ODLUKA O UTVRĐIVANJU DOMA SAVEZA NABAVLJAČKIH ZADRUGA DRŽAVNIH SLUŽBENIKA U BEOGRADU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 50/2018)

1. Dom Saveza nabavljačkih zadruga državnih službenika u Beogradu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Dom Saveza nabavljačkih zadruga državnih službenika u Beogradu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Stari grad, u Beogradu, Ulica Makedonska broj 21, u mešovitoj svojini, na katastarskoj parceli broj 2323 KO Stari grad, u državnoj svojini.

Spomenik kulture, podignut kao Dom Saveza nabavljačkih zadruga državnih službenika, građen je od sredine 1928. do sredine 1929. godine prema drugonagrađenom konkursnom projektu arhitekte Dimitrija M. Leka. Koncipiran je kao monumentalni četvorospratni objekat čiju osnovu čine tri trakta raspoređena u obliku potkovice. Odlikuje ga monumentalnost postignuta kroz jednostavan, celovit volumen organizovan po principu simetrije, jasna postavka formi i funkcionalna prostorna organizacija, koja objedinjuje više namena: poslovanje, javne reprezentativne prostore i stanovanje. Skladna i harmonična kompozicija glavne fasade postavljena je na dva principa: doslednom poštovanju akademskih obrazaca u kojem dominiraju simetrija, sklad proporcija i trodelna horizontalna podela fasadnog platna i drugom, koji odražava Lekovo traganje za ličnim stilom kroz smirivanje dekorativnih elemenata i pojednostavljivanje arhitektonskih formi. Značajno mesto na fasadi zauzima arhitektonska plastika, koju je prema nacrtima Dimitrija M. Leka u veštačkom kamenu izveo vajar Živojin Lukić. Njeno simbolično značenje plodnosti, sreće i blagostanja vezuje se za rad institucije za čije potrebe je objekat kulture podignut.

Velika reprezentativna sala zbog izuzetne akustike i prostornosti više od šest decenija bila je vezana za rad Studija 10 Radio Beograda, u kojem su snimljene brojne radio emisije i radio drame, danas materijalna svedočanstva istorije radija na našim prostorima i kulturne istorije u celini. Na taj način je prostor ove sale postao zaštitni znak celokupne Dramske produkcije Radio Beograda, jednog od najznačajnijih predstavnika srpske kulture u svetu i dobitnika najznačajnijih međunarodnih priznanja.

Spomenik kulture predstavlja prvo istaknuto delo arhitekte Dimitrija M. Leka, jednog od najznačajnijih i najdoslednijih predstavnika akademizma u srpskoj arhitekturi u periodu između dva svetska rata i objekat na kojem su utemeljene i jasno definisane sve odlike njegovog osobenog stila, čime zauzima važno mesto u opusu autora. Složen karakter i namena, funkcionalna i skladna arhitektura oličena u pročišćenosti akademskog stila i monumentalnost potvrđuju arhitektonske i estetske vrednosti objekta i svrstavaju ga među značajna dostignuća novijeg srpskog graditeljstva. Kao objekat podignut za potrebe esnafske organizacije, a potom kao mesto na kojem nastaju izuzetna ostvarenja nematerijalne baštine, poseduje društvene i istorijske vrednosti. Delatnost Studija 10 Radio Beograda, odakle su potekla najznačajnija dela u oblasti radio drame u periodu posle Drugog svetskog rata pa sve do marta 2014. godine, čime je stvaralaštvo zvukom i u zvuku postalo neraskidiv deo kulturnog nasleđa srpskog naroda, potvrđuje njegovu jedinstvenost, umetnički, kulturno-istorijski i društveni značaj.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 2323 KO Stari grad, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, konstruktivnog sklopa, originalnih materijala, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

2) očuvanje autentičnog izgleda i svodnih konstrukcija delova enterijera - ulaza, ulaznog hola, foajea i velike sale u prizemlju (drvena oplata zidova i stubova, dekorativna plastika, drvena ograda galerije, svodna konstrukcija centralnog dela svečane sale i ophodne galerije, veličina, oblik i obrada stolarije), kao i staklenog krova iznad hola;

3) postavljanje spomen ploče ispred ulaza u veliku salu u prizemlju, u cilju obeležavanja sećanja da se u tom prostoru nalazio Studio 10 Radio Beograda;

4) zadržavanje stambeno-poslovne namene i osnovnog autorskog koncepta funkcionalne organizacije prostora: lokali i reprezentativna velika sala u prizemlju, stanovi na gornjim etažama;

5) moguće vraćanje izvorne namene prostoru u suterenu spomenika kulture;

6) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

7) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

8) zabrana prepravki, dogradnje, pregradnje i nadgradnje spomenika kulture;

9) izmeštanje rashladnih uređaja sa ulične fasade;

10) zabrana zamene stolarije i bravarije drugom vrstom i sa drugačijom obradom na fasadama;

11) zabrana postavljanja sredstva za oglašavanje na fasadi i krovu objekta, osim sredstava za oglašavanje u funkciji lokala - dozvoljeno postavljanje isključivo u zoni prizemlja u sklopu izloga lokala i u formi cimera oblikovno i stilski usaglašenih sa arhitekturom spomenika kulture;

12) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

13) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na uličnoj fasadi.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini i obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata ispred spomenika kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana izvođenja radova kojima se vrši promena oblika ili namene terena;

5) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićene parcele; njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz vraćanje terena u prvobitno stanje;

6) urbanističko i komunalno uređenje i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".