PROGRAM PODRŠKE ZA SPROVOĐENJE POLJOPRIVREDNE POLITIKE I POLITIKE RURALNOG RAZVOJA NA TERITORIJI GRADA NOVOG SADA ZA 2018. GODINU ("Sl. list Grada Novog Sada", br. 16/2018)

 

I OPŠTE INFORMACIJE I TABELARNI PRIKAZ PLANIRANIH MERA

1.1. Analiza postojećeg stanja

1.1.1. Geografske i administrativne karakteristike

Grad Novi Sad (u daljem tekstu: Grad), kao glavni centar Vojvodine i drugi po veličini u Republici Srbiji, nalazi se u središnjem delu Vojvodine na obalama reke Dunav i ima izuzetno povoljan geografski položaj. Teritorija Grada matematičko-geografski zauzima po Griniču položaj istočne koordinate od 19° 10' do 20°6' istočne geografske dužine i 45°10' do 45°6' severne geografske širine.

Grad Novi Sad je i centar Južnobačkog okruga i najveći je nosilac privrednih, saobraćajnih, obrazovnih, političkih, kulturno-naučnih i drugih funkcija, kao i administrativno-politički centar regiona Vojvodine i grad sa velikom tradicijom.

Geografski položaj Grada može se posmatrati s dva aspekta, u sklopu povezanosti sa drugim gradovima i krajevima, kao i u sklopu povezanosti sa lokalnim naseljima koja mu gravitiraju, kao prigradska naselja.

Područje Grada obuhvata 15 prigradskih naselja i zauzima površinu od 702,7 km2, dok uže područje Grada Novog Sada sa Petrovaradinom i Sremskom Kamenicom zauzima površinu od 129,4km2, a građevinski reon obuhvata površinu od 106,2 km2, a građevinski rejon obuhvata površinu od 106,2 km2.

Prema poslednjem popisu stanovništva od 2011. godine u Gradu zajedno sa prigradskim naseljima živi 341.625 stanovnika, dok urbani deo Grada (sa Petrovaradinom i Sremskom Kamenicom) ima 286.157 stanovnika, te je prosečna gustina naseljenosti prilično visoka, oko 480 stanovnika po km2, što znači da stanovništvo, uopšte, sve više migrira ka većim gradovima, tj. u administrativno-privredne centre, pa tako i prema Novom Sadu, kao drugom po veličini gradu u Srbiji, odmah posle Beograda.

1.1.2. Prirodni uslovi i životna sredina

Reljef područja Grada Novog Sada, podrazumevajući Grad Novi Sad sa svojom prigradskom okolinom, ima pretežne odlike Panonske nizije.

Sam Grad Novi Sad leži na levoj obali velike međunarodne reke Dunav, od 1.252. do 1.262. kilometra rečnog toka i nalazi se u srcu Autonomne Pokrajine Vojvodine.

Veštačka mreža kanala Dunav-Tisa-Dunav, izgrađena na bazi ljudskog pregalačkog rada, odlično se uklapa u prirodne hidrografske osobine reke Dunav, a Mali bački kanal, ulivajući se sa leve strane doprinosi još većim lepotama ovog krajolika.

Klima Grada odlikuje se osnovnim karakteristikama umereno-kontinentalne i kontinentalne klime sa četiri godišnja doba. Od vetrova koji duvaju na ovom području najznačajnija je košava. Uglavnom duva s jeseni i zime, donoseći hladno vreme, a tokom vejavice obično stvara nanose snega i može da traje od tri do sedam dana.

Srednja maksimalna temperatura vazduha tokom godine iznosi 12,26°C, dok srednja minimalna temperatura iznosi sa 7,97°C. Broj dana sa padavinama iznosi 114, te je u 2017. godini prosečna količina padavina iznosila 512,6 mm na području Grada Novog Sada, prema podacima Republičkog hidrometeorološkog zavoda - Rimski šančevi.

Šumski fond i biljni i životinjski svet najbolje se može sagledati kroz Koviljsko-petrovaradinski rit kao specifičan rezervat prirode na teritoriji Grada, te i Vojvodine, a prostire se u okviru nekoliko opština: Novi Sad, Petrovaradin, Sremski Karlovci, Inđija i Titel. Ovaj prirodni rezervat je ritski kompleks duž Dunava i prostire se na 5.234,45 hektara, a kako spada u prirodna dobra od izuzetnog značaja, svrstan je u prvu kategoriju zaštite.

Prirodne šume rezervata čine: vrba (bela i bademasta), topola i jasen. Na ovom ritskom području, najveći deo, čak 55,6% rezervata, zahvataju plantaže topole, koje su pod zaštitom. Takođe su zastupljene i ugrožene vrste biljaka, kao beli i žuti lokvanj, plava lincura, vodeni orašak, četvorolisna detelina, močvarni kaćunak i drugo.

1.2. Stanje i trendovi u ruralnim područjima

1.2.1. Demografske karakteristike i trendovi

Grad sa prigradskim naseljima okuplja 20% stanovništva Vojvodine, što prema popisu od 2011. godine Republičkog zavoda za statistiku iznosi 341.625 stanovnika.

U prigradskim naseljima živi oko 24% stanovništva, a najveća su Veternik, sa oko 18.700 stanovnika, Futog, sa oko 18.600 stanovnika i Kać, sa oko 11.200 stanovnika. Neka od prigradskih naselja su sastavni deo gradske novosadske funkcionalne celine, dok neka od takvih naselja, kao npr. Futog, imaju status samostalnog naselja Grada Novog Sada. To znači da se većina prigradskih naselja Grada Novog Sada zbog stalnog povećanja broja stanovnika, već i fizičko-geografski spaja sa Gradom.

Najvažnija prigradska naselja koja su u okruženju Grada Novog Sada su: Begeč, Budisava, Bukovac, Veternik, Kać, Kisač, Kovilj, Ledinci, Rumenka, Stari Ledinci, Stepanovićevo, Futog, Čenej, Petrovaradin i Sremska Kamenica.

Prema obrazovnoj strukturi stanovništva Grada starijeg od 15 godina, na bazi "popisa iz 2011. godine", može se reći da je na području Grada oko 53% populacije sa srednjim obrazovanjem, oko 20% čini deo populacije sa visokim obrazovanjem, oko 7% predstavlja deo populacije sa višim obrazovanjem, oko 14% predstavlja deo populacije sa osnovnim obrazovanjem, oko 1,5% čini deo populacije bez školske spreme, a 4,5% čini deo populacije sa nepotpunim osnovnim obrazovanjem.

Takođe, u pogledu starosne strukture dominira populacija starijeg stanovništva u odnosu na srednje i mlađe stanovništvo.

Odnos starog i mladog stanovništva iznosi ≈71,0, što je celu Vojvodinu dovelo u stadijum demografske starosti.

Karakteristika novosadskog, kao i vojvođanskog područja je značajna promena u demografskim strukturama ruralnih prostora, što kao rezultat ima "premeštanje reprodukcije stanovništva" iz seoskih u gradske sredine.

Regionalna analiza produktivnosti rada u poljoprivredi Grada pokazuje da postoje izuzetni poljoprivredni resursi, naročito u ruralnom delu, te se stanovništvo ipak, pomalo vraća na poljoprivredno tle, u želji da se poljoprivredna proizvodnja, kao velika baza privrede, ponovo podigne na nekadašnji nivo, i u skladu sa modernizacijom i uvođenjem modernih tehnologija, kao npr. u Evropi.

Usitnjenost poseda i seljačkih gazdinstava je jedna od karakteristika celokupne poljoprivrede (manje od 3ha), nedostatak moderne tehnologije u poljoprivredi takođe govori o činjenici da iako postoje izuzetni prirodni resursi, prosečni prinosi i dalje zaostaju za evropskim prinosima. U oblasti ruralnog razvoja planira se upravljanje zajedničkom poljoprivrednom politikom.

Područje Grada Novog Sada ima registrovana poljoprivredna gazdinstava u oblasti stočarske i ratarske proizvodnje, ali je i dalje prisutna karakteristika usitnjenosti poljoprivredne proizvodnje, tj. najveći broj poljoprivrednih gazdinstava raspolaže sa svega do 3 ili 5 ha poljoprivredne površine.

1.2.2. Diversifikacija ruralne ekonomije

Grad je oduvek bio jedan od najrazvijenijih gradova naše države. Nakon završetka perioda međunarodne izolacije i ekonomskog embarga i nakon saniranja infrastrukture u građevinarstvu (mostovi), te u industriji i delimično turizmu i poljoprivredi, novosadska ekonomija se postepeno oporavlja, sve više prebacujući težište privrede na raznolikost drugih privrednih mogućnosti ekonomskog razvoja, odnosno sa industrijskog sektora i na tercijarni sektor, a naročito sektor ruralne ekonomije u poljoprivredi, turizmu i drugim sektorima.

Po obliku i veličini preduzeća, u novosadskoj privredi dominiraju mala i srednja preduzeća, privatni preduzetnici, a u poljoprivredi naročito individualna registrovana poljoprivredna gazdinstva, dok su velika preduzeća zastupljena u znatno manjoj meri.

Iz toga proizilazi da je ukupan broj privrednih društava i privatnih preduzetnika na teritoriji Grada Novog Sada sa stanjem na dan 23.11.2017. godine iznosio 55.964, od čega su 16.888 privredna društva, a 39.076 privatni preduzetnici, dok je ukupan broj aktivnih privrednih subjekata, izuzimajući od gornjeg broja obrisane privredne subjekte, iznosio 28.004, od čega su aktivna privrednih društava 11.168, a aktivnih privatni preduzetnici 16.836, prema podacima Agencije za privredne registre.

Prema pravnoj formi organizovanja sa stanjem APR-a od 23.11.2017. godine postoje raspoloživi podaci društava sa ograničenom odgovornošću (DOO) od 16.186, od čega društvenih preduzeća 42, javnih preduzeća 22, zadruga sa još 4 zadružna saveza 262, akcionarskih društava (zajedno sa ortačkim i komandintnim društvima) 324 i ostalih 52.

Prema veličini, u strukturi novosadskih preduzeća, mala preduzeća zahvataju udeo od čak 98,7%, srednja 1,0%, a velika, svega 0,3%, a prema poslednjim raspoloživim podacima APR-a od 23.11.2017. godine, broj aktivnih preduzeća je iznosio 11.168, broj novoosnovanih preduzeća u periodu 01.1.2017. do 23.11.2017. godine je iznosio 663, a broj obrisanih preduzeća iz registra APR-a iznosio je 4.621, dok je broj aktivnih privatnih preduzetnika iznosio 16.836, a broj ukupno obrisanih preduzetnika iznosio je 22.240 preduzetnika, od čega je u 2017. godini, u periodu 01.01.2017. do 23.12.2017. godine obrisano 1.036 privatnih preduzetnika iz registra APR-a.

Prema podacima APR-a, takođe sa stanjem od 23.11.2017. godine, postoje i drugi privredni subjekti čiji ukupan broj na teritoriji Grada iznosi 4.383, a odnosio se na predstavništva (217), ogranke privrednih društava (40), turističke agencije (96), udruženja (2.693) i posebne privredne subjekte za audio, video, novinsko-izdavačku i radio-televizijsku delatnost (278).

