ODLUKAO UTVRĐIVANJU SELA GOSTUŠE KOD PIROTA ZA PROSTORNO KULTURNO-ISTORIJSKU CELINU("Sl. glasnik RS", br. 98/2018) |
1. Selo Gostuša kod Pirota utvrđuje se za prostorno kulturno-istorijsku celinu.
2. Selo Gostuša (u daljem tekstu prostorno kulturno-istorijska celina) nalazi se na teritoriji opštine Pirot, i obuhvata prostor i objekte na katastarskim parcelama: br. 4010, 4024, 4028, 4032, 4242, 4263, 4265, 4275, 4278, 4292, 4299, 4307, 4312, 4318, 4329/2, 4330, 4335/1, 4335/2, 4335/3, 4336, 4354, 4387, 4415, 4419, 4430, 4440, 4441, 4600, 4601, 4608, 4609, 4619, 4622, 4628, 4640, 4641, 4644, 4650, 4708, 4733, 4777, 4783, 4785/1, 4785/2, 4785/3, 4810, 4814, 4842, 4843, 4846, 4855, 5622, 5665, 5666, 6117, 6122, 6138, 6141, 6148, 6150, 6151, 6153, 6154, 6156 KO Gostuša, u državnoj svojini, br. 4643, 4429, 4626, 4303 KO Gostuša, u društvenoj svojini, br. 3368, 4011, 4012, 4013, 4014, 4015, 4016, 4017, 4018, 4019, 4020, 4021, 4022, 4023, 4025, 4026, 4027, 4029, 4030, 4031, 4033, 4034, 4035, 4036, 4037, 4077, 4094, 4095, 4096, 4097, 4098, 4099, 4100, 4113, 4114, 4115, 4116, 4117, 4119, 4120, 4121, 4122, 4123, 4145, 4205, 4207, 4225, 4232, 4234, 4236, 4243, 4244, 4245, 4246, 4247, 4248, 4249/1, 4249/2, 4250, 4251/1, 4251/2, 4252, 4253, 4254, 4255, 4256, 4257, 4258, 4259, 4260, 4261, 4262, 4264, 4266, 4267, 4268, 4269, 4270, 4271, 4272, 4273, 4274, 4276, 4277, 4279, 4280, 4281, 4282, 4283, 4284, 4285, 4286, 4287, 4288, 4289, 4290, 4291, 4293, 4294, 4295, 4296, 4297, 4298, 4300, 4301, 4302, 4304, 4305, 4306/1, 4306/2, 4308/1, 4308/2, 4309, 4310, 4311, 4313, 4314, 4315, 4316, 4317, 4319, 4320, 4321, 4322, 4323, 4324, 4325, 4326, 4327, 4328, 4329/1, 4331, 4332, 4333, 4334, 4337, 4338, 4339, 4340, 4347, 4350, 4352, 4355, 4357, 4359, 4362, 4363, 4364, 4365, 4377, 4378, 4379, 4380, 4381, 4382, 4383, 4389, 4391, 4392, 4396, 4398, 4402, 4403, 4405, 4407, 4408, 4411, 4413, 4416, 4417, 4418, 4420, 4421, 4422, 4423, 4424, 4425, 4426, 4427, 4428, 4431/2, 4432, 4438, 4445, 4448, 4449, 4450, 4452, 4454, 4456, 4610, 4611, 4612, 4613, 4614, 4615, 4616, 4617, 4618, 4620, 4621, 4623, 4624, 4625, 4627, 4629, 4630, 4631, 4632, 4633, 4634, 4635, 4636, 4637, 4638, 4639, 4642, 4645, 4646, 4647, 4648, 4649, 4702, 4704, 4705, 4706, 4707, 4709, 4710, 4726, 4728, 4729, 4730, 4734, 4735, 4736, 4737, 4738, 4739, 4743, 4749, 4753, 4754, 4755, 4756, 4757, 4758, 4759, 4760, 4762, 4763, 4764, 4784, 4786, 4787, 4788, 4789, 4790, 4791, 4792, 4793, 4794, 4795, 4796, 4797, 4798, 4799, 4800, 4801, 4802, 4803, 4809, 4811, 4844, 4845, 4863, 4866, 4873, 4874, 4879, 4942, 5515, 5519, 5525, 5526, 5538, 5539, 5540, 5542, 5544, 5619, 5620, 5623, 5660, 5661, 5662, 5663, 5664, 5667, 5668, 5669, 5670, 5671, KO Gostuša, u privatnoj svojini, broj 4442/2 KO Gostuša, u privatnoj i državnoj svojini.
Ukoliko ovom odlukom drugačije nije navedeno, sve katastarske parcele koje se navode u ovoj odluci nalaze se na teritoriji KO Gostuša.
