PRAVILNIKO KONTROLI PROIZVODNJE SEMENA, SADRŽINI I NAČINU VOĐENJA EVIDENCIJE O PROIZVODNJI RASADA POLJOPRIVREDNOG BILJA I OBRASCU IZVEŠTAJA O PROIZVODNJI MICELIJA JESTIVIH I LEKOVITIH GLJIVA("Sl. glasnik RS", br. 60/2006 i 44/2018 - dr. zakon) |
Ovim pravilnikom propisuje se: kategorija semena do koje je dopušteno umnožavati seme za pojedine vrste poljoprivrednog bilja; način i postupak vršenja kontrole proizvodnje semena, obrazac prijave za kontrolu proizvodnje, obrazac zapisnika o kontroli u toku procesa proizvodnje, obrazac uverenja o priznavanju semenskog useva sadržina i način vođenja evidencije o priznavanju semenskog useva; sadržina, oblik i način vođenja evidencije o proizvodnji rasada poljoprivrednog bilja (u daljem tekstu: rasad) i količini proizvedenog rasada, kao i obrazac izveštaja o količini proizvedenog rasada i obrazac izveštaja o proizvodnji i količini proizvedene micelije jestivih i lekovitih gljiva (u daljem tekstu: micelije).
II KATEGORIJA SEMENA DO KOJE JE DOPUŠTENO UMNOŽAVATI SEME
Proizvođač semena može da umnožava seme svih vrsta poljoprivrednog bilja do kategorije sertifikovanog semena druge generacije.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, proizvođač semena može da umnožava seme hibrida svih vrsta poljoprivrednog bilja do kategorije sertifikovanog semena prve generacije.
III KONTROLA PROIZVODNJE SEMENA
1. Postupak vršenja kontrole semena
Kontrola proizvodnje semena vrši se na osnovu prijave koju proizvođač podnosi ministarstvu nadležnom za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo) za svaku parcelu na kojoj je zasnovan semenski usev, na Obrascu br. 1 - Prijava za kontrolu proizvodnje semena, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Uz prijavu iz stava 1. ovog člana podnosi se:
1) dokaz o poreklu upotrebljenog semena (dokument o sortnosti, deklaracija o semenu);
2) ugovor sa nosiocem zaštite o naknadi za privremeno korišćenje zaštićene sorte koja se prijavljuje za kontrolu;
3) skicu lokacije parcele na kojoj je zasnovan semenski usev.
Prijava iz stava 1. ovog člana podnosi se u dva primerka.
Prijava iz člana 3. ovog pravilnika odbaciće se ako:
1) podnosilac prijave nije upisan u Registar proizvođača semena, rasada i micelija jestivih i lekovitih gljiva (u daljem tekstu: Registar);
2) nije podneta u roku iz člana 14. Zakona o semenu;
3) podnosilac prijave ne priloži dokumenta iz člana 3. stav 2. ovog pravilnika;
4) je za proizvodnju semena prijavljena kategorija semena suprotno odredbama člana 2. ovog pravilnika;
5) je za proizvodnju semena prijavljena sorta koja nije upisana u Registar sorti poljoprivrednog bilja.
Kontrola proizvodnje semena obuhvata pregled dokumentacije o poreklu upotrebljenog semena i stručne preglede u toku vegetacije. Pregledom dokumentacije utvrđuje se poreklo upotrebljenog semena, vrsta, sorta i kategorija. Stručnim pregledom u toku vegetacije utvrđuju se svojstva sorte i drugi elementi utvrđeni ovim pravilnikom kada su najviše izraženi, odnosno kada se mogu uočiti i proceniti.
O pregledima iz stava 1. ovog člana vode se zapisnici na obrascima, koji su odštampani uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo, i to:
1) zapisnik o kontroli proizvodnje semena - Obrazac br. 2;
2) zapisnik o kontroli nad oplodnjom (oprašivanjem) hibrida - Obrazac br. 3.
Podaci, svojstva i ocene utvrđeni pregledom iz stava 1. ovog člana unose se u zapisnik na dan pregleda. Zapisnik se vodi za svaku parcelu semenskog useva koja je prijavljena za kontrolu proizvodnje.
Zaključivanje zapisnika vrši se neposredno posle žetve semenskog useva. U zapisnik se unose podaci o ostvarenom prinosu naturalnog semena i procena prinosa dorađenog semena.
Zapisnik o kontroli proizvodnje semena i o kontroli nad oplodnjom (oprašivanjem) semena sačinjava se u tri primerka, od kojih se jedan primerak ostavlja proizvođaču semena.
Pregledima i vođenju, odnosno zaključivanju zapisnika, mora da prisustvuje odgovorno lice proizvođača koje rukovodi procesom proizvodnje semena.
Na osnovu izvršenih pregleda, zapisnika o kontroli proizvodnje semena i uverenja o zdravstvenom stanju semenskog useva, ministar nadležan za poslove poljoprivrede izdaje uverenje o priznavanju semenskog useva za svaku prijavljenu parcelu, na Obrascu br. 4 - Uverenje o priznavanju semenskog useva, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ako se pregledom utvrdi da semenski usev ne ispunjava uslove iz člana 5. ovog pravilnika za priznavanje, odnosno za izdavanje uverenja, u zapisnik se unose podaci o tim uslovima i zaključuje zapisnik na dan izvršenog pregleda.
Uverenje iz stava 1. ovog člana neće se izdati ako:
1) je utvrđeno da semenski usev ne ispunjava uslove propisane ovim pravilnikom;
2) oplemenjivač sorte predloži donošenje rešenja o nepriznavanju semenskog useva;
3) se zdravstvenim pregledom utvrdi prisustvo bolesti i štetočina zbog kojih je po propisima o zaštiti zdravlja bilja zabranjeno korišćenje semena za proizvodnju i promet.
2. Način vršenja kontrole proizvodnje semena
Kontrola proizvodnje semena vrši se pregledima kojima se utvrđuje: vrsta, sorta, kategorija i poreklo upotrebljenog semena, predusev semenskog useva, primenjene agrotehničke mere, prostorna izolacija semenskog useva, zakorovljenost, opšte stanje i razvoj useva, sortna čistoća, količina proizvedenog naturalnog semena i procena prinosa dorađenog semena i broj pregleda za pojedine vrste semenskih useva.
Vrsta, sorta, kategorija i poreklo upotrebljenog semena i semena u semenskom usevu utvrđuju se na osnovu uverenja o priznavanju semenskog useva i deklaracije semena, a za seme iz uvoza na osnovu sertifikata o sortnosti semena (OECD), sertifikata o kvalitetu semena (ISTA) i uverenja o zdravstvenom stanju semena (fitosertifikat), kao i pregledom useva u toku vegetacije kada su najbolje ispoljene karakteristike sorte.
Predusev na zemljištu na kojem je zasnovan semenski usev utvrđuje se na osnovu evidencije o korišćenju tog zemljišta u prethodnim godinama, kao i uvidom na licu mesta.
U okviru primenjenih agrotehničkih mera utvrđuje se vreme i način setve, nega useva, kvalitet izvođenja agrotehničkih mera.
Prostornom izolacijom semenskog useva utvrđuje se udaljenost semenskog useva od drugih useva ili samoniklih biljaka iste ili drugih vrsta ili sorti sa kojima može doći do ukrštanja.
Zakorovljenost semenskog useva utvrđuje se uvidom i stručnom ocenom na licu mesta stepena prisustva pojedinih vrsta korovskih biljaka, a naročito vrsta korova koji utiču na upotrebnu vrednost semena.
Zakorovljenost se, ukoliko nije posebno naznačena, utvrđuje ocenama koje su propisane jedinstvenim metodama za vršenje kontrole proizvodnje semena poljoprivrednog bilja, koje su odštampane uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo.
Opšte stanje i razvoj useva utvrđuje se na osnovu izgleda i uniformnosti useva, poleganja, njegovog porasta, morfoloških, bioloških i drugih karakterističnih osobina biljaka i delova biljaka te vrste i sorte, kao i oštećenosti useva od vremenskih nepogoda i primenjenih agrotehničkih mera.
Sortna čistoća utvrđuje se na osnovu ispoljavanja karakterističnih osobina sorte, linije ili hibrida pregledom semenskog useva u fazama kada su ta svojstva najbolje izražena na biljkama.
Količina proizvedenog naturalnog semena i procena prinosa dorađenog semena utvrđuje se merenjem, pregledom dokumentacije, stručnom procenom na licu mesta ili uzimanjem i merenjem uzoraka iz semenskog useva.
Za svaku vrstu, odnosno sortu semena vrši se određeni broj pregleda u toku vegetacije na način i pod uslovima propisanim jedinstvenim metodama za vršenje kontrole proizvodnje semena poljoprivrednog bilja.
IV EVIDENCIJA O PRIZNAVANJU SEMENSKOG USEVA
Ministarstvo vodi evidenciju o priznavanju semenskog useva elektronskim putem za svaki semenski usev prijavljen za kontrolu proizvodnje.
Evidencija iz stava 1. ovog člana vodi se za seme po vrsti, sorti i kategoriji i sadrži:
1) naziv i sedište proizvođača semena;
2) broj i datum izdatog uverenja o priznavanju semenskog useva, odnosno rešenja o nepriznavanju useva;
3) vrstu, sortu (hibrid, liniju) i kategoriju priznatog semenskog useva;
4) prijavljenu površinu za kontrolu proizvodnje, priznatu i odbijenu površinu semenskog useva;
5) ostvareni prinos naturalnog semena u kg/ha;
6) procenu prinosa dorađenog semena u kg/ha.
V EVIDENCIJA O PROIZVODNJI I KOLIČINI PROIZVEDENOG RASADA I IZVEŠTAJ O KOLIČINI PROIZVEDENOG RASADA
Proizvođač rasada vodi evidenciju o proizvodnji i količini proizvedenog rasada u pisanoj formi kao knjigu evidencije sa sledećim podacima:
1) broj rešenja o upisu u Registar;
2) ime i prezime lica odgovornog za proizvodnju rasada;
3) mesto proizvodnje (opština, katastarska parcela, objekat);
4) vrsta, sorta, kategorija i poreklo semena upotrebljenog za proizvodnju rasada;
5) količina proizvedenog rasada;
6) količina isporučenog rasada;
7) broj uverenja o zdravstvenom stanju rasada.
Proizvođač rasada Ministarstvu podnosi izveštaj o količini proizvedenog rasada na Obrascu br. 5. - Izveštaj o količini proizvedenog rasada, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
VI IZVEŠTAJ O PROIZVODNJI I KOLIČINI PROIZVEDENE MICELIJE
Proizvođač micelija Ministarstvu podnosi izveštaj o proizvodnji i količini proizvedene micelije na Obrascu br. 6. - Izveštaj o proizvodnji i količini proizvedene micelije, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o kontroli proizvodnje semena poljoprivrednog bilja ("Službeni glasnik RS", broj 41/94).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
JEDINSTVENE METODE ZA VRŠENJE KONTROLE PROIZVODNJE SEMENA POLJOPRIVREDNOG BILJA
1. Strna žita (pšenica, ječam, ovas, raž i tritikale)
Kod strnih žita obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled vrši se u periodu između klasanja, odnosno metličenja biljaka i cvetanja biljaka. Ovim pregledom utvrđuje se lokacija parcele, predusev, prostorna izolacija, čistoća vrste odnosno sorte, prisustvo korova, kao i izgled i ujednačenost useva.
Drugi pregled vrši se kada su biljke u voštanoj zrelosti. Ovim pregledom se utvrđuje procenat primesa drugih vrsta i sorti, zdravstveno stanje, prisustvo korova, čistoća sorte, izgled i poleganje useva i procena prinosa naturalnog semena.
Usev strnih žita neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8, osim za hibride raži gde je najmanja prostorna izolacija 1.000 m;
2) je usev polegao na više od 20% površine u vreme drugog pregleda. Ako je usev polegao samo u jednom delu parcele neće se priznati usev samo sa tog dela parcele;
3) je neujednačenost useva na više od 20% od ukupne površine. Pri ocenjivanju uniformnosti uzima se u obzir bujnost useva, gustina, veličina, plodnost klasova i zrenje;
4) je u usevu bilo divljeg ovsa (Avena fatua) i prilepače (Galium sp.);
5) čistoća sorte ne odgovara normama iz tabele broj 1;
6) je u usevu bilo drugih vrsta strnih žita;
7) su predusev bila strna žita, a za kategoriju predosnovnog i osnovnog semena i ako je u prethodne dve godine na parceli gajena ista vrsta;
8) je zakorovljenost veća od ocene 1.
Tabela broj 1. Norme sortne čistoće za priznavanje semenskog useva strnih žita
Biljna vrsta |
Broj biljaka drugih sorti na 100 m2 |
|||
Predosnovno |
Osnovno |
Sertifikovano seme |
Sertifikovano seme |
|
Pšenica |
|
|
|
|
Raž |
|
|
|
|
Sortna čistoća, odnosno čistoća vrste useva strnih žita utvrđuje se detaljnim pregledom uzoraka na kontrolnoj jedinici.
Površina kontrolne jedinice na kojoj se utvrđuje prisustvo drugih vrsta odnosno sorti iznosi 100 m2. Na površinama do 10 ha potrebno je imati dve kontrolne jedinice. Za svakih sledećih 10 ha dodaje se po jedna kontrolna jedinica. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
U proizvodnji samooplodnih linija i sorti kukuruza obavezna su najmanje tri pregleda.
Prvi pregled useva se vrši u vreme kada biljka razvije pet do sedam listova, pri čemu se utvrđuje lokacija parcele, prostorna izolacija, predusev, identitet zasejane linije prema prijavi, način setve, prisustvo korova, ujednačenost useva.
Drugi pregled se vrši u vreme izbijanja metlica kada se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka.
Treći pregled se vrši pred berbu i njime se utvrđuje oplodnja, zdravstveno stanje, procenat atipičnih klipova i procenjuje prinos semena.
Usev samooplodne linije i sorti kukuruza neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da je:
1) prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) u usevu za proizvodnju samooplodne linije bilo više od 0,1% atipičnih biljaka u vreme drugog pregleda;
3) u usevu za proizvodnju sorte kukuruza bilo više od 0,5% atipičnih biljaka u vreme drugog pregleda;
4) predusev bio kukuruz ili sirak;
5) usev ocenjen kao neujednačen;
6) zakorovljenost veća od ocene 1;
7) pri pregledu klipa u proizvodnji samooplodne linije ustanovljeno prisustvo više od 0,1% atipičnih klipova ili više od 0,2% klipova sa atipičnim semenom po obliku veličini, boji i drugim svojstvima;
8) pri pregledu klipa u proizvodnji sorti kukuruza ustanovljeno prisustvo više od 0,5% atipičnih klipova.
U proizvodnji sertifikovanog semena hibrida kukuruza i osnovnog semena roditeljskih hibrida kukuruza koji se koriste za proizvodnju trolinijskih i četvorolinijskih hibrida obavezno je najmanje šest pregleda.
Prvi pregled se obavlja u vreme kada biljka u usevu razvije pet do sedam listova. Ovim pregledom utvrđuje se lokacija parcele, prostorna izolacija useva, identitet zasejanih roditeljskih komponenti prema prijavi, ispravnost setve komponenata "majke" i "oca" po šemi setve na celoj površini, prisustvo korova i ujednačenost useva.
Drugi pregled vrši se pre izbijanja metlica na majčinskoj komponenti, kada se utvrđuje procenat atipičnih biljaka na obe roditeljske komponente i da li su uklonjeni zaperci na majčinskoj komponenti.
Treći, četvrti i peti pregled vrše se za vreme oprašivanja kada se kontroliše da li su uklonjene metlice na majčinskoj komponenti i atipične metlice na očinskoj komponenti, kao i prisustvo atipičnih biljaka u obe roditeljske komponente.