Stopa zaposlenosti na nivou područja Grada procenjena je na bazi indikatora: "broja radno sposobnog stanovništva", uzrasta od 15 do 65 godina - Grada i "ukupnog broja zaposlenih lica" u posmatranoj godini, sa stanjem na dan 31. decembra 2016. godine, i iznosi oko 52%.

Stopa nezaposlenosti, prema raspoloživim podacima iz 2017. godine za Grad, zabeležena je u iznosu od približno 11,6%, i za 2,4% je niža u odnosu na stopu nezaposlenosti za prethodnu godinu, kada je iznosila 14%, što ukazuje na blago smanjenje nezaposlenosti na nivou Grada.

Radi pariteta, zabeležena stopa nezaposlenosti za treći kvartal 2017. godine na nivou Republike Srbije je 12,9%.

Indikator "prosečna neto zarada", tj. zarada bez poreza i doprinosa u periodu januar - decembar 2017. godine, prema poslednjem raspoloživom podatku (godišnji prosek) zabeležena je u iznosu od 53.054,00 dinara za teritoriju Grada, a realno je znatno niža, s obzirom na konstantno brži rast trenda kretanja cena u odnosu na trend zarada, tj. beleži se konstantno zaostajanje rasta zarada u odnosu na rast cena, dok je za nivo Južnobačke oblasti zabeležen iznos od 49.790,00 dinara, regiona Vojvodine 45.419,00 dinara i Republike Srbije 44.303,00 dinara.

U pogledu "izvoza" Grada, u periodu januar-oktobar 2017. godine (RPK) - prema poslednjem raspoloživom podatku, zabeležen je pozitivan trend kretanja vrednosnog izvoza za 21,05% iskazanog u dolarima (USD) u odnosu na isti period prethodne godine. Od 2.053 preduzeća izvoznika, najveća su iz oblasti naftne industrije, ali i iz oblasti prehrambene industrije i poljoprivrede, što je vrlo bitno.

U pogledu "uvoza" Grada, došlo do izvesnog rasta za oko 11,5% u periodu januar - oktobar 2017. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, a od 3.017 preduzeća uvoznika, glavna su iz oblasti naftne industrije, ali i iz oblasti poljoprivrede, (uvoznog semenskog kukuruza i veštačkog đubriva) - (raspoloživi podaci RPK - Regionalne privredne komore), što je vrlo interesantno i na bazi čega spoljnotrgovinska razmena Grada Novog Sada sa inostranstvom pokazuje sve bolje privredno kretanje.

Turistički promet u periodu januar-novembar 2017. godine je pokazao rast, od 12,9% u odnosu na isti period prethodne godine, i to: domaćih turista za 11,7% više, a stranih za 13,6% više, tako da novosadski turizam ima veliku perspektivu razvoja, a Grad spada u 3 grada prve kategorije turističkog mesta u Republici Srbiji i dobio je kandidaturu za "Evropsku prestonicu kulture 2021. godine".

Razvoju ruralnog turizma doprinose brojni salaši smešteni u prigradskim naseljima Grada, koji sa svojim autentičnim izgledom vraćaju turiste u nekadašnja vremena panonskih seoskih naselja. Sa tako bogatom turističkom ponudom, seoski turizam dobija sve veći značaj. Prigradska naselja na području Grada Novog Sada sa svojim seoskim turizmom i ponudom salaša, jesu: Čenej, Veternik, Begeč i Kaćki atar, dok su Petrovaradinski i Koviljski rit proglašeni specijalnim rezervatima prirode, a Sremska Kamenica i Petrovaradin su nadaleko poznati po vinogradima.

1.2.3. Ruralna infrastruktura

Područje Grada Novog Sada je smešteno na važnim saobraćajnim koridorima što obezbeđuje razne prednosti u drumskom, železničkom i rečnom saobraćaju. Ovo područje je povezano mrežom magistralnih kopnenih saobraćajnica na pravcima: Severoistočna i Istočna Evropa, prema Bliskom i Dalekom Istoku, i Srednja i Severna Evropa, prema jadranskim lukama.

Kroz sam Grad Novi Sad prolazi saobraćajni koridor broj 10, koji na svom osnovnom pravcu Salcburg-Solun povezuje 14 država, te koridor broj 7, ili Dunavski koridor, koji vodenim putem, preko Dunava, povezuje zemlje zapadne Evrope sa Crnim morem. Plovnim, Malim kanalom Novi Sad je povezan sa sistemom kanala Dunav-Tisa-Dunav, koji omogućava saobraćajne veze plovnim putem, uzvodno do Srednje Evrope i nizvodno prema Crnom moru.

Komunalna infrastruktura podrazumeva vodovodnu mrežu, kanalizacionu mrežu, električnu mrežu, telekomunikacije i usluge odnošenja otpada.

Na području Grada Novog Sada vodovodna mreža ima dužinu od 837 km, a kanalizaciona mreža dužinu od 694 km.

Kada je u pitanju električna mreža, može se reći da je elektrifikacijom pokrivena celokupna teritorija Grada Novog Sada sa prigradskim naseljima i vikend-zonom.

U pogledu telekomunikacija, na području Grada Novog Sada postoje tri mobilna operatera: "Telekom", "Telenor" i "Vip", kao i "Telekom-Orion", te je celokupna teritorija Grada i prigradskih naselja obezbeđena fiksnom i mobilnom telefonijom, poštanskim saobraćajem, pristupom internetu i javnim informisanjem.

Usluge odnošenja otpada takođe su organizovane na području Grada Novog Sada i aktivno se obavljaju sa 33 specijalna komunalna vozila, te se svakodnevno prazne korpe za otpatke, sa javnih površina (1.300), a istovremeno se vrši uređivanje središnjih trgova i održavanje zelenih površina.

U pogledu socijalno-zdravstvene infrastrukture, na teritoriji Grada Novog Sada postoji pet zdravstenih ustanova: Dom zdravlja "Novi Sad", Apoteka "Novi Sad", Zavod za hitnu medicinsku pomoć "Novi Sad", Zavod za zdravstenu zaštitu studenata "Novi Sad" i Zavod za zdravstenu zaštitu radnika "Novi Sad". Tako, Dom zdravlja "Novi Sad" obavlja delatnost u 33 objekta na celoj teritoriji, a Apoteka "Novi Sad" obavlja delatnost u 32 ogranka.

Prema Uredbi o Planu zdravstenih ustanova na teritoriji Grada Novog Sada, zdravstevne usluge pružaju još i: Klinički centar Vojvodine, Specijalna bolnica za reumatske bolesti Novi Sad, Institut za zdravstenu zaštitu dece i omladine Vojvodine - Novi Sad, Institut za onkologiju Vojvodine - Sremska Kamenica, Klinika za stomatologiju Vojvodine - Novi Sad, Zavod za transfuziju krvi Vojvodine - Novi Sad, Zavod za antirabičnu zaštitu Novi Sad i Institut za javno zdravlje Vojvodine - Novi Sad, te se može reći da je ova infrastruktura prilično razvijena i prilagođena dobroj zdravstvenoj zaštiti.

1.3. Pokazatelji razvoja poljoprivrede

1.3.1 Poljoprivredno zemljište

Poljoprivredna proizvodnja na području Grada u 2017. godini odvijala se na raspoloživoj površini obradivog poljoprivrednog zemljišta od 51.232 ha, na kojem se na oko 80% površine proizvode žitarice, na oko 6,2% povrće, na oko 3,1% voće, dok je pod ostalim usevima oko 10,7% površine. Ovom poljoprivrednom površinom raspolažu 6.293 registrovana poljoprivredna gazdinstava, od čega je 4.318 gazdinstava na površini do 5 ha, što i dalje ukazuje na usitnjenost poljoprivredne proizvodnje.

Sistemi za navodnjavanje i odvodnjavanje, protivgradne mreže, sve se više izgrađuju na poljoprivrednim površinama.

U državnoj svojini Republike Srbije na području Grada nalazi se oko 5.796 ha, od čega se u zakup daje približno 3.118 ha.

1.3.2. Višegodišnji zasadi

Povoljni klimatski i drugi faktori veoma pogoduju podizanju višegodišnjih zasada voća i vinove loze, naročito na sremsko-fruškogorskoj strani gradskog područja.

U strukturi ukupne voćarske proizvodnje dominira gajenje pojedinih važnijih voćarskih kultura sa višegodišnjim zasadima jabuke, kruške, šljive i kajsije, što ukupno čini površinu od 618 ha.

Takođe, vrlo povoljni klimatski uslovi, naročito na obroncima Fruške Gore, postoje i za podizanje i gajenje vinove loze. Višegodišnji zasadi vinove loze prostiru se na 927 ha, sa odabranim kvalitetnim vrstama loznih kalemova, tako da ukupna površina pod voćem i vinovom lozom iznosi 1542 ha, te su sve podrške u ovoj oblasti svakako ekonomski efikasne.

1.3.3. Stočni fond

Postoje dobri uslovi za razvoj stočarstva na području Grada, imajući u vidu raspoloživost livada i obradivih površina za proizvodnju krmnog bilja i neophodne stočne hrane, te i dobre uslove za korišćenje i izgradnju objekata za smeštaj stoke, kao i novih načina plasmana finalnih stočarskih proizvoda.

U strukturi stočarstva, najrazvijenije su podgrane: govedarstvo, svinjarstvo, ovčarstvo, kozarstvo, konjarstvo, živinarstvo i pčelarstvo.

Prema poslednjim podacima, u 2016. godini broj goveda iznosio je 5.754; broj svinja 87.753; broj ovaca i koza 7.069; broj konja 405; broj živine 635.938 i broj pčelinjih košnica 14.052.

Na području Grada registrovane je 36 farmi za moderan uzgoj i smeštaj stoke, i to: 10 farmi za tov i uzgoj goveda, 3 farme za uzgoj svinja, zatim 2 farme koza i ovaca, 17 živinarskih farmi i 4 inkubatorske stanice.

U okviru pčelarstva takođe postoje uslovi za unapređenje, rast i razvoj proizvodnje.

Na području Grada u 2017. godini u oblasti pčelarstva registrovano je 902 člana sa 14.000 pčelinjih zajednica, a količina proizvedenog meda iznosila je 40 tona, što je znatno manje u odnosu na 2016. godinu usled lošeg prinosa bagremovog meda dok lipovog nije ni bilo. Od 2014. godine "Fruškogorski lipov med" je dobio oznaku geografskog porekla i brendiran je certifikatom.

1.3.4. Mehanizacija, oprema i objekti

Poljoprivredna gazdinstva na području Grada osavremenjuju poljoprivrednu mehanizaciju novim tehnologijama, kao i objekte za smeštaj stoke, skladištenje repromaterijala i stajnjaka, te finalnih poljoprivrednih proizvoda na bazi podrške u poljoprivredi, u smislu novih nabavki mašina (priključnih i pogonskih) modernih staja, kao i silosa i podnih skladišta za žitarice i druge poljoprivredne proizvode.

1.3.5. Radna snaga

U strukturi zaposlenih po sektorima delatnosti, kojih ukupno ima 19 na području Grada, u sektoru: "Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo" zaposleno je 2,5% ukupnog broja zaposlenih.

