PROGRAM KORIŠĆENJA SREDSTAVA BUDŽETSKOG FONDA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE GRADA POŽAREVCA ZA 2019. GODINU ("Sl. glasnik grada Požarevca", br. 14/2018)

I. Skupština Grada Požarevca na sednici održanoj dana 17. decembra 2009. godine pod brojem: 01-06-144/17 donela je Odluku o obrazovanju budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca poštujući odredbe člana 100. Zakona o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik Republike Srbije" br. 135/04, 36/09 - dr. zakon, 72/09 - dr. zakon, 43/11 - odluka US i 14/16) a u skladu sa Zakonom kojim se uređuje budžetski sistem. Budžetski Fond za zaštitu životne sredine Grada Požarevca je obrazovan u cilju finansiranja aktivnosti iz Programa zaštite životne sredine, kao i priprema, sprovođenja i razvoja akcionih planova koji razrađuju regulatorne i institucionalne aktivnosti, aktivnosti monitoringa, studija, izrade projektne dokumentacije, ekonomskih i finansijskih instrumenata, informisanja, obrazovanje i kapitalne investicije iz oblasti očuvanja, korišćenja, zaštite i unapređenja životne sredine na teritoriji Grada Požarevca.

II. U okviru prenamene sredstava od realizovanih projekata po izjašnjenjima korisnika sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca iz prethodnog perioda obezbeđena su sredstva za prenamenu u ukupnom iznosu od 142.584.124,00 dinara: Gradska uprava Grada Požarevca, Odeljenje za budžet i finansije predmet br. 03-40-2303/2018 od 19.11.2018. godine, ukupan iznos: 57.346.188,00 dinara, JKP "Vodovod i kanalizacija" Požarevac, predmet br. 01-7240/1 od 19.11.2018. godine iznos od 48.000.000,00 dinara, JP "Toplifikacija" Požarevac, predmet br. 8288 od 15.11.2018. godine, ukupan iznos: 36.723.786,00 dinara i JKP "Komunalne službe" Požarevac, predmet br. 01-5781/1 od 14.11.2018. godine, ukupan iznos: 514.150,00 dinara, kao i sredstava od očekivanog prihoda po dopisu Odeljenja za budžet i finansije br. 03-40-2303/2018 od 19.1.2018. godine, od ove naknade u 2019. godini u iznosu od 481.412.087,00 dinara, što ukupno iznosi 623.996.211,00 dinara za izradu ovog Programa.

III. Sredstva iz tačke II Programa u iznosu od 623.996.211,00 dinara raspodeljuju se za realizaciju aktivnosti u okviru 36 projekata koje treba uvrstiti u budžet Grada Požarevca po korisnicima sredstava prilikom izrade Odluke o budžetu Grada Požarevca za 2019. godinu.

IV. Posle utvrđivanja od strane Gradskog veća Grada Požarevca, Program budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca za 2019. godinu dostaviti na saglasnost Ministarstvu zaštite životne sredine, a nakon dobijanja iste, dostaviti Skupštini Grada Požarevca na donošenje.

TABELARNI PRIKAZ KORISNIKA
SREDSTAVA PO AKTIVNOSTIMA NA REALIZACIJI PROJEKATA BUDŽETSKOG FONDA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE GRADA POŽAREVCA PO PROGRAMU ZA 2019. GODINU

1. Program upravljanja otpadom i održavanja čistoće grada

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
JKP "Komunalne službe" Požarevac	Elektro vozilo za javnu higijenu	6.500.000,00
	Mala vozila za prikupljanje otpada	9.500.000,00
	Specijalna komunalna vozila	15.000.000,00
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Amandman - Dodatna sredstva za izgradnju transfer stanice i reciklažnog centra po zaključku Gradskog veća	67.612.141,00
	Nabavka promo EKO torbi sa uslugom štampe - 11.000 komada	2.500.000,00

Jedan od ciljeva Programa korišćenja sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca za 2019. godinu je unapređenje kapaciteta za realizaciju Odluke Vlade Republike Srbije o zajedničkom obezbeđivanju sredstava i sprovođenju Strategije upravljanja otpadom kroz izgradnju transfer stanice i reciklažnog centra.

