PRAVILNIKO POSEBNIM ELEMENTIMA PROCENE RIZIKA, UČESTALOSTI VRŠENJA INSPEKCIJSKOG NADZORA NA OSNOVU PROCENE RIZIKA I POSEBNIM ELEMENTIMA PLANA INSPEKCIJSKOG NADZORA U OBLASTI OBRAZOVANJA I VASPITANJA("Sl. glasnik RS", br. 63/2018) |
Ovim pravilnikom propisuju se posebni elementi procene rizika, učestalost vršenja inspekcijskog nadzora na osnovu procene rizika i posebni elementi plana inspekcijskog nadzora u oblasti obrazovanja i vaspitanja.
Posebni kriterijumi za procenu rizika
Stepen rizika jeste proizvod verovatnoće nastanka štetnih posledica i težine tih posledica.
Težina štetnih posledica za pružaoce usluga obrazovanja i vaspitanja predstavlja proizvod prirode štetnih posledica koje mogu nastati u oblasti pružanja usluga obrazovanja i vaspitanja i obima štetnih posledica, koji se ogleda u ukupnom broju lica koja koriste uslugu ili u ukupnom broju radno angažovanih lica.
Težina štetnih posledica utvrđena je u rasponu od 1 do 25. (Tabela 1.1 x Tabela 2.1 ili Tabela 1.1 x Tabela 2.2).
Verovatnoća nastanka štetnih posledica predstavlja proizvod posebnih kriterijuma za verovatnoću u vidu rizika utvrđenog u prethodnom nadzoru ili na osnovu izveštaja o samoproveri ispunjenosti zahteva iz kontrolne liste i samoproceni rizika, nezakonitosti i nepravilnosti utvrđenih u prethodnim inspekcijskim nadzorima, spremnosti subjekta da obezbedi zakonitost i bezbednost svog poslovanja i postupanja i sposobnosti da to učini.
Verovatnoća nastanka štetnih posledica utvrđuje se u rasponu od 1 do 625. (Tabela 4.1 x Tabela 4.2 x Tabela 4.3 x Tabela 4.3).
Težina štetnih posledica i verovatnoća nastanka štetnih posledica svode se na numeričke vrednosti u rasponu od 1 do 5, radi jednostavnije primene matrice rizika metodom 5 x 5.
Za novoosnovane nadzirane subjekte (nadzirani subjekti koji su osnovani i počeli su sa obavljanjem delatnosti u poslednjih godinu dana), kao pretpostavka utvrđuje se srednji stepen rizika.
Kod nadziranih subjekata kod kojih u prethodnom periodu nije vršen inspekcijski nadzor, utvrđuje se, kao pretpostavka srednji stepen rizika.
Kod nadziranih subjekata koji obavljaju delatnost izvan sedišta ili obavljaju proširenu delatnost, utvrđuje se, kao pretpostavka srednji stepen rizika.
Neregistrovani subjekt neposredno povlači kritičan rizik bez upuštanja u dalju procenu rizika.
Pregled posebnih kriterijuma za procenu rizika u oblasti obrazovanja i vaspitanja i matrica rizika odštampani su uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo (Prilog).
Procena rizika za vanredni inspekcijski nadzor
Procena rizika za neodložno postupanje vrši se na osnovu kriterijuma:
- procene rizika za redovan inspekcijski nadzor,
- procene koliko je opasnost konkretna i koliki je stepen ugrožavanja ili povrede prava korisnika usluga i radno angažovanih lica,
- šta nadzirani subjekt čini da spreči nastanak konkretne štete ili da je otkloni ili umanji, da li je sposoban da to uradi, odnosno u kojoj meri to čini i može,
- da li postoji osnov sumnje da je izvršen prekršaj, privredni prestup ili krivično delo, koja težina dela je u pitanju i koliko iznosi zaprećena kazna.
Procena rizika za vanredni inspekcijski nadzor na osnovu podnete predstavke, odnosno inicijative za pokretanje vanrednog inspekcijskog nadzora vrši se na osnovu kriterijuma za procenu rizika za redovan inspekcijski nadzor i procene koliko je opasnost konkretna i koliki je stepen ugrožavanja ili povrede prava, bezbednosti i zdravlja korisnika usluga i radno angažovanih lica.