Radna snaga u poljoprivrednim gazdinstvima najčešće ima sezonski karakter zapošljavanja, ali u novije vreme dobija i stalni karakter zapošljavanja.

1.3.6. Struktura poljoprivrednih gazdinstava

Prema podacima Uprave za agrarna plaćanja, u 2016. godini struktura poljoprivrednih gazdinstava prema veličini (površini) korišćenja poljoprivrednog zemljišta izgleda ovako: preko 100 ha ima 26 registrovanih poljoprivrednih gazdinstava, od 20 do 100 ha ima 378 registrovanih poljoprivrednih gazdinstava, od 5 do 20 ha ima 1571 registrovano poljoprivredno gazdinstavo i do 5 ha ima 4318 registrovanih poljoprivrednih gazdinstava, što ukupno čini 6293 registrovana poljoprivredna gazdinstva.

Stočarska proizvodnja ima 1.419 registrovanih poljoprivrednih gazdinstava na području Grada od kojih se 241 bavi gajenjem goveda; 169 RPG gajenjem ovaca i koza; 395 RPG gajenjem svinja, 43 RPG gajenjem konja, magaraca i mazgi; 237 RPG gajenjem živine; 300 RPG pčelarstvom; 9 RPG uzgojem ribe i 25 RPG gajenjem ostalih životinja.

Takođe, prema poslednjim podacima, u 2016. godini broj goveda je iznosio 5.754; broj svinja 87.753; broj ovaca i koza 7.069; broj konj: 405; broj živin: 635.938 i broj pčelinjih košnica 14.052.

1.3.7. Proizvodnja poljoprivrednih proizvoda

Poljoprivredna setvena proizvodnja na području Grada može se posmatrati kroz ostvarene prosečne prinose u 2017. godini na području Grada.

Tako ukupno ostvareni prinos najvažnijih setvenih ratarskih kultura u 2017. godini iznosi: za pšenicu 30.385,5 tona; za ječam 2.851,0 tone; za kukuruz 62.319,6 tona; za soju 19.788,0 tone; za suncokret 1.843,2 tona; za šećernu repu 51.772,0 tona i za uljanu repicu 2.534,6 tone.

U povrtarskoj proizvodnji najveći ostvareni prinos u tonama ostvaren je u proizvodnji krompira, (ukupno 37.320,0 tona) i kupusa (ukupno 38.016,0 tona).

Futoški kupus kao proizvod brendiran je certifikatom, a 60% proizvodnje se izvozi u zemlje regiona.

U voćarskoj proizvodnji naročito se ističu kulture: jabuka, kruška, šljiva, kajsija, a u vinogradarstvu vinova loza.

Ostvareni ukupan prinos u 2017. godini naročito je značajan u proizvodnji jabuke, 21.540,0 tona, proizvodnji šljive, 388,5 tona, i breskve 1.020,0 tona.

Kada su u pitanju prosečni prinosi na području Grada u 2017. godini, oni kod dveju najvažnijih ratarskih kultura iznose: pšenice 5.6 tona/ha i kukuruza 4,2 tona/ha.

Kod dveju najvažnijih povrtarskih kultura na području Grada u 2017. godini prosečni prinosi iznose: za krompir 40,0 tona/ha i za kupus 48,0 tona/ha.

Ukupan i prosečan prinos u 2017. u odnosu na 2016. godinu je manji zbog suše koja je zahvatila i područje Grada Novog Sada.

Na osnovu navedenog, vidi se da postoje opšti uslovi za poljoprivrednu proizvodnju, te i organsku poljoprivrednu proizvodnju, koja se obavlja na području Grada na površini od 55,88 ha.

1.3.8. Zemljoradničke zadruge i udruženja poljoprivrednika

Na području Grada ima 11 registrovanih zadružnih organizacija koje aktivno funkcionišu, i to: ZZ "Žitarice", ZZ "Kisač", OZZ "Novi Sad", ŽZ "Živinarstvo", OZZ "Agrogvozden", OZZ "Kondor", OZZ "Čenej", OZZ "Kać", ZZ "Agrointeres", OZZ "Begečki povrtari" Begeč i PZ "Profortun" Kisač, čiji je zadatak angažovanje na unapređenju poljoprivredne proizvodnje.

Na području Grada postoje i udruženja poljoprivrednika, a to su: Udruženje građana "Eko farmer" - Kovilj, Udruženje proizvođača i prerađivača futoškog kupusa "Futoški kupus" - Futog, Udruženje poljoprivrednika "100P+" - Novi Sad, "Udruženje poljoprivrednika Srbije" - Čenej, "Klub poljoprivrednika" - Kisač, "Društvo poljoprivrednika" - Kać, Udruženje stočara "Dunav" - Kovilj i Društvo pčelara "Jovan Živanović" - Novi Sad, koja takođe doprinose boljoj organizovanosti poljoprivredne proizvodnje u sektoru poljoprivrede.

1.3.9. Transfer znanja i informacija

Na području Grada informisanost i znanje za dobro funkcionisanje sistema u poljoprivredi prenosi se najčešće putem seminara, raznih obuka, treninga i slično, organizovanih od strane obrazovnih i istraživačkih ustanova. Grad, u saradnji sa institucijama u poljoprivredi, naučnim institucijama "razvojnim regionalnim agencijama" i drugim relevantnim činiocima ruralnog razvoja i poljoprivrede, u najvećoj meri doprinosi veoma dobroj informisanosti i transferu stručnih znanja krajnjim korisnicima, najčešće preko organizovanih stručnih i savetodavnih radionica i seminara. Takođe, informisanost se sprovodi i putem javnog informisanja o aktuelnostima u poljoprivredi.

TABELARNI PRIKAZ PLANIRANIH MERA I FINANSIJSKIH SREDSTAVA

Tabela 2. Mere kreditne podrške

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za tekuću godinu bez prenetih obaveza (u RSD)	Iznos podsticaja po jedinici mere (apsolutni iznos u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)	Prenete obaveze
1.	Sufinansiranje kamata za poljoprivredne kredite	100.2.1	5000.000,00	/	10%	/	/
	UKUPNO		500.000.00	/

Tabela 3. Mere ruralnog razvoja

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za tekuću godinu bez prenetih obaveza (u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)	Prenete obaveze
1.	Uspostavljanje i jačanje udruženja u oblasti poljoprivrede	102	2.000.000,00	100%	/	/
2.	Upravljanje rizicima	104	1.000.000,00	60%	/	/
3.	Organska proizvodnja	201.3	3.000.000,00	100%
4.	Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima, kao i uvođenje i sertifikacija sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla	304	2.000.000,00	100%	/	/
	UKUPNO		8.000.000,00		/	/

Tabela 4. Posebni podsticaji

Redni broj	Naziv mere	Šifra mere	Planirani budžet za tekuću godinu bez prenetih obaveza (u RSD)	Iznos podsticaja po korisniku (%) (npr. 30%, 50%, 80%)	Maksimalni iznos podrške po korisniku (ako je definisan) (RSD)	Prenete obaveze
1.	Podsticaji za promotivne aktivnosti u poljoprivredi i ruralnom razvoju	402	7.670.000,00	100%	/	/
	UKUPNO		7.670.000,00

Tabela 6. Tabelarni prikaz planiranih finansijskih sredstava

Budžet	Vrednost u RSD
Ukupan iznos sredstava iz budžeta AP/JLS planiranih za realizaciju Programa podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja	16.170.000,00
Planirana sredstva za kreditnu podršku	500.000,00
Planirana sredstva za podsticaje merama ruralnog razvoja	8.000.000,00
Planirana sredstva za posebne podsticaje	7.670.000,00

1.6. Ciljna grupa i značaj promene koja se očekuje za korisnike nakon primene Programa

Cilj ovih mera je razvoj i unapređenje poljoprivredne proizvodnje i ruralnog razvoja na teritoriji Grada, kroz unapređenje uslova na tržištu kredita koje odobravaju banke korisnicima kredita namenjenih podsticaju razvoja poljoprivrede, odnosno za primarnu poljoprivrednu proizvodnju - nabavku obrtnih sredstava. Takođe, svrha ovih mera je i unapređenje ruralne ekonomije, osnaživanje i ravnomeran razvoj poljoprivrednih gazdinstava i kvaliteta ruralnog stanovništva kroz povećanu konkurentnost malih poljoprivrednih proizvođača, motivisanje ruralnog stanovništva da aktivno učestvuje u društvenom životu, razvoju zajednice, poboljšanju životnih uslova, kao i socijalna dimenzija.

Realizacija Programa, odnosno definisane mere, doprineće:

- povećanju produktivnosti gazdinstva

- smanjenju proizvodnih troškova

- poboljšanju konkurentnosti porodičnih poljoprivrednih gazdinstava.

Nadalje, koncept primene mera u oblasti organske i kontrolisane proizvodnje, zasnovan je na korišćenju prirodnih resursa i regulatornih mehanizama kako bi se zamenili potencijalni zagađujući imputi i osigurala održiva proizvodnja. Agrotehničke mere i biološke (fizičke/hemijske) metode se pažljivo biraju i uravnotežuju, uzimajući u obzir zaštitu zdravlja, kako proizvođača tako i potrošača, i životne sredine, što za krajnji cilj ima:

- proizvodnju kvalitetne i zdravstveno bezbedne hrane,

- povećanje broja proizvođača uključenih u program,

- povećanje površina zemljišta pod kontrolisanom i organskom proizvodnjom,

- uspostavljanje kontrolisane i organske proizvodnje kao celovitog sistema upravljanja i proizvodnje hrane, koja se bazira na ekološkoj praksi, biodiverzitetu, očuvanju prirodnih resursa i visokih standarda za dobrobit životinja,

- uravnoteženu biljnu i stočarsku proizvodnju koja uvažava prirodne sisteme i cikluse, poboljšava kvalitet zemljišta, vode i vazduha,

- racionalno korišćenje energije i prirodnih resursa: zemlje, vode, organskih materija i drugog,

- proizvodnju različitih poljoprivrednih proizvoda uz primenu postupaka koji nisu štetni za zdravlje ljudi, biljaka, životinja i za životnu sredinu,

- ekonomsku održivost kroz povećanje kompetitivnosti, jačanja tržišne orijentisanosti, veću i efikasniju pomoć i podršku proizvođačima,

- socijalnu održivost kroz veću odgovornost prema zahtevima potrošača, podsticanje proizvodnje kvalitetnije hrane i njene bezbednosti i ravnomerniji ruralni razvoj, i

- ekološku održivost kroz efikasnije usvajanje i razvoj ekoloških i ostalih standarda za dobrobit zajednice.

Potencijalni korisnici mera podrške su fizička ili pravna lica sa teritorije Grada: nosioci registrovanih poljoprivrednih gazdinstava sa aktivnim statusom, organizacije i institucije koje se bave organskom proizvodnjom ili koje će se u nju uključiti u toku 2017. godine, proizvođači koji su započeli proces kontrolisane poljoprivredne proizvodnje, kao i proizvođači proizvoda sa oznakom geografskog porekla.