Izgradnja transfer stanice predstavlja prioritet u sanaciji sanitarne deponije na lokaciji Jeremino polje.

Nabavka promo EKO torbi sa uslugom štampe - 11.000 komada - Trend u svetu a i kod nas je da se proizvodi pakuju u plastičnim ili plastificiranim ambalažama. Takođe kese se prave od najlona, koji je sintetički polimer, prvo veštačko vlakno, koji je od početka svoje primene 1939. godine pa do danas, ne zamenjiv u industriji. Na žalost kao sintetičko vlakno smišljen je da ima veliku otpornost na prirodne uslove, prvenstveno se koristio u vojnoj industriji, pa kao takav ima neverovatan period poluraspada, kada se nađe u prirodnom okruženju. Procenjuje se da se obična najlonska kesa u prirodi razloži za više od 3.500. godina. Na taj način, najlonske kese u prirodi počinju da se gomilaju, i da stvaraju ogromne probleme. Deponije, bilo sanitarne ili divlje uvek su prepune kesa, koje vetar lako raznosi na mnogo širu teritoriju. Poljoprivredna dobra, rečni tokovi, staništa divljači i ptica ugroženi su ovim otpadom. Takođe, najlon kao sintetički polimer tokom razlaganja u prirodi on ispušta štetne materije kao što su neki derivati nafte i time ugrožava zemljište i vazduh. Sada se kao alternativa u velikom broju zemalja Evrope, uvode EKO torbe. Eko torbe nisu ništa drugo do torbe od prirodnih vlakana i kao takve ne ugrožavaju životnu sredinu.

Navedena investiciona ulaganja u specijalne mašine i vozila, prepoznata su investicionim planovima JKP "Komunalne službe" Požarevac, kao tehnički resursi, koji bi omogućili brži, kvalitetniji i bezbedniji rad i pružanje usluga za koje je preduzeće i osnovano. Predmetna specijalna vozila bi omogućila brže, kvalitetnije i autonomije pružanje usluge održavanja zelenila, zatim održavanja javne higijene, i produžila životni vek kontejnerskim posudama za sakupljanje komunalnog otpada od 1,1 m3 i 5 m3, omogućila bolje pružanje usluge javne higijene, sortiranje otpada na deponiji i odvajanje reciklabila, kao i poboljšanje usluge iznošenja komunalnog otpada od građana, respektivno.

2. Zaštita voda i upravljanje otpadnim vodama

2.1. Proširenje sistema sakupljanja otpadnih voda

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Vrednost
Gradska opština Kostolac	Izrada projekta proširenja sistema sakupljanja otpadnih voda u Kostolcu u ulicama: Vuka Karadžića, Sutjeska, Hajduk Veljkova, Vojvode Putnika, Partizansko sokače, Kralja Petra, Mihajla Pupina, Đorđa Vajferta, Desanke Maksimović, Miloša Obilića, Vojvode Stepe, Bazenska i Milenka Stojkovića	2.190.000,00
JKP "Vodovod i kanalizacija" Požarevac	Izrada tehničke dokumentacije mreže fekalne kanalizacije sa zajedničkim postrojenjem za prečišćavanje otpadnih voda za seoska naselja Bradarac, Bubušinac i Maljurevac. Nivo dokumentacije IDR + IDP + PGD + PZI	12.000.000,00
	Izrada projekta izvedenog stanja fekalne i atmosferske kanalizacije grada Požarevca. Projekat podrazumeva verifikaciju mreže, geodetsko snimanje položaja i dubine mreže sa pripadajućim šahtovima, izradu digitalnog katastra mreže fekalne i atmosferske kanalizacije pripremljenu za unos u GIS.	39.000.000,00
	Nabavka specijalnog vozila za održavanje kanalizacije sa sistemom za recikliranje otpadne vode i pretvaranja u suvi čvrsti otpad spreman za odvoz na deponiju.	69.000.000,00
	Održavanje sekundarnog sistema za sakupljanje otpadnih voda - Nabavka samohodne kamere za snimanje u kanalizaciji	3.000.000,00
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Izgradnja sistema sakupljanja otpadnih voda u ulici Cara Dušana - sekundarna mreža	12.555.000,00
	Izgradnja sistema sakupljanja otpadnih voda u ulici Cane Babović drugi deo (zaštita vodoizvorišta)	10.575.000,00
	Izgradnja sekundarnog sistema sakupljanja otpadnih voda - fekalne kanalizacije u ulici delu ulica Vukice Stanković i Sedam sekretara SKOJ-a	2.300.000,00
	Izgradnja sekundarnog sistema sakupljanja otpadnih voda - fekalne kanalizacije u ulici Miloša Obilića - krak ka Tabani	3.840.000,00

