PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU PLANA IZDAVANJA PRIGODNIH POŠTANSKIH MARAKA I VREDNOSNICA I MOTIVA REDOVNIH IZDANJA POŠTANSKIH MARAKA I VREDNOSNICA("Sl. glasnik RS", br. 96/2018) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Plan izdavanja prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica i motivi redovnih izdanja poštanskih maraka i vrednosnica, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Prigodne poštanske marke i vrednosnice se izdaju prema Planu iz člana 1. ovog pravilnika.
Redovne poštanske marke i vrednosnice se izdaju prema motivima utvrđenim u Planu iz člana 1. ovog pravilnika.
Danom početka primene ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o utvrđivanju Plana izdavanja prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica i motiva redovnih izdanja poštanskih maraka i vrednosnica ("Službeni glasnik RS", br. 108/17, 39/18, 50/18, 66/18 i 80/18).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. januara 2019. godine.
PLAN IZDAVANJA PRIGODNIH POŠTANSKIH MARAKA I VREDNOSNICA I MOTIVA REDOVNIH IZDANJA POŠTANSKIH MARAKA I VREDNOSNICA
I. PRIGODNE POŠTANSKE MARKE I VREDNOSNICE
Izdavanjem prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica obeležiće se značajni jubileji, događaji i datumi iz nacionalne i svetske istorije, kulture, umetnosti, nauke, prirodne lepote i bogatstva naše zemlje i druge manifestacije, kao što su:
1. Lunarni horoskop - Godina Svinje;
2. Vaskrs;
3. 150 godina od rođenja Mahatme Gandija;
4. Flora;
5. 50 godina Radio Beograda 202;
6. 100 godina Udruženja dramskih umetnika Srbije;
7. Velikani srpskog glumišta;
8. Gradovi Srbije;
9. Zaštićene životinjske vrste;
10. Umetnička igra u Srbiji;
11. Evropa - Nacionalne ptice;
12. Muzejski eksponati: 175 godina Narodnog muzeja u Beogradu;
13. 800 godina autokefalnosti srpske crkve;
14. Nauka;
15. Ljubičevske konjičke igre;
16. Evropska zaštita prirode;
17. Turizam u Srbiji;
18. Dečja marka;
19. 800 godina manastira Mileševa;
20. Radost Evrope;
21. 100 godina Gimnazije "Jan Kolar" sa domom učenika u Bačkom Petrovcu;
22. Dan marke;
23. Božić;
24. Umetnost;
25. Znamenite ličnosti Srbije;
26. 75 godina nedeljnog lista "Jedinstvo";
27. Krsna slava.
1. Lunarni horoskop - Godina Svinje
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se 2018. godina kao Godina Svinje u lunarnom horoskopu.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se Vaskrs, najveći hrišćanski praznik kojim se proslavlja Hristovo vaskrsenje.
3. 150 godina od rođenja Mahatme Gandija
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se 150 godina od rođenja Mahatme Gandija. Mahatma Gandi je rođen kao Mohandas Karamčad Gandi u hinduskoj porodici 2. oktobra 1869. godine u mestu Parbandar, današnja država Gujarat, a umro je 30. januara 1948. godine u Nju Delhiju u Indiji. Bio je indijski vođa nacije koji se izborio za nezavisnost Indije nenasilnim putem. Završio je studije prava u Londonu 1891. godine, nakon čega je otišao u Južnu Afriku gde je osnovao pokret za građanska prava indijskih doseljenika. U Indiju se vratio 1914. godine gde se priključio Indijskom nacionalnom kongresu, čiji je vođa i postao.
Gandi je težio istini, nenasilju, iskrenosti, disciplini, odanosti i zbog toga je dobio ime Mahatma Gandi, što u prevodu znači "divna duša". Bio je pet puta nominovan za Nobelovu nagradu, zaslužan za pokrete građanskih prava na četiri kontinenta i to u dvanaest država. Velika Britanija je proglasila nezavisnost Indije 15. avgusta 1947. godine, a hinduski fanatici koji su bili nezadovoljni otcepljenjem Indije izvršili su atentat na Mahatmu Gandija 30. januara 1948. godine.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka biće predstavljene vrste gljiva sa našeg područja.