1.7. Informisanje korisnika o mogućnostima koje pruža Program podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja

Po usvajanju Programa mera podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja za teritoriju Grada Novog Sada za 2017. godinu od strane Skupštine Grada, Program se objavljuje na zvaničnom sajtu Grada. Informisanje potencijalnih korisnika o merama Programa vrši se, takođe, putem organizovanja i održavanja tribina i predavanja za lokalno stanovništvo, putem lokalnih medija, štampanjem brošura, poslovne galanterije, plakata. Informisanje potencijalnih korisnika vrši se i neposrednim kontaktom u prostorijama Gradske uprave za privredu (u daljem tekstu: Gradska uprava).

1.8. Monitoring i evaluacija/nadzor nad realizacijom Programa

Gradska uprava obavlja poslove na izradi predloga Programa i realizacije mera nakon usvajanja od strane Skupštine Grada. Tokom perioda realizacije Programa, monitoring i evaluaciju vrši Gradska uprava za privredu i Komisija za praćenje realizacije mera Programa podrške, kao radno telo, koju formira Gradonačelnik Grada Novog Sada (u daljem tekstu: Gradonačelnik Grada), na bazi godišnjeg izveštaja.

II OPIS PLANIRANIH MERA

2.1. Naziv i šifra mere: Kreditna podrška - 100.2

100.2.1 Sufinansiranje kamata za poljoprivredne kredite

2.1.1. Obrazloženje

U skladu sa Zakonom o podsticajima u poljoprivredi i ruralnom razvoj (Sl. glasnik RS br. 10/13, 142/14, 103/15 i 101/16) jedinice lokalne samouprave mogu da utvrđuju mere kreditne podrške. Kreditna podrška će se realizovati sufinansiranjem kamata za poljoprivredne kredite.

Predložena mera će obezbeđenjem povoljnijih kreditnih uslova poljoprivrednim proizvođačima, doprineti bržem razvoju i unapređenju poljoprivredne proizvodnje i ruralnog razvoja na teritoriji Grada, kroz unapređenje uslova na tržištu kredita koje odobravaju banke korisnicima kredita namenjenih podsticaju razvoja poljoprivrede, odnosno za primarnu poljoprivrednu proizvodnju - nabavku obrtnih sredstava. Takođe, svrha ovih mera je i unapređenje ruralne ekonomije, osnaživanje i ravnomeran razvoj poljoprivrednih gazdinstava kroz povećanu konkurentnost malih poljoprivrednih proizvođača. Ova mera je u skladu i sa nacionalnom i sa lokalnom agrarnom politikom, odnosno Starategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja Republike Srbije za period 2014-2024. godine (u daljem tekstu: Strategija). Kreditna podrška putem sufinansiranja kamate za poljoprivredne kredite predstavlja meru kojom se poljoprivrednim gazdinstvima omogućava lakši pristup korišćenju kredita kod poslovnih banaka i na taj način se stvaraju povoljni ekonomski uslovi za obezbeđenje neophodnih inputa za postojeću proizvodnju.

2.1.2. Ciljevi mere

Pozitivan uticaj namenjen podsticaju poljoprivrede i ruralnog razvoja, i to primarne poljoprivredne proizvodnje, povećanja konkurentnosti malih poljoprivrednih proizvođača, stabilizacije dohotka i prilagođavanja tržišnim uslovima.

2.1.3. Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj

Nije primenljivo.

2.1.4. Krajnji korisnici

Korisnici podsticajnih sredstava mogu biti fizička lica sa prebivalištem na teritoriji Grada koja imaju registrovano poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava sa aktivnim statusom na teritoriji Grada Novog Sada.

2.1.5. Ekonomska održivost

Ekonomsku održivost ulaganja kroz određenu formu biznis plana ili projekta podnosilac zahteva će dostavljati bankama sa kojima Grad sklopi Sporazum o kreditiranju poljoprivredne proizvodnje. Grad definiše namenu korišćenja kreditnih linija i daje saglasnost na namenu kredita.

2.1.6. Opšti kriterijumi za korisnike

Opšti kriterijumi za korišćenje sredstava po ovoj meri:

- korisnik treba da ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava, sa aktivnim statusom

- korisnik treba da ima prebivalište i proizvodnju na teritoriji Grada Novog Sada.

2.1.7. Specifični kriterijumi

Nije predviđen specifični kriterijum.

2.1.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
100.2.1	Sufinansiranje kamata za poljoprivredne kredite

2.1.9. Kriterijum selekcije

Kriterijum selekcije se ne primenjuje pri realizaciji ove mere, već se sredstva odobravaju po redosledu prijema potpunih zahteva, odnosno odobrenih kreditnih linija od strane izabrane poslovne banke, do utroška sredstava.

2.1.10. Intenzitet pomoći

Intenzitet pomoći za sufinansiranje kamata za poljoprivredne kredite je do 10% od ukupne kamate kod kratkoročnih kredita od 12 ili 18 meseci (subvencije na ime sufinansiranja kamata za kreditiranje poljoprivredne proizvodnje - nabavku obrtnih sredstava, opreme i mehanizacije) preko komercijalnih banaka.

2.1.11. Indikatori-pokazatelji

redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj korisnika kreditnih linija sa sufinasiranom kamatom
2.	Ukupan iznos angažovanih sredstava

2.1.12. Administrativna procedura

U cilju realizacije utvrđenih mera kreditne podrške

- Subvencije na ime sufinansiranja kamata za kreditiranje poljoprivredne proizvodnje - nabavku obrtnih sredstava, opreme i mehanizacije, Gradska uprava će objaviti javni poziv bankama, za poslovnu saradnju na sprovođenju navedene mere.

Javni poziv biće objavljen na internet stranici Grada, www.novisad.rs, i njime će biti utvrđeni uslovi i način korišćenja podsticajnih sredstava, kao i rok do kojeg banke treba da podnesu prijavu o prihvatanju saradnje na realizaciji navedene mere podrške.

Po dobijanju prijave o prihvatanju uslova iz Programa podrške, Gradska uprava će sa bankama zaključiti sporazum o međusobnim pravima i obavezama u realizaciji mere podrške - subvencije na ime sufinansiranja kamata za kreditiranje poljoprivredne proizvodnje - nabavku obrtnih sredstava, opreme i mehanizacije (u daljem tekstu: Sporazum).

Nakon zaključenja Sporazuma sa bankama, Gradska uprava će objaviti javni poziv poljoprivrednim gazdinstvima sa teritorije Grada za dodelu podsticajnih sredstava na internet stranici Grada, www.novisad.rs. Ovim pozivom će biti utvrđeni uslovi, potrebna dokumentacija i postupak ostvarivanja prava na dodelu podsticajnih sredstava.

Nakon prijema i obrade pojedinačnih zahteva Gradska uprava podnosiocu zahteva za subvencionisanje kamate za kreditiranje poljoprivredne proizvodnje - nabavku obrtnih sredstava, opreme i mehanizacije, dostavlja obaveštenje, odnosno saglasnost da može započeti postupak traženja kredita kod banaka koje su prihvatile uslove iz ovog programa, odnosno sa kojima je zaključen Sporazum.

Po dobijanju saglasnosti, i pošto utvrdi da podnosilac zahteva ispunjava sve uslove za dobijanje kredita u utvrđenom iznosu, banka će sa podnosiocem zahteva zaključiti Ugovor o kreditu.

Sredstva predviđena ovom podsticajnom merom odobravaće se prema redosledu dostavljanja zahteva od strane banaka za isplatu obavezujućeg dela kamate za odobrene kredite po sklopljenim ugovorima, do utroška sredstava obezbeđenih za ovu namenu.

Zahtev za isplatu dela kamate u visini od 8% za odobrene kredite, a u skladu sa potpisanim Sporazumom, banke su u obavezi da dostave Gradskoj upravi u roku od 10 dana od dana zaključenja ugovora o kreditu, sa svom potrebnom dokumentacijom (Ugovor o kreditu, plan otplate kredita i obračun kamate koji se odnosi na obavezu Gradske uprave).

Gradska uprava će sredstva za subvencije na ime sufinansiranja kamate na kredite, po odobrenim zahtevima, prebacivati na račun banaka u roku od 30 dana od dana dostavljanja zahteva za prenos sredstava, sa potrebnom dokumentacijom.

Sav rizik odobrenja i naplate kredita od registrovanih poljoprivrednih gazdinstava snose banke.

Ukoliko korisnik kredita pre vremena otplati ostatak glavnice kredita, banke će Gradu izvršiti povraćaj dela unapred plaćene godišnje kamate za obračunski period koji nije pokriven korišćenjem kredita.

Dakle, izbor poslovne banke sa najpovoljnijim uslovima kreditiranja izvršiće se putem javnog poziva, kao i izbor individualnog poljoprivrednog gazdinstva.

Program podrške sprovodi Gradska uprava.

Korisnici podsticajnih sredstava su u obavezi da namenski koriste kredit odobren od strane banaka za čiju kamatu se odobravaju subvencije na ime sufinansiranja kamata na kredite od strane Grada, odnosno Gradske uprave.

Kontrolu namenskog korišćenja sredstava vršiće Komisija koju će obrazovati Gradonačelnik Grada.

Ukoliko se utvrdi da kredit nije namenski iskorišćen ili je delimično namenski iskorišćen, kredit se proglašava dospelim tako što se celokupna glavnica i pripadajuća redovna i zakonska zatezna kamata za ceo period korišćenja kredita naplaćuje od korisnika kredita, uključujući i ceo iznos subvencije na ime sufinansiranja kamate na kredite od strane Grada, odnosno Gradske uprave, sa obračunatom zakonskom zateznom kamatom. Posle naplate ukupnog duga od korisnika, banke prenose na račun budžeta Grada ukupan iznos kamate koji je sufinansiran zajedno sa zakonskom zateznom kamatom.

2.2. Naziv i šifra mere: Uspostavljanje i jačanje udruženja u oblasti poljoprivrede 102

102. Uspostavljanje i jačanje udruženja u oblasti poljoprivrede

2.2.1 Obrazloženje

Na području Grada Novog Sada sektor civilnog društva je razvijen, a brojne organizacije realizuju različite aktivnosti u oblasti poljoprivrede, ruralnog razvoja, ruralnog turizma, ekologije i drugim oblastima što doprinosi bržem razvoju ruralnih područja, a time i poljoprivrede uopšte.

Prema podacima iz Strategije razvoja poljoprivrede i ruralnog razvoja Grada Novog Sada za period 2018-2022. godine, na području Grada Novog Sada rade brojna udruženja iz oblasti poljoprivrede i ruralnog razvoja. Najaktivnija su: Udruženje proizvođača i prerađivača kupusa "Futoški kupus" i društvo pčelara "Jovan Živanović" koji su ovlašćeni korisnici oznaka geografskog porekla poljoprivrednih proizvoda za čiju sertifikaciju Grad svake godine izdvaja sredstva.

Ove godine Grad će izdvojiti sredstva za projekte za sufinansiranje aktivnosti udruženja iz oblasti poljoprivrede u 2018. godini, putem edukacija o značaju udruživanja kao i pomoći postojećim udruženjima u vidu subvencija za nabavku potrošnih sredstava neophodnih za održanje i funkcionisanje udruženja.