Izrada tehničke dokumentacije mreže fekalne kanalizacije sa zajedničkim postrojenjem za prečišćavanje otpadnih voda za seoska naselja Bradarac, Bubušinac i Maljurevac. Nivo dokumentacije IDR + IDP + PGD + PZI - U skladu sa Generalnim planom kanalisanja otpadnih voda na teritoriji Grada Požarevca, pojedinim seoskim naseljima ostavljena je mogućnost, pre svega zbog konfiguracije terena i nemogućnosti njihovog priključenja na centralna postrojenja za preradu otpadnih voda, tretmana otpadnih voda na njihovoj teritoriji. Naime, predviđeno je grupisanje od 2 do 3 seoska naselja sa jedinstvenom kanalizacionom mrežom i sopstvenim PPOV. Predmet investicije jeste projektovanje kanalizacione mreže za navedena tri naselja sa zajedničkim mini postrojenjem za preradu otpadnih voda. Broj i tip pumpnih stanica, kao neodvojivi deo kanalizacione mreže, utvrdiće projektant na osnovu geometrije mreže. Izbor i tehnologiju rada PPOV definisaće projektant. Planskom cenom izrade projekta obuhvaćeno je i geodetsko snimanje terena za potrebe projektovanja mreže.

Izrada projekta izvedenog stanja fekalne kanalizacije grada Požarevca. Projekat podrazumeva verifikaciju mreže, geodetsko snimanje položaja i dubine mreže sa pripadajućim šahtovima, izradu digitalnog katastra mreže fekalne kanalizacije pripremljenu za unos u GIS - Radi formiranja katastra instalacija fekalne i atmosferske kanalizacije na teritoriji grada Požarevca, koji će biti unesen u jedinstveni geografski informativni sistem (GIS), potrebna je verifikacija postojećeg stanja izgrađene mreže fekalne i atmosferske kanalizacije, sa snimanjem svih neophodnih elemenata (koordinata šahtova, cevovoda, dubina). Veliki deo kanalizacije u prethodnom periodu je izgrađen i predate bez projekta izvedenog stanja i geodetskog snimka, zbog čega danas JKP VIK nema sve neophodne informacije za održavanje mreže, izdavanja novih priključaka, uspostavljanja monitoringa u sistemu fekalne kanalizacije, pružanja neophodnih podataka projektantima prilikom izrade tehničke dokumentacije iz predmetne oblasti.

Nabavka specijalnog vozila za održavanje kanalizacije sa sistemom za recikliranje otpadne vode i pretvaranja u suvi čvrsti otpad spreman za odvoz na deponiju - Tehnički podaci i prednosti kombinovanog specijalnog vozila sa usisno potisnim dejstvom sa sistemom za recikliranje vode:

• Ekološki prihvatljiv proizvod koji pomaže u očuvanju životne sredine i umanjuje korišćenje sveže pijaće vode za čišćenje kanalizacije

• Proizvod radi na principu korišćenje kontaminirane vode iz kanalizacije koju svojim tehnološkim mogućnostima prerađuje i ponovo koristi za rad pumpi visokog pritiska

• Velika ušteda u vremenu rada, samim tim i u preko 30 procenata potrošnji goriva u radu

• Iz kanalizacionog sistem u vozilo se usisava i na deponiju vozi recikliran materijal u suvom stanju te se tako maksimalno iskorišćava ukupna nosivost celokupnog tanka za prljavu materiju