5. 50 godina Radio Beograda 202
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se 50 godina Radio Beograda 202. Radio Beograd 202 je počeo sa radom 27. juna 1969. godine, kao četvrti, najmlađi program Radio Beograda. U početku se Radio Beograd 202 putem zemaljskog signala čuo samo na teritoriji Beograda, da bi se početkom 80-tih godina čuo na celoj teritoriji Srbije, a od pre nekoliko godina putem Interneta i na čitavoj planeti. Beograd 202 je na startu razvio gotovo sve forme modernog radija koje su i danas prisutne: muzika sa radio programa, kratke vesti, angažovane interaktivne emisije, muzički maratoni, direktni prenosi koncerta, akcije van studija i dr. "BLP - leto na Adi", "Poselo", "Hit 202", "Ozon", "Slušaoci reporteri", "Poetski teatar", "Indeksovo radio pozorište", samo su neke od prepoznatljivih emisija najslušanijeg Radio Beograda 202.
6. 100 godina Udruženja dramskih umetnika Srbije
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se 100 godina rada ove organizacije umetnika u Srbiji. Osnivačka skupština Udruženja glumaca Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije kraljevine Jugoslavije) održana je 15. septembra 1919. godine, a na Skupštini je Kralj Aleksandar I Karađorđević prihvatio da bude pokrovitelj Udruženja. Udruženje je okupilo sve glumce, scenske ljude, operske i baletske igrače, a za predsednika je izabran glumac Sava Todorović. Danas Udruženje ima oko 1500 dramskih umetnika, među kojima su eminentni dramski umetnici, nosioci brojnih strukovnih i društvenih priznanja i nagrada, a osnovano je u cilju razvoja i unapređenja dramske umetnosti, afirmacije članova i zaštite njihovih autorskih prava itd. Udruženje je razvilo niz aktivnosti kao što su: dodela strukovnih - umetničkih nagrada, izdavačka aktivnost, organizovanje, realizacija i distribucija pozorišnih predstava, javnih nastupa i drugih vidova aktivnosti članova UDUS-a, rad Fonda solidarnosti dramskih umetnika Srbije, kao i niz aktivnosti u cilju aktivnog učešća u izradi zakonske regulative koja se odnosi na položaj umetnika.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se život i delo velikana srpskog glumišta kao što su: Velimir Bata Živojinović, Ljubiša Samardžić, Mira Stupica, Slobodan Aligrudić, Predrag Pepi Laković, Sonja Savić, Milorad Mandić Manda i Nebojša Glogovac.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka predstaviće se dva grada: Zrenjanin i Pančevo.
Zrenjanin je sedište Srednjobanatskog upravnog okruga i značajan industrijski centar Banata i Autonomne pokrajine Vojvodine. Po površini teritorije koja mu administrativno pripada, Zrenjanin je najveći grad u Autonomnoj pokrajini Vojvodini i drugi u Republici Srbiji.
Grad se spominje već 1326. godine kao selo koje je bilo podignuto na tri ostrva reke Begej. Smatra se da je na mestu gradskog centra nekad bio avarsko-slovenski trg. Mesto je posle bilo u posedu mađarske vlastelinske porodice, a pred tursku najezdu postaje vlasništvo srpskog despota. Prvi naziv ovog grada je bio Veliki Bečkerek, 1769. godine je postao Trgovište, a od 1935. godine dobija naziv Petrovgrad. Današnji naziv je dobio 1946. godine po narodnom heroju Žarku Zrenjaninu. Status grada je dobio 2007. godine. Većinu stanovništva Zrenjanina čine pravoslavci, rimokatolici, protestanti i ostali. U gradu se nalazi veliki broj spomenika kulture i poznatih institucija. Grad ima dugu sportsku tradiciju, ima razvijenu industriju tekstila, tepiha, nameštaja, duvana, građevinsko-industrijski kombinat, brodogradilište na Begeju, poljoprivredno-prehrambenu industriju, hemijsku industriju, termoelektranu-toplanu, razvijen ribolov i sve uslove za unapređenje turizma.