2.2.2 Ciljevi mere

Opšti ciljevi odnose se na održivo upravljanje resursima i zaštitu životne sredine, unapređenje rada udruženja iz oblasti i očuvanje biološke raznovrsnosti.

Specifični ciljevi su proizvodnja kvalitetne i zdravstveno bezbedne hrane, povećanje broja udruženja iz oblasti poljoprivrede, smanjenje broja nezaposlenih lica poljoprivredne struke, uravnotežena biljna proizvodnja koja uvažava prirodne sisteme i cikluse, poboljšava kvalitet zemljišta, vode i vazduha, socijalna održivost kroz veću odgovornost prema zahtevima potrošača.

2.2.3 Veze sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj

Nije primenljivo.

2.2.4 Krajnji korisnici

Krajnji korisnici sredstava ove mere su udruženja iz oblasti poljoprivrede koja su zainteresovana da poboljšaju svoj rad i da podstiču razvoj malih poljoprivrednih gazdinstava.

2.2.5 Ekonomska održivost

Za realizaciju ove mere nije potrebno podnositi biznis plan ili projekat o ekonomskoj održivosti ulaganja.

2.2.6 Opšti kriterijumi za korisnike

- da korisnik ima registrovano udruženje iz oblasti poljoprivrede.

2.2.7 Specifični kriterijumi

- da korisnik-udruženje ima projekat kojim se planira razvoj i jačanje udruženja,

- da korisnik-udruženje obavlja poljoprivrednu proizvodnju i

- da korisnik-udruženje, odnosno članovi udruženja poseduju u vlasništvu poljoprivredno zemljište na kojem obavljaju poljoprivrednu delatnost.

2.2.8 Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
102.	Uspostavljanje i jačanje udruženja u oblasti poljoprivrede

2.2.9 Kriterijumi selekcije

Kriterijumi selekcije se ne primenjuju pri realizaciji ove mere, s obzirom na to da nije predviđeno rangiranje potencijalnih korisnika. Mera se sprovodi do utroška sredstava.

2.2.10 Intenzitet pomoći

Gradska uprava finansira projekte kojima su predviđene aktivnosti udruženja iz oblasti poljoprivrede u 2018. godini za edukacije o značaju udruživanja kao i pomoći postojećim udruženjima u vidu subvencija za nabavku potrošnih sredstava neophodnih za održanje i funkcionisanje udruženja, u maksimalnom iznosu do 100%.

2.2.11 Indikatori - pokazatelji

redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj udruženja koja su realizovala projekte iz oblasti poljoprivrede
2.	Površina zemljišta na kojoj članovi udruženja obavljaju poljoprivrednu proizvodnju

2.2.12 Administrativna procedura

U cilju realizacije utvrđene mere, Gradska uprava će objaviti javni poziv udruženjima iz oblasti poljoprivrede, a ista se sprovodi do utroška sredstava.

Javni poziv će biti objavljen na internet stranici Grada, www.novisad.rs, i njime će biti utvrđeni uslovi, način korišćenja podsticajnih sredstava i potrebna dokumentacija.

Podnete prijave razmatra Komisija koju obrazuje Gradonačelnik, a čine je predsednik i dva člana. Komisija razmatra blagovremene prijave i sačinjava predlog Odluke o odabiru udruženja iz oblasti poljoprivrede, dok konačnu Odluku o izboru donosi Gradonačelnik.

Sa izabranim udruženjima iz oblasti poljoprivrede, zaključuje se ugovor kojim se regulišu međusobna prava i obaveze.

2.3. Naziv i šifra mere: Upravljanje rizicima - 104

Osiguranje useva, plodova, višegodišnjih zasada, rasadnika i životinja 104.3

2.3.1. Obrazloženje

Prirodno-geografski resursi i društvene karakteristike Grada pružaju mogućnost za razvoj kontrolisane proizvodnje.

Kontrolisana proizvodnja na području Grada u skladu je sa zahtevima potrošača za zdravom hranom, uz primenu postupaka koji nisu štetni za zdravlje ljudi, biljaka, životinja i životnu sredinu. U Republici Srbiji ne postoji pravni okvir kojim se definiše kontrolisana poljoprivredna proizvodnja, ali je prepoznat njen veliki značaj i potencijal.

Ova mera je u skladu sa nacionalnom i lokalnom agrarnom politikom, odnosno u skladu je sa Strategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja Republike Srbije za period 2014-2024. godine.

Kontrolisana poljoprivredna proizvodnja spada u dobru poljoprivrednu praksu koja obuhvata kontrolu primene zaštitnih preparata, kontrolu plodnosti zemljišta, korišćenje nove generacije đubriva, kontrolu pojave insekata, patogena i korova, izbor otpornih poljoprivrednih kultura, kontrolu kvaliteta vazduha i kontrolu kvaliteta zemljišta, dakle ishrana biljaka mora biti uravnotežena, a plodno zemljište se mora čuvati i poboljšati. Veći deo obradivog zemljišta je zakišeljen, što je rezultat nekontrolisanog korišćenja hemijskih sredstava, a u Vojvodini je i zaslanjen, što sumarno posmatrano umanjuje proizvodne mogućnosti poljoprivrede i istovremeno uvećava troškove proizvodnje.

Štete na poljoprivrednim usevima, višegodišnjim zasadima i drugim resursima redovan su pratilac poljoprivredne proizvodnje, posebno zbog vremenskih nepogoda. Štete većeg obima prevazilaze mogućnost saniranja od strane proizvođača i mogu ozbiljno da ugroze opstanak gazdinstava, a time i dugoročni održivi razvoj proizvodnje. Mali broj poljoprivrednih gazdinstava vrši osiguranje poljoprivredne proizvodnje, tako da će se ovom merom omogućiti pozitivan efekat u smislu povećanja broja korisnika i prihvatanja mere kao realne potrebe u odnosu na mikro i makro klimatske pojave i druge negativne uticaje na poljoprivrednu proizvodnju.

2.3.2. Ciljevi mere

Realizacija ove mere pozitivno utiče na ekonomski i socijalni razvoj ruralne sredine:

- podizanje konkurentnosti proizvodnje i stvaranje tržišno održivog proizvođača

- bolje korišćenje raspoloživih resursa

- podizanje standarda života u ruralnoj sredini i poljoprivrednih proizvođača kroz povećanje i stabilnost dohotka poljoprivrednih gazdinstava

- povećanje površine zemljišta pod kontrolisanom proizvodnjom višegodišnjih zasada

2.3.3. Veze sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj

Nije primenljivo.

2.3.4. Krajnji korisnici

Krajnji korisnici sredstava ove mere su poljoprivredni proizvođači višegodišnjih zasada - fizička lica koja su započela proces kontrolisane poljoprivredne proizvodnje 2013, 2014. i 2015. godine, kao i oni koji su zainteresovani da započnu kontrolisanu poljoprivrednu proizvodnju.

2.3.5. Ekonomska održivost

Za realizaciju ove mere nije potrebno podnositi biznis plan ili projekat o ekonomskoj održivosti ulaganja.

2.3.6. Opšti kriterijumi za korisnike

- da korisnik ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava sa aktivnim statusom na teritoriji Grada.

2.3.7. Specifični kriterijumi

- da korisnik ima zaključen ugovor sa nadležnom ustanovom o ispunjenosti uslova za sprovođenje kontrolisane poljoprivredne proizvodnje na prijavljenoj poljoprivrednoj površini

- da korisnik ima zaključen ugovor o osiguranju sa osiguravajućom organizacijom

2.3.8. Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
104.3	Osiguranje useva, plodova, višegodišnjih zasada, rasadnika i životinja

2.3.9. Kriterijumi selekcije

Kriterijumi selekcije se ne primenjuju pri realizaciji ove mere, s obzirom na to da nije predviđeno rangiranje potencijalnih korisnika. Mera se sprovodi do utroška sredstava, prema redosledu pristiglih zahteva.

2.3.10. Intenzitet pomoći

Gradska uprava finansira investiciju koja se odnosi na - osiguranje useva, plodova, višegodišnjih zasada, rasadnika i životinja u iznosu do 60% vrednosti premije osiguranja bez poreza.

2.3.11. Indikatori - pokazatelji

redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Ukupan broj poljoprivrednih proizvođača koji se bave kontrolisanom proizvodnjom
2.	Površina poljoprivrednog zemljišta koje ispunjava uslove za kontrolisanu poljoprivrednu proizvodnju

2.3.12. Administrativna procedura

U cilju realizacije utvrđene mere - Ostale mere podrške ruralnom razvoju, Gradska uprava objaviće javni poziv poljoprivrednim proizvođačima, i ista se sprovodi do utroška sredstava.

Javni poziv biće objavljen na internet stranici Grada, www.novisad.rs, i njime će biti utvrđeni uslovi i način korišćenja podsticajnih sredstava, potrebna dokumentacija (izvod iz Registra, izvod iz lista nepokretnosti RGZ - Službe za katastar nepokretnosti Novi Sad, ne stariji od 6 meseci od dana objavljivanja javnog poziva, ili ugovor o zakupu poljoprivrednog zemljišta, overena fotokopija ugovora zaključenog sa nadležnom ustanovom/ organizacijom o ispunjenosti uslova za sprovođenje kontrolisane poljoprivredne proizvodnje na prijavljenoj poljoprivrednoj površini, ugovor zaključen sa osiguravajućom organizacijom, dokaz o uplati premije osiguranja), kao i rok podnošenja prijava.

Podnete prijave razmatra Komisija koju obrazuje Gradonačelnik Grada, a čine je predsednik i dva člana. Komisija razmatra blagovremene prijave i sačinjava predlog Odluke o odabiru poljoprivrednih proizvođača, dok konačnu Odluku o izboru donosi Gradonačelnik.

Sa izabranim poljoprivrednim proizvođačima zaključuje se ugovor kojim se uređuju međusobna prava i obaveze izabranih učesnika i Grada.

2.4. Naziv i šifra mere: Organska proizvodnja - 201.3

201.3.1.	Sadni i semenski materijal dozvoljen za upotrebu u organskoj proizvodnji
201.3.2.	Kontrola i sertifikacija
201.3.4.	Druge investicije koje se odnose na organsku proizvodnju, a deo su svih ostalih mera ruralnog razvoja

2.4.1 Obrazloženje

Imajući u vidu prirodno-geografske resurse i društvene karakteristike, Grad pruža mogućnost za razvoj organske i kontrolisane proizvodnje. Ovaj vid poljoprivrede može značajno doprineti razvoju ruralnih područja, a time i poljoprivrede uopšte.

Prema podacima iz Strategije, organska biljna proizvodnja najzastupljenija je u Vojvodini (72%). Organska proizvodnja različitih organskih proizvoda na području Grada, u skladu je sa zahtevima potrošača za organskom hranom, uz primenu postupaka koji nisu štetni za zdravlje ljudi, biljaka, životinja i životnu sredinu. Na teritoriji Grada još su 2002. godine započete aktivnosti u pravcu razvoja organske proizvodnje. Tokom godina ova akcija je obuhvatala sve više proizvođača i potrošača i postala je najveće distributivno mesto organskih proizvoda u Srbiji.

