispitivanja - hemijska ispitivanja - 31 uzorak, za petrografska ispitivanja - 23 uzorka, a za rudnomikroskopska - 7 uzoraka. Rezultati rekognosciranja i prospekcije uneti su u terenske dnevnike i u dokumentacione karte, koje će kasnije koristiti pri davanju ocene potencijalnosti pojedinih lokaliteta na određene mineralne sirovine.
Za 2018. godinu planirana su istraživanja na području severno i istočno od Bajine Bašte, kao i izrada Završnog izveštaja u kome će se na osnovu podataka prethodnih i najnovijih istraživanja izvršiti prognozna ocena perspektivnosti, kako pojedinih vrsta mineralnih sirovina, tako i svih do sada registrovanih lokaliteta. Rezultati ove ocene biće prikazani na Prognoznoj mineragenetskoj karti opštine Bajina Bašta, i Karti ležišta i pojava mineralnih sirovina razmere 1:50.000, gde će se odgovarajućim bojama, simbolima i šrafurama prikazati svi relevantni podaci o istraženosti pojedinih lokaliteta i rasprostranjenosti mineralnih sirovina i stepen perspektivnosti.
3.1.5. Mineragenetske karakteristike i potencijalnost neogenih basena Srbije - nastavak istraživanja
Osnovni cilj predloženih istraživanja je da se na osnovu rezultata ranijih istraživanja i uz novoprikupljene podatke sa terena analizira mineralno-sirovinski potencijal neogenih basena Srbije, odnosno da se utvrde elementi zaleganja, oblik, veličina, prostorni položaj, mineralni sastav i ostali parametri neophodni za definisanje potencijalnosti pojedinih sirovina.
Problematika koja će se rešavati tokom projektovanih istraživanja usmerena je na ocenu potencijalnosti istražnog područja u pogledu mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina kroz: bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora; registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novootkrivene) i njihovi genetski tipovi; određivanje glavnih strukturnih oblika i rupturnih pravaca prostora; utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija i izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
U 2016. godini terenska istraživanja izvedena su na terenima Istočne Srbije u okviru neogenih basena Timočke Krajine. Sa tih prostora prikupljen je optimalan broj uzoraka za različita laboratorijska ispitivanja. Postignuti rezultati ukazuju na neminovnost daljih istraživanja u cilju boljeg definisanja mineragenetskih karakteristika neogenih basena Srbije.
U 2017. godini izvršena su istraživanja na području Zaječarskog, Lubničkog, Slatičkog, Šarbanovačkog i Zvezdansko-knjaževačkog basena. Na osnovu prihvaćene koncepcije i metodologije, na istražnom prostoru su primenjene kombinovane geološke metode (kabinetske i terenske) i laboratorijska ispitivanja koja su prilagođena problematici istraživanja. Prospekcija mineralnih sirovina izvršena je na preko 150 km2, snimljeno je 131 m lokalnih geoloških stubova i uzeta 32 uzorka za laboratorijska ispitivanja. U okviru laboratorijskih radova urađena su 3 petrografska preparata, 32 modalne analize teške i lake frakcije i 5 hemijske analize.
Tokom 2018. godine planirana su istraživanja na širem području Zaječara.
U okviru ovih istraživanja planirano je prikupi i sistematizuje postojeća dokumentacija o ranijim istraživanjima i izvrši analiza stepena geološke istraženosti odabranih neogenih basena sa aspekta resursa i rezervi mineralnih sirovina, izdvajanje metalogenetskih jedinica nižeg reda - nivo rudnih polja u kojima se nalaze ležišta i pojave mineralnih sirovina, za ekonomske tipove ležišta najznačajnijih mineralnih sirovina biće razrađeni genetskih modela obrazovanja, definisana perspektivna područja i ležišta mineralnih sirovina.
Realizacija Projekta je započeta u 2016. godini, a završetak se planira u 2022. godini.
3.1.6. Studija Uran Srbije - II faza
Cilj projekta je da se u okviru studije prikažu istraživanja koja su rađena do kraja 90-tih godina, kada su i obustavljena. Ležišta i pojave urana na teritoriji Republike Srbije vezana su pretežno za karpato-balkansku i srpsko-makedonsku metalogenetsku provinciju.
Imajući u vidu značaj urana kao energetske sirovine, kao i velika sredstva koja su ulagana u periodu od 1949. do 1990. godine, nametnula se potreba da se uradi jedna ovakva studija, koja će dati veliki doprinos u opštem poznavanju geološke građe i metalogenetskih karakteristika terena Srbije.
U 2017. godini izvršeno je prikupljanje podataka i literature vezane za predmetna istraživanja, uz analizu određenog broja dokumenata. U drugoj fazi prikazaće se analiza postignutih rezultata po rudnim rejonima, poljima (Stara planina, Bukulja, Cer, Vranje i dr.). U završnoj fazi u formi Studije prikazaće se svi postignuti rezultati i stepen istraženosti urana na teritoriji Republike Srbije.
U toku 2018. godine, obaviće se prikupljanje i analiza postojeće fondovske i druge dokumentacije koja je urađena u toku višedecenijskog istraživanja urana; sistematizacija prikupljenih podataka i njihovo razvrstavanje u okviru metalogenetskih provincija; digitalizacija stare grafičke dokumentacije koja je bitna za izradu Studije.