Šesti pregled se vrši u klipu na prebirnoj traci ili sušari kada se utvrđuje količina naturalnog semena, zdravstveno stanje i prisustvo atipičnih klipova.
Usev osnovnog semena roditeljskog hibrida kukuruza neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je predusev bio kukuruz ili sirak;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je usev ocenjen kao neujednačen;
4) je zakorovljenosti veća od ocene 1;
5) u usevu na majčinskim biljkama, u poslednjem pregledu u vreme rasipanja polena, ima više od 0,1% atipičnih biljaka;
6) u usevu u vreme rasipanja polena ima više od 0,1% atipičnih očinskih biljaka;
7) u vreme pregleda kada 5 % ili više majčinskih biljaka ima svilu sposobnu za oplodnju, više od 0,5% majčinskih biljaka rasipaju polen u vreme bilo kog pregleda koji se vrše u periodu oprašivanja ili više od 1% ukupno u vreme trećeg, četvrtog i petog pregleda;
8) u pregledu klipa pre sušenja ima više od 0,1% atipičnih klipova ili više od 0,2% klipova sa semenom atipičnim po boji, veličini i obliku i drugim svojstvima.
Usev za proizvodnju sertifikovanog semena hibrida kukuruza neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je predusev bio kukuruz ili sirak;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je usev ocenjen kao neujednačen;
4) je zakorovljenost veća od ocene 1;
5) u usevu na majčinskim biljkama, u poslednjem pregledu u vreme rasipanja polena, ima više od 0,2% atipičnih biljaka;
6) u usevu u vreme rasipanja polena ima više od 0,2% atipičnih očinskih biljaka;
7) u vreme pregleda kada 5 % ili više majčinskih biljaka ima svilu sposobnu za oplodnju, više od 1% majčinskih biljaka rasipaju polen u vreme bilo kog pregleda koji se vrše u periodu oprašivanja, ili više od 2% ukupno u vreme trećeg, četvrtog i petog pregleda;
8) u pregledu klipa pre sušenja ima više od 0,1% atipičnih klipova ili više od 0,2% klipova sa semenom atipičnim po boji, veličini i obliku i drugim svojstvima.
Metlice zaperka, delovi metlica ili metlice glavnih biljaka uračunavaju se u biljke koje su rasipale polen kad su metlice (centralne i bočne) duge pet ili više santimetara, a antere su izašle iz gluma.
Kontrolnu jedinicu na kojoj se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka majčinske i očinske komponente i prisustvo majčinskih biljaka koje rasipaju polen i imaju svilu sposobnu za oplodnju čini 100 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
Za sirak su obavezna najmanje tri pregleda.
Prvi pregled obavlja se u vreme kada biljke imaju osam do deset listova, drugi u vreme metličenja, a treći u vreme voštane zrelosti.
Prvim pregledom utvrđuje se lokacija proizvodne parcele, prostorna izolacija, predusev, ujednačenost, zdravstveno stanje, zakorovljenost useva, prisustvo atipičnih biljaka.
Drugim pregledom proverava se jesu li uklonjene atipične biljke, zdravstveno stanje i zakorovljenost.
Trećim pregledom utvrđuje se sortna čistoća, ujednačenost i procenjuje se prinos naturalnog semena.
Usev sirka neće se priznati kao semenski ako je utvrđeno da:
1) je usev zasejan na parceli gde je predusev bio sirak ili kukuruz;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je u usevu bilo više od tri atipične biljke na 100 m2 u usevu za proizvodnju osnovnog semena odnosno 10 atipičnih biljaka na 100 m2 u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena;
4) je u usevu bilo biljaka s kovrdžavim metlicama više od 1%;
5) je usev ocenjen kao neujednačen;
6) je zakorovljenost veća od ocene 1;
7) je u usevu bilo biljaka iz roda Sorghum više čije se seme teško razlikuje i odvaja od semena sirka više od tri biljke na 100 m2 u usevu za proizvodnju osnovnog semena, odnosno više od 10 biljaka na 100 m2 u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena.
Sortna čistoća useva utvrđuje se pregledom kontrolnih jedinica, za koje se na površini do 10 ha uzima 10 kontrolnih jedinica po 100 m2, a za svakih daljnjih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
Kod prosa obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled vrši se u vreme cvetanja biljaka. Ovim pregledom utvrđuje se lokacija parcele, predusev, čistoća vrste odnosno sorte, prisustvo korova, prostorna izolacija, kao i izgled i ujednačenost useva.
Drugi pregled vrši se kad su biljke u voštanom zrenju. Ovim pregledom se utvrđuje procenat primesa drugih vrsta i sorti, zdravstveno stanje, prisustvo korova, izgled i poleganje useva i procena prinosa naturalnog semena.
Usev prosa neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) je poleganje biljaka na više od 20% od ukupne površine u vreme drugog pregleda. Ako je usev polegao samo u jednom delu parcele neće se priznati usev samo sa tog dela parcele;
3) je neujednačenost useva na više od 20% od ukupne površine. Pri ocenjivanju uniformnosti uzima se u obzir bujnost useva, gustina, veličina, plodnost metlica i zrenje;
4) su predusev bila strna ili prosolika žita, a za kategoriju osnovnog semena ako je u prethodne dve godine na parceli gajen proso;
5) je zakorovljenost veća od ocene 1;
6) je prisutno više od pet atipičnih biljaka na 100 m2 u usevu za proizvodnju osnovnog semena odnosno više od 10 biljaka na 100 m2 u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena.
Sortna čistoća, odnosno čistoća vrste useva i prosa utvrđuje se detaljnim pregledom uzoraka na kontrolnoj jedinici.
Površina kontrolne jedinice na kojoj se utvrđuje prisustvo drugih vrsta odnosno sorti iznosi 100 m2. Na površinama do 10 ha potrebno je imati dve kontrolne jedinice. Za svakih sledećih 10 ha dodaje se po jedna kontrolna jedinica. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
Kod heljde obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled vrši se u vreme cvetanja biljaka. Ovim pregledom utvrđuje se lokacija parcele, predusev, čistoća vrste, odnosno sorte, prisustvo korova, prostorna izolacija, kao i izgled i ujednačenost useva.
Drugi pregled vrši se kad su biljke u voštanom zrenju. Ovim pregledom se utvrđuje procenat primesa drugih vrsta i sorti, zdravstveno stanje, prisustvo korova, izgled i poleganje useva i procena prinosa naturalnog semena.
Usev heljde neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da je:
1) prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) poleganje biljaka u usevu na više od 20% od ukupne površine u vreme drugog pregleda. Ako je usev polegao samo u jednom delu parcele neće se priznati usev samo sa tog dela parcele;
3) neujednačenost useva na više od 20% od ukupne površine. Pri ocenjivanju uniformnosti uzima se u obzir bujnost useva, gustina, veličina, plodnost metlica i zrenje;
4) u usevu heljde bilo više od 2% tatarske heljde (Fagopyrum tataricum);
5) predusev bila heljda, a za kategoriju osnovnog semena ako je u prethodne dve godine na parceli gajena heljda;
6) zakorovljenost veća od ocene 1.
Površina kontrolne jedinice na kojoj se utvrđuje prisustvo drugih vrsta odnosno sorti iznosi 100 m2. Na površinama do 10 ha potrebno je imati dve kontrolne jedinice. Za svakih sledećih 10 ha dodaje se po jedna kontrolna jedinica. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
II SEMENSKI USEVI INDUSTRIJSKOG BILJA
U proizvodnji semena sorti suncokreta i samooplodnih linija obavezna su tri pregleda.
Prvi pregled se vrši u fazi razvoja od tri do pet pari listova, radi kontrole prisustva samoniklih biljaka suncokreta u prostoru izolacije i u samom semenskom usevu, radi utvrđivanja sortne čistoće roditeljskih komponenti, kao i provere zakorovljenosti i uniformnosti useva.
Drugi pregled vrše se u početku cvetanja radi utvrđivanja prisustva atipičnih biljaka, zakorovljenosti, prostorne izolacije, sortne čistoće, uniformnosti useva.
Treći pregled se vrši u fazi fiziološke zrelosti, radi utvrđivanja uniformnosti useva, zakorovljenosti i procene prinosa semena.
Usev suncokreta za proizvodnju samooplodne linije neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) je usev zasejan na parceli gde je u plodoredu bio zastupljen suncokret u poslednjih pet godina, ili ako su soja ili uljana repica bile predusev;
3) je zakorovljenost veća od ocene 1;
4) je usev ocenjen kao neujednačen;
5) u usevu za proizvodnju samooplodne linije bilo više od 0,2% atipičnih biljaka u vreme kada je 2% ili više biljaka spremno za oplodnju;
6) je u usevu za proizvodnju sorti suncokreta bilo više od 1% atipičnih biljaka u vreme drugog pregleda.
U proizvodnji semena hibrida suncokreta i hibridnih roditeljskih komponenti obavezno je pet pregleda.
Prvi pregled se vrši u fazi razvoja od tri do pet pari listova, radi kontrole prisustva samoniklih biljaka suncokreta u prostoru izolacije i u samom semenskom usevu, radi utvrđivanja sortne čistoće roditeljskih komponenti, kao i provere zakorovljenosti i uniformnosti useva.
Drugi pregled se vrši u fazi pune butonizacije radi, utvrđivanja sortne čistoće, kontrole uniformnosti useva i uklanjanja atipičnih biljaka.
Treći pregled vrši se u početku cvetanja radi utvrđivanja prisustva fertilnih biljaka kod majčinske komponente, prisustva atipičnih biljaka, prostorne izolacije.
Četvrti pregled vrši se u punom cvetanju radi utvrđivanja prisustva fertilnih biljaka kod majčinske komponente, prisustva atipičnih biljaka, kontrole oplodnje i određivanja vremena uklanjanja očinske komponente.
Peti pregled se vrši u fazi fiziološke zrelosti, radi utvrđivanja uniformnosti useva, zakorovljenosti, provere uklonjenosti očinske komponente i procene prinosa semena.
Usev hibridnog semena suncokreta i osnovnog semena hibridnih roditeljskih komponenti neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da je:
1) prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) usev zasejan na parceli gde je u plodoredu bio zastupljen suncokret u poslednjih pet godina, ili ako su soja ili uljana repica bile predusev;
3) zakorovljenost veća od ocene 1;
4) usev ocenjen kao neujednačen;
5) u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena hibrida sortna čistoća muškog roditelja ispod 99,5%, kada 5% ili više majčinskih biljaka imaju cvetove spremne da prime polen;
6) u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena hibrida sortna čistoća ženskog roditelja manja od 99,0% ili je nivo muške sterilnosti manji od 99,5%;
7) u usevu za proizvodnju osnovnog semena roditeljskog hibrida sortna čistoća muškog roditelja ispod 99,8%, kada 2% ili više majčinskih biljaka imaju cvetove spremne da prime polen;
8) u usevu za proizvodnju osnovnog semena roditeljskog hibrida sortna čistoća ženskog roditelja manja od 99,5% uključujući i muško fertilne biljke.
Kontrolna jedinica na kojoj se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka, majčinskih biljaka koje rasipaju polen predstavlja 100 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
Kod soje obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled se vrši u vreme cvetanja biljaka, radi lokacije parcele, utvrđivanja preduseva, prostorne izolacije, sortne čistoće, uniformnosti i zakorovljenosti.
Drugi pregled se vrši u periodu zrenja biljaka radi utvrđivanja sortne čistoće, zakorovljenosti, poleganja useva i procene prinosa.
Usev soje neće se priznati kao semenski usev ako se utvrdi da:
1) je u protekle dve godine na toj parceli sejana soja, suncokret ili uljana repica;
2) je sortna čistoća za usev predosnovnog i osnovnog semena manja od 99,5%, a useva za proizvodnju sertifikovanog semena prve i druge generacije manja od 99%;
3) je zakorovljenost veća od ocene 1;
4) ima prisustva biljaka Xantiuma spp i Solanum nigrum;
5) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
6) je usev ocenjen kao neujednačen.
Kontrolna jedinica na kojoj se utvrđuje sortna čistoća predstavlja 200 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
Kod ricinusa obavezna su najmanje dva pregleda.
Prvi pregled se vrši pre početka cvetanja radi utvrđivanja lokacije parcele, prostorne izolacije i radi uklanjanja biljaka atipičnih za sortu, što se utvrđuje prema boji stabla i lista.
Drugim pregledom proverava se da li su uklonjene za sortu atipične biljke i vrši se procena prinosa naturalnog semena.
Usev semena ricinusa neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je broj atipičnih biljaka veći od 3%;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je usev ocenjen kao neujednačen;
4) je zakorovljenost veća od ocene 1.
Kontrolna jedinica na kojoj se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka predstavlja 100 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
Za lan su obavezna dva pregleda.
Prvi pregled se obavlja u vreme cvetanja radi utvrđivanja lokacije parcele, poštovanja prostorne izolacije, preduseva, stanja sortne čistoće, zdravstvenog stanja, zakorovljenosti i poleganja useva.
Drugi pregled se obavlja pred žetvu radi utvrđivanja sortne čistoće, zdravstvenog stanja, zakorovljenosti, poleganja useva i procene prinosa naturalnog semena.
Usev lana se neće priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je prethodna setva lana bila na istoj parceli u periodu manjem od pet godina;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) u drugoj kontroli ima prisutnih korova Ambrosia artemisifolia L., Cuscuta spp, Avena spp, Lolium remotum, a Orobanche ramosa L.u oba pregleda ima veće prisustvo od jedne biljke na 10 m2;
4) atipičnih biljaka ima više od 3%;
5) je usev ocenjen kao neujednačen;
6) je zakorovljenost veća od ocene 1.
Površina kontrolne parcele na kojoj se utvrđuje sortna čistoća za lan iznosi 100 m2. Na površini do 10 ha pregledaju se tri kontrolne jedinice. Na površinama preko 10 ha za svaki 10 ha dodaje se još po jedna kontrolna jedinica.
Opšti uslovi za proizvodnju semena šećerne repe:
Proizvodnja izvodnica šećerne repe i semenski usev šećerne repe, može se zasnovati samo na parceli na kojoj u prethodnih šest godina nije gajen merkantilni usev iz roda Beta, a semenski usev šećerne repe i drugi semenski usevi roda Beta u poslednjih 10 godina.
Udaljenost semenskog useva šećerne repe od drugog useva šećerne repe data je u tabeli broj 8.
Usev semenske šećerne repe i usev za proizvodnju izvodnica ne smeju imati zakorovljenost veću od ocene 1.
Proizvodnja semena šećerne repe dvogodišnjim metodom
Metod proizvodnje podrazumeva da se šećerna repa seje u proleće ili leto, biljke se vade i trape u trapu ili hladnoj komori i kao izvodnice sade sledećeg proleća i u drugoj godini proizvodnje ubira se seme šećerne repe.
Obavezna su dva pregleda u prvoj i tri pregleda u drugoj godini proizvodnje.
Prvi pregled u prvoj godini proizvodnje vrši se pre sklapanja redova. Ovim pregledom utvrđuje se lokacija parcele, način proizvodnje izvodnica, broj izniklih biljaka po jedinici površine, prisustvo atipičnih biljaka (različit fenotip, prisustvo drugih vrsta roda Beta) kao i ocena opštih uslova za proizvodnju semena šećerne repe (zakorovljenost, ujednačenost useva, prisustvo bolesti, štetočina i drugo).