Pančevo je grad koji se nalazi u južnom delu Banata i pripada Južnobanatskom okrugu. Nalazi se na obalama reka Tamiš i Dunav i po broju stanovnika je četvrti grad u Autonomnoj pokrajini Vojvodini u Republici Srbiji. Tokom istorije, grad je često menjao ime, a prvi naziv ovog grada je bio Panuka. U Pančevu ima nekoliko osnovih i srednjih škola kao i veći broj fakulteta. Pančevo je industrijski centar sa velikim brojem fabrika, kao što su: Rafinerija nafte, Azotara, Petrohemija, Utva, fabrike građevinske stolarije, skroba, obuće, svilara, krznara, kudeljara, Luka Dunav, Pik Tamiš i dr. koje zapošljavaju veliki broj radnika iz Pančeva, Beograda i okolnih mesta južnog Banata. U Pančevu se nalazi veliki broj kulturnih centara, te crkava različitih religija. Pančevo je iznedrilo veliki broj poznatih ličnosti iz sveta politike, nauke, kulture i sporta.
9. Zaštićene životinjske vrste
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka predstaviće se životinjske vrste sa našeg područja.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka predstaviće se život i delo četiri umetnice umetničke igre u Srbiji:
Maga Magazinović (1882-1968) je bila srpska filozofkinja, koreografkinja, aktivistkinja i novinarka. Bila je jedna od najobrazovanijih žena u Srbiji s početka 20. veka koja se nije borila samo na polju modernističkih igara gde je bila pionir, već je bila i poznata feministkinja. Osnovala je školu za ritmičku gimnastiku koja je postojala punih trideset i pet godina i izvela veliki broj plesačica. Sva svoja znanja i iskustva prenosila je na koreografije i koncerte. Postavila je balete inspirisane heroinama narodne poezije i prva je stilizovala srpsko folklorno nasleđe obogativši ga elementima savremenog talasa. Bavila se plesom, koreografijom, gostovala po evropskim festivalima i pisala knjige. Poznata dela su joj: "Telesna kultura kao vaspitanje i umetnost", "Vežbe u studiju iz savremene gimnastike, plastike, ritmike i baleta" i "Istorija igre".
Smiljana Mandukić (1908-1992) je bila čuvena balerina, pedagog i koreograf modernog baleta. Rođena je u Beču, detinjstvo je provela u Vršcu gde je pohađala časove klasičnog baleta, a kasnije je u Beču prešla na ritmiku i moderan balet. Poznata je po modernoj igri, a prvu predstavu je odigrala u Narodnom pozorištu 1928. godine. Napisala je knjigu "Govor tela - iskustvo modernog baleta".
Jovanka Bjegojević (1931-2015) je bila primabalerina Narodnog pozorišta u Beogradu. Bila je šef baleta i uspešno se bavila pedagoškim radom u Glumačko-baletskoj školi u Beogradu. Srednju baletsku školu završila je u Beogradu 1950. godine kada je i debitovala u Narodnom pozorištu kao kneginja u "Baladi o jednoj srednjevekovnoj ljubavi" Frana Lotke. Ostvarila je značajne kreacije u baletskim predstavama: "Labudovo jezero", "Pepeljuga", "Ptico ne sklapaj svoja krila" i drugim. Dobitnica je Sedmojulske nagrade.
Dušanka Sifnios (1933-2016) je bila srpska primabalerina i koreograf sa najvećim internacionalnim dometima. Karijeru je počela u Narodnom pozorištu u Beogradu 1951. godine. Prekretnicu u njenoj karijeri predstavlja dolazak ruskog koreografa Leonida Lavrovskog, radi obnavljanja baleta "Žizela", u kome dobija naslovnu ulogu. Ulogu Žizele odigrala je rekordnih 177 puta na svojoj matičnoj sceni, a i na drugim pozornicama kao gošća, uključujući i Boljšoj teatar.
Izdavanjem ove emisije prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica, Srbija se pridružuje ostalim evropskim poštanskim operatorima koji svake godine štampaju ove marke sa istom temom za sve zemlje, a pod pokroviteljstvom asocijacije javnih poštanskih operatora PostEvropa (PostEurop). Ova izdanja imaju zadatak da naglase saradnju zemalja u domenu poštanskog saobraćaja i državnih filatelističkih odseka, da probude svest o zajedničkim korenima, kulturi i istoriji evropskih zemalja i njihovim zajedničkim ciljevima. U 2019. godini tema maraka emisije "Evropa" biće "Nacionalne ptice".