Granica prostorno kulturno-istorijske celine pruža se duž spoljnih ivica katastarskih parcela br. 5665, 5667, 5671, preseca Gostušku reku na katastarskoj parceli broj 6117, preseca put na katastarskoj parceli broj 4777, pruža se spoljnim ivicama katastarske parcele br. 4764, 6148, 4729, 4726, 4728, 4730, preseca put na katastarskoj parceli br. 6148, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4749, 6148, 4733, 4736, 4739, 4743, 4777, 4709, 4710, 4702, 4756, 4650, 4645, 4644, 6117, 4035, 4036, 4037, preseca put na katastarskoj parceli broj 6141, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4077, 6151, 4094, 4096, 4097, 4098, 4099, 4100, 4113, 4114, 3368, pruža se duž spoljne ivice katastarske parcele broj 6151 i preseca je do katastarske parcele broj 4205, dalje se pruža njenim spoljnim ivicama, kao i spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4207, 4145, 4116, 4115, 4117, 4119, 4120, 4121, 4122, 4123, 4236, 4234, 4232, 4275, 4225, 4278, 4365, 4363, 4362, 6150, 4359, 4357, 4355, 4352, 4350, 4347, 4340, 4338, 4339, 4387, 4389, 4391, 4392, 4396, 4398, 4402, 4403, 4405, 4408, 4411, 4413, 4456, 4454, 4452, 4450, 4445, 4442/2, 4438, 4432, 6138, 4382, 4383, 4379, preseca put na katastarskoj parceli broj 6138 i pruža se njenom spoljnom ivicom do katastarske parcele broj 4622, na dalje se pruža spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4621, 4620, 4619, 4617, 4616, 4615, 4614, 4613, 4611, 4610, 4609, 4608, preseca reku na katastarskoj parceli broj 6122, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4601, 4600, 4846, 4855, 6153, preseca put na katastarskoj parceli broj 6153 i pruža se njenom spoljnom ivicom do katastarske parcele broj 6154, nastavlja njenom spoljnom ivicom, kao i spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4873, 4874, 4879, 4942, preseca put na katastarskim parcelama broj 6154 i pruža se njenom spoljnom ivicom do katastarske parcele broj 5515, nastavlja njenom spoljnom ivicom, kao i spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 5519, 5525, 5526, 5539, 5540, 5542, 5544, preseca put na katastarskoj parceli 6153, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 5620, 5619, 5623, pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 6153, do katastarske parcele broj 4866, nastavlja njenom spoljnom ivicom, kao i spoljnom ivicom katastarske parcele 4863, pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 6153, do katastarske parcele broj 4855, nastavlja njenom spoljnom ivicom, kao i spoljnim ivicama katastarskih parcela 4842, 4814, 6122, 4809, 4810, 4811, 6156, preseca je kod najjužnije tačke katastarske parcele broj 5665, gde se i zatvara.
Prostorno kulturno-istorijska celina nalazi se u blizini Zavojskog jezera u opštini Pirot. Zahvata površinu od 24 ha 11 a 76 m², orijentacije sever-jug, približne dužine oko 3 km, prosečne širine 300 m. Površina zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine iznosi 73 ha 65 a 94 m².
Prostorno kulturno-istorjska celina je jedno od retkih očuvanih, staroplaninskih sela u kome živi oko 80 stanovnika.
Stanovništvo je uglavnom starosedelačko, torlačko. Među njima ima i potomaka Crnovunaca - Karakačana stočara iz Epira, nazvanim tako po crnim ovcama koje su gajili.
Zbijenog je tipa, sa preko 260 stambenih i privrednih objekata, od kojih je 200 autentičnih. O njenoj starosti svedoče prvi pisani podaci s kraja 15. i tokom 16. veka.
Nadaleko poznati lokalni graditelji, stvorili su ovde vredna dela s kraja 19. i početka 20. veka, savršeno uklopljena u prirodni ambijent.
Zgrade su uglavnom na levoj obali reke i to u nizu, od Donjeg kraja (mahale) prema Gornjem uz brdo, tako da je naselje prilično izduženog oblika.
Put kroz selo je zemljan, posut sitnim kamenom. U centru je crkva Sv. Jovana Krstitelja, sa upisanom 1867. godinom. Od javnih objekata u selu postoje: škola iz 1930. godine, zgrada nekadašnje zadruge iz 1928. godine, više mostova od kojih su najupečatljivija dva kamena i tri česme (Gornjokrajska, na Petrijin zid, Stojinska).
Od preko četrdeset vodenica, koliko ih je bilo u prošlosti, ostalo je pet. Danas je samo jedna u funkciji. Sve su jednodelne, od kamena u suhozidu, kamenom pokrivene. Pored ovih pet vodenica očuvana je i vunovlačara sa kompletnim mehanizmom za vunovlačanje.
Dvorišta su najčešće na kosom terenu, nepravilnog oblika, popločana kamenom. Sa donje - zapadne strane puta su ograde od kamena u suhozidu, sa drvenim natkrivenim kapijama. Ograde prate liniju ulice, tako da su često na uglovima zaobljene. Sa gornje strane puta ulaz je kroz sajvan - prolaz sa velikom drvenom kapijom u sklopu kuće, što je jedan od najzanimljivijih detalja ovdašnjeg nasleđa.
Pomoćne zgrade su: iža-objekat sa ognjištem i vurnjom - zidanom peći (šezdesetih godina su neki domaćini ognjišta i vurnje preselili iz kuća u dvorišta, gde su podigli zasebne, kamene, jednodelne zgradice), ambar, koš, ređe štala. Građene su od istog materijala kao i kuće, pod istim krovom sa kućom ili zasebno.
U središnjem delu dvorišta je bašta sa cvećem i drvo lipe, kruške, oraha.
Kuće su podignute nad podrumom od kamena u suhozidu. Stambeni deo je građen u bondručnoj konstrukciji sa ispunom od pletera ili kovanice, osim severnog zida koji je od kamena omalterisan blatnim malterom. Najčešće su postavljene bočnom stranom prema ulici, na kosini, tako da su sa jedne strane prizemne, a sa druge spratne - izrazito visoke, sa sajvanom. Većih su dimenzija, osnova pravougaonih, u G, ili u P.
Tremovi (kreveti, ćoške) su različito postavljeni, uglavnom sa arhitravnom gredom, dok je manji broj ukrašen lažnim lucima. Najstarije kuće su dvodelne, postavljene upravno na kosinu, tako da je iža na zemlji, a soba nad podrumom.
Krovovi su dvovodni, trovodni, četvorovodni i viševodni, pokriveni kamenim pločama. Vrlo karakterističnu i složenu krovnu konstrukciju čini mnoštvo greda, od kojih su specifične tavanjače, produžene do linije ivica strehe, kako bi zajedno sa poklopnicama čeonim krovnim gredama i kapcima gredama koje su neposredno uz poklopnice (javljaju se samo na krovovima pokrivenih kamenom), nosile ovaj težak kameni pokrivač. Dimnjaci su tipa komina (od pletera i blatnog maltera), takođe pokriveni kamenim pločama.
