UREDBA O TEHNIČKIM I DRUGIM ZAHTEVIMA ZA ZGURU, KAO GRAĐEVINSKI PROIZVOD NAMENJEN ZA UPOTREBU U IZGRADNJI, REKONSTRUKCIJI, SANACIJI I ODRŽAVANJU NASIPA, ZASIPA I POSTELJICA INFRASTRUKTURNIH OBJEKATA JAVNE NAMENE ("Sl. glasnik RS", br. 69/2018)

 

I UVODNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovom uredbom bliže se propisuju tehnički i drugi zahtevi i uslovi za zguru kao građevinski proizvod namenjen za upotrebu u izgradnji, rekonstrukciji, sanaciji i održavanju (u daljem tekstu: izgradnja) nasipa, zasipa i posteljica infrastrukturnih objekata javne namene, postupak ocenjivanja usaglašenosti, sadržina izveštaja o ispitivanju i deklaracije proizvođača, kao i uslovi za upotrebu.

Primena

Član 2

Ova uredba se primenjuje na zguru koja nastaje iz procesa proizvodnje tečnog gvožđa i čelika koja može, kao građevinski proizvod, da se koristi za izgradnju nasipa, zasipa i posteljica infrastrukturnih objekata javne namene.

Značenje pojedinih izraza

Član 3

Pojedini izrazi koji se upotrebljavaju u ovoj uredbi imaju sledeće značenje:

1) zgura je masa koja se dobija kao sporedni proizvod prilikom topljenja sirovog gvožđa u visokoj peći i proizvodnji čelika u konvertorima na čeličani. Zgura se prema hemijskom sastavu deli na bazne i kisele, prema vrsti sirovog gvožđa pri čijoj se proizvodnji dobija deli se na zgure belog sirovog gvožđa i zgure sivog sirovog gvožđa, dok se prema postupku posle ispuštanja iz visoke peći zgure dele na topionički kamen (usijano-tečna masa koja pri laganom hlađenju daje kompaktnu (gustu), kristalastu, žilavu i na pritisak otpornu kamenastu zguru), topioničku vunu (tanka vunasta vlakna zgure koja se dobijaju kada se kroz usijano-tečnu masu produvava komprimovani vazduh), ekspandiranu zguru (koja može biti normalno ekspandirana zgura i specijalno ekspandirana zgura) i granulisanu zguru (koja se dobija kada se usijano-tečna masa naglo hladi sa velikom količinom vode, usled čega se mlaz zgure razlaže u male, sitnozrne delove), pri čemu je granulisana zgura visoke peći latentan hidraulični materijal koji poseduje hidraulične osobine kada je adekvatno pripremljen;

2) infrastrukturni objekti javne namene u smislu ove uredbe su javni putevi, aerodromske staze i hidrograđevinski objekti (hidrotehnički nasipi, operativne obale luka i pristaništa i drugi slični objekti lučke infrastrukture);

3) proizvođač zgure je pravno lice ili preduzetnik koje izrađuje zguru kao građevinski proizvod ili lice koje se predstavlja kao proizvođač stavljanjem na zguru kao građevinski proizvod svog poslovnog imena, imena ili naziva, žiga, neke druge prepoznatljive oznake ili na drugi način;

4) uvoznik zgure je pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, odnosno fizičko lice sa prebivalištem u Republici Srbiji koje stavlja na tržište zguru kao građevinski proizvod iz drugih zemalja ako zgura ispunjava uslove propisane ovom uredbom.

Drugi izrazi koji se upotrebljavaju u ovoj uredbi, a nisu definisani u stavu 1. ovog člana, imaju značenje definisano zakonima kojima se uređuju planiranje i izgradnja, tehnički zahtevi za proizvode i ocenjivanje usaglašenosti, standardizacija i akreditacija.

II ZAHTEVI ZA UPOTREBU I USLOVI ZA UGRADNJU ZGURE

Član 4

Zgura se upotrebljava kao građevinski proizvod za izgradnju nasipa, zasipa i posteljice infrastrukturnih objekata javne namene, ako:

1) je izvršeno prethodno ispitivanje upotrebljivosti zgure za nasipe, zasipe i posteljicu infrastrukturnih objekata javne namene;

2) ispunjava zahteve za ocenu kvaliteta zgure u skladu sa ovom uredbom.

Zgura iz stava 1. ovog člana ugrađuje se kao građevinski proizvod za izgradnju nasipa, zasipa i posteljice infrastrukturnih objekata javne namene, ako je izvršena kontrola kvaliteta zgure pre ugradnje u nasipe, zasipe i posteljice infrastrukturnih objekata javne namene u skladu sa ovom uredbom.