Pošto su obustavljena sva geološka istraživanja, a imajući u vidu da je ova mineralna sirovina istraživana u dužem vremenskom periodu i da su postignuti značajni rezultati, ova Studija će predstavljati značajan dokument u kom će biti prikazana ležišta i pojave urana od značaja za poznavanje opšte geološke i metalogenetske građe Republike Srbije.
Realizacija Projekta je započeta u 2017. godini, a završetak se planira u 2020. godini.
3.1.7. Geološke karakteristike i potencijalnost opštine Rekovac - I faza
Osnovni cilj predloženih istraživanja je da se na osnovu rezultata ranijih istraživanja i uz novo prikupljene podatke sa terena, prikaže mineralno-sirovinski potencijal opštine Rekovac.
Projektovana geološka istraživanja treba da omoguće ocenu potencijalnosti istražnog područja u pogledu mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina kroz:
- bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora;
- registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novo otkrivene) i njihovih genetskih tipova;
- utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija;
- izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
U toku 2018. godine obaviće se prikupljanje, sistematizacija i analiza dela postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima na teritoriji opštine Rekovac.
Realizacija Projekta je započeta 2018. godine, a završetak se planira u 2019. godini.
3.1.8. Geološke karakteristike i potencijalnost opštine Žagubica - I faza
Osnovni cilj Projekta je da se na osnovu rezultata ranijih istraživanja i uz novo prikupljene podatke sa terena, prikaže mineralno-sirovinski potencijal opštine Žagubica.
Projektovana geološka istraživanja treba da omoguće ocenu potencijalnosti istražnog područja u pogledu mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina kroz:
- bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora;
- registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novo otkrivene) i njihovih genetskih tipova;
- utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija;
- izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
Tokom istraživanja obaviće se prikupljanje, sistematizacija i analiza postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima na teritoriji opštine Žagubica.
Realizacija Projekta je planira tokom 2018. godine.
3.2. Istraživanja metaličnih mineralnih sirovina
Istraživanja metaličnih mineralnih sirovina obuhvataju: analitičko istraživanje novih pojava i ležišta metaličnih mineralnih sirovina, definisanje potencijalnosti geoloških sredina, kao i sagledavanje mogućnosti za povećanje ukupne potencijalnosti resursa metalogenetskih oblasti i ležišta Srbije po pitanju mangana, hroma, molibdena, volframa, žive, urana, bakra, olova, cinka, antimona, kalaja i drugih metaličnih mineralnih sirovina.
3.2.1. Provera aeromagnetskih, gravimetrijskih i gamaspektrometrijskih anomalija na području Republike Srbije - nastavak istraživanja
Cilj istraživanja je pronalaženje novih, za sada nepoznatih ili nezabeleženih pojava metaličnih mineralnih sirovina u okviru izdvojenih istražnih prostora, proširenje već poznatih rudonosnih prostora, ukoliko se otkrivene pojave nalaze samo na jednom delu izdvojenog rudonosnog prostora ili su usamljene unutar njega.
Rezultati postignuti dosadašnjim istraživanjima (koja su najvećim delom obavljena u rejonu Golije) definisali su veći broj do sada nepoznatih mineralizacija (zlata, volframa gvožđa i dr.).
Dobijeni rezultati bi mogli biti iskorišćeni kao osnova za dalja, detaljna geološka istraživanja, koja bi mogla dovesti do ekonomske valorizacije kako novootkrivenih tako i poznatih pojava.
Prema projektnom zadatku potrebno je izvršiti prethodnu proveru izdvojenih aeromagnetskih anomalija na širem prostoru Ozrena, Župe i Golije, koje su potencijalni indikatori rudonosnih terena. Provera će se izvršiti kroz geološku i magnetsku prospekciju, uz odgovarajuća laboratorijska ispitivanja (petrološka, mineraloška, hemijska) stena i ruda. Na osnovu dobijenih podataka oceniće se rudni značaj terena proverenih anomalija.
Realizacija ovog projekta obaviće se na osnovu sledećih radova: geološkog rekognosciranja i profiliranja, litogeohemijske prospekcije, metalometrijske prospekcije potoka rasejavanja (šlihovi), radiometrijskih premera, prospekcionih magnetskih merenja i laboratorijskih ispitivanja.
U toku 2017. godine, izvršena je prethodna provera gravimetrijskog minimuma Kumanica-Pridvorica na Goliji. Započeta prethodna provera sa rekognosciranjem na Ozrenu te usputna provera gravimetrijskog maksimuma na prostoru Velike Župe kod Prijepolja. Uzeto je šezdeset proba koje su date na laboratorijska ispitivanja. Na prostoru Kumanica-Pridvorica, u tri uzorka, je konstatovano povećanje volframa dok je u jednom uzorku, sa prostora centralne aeromagnetske anomalije na Goliji, dobijeno 5 ppm zlata. Takođe je na je na prostoru anomalije Gleđice potvrđeno sa još jednim novim uzorkom prisustvo zlata. Na prostoru Velike Župe je konstatovan volfram do 1200 ppm. Prospektovane površine na sva tri lokaliteta su oko 120 km2.
Tokom 2018. godine planiran je nastavak provere na sva tri lokaliteta.
Realizacija Projekta je započeta u 2014. godini, a završetak se planira u 2024. godini.
3.2.2. Osnovna metalogenetska istraživanja ultramafita Srbije (Platinske grupe elemenata Au, Fe) - nastavak istraživanja
Istraživanja imaju za cilj da se u prvoj fazi utvrde orijentacioni ekonomski sadržaj platinske grupe elemenata, Au i pratećih mineralnih sirovina u ultramafitima Srbije. Na osnovu tih rezultata i kompletne kabinetsko-laboratorijske obrade podataka, utvrdili bi se neophodni kriterijumi i "etaloni" za drugu fazu istraživanja perspektivnih lokacija.