Grad je izdvojio sredstva za investicije koje će podržati kada je u pitanju organska poljoprivredna proizvodnja. Do sada, Grad je podržavao investicije koje se odnose na Sadni i semenski materijal dozvoljen za upotrebu u organskoj proizvodnji i Kontrolu i sertifikaciju. Od 2016. godine Grad podržava organske poljoprivredne proizvođače i putem subvencionisanja neophodne opreme u organskoj poljoprivrednoj proizvodnji (mreže za zasenčenje, trake za navodnjavanje kap po kap, folije za malčiranje..).

2.4.2 Ciljevi mere

Opšti ciljevi odnose se na održivo upravljanje resursima i zaštitu životne sredine, unapređenje organske proizvodnje, sistema kontrole, sertifikacije i nadzora u organskoj proizvodnji i očuvanje biološke raznovrsnosti.

Specifični ciljevi:

- proizvodnja kvalitetne i zdravstveno bezbedne hrane

- povećanje broja proizvođača uključenih u program

- povećanje površine zemljišta pod organskom proizvodnjom

- racionalno korišćenje energije i prirodnih resursa

- uravnotežena biljna proizvodnja koja uvažava prirodne sisteme i cikluse, poboljšava kvalitet zemljišta, vode i vazduha

- socijalna održivost kroz veću odgovornost prema zahtevima potrošača.

2.4.3 Veze sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj

Nije primenljivo.

2.4.4 Krajnji korisnici

Krajnji korisnici sredstava ove mere su poljoprivredni proizvođači - fizička lica i udruženja poljoprivrednih proizvođača, koji su zainteresovani da započnu organsku poljoprivrednu proizvodnju, kao i proizvođači koji su započeli proces organske poljoprivredne proizvodnje 2011, 2012, 2013, 2014. i 2015. godine (proizvođači čija je proizvodnja u periodu konverzije, proizvođači kojima je završen period konverzije i nalaze se u postupku izdavanja sertifikata, i proizvođači koji imaju sertifikovanu biljnu proizvodnju).

2.4.5 Ekonomska održivost

Za realizaciju ove mere nije potrebno podnositi biznis plan ili projekat o ekonomskoj održivosti ulaganja.

2.4.6 Opšti kriterijumi za korisnike

- da korisnik ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava sa aktivnim statusom na teritoriji Grada.

2.4.7 Specifični kriterijumi

- da korisnik ima zaključen ugovor sa ovlašćenom kontrolnom organizacijom za kontrolu i sertifikaciju organske proizvodnje (u periodu konverzije ili /i organskom statusu)

- da korisnik obavlja proizvodnju u skladu sa propisima kojima se uređuje organska proizvodnja.

2.4.8 Lista investicija u okviru mere

Šifra	Naziv investicije
201.3.1.	Sadni, semenski materijal dozvoljen za upotrebu u organskoj proizvodnji
201.3.2.	Kontrola i sertifikacija
201.3.4.	Druge investicije koje se odnose na organsku proizvodnju a deo su svih ostalih mera ruralnog razvoja

2.4.9 Kriterijumi selekcije

Kriterijumi selekcije se ne primenjuju pri realizaciji ove mere s obzirom na to da nije predviđeno rangiranje potencijalnih korisnika. Mera se sprovodi prema redosledu pristiglih zahteva, do utroška sredstava.

2.4.10 Intenzitet pomoći

Gradska uprava finansira deo mere koji se odnosi na sadni, semenski materijal dozvoljen za upotrebu u organskoj proizvodnji, kao i deo mere koji se odnosi na kontrolu zemljišta i plodova i sertifikaciju u maksimalnom iznosu do 100%, dok deo mere koji se odnosi na druge investicije, koje se odnose na organsku proizvodnju a deo su svih ostalih mera ruralnog razvoja, u iznosu do 90%.

2.4.11 Indikatori - pokazatelji

redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Ukupan broj poljoprivrednih proizvođača koji se bave organskom proizvodnjom
2.	Površina poljoprivrednog zemljišta koje ispunjava uslove za organsku polj. proizvodnju
3.	Površina poljoprivrednog zemljišta na kojem je potrebno izvršiti zaštitu i navodnjavanje useva

2.4.12 Administrativna procedura

U cilju realizacije utvrđene mere, Gradska uprava će objaviti javni poziv poljoprivrednim proizvođačima, i ista se sprovodi do utroška sredstava.

Javni poziv biće objavljen na internet stranici Grada, www.novisad.rs, i njime će biti utvrđeni uslovi, način korišćenja podsticajnih sredstava, potrebna dokumentacija (izvod iz Registra poljoprivrednih gazdinstava, izvod iz lista nepokretnosti RGZ - Službe za katastar nepokretnosti Novi Sad ne stariji od 6 meseci od dana objavljivanja javnog poziva ili Ugovor o zakupu poljoprivrednog zemljišta, zaključen ugovor sa akreditovanom sertifikacionom organizacijom o vršenju kontrole i sertifikacije organske proizvodanje, dokazi o nabavci zaštitne opreme i opreme za navodnjavanje), kao i rok za podnošenja prijava.

Pravo učešća na konkursu imaju poljoprivredni proizvođači, udruženja poljoprivrednih proizvođača i ustanove koje imaju registrovano poljoprivredno gazdinstvo na teritoriji Grada Novog Sada i imaju zaključen ugovor sa ovlašćenom kontrolnom organizacijom za kontrolu i sertifikaciju organske proizvodnje (u periodu konverzije ili /i organskom statusu).

Podnete prijave razmatra Komisija koju obrazuje Gradonačelnik, a čine je predsednik i dva člana. Komisija razmatra blagovremene prijave i sačinjava predlog Odluke o odabiru poljoprivrednih proizvođača, udruženja i ustanova koji će učestvovati u projektu razvoja organske proizvodnje, dok konačnu Odluku o izboru donosi Gradonačelnik.

Sa izabranim poljoprivrednim proizvođačima, udruženjima poljoprivrednih proizvođača i ustanovama zaključuje se ugovor kojim se uređuju međusobna prava i obaveze izabranih učesnika i Grada.

2.5. Naziv i šifra mere: Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima, kao i uvođenje i sertifikacija sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla-304

304.2 Podrška za zaštitu geografskog porekla proizvoda

2.5.1 Obrazloženje

Zaštita oznake geografskog porekla ima za cilj da se zaštite kvalitet i karakteristike proizvoda sa specifičnog geografskog podneblja, a koji su rezultat specifičnih prirodnih i ljudskih faktora, način proizvodnje, pripreme i prerade proizvoda, primenjenih u strogo definisanom geografskom području. Uticaj specifičnog geografskog podneblja i tradiocionalnih postupaka koji se primenjuju u procesu proizvodnje ovih proizvoda i kvalitet čine ove proizvode drugačijim u odnosu na srodne. Grad već ima svoja dva prepoznatljiva brenda, i to Futoški sveži i kiseli kupus i Fruškogorski lipov med, kao jedini monoflorni med u Evropi, a 2017. godine i jedan novi "Begečka šargarepa".

Oznaka geografskog porekla može da bude, i najčešće jeste, značajno markentiško sredstvo koje svom korisniku garantuje prednost u odnosu na konkurenciju u privrednoj utakmici. Proizvod označen oznakom geografskog porekla (a posebno imenom porekla), potrošači doživljavaju kao proizvod posebnih kvaliteta, koje drugi proizvodi te vrste ne poseduju.

Očuvanje ovakvih proizvoda i njihova zaštita od velikog su nacionalnog interesa, a što je Grad i prepoznao.

2.5.2 Ciljevi mere

Opšti cilj je obezbeđivanje prepoznatljivosti zaštićenog proizvoda na tržištu i direktne veze proizvoda sa određenim geografskim područjem, koja mu daje dodatnu vrednost.

Specifični cilj je mogućnost da proizvod postigne višu cenu i bolju poziciju na domaćem i međunarodnom tržištu.

2.5.3 Veze sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj

Nije primenljivo.

2.5.4 Krajnji korisnici

Fizička ili pravna lica, ovlašćeni korisnici oznaka geografskog porekla poljoprivrednih proizvoda sa teritorije Grada.

2.5.5 Ekonomska održivost

Za realizaciju ove mere nije potrebno podnositi biznis plan ili projekat o ekonomskoj održivosti ulaganja.

2.5.6 Opšti kriterijumi za korisnike

- da korisnik (fizičko lice) ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava sa aktivnim statusom na teritoriji Grada,

- da korisnik (pravno lice) bude registrovan u APR-u sa aktivnim statusom na teritoriji Grada.

2.5.7 Specifični kriterijumi

- da korisnik ima zaključen ugovor sa akreditovanom sertifikacionom organizacijom o vršenju kontrole i sertifikacije proizvoda sa oznakom geografskog porekla.

2.5.8 Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
304.2	Podrška za zaštitu geografskog porekla proizvoda

2.5.9 Kriterijumi selekcije

Kriterijumi selekcije se ne primenjuju pri realizaciji ove mere, s obzirom na to da nije predviđeno rangiranje potencijalnih korisnika. Mera se sprovodi do utroška sredstava.

2.5.10 Intenzitet pomoći

Gradska uprava finansira predviđenu meru do 100% učešća, a po priloženom računu ovlašćene sertifikacione organizacije.

2.5.11 Indikatori - pokazatelji

redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Ukupan broj poljoprivrednih proizvođača koji se bavi proizvodnjom proizvoda sa oznakom geografskog porekla
2.	Ukupna količina proizvoda sa oznakom geografskog porekla

2.5.12 Administrativna procedura

U cilju realizacije utvrđene mere Ekonomske aktivnosti u smislu dodavanja vrednosti poljoprivrednim proizvodima, kao i uvođenja i sertifikacije sistema bezbednosti i kvaliteta hrane, organskih proizvoda i proizvoda sa oznakom geografskog porekla, Gradska uprava objaviće javni poziv poljoprivrednim proizvođačima, a ista se sprovodi do utroška sredstava.

Javni poziv biće objavljen na internet stranici Grada, www.novisad.rs, i njime će biti utvrđeni uslovi, način korišćenja podsticajnih sredstava, potrebna konkursna dokumentacija, kao i rok za podnošenje prijava.

Pravo učešća na konkursu imaju isključivo ovlašćeni korisnici oznaka geografskog porekla poljoprivrednih proizvoda sa teritorije Grada.

Podnete prijave razmatra Komisija koju obrazuje Gradonačelnik, a čine je predsednik i dva člana. Komisija razmatra blagovremene prijave i sačinjava predlog Odluke o izboru ovlašćenih korisnika oznake geografskog porekla, dok konačnu odluku o izboru donosi Gradonačelnik.

Sa izabranim ovlašćenim korisnicima oznake geografskog porekla zaključuje se ugovor kojim se uređuju međusobna prava i obaveze izabranih učesnika i Grada.

2.6. Naziv i šifra mere: Podsticaji za promotivne aktivnosti u poljoprivredi i ruralnom razvoju - 402

402.1. Informativne aktivnosti : sajmovi, izložbe, manifestacije, studijska putovanja.

2.6.1 Obrazloženje

Održivi razvoj poljoprivrede i ruralnih područja zahteva da bude zasnovan na praćenju novih tehnologija, stručnom usavršavanju i edukaciji. Poljoprivredni proizvođači i seosko stanovništvo sve teže uspevaju da samostalno, bez ikakve stručne pomoći, primenjuju inovacije u proizvodnji. Ova mera je u skladu sa nacionalnom Strategijom, odnosno sa postavljenim nacionalnim i lokalnim prioritetima.