12. Muzejski eksponati: 175 godina Narodnog muzeja u Beogradu
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se 175 godina Narodnog muzeja u Beogradu. Narodni muzej je osnovan ukazom ministra prosvete Jovana Sterije Popovića 10. maja 1844. godine, kao Muzeum serbski, koji je na jednom mestu trebalo da sabere starine i da ih za potomstvo čuva. U prvim decenijama rada je bio organizovan kao ustanova zaštite i kao naučna, istraživačka ustanova, a ubrzo je prerastao u zvaničnog reprezenta države i društva. Zgrada u kojoj se nalazi muzej je podignuta po projektu arhitekte Nikole Nestorovića i Andre Stevanovića, a proglašena je za spomenik kulture 1965. godine. U sastavu Narodnog muzeja su i Galerija fresaka, Vukov i Dositejev muzej i Spomen - muzej Nadežde i Rastka Petrovića. Najveća vrednost koja se čuva u Narodnom muzeju je Miroslavljevo jevanđelje, najstariji i najdragoceniji ćirilički rukopis koji je nastao 1190. godine.
13. 800 godina autokefalnosti srpske crkve
Srpska pravoslavna crkva je pomesna i autokefalna crkva sa dostojanstvom patrijaršije. Srbi su primili hrišćanstvo u VII veku, ali tada još nisu imali sopstvenu crkvenu organizaciju. Sveti Sava (Rastko Nemanjić) je 1219. godine rukopoložen od strane patrijarha Manojla I Carigradskog u Nikeji za "arhiepiskopa srpskih i primorskih zemalja", a srpska crkva tada dobija autokefalnost i dostojanstvo arhiepiskopije. Od tada se srpski arhiepiskop birao i posvećivao u srpskoj zemlji. Manastir Žiča, koji je osnovao Stefan Prvovenčani 1207. godine, postao je prvo sedište Srpske arhiepiskopije, a u njemu su krunisani kraljevi i ustoličavani arhiepiskopi. Srpska arhiepiskopija je postojala sve do 1346. godine, a sedište je bilo u manastiru Žiča, a od 1253. godine u Peći, Arhiepiskopija pećka.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica obeležiće se godišnjice rođenja sledećih naučnika:
- 150 godina od rođenja Jelenka Mihailovića
Jelenko Mihailović se smatra jednim od utemeljivača seizmologije u Srbiji, osnivač je Seizmološkog zavoda u Beogradu. Njegovom zaslugom Geološki zavod dobija seizmološku stanicu u Tašmajdanskom parku, koja 1910. godine prerasta u Seizmološki zavod, čiji je bio upravnik od 1919. do 1956. godine, kada je i umro. Objavio je veliki broj publikacija, kao i nekoliko udžbenika, uglavnom iz fizike.
- 150 godina od rođenja Svetolika Stevanovića
Svetolik Stevanović je bio mineralog - kristalograf i pripadnik prve generacije srpskih geologa. Radio je kao profesor na Velikoj školi, a u Minhenu je usavršavao oblast mineralogije i kristalografije, gde je odbranio doktorsku disertaciju. Predavao je mineralogiju sa geologijom na Poljoprivrednom fakultetu, bio je i pomoćnik ministra odakle je i penzionisan. Čitav radni vek je radio izvan matične struke, ali se uvek bavio naukom i uspešno se bavio kristalografijom naših minerala i mineralnim vodama.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica obeležiće se održavanje tradicionalne, jedinstvene međunarodno-sportske manifestacije pod nazivom "Ljubičevske konjičke igre". Ova manifestacija se održava u Požarevcu, okuplja veliki broj ljubitelja konja i konjičkog sporta. Pored galopskih i kasačkih trka, daljinskog jahanja (endurance), takmičenja u preskakanju prepona, voltižovanja dece, izložbe konja i trka zaprega, ova manifestacija ima i jedinstveno takmičenje u svetu - "Ljubičevski višeboj". U ovom takmičenju, hrabri vitezovi na konjima nadmeću se u pet tradicionalnih disciplina: gađanje topuzom, strelom, kopljem, seča sabljom i kurirsko jahanje. Pobedniku pripada titula "Viteza Ljubičeva", crveni viteški plašt i sablja.