• Sistem reciklaže prljavu vodu očišćenu od čvrstih nečistoća većih od 50 mikrona vraća u kanalizaciju a prethodno odvaja sve nečistoće veće od 50 mikrona kao i ulja i slične materije zadržava u sebi i izbacuje ih samo na za to predviđenim deponijama

• Smanjeno vreme prekida u radu uslovljeno punjenjem vode sa hidranta

• Transport suvih ostataka dovodi do maksimuma iskorišćenje kapaciteta rezervoara

• Stanje očišćenih cevi je zaštićeno(nema rizika od abrazije)

• Nema prekida u ciklusu rada dok se voda reciklira

• Mogućnost rada čak i sa velikim količinama vode u cevi

• Nema izgubljenog vremena

• Zaštita pumpe pod pritiskom

• Idealno razdvajanje masnoće

• Kompletno automatsko čišćenje sistema

Održavanje sekundarnog sistema za sakupljanje otpadnih voda - Nabavka samohodne kamere za snimanje u kanalizaciji - Snimanje kanalizacije služi i za lociranje kanalizacionih cevi. Snimanjem kanalizacije se može precizno odrediti mesto defekta u cevovodu, a direktan pogled na problem je često dovoljan da se popravka uradi brzo i jednostavno na pravom mestu, bez "napipavanja" i nepotrebnog otkopavanja većeg dela kanalizacionih cevi.

Snimanje kanalizacije se vrši u cilju inspekcije i otkrivanja problema u kanalizacionoj mreži. Na ekranu se može videti trenutno stanje kanalizacionih cevi, pukotine, spojevi cevi, račve i nagib cevovoda. Nakon snimanja kanalizacije i otkrivanja defekata predlažu se metode popravke.

2.2 Proširenje sistema sakupljanja atmosferskih otpadnih voda

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Zaštita površinskih voda od zagađenja - Redovno čišćenje i održavanje kišne kanalizacije, slivnika, slivničkih rešetki, taložnice i crpnih stanica na teritoriji Požarevca i Kostolca.	20.000.000,00
	Zaštita površinskih voda od zagađenja - Proširenje sistema sakupljanja atmosferskih otpadnih voda u ulici Dalmatinska	20.406.000,00

U Požarevcu je projektovan separacioni kanalizacioni sistem, gde je odvojena kišna kanalizacija sa direktnim ulivanjem u "Brežanski kanal" i fekalna kanalizacija sa sistemom za prečišćavanje, koji je bio projektovan da primi i delimično prečišćene industrijske otpadne vode. Fekalna kanalizacija ne postoji u svim delova grada iako se neprekidno širi, tako da još uvek postoji veliki broj septičkih jama. Daljom izgradnjom kanalizacione mreže stvorili bi se uslovi da se smanji negativan uticaj otpadnih voda na podzemne vode.

Ranijih godina izgrađenost kanalizacionog sistema ni približno nije pratila razvoj vodovodne mreže. Kao posledica ovoga, uobičajena pojava je bila, da se bunari pretvaraju u septičke jame po priključenju na vodovod, ili da se koriste septičke jame izgrađene od vodopropusnih materijala u čije dno su se često ubacivale perforirane cevi. Na taj način ostvarivala se komunikacija sanitarnih i podzemnih voda, što je dovodilo do zagađivanja prvog vodonosnog sloja na širem prostoru grada.

Poslednjih godina situacija se promenila, kanalizaciona mreža se širi, ali njena izgrađenost još uvek ne prati širenje mreže vodovoda.