Drugi pregled treba obaviti u momentu vađenja izvodnica kada se procenjuje ukupan broj proizvedenih izvodnica (posebno za svaku roditeljsku komponentu), njihovo zdravstveno stanje kao i način skladištenja, odnosno čuvanja. Ukoliko se izvodnice usled vremenskih neprilika ili drugih razloga ostavljaju da prezime u polju treba izvršiti procenu broja biljaka roditeljskih komponenti i oceniti njihovo zdravstveno stanje. U ovom slučaju neophodno je ponoviti procenu broja biljaka po završetku zime.
Treći pregled vrši se u drugoj godini proizvodnje nakon rasađivanja izvodnica kada se utvrđuje način rasađivanja i zasnovana površina kao i ocena opštih uslova za proizvodnju semena šećerne repe (prostorna izolacija, zakorovljenost, ujednačenost useva, prisustvo bolesti i štetočina i drugo).
Četvrti pregled vrši se u drugoj godini proizvodnje u fazi cvetanja kada se ocenjuje procenat monogermnosti i sterilnosti majčinske komponente, prisustvo atipičnih biljaka kao i ocena opštih uslova za proizvodnju semena šećerne repe (prostorna izolacija, zakorovljenost, ujednačenost useva, prisustvo bolesti i štetočina i drugo).
Peti pregled vrši se u drugoj godini proizvodnje pred žetvu semenskog useva šećerne repe radi procene prinosa naturalnog semena, ocene prisustva korova i bolesti.
Proizvodnja semena šećerne repe jednogodišnjom metodom
Metod podrazumeva setvu u avgustu ili septembru.
Kontrola semenskog useva vrši se četiri puta.
Prvi pregled u prvoj kalendarskoj godini, vrši se pred sklapanje redova useva. Pri ovom pregledu kontrolišu se opšti uslovi za proizvodnju, lokacija parcele, uniformnost useva, prisustvo bolesti, prostorna izolacija korova i samoniklih biljaka iz roda Beta.
Drugi pregled se vrši u proleće druge godine u periodu kraj marta - početak aprila, radi utvrđivanja sklopa biljaka i stepena oštećenja useva od štetočina, bolesti i izmrzavanja.
Treći pregled vrši se u drugoj godini proizvodnje u fazi cvetanja kada se ocenjuje procenat monogermnosti i sterilnosti majčinske komponente, prisustvo atipičnih biljaka kao i ocena opštih uslova za proizvodnju semena šećerne repe (prostorna izolacija, zakorovljenost, ujednačenost useva, prisustvo bolesti i štetočina i drugo).
Četvrti pregled proizvodnje vrši se pred žetvu semenskog useva u cilju procene prinosa naturalnog semena, ocene prisustva korova.
Usev šećerne repe neće se priznati kao semenski ako se utvrdi:
1) da je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) da je usev ocenjen kao neujednačen;
3) da je u poslednjih šest godina predusev bio merkantilni usev šećerne repe ili usev iz roda Beta, a semenski usev roda Beta u poslednjih 10 godina;
4) da je zakorovljenost veća od ocene 1;
5) da u periodu cvetanja bilo više od 0,5% fertilnih biljaka u majčinskoj komponenti (osim u proizvodnji anizoploidnih sorti);
6) prisustvo drugih vrsta sa kojima može doći do ukrštanja u usevu šećerne repe u vreme cvetanja useva.
Kontrolna jedinica na kojoj se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka predstavlja 100 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
Kod konoplje obavezna su najmanje dva pregleda.
Prvi pregled se vrši pre cvetanja biljaka, radi kontrole poštovanja prostorne izolacije, provere sortne čistoće, uniformnosti useva, zdravstvenog stanja i zakorovljenosti.
Drugi pregled se vrši pred žetvu radi utvrđivanja sortne čistoće, zdravstvenog stanja uniformnosti, visine porasta i procene prinosa semena.
Usev semena konoplje neće se priznati kao semenski usev ako se utvrdi da:
1) je predusev bila konoplja;
2) su biljke niže od 150 cm;
3) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
4) je bilo u drugom pregledu prisutnih korova Avena spp. i Orobanche ramosa L;
5) je broj atipičnih biljaka veći od 3%;
6) usev nije odgovarajućeg zdravstvenog stanja;
7) je usev ocenjen kao neujednačen;
8) je zakorovljenost veća od ocene 1.
Kontrolna jedinica na kojoj se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka predstavlja 100 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se pet kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
7. Uljana repica i uljana rotkvica
Obavezna su tri pregleda.
Prvi pregled se obavlja neposredno pred cvetanje.
Utvrđuje se lokacija parcele, poštovanje izolacije, plodoreda, sortne čistoće, zdravstveno stanje i zakorovljenost.
Drugi pregled se obavlja u fazi cvetanja. Tim pregledom se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka, prostorna izolacija, prisustvo korova.
Treći pregled se vrši kada je najmanje 60% biljaka u fazi tehnološke zrelosti.
Utvrđuje se sortna čistoća, zakorovljenost, vrši se procena prinosa naturalnog semena.
Usev uljane repice i uljane rotkvice neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je na parceli u poslednjih pet godina bila sejana uljana repica ili uljana rotkvica;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) u usevu ima primesa drugih sorti više od 0,1% u usevu za proizvodnju osnovnog semena, ili više od 0,3% u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena;
4) je usev ocenjen kao neujednačen;
5) je zakorovljenost veća od ocene 1;
6) ima drugih vrsta i korova čije se seme teško izdvaja (Raphanus raphanistrum, Sinapis arvensis) u usevu osnovnog semena, ili više od pet biljaka na 100 m2 u usevu za proizvodnju sertifikovanog semena.
Površina kontrolne jedinice u usevu uljane repice i uljane rotkvice iznosi 100 m2. Na površinama do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
Kod duvana obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled se vrši pre pojave cvetnih pupoljaka radi utvrđivanja lokacije parcele, ocene uniformnosti, zdravstvenog stanja, zakorovljenosti, utvrđivanja prostorne izolacije i prisustva atipičnih biljaka.
Drugi pregled se vrši u vreme početka cvetanja da se utvrdi prisustvo atipičnih biljaka.
Usev duvana neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je usev zasejan na površini na kojoj je sejan duvan ili neka biljna vrsta iz porodice Solanaceae (krompir, paradajz, paprika, plavi patlidžan) i leguminoze (za duvan Virdžinia tipa), u prethodne tri godine;
2) je broj atipičnih biljaka veći od 3% ili ako ima biljaka drugih tipova;
3) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
4) je zakorovljenost veća od ocene 1;
5) je usev ocenjen kao neujednačen;
6) u slučaju hibridne proizvodnje ako u liniji majke u fazi cvetanja ima fertilnih biljaka.
Kontrolna jedinica u usevu duvana je cela površina.
Kod maka obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled se vrši u fazi cvetanja radi utvrđivanja lokacije parcele, odstranjivanja biljaka drugih sorti, ocene poštovanja izolacije, zakorovljenosti, uniformnosti, zdravstvenog stanja.
Drugi pregled se vrši u vreme pune zrelosti biljaka radi utvrđivanja sortne čistoće, ocene zakorovljenosti, uniformnosti, zdravstvenog stanja i procene prinosa.
Usev maka neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) u usevu ima više od 0,5% drugih sorti maka;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je zakorovljenost veća od ocene 1;
4) je usev ocenjen kao neujednačen.
Kontrolna jedinica na kojoj se utvrđuje prisustvo atipičnih biljaka predstavlja 100 biljaka u jednom redu. Na površini do 10 ha uzima se 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više.
III SEMENSKI USEVI KRMNOG BILJA
1. Krmno bilje iz porodice Brassicaceae (krmna repica, ogrštica, krmni kelj, repa ugarnjača, broskva)
Kod ovih useva obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled vrši se u vreme cvetanja biljaka kada se utvrđuje lokacija parcele, sortna čistoća, zakorovljenost, poreklo semena, agrotehničke mere koje se primenjuju, stanje useva i prostorna izolacija.
Drugi pregled se obavlja pred žetvu, odnosno ubiranje semena. Ovim pregledom se ocenjuje zakorovljenost, unifornost, procenat primesa drugih vrsta ili sorti, procenjuje vreme žetve, očekivani prinos naturalnog semena.
Usev se neće priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je predusev bilo krmno bilje iz iste familije;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je zakorovljenost veća od ocene 1;
4) je usev ocenjen kao neujednačen;
5) sortna čistoća ne zadovoljava kriterijume date u tabeli broj 2.
Tabela broj 2. Dozvoljeno prisustvo drugih sorti po kategorijama semena
Kategorija semena |
Najveći dozvoljeni broj biljaka na 100 m2 |
|
Prisustvo drugih sorti |
Prisustvo drugih sorti u istom tipu |
|
Predosnovno seme |
|
|
Sertifikovano seme |
|
|
Sortna čistoća se utvrđuje na kontrolnim jedinicama. Jedna kontrola jedinica podrazumeva 100 m2. Na površini do 10 ha potrebno je kontrolisati 10 kontrolnih jedinica. Za svakih narednih 10 ha uzima se po jedna kontrolna jedinica više. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
2. Lucerka, deteline, žuti zvezdan i druge višegodišnje leguminoze
Kod ovih useva vrše se dva pregleda.
Na novozasnovanim usevima u istoj godini kada su zasnovana, prvim pregledom se utvrđuje lokacija parcele, poreklo semena, sortna čistoća, veličina zasejane parcele, prostorna izolacija, izgled i opšte stanje useva, zakorovljenost i agrotehničke mere koje treba primenjivati.
Ako se prvi otkos ostavlja za seme onda su obavezni drugi i treći pregled koji se obavljaju kao prvi i drugi pregled na starijim usevima.
Prvi pregled na starijim usevima vrši se u vreme cvetanja i njime se utvrđuje čistoća vrste i sorte, zakorovljenost, prostorna izolacija, zdravstveno stanje i ujednačenost useva, procenat primesa drugih vrsta i sorti i opšti izgled useva.
Drugim pregledom pred košenje useva dopunjuju se podaci o stanju useva, daju se proizvođaču preporuke o merama za obezbeđenje prinosa, procenjuje se procenat poleganja i zakorovljenosti useva, procenjuje vreme žetve, vrši se procena očekivanog prinosa naturalnog semena.
U usevima za proizvodnju osnovnog semena dozvoljeno je najviše tri žetve za proizvodnju semena, a u usevima za proizvodnju sertifikovanog semena dozvoljeno je najviše pet žetvi za proizvodnju semena.
Usev se neće priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) je usev zasnovan na parceli na kojoj je u poslednje tri godine gajen usev biljaka iz ove grupe;
3) je usev ocenjen kao neujednačen;
4) je u usevu bilo viline kosice (Cuscuta spp.);
5) je zakorovljenost veća od ocene 1;
6) sortna čistoća ne zadovoljava kriterijume date u tabeli 3.
Tabela br. 3. Zahtevi u pogledu čistoće vrste, odnosno sorte
Kategorija semena |
Najveći dozvoljeni broj biljaka drugih vrsta |
Najveći dozvoljeni broj biljaka drugih sorti |
Predosnovno |
|
|
Sertifikovano |
|
|
Sortna čistoća se utvrđuje na kontrolnoj jedinici čija površina iznosi 100 m2. Na površini do 10 ha potrebno je imati pet kontrolnih jedinica. Za svakih sledećih 10 ha potrebno je dodati po jednu nadziranu jedinicu. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
3. Jednogodišnje leguminoze (grahorice, sočivo, lupine, stočni grašak, stočni bob i dr.)
Kod ovih useva obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled vrši se u vreme cvetanja biljaka kada se utvrđuje lokacija parcele, sortna čistoća, poreklo semena, zakorovljenost, agrotehničke mere koje se primenjuju, ujednačenost i opšte stanje useva, prostorna izolacija, izgled useva.
Drugi pregled se obavlja pred žetvu odnosno ubiranje semena. Ovim pregledom se ocenjuje zakorovljenost, unifornost, procenat primesa drugih vrsta ili sorti, daju proizvođaču preporuke o merama za obezbeđenje prinosa, procenjuje vreme žetve, očekivani prinos naturalnog semena.
Usev se neće priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je predusev bilo krmno bilje;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je zakorovljenost veća od ocene 1;
4) je usev ocenjen kao neujednačen;
5) sortna čistoća ne zadovoljava kriterijume date u tabeli br. 4.
Tabela broj 4. Dozvoljeno prisustvo drugih sorti po kategorijama semena
Kategorija semena |
Najveći dozvoljeni broj biljaka na 100 m2 |
|
Prisustvo drugih sorti |
Prisustvo drugih sorti u istom tipu |
|
Predosnovno seme |
|
|
Sertifikovano seme |
|
|
Sortna čistoća se utvrđuje na kontrolnoj jedinici čija površina iznosi 100 m2. Na površini do 10 ha potrebno je imati pet kontrolnih jedinica. Za svakih sledećih 10 ha potrebno je dodati po jednu kontrolnu jedinicu. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
Kod jednogodišnjih trava obavljaju se najmanje dva pregleda.
Prvi pregled se vrši kada su biljke u fazi metličenja ili klasanja.
Ovim pregledom se utvrđuje lokacija parcele, poreklo semena, zasejana površina, prostorna izolacija, zakorovljenost, zdravstveno stanje.
Drugi pregled se obavlja pred žetvu i ovim pregledom se daju mere za pripremu žetve i obezbeđenje prinosa, utvrđuje vreme žetve, procenjuje očekivani prinos naturalnog semena.
Kod višegodišnjih trava obavljaju se najmanje tri pregleda.
Prvi pregled vrši se u prvoj godini, kojim se utvrđuje lokacija parcele, poreklo semena, zasejana površina, prostorna izolacija, zakorovljenost i zdravstveno stanje useva i sortna čistoća.
Drugi pregled se obavlja narednog proleća za vreme cvetanja biljaka, kada se utvrđuje oštećenje od izmrzavanja, prostorna izolacija, sortna čistoća, zakorovljenost, zdravstveno stanje useva i predlažu se agrotehničke mere.
Treći pregled se vrši pred žetvu kada se procenjuje stepen zakorovljenosti, ocenjuje ujednačenost i opšte stanje useva, daju se preporuke proizvođaču za pripremu žetve, procenjuje se očekivani prinos naturalnog semena.
Usev se neće priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
2) je usev ocenjen kao neujednačen;
3) su u usevu krupnosemenih trava prisutni mišji repak (Alopecurus myosuroides) i pirevina (Agropyron spp.);
4) je u usevu prisutna vilina kosica (Cuscuta sp.);
5) prisustvo drugih sorti nije veće od tri za kategoriju osnovnog semena i 10 za kategoriju sertifikovanog semena na 100 m2;
6) prisustvo drugih vrsta nije veće od tri za kategoriju osnovnog semena i 10 za kategoriju sertifikovanog semena na 100 m2;
7) su predusev bile trave ili ako je u poslednje tri godine gajena ista vrsta.
Sortna čistoća se utvrđuje na kontrolnoj jedinici čija površina iznosi 100 m2. Na površini do 10 ha potrebno je imati 10 kontrolnih jedinica. Za svakih sledećih 10 ha potrebno je dodati po jednu kontrolnu jedinicu. Kontrolne jedinice treba da budu ravnomerno raspoređene po celoj površini semenskog useva.
Kod jednogodišnjih useva krmnog bilja vrše se dva pregleda.
Prvi pregled se vrši u vreme cvetanja. Ovim pregledom utvrđuje se lokacija parcele, poreklo semena, zasejana površina, prostorna izolacija, sortna čistoća, zakorovljenost, zdravstveno stanje, unifornost useva, procenat drugih vrsta i sorti i agrotehničke mere.
Drugi pregled se vrši pred žetvu. Ovim pregledom se utvrđuje sortna čistoća, zakorovljenost, daju se preporuke za pripremu žetve i procenjuje očekivani prinos naturalnog semena.