Izdavanjem ove emisije prigodnih poštanskih maraka biće predstavljeni Specijalni rezervat prirode "Rtanj" i Spomenik prirode "Borački krš".
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka predstaviće se Sokobanja. Sokobanja je omiljena destinacija velikog broja turista. Tome je doprinela netaknuta priroda, prekrasni pejzaži, biserna reka Moravica, dva jezera, Vrmdžansko i Bovansko, planine, kao i izvanredna klima. Razvoj i afirmaciju Sokobanje, turističkog dragulja Republike Srbije, omogućilo je bogatstvo istaknutih prirodnih lepota, termalne vode i kristalno čist vazduh. Pravi preporod Sokobanja doživljava u prvoj polovini XIX veka, dolaskom knjaza Miloša Obrenovića u Banju. Po nalogu knjaza ispisan je prvi Srpski vaučer kojim je zastavnik iz Kragujevca upućen na odmor i upotrebu lekovite vode, što je dokaz da Sokobanja ima najdužu tradiciju organizovanog turizma u zemlji.
Izdavanje ove serije prigodnih poštanskih marka i vrednosnica ima za cilj da se podstakne interesovanje najmlađe populacije za poštanske marke i vremenom obezbedi podmladak u filateliji i kolekcionarstvu. Ove marke, osim zabavnih, imaju i edukativne i vaspitne sadržaje u animiranom obliku ili kao fotografski zapis. Likovnim rešenjem prilagođenim deci, biće prikazane pojedine teme o kojima deca inače uče u školama, kao što su: poznati naučnici i pojave koje oni izučavaju, istorijske ličnosti i događaji, sportski junaci, kućni ljubimci i odnos prema njima, junaci iz poznatih bajki, basni i pesama.
19. 800 godina manastira Mileševa
Manastir Mileševa je srpski srednjovekovni manastir koji se nalazi kod Prijepolja, na reci Mileševki. Podigao ga je, kao svoju zadužbinu, kralj Vladislav, sin kralja Stefana Prvovenčanog, a unuk Nemanjin, početkom XIII veka. Manastir predstavlja nepokretno dobro kao spomenik kulture od izuzetnog značaja. Ima svoj metoh, manastir Svetih Kozme i Damjana na Zlataru, na Vodenoj Poljani. U manastirskoj crkvi je 1377. godine za "kralja Srbljem i primorjem" krunisan Tvrtko I Kotromanić, a 1466. godine Stefan Vukčić Kosača je uzeo titulu "Hercega Sv. Save", po čemu je Hercegovina i dobila ime. U XVI veku je ovde bila Mileševska štamparija. Manastir je 1868. godine obnovljen pa su u konaku dva sprata bila uređena za trideset soba za kaluđere i goste. Danas je manastir sedište episkopije Srpske pravoslavne crkve. Freske Mileševe spadaju u monumentalno slikarstvo našeg srednjeg veka i ubrajaju se među najbolja evropska ostvarenja XIII veka. Najpoznatija je "Beli anđeo na Hristovom grobu". Pored Belog anđela tu je i "Skidanje s krsta", Bogorodica iz "Blagovesti" i ktitorska kompozicija, kao i čuveni portreti Stefana Nemanje, Svetog Save, Stefana Prvovenčanog, kralja Radoslava i kralja Vladislava.
Izdavanje ove stalne emisije prigodnih poštanskih maraka posvećeno je dečjoj međunarodnoj manifestaciji Radost Evrope, koja se svake godine održava u Beogradu početkom oktobra meseca, a koju organizuje Dečji kulturni centar u Beogradu. Motivi na markama ove emisije su odabrani dečji radovi sa međunarodnog likovnog konkursa Radost Evrope koji realizuje Dečji kulturni centar u Beogradu.