Iako postoje svi optimalni geološko-petrološki uslovi za otkrivanje ležišta platinske grupe elemenata, Au i pratećih mineralnih sirovina u ultramafitima Srbije, nekih značajnijih istraživanja do sada nije bilo. Zbog toga će se istražni radovi obaviti u dve faze. Po završetku druge faze istražnih radova na karti će biti grafički prikazane površine sa različitim stepenom perspektivnosti u cilju otkrivanja ležišta platinske grupe elemenata, Au, Fe i drugih mineralnih sirovina u ultramafitima Srbije.
Ultramafiti zahvataju relativno velike površine terena Srbije, a njihove matalogenetske karakteristika su do sada, većim delom bile izučavane na terenima Južne Srbije, tačnije na prostoru Kosova i Metohije.
Geološkim istraživanjima koja su sprovedena u 2016. godini na području Takova dobijeni su značajni rezultati prisustva platinske grupe elemenata. To ukazuje da i ostale terene Srbije koji su izgrađeni od stena ultramafita treba detaljnije istražiti u cilju otkrivanja do sada nepoznatih mineralizacija u prvom redu metala iz platinske grupe elemenata.
U 2017. godini istražni radovi su vršeni u području Gokčanice. Izvršena je geološka prospekcija, rekognosciranje terena na površini od 100 km² prilikom koje je uzeto 100 proba za hemijske analize, 15 uzoraka za rudno mikroskopska ispitivanja i 15 uzoraka za petrološka ispitivanja. Urađena je i šlihovska prospekcija, prilikom koje je uzeto 15 šlihova za kvantitativnu i kvalitativnu mineralošku analizu. Svi laboratorijski radovi su urađeni. U više proba utvrđeni su visoki sadržaji zlata (do 57 gr/t), srebra (do 170 gr/t), bakra (do 0,38%), olova (do 0,85%), cinka (do 0,19%) i bizmuta (do 80 gr/t).
Tokom 2018. godine vršiće se istražni radovi u ultramafitima i kontaktnim stenama područja Deli Jovana. Radovi će se sastojali od geološke prospekcije, rekognosciranja terena, uzimanja proba za hemijske analize, uzoraka za rudna i petrološka ispitivanja i od šlihovske prospekcije.
Geološkim istraživanjem područja Deli Jovana se očekuje da se utvrde lokaliteti sa prisustvom platinske grupe elemenata, zlata, srebra, olova, bakra, cinka, gvožđa, nikla i kobalta.
Realizacija Projekta je započeta u 2014. godini, a završetak se planira u 2019. godini.
3.2.3. Geološko-metalogenetska izučavanja područja duž novih putnih pravaca - koridora u Republici Srbiji - nastavak istraživanja
Imajući u vidu da se poslednjih godina vrši izgradnja relativno velikog obima putne mreže i da se tokom tih radova vrše prosecanja terena koji su izgrađeni od različitih geoloških formacija, postoji mogućnost da se tim radovima otkriju različite mineralne sirovine.
Osnovni cilj realizacije ovog projekta je da se, sa minimumom finansijskih ulaganja, prikupe značajni geološki podaci sa lokaliteta koji se "otkriju" prilikom građevinskih radova u okviru izgradnje puteva. Geološki podaci se prikupljaju zbog eventualnog otkrivanja novih pojava mineralnih sirovina, boljeg definisanja već poznatih pojava mineralnih sirovina, preciznijeg sagledavanja njihovih dimenzija, određivanja sadržaja korisnih komponenti, kao i zbog definisanja uslova formiranja i zakonomernosti razmeštaja prospektovanih potencijalno rudnih formacija. Na lokalitetima gde budu registrovane pojave klizišta, isti će biti istraženi sa stanovišta geotehničkih parametara i predložiće se način za njihovo saniranje.
U 2016. godini najveći obim istraživanja obavljen je na koridorima 11 i 10. Na području Takovo-Preljina, duž trase puta, otkrivene su interesantne mineralizacije antimona, hroma, nikla i žive.
U 2017. godini najveći obim istraživanja obavljen je na koridorima 11 i 10. Na području Takovo-Preljina, duž trase puta, otkrivene su interesantne mineralizacije antimona, hroma, nikla i žive.
Na trasi koridora 10 od Niša do Pirota presečene su dve metalogenetske zone: Ridanjsko-krepoljinska i Borska metalogenetska zona u kojima su konstatovane vrlo interesantne mineralizacije bakra i zlata.
U toku 2018. godine, planira se nastavak osnovnih geoloških istraživanja (geološko rekognosciranje i profiliranje sa litogeohemijskim oprobovanjem, uz neophodan obim laboratorijskih ispitivanja) na regionalnim (koridor 11) i lokalnim putnim pravcima u izgradnji. Takođe biće praćeni i svi drugi radovi koji mogu "pružiti nove informacije" o mogućnosti pojavama mineralnih sirovina na lokalitetima koji su predmet izvođenja radova (bušotine, klizišta i dr.). Uglavnom će se geološka istraživanja odvijati u zavisnosti od dinamike građevinskih radova.