III OCENJIVANJE USAGLAŠENOSTI ZGURE ZA NASIPE, ZASIPE I POSTELJICU

Prethodno ispitivanje upotrebljivosti zgure za nasipe, zasipe i posteljicu

Član 5

Upotrebljivost zgure za nasipe, zasipe i posteljicu utvrđuje se prethodnim ispitivanjima karakterističnih svojstava uzoraka sa deponije zgure.

Prethodnim ispitivanjem iz stava 1. ovog člana proveravaju se karakteristična svojstva zgure utvrđena u Prilogu 1 - Prethodna ispitivanja zgure za nasipe, zasipe i posteljicu, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Zahtevi za ocenu kvaliteta zgure za nasipe, zasipe i posteljicu

Član 6

Zgura se upotrebljava za nasipe, zasipe i posteljice infrastrukturnih objekata javne namene, ako su pri oceni kvaliteta zgure ispunjeni sledeći zahtevi:

1) vlažnost je takva da se može pri sabijanju postići propisani kvalitet (bliska optimalnoj), utvrđenoj standardom SRPS EN 13286-2: Nevezane i hidrauličkim vezivom vezane mešavine - Deo 2: Metode ispitivanja za laboratorijsku referentnu zapreminsku masu i sadržaj vode - Zbijanje po Proktoru;

2) minimalna zapreminska težina ostvarena u laboratoriji sa energijom E = 60 MJ/m3 treba da iznosi:

- za završni sloj 16,5 kN/m3. Ako je zapreminska težina manja od 16,5 kN/m3 moraju se izvršiti dodatna ispitivanja, koja dokazuju ispunjenost zahteva prema tehničkoj dokumentaciji,

- za nasipe do 3 m mereno od kote površine kolovoza 15,5 kN/m3,

- za podtlo i nasipe preko 3 m mereno od kote površine kolovoza 15,0 kN/m3;

3) optimalna vlažnost manja od 25%;

4) stepen neravnomernosti "U" ne manji od 6;

5) hemijski sastav ima vrednost iz Priloga 1 ove uredbe.

Telo za ocenjivanje usaglašenosti

Član 7

Ocenjivanje usaglašenosti sa zahtevima ove uredbe sprovodi, po izboru i na zahtev proizvođača zgure, akreditovana laboratorija za ocenjivanje usaglašenosti koja ispunjava uslove utvrđene standardom SRPS ISO/IEC 17025 (u daljem tekstu: Akreditovana laboratorija).

Akreditovana laboratorija sprovodi ispitivanje zgure odgovarajućim postupcima za ispitivanje koji su utvrđeni u prilozima ove uredbe ili se obavljaju ekvivalentna ispitivanja kako bi se proverila usaglašenost zgure sa odgovarajućim zahtevima iz ove uredbe.

Ispitivanja iz stava 2. ovog člana, sprovode se na osnovu odgovarajućih uzoraka zgure koje, u prisustvu predstavnika podnosioca zahteva za ispitivanje uzima predstavnik Akreditovane laboratorije, pre svake isporuke zgure koji je namenjen za upotrebu u izgradnji, rekonstrukciji, sanaciji i održavanju infrastrukturnih objekata javne namene, u skladu sa članom 5. ove uredbe.

Izveštaj o ispitivanju

Član 8

Nakon sprovedenog ispitivanja zgure iz člana 5. ove uredbe, Akreditovana laboratorija sačinjava Izveštaj o ispitivanju (u daljem tekstu: Izveštaj), koji sadrži:

1) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedišta Akreditovane laboratorije koja je sačinila Izveštaj;

2) broj pod kojim je sačinjen Izveštaj, kao i identifikaciju svake strane Izveštaja koja omogućava de se ona prepozna kao deo Izveštaja, kao i preciznu identifikaciju kraja Izveštaja;

3) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedišta proizvođača/uvoznika zgure, kao podnosioca zahteva za ispitivanje;

4) opis, stanje i preciznu identifikaciju uzoraka koji su ispitivani, datum prijema uzoraka, datume obavljanja ispitivanja, kao i plan i procedure uzorkovanja;

5) identifikaciju korišćene metode ispitivanja;

6) rezultate ispitivanja;

7) navođenje namene zgure;

8) identifikaciju i potpis ovlašćenog lica odgovornog za sačinjavanje Izveštaja;

9) zaključak kojim se potvrđuje da ispitani uzorak zgure odgovara propisanim zahtevima, uz navođenje ispunjenog zahteva i oznake primenjenog standarda gde je odgovarajuće;

10) mesto i datum sačinjavanja Izveštaja.

Uvoznik zgure pribavlja Izveštaj u skladu sa ovom uredbom za zguru koju namerava da kao građevinski proizvod stavi na tržište Republike Srbije.