Autentičan unutrašnji prostor čine: zemljani podovi, tavanice od valjaka ili dasaka, vrata na naspramnim stranama, drvene ključanke, iža sa otvorenim ognjištem i vurnjom, drvene klupe, stolice i stolovi, rafovi - police, naćvari, rezbareni kovčezi za nošnju. Danas su ognjišta samo povremeno u funkciji.
Selo ima dva groblja i to u Donjem kraju na mestu zvanom Prošište i Reka i u Gornjem kraju na mestu zvanom Rt, potes Dušćenice.
Među starijim spomenicima - krstovima, kojih je oko dvadesetak, razlikuju se dva tipa: sa lepezastim uokvirenim kracima i slobodnih ivica (bez okvira).
Najstariji datovan krst, na groblju u Donjem kraju, je iz 1898. godine, dok je u Gornjem kraju iz 1832. godine. Oba tipa bila su u upotrebi i u prvoj polovini 20. veka (1910. 1912.).
Atar okružuje i veći broj kamenih krstova - zapisa: Sv. Ćirik (kameni krst) u Krajištu, Sv. Pantelej (kameni krst i mirosan jablan) u Srbenici, Sv. Jeremija (kameni krst i dva cera) u Dubraviču, Sv. Petka u Dubraviču (kameni krst i hrast), Blađi petak i Sv. Ilija (kameni krstovi) u Kalimanu, Tomin grob (kameni krst Mali spasovdan i tri kruške) u Rsinom Delu, Sv. Ilija (krst) u Sirmanici.
Pojate, mesta gde i danas čuvaju ovce, su na brežuljcima koji se vide iz samog sela. Ataru sela pripada veći broj grupisanih pojata, gde čuvaju stoku i to uglavnom ovce i krave. U prošlosti su svi domaćini pored kuće u selu imali i pojatu u ataru, sa kolibom, štalom, plevnjom torom.
Zonom zaštite su obuhvaćene grupacije pojata na lokacijama: Dubravič, Srbenica, Ponor i Korne.
U okviru prostorno kulturno-istorijske celine izdvojene su tri grupacije objekata:
1) Objekti na katastarskim parcelama br. 4077, 4036, objekat broj 2, 4250 - objekat broj 2, 4250 - objekat broj 1, 4033 - objekat broj 2, 4033 - objekat broj 1, 4030, 4252 - objekat broj 2, 4256, 4251/2 - objekat broj 1, 4031 - objekti br. 1, 2, 3, 4031 - objekat broj 4, 4029 - objekat broj 1, 4029 - objekat broj 2, 4027 - kapija, 4027 - objekat broj 1, 4027 - objekat broj 2, 4020, 4021, 4019 - objekat broj 1, 4259, 4261, 4062, 4014 - objekat broj 1, 4014 - objekat broj 2, 6141 - česma, 4270 - objekat broj 1, 4271, 4272 - objekat broj 3, 4276, 4277, 4225, 4279, 4013, 4012, 4011, 4015 - vodenica, 4281 - objekat broj 1, 4280 - kapija, 4280 - objekat broj 1, 4280 - objekat broj 2, 4292 - kameni most, 4278 - spomen česma, 4308/2 - objekat broj 2, 4309, 4310, 4364 - objekat broj 1, 4363 - objekat broj 2, 4362, 4359 - objekat broj 2, 4357, 4355, 4314, 4311, 4352, 4322, 4350 - objekat broj 4, 4350 - objekat broj 3, 4350 - objekat broj 1, 4325 - kapija, 4350 - objekat broj 1, 4326 - objekat broj 1, 4326 - pomoćni objekat, 4327 - objekat broj 1, 4327 - kapija, 4328 - kapija, 4328 - objekat broj 2, 4328 - objekat broj 3, 4328 - objekat broj 1, 4328 - objekat broj 4, 4329/1 - objekat broj 1, 4398 - objekat broj 1, 4398 - objekat broj 2, 4396 - objekat broj 1, 4398, 4399, 4403, 4418 - vodenica, 4417 - vodenica, 4416 - vunovlačara, 4405 - objekat broj 1, 4408 - objekat broj 2, 4413 - objekat broj 1, 4413 - objekat broj 2, 4427, 4426, 4456 - objekat broj 3, 4456 - objekat broj 4, 4456 - objekat broj 2, 4454 - objekat broj 2, 4454 - objekat broj 1, 4452, 4450 - objekat broj 1, 4649 - objekat broj 2, 4645 - objekat broj 2, 4645 - objekat broj 1, 4644 - hidroelektrana, 4448, 4445, 4431/2, 4432 - objekat broj 2, 4433, 4625 - objekat broj 1, 4625 - objekat broj 3, 4622 - škola, 4627 - objekat broj 2, 4624 - objekat broj 1, 4624 - objekat broj 2, 4639 - objekat broj 3, 4639 - objekat broj 2, 4630 - objekat broj 1, 4632 - objekat broj 1, 4632 - objekat broj 2, 4621, 4620, 4617 - objekat broj 2, 4615, 6122 - kameni most, 4799, 4797, 4790, 4794 - objekat broj 2, 4791 - objekat broj 2, 4792 - objekat broj 3, 4792 - objekat broj 2, 4787, 4786 - objekat broj 2, 4736 - objekat broj 1, 4736 - objekat broj 2, 4737 - objekat broj 2, 4737 - objekat broj 