3. Zaštita podzemnih voda radi poboljšanja kvaliteta vode

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
JKP "Vodovod i kanalizacija" Požarevac	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Sinđelićeva, L = 400 m	8.640.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Ratarska, L = 1.300 m	28.080.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Dalmatinska, L = 400 m	7.992.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Kolubarska, L = 565 m	12.204.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Knićaninova, L = 210 m	4.536.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Porečka, L = 300 m	6.480.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Radovana Dragovića, primar L = 700 m, DN 250, sekundar 700 m, DN 100	22.500.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Đure Đakovića, primar L = 150 m	3.300.000,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Stiška, L = 435 m (od Partizanske do zabelske pruge)	9.484.764,00
	Zamena azbestno-cementnih vodovodnih cevi, rekonstrukcija vodovodne mreže u ulici Dinarska, L = 215 m	4.644.000,00
	Rekonstrukcija postojeće fekalne crpne stanice u naselju "Kanal", sa povećanjem kapaciteta i zamenom hidromašinske i elektroupravljačke opreme.	12.500.000,00
	Rekonstrukcija postojeće fekalne crpne stanice u Partizanskoj ulici u Kostolcu, sa povećanjem kapaciteta i zamenom hidromašinske i elektroupravljačke opreme.	13.500.000,00
	II faza realizacije programa - projekta "Monitoring, matematičko, modeliranje infiltracije vode iz distributivne mreže u podzemlje, smanjenje mogućnosti mešanja sa kanalizacionom otpadnom vodom, a sve u cilju smanjenja ukupne otpadne vode u podzemnu kao posledica mešanja pijaće i otpadne vode".	19.800.000,00

Zamena asbestno-cementnih vodovodnih cevi

Tendencija postavljanja azbest-cementnih cevi 50-ih godina prošlog veka uslovila je da kao u većini gradova u Srbiji ona primarna mreža sistema vodosnabdevanja, ali i koja je usled savremenih antropogenih faktora u fazi raspada, što ima za posledicu česta oštećenja na mreži vodovoda. Kao intenzivna akcija započelo se sa rekonstrukcijom mreže i zamenom štetnog po zdravlje i okolinu azbestno-cementnog cevovoda u Požarevcu na više lokacija.

Takođe, tokom praćenja funkcionisanja primarne vodovodne mreže u prethodnih 5 godina, uočeno je da su učestali kvarovi na cevovodu prouzrokovani kvalitetom materijala. Pored vrlo visokih troškova koje izazivaju ovi karovi, oni takođe ometaju redovno snabdevanje korisnika vodom za piće. Kako bi se kvarovi i njihove posledice otklonile, neophodna je zamena postojećeg cevovoda, odnosno njegova rekonstrukcija.

Rekonstrukcija postojećih fekalnih crpnih stanica

U naselju Kanal u Kostolcu pre 15-ak godina izgrađena je crpna stanica CS "Kanal". Zbog proširenja sliva ovog dela naselja i problema u eksploataciji usled dotrajalosti hidromašinske i elektro opreme i automatike, kao i zbog problema u ekstremnim uslovima rada, posebno kada se javljaju kiše jakog intenziteta, koje se infiltriraju u fekalne kolektore, neophodno je izvršiti rekonstrukciju crpilišta i povećanje kapaciteta crpne stanice, koje prati promena i usklađivanje hidromašinske i elektro opreme u skladu sa novim tehničkim rešenjem.

U Kostolcu u ulici Partizanskoj, pre 10-ak godina izgrađena je crpna stanica fekalne kanalizacije za prepumpavanje otpadnih voda iz tog dela grada. Zbog proširenja sliva i izgradnje i priključivanja novih objekata na mrežu fekalne kanalizacije u ovom delu Kostolca, problema u eksploataciji usled dotrajalosti hidromašinske, elektro opreme i automatike, kao i zbog problema u ekstremnim uslovima rada, posebno kada se javljaju kiše jakog intenziteta, koje se infiltriraju u fekalne kolektore, neophodno je izvršiti rekonstrukciju crpilišta i povećanje kapaciteta crpne stanice, koje prati promena i usklađivanje hidromašinske i elektro opreme u skladu sa novim tehničkim rešenjem.

Monitoring na sistemu kanalisanja otpadnih voda vodom a sve u cilju smanjenja ukupne otpadne vode u podzemlju kao posledica mešanja pijaće i otpadne vode.

Netretirane, odnosno neprečišćene otpadne vode predstavljaju ključne izvore zagađenja na teritoriji Grada Požarevca.

Određivanje sastava i količine ispuštenih otpadnih voda čine osnovne polazne podatke za svako planiranje, projektovanje i upravljanje otpadnim vodama. Sprovođenjem organizovanog monitoringa na teritoriji koju pokriva postojeći sistem fekalne kanalizacije stvorili bi se osnovni uslovi za odabir pravilne tehnologije i postupaka tretmana otpadnih voda, borba protiv urbanih poplava, a sve u cilju efikasne zaštite životne sredine, planiranje prevencije nastajanja akcidenta.