Kod višegodišnjih krmnih biljaka vrše se tri pregleda.
Prvi pregled vrši se u prvoj godini, kojim se utvrđuje lokacija parcele, poreklo semena, zasejana površina, prostorna izolacija, zakorovljenost, zdravstveno stanje useva i sortna čistoća.
Drugi pregled se obavlja naredne godine u vreme cvetanja biljaka. Ovim pregledom se utvrđuje čistoća vrste i sorte, procenat drugih vrsta i sorti, zakorovljenost i zdravstveno stanje useva, opšti izgled i unifornost useva, ponovo se utvrđuje prostorna izolacija i predlažu agrotehničke mere.
Treći pregled se vrši pred žetvu kojim se utvrđuje stepen zakorovljenosti, zdravstveno stanje, unifornost procenat primesa drugih vrsta i sorti, predlažu mere za pripremu žetve i vrši se procenat očekivanog prinosa naturalnog semena.
Usev krmnog bilja neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) utvrđeni procenat primesa drugih vrsta - sorti prelazi procenat ili broj koji je dozvoljen za kategoriju proizvodnog semena (tabela br. 5);
2) u usevu krmnog bilja ima drugih vrsta koje istovremeno sazrevaju sa usevom, a koje se ne mogu izdvojiti pri doradi semena;
3) se u usevu krmnih okopavina nalaze korovi sa kojima se gajene biljke mogu ukrštati i koji istovremeno cvetaju kad i usev krmnih biljaka;
4) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
5) je zakorovljenost veća od ocene 1.
Tabela broj 5. Norme sortne čistoće za priznavanje ostalog krmnog bilja
Kategorija semena |
Predosnovno i osnovno seme |
Sertifikovano seme |
|
Prve generacije |
Druge generacije |
||
Minimum sortne čistoće za hibride |
99,9 % |
99,7 % |
- |
Minimum sortne čistoće za sorte |
99,7% |
99,0% |
98,0% |
Sortna čistoća, odnosno čistoća vrste semenskog useva krmnog bilja utvrđuje se detaljnim pregledom uzoraka na kontrolnoj jedinici. Kod krmnog bilja za osnovnu kontrolnu jedinicu uzima se površina od 100 m2. Kod krmnih okopavina za kontrolnu jedinicu uzima se površina od 1 ha, na kojoj se pregleda 100 do 200 biljaka, na ravnomernim razmacima bez biranja, na pravcu dveju dijagonalnih linija semenske parcele.
Na većim površinama broj biljaka za uzorak uzima se:
|
Broj biljaka u uzorku |
preko 1 do 2 ha |
200-300 |
preko 2 do 5 ha |
300-500 |
preko 5 do 10 ha |
500-600 |
Na svaki dalji hektar uzima se po 50 biljaka više, odnosno broj kontrolnih jedinica se srazmerno povećava.
Kod krompira obavezna su tri pregleda.
Prvi pregled obavlja se kada je biljka visoka 10 do 20 cm, drugi u fazi intenzivnog porasta, treći odmah posle prekida vegetacije (uništenja cime) prilikom kojeg se ujedno vade reprezentativni uzorci za laboratorijsku analizu zdravstvenog stanja.
Prvim pregledom utvrđuje se poreklo semena krompira, lokacija parcele, kategorija semena, zasejana površina, zakorovljenost, sortna čistoća, opšte stanje i unifornost, predusev, prostorna izolacija, prisustvo samoniklih biljaka i agrotehničke mere koje se primenjuju, kao i procenat praznih mesta nastalih zbog bolesti koje se prenose semenom (truleži, gljivičnog i bakterijskog uzroka).
Drugim pregledom utvrđuje se stanje sortne čistoće, zakorovljenost, opšte stanje useva i unifornost. Odstranjivanje bolesnih biljaka kontroliše se pri drugom pregledu.
Trećim pregledom utvrđuje se očekivani prinos krtola i ujedno se vade reprezentativni uzorci za laboratorijsku analizu zdravstvenog stanja.
Uzimanje reprezentativnih uzoraka sa parcele semenskog useva krompira:
- na površini do 1 ha uzima se jedan uzorak,
- na površini od 1 do 5 ha uzimaju se dva uzorka,
- na površini većoj od 5 ha uzima se šest uzoraka.
Kao jedan reprezentativni uzorak smatra se najmanje 110 krtola uzetih po jedna krtola od jedne biljke, sa različitih mesta parcele.
Sortna čistoća i procenat praznih mesta utvrđuju se na kontrolnoj jedinici, a sve drugo na celoj parceli.
Sortna čistoća semenskog useva krompira utvrđuje se detaljnim pregledom uzoraka na kontrolnoj jedinici. Za kontrolnu jedinicu uzima se 400 biljaka po hektaru, s tim da se gledano dijagonalno na parcelu po slučajnom izboru pregleda 20 do 40 biljaka na pojedinim mestima. Na svakom hektaru pregleda se najmanje jedna kontrolna jedinica. Ako je usev na većoj površini od 5 ha, dovoljno je da se uzme šest kontrolnih jedinica.
Usev krompira neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) nije proizveden u visinskom rejonu ili u drugim područjima, u kojima se upotrebljava odgovarajući tehnološki postupak;
2) u semenskom usevu ima primesa drugih sorti krompira, i to: kategoriju osnovno seme više od 0,1%, u sertifikovanom semenu prve generacije više od 0,25% i u sertifikovanom semenu druge generacije više od 0,5%;
3) je prostorna izolacija semenskog useva u odnosu na merkantilni usev krompira manja od date u tabeli 8, a udaljenost od drugog semenskog useva krompira mora biti najmanje 1 m;
4) je zakorovljenost veća od ocene 1;
5) je usev ocenjen kao neujednačen;
6) je predusev bio krompir.
Kod jednogodišnjih povrtarskih kultura obavezna su dva pregleda.
Prvi pregled se vrši u vreme cvetanja i formiranja plodova, a drugi u vreme kada najmanje 80% biljaka dostigne tehnološku zrelost.
Prvim pregledom utvrđuje se poreklo semena, zasejana površina, sortna čistoća, zakorovljenost, agrotehničke mere, ujednačenost useva i prostorna izolacija.
Drugim pregledom proveravaju se podaci iz prvog pregleda, ponovo utvrđuje sortna čistoća, zakorovljenost, agrotehničke mere, daju se preporuke za žetvu i procenjuje se prinos semena.
Kod dvogodišnjih i višegodišnjih povrtarskih kultura vrše se tri pregleda.
Prvi pregled vrši se u prvoj godini kojim se utvrđuje poreklo semena i način primene sadnica.
Drugi pregled obavlja se u proleće nakon sadnje ili prezimljavanja sadnica kada se utvrđuje površina, zakorovljenost i prostorna izolacija.
Treći pregled vrši se u vreme punog cvetanja pa do tehnološke zrelosti ploda kada se ocenjuje očekivani prinos semena.
Usev povrća neće se priznati kao semenski ako se utvrdi da:
1) procenat primesa drugih sorti i vrsta prelazi procenat koji je dozvoljen za određene kategorije povrtarskih semena u tabelama br. 6. i 7;
2) je prostorna izolacija manja od propisane u tabeli br. 8;
3) je predusev iz iste familije kao usev povrća, ili je ista vrsta bila predusev u poslednje četiri godine;
4) je usev ocenjen kao neujednačen;
5) je zakorovljenost veća od ocene 1.
Tabela broj 6. Maksimalno dozvoljeno prisustvo drugih sorti za povrtarske kulture (%)
Biljna vrsta |
Kategorija semena |
|||
Predosnovno seme |
Osnovno seme |
Sertifikovano seme prve generacije |
Sertifikovano seme druge generacije |
|
Sve vrste povrća |
0 |
0,1 |
0,25 |
0,5 |
Tabela broj 7. Maksimalno dozvoljeno prisustvo drugih sorti u istom tipu u semenskim usevima povrća (%)
Biljna vrsta |
Kategorija semena |
|||
Predosnovno |
Osnovno |
Sertifikovano seme |
Sertifikovano seme |
|
Bamija |
0 |
0,5 |
1 |
2 |
Plavi patlidžan |
0 |
0,5 |
1 |
2 |
Endivija |
0 |
0,5 |
2 |
5 |
Kukuruz šećerac |
0 |
1 |
2 |
3 |
Dinja |
0 |
1 |
3 |
5 |
Crni luk |
0 |
1 |
3 |
5 |
Kupus |
0 |
1 |
3 |
5 |
Mrkva |
0 |
1 |
3 |
5 |
Autentičnost i sortna čistoća semenskog useva povrća (izuzev krompira) utvrđuje se detaljnim pregledom uzoraka na kontrolnoj jedinici. Za kontrolnu jedinicu uzima se površina do jednog hektara na kojoj se pregleda 100 do 200 biljaka na ravnomernim razmacima bez biranja, na pravcu dveju dijagonalnih linija semenske parcele.
Na većim površinama broj biljaka za uzorak uzima se:
|
Broj biljaka u uzorku |
preko 1 do 2 ha |
200-300 |
preko 2 do 5 ha |
300-500 |
preko 5 do 10 ha |
500-600 |
Na svaki dalji hektar uzima se po 50 biljaka više, odnosno broj kontrolnih jedinica se srazmerno povećava.
V LEKOVITO AROMATIČNO BILJE, CVEĆE, RASAD, MICELIJA JESTIVIH I LEKOVITIH GLJIVA I SL.
U proizvodnji semena ostalog (jednogodišnjeg i višegodišnjeg) poljoprivrednog bilja obavezan je onoliki broj pregleda kojima se mogu utvrditi uslovi iz člana 8. ovog pravilnika o načinu vršenja kontrole procesa proizvodnje semena.
Usev ne može da se prizna kao semenski ako je zakorovljenost veća od ocene 1.
Intenzitet zakorovljenosti semenskog useva koji nije utvrđen ovim pravilnikom, utvrđuje se na sledeći način:
- ocenom 0 - kad nema korova,
- ocenom 1 - kad je slaba zakorovljenost,
- ocenom 2 - kad je srednja zakorovljenost,
- ocenom 3 - kad je jaka zakorovljenost.
Ako se u toku kontrole procesa proizvodnje semena poljoprivrednog bilja utvrdi prisustvo korova koji nisu naznačeni ovim pravilnikom, tada se obavezno utvrđuje stepen ugroženosti semenskog useva korovom, i to se uzima u obzir prilikom odlučivanja o priznavanju semenskog useva.
U sklopu stručne kontrole proizvodnje semena ujednačenost useva se ocenjuje ocenom ujednačen ili ocenom neujednačen.
U slučaju da se proizvode hibridi koji imaju istu komponentu oca prostorna izolacija se može smanjiti na taj način da se ostavi dovoljno prostora da ne dođe do mešanja semena prilikom žetve.
VII KARAKTERISTIKE ZA ODREĐIVANJE SORTNE ČISTOĆE I AUTENTIČNOSTI SORTE
PŠENICA
(Triticum aestivum L. emend Fiori et Paol)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U klasanju |
3 |
list zastavičar: položaj |
5 |
vreme pojave klasa (prvi vidljivi klasić na 50% klasova) |
|
6 |
list zastavičar: voštanost lisnog rukavca |
|
7 |
list zastavičar: voštanost liske (donja strana) |
|
8 |
klas: voštanost |
|
9 |
stabljika: voštanost vrata |
|
12 |
biljka: visina (stabljika i klas) |
|
15 |
klas: oblik |
|
16 |
klas: zbijenost |
|
17 |
osje: prisutno ili odsutno |
|
19 |
osje na vrhu klasa: dužina |
|
U zrelosti |
14 |
klas: boja |
SEKUNDARNO |
|
|
Pre bokorenja |
1 |
koleoptil: obojenost antocijanom |
Za vreme bokorenja |
2 |
biljka: habitus |
U klasanju |
4 |
list zastavičar: obojenost aurikula antocijanom |
11 |
stabljika: dlakavost najvišeg nodusa |
|
13 |
slama: presek (na polovini puta između osnove klasa i nodusa stabljike ispod) |
|
10 |
prašnik: obojenost antocijanom |
|
18 |
osje: opis |
|
20 |
osje na vrhu klasa: dužina |
|
21 |
vršni segment vretena klasa: dlakavost izbočene površine |
|
22 |
donja pleva: širina ramena (klasić u srednjoj trećini klasa) |
|
23 |
donja pleva: oblik ramena (kao za 22) |
|
24 |
donja pleva: dužina kljuna (kao za 22) |
|
25 |
donja pleva: oblik kljuna (kao za 22) |
|
26 |
donja pleva: produžeci unutrašnjih dlaka (kao za 22) |
|
27 |
donja plevica: unutrašnji otisak |
|
28 |
Najniža plevica: oblik kljuna (kao za 22) |
|
33 |
sezonski tip |
|
U zrelosti |
29 |
zrno: oblik |
30 |
zrno: boja |
|
31 |
zrno: dužina dlačica gledano s leđne strane |
|
32 |
zrno: bojenje fenolom |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
TVRDA PŠENICA
(Triticum durum Desf.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U klasanju |
5 |
vreme pojave klasa (prvi klasić vidljiv na klasovima 50% biljaka) |
12 |
biljka: dužina (stabljika, klas i osje) |
|
14 |
osje na vrhu klasa: dužina u odnosu na klas |
|
8 |
osje: obojenost antocijanom |
|
4 |
biljke: učestalost biljaka sa savijenim listom zastavičarem |
|
6 |
list zastavičar: voštanost lisnog rukavca |
|
7 |
list zastavičar: voštanost ruba |
|
23 |
klas: dužina bez osja |
|
11 |
klas: voštanost |
|
26 |
klas: oblik iz profila |
|
27 |
klas: zbijenost |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U klasanju |
16 |
donja pleva: oblik kod ramena |
17 |
donja pleva: širina ramena |
|
18 |
donja pleva: dužina kljuna |
|
19 |
donja pleva: oblik kljuna |
|
24 |
klas: dlakavost ruba prvog segmenta vretena klasa |
|
9 |
stabljika: dlakavost vršnog nodusa |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
TRITIKALE
(x Triticosecale Wittm.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U klasanju |
14 |
biljka: dužina (stabljika, klas i osje) |
6 |
vreme pojave klasa (prvi klasić vidljiv na 50% biljaka) |
|
12 |
klas: voštanost |
|
22 |
klas: zbijenost |
|
23 |
klas: dužina bez osja |
|
24 |
klas: širina iz profila |
|
16 |
osje iznad vrha klasa: dužina |
|
8 |
osje: obojenost antocijanom |
|
7 |
list zastavičar: voštanost lisnog rukavca |
|
10 |
list zastavičar: dužina liske |
|
11 |
list zastavičar: širina liske |
|
4 |
biljka: učestalost biljaka sa savijenim listom zastavičarem |
|
9 |
prašnici: obojenost antocijanom |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U klasanju |
13 |
stabljika: gustina dlačica vrata |
5 |
list zastavičar: obojenost aurikula antocijanom |
|
17 |
donja plevica: dužina prvog kljuna |
|
19 |
donja pleva: dlakavost spoljne površine |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
RAŽ
(Secale cereale L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
4 |
biljka: habitus |
5 |
list zastavičar: voštanost lisnog rukavca |
|
Pojava klasa |
6 |
vreme pojave klasa |
Nakon pojave klasa |
8 |
klas: voštanost |
10 |
klas: položaj |
|
12 |
klas: dužina |
|
13 |
klas: zbijenost |
|
11 |
biljka: visina (stabljika i klas) |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
3 |
koleoptil: obojenost antocijanom |
15 |
sezonski tip |
|
Pojava klasa |
7 |
list do lista zastavičara: dužina |
Nakon pojave klasa |
9 |
stabljika: dlakavost ispod klasa |
U zrelosti |
2 |
zrno: boja auleronskog sloja |
14 |
zrno: težina 1000 semena |
|
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
JEČAM
(Hordeum vulgare L. sensu lato)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U klasanju |
3 |
list zastavičar: položaj |
4 |
list zastavičar: obojenost aurikula antocijanom |
|
5 |
list zastavičar: intenzitet pigmenta aurikula |
|
6 |
list zastavičar: voštanost lisnog rukavca |
|
7 |
list zastavičar: vreme pojave klasa (prvi klasić vidljiv na 50% klasova) |
|
8 |
osje: obojenost vrhova antocijanom |
|
9 |
osje: intenzitet obojenosti vrhova antocijanom |
|
10 |
klas: voštanost |
|
11 |
klas: položaj |
|
12 |
biljka: visina (stabljika i klas) |
|
13 |
klas: broj redova |
|
15 |
klas: zbijenost |
|
16 |