3.2.4. Osnovna geološka istraživanja nanosnih ležišta zlata Srbije - nastavak istraživanja
Osnovni cilj geoloških istraživanja je da se istražnim radovima koji će se realizovati ovim projektom (geološkim i laboratorijskim) metodama utvrdi mogućnost pronalaženja ekonomskih koncentracija zlata u nanosnim tvorevinama Srbije, prvenstveno u aluvionima, u kojima do sada nisu registrovane pojave zlata i drugih metala, izvrše regionalna prospekcijska istraživanja.
U skladu sa projektovanim radovima u Aneksu projekta, realizacija geoloških istraživanja u 2017. godini započela je kabinetskim radovima koji su se sastojali od analize i sinteze raspoloživih podataka iz fondovske dokumentacije i publikovanih materijala o geološkim istraživanjima nanosnih ležišta zlata Južne Morave i njenih pritoka. U predelu Vranja, ispitivani su aluvioni reka Tibuške, Lukovske Korbevačke i Moštaničke. Aluvion Vlasine ispitivan je na potezu od sela Kruševica koje se nalazi istočno od Vlasotinca do sela Stajkovce koje se nalazi zapadno od Vlasotinca.
Terenski radovi su se sastojali od geološke prospekcije rekognosciranja terena na karti razmere 1:25.000 na prostoru od 139 km2, kao i uzimanje uzoraka za petrološka, mineraloška ispitivanja (20 uzoraka), hemijska ispitivanja (10 uzoraka) i uzimanje i koncentracija teških minerala sa ispitakom - šlihova (67 šliha). Pregledom šlihova na terenu pod lupom od 56 uzetih šlihova u 35 je nađeno zlato, dok je 21 šlih bez zlata. U šlihovima sadržaj zlata se kreće od najmanje jednog zrna zlata do 12 zrna zlata. Laboratorijskim ispitivanjima kvantitativno-kvalitativnim mineraloškim analizama od ispitivanih 56 šlihova, zlato je konstatovano u 15 šlihova.
Ovogodišnja istraživanja biće usmerena na nanosna ležišta zlata u zapadnom delu istočne Srbije: nanos Mlave i aluvijalni nanos Peka. Iako je najveći deo aluvijalnih ležišta zlata u Peku i njegovim pritokama iscrpljen još uvek postoje manja ležišta koja se mogu eksploatisati (Volujski Ključ, aluvion Brodice; mali aluvioni, uglavnom terase, između Blagojevog Kamena i Debelog Luga).
Posle analize i sinteze literaturnih podataka o rezultatima geoloških istraživanja nanosnih ležišta zlata u zapadnom delu istočne Srbije - nanos Mlave i aluvijalni nanos Peka, izvršiće se izdvajanje potencijalnih područja koja su perspektivna za prospekcijska ispitivanja. Nakon izdvajanja perspektivnih područja pristupiće se terenskim radovima koji će se sastojati od prospekcije mineralnih sirovina na karti razmere 1:25.000, šlihovske i geohemijske prospekcije.
Laboratorijski radovi će se sastojati od hemijskih ispitivanja, mineraloških kvantitativnih i kvalitativnih analiza šlihova, petroloških i rudno-mikroskopskih ispitivanja. Na osnovu istraživanja kvartarnih i tercijarnih ležišta u zapadnom delu istočne Srbije, koja su vršena u prethodnom periodu, utvrđene su pojave zlata u aluvionima desnih pritoka Mlave, ležište Volujski Ključ i aluvijalna ležišta zlata u Peku i pritokama aluvion Brodice; mali aluvioni, uglavnom terase, između Blagojevog Kamena i Debelog Luga.
Planiranim radovima u 2018. godini, očekuju se pozitivni rezultati kojima bi se definisala perspektivnost ovih prostora sa aspekta otkrivanja nanosnih ležišta zlata.
Realizacija Projekta je započeta u 2015. godini, a završetak se planira u 2019. godini.
3.2.5. Geološka istraživanja Cr i pratećih metala na teritoriji Republike Srbije - nastavak istraživanja
Cilj višegodišnjeg projekta je da se doistraže potencijalni i nedovoljno istraženi resursi hroma u onim rudnim poljima u kojima je utvrđeno njegovo prisustvo, i u kojima postoje realne pretpostavke za pronalaženje novih.
Predviđena geološka istraživanja su nastavak osnovnih geoloških istraživanja hroma i pratećih metala koja su započeta 2015. godine na području peridotitskog masiva Jelice. Na terenima Jeleice, potvrđene su poznate pojave ruda hroma, koje po preliminarnim rezultatima mogu biti ekonomski značajna.
U 2017. godini istražni radovi su vršeni u području Trnave kod Raške. Izvršena je prospekcija mineralnih sirovina na površini od 80 km² prilikom koje je uzeto 40 proba za hemijske analize, 10 uzoraka za rudno mikroskopska ispitivanja i 10 uzoraka za petrološka ispitivanja. Urađena je i šlihovska prospekcija, prilikom koje je uzeto 15 šlihova za kvantitativnu i kvalitativnu mineralošku analizu. Svi laboratorijski radovi su urađeni. U više proba utvrđeni su visoki sadržaji hroma (do 29,15%) i bakra (do 0,75%).
Tokom 2018. godine istraživanja će biti usmerena na ultramafite i kontaktne stene područja Zlatibora, gde su i grupisane značajne pojave hroma. Na prostoru od oko 80 km² planira se geološka prospekcija mineralnih sirovina na osnovi 1:25.000, uzimanja proba za hemijske analize, uzoraka za rudna i petrološka ispitivanja i šlihovska prospekcija.