1, 4764 - objekat broj 1, 4764 - objekat broj 2, 5668, 4739 - objekat broj 2, 4755, 4753, 4707, 4709, 4702 - objekat broj 2, 4702 - objekat broj 1, 4702 - kapija, 6117 - drveni most, 4734, 4729, 4730, 4728, 4094, 4123 - objekat broj 1, 4096 - objekat broj 2, 4097, 4122 - objekat broj 1, 4119 - objekat broj 1, 4100 - objekat broj 1, 4100 - objekat broj 2, 4117, 4113, 4115, 4114 - objekat br. 1 i 2, 3368 - objekat broj 1, 3368 - objekat broj 2, 3368 - objekat br. 3 i 4, 4116 - objekat broj 1, 4145, 4207 - objekat broj 1, 4205 - objekat br. 1, 2, 3, 4381, 4383, 4380, 4377, 4378, 4379, 4484, 4914, 4866 - objekat broj 2, 4866 - objekat broj 1, 5544, 5538, 5526 - objekat broj 2, 5526 - objekat broj 1, 5874 - objekat broj 2, 5874 - objekat broj 1, 5525 - objekat broj 1, 4879, 5623 - objekat broj 2, 5619 - objekat broj 1, 5619 - objekat broj 2, 5619 - objekat broj 3, 5547 - objekat broj 1, 5594, 5547 - objekat broj 2, 5548 - objekat broj 1, 5548 - objekat broj 2, 5521, 5496, 5492 - objekat broj 1, 5484 - objekat broj 2, 5484 - objekat broj 1, 5484 - objekat broj 3, 5610, 5745 - objekat br. 1, 2, 3, 5746 - objekat broj 2, 5746 - objekat broj 3, 5738, KO Gostuša)
2) Objekti na katastarskim parcelama broj 4036 - objekat broj 2, 4249/1, 4248, 4252 - objekat broj 1, 4251/1, 4251/2 - objekat broj 2, 4255 - objekat broj 1, 4017, 4016 - objekat broj 1, 4268, 4272 - objekat broj 2, 4284, 4288, 4291 - objekat broj 1, 4290, 4308/2 - objekat broj 1, 4315, 4322 - objekat broj 1, 4352 - objekat broj 3, 4352 - objekat broj 1, 4323 - objekat broj 1, 4323 i 4324, 4340 - objekat broj 1, 4391, 4392, 4396 - objekat broj 2, 4408, 4411, 4456 - objekat broj 1, 4428, 4449, 4429 - zadružni dom, 4627 - objekat broj 1, 4629 - objekat broj 1, 4638, 4631 - objekat broj 1, 4631 - objekat broj 2, 4618, 4617 - objekat broj 1, 4613 i 4614, 4611 - objekat broj 1, 4613 - objekat broj 2, 4649 - objekat broj 1, 4801 - objekat broj 1, 4789 - crkva, 4792 - objekat broj 1, 4792 - objekat broj 4, 4786 - objekat broj 1, 6122 - AB most, 4811, 6117, 4738, 4739 - objekat broj 1, 4747, 4702 - objekat broj 3, 4749 - objekat broj 2, 4232, 4436, 5623 - objekti br. 1, 3, 4, 5, KO Gostuša)
3) Objekti na katastarskim parcelama broj 4077 - objekat broj 2, 4035, 4018, 4255 - objekat broj 2, 4023, 4022, 4016 - objekat broj 2, 4264, 4265, 4270 - objekat broj 2, 4272 - objekat broj 1, 4283, 4286 - objekat broj 2, 4286 - objekat broj 1, 4287, 4006 - vodenica, 4364 - objekat broj 2, 4363 - objekat broj 1, 4359 - objekat broj 1, 4313, 4303, 4350 - objekat broj 2, 4347, 4330, 4334, 4645 - objekat broj 3, 4647, 4648, 4442/2 - objekat broj 1, 4438, 4625 - objekat broj 2, 4626, 4623, 4639 - objekat broj 1, 4630 - objekat broj 2, 4633, 4637, 4611 - objekat broj 2, 4010, 4802 - objekat broj 1, 4789 - objekat broj 2, 4794 - objekat broj 1, 4791 - objekat broj 1, 4788, 4762, 4743, 4747, 4756, 4710, 4726, 4749, 4232, 4236, 4095, 4096, 4122 i 4123 - objekat broj 2, 4121, 4120, 4344, 4220, 4849, 4590, 4907, 4941, 4863, 539 i 5540, 5515, 5492 - objekat broj 2, KO Gostuša)
4) Objekti na katastarskim parcelama br. 4285, 6117, 4282, 4359, 4406, 4440 i 4441, 4442/2, 4432 - objekat broj 1, 4784, 4754 - objekat broj 1, KO Gostuša)
Ova prostorno kulturno-istorijska celina predstavlja jedan od retkih, solidno očuvanih ruralnih kompleksa na prostoru južne i istočne Srbije. Pripada staroplaninskom poluzbijenom tipu sela. Objekte karakterišu: tradicionalni način gradnje, pretežno kamenom, visoki podzidovi sa sajvanima - polazima i izuzetno upečatljivi krovovi pokriveni kamenim pločama. U neposrednom okruženju su pojate - sezonska stočarska naselja, od kojih je veći broj i danas u funkciji.
Pored očuvanih ambijentalnih karakteristika samog kompleksa veoma je značajan i njegov položaj u okviru šireg ambijenta Stare planine, koja je zbog svojih karakteristika proglašena za Park prirode 1. kategorije.