osje: dužina u poređenju s klasom |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U bokorenju |
1 |
biljka: habitus |
2 |
donji listovi: dlakavost lisnih rukavaca |
|
U klasanju |
14 |
klas: oblik |
17 |
osje: bodljikavost rubova |
|
18 |
vreteno klasa: dužina prvog segmenta |
|
19 |
vreteno klasa: zakrivljenost prvog segmenta |
|
# |
20 |
vreteno klasa: zakrivljenost segmenata (na srednjoj trećini klasa) |
# # |
21 |
vreteno klasa: poravnavanje segmenata (kao za 20) |
22 |
sterilan klasić: položaj (kao za 20) |
|
23 |
sterilan klasić: dužina plevice (kao za 20) |
|
24 |
sterilan klasić: oblik vrha (kao za 20) |
|
25 |
središnji klasić: dužina pleve i osja u odnosu na zrno |
|
26 |
zrno: tip dlačica |
|
27 |
zrno: omotač |
|
28 |
zrno: obojenost žila plevica antocijanom |
|
29 |
zrno: bodljikavost unutrašnjih poprečnih žila plevica |
|
30 |
zrno: dlakavost trbušne brazde |
|
31 |
zrno: raspored lodikula |
|
32 |
semenka: boja aleuronskog sloja |
|
33 |
sezonski tip |
|
# |
Samo dvoredni ječam. |
|
# # |
Ječam s više od dva reda. |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
OVAS I GOLI OVAS
(Avena sativa L. i Avens nuda L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U klasanju |
4 |
vreme pojave klasića (prvi klasić vidljiv na 50% metlica) |
5 |
list zastavičar: položaj |
|
8 |
metlica: orjentacija grana |
|
9 |
metlica: položaj grana |
|
10 |
metlica: položaj klasića |
|
11 |
plevica: dužina |
|
12 |
plevica: voštanost |
|
15 |
biljka: visina (stabljika i metlica) |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U cvetanju |
1 |
biljka: habitus |
2 |
donji listovi: dlakavost lisnog rukavca |
|
U klasanju |
3 |
rub lista ispod lista zastavičara: dlakavost |
6 |
stabljika: dlakavost najvišeg nodija |
|
7 |
stabljika: intenzitet dlakavosti najvišeg nodusa |
|
26 |
sezonski tip |
|
U zrelosti |
13 |
primarno zrno: voštanost obuvenca |
14 |
primarno zrno: intenzitet voštanosti obuvenca |
|
17 |
primarno zrno: sklonost stvaranju osja |
|
18 |
primarno zrno: dužina obuvenca |
|
19 |
zrno: boja obuvenca |
|
20 |
primarno zrno: dlakavost poleđine obuvenca (osim belog i žutog ovsa) |
|
21 |
primarno zrno: dlakavost baze |
|
22 |
primarno zrno: dužina dlaka baze |
|
23 |
primarno zrno: dužina osi |
|
24 |
primarno zrno: širina osi |
|
25 |
primarno zrno: brazda osi |
|
16 |
zrno: ljuska |
* Napomena: |
UPOV vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
SIRAK
(Sorghum bicolor (L.) Moench)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju |
5 |
biljka: vreme pojave metlica (50% biljaka s metlicama) |
6 |
biljka: prirodna visina lišća (kod pojave metlica) |
|
7 |
list: zeleno obojenje liske |
|
11 |
pleva: boja |
|
12 |
pleva: obojenost antocijanom |
|
U zrelosti |
21 |
biljka: ukupna visina |
25 |
metlica: dužina bez vrata |
|
28 |
metlica: oblik |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
1 |
klijanac: obojenost koleoptila antocijanom |
2 |
klijanac: obojenost leđne strane prvog lista antocijanom |
|
3 |
klijanac: obojenost rukavca prvog lista antocijanom |
|
4 |
list: obojenost liske antocijanom |
|
9 |
list zastavičar: intenzitet zelenog bojenja glavne žile u usporedbi s rubom (ako nije utvrđeno kod pojave metlica) |
|
10 |
list zastavičar: žuto bojenje glavne žile (kod pojave metlica) |
|
U cvetanju |
11 |
pleva: boja |
14 |
plevica: formacija osja |
|
15 |
stigma: obojenost antocijanom |
|
16 |
stigma: žuto obojenje |
|
17 |
stigma: dužina |
|
18 |
cvet s drškom: dužina |
|
Na kraju cvetanja |
19 |
metlica: gustina |
20 |
suv prašnik: boja |
|
U zrelosti |
22 |
prečnik stabljike (jedna trećina visine biljke) |
23 |
list: dužina liska (treći list od vrha) |
|
24 |
list: širina liske (treći list od vrha) |
|
26 |
metlica: dužina grana (srednja trećina metlice) |
|
27 |
metlica: zbijenost |
|
29 |
vrat metlice: vidljiva dužina iznad lisnog rukavca |
|
30 |
pleva: boja |
|
31 |
pleva: dužina |
|
32 |
zrno: boja nakon vršidbe |
|
33 |
zrno: težina 1000 semena |
|
34 |
zrno: oblik s leđne strane |
|
35 |
zrno: oblik iz profila |
|
36 |
zrno: veličina oznake klice |
|
37 |
zrno: površina prekrivena semenskom opnom |
|
38 |
zrno: sadržaj tanina |
|
39 |
zrno: sastav endosperma |
|
40 |
zrno: boja staklastog albumina |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
KUKURUZ
(Zea mays L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Pojava metlice i klipa |
7 |
metlica: vreme i klipa pojave na 50% biljaka |
8 |
metlica: vreme početka cvetanja |
|
9 |
metlica: obojenost prašnika antocijanom |
|
10 |
klas: pojavljivanje svile na 50% biljaka |
|
11 |
klas: obojenost svile antocijanom |
|
14 |
stabljika: obojenost nodusa antocijanom |
|
15 |
stabljika: obojenost internodija antocijanom (sredina biljke) |
|
16 |
list: obojenost lisnog rukavca antocijanom (sredina biljke) |
|
23 |
biljka: dužina uključujući metlicu |
|
24 |
klis: visina klipa u odnosu na ukupnu visinu biljke |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
1 |
prvi list: obojenost rukavca antocijanom |
2 |
prvi list: dužina liske |
|
3 |
prvi list: širina liske |
|
4 |
prvi list: odnos dužine/širine liske |
|
5 |
prvi list: oblik vrha |
|
6 |
list: položaj u srednjoj trećini biljke |
|
Metlica i klip |
12 |
metlica: obojenost pleva antocijanom |
13 |
metlica: zatvoreni antocijanski prsten u osnovi pleve |
|
17 |
list: dlačice na rubu lisnog rukavca |
|
18 |
metlica: ugao između glavne i bočnih grana (u donjoj trećini metlice) |
|
19 |
metlica: položaj bočnih grana (u donjoj trećini metlice) |
|
20 |
metlica: broj primarnih bočnih grana |
|
21 |
metlica: dužina glavne grane iznad najniže bočne grane |
|
22 |
metlica: dužina glavne grane iznad vršne bočne grane |
|
25 |
klas: dužina cvetne drške |
|
26 |
klas: dužina |
|
27 |
klas: prečnik (u sredini klasa) |
|
28 |
klas: oblik |
|
29 |
klas: broj redova zrna |
|
30 |
klas: tip zrna (u srednjoj trećini klasa) |
|
31 |
klas: boja vrha zrna |
|
32 |
klas: boja leđne strane zrna |
|
33 |
klas: obojenost pleva oklaska antocijanom |
|
34 |
klas: intenzitet obojenosti pleva oklaska antocijanom |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
PROSO
(Panicum miliaceum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Vegetativna |
- |
biljka: habitus |
U cvetanju |
- |
stabljika: dužina |
- |
stabljika: boja |
|
- |
list: boja |
|
- |
metlica: gustoća |
|
- |
vreme cvetanja (50% biljaka s otvorenim cvetovima) |
|
Seme |
- |
seme: boja |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: HUN, USA, AUT
Uljane kulture i kulture za vlakno
SUNCOKRET
(Helianthus annuus L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetatativna |
3 |
list: oblik |
4 |
list: boja |
|
U cvetanju |
17 |
vreme cvetanja |
19 |
jezičasti cvet: oblik |
|
20 |
jezičasti cvet: boja |
|
21 |
cevasti cvet: boja |
|
U zrelosti |
27 |
glava: položaj |
30 |
biljka: prirodna visina |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
1 |
hipokotil: obojenost antocijanom (u fazi kotiledona) |
2 |
list: veličina |
|
5 |
list: obojenost antocijanom (na margini mladog lišća pre cvetanja) |
|
6 |
list: sjaj |
|
7 |
list: naboranost |
|
8 |
list: finoća nazubljenosti |
|
9 |
list: ujednačenost nazubljenosti |
|
10 |
list: oblik preseka |
|
11 |
list: krila |
|
12 |
list: ugao poprečnih žila |
|
13 |
list: visina vrha lista u poređenju sa lisnom drškom (na visini od dve trećine biljke) |
|
14 |
list: ugao između donjeg dela lisne drške i stabljike |
|
15 |
stabljika: dlakavost na vrhu |
|
16 |
stabljika: broj listova na glavnoj stabljici |
|
18 |
jezičasti cvet: broj |
|
22 |
cevasti cvet: obojenost stigme antocijanom |
|
23 |
glava: broj listića ispod cveta |
|
24 |
listić ispod cveta: oblik |
|
25 |
listić ispod cveta: obojenost antocijanom |
|
Na kraju cvetanja |
26 |
biljka: prirodni položaj najbliže poprečne glave u odnosu na glavnu glavu |
28 |
glava: veličina |
|
29 |
glava: oblik semenske strane |
|
31 |
biljka: grananje |
|
32 |
biljka: tip grananja |
|
33 |
seme: veličina |
|
34 |
seme: oblik |
|
35 |
seme: debljina |
|
36 |
seme: osnovna boja |
|
37 |
seme: išaranost |
|
38 |
seme: pruge |
|
39 |
seme: boja pruga |
|
40 |
seme: položaj pruga |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
SOJA
(Glycine max (L.) Merrill)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
1 |
hipokotil: obojenost antocijanom |
U cvetanju |
3 |
biljka: habitus |
5 |
biljka: boja dlačica |
|
6 |
list: oblik bočnog listića |
|
7 |
list: boja |
|
9 |
cvet: boja |
|
15 |
vreme početka cvetanja (jedan otvoreni cvet na 10% biljaka) |
|
U zrelosti |
4 |
biljka: visina |
16 |
vreme zrelosti |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
2 |
biljka: tip rasta |
U cvetanju |
3 |
biljka: habitus |
8 |
listić: veličina |
|
Kod razvoja mahune |
10 |
mahuna: boja |
U zrelosti |
11 |
seme: veličina |
12 |
seme: oblik |
|
13 |
seme: boja semenske opne (isključujući hilus) |
|
14 |
seme: boja hilusa |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
ULJANA REPICA
(Brassica napus L. var. oleifera delile)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
3 |
list: nazubljenost margine |
4 |
list: razvoj resica (na potpuno razvijenom listu rozete; ako nema ni jedne rozete, onda na potpuno razvijenom listu) |
|
5 |
liska: boja |
|
U cvetanju |
7 |
vreme cvetanja: prvi cvet otvoren na 50% biljaka (od jesenje setve) |
8 |
latica: boja |
|
U zrelosti |
6 |
stabljika: dužina glavne stabljike (od jesenje setve) |
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
2 |
kotiledoni: maksimalna širina (potpuno razvijeni) |
U cvetanju |
9 |
prašnik: tačkice (kod otvaranja cveta) |
U zrelosti |
10 |
ljuska: dužina kljuna |
1 |
seme: eruka kiselina |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
KIKIRIKI
(Arachis hypogaea L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju |
1 |
biljka: habitus |
8 |
cvetanje: model |
|
Kod razvoja mahune |
10 |
mahuna: suženja |
13 |
mahuna: ispupčenost kljuna |
|
14 |
mahuna: oblik kljuna |
|
15 |
semenka: boja zrele teste |
|
19 |
semenka: težina 1000 semenki pri vlazi od 7% |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
KONOPLJA
(Cannabis sativa L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
U cvetanju |
- |
biljka: visina |
- |
stabljika: boja |
|
- |
listić: širina |
|
- |
biljka: izraženost pola |
|
- |
biljka: % ženskih biljaka |
|
- |
biljka: % muških biljaka |
|
- |
biljka: % biljaka s muškim i ženskim cvetovima |
|
- |
vreme cvetanja |
|
U zrelosti |
- |
biljka: vreme sazrevanja |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: HUN, FRA
PAMUK
(Gossypium spp)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
1 |
biljka: oblik |
3 |
biljka: visina |
|
7 |
list: oblik |
|
8 |
list: veličina |
|
U cvetanju |
12 |
cvet: boja latica (kod otvaranja) |
U zrelosti |
13 |
semenska čaura: veličina |
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
2 |
biljka: gustoća lišća |
4 |
biljka: broj nodija do prve plodne grane |
|
5 |
biljka: dužina najduže vegetativne grane |
|
6 |
biljka: dužina prve plodne grane |
|
9 |
list: obraslost glavnog lisnog nerva dlačicama (donja strana) |
|
10 |
list: žlezde |
|
11 |
list: nektarije |
|
U zrelosti |
14 |
semenska čaura: oblik (u uzdužnom preseku) |
15 |
semenska čaura: vađenje koštice iz površine |
|
16 |
semenska čaura: dužina cvetne peteljke |
|
17 |
semenska čaura: ispupčenost vrha |
|
18 |
seme: gustoća malja |
|
19 |
semenska čaura: sadržaj vlakana lana |
|
20 |
vlakno: dužina |
|
21 |
vlakno: jačina |
|
22 |
vlakno: finoća |
|
23 |
seme: veličina |
|
24 |
semenska čaura: otvaranje |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
LAN
(Linum usitatissimum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju |
1 |
biljka: prirodna visina uključujući grane |
5 |
cvet: boja latica |
|
7 |
cvet: boja prašničke niti (na vrhu) |
|
8 |
cvet: boja prašnika (u otvorenom cvetu) |
|
9 |
cvet: boja stubića tučka (u osnovi) |
|
15 |
vreme početka cvetanja: (prvi cvet otvoren na 10% biljaka) |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U vreme cvetanja |
3 |
cvet: veličina krune (na početku cvetanja) |
4 |
cvet: istočkanost čašice |
|
6 |
cvet: uzdužno boranje latica |
|
Kod zelene zrelosti |
2 |
stabljika: dužina |
10 |
sjemeni tobolac: veličina |
|
11 |
sjemeni tobolac: sitne dlačice krive septe |
|
U zrelosti |
12 |
zrno: težina 1000 sjemenki |
13 |
zrno: boja |
|
14 |
zrno: intenzitet smeđeg obojenja |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
MAK
(Papaver somniferum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju |
- |
list: veličina |
- |
list: oblik |
|
- |
list: voštanost |
|
- |
vreme punog cvetanja (najmanje jedan otvoren cvet na 50% biljaka) |
|
- |
stabljika: obojenost antocijanom |
|
- |
cvet: boja latica |
|
- |
cvet: rub latica |
|
- |
cvet: tačkasta obojenost |
|
- |
cvet: veličina |
|
U zrelosti |
- |
biljka: visina |
- |
stabljika: dužina |
|
- |
vreme zrelosti |
|
- |
čaura: veličina |
|
- |
čaura: oblik |
|
- |
čaura: voštanost |
|
Seme |
- |
seme: veličina |
- |
seme: oblik |
|
- |
seme: boja |
|
- |
seme: prigušena plava boja |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Kod jasno vidljivih cvetnih pupoljaka |
- |
stabljika: boja antocijana |
- |
stabljika: obraslost dlačicama ispod lisnog rukavca |
|
U zrelosti |
- |
čaura: osnova |
Seme |
- |
seme: sadržaj morfijuma* |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: POL, NLD, SWE, AUT
* sadržaj morfijuma se može analizirati u mladim biljkama
OBIČNI KIM
(Carum carvi L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
U cvetanju |
- |
biljka: visina |
- |
cvet: oblik |
|
- |
cvet: boja latica |
|
- |
vreme cvetanja |
|
- |
abscisinski sloj: prisutnost ili odsutnost |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti i stabilnosti ove vrste.