Sticanja novih znanja na studijskim putovanjima, posetama sajmovima, izložbama i manifestacijama i radionicama biće usmerena na potencijalne proizvođače, kako bi se podigla svest i unapredilo znanje iz oblasti poljoprivrede, izvršila selekcija i evidencija proizvođača, organizacija i institucija iz oblasti poljoprivrede koje će pristupiti projektu organske i kontrolisane poljoprivredne proizvodnje, zatim na postojeće proizvođače iz oblasti organske i kontrolisane proizvodnje, na poljoprivredne proizvođače - ovlašćene korisnike oznake geografskog porekla, kao i na ostale poljoprivredne proizvođače.

Rezultate informativnih aktivnosti poljoprivredni proizvođači će koristiti za dalji ruralni razvoj na području Grada.

2.6.2. Ciljevi mere

Mera treba da doprinese razvoju poljoprivrede, održivom razvoju, poboljšanju biodiverziteta.

Specifični ciljevi predviđene mere odnose se na povećanje stručnog znanja i veština poljoprivrednih proizvođača, primenu novih tehnologija i znanja, jačanje kapaciteta za prihvatanje znanja kroz razvijanje svesti i motivisanosti za obrazovanje.

2.6.3 Veza sa merama Nacionalnog programa za ruralni razvoj

Nije primenljivo.

2.6.4 Krajnji korisnici

Krajnji korisnici sredstava investicije Informativne aktivnosti (sajmovi, manifestacije, studijska putovanja, radionice) su Grad Novi Sad, naučne ustanove kao i referentne institucije za edukaciju poljoprivrednih proizvođača.

2.6.5. Ekonomska održivost

Za realizaciju ove mere nije potrebno podnositi biznis plan ili projekat o ekonomskoj održivosti ulaganja.

2.6.6 Opšti kriterijumi za korisnika

Za investiciju informativne aktivnosti: sajmovi, izložbe, manifestacije, studijska putovanja korisnik mora:

- da je registrovan kod nadležnog organa, odnosno upisan u odgovarajući registar.

2.6.7 Specifični kriterijumi

Krajnji korisnici sredstava za informativne aktivnosti: sajmovi, izložbe, manifestacije, studijska putovanja i radionice treba da imaju zaključen ugovor sa Gradom o međusobnim pravima i obavezama na realizaciji mere za unapređenje razvoja organske poljoprivredne proizvodnje na teritoriji Grada Novog Sada za 2018. godinu ili dokaz da je poljoprivredni proizvođač uzeo učešće na radionicama.

2.6.8 Lista investicija u okviru mere

Šifra investicije	Naziv investicije
402.1.	Informativne aktivnosti : sajmovi, izložbe, manifestacije, studijska putovanja.

2.6.9 Kriterijumi selekcije

Za meru Informativne aktivnosti: sajmovi, izložbe, manifestacije, studijska putovanja kriterijum je "najniža ponuđen cena" ili "ekonomski najpovoljnija ponuda", a u skladu sa važećim propisima.

2.6.10 Intenzitet pomoći

Gradska uprava deo mere koja se odnosi na sprovođenje informativnih aktivnosti finansira do 100%.

2.6.11 Indikatori - pokazatelji

redni broj	Naziv pokazatelja
1.	Broj proizvođača koji su učestvovali u studijskim posetama, sajmovima, izložbama i manifestacijama i radionicama
2.	Broj štampanih primeraka promo-materijala
3.	Broj studijskih poseta i učešća na sajmovima

Komisije koja će razmatrati konkursnu dokumentaciju, odnosno pristigle ponude. Potom, Gradska uprava objavljuje Poziv za upućivanje ponuda, koje će Komisija proceniti, nakon čega donosi Odluku o izboru najpovoljnijeg ponuđača sa kojim se zaključuje Ugovor o međusobnim pravima i obavezama.

2.6.12 Administrativna procedura

U cilju realizacije utvrđene mere Podsticaji za promotivne aktivnosti u poljoprivredi ruralnom razvoju, Gradska uprava sprovodi postupak javne nabavke u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama ("Sl. glasnik" RS broj 124/12).

Gradska uprava na osnovu dobijene saglasnosti od strane Gradonačelnika Grada donosi Odluku o pokretanju postupka javne nabavke, kao i Rešenje o obrazovanju Komisije koja će razmatrati konkursnu dokumentaciju, odnosno pristigle ponude. Potom, Gradska uprava objavljuje Poziv za upućivanje ponuda, koje će Komisija proceniti, nakon čega donosi Odluku o izboru najpovoljnijeg ponuđača sa kojim se zaključuje Ugovor o međusobnim pravima i obavezama.

Objavljivanje programa

Ovaj program podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja na teritoriji Grada Novog Sada za 2018. godinu objaviti u "Službenom listu Grada Novog Sada".