3. Zaštićena okolina prostorno kulturno-istorijske celine obuhvata prostor i objekte na sledećim katastarskim parcelama: br. 3420, 3752, 3991, 3998, 4008, 4009, 4038, 4039, 4046, 4048, 4062, 4074, 4076, 4085, 4087, 4102, 4124, 4366, 4367, 4370, 4436, 4596, 4597, 4600, 4650, 4651, 4653, 4712, 4725, 4731, 4740, 4742, 4765, 4766, 4777, 4781, 4813, 4815, 4841, 4897, 4898, 4902, 4903, 5501, 5601, 5607, 5608, 5659, 6117, 6122, 6121, 6139, 6140, 6141, 6145, 6151, 6153, KO Gostuša, u državnoj svojini, br. 3366, 3367, 3393, 3394, 3421, 3422, 3423, 3999, 4000, 4001, 4002, 4003, 4004, 4005, 4006, 4007, 4047, 4049, 4050, 4051, 4052, 4053, 4054, 4055, 4056, 4057, 4058, 4059, 4060, 4061, 4063, 4064, 4065, 4066, 4067, 4068, 4069, 4070, 4071, 4072, 4073, 4075, 4078, 4079, 4080, 4081, 4082, 4083, 4084, 4086, 4088, 4089, 4090, 4091, 4092, 4093/1, 4093/2, 4101, 4103, 4104, 4110, 4111, 4112, 4118, 4125, 4126, 4127, 4128, 4129, 4130, 4131, 4132, 4134, 4135, 4136, 4137, 4138, 4139, 4140, 4141, 4142, 4144, 4146, 4147, 4148, 4149, 4150, 4201, 4202, 4203, 4204, 4206, 4208, 4209, 4217, 4218, 4219, 4220, 4221, 4222, 4223, 4224, 4226, 4227, 4228, 4229, 4230, 4231, 4233, 4235, 4237, 4238, 4239, 4240, 4241, 4341, 4342, 4343, 4344, 4345, 4346, 4348, 4349, 4351, 4353, 4356, 4358, 4360, 4361, 4368, 4369, 4371, 4372, 4375, 4376, 4384, 4385, 4386, 4388, 4390, 4393, 4394, 4395, 4397, 4399, 4400, 4401, 4404, 4406, 4409, 4410, 4412, 4414, 4433, 4434, 4435, 4439, 4443, 4444, 4446, 4447, 4451, 4453, 4455, 4457, 4458, 4459, 4460, 4461, 4462, 4463, 4467, 4468, 4469, 4475, 4476, 4477, 4479,4483, 4484, 4485, 4488, 4589, 4590, 4598, 4599, 4602, 4603, 4604, 4605, 4606, 4607, 4652, 4654, 4655, 4656, 4657, 4658, 4659, 4698, 4701, 4703, 4711, 4713, 4714, 4727, 4732, 4741, 4744, 4745, 4746, 4747, 4748, 4750, 4751, 4752, 4767, 4778, 4779, 4780, 4782, 4804, 4805, 4806, 4807, 4808, 4812, 4847, 4848, 4849, 4850, 4851, 4852, 4853, 4854, 4856, 4857, 4858, 4859, 4860, 4861, 4862, 4864, 4865, 4867, 4871, 4872, 4875, 4878, 4880, 4881, 4890, 4891, 4892, 4893, 4894, 4895, 4896, 4899, 4900, 4901, 4907, 4912, 4913, 4914, 4943, 5484, 5492, 5493, 5496, 5500, 5520, 5521, 5522, 5523, 5524, 5527, 5528, 5529, 5530, 5531, 5532, 5533/1, 5533/2, 5534, 5535, 5536, 5537, 5541, 5543, 5545, 5546, 5547, 5548, 5549, 5550, 5551, 5552, 5594, 5595, 5597, 5602, 5603, 5604, 5605, 5606, 5609, 5610, 5612, 5613, 5614, 5621, 5624, 5625, 5631, 5658, 5672, 5673, 5675, 5733, 5734, 5735, 5736, 5737, 5738, 5739, 5742, 5743, 5744, 5745, 5746, 5747 KO Gostuša, u privatnoj svojini.
Granica zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine pruža se duž spoljnih ivica katastarskih parcela br. 5673, 5675, preseca Gostušku reku na katastarskoj parceli broj 6117, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4777, 4767, 3752, 4725, preseca put na katastarskoj parceli broj 6148, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4749, 4714, 4701, 4698, preseca potok na katastarskoj parceli broj 6121, pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 4659, preseca put na katastarskoj parceli broj 4650, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 3998, 3991, 6145, preseca ga i pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 3420, preseca Gostušku reku na katastarskoj parceli 6117, pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 4039, preseca put na katastarskoj parceli broj 6141, pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 4046, preseca put na katastarskoj parceli broj 6140, pruža se spoljnim ivicama katastarske parcele br. 4104, 4103, 4102, 3393, preseca put na katastarskoj parceli broj 6139, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 3367, 3366, 6151, 4146, 4148, 4149, 4150, preseca katastarsku parcelu broj 6151, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4201, 4202, 4203, 4204, 4209, 4208, 4144, 4142, 4141, 4140, 4135, 4134,4136, 4130, 4484, 4483, 4488, 4370, 4383, 4375, preseca put na katastarskoj parceli broj 6138, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4477, 4476, 4475, 4469, 4468, preseca katastarsku parcelu broj 4479, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4463, 4461, 4460, 6138, 4622, 4621, 4620, 4619, 4617, 4616, 4615, 4614, 4613, 4611, 4610, 4609, 4608, 4607, 4606, 4605, 4603, 4602, preseca potok na katastarskoj parceli broj 6122, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4601, 4599, 4598, 4597, 4596, 4600, 4590, 4589, preseca katastarsku parcelu br. 6153, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4907, 6153, 4912, 4913, 4914, preseca put na katastarskoj parceli 6153, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 4890, 4867, 4871, 4875, 4881, 4879, 4880, 4943, 4942, preseca put na katastarskoj parceli br. 6154 i pruža se njenom spoljnom ivicom do katastarske parcele broj 5515, nastavlja njenom spoljnom ivicom, kao i spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 5519, 5520, pruža se spoljnom ivicom katastarske parcele broj 5501 i preseca je kod najsevernije tačke katastarske parcele broj 5484, pruža se njenom spoljnom ivicom, kao i spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 5492, 5493, 5496, 5501, 5500, preseca katastarsku parcelu broj 6153, pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela br. 5551, 5552, 5594, 5595, 5597, 5601, 5602, 5744, 5746, 5747, 5733, 5734, 5735, 5739, 5603, 5606, 5607, 5612, 5614, 5619, 5621, 5631, 5625, 4864, 4862, 4859, 4841, 4813, 4815, 5658, 5659, preseca katastarsku parcelu broj 6156, pruža se do najjužnije tačke katastarske parcele broj 5673, gde se i zatvara.
