ODLUKA O UTVRĐIVANJU ZGRADE "KASINA" U VRDNIKU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 8/2019)

1. Zgrada "Kasina" u Vrdniku utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Zgrada "Kasina" u Vrdniku (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na teritoriji opštine Irig, u gradu Vrdniku, Milice Stojadinović 18, na katastarskoj parceli broj 917/1 K.O. Vrdnik, u javnoj svojini.

Spomenik kulture je dominantna zgrada koja položajem, dimenzijama i stilskim karakteristikama daje specifičan izgled celom naselju. Južna strana okrenuta je prema Novoj koloniji, dok se sa severne strane nalazi prostrani park. Na suprotnoj strani parka, odvojene Gospodskim šorom, podignute su Upravne zgrade RGP "Vrdnik" i činovnički red. Zgrada je podignuta 1910. godine kao raskošna, reprezentativna jednospratnica u stilu secesije. Prvobitno je služila za smeštaj upravitelja rudnika uglja u Vrdniku i njihovih gostiju. Izvedena je kao slobodnostojeća građevina, uvučena u odnosu na regulacionu liniju ulice. Konstrukcija objekta je klasična, masivna, zidana opekom starog formata. Osnova objekta je razuđena, pravougaona sa rizalitima na zapadnoj i istočnoj strani. Asimetrične je prostorne koncepcije. Ima bogat plastični ukras naročito izražen u gornjim zonama glavne i bočnih fasada. Secesijski koncept oblikovanja zidnih platana naglašen je širokim i plitkim pilastrima i izduženim pravougaonim poljima obrađenim u tehnici pikovanja. Pilastri u gornjim zonama imaju antropomorfne predstave u vidu ženskih glava i trakastu ornamentiku. Kompozicija glavne fasade je asimetrična: kraći levi krak ima po dva pravougaona prozora u prizemlju i na prvom spratu, a na desnom delu su četiri prozora na spratu, dok su u prizemlju četiri otvora - naizmenično se smenjuju prozori i vrata. Oba krila su akcentovana atikama. Glavnom fasadom dominira istureni rizalit u čijem središtu su postavljena glavna ulazna vrata. Iznad njih, u dekorativnom floralnom okviru, postavljeno je pravougaono polje u kojem su se obično postavljale ploče sa ispisanim nazivom ili podacima o građevini, ali sačuvane stare fotografije ne omogućavaju potvrđivanje ove pretpostavke. Rizalit je naglašen dekorativnom krovnom atikom na kojoj su u prostoru iznad dve slepe niše predstavljeni ukršteni čekići - rudarski simboli. Ulaz u zgradu je izveden preko izdignutog stepeništa sa četiri polukružno oblikovana stepenika. Severna fasada jednostavno je rešena, ima dva prozorska otvora i pravougaona plitka slepa niša na spratu i tri prozorska otvora u prizemlju. Na južnoj bočnoj fasadi su tri u prizemlju i jedan prozor na spratu i po jedna plitka pravougaona niša koje su postavljene u osi otvora u prizemlju. Bogati plastični ukrasi, sa skladno ukomponovanim antropomorfnim, zoomorfnim i floralnim motivima, sačuvani su u gornjim zonama bočnih i na glavnoj fasadi. Parapetni prostori ispod prozora sprata su ispunjeni stilizovanim dekorativnim girlandama, dok su parapetni prostori ispod prozora u prizemlju dekorisani stilizovanim vencima koje uokviruju zatalasane trake. Završni krovni venac izveden je u vidu neprekinutog friza sa floralnim i geometrijskim ukrasima, a krovne ravni su maskirane niskom zidanom atikom. Raskošna dekorativna ornamentika na fasadama je stilski ukomponovana sa reprezentativno izvedenim enterijerom u kome dominira svečana sala.

Ovaj spomenik kulture zbog arhitektonskih i istorijsko-umetničkih vrednosti svrstava se u najznačajnije primere secesije u Sremu i svedoči o graditeljskim uzletima i snažnom privrednom i kulturnom usponu Vrdnika u prvoj deceniji 20. veka.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele: deo katastarske parcele broj 1282 (deo ulice do ose ulice), 914/2, 917/2, 917/3, 917/4, 918/1, 918/2, K.O. Vrdnik, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

2) zabrana prepravki, dogradnje i nadgradnje;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

5) postavljanje uređaja za zaštitu od požara;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

7) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojim gabaritom, volumenom, oblikom ili namenom mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

3) zabrana gradnje objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;

4) zabrana dogradnje i nadgradnje postojećih objekata na katastarskim parcelama broj 914/2, 917/3 i 917/4;

5) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata unutar zaštićene okoline;

6) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i opasnih materija;

7) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

8) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".