4. Zaštita zemljišta od štetnog dejstva voda

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Izvođenje sanacionih radova i čišćenje regulacionog korita reke Stara Mlava, a u cilju zaštite zemljišta od degradacija i snižavanja visokih podzemnih voda u zoni ugroženih naselja Trnjane (PR133 Km 6 + 572.50 do PR167 km 8 + 204), L = 1,631.5 m	41.029.912,00
	Redovno održavanje i čišćenje rečnog kanala "Stara Mlava" u cilju normalnog funkcionisanja kanala od crpne stanice "Srećno" do Letnjikovca.	34.000.000,00
	Redovno održavanje i čišćenje Brežanskog kanala od gradskog hipodroma do uliva u Veliku Moravu u smislu nesmetane evakuacije površinskih i otpadnih voda.	7.500.000,00
	Intervencije na vodotocima II kategorije na području Grada Požarevca za 2019. godinu u cilju zaštite zemljišta od degradacije	12.920.394,00

Sadašnje stanje u smislu ekološko-sanitarnih parametara u delu reke Stare Mlave je jako loše. U izolovanim delovima starača koje sada nemaju prirodan oticaj tokom skoro cele godine prisutan je visok vodostaj zabarene stajaće vode. Njeno prisustvo je delom od infiltracionih voda od reke Mlave, kroz slojeve peskova i šljunkova, a delom od podzemnih voda iz pravca Stiga, čiji je nivo povećan prestankom rada površinskog kopa Ćirikovac i izmeštanjem površinskog kopa Drmno. Osim prirodnog zagađenja zabarenjem, obzirom da ova sela nemaju kanalizacioni sistem, prisutno je i zagađenje od brojnih septičkih jama i divljih evakuacionih priključaka od stajskih jama, a delovi starača su pretvoreni u deponije smeća.

Takođe, u brojnim objektima, i stambenim i podrumskim, uočljiv je uticaj podzemnih voda, što dodatno komplikuje stanje na ovom području. U letnjem periodu ovo područje je leglo komaraca, a zbog raskvašenosti terena nema uočljivog uzgajanja plemenitih kultura ni useva ni voćnjaka. S obzirom na sadašnje ekološko-sanitarno stanje sistema "Stara Mlava" i neposrednog priobalja, kao i postojanje brojnih deponija smeća i septičkih jama, buduće kanalisanje naselja duž vodotoka predstavljalo bi veliki korak u pravcu unapređenja životne sredine. S obzirom na neposrednu blizinu sistema "Stara Mlava", bilo bi logično da se ovaj vodotok razmatra kao potencijalni recipijent otpadnih voda iz seoskih naselja. Imajući u vidu osnovnu funkciju sistema "Stara Mlava" u revitalizaciji eko-sistema, kao elementarni i fundamentalni uslov, nameće se prečišćavanje otpadnih voda, pre njihovog upuštanja u hidrotehnički sistem. Ako prihvatimo osnovno načelo da se kvalitet vode ne sme pogoršavati duž sistema to znači da bi kvalitet vode u sistemu "Stara Mlava" zavisio isključivo od kvaliteta vode reke Mlave na potezu vodozahvata. Sva nizvodna priključenja seoskih kanalizacija ne bi smela da pogoršavaju početni kvalitet vode u sistemu. Izgradnjom sistema "Stara Mlava" stvorili bi se elementarni preduslovi za poboljšanje ekološke situacije i generalno unapređenje životne sredine. Permanentna cirkulacija vode u sistemu omogućila bi revitalizaciju lokalnog ekosistema. Stvorili bi se uslovi za razvoj svih kompatibilnih biljnih i životinjskih vrsta. S druge strane, biološkim i biotehničkim uređenjem priobalnih površina ostvario bi se sklad između suvozemnih i vodenih komponenti ekosistema. Konverzija određenih biljnih zajednica i uzgajanje plemenitijih kultura bi takođe doprineli unapređenju životne sredine.