4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite prostorno kulturno-istorijske celine:
A) Opšte mere zaštite:
1) u prostoru prostorno kulturno-istorijske celine primenjuju se metodološki postupci konzervatorske prakse: istraživanje, topografija, konzervacija, restauracija, sanacija, revitalizacija i rehabilitacija;
2) očuvanje autentičnosti ambijenta, sa svim prirodnim karakteristikama i specifičnostima;
3) očuvanje autentičnih krovnih pokrivača - kamenih ploča;
4) očuvanje zatečene graditeljske strukture naselja;
5) očuvanje, restauracija, sanacija ili rekonstrukcija izvornog izgleda, konstruktivnog sklopa, volumena, stilskih karakteristika, dekorativnih elemenata i kolorita objekata koji imaju graditeljsku, etnološku, istorijsku, tehnološku ili ambijentalnu vrednost;
6) objekti unutar celine mogu imati izvornu namenu ili biti prenamenovani za potrebe stanovanja, proizvodnje - stočarstva i zemljoradnje, turizma, kulture, obrazovanja, poslovanja, rekreacije i drugih delatnosti koje ne narušavaju vrednosti prostorne kulturno-istorijske celine;
7) ne dozvoljava se korišćenje prostora za sadržaje koji svojim osnovnim ili pratećim funkcijama mogu ugroziti ili degradirati celinu kao što su deponije, stovarišta, skladišta, trgovinski centri, benzinske i gasne stanice, industrijska proizvodnja ili poslovanje koje ugrožava integritet kulturnog dobra i slično;
8) zabrana gradnje ili postavljanje objekata trajnog ili privremenog karaktera, koji svojom arhitekturom, gabaritom ili visinom mogu ugroziti ambijentalne vrednosti celine;
9) nove objekte uskladiti sa karakterom ambijenta i vrednostima urbanog i arhitektonskog nasleđa u pogledu dimenzija, dispozicije, proporcije, tipa gradnje i oblikovanja;
10) izmeštanje ili uklanjanje objekata koji ne odgovaraju funkcionalnim potrebama i narušavaju kulturno-istorijske ili estetske vrednosti prostorne kulturno-istorijske celine;
11) sve elemente infrastrukture, nivelacije i regulacije prostora izvoditi u skladu sa posebnim uslovima službe zaštite nepokretnih kulturnih dobara;
12) urbanističko, komunalno i hortikulturalno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje javnih prostora;
13) stalna promocija spomeničkih, arhitektonskih, etnoloških i upotrebnih vrednosti nepokretnog kulturnog dobra;
14) obeležavanje prostorno kulturno-istorijske celine na odgovarajući način;
15) istraživanje i ispitivanje u cilju utvrđivanja i praćenja zagađenosti životne sredine (zemlje, vode i materijala);
16) dozvoljava se promena valorizacije objekata u okviru celine u slučaju novih saznanja stečenih daljim detaljnijim istraživanjima;
B) Posebne mere zaštite
Za objekte na katastarskim parcelama br. 4077, 4036, objekat broj 2, 4250 - objekat broj 2, 4250 - objekat broj 1, 4033 - objekat broj 2, 4033 - objekat broj 1, 4030, 4252 - objekat broj 2, 4256, 4251/2 - objekat broj 1, 4031 - objekti br. 1, 2, 3, 4031 - objekat broj 4, 4029 - objekat broj 1, 4029 - objekat broj 2, 4027 - kapija, 4027 - objekat broj 1, 4027 - objekat broj 2, 4020, 4021, 4019 - objekat broj 1, 4259, 4261, 4062, 4014 - objekat broj 1, 4014 - objekat broj 2, 6141 - česma, 4270 - objekat broj 1, 4271, 4272 - objekat broj 3, 4276, 4277, 4225, 4279, 4013, 4012, 4011, 4015 - vodenica, 4281 - objekat broj 1, 4280 - kapija, 4280 - objekat broj 1, 4280 - objekat broj 2, 4292 - kameni most, 4278 - spomen česma, 4308/2 - objekat broj 2, 4309, 4310, 4364 - objekat broj 1, 4363 - objekat broj 2, 4362, 4359 - objekat broj 2, 4357, 4355, 4314, 4311, 4352, 4322, 4350 - objekat broj 4, 4350 - objekat broj 3, 4350 - objekat broj 1, 4325 - kapija, 4350 - objekat broj 1, 4326 - objekat broj 1, 4326 - pomoćni objekat, 4327 - objekat broj 1, 4327 - kapija, 4328 - kapija, 4328 - objekat broj 2, 4328 - objekat broj 3, 4328 - objekat broj 1, 4328 - objekat broj 4, 4329/1 - obj. broj 1, 4398 - objekat broj 1, 4398 - objekat broj 2, 4396 - objekat broj 1, 4398, 4399, 4403, 4418 - vodenica, 4417 - vodenica, 4416 - vunovlačara, 4405 - objekat broj 1, 4408 - objekat broj 2, 4413 - objekat broj 1, 4413 - objekat broj 2, 4427, 4426, 4456 - objekat broj 3, 4456 - objekat broj 4, 4456 - objekat broj 2, 4454 - objekat broj 2, 4454 - objekat broj 1, 4452, 4450 - objekat broj 1, 4649 - objekat broj 2, 4645 - objekat broj 2, 4645 - objekat broj 1, 4644 - hidroelektrana, 4448, 4445, 4431/2, 4432 - objekat broj 2, 4433, 4625 - objekat broj 1, 4625 - objekat broj 3, 4622 - škola, 4627 - objekat broj 2, 4624 - objekat broj 1, 4624 - objekat broj 2, 4639 - objekat broj 3, 4639 - objekat broj 2, 4630 - objekat broj 1, 