Incident kod nadziranog subjekta, koji za posledicu ima ozbiljno ugrožavanje prava, bezbednosti i zdravlja korisnika ili zaposlenog, odnosno radno angažovanog lica, neposredno povlači kritičan rizik, bez upuštanja u dalju procenu rizika na osnovu ostalih kriterijuma i elemenata.
Isto dejstvo imaju i činjenice koje ukazuju na to da je učinjeno krivično delo ili da je nadzirani subjekat, odnosno određeno lice nadziranog subjekta učinilac krivičnog dela.
Neregistrovani subjekt povlači kritičan rizik tog subjekta, bez upuštanja u dalju procenu rizika na osnovu ostalih kriterijuma i elemenata.
Posebni elementi plana inspekcijskog nadzora u oblasti obrazovanja i vaspitanja
Plan inspekcijskog nadzora, pored obaveznih elemenata, sadrži i:
1) mere i aktivnosti za postizanje ciljeva;
2) rok za završetak predviđenih mera i aktivnosti;
3) pokazatelje učinaka na nivou mera i na nivou aktivnosti.
U planu inspekcijskog nadzora utvrđuju se godišnji ciljevi inspekcijskog nadzora u oblasti obrazovanja i vaspitanja i iskazuju u merljivim efektima za koje prosvetna inspekcija planira da budu ostvareni.
Planom inspekcijskog nadzora, aktivnosti prosvetne inspekcije se usmeravaju prvenstveno ka nadziranim subjektima kod kojih je procenjen kritičan i visok stepen rizika kao i ka subjektima nadzora kod kojih u prethodnoj godini nije vršen nadzor.
Učestalost vršenja inspekcijskog nadzora na osnovu procene rizika
Na osnovu procene rizika određuje se stepen rizika kod nadziranog subjekta i utvrđuje učestalost sprovođenja inspekcijskog nadzora.
Kod nadziranog subjekta kod kojeg je procenjen kritičan ili visok rizik, inspekcijski nadzor vrši se najmanje jednom u godinu dana, kako bi se stepen rizika smanjio ispod visokog rizika.
Kod nadziranog subjekta kod kojeg je procenjen srednji rizik, inspekcijski nadzor vrši se najmanje jednom u dve godine, kako bi se stepen rizika smanjio ispod srednjeg rizika.
Kod nadziranog subjekta kod kojeg je procenjen nizak rizik, inspekcijski nadzor vrši se najmanje jednom u pet godina.
Kod nadziranog subjekta kod kojeg je procenjen neznatan rizik inspekcijski nadzor vrši se po proceni prosvetnog inspektora.
Ako se promene elementi na osnovu kojih je izvršena procena rizika i naknadno se proceni da je rizik neznatan, inspekcijski nadzor se ne vrši.
Ako se praćenjem utvrdi da je neznatan rizik povećan i da prelazi u viši stepen, inspekcijski nadzor vrši se u učestalosti predviđenoj za odgovarajući stepen rizika.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PREGLED POSEBNIH KRITERIJUMA ZA PROCENU RIZIKA U OBLASTI OBRAZOVANJA I VASPITANJA I MATRICA RIZIKA - za ovaj deo je potreban timski rad
I. Posebni kriterijumi za procenu rizika
1. Posebni kriterijumi za procenu prirode štetne posledice
1.1. Pružaoci usluga
Pružaoci usluga / delatnost |
Opis štetne posledice |
Numerička vrednost |
Predškolska ustanova |
Izrazito velika |
5 |
Osnovna škola |
Izrazito velika |
5 |
Osnovna škola za obrazovanje odraslih |
Srednja |
3 |
Osnovna Muzička škola |
Izrazito velika |
5 |
Osnovna Baletska škola |
Izrazito velika |
5 |
Osnovna škola za učenike sa smetnjama