21. 100 godina Gimnazije "Jan Kolar" sa domom učenika u Bačkom Petrovcu
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se 100 godina postojanja i aktivnog rada Gimnazije "Jan Kolar" sa domom za učenike. Gimnazija je osnovana 1. oktobra 1919. godine, kao prva ovakva ustanova van teritorije Slovačke i najznačajnija je kulturno-obrazovna ustanova Slovaka u Srbiji. Danas Gimnazija sa domom učenika nosi ime slavnog slovačkog pisca, arheologa i kulturnog radnika i jedina je gimnazija sa slovačkim nastavnim jezikom koja ima i odeljenja sa srpskim nastavnim jezikom.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih marka i vrednosnica obeležiće se Dan poštanske marke. Prvi Dan marke proslavljen je u Austriji 1935. godine, a prvo izdanje poštanskih maraka u Srbiji, pod nazivom Dan marke, objavljeno je 31. oktobra 1989. godine.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica obeležiće se Božić, jedan od najvećih hrišćanskih praznika, kojim se proslavlja rođenje Hristovo.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se godišnjice rođenja sledećih umetnika:
- 125 godina od rođenja Dušana Jankovića
Dušan Janković (Niš, 1894 - Beograd, 1950) je studirao arhitekturu u Beogradu i Parizu gde je i živeo od 1916. do 1935. godine. Studije slikarstva je završio 1921. godine u Parizu. Bavio se grafikom, ilustracijom, keramikom unutrašnjom arhitekturom i opremom knjiga.
- 125 godina od rođenja Zore Petrović
Zora Petrović (Dobrica, Banat, 1894 - Beograd, 1962) je bila profesor na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu i član Srpske Akademije nauka i umetnosti. Slikarstvo je učila na Umetničko-zanatskoj školi u Beogradu, studirala na Akademiji u Budimpešti a 1920. godine diplomirala na Umetničkoj školi. Usavršavala se u Parizu gde je i kraće vreme provela u ateljeu Andre Lota. Bila je član grupa "Oblik", "Dvanaestorica", "Samostalni" i umetničkog društva "Lola".
- 125 godina od rođenja Ivana Radovića
Ivan Radović (Vršac, 1894 - Beograd, 1973) je bio profesor u Umetničkoj školi u Beogradu i član Srpske Akademije nauka i umetnosti. Studirao je na Umetničkoj akademiji u Budimpešti i bio je član grupa "Oblik" i "Dvanaestorica".
- 125 godina od rođenja Rista Stijovića
Risto Stijović (Crna Gora, 1894 - Beograd, 1974) je bio poznati jugoslovenski vajar, autor brojnih skulptura kako malog formata tako i javnih spomeničkih skulptura. Bio je član mnogih umetničkih udruženja i redovni član Srpske Akademije nauke i umetnosti.
- 150 godina od rođenja Anrija Matisa
Anri Matis (Kato Kambrezi, 1869-1954, Nica) je bio francuski slikar, grafičar, vajar i dekorater. U Parizu je završio studije prava, radio je kao sudski administrator u gradiću Kato Kambrezi, ali je ubrzo otišao u Pariz na studije umetnosti. Prvu samostalnu izložbu je imao 1904. godine, a svetski ugled stiče u Nemačkoj, Americi i Rusiji. Najviše je slikao mrtvu prirodu, aranžirano cveće i voće. Najpoznatija njegova slika bila je "Ples" u kojoj dolaze do izražaja bitna svojstva Matisovog opusa, plošni tretman, zatvorene obojene površine bez tonskih prelaza i izrazit smisao za pokret i krivulju što se postepeno preobražava u arabesku. Njegov uticaj na slikarstvo u Evropi, kao i na svetsko slikarstvo je bio veliki. Privlačio ga je i rad u plastici, litografiji i keramici.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka obeležiće se godišnjice rođenja, život i delo sledećih znamenitih ličnosti Srbije:
- 150 godina od rođenja Slobodana Jovanovića
Slobodan Jovanović (Novi Sad, 1869 - London, 1958) je bio srpski književnik, pravnik, istoričar, političar, predsednik Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije u Londonu, profesor, rektor i dekan Balkanskog univerziteta, predsednik Srpske kraljevske akademije. Tokom oba Balkanska rata 1912. i 1913. godine je bio šef Pres biroa pri vrhovnoj komandi Srpske vojske i radio je kao ekspert na Konferenciji mira u Parizu. Objavio je sabrana dela u sedamnaest tomova, studiju pod nazivom "Naše ustavno pravo", knjigu "Ustavno pravo", studiju "Utemeljenje građanskog zakonodavstva i ustavnosti", knjigu "Ustavobranitelji i njihova dela" i dr. Bio je predsednik Srpskog kulturnog kluba, objavio je monografiju "O Gledstonu", "Primeri iz političke sociologije - Engleska, Francuska, Nemačka 1815-1914", "O američkom federalizmu".