4632 - objekat broj 1, 4632 - objekat broj 2, 4621, 4620, 4617 - objekat broj 2, 4615, 6122 - kameni most, 4799, 4797, 4790, 4794 - objekat broj 2, 4791 - objekat broj 2, 4792 - objekat broj 3, 4792 - objekat broj 2, 4787, 4786 - objekat broj 2, 4736 - objekat broj 1, 4736 - objekat broj 2, 4737 - objekat broj 2, 4737 - objekat broj 1, 4764 - objekat broj 1, 4764 - objekat broj 2, 5668, 4739 - objekat broj 2, 4755, 4753, 4707, 4709, 4702 - objekat broj 2, 4702 - objekat broj 1, 4702 - kapija, 6117 - drveni most, 4734, 4729, 4730, 4728, 4094, 4123 - objekat broj 1, 4096 - objekat broj 2, 4097, 4122 - objekat broj 1, 4119 - objekat broj 1, 4100 - objekat broj 1, 4100 - objekat broj 2, 4117, 4113, 4115, 4114 - obj. br. 1 i br. 2, 3368 - objekat broj 1, 3368 - objekat broj 2, 3368 - obj.br. 3 i 4, 4116 - objekat broj 1, 4145, 4207 - objekat broj 1, 4205 - obj. br. 1, 2, 3, 4381, 4383, 4380, 4377, 4378, 4379, 4484, 4914, 4866 - objekat broj 2, 4866 - objekat broj 1, 5544, 5538, 5526 - objekat broj 2, 5526 - objekat broj 1, 5874 - objekat broj 2, 5874 - objekat broj 1, 5525 - objekat broj 1, 4879, 5623 - objekat broj 2, 5619 - objekat broj 1, 5619 - objekat broj 2, 5619 - objekat broj 3, 5547 - objekat broj 1, 5594, 5547 - objekat broj 2, 5548 - objekat broj 1, 5548 - objekat broj 2, 5521, 5496, 5492 - objekat broj 1, 5484 - objekat broj 2, 5484 - objekat broj 1, 5484 - objekat broj 3, 5610, 5745 - obj. br. 1, 2, 3, 5746 - objekat broj 2, 5746 - objekat broj 3, 5738, KO Gostuša) utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) ažurno praćenje stanja objekata očuvane autentičnosti i održavanje njihovog konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, njihovih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija;
2) očuvanje autentičnih krovnih pokrivača - kamenih ploča;
3) očuvanje autentičnog konstuktivnog zidanog i bondruk sistema;
4) očuvanje autentične završne obrade zidova eksterijera i enterijera objekata;
5) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost objekata;
6) zabrana radova na prenameni, adaptaciji, sanaciji, rekonstrukciji, dogradnji i uklanjanju delova ili čitavih postojećih i izgradnji novih objekata bez utvrđenih posebnih uslova za preduzimanje mera tehničke zaštite i pribavljene saglasnosti na projektnu dokumentaciju za izvođenje ovih radova u skladu sa zakonom;
7) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama;
8) zabrana izgradnje nadzemnih elektroenergetskih i telekomunikacionih vodova;
9) dozvoljeno je osavremenjavanje objekata u cilju boljeg korišćenja, bez dogradnje. Osavremenjavanje se odnosi na uvođenje instalacija vodovodne i kanalizacione mreže, elektroenergetskih i telekomunikacionih instalacija, hidroizolacionih materijala i sistema, kao i na primenu zaštitnih (impregnirajućih) sredstava za zaštitu građevinskog materijala, u skladu sa uslovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Za objekte na katastarskim parcelama broj 4036 - objekat broj 2, 4249/1, 4248, 4252 - objekat broj 1, 4251/1, 4251/2 - objekat broj 2, 4255 - objekat broj 1, 4017, 4016 - objekat broj 1, 4268, 4272 - objekat broj 2, 4284, 4288, 4291 - objekat broj 1, 4290, 4308/2 - objekat broj 1, 4315, 4322 - objekat broj 1, 4352 - objekat broj 3, 4352 - objekat broj 1, 4323 - objekat broj 1, 4323 i 4324, 4340 - objekat broj 1, 4391, 4392, 4396 - objekat broj 2, 4408, 4411, 4456 - objekat broj 1, 4428, 4449, 4429 - zadružni dom, 4627 - objekat broj 1, 4629 - objekat broj 1, 4638, 4631 - objekat broj 1, 4631 - objekat broj 2, 4618, 4617 - objekat broj 1, 4613 i 4614, 4611 - objekat broj 1, 4613 - objekat broj 2, 4649 - objekat broj 1, 4801 - objekat broj 1, 4789 - crkva, 4792 - objekat broj 1, 4792 - objekat broj 4, 4786 - objekat broj 1, 6122 - AB most, 4811, 6117, 4738, 4739 - objekat broj 1, 4747, 4702 - objekat broj 3, 4749 - objekat broj 2, 4232, 4436, 5623 - objekti br. 1, 3, 4, 5 KO Gostuša utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) nivo intervencija podrazumeva rekonstrukciju do izvornog - originalnog stanja, odnosno do faze u razvoju objekta u kojoj njegov integritet nije narušen;
2) očuvanje gabarita, dispozicije, konstruktivnog sklopa i autentične materijalizacije;
3) očuvanje i restauracija izvornog izgleda, kompozicije, stilskih karakteristika i dekorativne obrade elemenata;
4) očuvanje autentične funkcije ili prenamena objekata uz uslov da novi sadržaj ne ugrožava vizuelni identitet objekta i njegov integritet;