Tabela: Identifikaciona karta i opšti podaci i pokazatelji

Naziv pokazatelja	Vrednost, opis pokazatelja	Izvor podatka, godina
OPŠTI PODACI
Administrativni i geografski položaj
Autonomna pokrajina	APV	Ustav RS
Region	Vojvodina-Severna Srbija	rzs*
Oblast	Južnobački okrug	rzs*
Grad ili opština	Grad Novi Sad	rzs*
Površina	702,7 km2	rzs*
Broj naselja	15	rzs*
Broj katastarskih opština	18	rzs*
Područja sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi (POURP)	4 (sremska sela)	Pravilnik
Demografski pokazatelji
Broj stanovnika	341.625	rzs**2011.
Broj domaćinstava	128.876	rzs*2012.
Gustina naseljenosti (broj stanovnika / površina, km2)	480 st/km2	rzs*2012.
Promena broja stanovnika 2011:2002 (2011/2002*100 - 100)	0,83%	rzs**2011-2012.
- u ruralnim područjima AP/JLS	0,83%	rzs**2011-2012.
Učešće stanovništva mlađeg od 15 godina (%)	≈39%	rzs**2011.
Učešće stanovništva starijeg od 65 godina (%)	≈20%	rzs** 2011.
Prosečna starost	40,1 godina	rzs* 2013.
Indeks starenja	105	rzs* 2013.
Bez školske spreme i sa nepotpunim osnovnim obrazovanjem (%)	1,5% (bez školske spreme) 4,5% (sa nepotpunim osnovnim obrazovanjem)	rzs* 2011-2012.
Osnovno obrazovanje(%)	14%	rzs* 2011-2012.
Srednje obrazovanje (%)	53%	rzs* 2011-2012.
Više i visoko obrazovanje (%)	7% (više obrazovanje) i 20% (visoko obrazovanje)	rzs* 2011-2012.
Poljoprivredno stanovništvo u ukupnom broju stanovništva (%)	2,5%	rzs* 2016-2017.
Prirodni uslovi
Reljef (ravničarski, brežuljkasti, brdski, planinski)	Ravničarski (sa bačke strane) i brežuljkasto-brdski sa (sremske strane)	Strat. razvoja GNS 2018-2022.
Preovlađujući pedološki tipovi zemljišta i bonitetna klasa	Aluvijalne terase, lesne zaravni i inundacione ravni klasa (II-V)	Strat. razvoja GNS 2018-2022.
Klima (umereno-kontinentalna, subplaninska,...)	Umereno-kontinentalna i kontinentalna	Strat. razvoja GNS 2018-2022.
Prosečna količina padavina	512,60 mm	RHZ "Rimski šančevi" za 2017.
Srednja godišnja temperatura (ºC)	12,26ºC	RHZ "Rimski šančevi" 2017.g.
Hidrografija (površinske i podzemne vode)	Reka Dunav-kanal DTD i Mali bački kanal, rukavci, meandri, podzemne vode, močvare	Strat. razvoja GNS 2018-2022.
Površina pod šumom (ha)	5.234,45 ha 55-60% uglavnom su šume topole, te vrbe i jasena	rzs* 2016-2017.
Učešće površina pod šumom u ukupnoj površini AP/JLS (%)	≈3,4%	rzs* 2016-2017.
Pošumljene površine u prethodnoj godini (ha)	≈283,20 ha	rzs* 2016-2017.
Posečena drvna masa (m3)	182 m3/ha	rzs*2016-2017.
POKAZATELJI RAZVOJA POLJOPRIVREDE
Stanje resursa
Ukupan broj poljoprivrednih gazdinstava:	6.293	Uprava za agr. plaćanja 2016.g.
Broj registrovanih poljoprivrednih gazdinstava (RPG):	6.293 RPG	Uprava za agr. plaćanja 2016.g.
- porodična poljoprivredna gazdinstva (%)	≈98% (6.680) RPG	Uprava za agr. plaćanja 2016.g.
- pravna lica i preduzetnici (%)	≈2% (157) RPG	Uprava za agr. plaćanja 2016.g.
Korišćeno poljoprivredno zemljište KPZ-(ha)	51.232 ha	God. prog. za 2017.g.
Učešće KPZ u ukupnoj površini JLS (%)	71%	God.prog.za 2017.g.
Oranice i bašte, voćnjaci, vinogradi, livade i pašnjaci, ostalo (ha,%)	Oranice:79%=40.500 ha bašte: 3%=1,575 ha ≈voćnjaci: 3%=1.591 ha, ostalo: 15%=7.510 ha Σ51.176 ha	God. program za 2017.g.
Žita, industrijsko bilje, povrće, krmno bilje, ostalo (ha,%)	Žita: 79%=40.500 ha, Povrće:3%=1.575 ha ≈Voće:3%=1.591 ha, ≈Ostali usevi:15%=7.510 ha Σ51.176ha	Polj. stanica NS 2017.g.
Prosečna veličina poseda (KPZ) po gazdinstvu (ha)	6,93 ha	RZS iz popisa 2012-2014.
Obuhvaćenost poljoprivrednog zemljišta komasacijom (ha)	56.900 ha	RGZ - SKN 2016-2017.
Obuhvaćenost zemljišta nekim vidom udruživanja (ha)	Vidovi udruživanja su zemljoradničke zadruge i udruženja poljoprivrednika	Strat. razvoja GNS 2018-2022.
Poljoprivredna gazdinstva koja navodnjavaju KPZ		rzs*** 2015- 2016.
Odvodnjavana površina KPZ (ha)	DTD kanalska mreža za odvodnjavanje	Godišnji prog za 2017.g.
Navodnjavana površina KPZ (ha)	Fizička lica ≈ 3.500 ha Pravna lica: 1.500 ha Σ 5.000 ha	rzs*** 2015-2016.
Površina polj. zemljišta u državnoj svojini na teritoriji (ha - Grada NS)	5.796 ha	God. prog. za 2017.
Površina polj. zemljišta u državnoj svojini koja se daje u zakup: (ha)	3.118 ha	God. prog.za 2017.g.
- fizička lica (%) - pravna lica (%)	98,4% 1,6%	Polj. stan. NS i god. prog. za 2017.g.
Goveda, svinje, ovce i koze, živina, košnice pčela (broj)	goveda: 5.754, svinje: 87.753, ovce i koze= Σ7.069, konji: 405, živina: 635.938, košnice pčela: 14.052	Uprava za agrarna plaćanja - 2016.g.
Traktori, kombajni, priključne mašine (broj)	traktori: 4.348, kombajni: 415, prik. maš. 25.172	Polj. stanica N. Sad -2016.g.
Poljoprivredni objekti	15.519	rzs*** 2016-2017.
Hladnjače, sušare, staklenici i plastenici (broj)	hladnjače: 15, sušare: 6, staklenici 3, plastenici 43, ambari 206	Polj. stanica N. Sad - 2016.g.
Upotreba min. đubriva, stajnjaka i sredstava za zaštitu bilja (ha, broj PG)	51.232 ha 6.837 RPG, 2.305 ha (odnosi se na pravna lica)	Uprava za agr. plaćanja trezor od 31.12.2016.g.
Članovi gazdinstva i stalno zaposleni na gazdinstvu: (broj)	Ne postoji podatak	rzs***
(na porodičnom PG : na gazdinstvu pravnog lica / preduzetnika)	- broj nosilaca gazdinstava na porodičnom RPG: 6.680(≈98%) - broj nosilaca gazdinstava kod pravnih lica/ preduzetnika RPG 157 (≈2%) (procena - na 2.305 ha)	Uprava za agr. plaćanja od 31.12.2016.g.
Godišnje radne jedinice (broj)	8 sati dnevno i 156 dana (procena)	RZS i Polj. stan. NS 2016-2017.g.
Zemljoradničke zadruge i udruženja poljoprivrednika (broj)	ZZ=11 Udruž. poljop.=8	PSS Novi Sad za 2016-2017.
Proizvodnja poljoprivrednih proizvoda: (količina - u tonama
- biljna proizvodnja (t)	kukuruz: 62.319,00 pšenica: 30.385,00 ječam: 2.851,00 soja: 19.788,00 suncokret: 1.843,00 šeć. repa: 51.772,00 uljana repica: 2.534,00 detelina: 60,00 lucerka: 2.771,00 ost. krmno bilje: 594,00 stočni grašak: 67,00 povrće: 142.184,00 voće: 26.231,00 grožđe: 3.396,0	Polj. stan. NS za 2017.g.
- stočarska proizvodnja (t, lit., kom.)	goveda: 10 farmi svinje: na 3 farme koze i ovce: na 2 farmi živin. farme: 17. inkubatorske stanice: na 4	Veter. stanica Novi Sad za 2017.g.
POKAZATELJI RURALNOG RAZVOJA
Ruralna infrastruktura
Saobraćajna infrastruktura
Dužina puteva (km)	Savremeni kolovozi=380,59 km	KLER i nadležni grad. organi za građ. zemljište 2016-2017.g.
Pošte i telefonski pretplatnici (broj)	pošte: 51, - za broj telef. pretplatnika ne postoji podatak	RZS 2015-2016.g.
Vodoprivredna infrastruktura
Domaćinstva priključena na vodovodnu mrežu (broj)	Domaćinstva: 141.000 (duž. vodovod. mreže: 837 km)	RZS i JKP "Vodovod i kanalizacija" 2016-2017.g.
Domaćinstva priključena na kanalizacionu mrežu (broj)	Domaćinstva: 125.000 (dužina kanal. mreže: 694 km)	RZS i JKP "Vodovod i kanalizacija" 2016-2017.g.
Ukupne ispuštene otpadne vode (hilj. m3)	Procena u milionima m3=16 miliona m3	RZS i JKP "Vodovod i kanalizacija" 2016-2017.g.
Prečišćene otpadne vode (hilj. m3)	Ovde još ne postoji tehnologija za prečišćavanje vode	RZS i JKP "Vodovod i kanalizacija"
Energetska infrastruktura
Proizvodnja i snabdevanje električnom energijom (broj)	100% teritorije GNS je pokriveno električnom mrežom-uže područje grada, prigradska naselja i vikend zona	Na osnovu prikupljenih podataka od Elektroprivrede 2016-2017.
Socijalna infrastruktura
Objekti obrazovne infrastrukture (broj)	a) Državni sektor - obr. objekti: osnovne škole=38, srednje škole=16, predškolsko obr. "Radosno detinjstvo" =1, državni vrtići=69 (u sklopu su predškolskog obr.) Σ držav. sekt. 124 b) privatni sektor - obr. objekti: osnovne škole=4, srednje škole=13, privatni vrtići=34, Σ privatni. sekt. 51 Σ ukupno državni i privatni obr. sektor= 192 c) u okviru visokog obrazovanja postoji 10 državnih fakulteta i 7 fakulteta u privatnom sektoru	Prikupljeni podaci od Prosvetne inspekcije GNS za 2017.g. i deo podataka od Sekretarijata za nauku APV u 2016.g. i 2017.g.
Broj stanovnika na jednog lekara	Procena: 224 st. na jednog lekara	Uprava za zdravstvo GNS 2016. i 2017.g.
Broj korisnika socijalne zaštite	12.100 - podatak Centra za socijalni rad GNS	RZS i interni - Centar za soc. rad za 2016.
Diverzifikacija ruralne ekonomije
Zaposleni u sektoru poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (broj)	1.595	RZS 2016-2017.
Gazdinstva koja obavljaju druge profitabilne aktivnosti (broj)	- Gazdinstva se bave poljoprivrednom i ne obavljaju druge profitabilne aktivnosti	RZS 2016-2017.g.
Turisti i prosečan broj noćenja turista na teritoriji AP/JLS (broj)	Broj turista: 181.140 Od toga: domaći turisti 69.666, strani: 111.474 br. noćenja: 374.322 prosečan br. noćenja turista - domaćih 1,00 - stranih: 1,68 Prosečan ukupan br. noćenja: 2,07	RZS - 2017.g.
Transfer znanja i informacija	Postoji prisustvo RPG savetovanjima, predavanjima, seminarima i radionicama	Polj. stanica NS 2016-2017.g.
Poljoprivredna savetodavna stručna služba (da / ne)	da	Polj. stanica NS 2016-2017.g
Poljoprivredna gazdinstva uključena u savetodavni sistem broj	Postoji prisustvo RPG na savetodavnim seminarima, predavanjima i radionicama	Polj. stanica NS 2017.g

 

Novi sad. 30.01.2018.	M.P.	Potpis ovlašćenog lica u AP/JLS
		____________________________

 

Napomena:
(1)	Upisuje se naziv autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave koja podnosi Program podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja i godina za koju se podnosi.
(2)	Prilikom popunjavanja dela Opisa planiranih mera, prvu meru navesti pod 1, zatim sledeću pod 2. i tako redom za svaku planiranu meru. Za svaku meru koja se planira potrebno je popuniti Obrazloženje, Ciljeve mere...
(3)	Navesti pokazatelje sadašnjeg stanja sektora koji se razvija putem mere, vezu mere sa lokalnim strateškim dokumentom ukoliko postoji, kao i vezu sa Strategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja Republike Srbije za period 2014-2024. godine, definisati svrhu i očekivane efekte ove mere.
(4)	Navesti kako će mera doprineti razvoju lokalne sredine, specifične ciljeve čijim ostvarenjem se očekuje poboljšanje ukupnih performansi poljoprivrednih gazdinstava.
(5)	Navesti komplementarnost i način provere dvostrukog finansiranja.
(6)	Objasniti da li korisnik dokazuje ekonomsku održivost ulaganja kroz određenu formu biznis plana.
(7)	Navesti koje uslove treba da ispune podnosioci da bi mogli da koriste finansijska sredstva predviđena merom.
(8)	Ukoliko je ciljna grupa korisnika tačno definisana navesti, ako postoje, specifični kriterijumi.
(9)	Navesti šifru i naziv planiranih investicija.
(10)	Predviđeno samo za podsticaje koji se ostvaruju putem konkursa.
(11)	Navesti minimalne i maksimalne iznose podsticaja.
(12)	Navesti na osnovu kojih pokazatelja/indikatora uspeha će se meriti ostvareni rezultati.
(13)	Navesti na koji način će se sprovoditi mera.
(14)	Navesti naseljena mesta koja imaju status područja sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi.
(15)	Odnos broja starog (60 i više godina) i mladog (0-19 godina) stanovništva.
(16)	Prema Pravilniku o katastarskom klasiranju i bonitiranju zemljišta ("Službeni glasnik RS", broj 63/14).
(17)	Organizaciona jedinica Uprave za trezor na teritoriji JLS.
(18)	Okućnica, rasadnici i dr.
(19)	Cveće i ukrasno bilje, ugari i dr.
(20)	Uključujući i utrine i pašnjake koji su vraćeni selima na korišćenje.
(21)	Poljoprivredni objekti za smeštaj: stoke, poljoprivrednih proizvoda na gazdinstvu (koševi za kukuruz, ambari i silosi), i poljoprivrednih mašina i opreme.
(22)	Uključujući i nosioca poljoprivrednog gazdinstva.
(23)	Jedinica mere koja predstavlja količinu ljudskog rada utrošenu za obavljanje poljoprivredne delatnosti na gazdinstvu, odnosno ekvivalent rada jednog lica (puno radno vreme u jednoj godini: 8 sati dnevno, 225 radnih dana u godini).
(24)	Navesti broj registrovanih zadružnih organizacija i udruženja poljoprivrednih proizvođača, aktivno funkcionalnih na teritoriji AP/JLS.
(25)	Ostvareni obim proizvodnje najznačajnijih poljoprivrednih proizvoda na nivou AP/JLS. 6
(26)	Navesti ukupnu dužinu puteva na teritoriji AP/JLS (uključujući državne puteve I i II reda i opštinske puteve).
(27)	Navesti broj objekata za proizvodnju (hidroelektrane, termoelektrane i dr), transformaciju i prenos električne energije na teritoriji AP/JLS.
(28)	Ustanove za decu predškolskog uzrasta, osnovne i srednje škole, visoke škole i fakulteti na teritoriji AP/JLS.
(29)	Na poljoprivrednim gazdinstvima i privrednim društvima, preduzećima, ustanovama, zadrugama, organizacijama i dr.
(30)	Osim poljoprivredne, a u vezi su sa gazdinstvom (npr. prerada poljoprivrednih proizvoda, ruralni turizam, aktivnosti u šumarstvu, obrada drveta, narodna radinost, proizvodnja energije iz obnovljivih izvora, uzgoj ribe i dr).
(31)	Domaći i strani.
(32)	Navesti broj odabranih poljoprivrednih gazdinstava koja se intenzivno prate više puta godišnje i broj ostalih poljoprivrednih gazdinstava koja se uključuju u savetodavni sistem na druge načine, uglavnom preko učešća na grupnim predavanjima i kroz povremene posete savetodavaca poljoprivrednim gazdinstvima. RZS* Publikacija "Opštine i regioni u Republici Srbiji", Republički zavod za statistiku, www.stat. gov.rs RZS** Popis stanovništva 2011. godine - Republički zavod za statistiku, www.stat.gov.rs RZS*** Popis poljoprivrede 2012. godine (Knjiga popisa 1 i Knjiga popisa 2), Republički zavod za statistiku, www.stat.gov.rs