PIREVINA
(Agropyron cristatum (L.) Gaertn.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini, |
- |
biljka: tip rasta |
četiri nedelje nakon početka prolećnog porasta |
- |
list: boja |
Kod pojave cvasti |
- |
vreme pojave cvasti |
- |
cvetanje: dužina klasa |
|
Neposredno pre zrelosti |
- |
biljka: visina |
- |
stabljika: obraslost dlačicama |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: dužina |
|
- |
list: širina |
|
- |
list: obraslost dlačicama |
|
- |
list: voštanost |
|
U zrelosti |
- |
seme: obraslost dlačicama |
- |
seme: veličina |
|
- |
seme: oblik |
|
- |
seme: osje |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U jesen u godini setve |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: vigor |
|
- |
biljka: lisnatost |
|
- |
biljka: sklonost cvetanju |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: boja |
|
U cvetanju |
- |
cvast: ugao između klasića i ose klasnog vretena |
- |
cvast: obraslost dlačicama |
|
- |
cvast: sklonost rasipanju semena |
|
Klijanac |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za provođenje i ispitivanje različitosti,
uniformnosti i stabilnosti ove vrste.
Izvor: CAN
ROSULJE
(Agrostis canina L., Agrostis gigantea
Roth, Agrostis stolonifera L. i Agrostis
tenuis Sibth)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U jesen u godini setve |
4 |
list: boja |
5 |
list: širina |
|
8 |
biljka: vreme pojave cvasti |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U jesen u godini setve |
2 |
biljka: habitus |
3 |
biljka: širina |
|
6 |
sklonost formiranju cvetnih glava |
|
U drugoj godini |
7 |
vreme početka prolećnog rasta |
9 |
list zastavičar: dužina |
|
10 |
list zastavičar: širina |
|
Na kraju cvetanja |
11 |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući cvast |
13 |
cvetna glava: dužina |
|
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
*Napomena: |
UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti. |
LISIČJI REPAK
(Alopecurus pratensis L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
U godini setve |
- |
biljka: visina |
- |
biljka: tip rasta |
|
- |
biljka: sklonost cvetanju |
|
- |
list: boja |
|
U drugoj godini u početku pojave cvasti |
- |
vreme pojave cvasti |
- |
stabljika: dužina najduže stabljike |
|
Unutar dve nedelje posle pojave cvasti |
- |
list zastavičar: dužina |
- |
list zastavičar: širina |
|
- |
list zastavičar: položaj |
|
- |
cvast: gustoća |
|
- |
cvast: obojenost pleva antocijanom |
|
- |
cvast: dužina |
|
- |
lišće: raspored lišća |
|
Na kraju cvetanja |
- |
stabljika: dužina |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: POL, CHE, DEU
FRANCUSKI LJULJ
(Arrhenatherum elatius (L.) P.Beauv. ex J.S. et K.B.Presl)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Leto u godini setve |
|
biljka: način rasta |
biljka:prirodna visina |
||
list: dužina |
||
list:širina |
||
list: boja |
||
Godina setve |
|
biljka: sklonost ka formiranju cvasti |
list: boja |
||
stabljika: dužine najduže |
||
stabljike |
||
list: dužina |
||
list: širina |
||
cvetanje: dužina |
||
biljka: način rasta |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ovih vrsta.
Izvor: CZE, DEU
BEZOSNI VLASEN
(Bromus inermis Leysser)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini u cvetanju |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: visina (dužina najduže stabljike uključujući potpuno razvijenu cvast) |
|
- |
biljka: osnovni antocijan |
|
- |
biljka: prečnik izdanaka iz korena (izmeren kod prvog nodusa) |
|
- |
biljka: gustoća izdanaka iz korena |
|
- |
biljka: mehuričavost |
|
- |
biljka: dužina gornjeg internodija |
|
- |
list: dužina najdužeg lista |
|
- |
list: širina najdužeg lista |
|
- |
list: boja |
|
- |
list zastavičar: dužina |
|
- |
list zastavičar: širina |
|
- |
list zastavičar: položaj |
|
- |
list zastavičar: obraslost dlačicama |
|
- |
cvet: sklonost cvetanju |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U drugoj godini u cvetanju |
- |
vreme pojave cvasti |
- |
metlica: dužina |
|
- |
metlica: položaj |
|
- |
metlica: broj po biljci |
|
- |
metlica: oblik |
|
- |
metlica: gustoća |
|
- |
metlica: obojenost pleva antocijanom |
|
- |
klasić: broj po metlici |
|
- |
klasić: dužina |
|
- |
klasić: broj cvetova |
|
- |
klasić: dužina osja |
|
- |
klasić: oblik |
|
- |
klasić: boja prašnika |
|
- |
list: raspored glavnog lišća u odnosu na visinu biljke |
|
Seme |
- |
seme: masa 1000 semena |
- |
seme: obraslost donje plevice dlačicama |
|
- |
seme: nazubljenost gornje plevice |
|
Klijanac |
- |
koleoptil: antocijan |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: HUN, NZL, CAN, SWE i USA
OVSENI VLASEN
(Bromus sitchensis Trin.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini u cvetanju |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: visina (dužina najduže stabljike uključujući u potpunosti razvijenu cvast) |
|
- |
biljka: osnovni antocijan |
|
- |
biljka: prečnik izdanaka iz korena (izmeren kod prvog nodusa) |
|
- |
biljka: gustoća izdanaka iz korena |
|
- |
biljka: mehuričavost |
|
- |
biljka: dužina vršnog internodija |
|
- |
list: dužina najdužeg lista |
|
- |
list: širina najdužeg lista |
|
- |
list: boja |
|
- |
list zastavičar: dužina |
|
- |
list zastavičar: širina |
|
- |
list zastavičar: položaj |
|
- |
list zastavičar: prekrivenost dlačicama |
|
- |
cvet: sklonost cvetanju |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U drugoj godini u cvetanju |
- |
vreme pojave cvasti |
- |
metlica: dužina |
|
- |
metlica: položaj |
|
- |
metlica: broj po biljci |
|
- |
metlica: oblik |
|
- |
metlica: gustoća |
|
- |
metlica: obojenost pleva antocijanom |
|
- |
klasić: broj po metlici |
|
- |
klasić: dužina |
|
- |
klasić: broj cvetića |
|
- |
klasić: dužina osja |
|
- |
klasić: oblik |
|
- |
klasić: boja prašnika |
|
- |
list: raspored glavnog lišća u odnosu na visinu biljke |
|
Seme |
- |
seme: masa 1000 semena |
- |
seme: obraslost donje plevice dlačicama |
|
- |
seme: nazubljenost gornje plevice |
|
Klijanac |
- |
koleoptil: antocijan |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: NZL
PETLOVA KRESTICA
(Cynosurus cristatus L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Vegetativna |
- |
biljka: tip rasta |
- |
biljka: gustoća izdanaka iz korena |
|
- |
biljka: prirodna visina |
|
- |
list: boja |
|
- |
list: širina |
|
- |
list: dužina |
|
U punoj vegetaciji |
- |
biljka: tip rasta |
- |
biljka: visina stabljike |
|
- |
biljka: obojenost nodusa stabljike antocijanom |
|
- |
list zastavičar: dužina |
|
- |
list zastavičar: širina |
|
- |
vreme pojave cvasti |
|
- |
cvast: dužina |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: CZE, NZL
JEŽEVICA
(Dactylis glomerata L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju u drugoj godini |
6 |
biljka: vreme pojave cvasti |
7 |
biljka: tip rasta |
|
8 |
list zastavičar: dužina (list zastavičar na reprezentativnoj stabljici unutar 2 nedelje od pojave cvasti) |
|
9 |
list zastavičar: širina (isti list zastavičar koji je korišten za 8) |
|
12 |
cvast: dužina (kada je u potpunosti razvijena) |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U jesen u godini setve |
2 |
list: boja |
3 |
list: širina (određuje se vizuelno) |
|
4 |
biljka: tip rasta |
|
5 |
biljka: sklonost cvetanju |
|
10 |
stabljika: dužina najduže stabljike |
|
11 |
stabljika: dužina vršnog internodija |
|
13 |
list: silikatni zubi |
|
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV-i Vodiči za ispitivanja različitosti, uniformnosti
i stabilnosti. |
PIREVINA DEBELOKLASA
(Elymus lanceolatus (Schribner & J.G.Sm.
Gould)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini, četiri nedelje nakon početka prolećnog porasta |
- |
biljka: tip rasta |
|
|
|
|
|
|
- |
list: boja |
|
Kod pojave cvasti |
- |
vreme pojave cvasti |
- |
cvast: dužina klasa |
|
Neposredno pre zrelosti |
- |
biljka: visina |
- |
stabljika: obraslost dlačicama |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: dužina |
|
- |
list: širina |
|
- |
list: obraslost dlačicama |
|
- |
list: voštanost |
|
U zrelosti |
- |
seme: obraslost dlačicama |
- |
seme: veličina |
|
- |
seme: oblik |
|
- |
seme: osje |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U jesen u godini setve |
- |
biljka: tip rasta |
- |
biljka: vigor |
|
- |
biljka: lisnatost |
|
- |
biljka: sklonost cvetanju |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: boja |
|
U cvetanju |
- |
cvast: ugao između klasića i ose klasnog vretena |
- |
cvast: obraslost dlačicama |
|
- |
cvast: sklonost prosipanju semena |
|
Klijanac |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: CAN
Pre je bio klasifikovan kao - Agropyron dasystachyum - i -
Agropyron riparium
VISOKA PIREVINA
(Elytrigia elongata (Host) Nevski)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini, četiri nedelje nakon početka prolećnog porasta |
- |
biljka: tip rasta |
|
|
|
|
|
|
- |
list: boja |
|
Kod pojave cvasti |
- |
vreme pojave cvasti |
- |
cvast: dužina klasa |
|
Neposredno pre zrelosti |
- |
biljka: visina |
- |
stabljika: obraslost dlačicama |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: dužina |
|
- |
list: širina |
|
- |
list: obraslost dlačicama |
|
- |
list: voštanost |
|
U zrelosti |
- |
seme: obraslost dlačicama |
- |
seme: veličina |
|
- |
seme: oblik |
|
- |
seme: osje |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U jesen u godini setve |
- |
biljka: tip rasta |
- |
biljka: vigor |
|
- |
biljka: lisnatost |
|
- |
biljka: sklonost cvetanju |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: boja |
|
U cvetanju |
- |
cvast: ugao između klasića i klasnog vretena |
- |
cvast: obraslost dlačicama |
|
- |
cvast: sklonost prosipanju semena |
|
Klijanac |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: CAN
Takođe je klasifikovan kao Agropyron elongatum
LIVADSKI I VISOKI VIJUK
(Festuca pratensis Hudson i Festuca arundinacea
Schreber)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini u cvetanju |
6 |
biljka: vreme pojave cvasti |
7 |
biljka: tip rasta |
|
8 |
biljka: prirodna visina |
|
Unutar dve nedelje nakon cvetanja |
9 |
list zastavičar: dužina (na reprezentativnoj stabljici) |
10 |
list zastavičar: širina (istog lista zastavičara upotrebljenog za 9) |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U jesen u godini setve |
2 |
list: boja |
3 |
list: širina |
|
4 |
biljka: tip rasta |
|
U godini setve |
11 |
stabljika: dužina najduže stabljike (uključujući potpuno razvijenu cvast) |
12 |
stabljika: dužina vršnog internodija |
|
13 |
cvast: dužina (kada je potpuno razvijena) |
|
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti. |
OVČJI VIJUK
(Festuca ovina L. sensu lato)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini u vreme košenja |
4 |
biljka: rizomi |
9 |
biljka: vreme košenja |
|
10 |
list zastavičar: dužina |
|
Na kraju cvetanja |
12 |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući cvetnu glavu |
13 |
cvetna glava: dužina cvetne glave na najdužoj stabljici |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U leto u godini setve |
2 |
lisni rukavac: obojenost antocijanom |
3 |
liska: naboranost |
|
U jesen u godini setve |
5 |
biljka: tip rasta |
6 |
list: širina |
|
7 |
list: boja |
|
8 |
list: voštanost |
|
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti. |
CRVENI VIJUK
(Festuca rubra L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini u punoj vegetaciji |
4 |
biljka: rizomi |
9 |
biljka: vreme pojave cvasti |
|
10 |
list zastavičar: dužina |
|
11 |
list zastavičar: širina |
|
U drugoj godini na kraju cvetanja |
14 |
osje: sa ili bez osja |
12 |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući cvetnu glavu |
|
13 |
cvetna glava: dužina na najdužoj stabljici |
|
U zrelosti |
15 |
donja plevica: dlakavost |
SEKUNDARNO |
|
|
U leto u godini setve |
2 |
lisni rukavac: obojenost antocijanom |
3 |
liska: naboranost |
|
U jesen u godini setve |
5 |
biljka: habitus |
6 |
list: širina |
|
7 |
list: boja |
|
8 |
list: voštanost |
|
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
ENGLESKI LJULJ, ITALIJANSKI LJULJ, OLDENBURŠKI LJULJ
(Lolium perenne L., Lolium multiflorum Lam. i Lolium x boucheanum Kunth)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U početku cvetanja |
5 |
list: boja |
6 |
biljka: tip rasta u proleće |
|
9 |
biljka: prirodna visina |
|
10 |
list zastavičar: dužina |
|
11 |
list zastavičar: širina |
|
12 |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući cvast |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U vreme pojave cvasti u godini setve |
4 |
biljka: vreme pojave cvasti |
13 |
cvast: dužina |
|
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti. |
MAČJI REPAK
(Phleum pratense L. i Phleum bertolonii
DC)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini pre izduženja. |
5 |
biljka: habitus |
U drugoj godini kod pojave cvasti |
6 |
biljka: vreme pojave cvasti |
7 |
list zastavičar: dužina (list zastavičar na reprezentativnoj stabljici, unutar dve nedelje nakon pojave cvasti) |
|
8 |
list zastavičar: širina (isti list zastavičar kao onaj korišten za 7) |
|
9 |
stabljika: dužina najduže stabljike (uključujući potpuno razvijenu cvast) |
|
11 |
cvast: dužina (kada je potpuno razvijena) |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U godini setve |
2 |
biljka: brzina pojave cvasti |
U drugoj godini pre izduženja |
3 |
list: boja |
4 |
list: širina |
|
5 |
biljka: habitus |
|
U drugoj godini kod pojave cvasti |
10 |
stabljika: dužina vršnog internodija |
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
PRAVA LIVADARKA
(Poa pratensis L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
1 |
lisni rukavac: obojenost antocijanom |
3 |
lisni rukavac: gustoća dlaka na obe strane odmah ispod liske |
|
4 |
lisni rukavac: dužina dlaka ligula |
|
5 |
liska: gustoća resa dlaka na ivici osnove |
|
6 |
liska: gustoća dlaka na gornjoj strani |
|
U jesen u godini setve |
7 |
list: širina |
U početku cvetanja u drugoj godini |
11 |
vreme pojave cvasti |
14 |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući potpuno razvijenu cvast |
|
U cvetanju |
17 |
cvast: oblik vretena koji je suprotan granama ispod |
*Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
ITALIJANSKI PROSO
(Setaria italica (L.) Beauv)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Vegetativna |
- |
biljka: tip rasta |
- |
biljka: visina |
|
- |
stabljika: debljina |
|
- |
stabljika: lisnatost |
|
- |
list: dužina |
|
U cvetanju |
- |
cvast: obojanost antocijanom |
- |
cvast: dužina cvasti |
|
- |
cvast: oblik cvasti |
|
- |
datum pojave cvasti |
|
- |
stabljika: debljina |
|
U zrelosti |
- |
cvast: položaj glave u odnosu na stabljiku |
Seme |
- |
seme: veličina |
- |
seme: oblik baze |
|
- |
seme: purpurna obojenost |
|
- |
seme: masa 1000 semena |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: USA
NAUT
(Cicer arietinum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: dlakavost |
|
- |
list: boja |
|
- |
listić: veličina |
|
- |
listić: broj |
|
- |
stabljika: pigmentacija osnove |
|
U početku cvetanja |
- |
vreme cvetanja |
- |
listić: broj po listu |
|
- |
listić: sjaj gornje strane |
|
- |
listić: obraslost donje strane dlačicama |
|
- |
lisna drška: dužina |
|
U cvetanju |
- |
stabljika: dužina |
- |
cvet: položaj |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvet: veličina listića ispod cveta |
|
- |
cvet: broj po cvetnoj dršci |
|
U zrelosti |
- |
vreme zrelosti |
- |
mahuna: broj semenki po mahuni |
|
- |
mahuna: suženja |
|
- |
mahuna: struktura površinskog tkiva |
|
- |
mahuna: oblik vrha |
|
- |
mahuna: dužina |
|
- |
mahuna: veličina |
|
- |
mahuna: oblik poprečnog preseka |
|
- |
mahuna: prisustvo vlakna |
|
- |
mahuna: pucanje |
|
Seme |
- |
seme: boja semenske opne |
- |
seme: veličina |
|
- |
seme: obojenost kotiledona |
|
- |
seme: oblik |
|
- |
seme: površina |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
- |
biljka: visina lisnog pokrivača |
- |
biljka: širina |
|
U cvetanju |
- |
biljka: dužina prvog procvetalog nodusa |
- |
biljka: primarne grane |
|
- |
biljka: sekundarne grane |
|
- |
listić: veličina |
|
- |
listić: oblik vrha |
|
Seme |
- |
seme: dužina kljuna |
- |
seme: oblik kljuna |
|
- |
seme: boja kljuna |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ovih vrsta.