- 150 godina od rođenja Miloja Vasića
Miloje Vasić (Veliko Gradište, 1869 - Beograd, 1956) je bio prvi srpski arheolog i muzeolog, profesor Univerziteta i akademik. Studirao je arheologiju od 1896. do 1899. godine u Berlinu i Minhenu, a u Srbiji je i pre i posle Drugog svetskog rata predavao na Filozofskom fakultetu. Arheološka istraživanja je započeo 1908. godine, a neka je radio uz podršku Ruskog carskog arheološkog instituta u Carigradu. Napisao je monografiju "Preistoriska Vinča" u četiri toma, objavio je preko 200 naučnih radova i smatra se ocem moderne srpske arheologije i jednim od najistaknutijih srpskih predstavnika humanističkih nauka. Na osnovu iskopavanja praistorijskog lokaliteta u Vinči, došao je do zaključka da podunavska kultura potiče iz Sredozemlja i prednje Azije, a ne iz nordijskih zemalja. Redovan član Srpske akademije nauka i umetnosti je postao 1952. godine.
- 125 godina od rođenja Aleksandra Deroka
Aleksandar Deroko (Beograd, 1894 - Beograd, 1988) je bio srpski arhitekta i istoričar arhitekture. Tehnički fakultet je završio u Beogradu. U ratu je učestvovao kao jedan od 1300 kaplara i bio je jedan od prvih srpskih ratnih pilota. Posle završetka rata nastavio je studije arhitekture i umetnosti u Rimu, Pragu, Brnu i Beogradu, gde je 1926. godine i diplomirao. Bio je stipendista francuske vlade, a početkom tridesetih godina je predavao na Arhitektonskom i Filozofskom fakultetu. Član Srpske akademije nauka i umetnosti je postao 1956. godine i tokom života je primio više odlikovanja i priznanja kao što su Albanska spomenica, Sedmojulska nagrada, Oktobarska nagrada Beograda i dr. Proučavao je srednjovekovnu srpsku monumentalnu arhitekturu i narodnu arhitekturu na prostoru SFRJ i ostavio dela: "Narodno neimarstvo", "Srednjovekovni gradovi u Srbiji, Makedoniji i Crnoj Gori, kao i knjige sećanja kao što su: "I ondak je letio jeroplan nad Beogradom" i "Mangupluci oko Kalimegdana". Od arhitektonskih projekata su mu najpoznatiji: Hram Svetog Save u Beogradu koji je radio zajedno sa Nikolom Nestorovićem, zgrada Bogoslovskog fakulteta u Beogradu koju je radio sa Petrom Agnostićem, kao i kuća pukovnika Elezovića u Njegoševoj ulici u Beogradu.
26. 75 godina nedeljnog lista "Jedinstvo"
Nedeljni list "Jedinstvo" je jedan od najstarijih listova na srpskom jeziku, najveća hronika događaja i dešavanja u Autonomnoj pokrajini Kosovo i Metohija. Pokrenut je u Prizrenu kao glasilo Oblasnog odbora Narodnog fronta autonomne 75 godina nedeljnog lista "Jedinstvo";
Kosovsko-Metohijske oblasti. Prvi broj je izašao 25. decembra 1944. godine. Nedeljni list "Jedinstvo" je oko sebe okupljao srpske kulturne stvaraoce, pisce, književne kritičare, slikare, likovne umetnike iz Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija. U okviru lista od 1961. godine izlazi list "Stremljenja". Iz te aktivnosti nastaje i Izdavačka delatnost lista koja je krajem osamdesetih godina nazvana "Grigorije Božović", a 1978. godine pokrenut je i časopis za nauku i društvena pitanja "Obeležja". Danas list "Jedinstvo", nastavlja da izlazi nedeljno, a časopis "Stremljenja" četiri puta godišnje. Očuvana je izdavačka delatnost knjiga kao i tradicionalni Susreti pisaca "Lazar Vučković", na kojima se i dodeljuju nagrade u čast Lazara Vučkovića, poznatog novinara i pesnika sa ovih prostora.