Nakon istraživanja očekuje se da se potvrdi postojanje poznatih koncentracija rude hroma u području Zlatibora, kao i da se otkriju eventualno nove mineralizacije ili pojave rude hroma i pratećih metala (gvožđe, nikal, kobalt i dr.).
Realizacija Projekta je započeta u 2015. godini, a završetak se planira u 2019. godini
3.3. Istraživanja nemetaličnih mineralnih sirovina
3.3.1. Istraživanje glaukonita i ocena potencijalnosti u marinskim sedimentima Srbije - nastavak istraživanja
Cilj istraživanja je da se u narednom periodu utvrdi potencijalnost, prostorni položaj i kvalitet glaukonita na prostoru Republike Srbije odnosno da se registruju sve pojave glaukonita i odredi njihov kvalitet putem oprobavanja na određenim područjima ili lokalitetima gde dosad nisu vršena istraživanja tokom prethodnih godina ili je stepen istraženosti dosta nizak. Ukupan period realizacije projekta je pet godina.
Tokom 2016. i 2017. godine prikupljen je i analiziran deo dokumentacije koja je doprinela jasnijem sagledavanju predmetne problematike i poslužila boljem i kvalitetnije planiranju nastavka istraživanja. Po planiranoj koncepciji, metodici i dinamici izvođenja istražnih radova, projektovani geološki radovi nastavljaju se i u 2018. godini, a ti radovi se odnose na prikupljanje i sistematizacija postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima na potencijalnom prostoru sa pojavama glaukonita. Potom, na određenom prostoru sa pojavama glaukonita, ili na potencijalnom prostoru ili lokalitetu će se izvršiti rekognosciranje terena praćeno geološkom prospekcijom sa oprobavanjem rudnih izdanaka sa glaukonitom za laboratorijska ispitivanja. Po završetku terenskih radova, za tekuću godinu izvršiće se realizacija laboratorijskih ispitivanja i pisanje godišnjeg izveštaja o izvršenim radovima i dobijenim rezultatima.
Tokom 2017. godine istraživanje je obuhvatilo deo Istočne Srbije odnosno područje terena OGK 1:100.000, listovi: Kučevo, Žagubica i Boljevac. Projektovani i izvedeni geološki radovi podrazumevali su realizaciju kabinetskih i terenskih radova. Terenskim geološkim radovima, obuhvaćena je površini od oko 110,0 km2. Uzorci stenske mase uzimani su za za laboratorijska- hemijska kompletna ispitivanja. Ukupno oprobovano 80 uzoraka stenske mase. Urađeno 30 analiza. Na osnovu svih rezultata i analiza zaključeno je da je područje Radenke perspektivno sa aspekta istraživanja glaukonita.
Planirana geološka istraživanja u 2018. godini su da se na prostoru Tupižničke zone sa glaukonitskim peščarima, izvrši rekognosciranje terena praćeno geološkom prospekcijom sa oprobavanjem serije glaukonitskih peščara. Na osnovu laboratorijskih ispitivanja, utvrdiće se njihov kvalitet i potencijalnost.
Geološka istraživanja treba da obuhvate: šire područje južno od Zaječara, i to seriju sa glaukonitskim peščarima Lenovac, ili takozvani "lenovački slojevi" (list OGK Zaječar 1:100.000), kao i otvorene profile donje krede sa glaukonitom, južno od Knjaževca kod sela Štrbac (list OGK Knjaževac 1:100.000).
Realizacija Projekta je započeta u 2016. godini, a završetak se planira u 2018. godini.
3.3.2. Studija: Ocena potencijalnosti ukrasnog kamena Srbije - nastavak istraživanja
Cilj projekta je registrovanje svih nalazišta ukrasnog kamena na teritoriji Republike Srbije, izrada karte i knjige registra svih nalazišta ukrasnog kamena, kao i valorizacija mineralnih resursa.
Na više lokaliteta u 2016. godini uzeti su reprezentativni uzorci stena - ukrasnog kamena na kojima su obavljena sva neophodna ispitivanja potrebna za ocenu potencijalnosti za ovu mineralnu sirovinu. Najveći obim istraživanja obavljen je na terenima Severoistočne Srbije.
Prema usvojenoj koncepciji i metodici istraživanja, u 2017. godini radovi su realizovani u dve faze; geološki radovi (kabinetski i terenski) i laboratorijski radovi.
Kabinetski radovi, obuhvatili su analizu, sintezu i kompilaciju podataka stručne fondovske dokumentacije i izrada karata registra pojava i nalazišta u odgovarajućoj razmeri i izrada sveske katastra nalazišta ukrasnog kamena. Terenski istražni radovi su obuhvatili: geološko profiliranje i prospekciju terena u razmeri 1 : 25.000 na površini od oko 2.360 km2; oprobavanje prirodnih izdanaka (oprobovano je ukupno 50 prirodnih izdanaka, od čega su formirane je 33 probe za laboratorijska ispitivanja). Laboratorijska ispitivanja su urađena u sledećem obimu: Petrografske analize (10 kom.) ispitivanje dekorativnosti (23 kom.).
Geološka istraživanja u 2018. godini su predviđena da se realizuju kroz dve faze. Kabinetska i terenska faza. Kabinetska faza obuhvata evaluaciju svih dostupnih fondovskih materijala (Elaborati, Izveštaji…), koji su obrađivali problematiku istraživanja ležišta ukrasnog kamena. Terenskom fazom je predviđeno da se uradi geološka prospekcija ukrasnog kamena na teritoriji zapadne Srbije. Naime, planirani geološki radovi će se uraditi na teritoriji koju zahvataju listovi OGK 1:100.000: Bijeljina, Šabac, Beograd, Zvornik, Vladimirci, Obrenovac, Ljubovija, Valjevo, Gornji Milanovac, Užice, Čačak, Pljevlja, Prijepolje, Ivanjica, Bijelo Polje i Sjenica.