Izvori: CAN, GRC, AUS, MAR
ŠARENI GRAŠAK (AJČICA)
(Coronilla varia L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna, 12 nedelja nakon pojave klijanca |
- |
biljka: tip rasta |
- |
biljka: visina klijanca |
|
- |
biljka: veličina lisnog pokrivača |
|
- |
list: veličina sekundarnog lista |
|
- |
list: boja |
|
- |
list: tip dlačica |
|
U cvetanju |
- |
biljka: visina |
- |
biljka: tip rasta |
|
- |
vreme cvetanja |
|
- |
cvet: boja |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Seme |
- |
seme: sadržaj tanina |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: CZE, USA
SOČIVO
(Lens culinaris Medikus)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Vegetativna |
- |
biljka: habitus |
- |
stabljika: debljina |
|
- |
stabljika: pigmentacija antocijana na osnovi |
|
- |
stabljika: pigmentacija antocijana na vrhu |
|
- |
stabljika: stepen grananja |
|
U početku cvetanja |
- |
listić: veličina |
- |
listić: oblik |
|
- |
listić: broj po listu |
|
- |
listić: oblik vrha |
|
- |
listić: boja |
|
- |
listić: nazubljenost ruba |
|
- |
listić: sjaj gornje strane |
|
- |
listić: obraslost gornje strane dlačicama |
|
U cvetanju |
- |
vreme cvetanja |
- |
biljka: habitus |
|
- |
cvet: visina prvog procvetalog nodusa |
|
- |
cvet: veličina |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvet: boja žila latica |
|
- |
cvet: položaj |
|
- |
cvet: broj po cvasti |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvet: veličina listića ispod cveta |
|
- |
cvetna peteljka: antocijan |
|
- |
čašica: dužina |
|
- |
čašica: širina |
|
- |
čašica: oblik vrha |
|
- |
vitice: prisutnost |
|
U zrelosti |
- |
biljka: visina |
- |
vreme zrelosti |
|
- |
mahuna: broj semena po mahuni |
|
- |
mahuna: broj mahuna po cvasti |
|
- |
mahuna: površina |
|
- |
mahuna: suženja |
|
- |
mahuna: vrh |
|
- |
mahuna: dužina |
|
- |
mahuna: obim |
|
- |
mahuna: oblik poprečnog preseka |
|
- |
mahuna: savijenost |
|
- |
mahuna: smer savijenosti |
|
- |
mahuna: prisustvo vlakna |
|
- |
mahuna: boja |
|
- |
mahuna: obraslost dlačicama |
|
Seme |
- |
seme: oblik |
- |
seme: veličina |
|
- |
seme: boja semenske opne |
|
- |
seme: boja hilusa |
|
- |
seme: boja kotiledona |
|
- |
seme: površinska struktura tkiva |
|
- |
seme: broj po mahuni |
|
- |
seme: masa 1000 semena |
|
- |
seme: obojenost antocijanom |
|
- |
seme: oblik antocijanskih oznaka |
|
- |
seme: boja antocijanskih oznaka |
|
- |
tip: u potpunosti žuto ili delimično crveno |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: CAN, NZL
Uključuje i Lens Esculenta Moench
ŽUTI ZVEZDAN
(Lotus corniculatus L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Na početku cvetanja u drugoj godini |
- |
početak cvetanja (3 glave s najmanje jednim otvorenim cvetom) |
U cvetanju |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: visina |
|
- |
biljka: horizontalno širenje |
|
- |
stabljika: boja |
|
- |
stabljika: dlakavost |
|
- |
stabljika: čvrstoća |
|
- |
listić: dužina vrha |
|
- |
listić: širina vrha |
|
- |
listić: udaljenost najšireg dela ispod vrha |
|
- |
listić: oblik vrha |
|
- |
listić: boja |
|
- |
listić: obraslost dlačicama |
|
- |
listić: nervi na donjoj površini |
|
- |
cvet: broj po glavi |
|
- |
cvet: dužina od osnove čašice do vrha tučka |
|
- |
cvet: boja osnove |
|
- |
cvet: nijansa |
|
- |
cvet: intenzitet cvetanja |
|
- |
čašica: dužina zubaca |
|
- |
čašica: položaj zubaca |
|
- |
čašica: obraslost dlačicama |
|
- |
čašica: oblik gornje izbočine |
|
U zrelosti |
- |
mahuna: broj po glavi |
- |
mahuna: dužina |
|
- |
mahuna: oblik |
|
Seme |
- |
seme: masa 1000 semena |
- |
seme: oblik |
|
- |
seme: boja |
|
Klijanac |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: CZE, ITA, FRA, USA, NZL
Izvori: HUN, NZL
BELA LUPINA, PLAVA LUPINA, ŽUTA LUPINA
(Lupinus albus L., Lupinus angustifolius
L., Lupinus luteus L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju |
8 |
vršni listić: dužina lista ispod vršne grane koja nosi cvetove |
10 |
cvet: boja |
|
16 |
cvet: vreme početka cvetanja |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Tri nedelje nakon pojave klijanca |
2 |
biljka: visina |
3 |
biljka: habitus |
|
U fazi cvetnog pupoljka |
4 |
list: boja |
5 |
stabljika: obojenost antocijanom |
|
U početku cvetanja |
6 |
biljka: visina |
9 |
vršni listić: širina lista ispod vrše grane koja nosi cvetove |
|
11 |
cvet: boja vrha čunića |
|
U zelenoj zrelosti |
7 |
biljka: visina |
12 |
mahuna: dužina (usred glavnog cvetanja) |
|
U punoj zrelosti |
13 |
zrno: osnovna boja |
14 |
zrno: ornamentacija |
|
15 |
zrno: masa 1000 semena |
|
18 |
vreme sazrevanja |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
DUNJICA
(Medicago lupulina L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U punom cvetanju |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: visina glavne lisne mase |
|
- |
list: boja |
|
- |
list: oblik srednjeg listića |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvet: veličina |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna u godini setve |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: sklonost cvetanju |
|
- |
list: boja |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: POL
LUCERKA
(Medicago sativa L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
U fazi ranog cvetnog pupoljka |
6 |
list: širina srednjeg listića |
U cvetanju |
7 |
cvet: vreme početka cvetanja |
8 |
cvet: učestalost biljaka s izrazito tamnim plavo-ljubičastim cvetovima |
|
9 |
cvet: učestalost biljaka sa šarenim cvetovima |
|
12 |
biljka: prirodna visina |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U fazi ranog cvetnog pupoljka |
5 |
list: dužina srednjeg listića |
U punom cvetanju |
4 |
stabljika: dužina najduže stabljike (uključujući glavu) |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
BELI KOKOTAC
(Melilotus alba Medikus)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini početkom cvetanja |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: prolećni vigor |
|
- |
list: veličina |
|
- |
list: boja |
|
U cvetanju |
- |
biljka: visina |
- |
stabljika: debljina |
|
- |
vreme cvetanja |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvet: veličina |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U prvoj godini rasta |
- |
biljka: habitus |
- |
list: boja |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: CAN
Takođe je klasifikovan kao Meliotus alba Deer
ESPARZETA
(Onobrychis viciifolia Scop.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
|
biljka: način rasta |
biljka: visina izdanka sa 12 nedelja |
||
biljka: visina sklopa |
||
list: veličina sekundarnog lista |
||
list: boja |
||
list: vrsta malja |
||
U cvetu |
|
biljka: visina |
vreme cvetanja |
||
cvet: boja |
||
Sekundarna |
|
|
Seme |
seme: sadržaj tanina |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ovih vrsta.
Izvori: CZE, USA
Klasifikovana i kao Onobrychis sativa Lam.
PASULJ
(Phaseolus vulgaris L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
(Sva zapažanja na biljci i na lišću moraju se obaviti u punom cvetanju) |
2 |
biljka: tip rasta |
6 |
list: zelena boja |
|
11 |
vreme cvetanja: 50% biljaka s najmanje jednim cvetom |
|
13 |
cvet: veličina listića ispod cveta |
|
14 |
cvet: boja standarda |
|
15 |
cvet: boja krila |
|
(Sva zapažanja na mahuni moraju se obaviti u početku |
17 |
mahuna: dužina (uključujući kljun) |
19 |
mahuna: poprečni presek kroz seme |
|
- |
mahuna: debljina |
|
20 |
mahuna: osnovna boja |
|
22 |
mahuna: pigmentacija |
|
23 |
mahuna: boja pigmentacije |
|
25 |
mahuna: prisustvo vlakna |
|
30 |
mahuna: dužina kljuna |
|
36 |
seme: veličina (masa 1000 semena u suvoj fazi) |
|
37 |
seme: oblik srednjeg uzdužnog preseka |
|
39 |
seme: boja |
|
40 |
seme: glavna boja |
|
41 |
seme: broj sekundarnih boja |
|
42 |
seme: glavna sekundarna boja |
|
43 |
seme: raspored glavne sekundarne boje |
|
45 |
seme: boja prstena hilusa |
|
SEKUNDARNO |
26 |
mahuna: stepen savijenosti |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
GRAŠAK
(Pisum sativum L. sensu lato)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
2 |
biljka: zbijenost |
4 |
lišće: boja |
|
8 |
list: listići |
|
17 |
zalisci: išaranost poput mramora pred cvetanje (na 2 nodusa ispod prvog fertilnog nodusa) |
|
19 |
zalisci: prsten antocijana |
|
U cvetanju |
24 |
zastavica: boja |
30 |
krila: boja |
|
53 |
vreme cvetanja (50% biljaka) |
|
SEKUNDARNO |
5 |
lišće: intenzitet boje |
|
7 |
stabljika: broj nodusa do i uključujući prvi fertilni nodus (uključujući ljusku nodusa) |
6 |
stabljika: dužina nakon cvetanja |
|
10 |
listić: veličina |
|
15 |
zalistak: veličina |
|
18 |
zalistak: intenzitet išaranosti poput mramora pre cvetanja (na 2 nodusa ispod prvog fertilnog nodusa) |
|
Cvetanje |
22 |
grozd: broj cvetova |
26 |
zastavica: šiljak |
|
27 |
zastavica: valovitost ruba |
|
28 |
zastavica: naboranost |
|
29 |
krilo: oblik |
|
Kod zelene mahune |
34 |
mahuna: dužina |
35 |
mahuna: sušenje |
|
37 |
mahuna: boja |
|
39 |
mahuna: savijenost |
|
41 |
mahuna: vrh |
|
6 |
stabljika: dužina |
|
U fazi zelene ljuske |
43 |
mahuna: broj semenih zametaka |
U vreme pune zrelosti kada je zrno u suvoj fazi |
45 |
zrno: masa 1000 semena |
46 |
zrno: oblik |
|
49 |
zrno: boja semenske opne |
|
51 |
zrno: boja hilusa |
|
2 |
zrno: boja kotiledona semena |
* Napomena: |
UPOV Vodič za različitosti, uniformnosti i stabilnosti. |
ALEKSANDRIJSKA DETELINA
(Trifolium alexandrinum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini |
- |
vreme cvetanja (kada 50% biljaka počne cvetati) |
- |
biljka: habitus |
|
- |
biljka: visina |
|
- |
biljka: prisutnost bazalnog grananja |
|
- |
biljka: prisutnost grananja stabljike |
|
- |
stabljika: dužina |
|
- |
stabljika: debljina |
|
- |
list: oblik srednjeg vršnog listića |
|
- |
list: dužina srednjeg vršnog listića |
|
- |
list: širina srednjeg vršnog listića |
|
- |
list: obraslost dlačicama |
|
- |
list: boja |
|
U cvetanju |
- |
cvet: broj |
- |
cvet: dužina latica |
|
- |
cvet: razgranatost |
|
- |
cvet: dužina listića ispod cveta u odnosu na čašicu |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvetna drška: prisustvo |
|
Seme |
- |
seme: oblik |
- |
seme: boja |
|
- |
seme: ornamentacija |
|
- |
seme: težina 1000 semena |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U godini setve |
- |
biljka: sklonost cvetanju |
U prvoj zimi |
- |
biljka: otpornost na mraz |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: GRC, ITA, DEU, USA
ŠVEDSKA DETELINA
(Trifolium hybridum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
U drugoj godini u početku rasta |
- |
biljka: habitus |
- |
list: boja |
|
U cvetanju |
- |
vreme cvetanja (kada tri glave po biljci cvetaju) |
- |
stabljika: obojenost antocijanom |
|
- |
listić: dužina srednjeg listić a vršnog normalno razvijenog lista ispod vršnog cveta |
|
- |
listić: širina (kao gore) |
|
Jedna ili dve nedelje nakon datuma cvetanja |
- |
stabljika: dužina najduže |
|
stabljike uključujući glavu |
|
- |
stabljika: debljina |
|
- |
stabljika: broj internodija |
|
- |
stabljika: gustoća dlaka |
|
- |
list: učestalost biljaka s belim oznakama |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
cvet: veličina glave |
|
Seme |
- |
seme: boja semenske opne |
Klijanac |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: CAN, SWE, DEU
INKARNATSKA DETELINA
(Trifolium incarnatum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini u vreme kretanja pupoljaka |
- |
biljka: habitus |
- |
list: boja |
|
- |
list: dlakavost |
|
- |
list: dužina srednjeg listića |
|
- |
list: širina srednjeg listića |
|
U početku cvetanja |
- |
biljka: visina |
- |
vreme cvetanja (kada 50% biljaka ima cvetove) |
|
U punom cvetanju |
- |
stabljika: dužina |
- |
stabljika: dlakavost |
|
- |
stabljika: debljina |
|
- |
cvet: boja |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U godini setve |
- |
biljka: habitus |
- |
biljka: sklonost cvetanju |
|
U zrelosti |
- |
biljka: vreme zrelosti |
Seme |
- |
seme: veličina |
- |
seme: tvrda zrna |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: POL, HUN, DEU, USA