5) dozvoljeno je pregrađivanje i adaptacija unutrašnjeg prostora objekata, kao i njegovo osavremenjavanje (uvođenje instalacija vodovodne i kanalizacione mreže, elektroenergetskih i telekomunikacionih instalacija, hidroizolacionih materijala i sistema, kao i na primenu zaštitnih (impregnirajućih) sredstava za zaštitu građevinskog materijala u skladu sa uslovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Za objekte na katastarskim parcelama broj 4077 - objekat broj 2, 4035, 4018, 4255 - objekat broj 2, 4023, 4022, 4016 - objekat broj 2, 4264, 4265, 4270 - objekat broj 2, 4272 - objekat broj 1, 4283, 4286 - objekat broj 2, 4286 - objekat broj 1, 4287, 4006 - vodenica, 4364 - objekat broj 2, 4363 - objekat broj 1, 4359 - objekat broj 1, 4313, 4303, 4350 - objekat broj 2, 4347, 4330, 4334, 4645 - objekat broj 3, 4647, 4648, 4442/2 - objekat broj 1, 4438, 4625 - objekat broj 2, 4626, 4623, 4639 - objekat broj 1, 4630 - objekat broj 2, 4633, 4637, 4611 - objekat broj 2, 4010, 4802 - objekat broj 1, 4789 - objekat broj 2, 4794 - objekat broj 1, 4791 - objekat broj 1, 4788, 4762, 4743, 4747, 4756, 4710, 4726, 4749, 4232, 4236, 4095, 4096, 4122 i 4123 - objekat broj 2, 4121, 4120, 4344, 4220, 4849, 4590, 4907, 4941, 4863, 539 i 5540, 5515, 5492 - objekat broj 2 KO Gostuša utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) očuvanje gabarita, pozicije i autentične materijalizacije očuvanih elemenata objekata;
2) rekonstrukcija objekta primenom konstruktivnog sklopa, kompozicije, materijalizacije, stilskih karakteristika, dekorativne obrade elemenata, analogno objektima iz okruženja, koji su očuvali autentičnost, uz moguću slobodnu organizaciju unutrašnjeg prostora;
3) moguća je izgradnja novih objekata na lokaciji i u gabaritu postojećih u skladu sa uslovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Za objekte na katastarskim parcelama br. 4285, 6117, 4282, 4359, 4406, 4440 i 4441, 4442/2, 4432 - objekat broj 1, 4784, 4754 - objekat broj 1 KO Gostuša utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) objekte izgrađene u poslednje dve decenije XX i početkom XXI veka, koji po svojoj materijalizaciji, oblikovanju i konstruktivnom sklopu ne pripadaju objektima narodnog graditeljstva, u vizuelnom smislu prilagoditi celini;
2) prilagoditi završnu obradu i materijalizaciju vidljivih elemenata po ugledu na objekte koji su očuvali autentičnost;
3) moguća je dogradnja objekata uz poštovanje vizuelnog identiteta prostorno kulturno-istorijske celine i u skladu sa uslovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine:
A) Opšte mere zaštite:
1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojim volumenom, gabaritom i neodgovarajućim materijalima i namenom mogu ugroziti ili degradirati prostorno kulturno-istorijsku celinu;
2) očuvanje autentičnosti ambijenta, sa svim prirodnim karakteristikama i specifičnostima;
3) redovno održavanje prostora zaštićene okoline;
4) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - šuta, smeća, hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih i radioaktivnih;
5) tretiranje kompletnog prirodnog ambijenta isključivo prema uslovima ustanove nadležne za zaštitu prirode;
6) očuvanje arhitekture autentičnih objekata (pojata) u što većoj meri (izgleda, spoljašnje arhitekture, enterijera, originalnih materijala);
7) očuvanje kultnih mesta - krstova zapisa;
8) obeležavanje zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine na odgovarajući način, kao i postavljanje putokaza i tabli koje će usmeriti posetioce i pokazati osnovna obeležja zaštićenog prostora.
B) Posebne mere zaštite
1) za objekte na katastarskim parcelama br. 5610, 5745 - objekat broj 1, 2, 3, 5746 - objekat broj 2, 5746 - objekat broj 3, 5738, KO Gostuša utvrđuju se mere zaštite kao za objekte iz tačke 4. deo B) stav 1. podtačke 1) do 9) ove odluke;
2) za kultna mesta - krstove zapise: krst Sv. Valikomučenika Kirika i Julite na k.p. broj 5620, krst Sv. Pantelejmona na k.p. broj 6138, krst Sv. Petke na k.p. broj 3672, krst Sv. Jeremije na k.p. broj 3844 i krst Sv. Ilije na katastarskoj parceli broj 6128, KO Gostuša utvrđuju se sledeće mere zaštite:
(1) očuvanje izvornog izgleda, oblikovanja, stilskih karakteristika i dekorativne obrade elemenata kroz konzervatorsko-restauratorske radove;
(2) očuvanje autentičnosti i specifičnosti kultnog mesta sa stablima-zapisima na mestima gde se nalaze;
(3) očuvanje autentične namene;
(4) zabrana izvođenja zemljanih i drugih građevinskih radova, kao i promena oblika terena;
(5) redovno održavanje prostora;
(6) obeležavanje kultnih mesta - krstova zapisa na odgovarajući način.
6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".