Ova istraživanja su prema sadržaju, pristupu analizi i prezentiranju podataka, prvenstveno namenjena istraživačima ali i proizvođačima ukrasnog kamena, kako domaćih tako i stranih. Na osnovu analize do sada prikupljene dokumentacije i procene rezultata budućih istraživanja, broj nalazišta ukrasnog kamena na delu terena koji će se istraživati u 2018. očekujemo da će iznositi nekoliko desetina pojava sa velikom perspektivnošću, nekoliko desetina sa srednjom perspektivnošću i nekoliko stotina pojava sa malom ili nedovoljno jasnom perspektivnošću.
Ako se ima gore navedeno u vidu, rezultati predmetne Studije, se mogu pored ostalog iskoristiti i kao mogućnost za tzv. malu proizvodnju, probnu eksploataciju i dr., a u svemu prema zakonskoj regulativi iz oblasti geologije i rudarstva Republike Srbije.
Realizacija Projekta je započeta u 2016. godini, a završetak se planira u 2019. godini.
3.4. Istraživanja energetskih mineralnih sirovina
Istraživanja energetskih mineralnih sirovina obuhvataju osnovna geološka istraživanja uglja, uljnih škriljaca i pratećih mineralnih sirovina.
3.4.1. Geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih sirovina (ugalj i uljni škriljci) Srbije - nastavak istraživanja
Geološko-ekonomske karte predstavljaju grafički prikaz određenih geološko-ekonomskih parametara neke mineralne sirovine ili grupe sirovina na grafičkoj osnovi. Razmera karata zavisi od veličine prostora koji se na njima prikazuje (uglavnom su u upotrebi 1:100.000 i 1:200.000 i sitnije razmere).
Realizacijom ovog projekta dobiće se geološke i ekonomske mape okruga i regiona sa konkretnim informacijama o geološko-ekonomskoj vrednosti basena, ležišta i pojava čvrstih energetskih sirovina. Prikazivanje ključnih geološko-ekonomskih podataka na karti, omogućava brzo razumevanje navedenih informacija kao i multidisciplinarnu procenu datog područja. Izrada ovakvih karata se radi kroz aplikaciju GeolISS-a, čime u potpunosti odgovaramo na savremene zahteve tržišta kao što su: brzina dobijanja informacija, ažurnost podataka i sl.
Tokom 2016. godine započeta su studijska izučavanja koja će omogućiti izradu ove značajne karte koja će biti sastavni deo više prostornih planova, kao i opšteg uvida u potencijalnost Srbije u pogledu energetskih mineralnih sirovina.
Rad na realizaciji aneksa projekta "Geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih sirovina Srbije (ugalj i uljni škriljci) u 2017. godini izveden je prema planiranom obimu terenskih, kabinetskih i laboratorijskih radova. Radovi su izvođeni u okviru regiona Južne i Istočne Srbije, na teritorijama topličkog, pčinjskog, pirotskog i jablaničkog okruga. Uzeto je 5 uzoraka uglja i 5 uzoraka uljnih škriljaca. Laboratorijska ispitivanja (tehničke i elementarne analize uglja i švelne analize uljnih škriljaca) vršena su na tri uzorka. Na osnovu izvedenih istraživanja u 2017. godini urađen je model geološko-ekonomske karte pirotskog, pčinjskog, topličkog i jablaničkog okruga.
Tokom 2018. godine, planirana su istraživanja u Borskom, Braničevskom i Podunavskom okrugu.
Realizacija Projekta je započeta u 2015. godini, a završetak se planira u 2019. godini.
III IZRADA PROJEKATA I STUDIJA IZ OBLASTI GEODIVERZITETA I GEOEKOLOGIJE
Za geoekološka istraživanja planirani su projekti i studije koji se odnose na zaštitu životne sredine u oblasti istraživanja i korišćenja geoloških resursa, kao i zaštitu geoloških vrednosti, retkosti i objekata koji imaju karakter geonasleđa.
1. Geohemijska karta Srbije razmere 1:500.000 - I faza
Osnovni cilj ovog projekta je da se na celoj površini Republike Srbije utvrdi kvalitet zemljišta i njegova opterećenost, pre svega, teškim metalima, kao i da se definišu i razvrstaju geogeni od antropogenih uticaja na ova svojstva.
U prostorima gde zemljište nije razvijeno predviđeno je da se sastav sedimenata utvrdi "stream", "overbank" i "floodplain" metodama. Dobijeni rezultati istraživanja mogu se primeniti u oblasti zaštite životne sredine, istraživanjima ležišta mineralnih sirovina, prostornom planiranju, pri izvođenju pedoloških istraživanja, pri planiranju razvoja poljoprivrede itd.
Radovi planirani za izradu Geohemijske karte Republike Srbije 1:500.000 (GKRS 1:500.000) će metodološki biti usklađeni sa istražnim radovima okolnih zemalja. Na ovaj način će i podaci istraživanja biti regionalno kompatibilni. Istraživanja uključuju terenske, laboratorijske i kabinetske metode.