Deklaracija o usaglašenosti

Član 9

Ako je usaglašenost zgure potvrđena Izveštajem u skladu sa ovom uredbom, proizvođač zgure, pre svake isporuke zgure kao građevinskog proizvoda za namene iz člana 2. ove uredbe, sačinjava Deklaraciju o usaglašenosti.

Izveštaj iz člana 8. ove uredbe je sastavni deo Deklaracije o usaglašenosti.

Deklaracijom o usaglašenosti proizvođač zgure potvrđuje usaglašenost zgure sa zahtevima iz ove uredbe.

Svaku isporuku zgure iz stava 1. ovog člana, prati primerak Deklaracije o usaglašenosti.

Deklaracija o usaglašenosti sadrži:

1) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedišta proizvođača zgure;

2) preciznu identifikaciju, naziv, namenu, odnosno vrstu, poreklo i količinu zgure za koju se izdaje Deklaracija o usaglašenosti;

3) broj Izveštaja i datum izvršenog ispitivanja;

4) izričitu izjavu kojom se potvrđuje da količina zgure za koju je sprovedeno ocenjivanje usaglašenosti ispunjava zahteve iz ove uredbe;

5) identifikaciju i potpis ovlašćenog lica, odgovornog za sačinjavanje Deklaracije o usaglašenosti;

6) mesto i datum sačinjavanja Deklaracije o usaglašenosti.

Uvoznik zgure umesto Deklaracije o usaglašenosti sačinjava Izjavu o usaglašenosti koja pored podataka iz stava 5. ovog člana, sadrži i poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedišta uvoznika zgure.

Izveštaj iz člana 8. ove uredbe je sastavni deo Izjave o usaglašenosti.

Proizvođač/uvoznik zgure čuva originalni primerak Deklaracije o usaglašenosti/Izjavu o usaglašenosti, kao i tehničku i drugu dokumentaciju u vezi sa sprovedenim ocenjivanjem usaglašenosti, najmanje deset godina posle datuma sačinjavanja Deklaracije o usaglašenosti

IV USLOVI ZA UGRADNJU ZGURE

Upotreba zgure kao građevinskog proizvoda

Član 10

Upotreba zgure kao građevinskog proizvoda za namene iz člana 2. ove uredbe, definiše se u odgovarajućoj tehničkoj dokumentaciji sa razrađenim građevinsko tehnološkim i eksploatacionim karakteristikama objekta i ostalim tehničkim uslovima za izgradnju i održavanje objekta.

Opravdanost upotrebe zgure utvrđuje investitor kroz odgovarajuću tehno-ekonomsku analizu.

Na osnovu izvršene analize iz stava 2. ovog člana, projektni zadatak za tehničku dokumentaciju iz stava 1. ovog člana sadrži zahtev investitora da se kao građevinski proizvod upotrebi zgura, u skladu sa ovom uredbom.

Pri upotrebi zgure kao građevinskog proizvoda utvrđuju se sledeći zahtevi:

1) stepen neravnomernosti zgure U = d60/d10 za nasipe, zasipe i posteljicu iznosi najmanje 6, a preporučuju se vrednosti 8 ≤ U ≤ 50;

2) najveće zrno u zguri za nasipe i zasipe ne može da bude veće od dve trećine debljine sloja (debljina sloja odgovara 1,5-strukom prečniku najvećeg zrna), pri čemu, ne može da bude veće od 300 mm (u 10% celokupne mase materijala prečnik zrna može da ima od 300 do 400 mm);

3) najveće zrno u zguri za posteljicu ne prelazi polovinu debljine ugrađenog sloja, pri čemu ne može da bude veće od 125 mm;

4) od zahteva iz tač. 2) i 3) ovog stava može da se odstupi ako se dokaznim ugrađivanjem na probnoj deonici utvrde tražena svojstva ugrađenog sloja zgure.

Kontrola kvaliteta zgure pre ugradnje

Član 11

Pre početka ugradnje zgure u nasip, zasip i posteljicu infrastrukturnih objekata javne namene, odgovorni izvođač radova vrši kontrolu kvaliteta zgure tako što obezbeđuje da akreditovana laboratorija ispituje karakteristična svojstva zgure utvrđena u Prilogu 1 ove uredbe sa učestalošću utvrđenom u Prilogu 2 - Minimalna učestalost ispitivanja zgure pri kontroli kvaliteta pre ugradnje zgure u nasipe, zasipe i posteljicu infrastrukturnih objekata javne namene, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Za zguru koja sadrži zrna prečnika preko 63 mm pre početka ugradnje prethodnim ispitivanjima se utvrđuje i:

- gustina ugrađenog sloja zgure odgovarajuće debljine, koja može da se upotrebi kao osnova za dalja merenja zbijenosti ugrađenog materijala na površini sloja;

- optimalna vlažnost zgure.