Uređenjem priobalnih površina ostvario bi se sklad između suvozemnih i vodenih komponenti ekosistema. Konverzija određenih biljnih zajednica i uzgajanje plemenitijih kultura bi takođe doprineli unapređenju životne sredine.

Pri razmatranju ekološke i sanitarne situacije duž budućeg sistema "Stara Mlava", treba istaći, da samo hidrauličko reaktiviranje vodotoka nije dovoljno za potpuno rešenje problema. Za suštinsko poboljšanje kvaliteta životne sredine na posmatranom području su neophodne i biotehničke i biološke mere kao i popravljanje kvaliteta vode reke Mlave. Bez dovoljne količine rastvorenog kiseonika, mnoge vrste akvatičnih organizama nisu sposobne da egzistiraju u vodi. Rastvoreni kiseonik se troši pri raspadanju, tj. degradaciji organske materije u vodi. Tako, veliki pomori riba najčešće nisu prouzrokovani direktnom toksičnošću prisutnog polutanta, već pojavom deficita kiseonika usled njegovog učešća u biodegradaciji tog polutanta. Kiseonik u površinske vode može dospeti apsorpcijom iz atmosfere, u kojoj je prisutan u količini od 20,95 zapreminskih %, ali se može i stvoriti u samoj vodi kao proizvod fotosinteze pri razmnožavanju vodenih algi. Raspadanjem organskih supstanci u vodi koncentracija kiseonika opada, što navodi na sumnju da je voda zagađena. Ali isto tako i mnoga neorganska jedinjenja troše kiseonik za svoju oksidaciju, pa je smanjenje kiseonika znak zagađenosti i tim jedinjenjima. Smanjenje kiseonika u vodi otežava život vodenim organizmima, pa može dovesti do trajnog poremećaja ekološke ravnoteže. Zbog toga kvantitativno određivanje kiseonika u vodi ima veliku važnost. Prisustvo rastvorenog kiseonika u otpadnim vodama je poželjno jer sprečava pojavu neprijatnih mirisa. Visoke vrednosti rastvorenog kiseonika ipak nisu poželjne u vodama za industrijsku primenu i za primenu u domaćinstvima jer pojačava koroziju gvožđa i čelika u distribucionom sistemu i bojlerima. Većina zemalja nije uspostavila standarde za pijaću vodu, izuzev Rusije koja daje vrednost MDK od 4 mg L-1. Pored ovog ekološkog i sanitarnog aspekta, potrebno je da se sagledaju i određene administrativne mere, u smislu donošenja propisa za regulisanje odnosa lokalnog stanovništva prema sistemu "Stara Mlava". Posebno se nameće tema značaja edukacije stanovništva, u cilju buđenja ekološke svesti. Iz svega možemo da zaključimo da je problem jako kompleksan i da rešenjem hidrotehničkih i ekološko-sanitarnih ciljeva, kao celine, stvorili bi se uslovi za funkcionisanje celog sistema - korišćenje voda za navodnjavanje i rekreaciju (ribolov...) i kontrolisano ispuštanje otpadnih voda iz seoskih naselja. Na taj način bi sistem "Stara Mlava" dobio mnogo značajniju ulogu u ruralnom ambijentu rečne doline. Pojava zabarene vode kod Bubušinca. hidrotehničkih i ekološko-sanitarnih ciljeva, kao celine, stvorili bi se uslovi za funkcionisanje celog sistema - korišćenje voda za navodnjavanje i rekreaciju (ribolov...) i kontrolisano ispuštanje otpadnih voda iz seoskih naselja. Na taj način bi sistem "Stara Mlava" dobio mnogo značajniju ulogu u ruralnom ambijentu rečne doline.