Terenskim istraživanjima će biti prikupljeni reprezentativni uzorci zemljišta i sedimenata po mreži po kojoj jedan uzorak reprezentuje 100 km² (10×10 km). Položaj mreže će biti usaglašen sa postojećom koja je odobrena od Udruženja evropskih geoloških zavoda (FOREGS Geochemical Baseline Programme - FGBP). Zemljišta i sedimenti Srbije će biti istraživani u oko 1.100 analitičkih ćelija. Predložena mreža oprobavanja je niske gustine, ali takve da svakako pruža generalni opis oblasti odakle može da se indikuje nastavak istraživanja.
Prikupljeni uzorci će se analizirati u akreditovanoj laboratoriji prema standardu ISO 17025, koji uključuje upotrebu etalonirane opreme, obučenog osoblja i standardizovanih metoda ispitivanja, kao i potvrdu rezultata putem međulaboratorijskog poređenja.
U kabinetu će kvalitativne i kvantitativne koncentracije elemenata biti jednoznačno kvalifikovane kao esencijalne, potencijalno toksične, toksične i kancerogene. Povećane koncentracije će biti posebno analizirane i sa aspekta ekonomske isplativosti daljih istraživanja.
Rezultati istraživanja će biti prikazani u formatima koji će omogućavati međusobnu korelaciju i modelovanje. Projekat će se realizovati i kroz aplikaciju GeolISS-a.
2. Geonasleđe i geodiverzitet istočne Srbije - za list Pirot
Cilj ovog projekta je da se analiziraju geološke pojave od posebne važnosti na prostoru koji zauzima list Pirot. Rezultati ovog projekta treba da oslikaju važne momente u razvoju zemljine kore na teritoriji Srbije, kako bi se ovim pojavama, oblicima i profilima posvetila posebna pažnja u društvu, a istovremeno se zaštitili od daljeg propadanja. Otvoriće se mogućnost povezivanja u funkcionalnu celinu sa drugim objektima geonasleđa u Srbiji, kao i međunarodna korelacija.
Kroz ovaj projekat će se utvrditi aktuelno stanje geoloških znamenitosti na lokalitetima na listu Pirot. Realizacijom projekta će se omogućiti izdvajanje objekata/lokaliteta geonasleđa, dati predlog koji lokaliteti bi mogli da budu upisani u inventar geonasleđa, odnosno za koje lokalitete postoji mogućnost zaštite od daljeg propadanja. Pojedini geološki/geomorfološki/hidrogeološki objekti od interesa za Republiku Srbiju proglašeni su zaštićenim prirodnim vrednostima, uglavnom kao spomenici prirode (sa staraocima koje određuje Vlada).
U 2017. godini obrađeni su sledeći geo objekti koji se nalaze na širem prostoru Stare planine, na listovima GK 50 i to: Pirot 1 (sekcije Topli Dol i Temska): Zaskovci, Bezimeni vodopad, Pilj, Mali Čungulj, Čungulj i Krmolj; Pirot 4 (sekcije Visočka Ržana i Muči-baba): Crveni breg, Ivkov vir, Dvojni vodopad, Skok i Crkva Svetog Petra i Pavla iz XIII veka u selu Rsovci. Svi objekti su formaciono raščlanjeni, a za svaki objekat su dati kriterijumi vrednovanja.
Objekti/lokaliteti koji će biti analizirani u 2018. godini predstavljaju nastavak istraživanja Geološkog zavoda Srbije koji su rađeni u prethodnim godinama kroz projekte koji su se bavili geonasleđem i geodiverzitetom.
Na osnovu rezultata istraživanja u 2018. godini biće utvrđeno aktuelno stanje lokaliteta; urađena analiza stepena ugroženosti (ako postoji); utvrdiće se da li lokalitet zadovoljava kriterijume vrednovanja; mogućnost povezivanja sa drugim objektima geonasleđa u funkcionalnu sredinu; otvoriće se mogućnost za promociju prirodnih i kulturnih vrednosti, kao i razvoj novog vida geoturizma.
3. Geološko-ekološka istraživanja pritoka kanala Tise na teritoriji AP Vojvodine u cilju zaštite životne sredine
Osnovni cilj ovog projekta je da se sistematskim oprobovanjem vode i rečnih sedimenata (mulja) utvrdi kvalitet životne sredine na području Vojvodine kroz koji protiče Tisa. Osnovnim geohemijskim istraživanjima uzorkovanog materijala može se sagledati situacija vezana na zagađenost istih, kao i uticaj koji pritoke imaju na Tisu.
Mali vodotoci dreniraju površinske i podzemne vode urbanih i industrijskih područja Vojvodine i kao takvi su nosioci zagađenja velikih rečnih tokova, kao što je reka Tisa.
Istraživanjima fluvijalnog nanosa malih tokova utvrđuje se istorijat zagađenosti, trenutno (nulto) stanje zagađenja i njihov dosadašnji uticaj na kvalitet voda velikih tokova, kao polazna osnova za uspostavljanje adekvatnog monitoringa koji će omogućiti pravovremeno reagovanje na potencijalne opasnosti od eventualnih budućih zagađenja fluvialnih nanosa malih tokova, a samim tim i na sprečavanje zagađenja rečnog toka Tise iz čijih aluvijalnih nanosa vodu za piće koriste mnogobrojni veliki potrošači.
Realizacija radova predviđenih kroz ovaj projekat izvršila bi se etapno, pre svega zbog velikog istražnog prostora i namenskog prikupljanja širokog spektra podataka i podloga neophodnih za analizu postojećeg stanja fluvijalnih nanosa malih tokova na teritoriji Vojvodine.