CRVENA DETELINA
(Trifolium pratense L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Kada tri glave po biljci cvetaju |
2 |
biljka: vreme cvetanja |
5 |
stabljika: broj internodija (najduža stabljika uključujući glavu, unutar 1 do 2 nedelje posle datuma cvetanja. Najniži internodij minimalno 0.5 cm) |
|
6 |
stabljika: gustoća dlaka |
|
- |
cvet: boja |
|
SEKUNDARNO |
|
|
1 do 2 nedelje nakon cvetanja |
3 |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući glavu |
4 |
stabljika: debljina |
|
7 |
list: dužina (središnji listić vršnog normalno razvijenog lista ispod vršnog cveta) |
|
8 |
list: širina (središnji listić vršnog normalno razvijenog lista ispod vršnog cveta) |
|
9 |
list: učestalost biljaka s belim pegama |
|
U zrelosti |
10 |
seme: boja opne |
Klijanac |
1 |
plodnost: broj |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
BELA DETELINA
(Trifolium repens L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
1 - 2 nedelje nakon cvetanja |
1 |
list: dužina središnjeg listića (3. - 4. list od vršnog kraja brzorastućeg stolona) |
2 |
list: širina središnjeg listića (3. - 4. list od vršnog kraja brzorastućeg stolona) |
|
3 |
list: učestalost biljaka s belim oznakama |
|
4 |
list: dužina lisne drške (3. - 4. list od vršnog kraja rastućeg stolona) |
|
5 |
list: debljina lisne drške |
|
6 |
stabljika: debljina stolona (3. - 4. list od vršnog kraja brzorastućeg stolona) |
|
U godini nakon setve kada cvetaju tri glave po biljci |
7 |
biljka: vreme cvetanja |
SEKUNDARNO |
|
|
Početkom rasta u drugoj godini |
9 |
biljka: boja |
8 |
liska: učestalost biljaka s cijanid glukozidom |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
PERSIJSKA DETELINA
(Trifolium resupinatum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U drugoj godini kada biljka počne cvetati |
- |
biljka: habitus |
- |
vreme cvetanja (kada 50% biljaka ima otvorene cvetove) |
|
- |
stabljika: broj internodija |
|
- |
stabljika: obraslost dlačicama |
|
- |
cvet: oblik |
|
- |
cvet: boja |
|
- |
list: boja |
|
- |
listić: dužina srednjeg listića |
|
- |
listić: širina srednjeg listića |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U godini setve 1 do 2 nedelje nakon cvetanja |
- |
biljka: sklonost cvetanju |
- |
stabljika: dužina najduže stabljike uključujući glavu |
|
- |
stabljika: debljina |
|
- |
list: dužina (središnji listić gornjeg normalno razvijenog lista ispod vršnog cveta) |
|
- |
list: učestalost biljaka s pegama |
|
U zrelosti |
- |
mahuna: oblik |
Seme |
- |
seme: boja ljuske |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: POL, AUS, GRC
PODZEMNA DETELINA
(Trifolium subterraneum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
- |
list: uzorak bledih središnjih oznaka |
- |
list: uzorak povezanih belih traka |
|
- |
list: dlakavost gornje strane |
|
- |
lisna drška: dlakavost |
|
- |
zalistak: pigmentacija |
|
- |
vriježa: dlakavost |
|
U cvetanju |
- |
cvet: vreme cvetanja |
- |
čašica: pigmentacija |
|
SEKUNDARNO |
|
|
U fazi kotiledona |
- |
primarno: prisutnost bledo zelene |
- |
list: oznaka |
|
- |
list: prošaranost antocijanom |
|
U zrelosti |
- |
zrno: boja semenske ljuske |
- |
zrno: analiza enzima |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvor: AUS
PLISKAVICA
(Trigonella foenum-graecum L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U početku cvetanja |
|
vreme cvetanja |
U punom cvetu |
biljka: visina |
|
mahuna: oblik |
||
mahuna: maljavost |
||
vreme cvetanja |
||
Seme |
seme: oblik |
|
seme: veličina |
||
seme: osnovna |
||
seme: reljefnost |
||
seme: boja hilusa |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ovih vrsta.
Izvor: GRC
PANONSKA GRAHORICA
(Vicia pannonica Crantz )
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U punom cvetu |
|
biljka: visina glavne stabljike |
stabljika: maljavost |
||
liska: dužina |
||
liska: širina |
||
liska: oblik |
||
liska: oblik vrha |
||
liska: maljavost |
||
cvet: boja |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ovih vrsta.
Izvor: HUN
VIGNA
(Vigna unguiculata (L.) Walp.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
|
biljka: obojenost antocijaninom načina rasta hipokotila |
list: boja pazušca lisne drške |
||
U vreme cvetanja |
|
vreme cvetanja |
cvet: boja |
||
cvet: veličina brahteja |
||
U vreme sazrevanja |
|
mahuna: dužina |
mahuna: poprečni presek |
||
mahuna: površina |
||
mahuna: vlaknatost |
||
mahuna: boja |
||
mahuna: sasušenost |
||
mahuna: suženje |
||
mahuna: boja |
||
mahuna: boja mrlja |
||
mahuna: dužina cvasti |
||
mahuna: oblik cvasti |
||
mahuna: broj ovula |
||
Seme |
|
seme: veličina |
seme: longitudalni oblik |
||
seme: poprečni oblik |
||
seme: boja |
||
seme: boja hilarnog prstena |
||
seme: boja korone |
||
seme: žila |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ovih vrsta.
Izvor: GRC
BOB
(Vicia faba L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
2 |
biljka: visina |
3 |
biljka: broj stabljika uključujući izdanke iz korena koji su duži od polovine dužine glavne stabljike |
|
U cvetanju |
13 |
vreme cvetanju: (50% biljaka s jednim cvetom) |
15 |
cvet: melaninska pega na krilu |
|
17 |
cvet: obojenost zastavice antocijanom |
|
Kod zrele mahune |
32 |
mahuna: vreme punog razvoja mahune |
- |
biljka: determinantnost rasta |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
4 |
stabljika: broj nodusa do prvog cveta |
5 |
stabljika: obojenost antocijanom |
|
6 |
stabljika: intenzitet obojenosti antocijanom |
|
7 |
lišće: boja |
|
8 |
lišće: intenzitet zelene boje |
|
9 |
listić: dužina osnovnog para listova |
|
10 |
listić: širina osnovnog para listova |
|
11 |
listić: naboranost između glavnog lisnog nerva listića |
|
U cvetanju |
12 |
grozd: broj cvetova na 2. ili 3. nodusu |
14 |
cvet: dužina |
|
16 |
cvet: melaninska pega na zastavici |
|
18 |
cvet: količina antocijanskog obojenja zastavice |
|
Kod zelene mahune |
9 |
grana: broj mahuna |
20 |
mahuna: položaj |
|
|
21 |
mahuna: dužina |
22 |
mahuna: širina središnjeg dela |
|
23 |
mahuna: stepen savijenosti |
|
24 |
mahuna: intenzitet boje |
|
25 |
mahuna: broj semenih zametaka uključujući seme |
|
26 |
mahuna: debljina zida mahune |
|
U zrelosti |
27 |
seme: oblik središnjeg uzdužnog preseka |
28 |
seme: oblik poprečnog preseka |
|
29 |
seme: težina 1000 semena |
|
30 |
seme: boja semenske opne (odmah nakon žetve) |
|
31 |
seme: boja hilusa |
|
1 |
seme: tanin |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
KRMNA GRAHORICA
(Vicia sativa L.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
U cvetanju |
6 |
stabljika: dlakavost gornjih internodija |
8 |
list: oblik vrha listića (na srednjoj trećini biljke) |
|
11 |
cvet: boja zastavice |
|
5 |
cvet: vreme početka cvetanja (30% biljaka) |
|
Nakon cvetanja |
12 |
mahuna: dlakavost |
SEKUNDARNO |
|
|
Klijanac |
1 |
klijanac: odnos dužine/širine listića drugog pravog lista |
U vegetativnoj fazi |
7 |
stabljika: boja antocijana na pazušcu lista |
10 |
zalistak: obojenost antocijanom nektarija |
|
Nakon cvetanja |
12 |
mahuna: dlakavost |
U zrelosti |
17 |
seme: veličina |
18 |
seme: oblik |
|
19 |
seme: osnovna boja semenske opne |
|
20 |
seme: braon ornamentacija |
|
21 |
seme: izraženost braon ornamentacije |
|
22 |
seme: plavo-crna ornamentacija |
|
23 |
seme: izraženost plavo-crne ornamentacije |
|
24 |
seme: boja kotiledona |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
MALJAVA GRAHORICA
(Vicia villosa Roth)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Klijanac 3 - 4 nedelje nakon pojave |
- |
zalistak: oblik |
- |
zalistak: obojena obilježja |
|
U početku cvetanja |
- |
biljka: visina glavne stabljike |
- |
vreme početka cvetanja (10% biljaka s jednim cvetom) |
|
- |
listić: oblik vrha |
|
- |
listić: obraslost dlačicama |
|
- |
listić: oblik |
|
- |
listić: dužina |
|
- |
listić: širina |
|
U cvetanju |
- |
cvet: boja zastavice |
- |
cvet: boja unutrašnjosti čunića |
|
- |
cvet: broj po cvasti |
|
- |
lisna drška: dužina u poređenju |
|
|
s listom |
|
U početku zrelosti |
- |
mahuna: oblik |
- |
mahuna: obraslost dlačicama |
|
- |
mahuna: broj semena po mahuni |
|
- |
mahuna: oblik vrha |
|
- |
mahuna: suženje između semenki |
|
Seme |
- |
seme: oblik |
- |
seme: boja |
|
- |
seme: veličina |
|
- |
seme: boja hilusa |
|
- |
seme: boja kotiledona |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: HUN, POR, AUS
RUSKA SLAČICA
(Brassica juncea L. Czerw. et Cosson)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
|
seme kotiledoni: dužina |
seme kotiledoni: širina |
||
list:boja |
||
list broj režnjeva |
||
list: dužina |
||
list: širina |
||
list: voštanost |
||
list: dlačice |
||
lisna drška: dužina |
||
U vreme kretanja pupoljaka |
|
biljka: visina |
U cvetanju |
|
vreme cvetanja (50% biljaka sa otvorenim cvetovima) |
cvet: boja kruničnog listića |
||
U zrelosti |
|
biljka: dužina stabljike |
biljka debljina stabljike |
||
biljka: broj internodija |
||
ljuska: dužina (između drške i kljuna) |
||
ljuska: dužina kljuna |
||
ljuska: širina |
||
ljuska: dužina drške |
||
Seme |
|
seme: boja semenske opne |
seme: mrežica |
||
seme: masa 1000 semena |
||
Klijanac |
|
plodnost: broj |
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
- |
list: broj listova na potpuno razvijenoj biljci |
- |
list: valovitost ruba |
|
- |
list: usečenost rubova |
|
U cvetanju |
- |
cvet: dužina latica |
- |
cvet: širina latica |
|
- |
mahuna: obraslost dlačicama |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: CAN, DEU
BROSKVA
(Brassica napus L. var napobrassica (L.)
Rchb.)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO |
||
Vegetativna |
1 |
list: položaj |
2 |
list: boja |
|
3 |
list: voštanost |
|
4 |
list: resice |
|
12 |
koren: obojenost pokožice antocijanom iznad površine zemlje |
|
13 |
koren: intenzitet obojenosti pokožice antocijanom iznad površine zemlje |
|
15 |
koren: oblik |
|
18 |
koren: dužina vrata |
|
SEKUNDARNO |
|
|
Vegetativna |
5 |
list: broj većih resica |
6 |
list: veličina vršnih resica |
|
7 |
list: ukupna dužina najdužeg zelenog lista (uključujući peteljku) |
|
8 |
list: širina najšireg dela |
|
9 |
list: broj manjih resica između većih resica |
|
10 |
list: broj manjih resica na peteljci |
|
11 |
list: debljina lisne drške |
|
14 |
koren: boja pokožice ispod površine zemlje |
|
16 |
koren: dužina |
|
17 |
koren: širina |
|
19 |
koren: boja površine vrata između lisnih ožiljaka |
|
20 |
koren: boja mesa |
|
21 |
koren: intenzitet bele boje mesa |
* Napomena: |
UPOV Vodič za ispitivanje različitosti, uniformnosti i
stabilnosti. |
LISNATI KELJ
(Brassica oleracea L. convar acephala)
Faza opažanja |
Broj * |
Opis karakteristika |
PRIMARNO I SEKUNDARNO |
||
Vegetativna |
- |
list: dužina |
- |
list: širina |
|
- |
list: oblik |
|
|
- |
list: veličina |
- |
list: boja |
|
- |
list: obojenost antocijanom |
|
- |
list: položaj |
|
- |
list: voštanost |
|
- |
list: izdeljenost |
|
- |
list: valovitost ruba |
|
- |
list: mehuričavost |
|
- |
list: obraslost dlačicama |
|
Kod žetvene zrelosti |
- |
stabljika: dužina |
- |
stabljika: debljina |
|
- |
stabljika: čvrstoća |
|
- |
stabljika: lisni ožiljak |
|
- |
stabljika: obojenost antocijanom |
|
- |
stabljika: grananje |
|
Kod cvetanja u drugoj godini |
- |
vreme cvetanja |
- |
cvet: boja latica |
|
U zrelosti |
- |
ljuska: dužina između cvetne drške i kljuna |
- |
ljuska: dužina kljuna |
|
Seme |
- |
seme: masa 1000 semena |
Klijanac |
- |
plodnost: broj |
# Ne postoje UPOV-i Vodiči za ispitivanje različitosti, uniformnosti
i stabilnosti ove vrste.
Izvori: NZL, SWE, DEU, FRA
** Obrasci u Pravilniku o kontroli proizvodnje semena, sadržini i načinu vođenja evidencije o proizvodnji rasada poljoprivrednog bilja i obrascu izveštaja o proizvodnji micelija jestivih i lekovitih gljiva ("Sl. glasnik RS", br. 60/2006) u delu u kom se ustanovljava obaveza upotrebe pečata u poslovanju društava i preduzetnika, prestaju da važe 1. oktobra 2018. godine, danom početka primene člana 160. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o privrednim društvima ("Sl. glasnik RS", br. 44/2018).