u razvoju i invaliditetom |
Izrazito velika |
5 |
Srednja škola |
Izrazito velika |
5 |
Gimnazija |
Izrazito velika |
5 |
Stručna škola |
Izrazito velika |
5 |
Srednja umetnička škola |
Izrazito velika |
5 |
Mešovita škola |
Izrazito velika |
5 |
Srednja škola za učenike sa smetnjama
u razvoju i invaliditetom |
Izrazito velika |
5 |
Škole sa domom |
Izrazito velika |
5 |
Ustanove od posebnog interesa za RS |
Izrazito velika |
5 |
Dom učenika |
Izrazito velika |
5 |
Učenički centar |
Izrazito velika |
5 |
Učeničko odmaralište |
Velika |
4 |
Učenički kulturni centar |
Srednja |
3 |
Studentski centar |
Velika |
4 |
Studentsko odmaralište |
Velika |
4 |
Studentski kulturni centar |
Srednja |
3 |
Univerzitet |
Velika |
4 |
Fakultet, odnosno umetnička akademija
u sastavu Univerziteta |
Velika |
4 |
Akademija strukovnih studija |
Velika |
4 |
Visoka škola |
Velika |
4 |
Visoka škola strukovnih studija |
Velika |
4 |
Javno priznati organizatori aktivnosti |
Srednji |
3 |
Zavodi |
Mala |
2 |
Poslodavci za učenje kroz rad |
Izrazito velika |
5 |
Centri za stručno usavršavanje |
Mala |
2 |
2. Posebni kriterijumi za procenu obima štetnih posledica
2.1. Pružaoci usluga
Ukupan broj lica koja daju uslugu obrazovanja i vaspitanja, Učeničkog standarda, Zavodi |
||
Broj lica |
Opis štetnih posledica |
Numerička vrednost |
do 10 |
Zanemarljiva |
1 |
11-30 |
Mala |
2 |
31-50 |
Srednja |
3 |
51-80 |
Velika |
4 |
81 i više |
Izrazito velika |
5 |
2.1. Pružaoci usluga u ustanovama studentskog standarda
Ukupan broj lica koja daju uslugu ishrane i smeštaja |
||
Broj lica |
Opis štetnih posledica |
Numerička vrednost |
do 20 |
Zanemarljiva |
1 |
21-50 |
Mala |
2 |
51-100 |
Srednja |
3 |
101-300 |
Velika |
4 |
301 i više |
Izrazito velika |
5 |
2.1. Pružaoci usluga u visokom obrazovanju
Ukupan broj lica koja daju uslugu obrazovanja i vaspitanja |
||
Broj lica |
Opis štetnih posledica |
Numerička vrednost |
manje od 20 |
Izrazito velika |
5 |
20 do 25 |
Zanemarljiva |
1 |
26-40 |
Mala |
2 |
41-55 |
Srednja |
3 |
56-80 |
Velika |
4 |
81 i više |
Izrazito velika |
5 |
2.2. Korisnici usluga obrazovanja i vaspitanja učeničkog standarda
Ukupan broj lica koja koriste uslugu |
||
Broj lica |
Opis štetnih posledica |
Numerička vrednost |
do 50 |
Zanemarljiva |
1 |
51-100 |
Mala |
2 |
101-300 |
Srednja |
3 |
301-800 |
Velika |
4 |
801 i više |
Izrazito velika |
5 |
2.2. Korisnici usluga studentskog standarda
Ukupan broj lica koja koriste uslugu ishrane i smeštaja |
||
Broj lica |
Opis štetnih posledica |
Numerička vrednost |
do 250 |
Zanemarljiva |
1 |
251-600 |
Mala |
2 |
601-1.000 |
Srednja |
3 |
1.001-2.000 |
Velika |
4 |
2.001 i više |
Izrazito velika |
5 |
2.2.Korisnici usluga visokog obrazovanja
Ukupan broj lica koja koriste uslugu |
||
Broj lica |
Opis štetnih posledica |
Numerička vrednost |
do 200 |
Zanemarljiva |
1 |
201-500 |
Mala |
2 |
501-1.500 |
Srednja |
3 |
1.501-2.500 |
Velika |
4 |
2.501 i više |
Izrazito velika |
5 |
Težina štetnih posledica predstavlja proizvod prirode štetnih posledica i obima štetnih posledica i numerički je iskazana od 1 do 5 sa prikazom raspona bodova.