Tokom 2018. godine, predviđena je izrada preliminarnog Izveštaja, koji bi bio baziran na kabinetskim radovima, uz monitoring istražnog terena i registrovanje svih malih pritoka i kanala koji se ulivaju u Tisu. Takođe, vršilo bi se probno ("pilot") uzorkovanje mulja i vode na ušću pritoka i kanala u Tisu, a u zavisnosti od dobijenih rezultata tokom daljih istraživanja vršile bi se detaljnije analize.
Sagledavanje istražnog prostora i izrade polazne baze za detaljna terenska i laboratorijska istraživanja.
IV OSTALE STRUČNE AKTIVNOSTI - UNOS PODATAKA DOBIJENIH GEOLOŠKIM ISTRAŽIVANJIMA U FORMU GEOLOŠKOG INFORMACIONOG SISTEMA SRBIJE (U DALJEM TEKSTU: GEOLISS)
1. Unos postojećih podataka Osnovnih geoloških istraživanja u formu GeolISS
Na području Republike Srbije se nalazi relativno veliki broj ležišta i pojava mineralnih sirovina. Realno sagledavanje geoloških karakteristika i prikaz brojnih informacija o njihovom prostornom i metalogenetskom položaju, uslovima formiranja i dr. pokazateljima predstavlja osnovu za planiranje novih geološko-rudarskih aktivnosti, odnosno nalazi se u osnovi izrade dugoročne strategije njihovih daljih istraživanja.
Cilj ažuriranja baze podataka o pojavama i ležištima mineralnih sirovina RS kao dela jedinstvenog Informacionog sistema mineralnih sirovina je celovit i uniforman prikaz geološko-ekonomskih karakteristika poznatih ležišta i pojava mineralnih sirovina na njenoj teritoriji. Njegova organizaciona struktura treba da omogući komunikaciju sa korisnikom putem prethodno definisanih ključeva za pretraživanje, kao i vezu sa drugim geološkim bazama podataka tekstualnog i grafičkog tipa. Njegovim pravilnim korišćenjem treba da bude omogućen izbor prioritetnih lokaliteta za dalja istraživanja, što je od velike važnosti za izradu dugoročne strategije geoloških istraživanja mineralnih sirovina.
Geološki informacioni sistem Srbije (GeolISS) se kao projekat Ministarstva rudarstva i energetike razvija poslednjih nekoliko godina. Cilj ovakvog informacionog sistema je formiranje jedinstvene objektno-orijentisane baze podataka za digitalno arhiviranje geoloških podataka i informacija i obezbeđenje savremene i efikasne informacione osnove za obavljanje svih aktivnosti vezanih za planiranja, projektovanja i odlučivanja u oblasti geologije.
V FINANSIJSKA SREDSTVA ZA SPROVOĐENJE PROGRAMA
Finansijska sredstva za sprovođenje ovog programa obezbeđena su Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2018. godinu ("Službeni glasnik RS", broj 113/17), Razdeo 47, Geološki zavod Srbije; Program 0503 - Upravljanje mineralnim resursima; funkcija 440 - Rudarstvo, proizvodnja i izgradnja; Projekat 0002 - Geološka istraživanja, u ukupnom iznosu od 255.649.000,00 dinara.
Sredstva su planirana na sledećim ekonomskim klasifikacijama:
411 - plate, dodaci i naknade zaposlenih (zarade) u iznosu od 138.718.000,00 dinara;
412 - socijalni doprinosi na teret poslodavca u iznosu od 24.833.000,00 dinara;
413 - naknade u naturi u iznosu od 400.000,00 dinara;
414 - socijalna davanja zaposlenima u iznosu od 400.000,00 dinara;
415 - naknada troškova za zaposlene u iznosu od 10.800.000,00 dinara;
416 - nagrade zaposlenima i ostali posebni rashodi u iznosu od 1.000,00 dinara;
421 - stalni troškovi u iznosu od 16.200.000,00 dinara;
422 - troškovi putovanja u iznosu od 7.500.000,00 dinara;
423 - usluge po ugovoru u iznosu od 21.496.000,00 dinara;
425 - tekuće popravke i održavanje u iznosu od 7.180.000,00 dinara;
426 - materijal u iznosu od 6.590.000,00 dinara;
462 - dotacije međunarodnim organizacijama u iznosu od 600.000,00 dinara;
482 - porezi, obavezne takse, kazne, penali i kamate u iznosu od 600.000,00 dinara;
483 - novčane kazne i penali po rešenju sudova u iznosu od 1.000,00 dinara;
511 - zgrade i građevinski objekti u iznosu od 10.500.000,00 dinara;
512 - mašine i oprema u iznosu od 6.530.000,00 dinara i
515 - nematerijalna imovina u iznosu od 3.300.000,00 dinara.
VI IZVOĐENJE I NADZOR OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Izvođenje osnovnih geoloških istraživanja obavlja Geološki zavod Srbije u skladu sa čl. 14-20. Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima.
Ministarstvo nadležno za poslove geoloških istraživanja, u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima, vrši stručni nadzor nad izvođenjem osnovnih geoloških istraživanja.
Završetak realizacije Godišnjeg programa osnovnih geoloških istraživanja za 2018. godinu je predviđen do kraja decembra 2018. godine. Geološki zavod Srbije dostavlja izveštaj o realizaciji projekata geoloških istraživanja, prema godišnjem programu za 2018. godinu, nadležnom ministarstvu do kraja januara 2019. godine.