Kontrola kvaliteta izvedenih radova

Član 12

Odgovorni izvođač radova vrši kontrolu kvaliteta izvedenih radova nakon ugradnje zgure tako što obezbeđuje da akreditovana laboratorija izvrši minimalni obim ispitivanja utvrđen u Prilogu 3 - Minimalni obim ispitivanja pri kontroli kvaliteta nakon ugradnje zgure u nasipe, zasipe i posteljicu infrastrukturnih objekata javne namene, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Član 13

Sve vrste zgure nastale kao sastavni deo procesa proizvodnje prilikom topljenja sirovog gvožđa u visokoj peći i proizvodnje čelika u konvertorima na čeličani, mogu da se upotrebljavaju kao građevinski proizvod ako ispunjavaju zahteve propisane ovom uredbom.

Proizvođač/uvoznik zgure nastale kao sastavni deo proizvodnog procesa proizvodnje gvožđa i čelika, pri čemu primarni cilj nije bio proizvodnja iste, može je koristiti kao građevinski proizvod, ako poseduje:

1) ugovor zaključen sa budućim korisnikom zgure;

2) deklaraciju o usaglašenosti odnosno izjavu o usaglašenosti iz člana 9. ove uredbe, čiji je sastavni deo izveštaj o ispitivanju iz člana 8. ove uredbe.

Zgura koja je predmet uređivanja ove uredbe ne predstavlja otpad u smislu propisa kojima se uređuje upravljanje otpadom.

Član 14

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

Prilog 1

PRETHODNA ISPITIVANJA ZGURE ZA NASIPE, ZASIPE I POSTELJICU

 

Svojstva materijala	Jedinica mere	Tražena vrednost	Metode ispitivanja
Upotrebljivost materijala:
- prirodna vlažnost	%	član 6.	SRPS EN ISO 17892-1
- ispitivanje po Proktoru: - sadržaj vode (vlažnost) - zapreminska masa	% kN/m3	član 6.	SRPS EN 13286-2
- granulometrijski sastav zgure	%	-	SRPS EN 933-1
- hemijski sastav		6-13	SRPS EN 12457-4
- pH vrednost
- Gubitak žarenjem (LOI),	(%)	<10.00
- Ostatak nakon isparavanja na - 105 °C	mg/kg	<4000
- Sulfati, SO4-	mg/kg	<1000
- Hloridi, Cl -	mg/kg	<800
- Flouridi, F-	mg/kg	<10
- Olovo, Pb	mg/kg	<0.5
- Kadmijum, Cd	mg/kg	<0.04
- Bakar, Cu	mg/kg	<2
- Cink, Zn	mg/kg	<4
- Nikl, Ni	mg/kg	<0.4
- Hrom ukupni, Cr	mg/kg	<0.5
- Živa, Hg	mg/kg	<0.01
- Arsen, As	mg/kg	<0.5
- Antimon, Sb	mg/kg	<0.06
- Barijum, Ba	mg/kg	<20
- Molibden, Mo	mg/kg	<0.5
- Selen, Se	mg/kg	<0.1
- Indeks fenola	mg/kg	<1
- Rastvorni organski ugljenik (DOC)	mg/kg	<500
- PAHs (policiklični aromatični ugljovodonici)	mg/kg	<100
- Mineralna ulja C10-C40	mg/kg	<500
- BTEX	mg/kg	<6
- PCBs (kao Aroclor 1260)	mg/kg	<1

 

Prilog 2

MINIMALNA UČESTALOST ISPITIVANJA ZGURE PRI KONTROLI KVALITETA PRE UGRADNJE ZGURE U NASIPE, ZASIPE I POSTELJICU INFRASTRUKTURNIH OBJEKATA JAVNE NAMENE

 

Svojstva materijala	Metode ispitivanja	Minimalna učestalost ispitivanja
- prirodna vlažnost	SRPS EN ISO 17892-1	1000 m3
- granulometrijski sastav zgure	SRPS EN 933-1	1000 m3
- ispitivanje po Proktoru: - sadržaj vode (vlažnost) - zapreminska masa	SRPS EN 13286-2	4000 m3
- hemijski sastav	SRPS EN 12457-4	4000 m3

 

Prilog 3

MINIMALNI OBIM ISPITIVANJA PRI KONTROLI KVALITETA NAKON UGRADNJE ZGURE U NASIPE, ZASIPE I POSTELJICU INFRASTRUKTURNIH OBJEKATA JAVNE NAMENE

 

Svojstva materijala	Minimalna učestalost ispitivanja
Ispitivanje po Proktoru: - sadržaj vode (vlažnost) - zapreminska masa	200 m3/20 m1
- planum nasipa, zasipa i posteljice:
- nosivost: - deformacioni modul Evd - deformacioni modul Ev2	10 m1 100 m1