Težina štetnih posledica |
Raspon bodova |
Numerička vrednost |
Zanemarljiva |
1, 2 |
1 |
Mala |
3, 4, 5 |
2 |
Srednja |
6, 8, 9 |
3 |
Velika |
10, 12, 15, 16 |
4 |
Izrazito velika |
20, 25 |
5 |
4. Verovatnoća nastanka štetnih posledica
4.1) Rizik utvrđen na osnovu kontrolnih lista u prethodnom nadzoru
Stepen rizika |
Opis verovatnoće |
Numerička vrednost |
Neznatan |
Zanemarljiva |
1 |
Nizak |
Mala |
2 |
Srednji |
Srednja |
3 |
Visok |
Velika |
4 |
Kritičan |
Izrazito velika |
5 |
4.2) Nezakonitosti i nepravilnosti utvrđene u inspekcijskim nadzorima
Sadržina i broj akata inspekcijskog nadzora |
Opis verovatnoće |
Numerička vrednost |
Ukazivanje, Upozorenje |
Mala |
2 |
Nalaganje mera |
Srednja |
3 |
Jedno rešenje |
Velika |
4 |
Dva i više rešenja |
Izrazito veliko |
5 |
Zahtev za pokretanje prekršajnog postupka, privrednog prestupa |
Izrazito velika |
5 |
Krivična prijava |
Izrazito velika |
5 |
Rešenje o zabrani rada |
Izrazito velika |
5 |
4.3) Spremnost subjekta da obezbedi zakonitost i bezbednost svog poslovanja i postupanja i da otkloni ili umanji ostvarenje rizika
Postupanje |
Opis verovatnoće |
Numerička vrednost |
Nije bilo naloženih mera |
Zanemarljiva |
1 |
Dobrovoljno izvršenje mera naloženih zapisnikom o inspekcijskom nadzoru |
Mala |
2 |
Dobrovoljno izvršenje mera izrečenih rešenjem |
Srednja |
3 |
Upravno izvršenje izrečenih mera |
Velika |
4 |
Rešenje o zabrani rada, zahtev za pokretanje prekršajnog postupka i privrednog prestupa |
Izrazito velika |
5 |
Krivična prijava |
Izrazito velika |
5 |
4.4) Sposobnost subjekta da obezbedi zakonitost i bezbednost svog poslovanja i postupanja i da otkloni ili umanji ostvarenje rizika
Unutrašnji nadzor, upravljanje rizicima i kapaciteti |
Opis verovatnoće |
Numerička vrednost |
Unutrašnji nadzor i upravljanje rizicima unutar nadziranog subjekta i stručni, tehnički i materijalni kapaciteti nadziranog subjekta na izrazito visokom nivou |
Zanemarljiva |
1 |
Unutrašnji nadzor i upravljanje rizicima unutar nadziranog subjekta i stručni, tehnički i materijalni kapaciteti nadziranog subjekta na visokom nivou |
Mala |
2 |
Unutrašnji nadzor i upravljanje rizicima unutar nadziranog subjekta i stručni, tehnički i materijalni kapaciteti nadziranog subjekta na srednjem nivou |
Srednja |
3 |
Unutrašnji nadzor i upravljanje rizicima unutar nadziranog subjekta i stručni, tehnički i materijalni kapaciteti nadziranog subjekta na niskom nivou |
Velika |
4 |
Unutrašnji nadzor i upravljanje rizicima unutar nadziranog subjekta i stručni, tehnički i materijalni kapaciteti nadziranog subjekta na veoma niskom nivou |
Izrazito velika |
5 |
Verovatnoća nastanka štetnih posledica |
Raspon bodova |
Numerička vrednost |
Zanemarljiva |
1-4 |
1 |
Mala |
5-16 |
2 |
Srednja |
17-81 |
3 |
Velika |
82-256 |
4 |
Izrazito velika |
257-625 |
5 |
II. Matrica rizika i metod za procenu rizika
Ovde je prikazana metoda 5 x 5 (Tabela 1).
Za primenu ove metode potrebno je za svakog nadziranog subjekta (koji se analizira primenom metode) utvrditi:
- verovatnoću nastanka štetnih posledica i
- težinu mogućih štetnih posledica.
Za utvrđenu verovatnoću nastanka štetnih posledica i težinu štetnih posledica, na osnovu Tabele 2. utvrđuje se stepen rizika (odrediti stepen rizika od 1 do 25).
Tabela 1: Metoda 5 x 5 - matrica rizika
Verovatnoća nastanka štetnih posledica |
Težina štetnih posledica |
|||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
||
Zanemarljiva |
1 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Mala |
2 |
2 |
4 |
6 |
8 |
10 |
Srednja |
3 |
3 |
6 |
9 |
12 |
15 |
Velika |
4 |
4 |
8 |
12 |
16 |
20 |
Izrazito velika |
5 |
5 |
10 |
15 |
20 |
25 |
Tabela 2: Stepen rizika
Brojčana vrednost rizika |
Kvalitativni opis rizika |
1, 2 |
Neznatan |
3, 4, 5 |
Nizak |
6, 8, 9 |
Srednji |
10, 12, 15, 16 |
Visok |
20, 25 |
Kritičan |