Izdavanjem ove serije prigodnih poštanskih maraka i vrednosnica obeležiće se krsna slava. Krsna slava je srpski, narodno-crkveni običaj i posle Božića najvažniji porodični praznik koji je uvek povezan sa danom određenog pravoslavnog svetitelja. Krsna slava je isključivo srpski običaj, a sadržinu slavskog obreda predstavlja molitva za osvećenje slavskog kolača, žita i vina.
II MOTIVI REDOVNIH IZDANJA POŠTANSKIH MARAKA I VREDNOSNICA
Nikola Tesla (1856-1943) jedan od najpoznatijih svetskih pronalazača i naučnika u oblasti fizike, autor je više od 700 patenata, registrovanih u 25 zemalja, od čega samo iz oblasti elektrotehnike 112. Jedini je srpski naučnik po kome je nazvana jedna međunarodna jedinica mere i to za gustinu magnetnog fluksa - "T" (tesla).
Mihajlo Pupin (1854-1935) srpski naučnik, fizičar, pronalazač, profesor na Univerzitetu Kolumbija, nosilac jugoslovenskog odlikovanja Beli orao Prvog reda, nagrađen Pulicerovom nagradom za autobiografsko delo. Dobitnik je mnogih naučnih nagrada i priznanja, bio je član Američke akademije nauka, Srpske kraljevske akademije i počasni doktor 18 univerziteta.
Milutin Milanković (1879-1958) je bio srpski matematičar, astronom, klimatolog, geofizičar, građevinski inženjer, doktor tehničkih nauka, osnivač katedere za nebesku mehaniku na Beogradskom univerzitetu i svetski uvažavan naučnik, poznat po teoriji ledenih doba koja povezuje varijacije zemljine orbite i dugoročne klimatske promene. Smatra se osnivačem matematičke klime i klimatskog modeliranja. Njegovo kapitalno delo je "Kanon osunčavanja i njegova primena na problem ledenih doba". Milanković je bio i istoričar nauke, hroničar naučnih zbivanja. Jedan krater na Mesecu, kao i na Marsu, zove se njegovim imenom. Evropsko geofizičko društvo je njemu u čast ustanovilo nagradu "Milutin Milanković", koju od 2003. godine dodeljuje Evropska unija geonauke. Milutin Milanković je bio predsednik Srpske akademije nauke i umetnosti i najcitiraniji naučnik svih vremena.
Manastir Žiča je srpski srednjovekovni manastir iz prve polovine XIII veka, koji se nalazi u blizini Kraljeva i pripada Eparhiji žičkoj Srpske pravoslavne crkve. Podigao ju je prvi kralj Srbije iz dinastije Nemanjića, Stefan Nemanjić, od 1206. do 1221. godine, a značajnu ulogu u njenom podizanju je imao i njegov brat, Sveti Sava. Posle sticanja crkvene samostalnosti 1219. godine u Žiči je bilo sedište autokefalne srpske arhiepiskopije. Glavna manastirska crkva, podignuta u Raškom stilu, posvećena Vaznesenju Hristovom, bila je uzor graditeljstva tog doba. Manastir Žiča je 1979. godine proglašen za spomenik kulture od izuzetnog značaja i nalazi se pod zaštitom Republike Srbije.
5. BEZBEDNOST DECE NA INTERNETU
Bezbednost dece na Inernetu podrazumeva fizičku, psihičku i moralnu bezbednost maloletnih lica tokom obavljanja svakodnevnih aktivnosti na Internetu (surfovanje, četovanje, korišćenje društveno-socijalnih mreža, onlajn igrice). Cilj je zaštititi decu od neprimerenih sadržaja, negativnih efekata korišćenja Interneta i podići nivo svesti i znanja o tome na koji način virtuelna stvarnost utiče na decu i dokle smeju da se upuštaju u digitalni svet, a da to bude bezbedno i bez posledica.
Debela koka, lavanda, kantarion i vodopija su lekovite i začinske biljke sa naših prostora koje pomažu u lečenju mnogih bolesti.