5. Poboljšanje stanja prirode, zemljišta i zelenih površina

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Sistematsko uklanjanje ambrozije na teritoriji Grada Požarevca u 2019. godini.	5.000.000,00
	Izrada projekta "Zamena, revitalizacija i formiranje novih planskih drvoreda u Gradu Požarevcu"	6.000.000,00

Ambrozija je rod invazivnih korova, jedna od najpoznatijih i najopasnijih alergenih biljaka na svetu. Ambrozija je jednogodišnja biljka visine od 20 cm do 2 m. Ambrozija nije evropska biljka. Doneta je iz Amerike na nekom od prekookeanskih brodova krajem 19. veka i od tada se polako i nezadrživo širi Evropom. Trenutno je ima više u Evropi nego u Americi. Jedna biljka može proizvesti i više od milijardu zrna polena koji se uz pomoć vetra mogu raspršiti na površinu od više kvadratnih kilometara. Zrno polena zadržava klijavost i do 40 godina. Ambrozija prvenstveno nastanjuje neuređeno i zapušteno zemljište. Najefikasniji način uništavanja je čupanje iz korena, ali i negovanje niskog rastinja utiče na zatiranje. U slučaju većih površina primenjuje se i redovno košenje do 5 cm iznad zemlje, a samo ponekad i tretman totalnim herbicidima. U gradovima je još teže meriti prisustvo polena ambrozije jer se čestice polena vezuju za ugljendioksid. Sve češće se u svetu beleže smrtni slučajevi izazvani preteranom alergijskom reakcijom na ambroziju. Jedna biljka može proizvesti i više od milijardu zrna polena koji se uz pomoć vetra mogu raspršiti na površinu od više kvadratnih kilometara. Zrno polena zadržava klijavost i do 40 godina. Širenje ambrozije je značajan ekološki problem, jer oduzima prostor domaćim biljnim vrstama, a pred njom uzmiču i poljoprivredne kulture, stoga je opasna ne samo za zdravlje stanovništva, već i za poljoprivredna područja.

Izrada projekta "Zamena, revitalizacija i formiranje novih drvoreda u Gradu Požarevcu" - Drvoredi pored saobraćajnica, u blizini bolnica, na mestima mogućih bujičnih odrona, na brisanim prostorima kao zaštita od vetra, u brownfield zonama, može poslužiti kako u estetske svrhe i oplemenjivanju prostora, kako bi se nivo životne sredine podigao, tako bi imala i preventivni karakter od mogućih prirodnih akcidenata (bujica, spiranja tla, zaštita od vetra, prečišćavanje vazduha i sl.)

6. Poboljšanje kvaliteta vazduha - smanjenje broja individualnih ložišta (zagađivača) širenjem sistema daljinskog grejanja, toplifikacione mreže

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
JP "Toplifikacija" Požarevac	Toplifikacija MZ Sopot - ITPS Pećka III faza, ITPS Pećka IV - 1 faza, ITPS Pećka IV - 2 faza	67.907.000,00

Ukupno odobrena sredstva po ovom Programu za 2019. godinu iznose: 623.996.211,00

Sa toplifikacijom Kostolca počelo se 1986. Godine, a 1996. godine je pokrenut je sistem za grejanje i u Požarevcu. Ukupna instalisana snaga potrošača toplotne energije gradskih naselja Požarevca i gradske opštine Kostolac iznosi 190 MW. Toplotni izvor za daljinsko grejanje su Termoelektrane "Kostolac A" i "Kostolac B" koji je dovoljan da snabdeva toplotnom energijom Kostolac, Požarevac i okolna seoska naselja. Izgrađen je magistralni vrelovod Kostolac-Požarevac dužine 12 km. Na magistralnom vrelovodu predviđeni su priključci za sledeća naseljena mesta: Kostolac, Klenovnik, Ćirikovac i Požarevac.

Upotrebom toplotne energije ostvaruju se značajne uštede u potrošnji čvrstih i tečnih goriva, električne energije, rudnog bogatstva, uštede u pogledu prostora za skladištenje uglja kao i mogućnost korišćenja toplotne energije za staklenike. Takođe, priključenjem toplifikacionog sistema gradskih naselja Požarevac i Kostolac sa okolnim naseljima na trajni izvor toplote u TE "Kostolac" smanjuje se broj izvora emisije aerozagađenja. Termoelektrana omogućava primenu odgovarajućih postrojenja za sanaciju aerozagađenja, a takođe se u kombinovanoj proizvodnji toplotne i električne energije smanjuje i toplotno zagađenje okoline. Sve ovo omogućuje povoljnije rešavanje ekoloških uslova.

VIII. Ovaj Program korišćenja sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca za 2019. godinu objaviti u "Službenom glasniku Grada Požarevca".