PROGRAMKONTROLE KVALITETA VAZDUHA NA TERITORIJI GRADA ZAJEČARA ZA 2019. GODINU("Sl. list grada Zaječara", br. 4/2019) |
Ovim Programom utvrđuje se kontrola kvaliteta vazduha (u daljem tekstu: monitoring) na teritoriji grada Zaječara za 2019. godinu, u skladu sa Zakonom o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09 i 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon, 43/11 - odluka US, 14/16 i 76/18), Zakonom o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 10/13), Programom zaštite životne sredine na teritoriji grada Zaječara za period od 2012. do 2019. godine ("Službeni list grada Zaječara", br.15/12), kao i interesima i specifičnostima Grada Zaječara, a u cilju sagledavanja stanja i preduzimanja mera zaštite vazduha od zagađivanja.
Programom kontrole kvaliteta vazduha u Lokalnoj mreži, na teritoriji grada Zaječara utvrđuju se parametri ispitivanja, merna mesta i dinamika ispitivanja u 2019. godini.
Program kontrole obuhvata:
A) Merenje zagađujućih materija u vazduhu
B) Merenje koncentracije polena u vazduhu
Sistematsko merenje aerozagađenja obavlja se u skladu sa Uredbom o uslovima za monitoring i zahtevima kvaliteta vazduha ("Službeni glasnik RS", br. 11/10, 75/10 i 63/13). Kontrola zagađujućih materija u vazduhu vrši se tokom cele godine na dnevnom i mesečnom nivou, izuzev aeropolena čije se praćenje odvija od februara do novembra meseca.
Ovim programom uspostavlja se praćenje sledećih parametara:
A) Koncentracija zagađujućih materija u vazduhu
- koncentracija sumpor dioksida - SO2
- koncentracija čađi
- ukupne taložne materije - *UTM - sa analizom teških metala - olovo (Pb), kadmijum (Cd) i cink (Zn)
- suspendovane čestice - PM10
B) Koncentracija polena u vazduhu
- broj zrna po m³ vazduha identifikovane vrste polena
III LOKACIJE MERNIH MESTA I DINAMIKA ISPITIVANJA PO PARAMETRIMA
Ovim programom, utvrđuju se merna mesta i dinamika monitoringa kvaliteta vazduha u Lokalnoj mreži Grada Zaječara u periodu trajanja realizacije programa, na sledećim lokacijama i sledećom dinamikom:
Merna mesta za kvalitet vazduha na teritoriji grada Zaječara
|
Merno mesto |
Geografska širina |
Geografska dužina |
1 |
Zaječar - ul. Sremska |
43°54'00.2"N |
22°17'07.7"E |
2 |
Zaječar - ugao ul. Krfske i Pana Đukića (lokacija automatske stanice za merenje kvaliteta vazduha) |
43° 54' 7"N |
22° 16' 23" E |
3 |
Zaječar - krov zgrade Elektrotimoka, ul. Nikole Pašića 37 |
43°54'11.2"N |
22°16'33.4"E |
|
Naziv i lokacija mernog mesta |
Tip mernog mesta |
Vrsta zagađujućih materija / dinamika merenja |
1 |
Zaječar - ul. Sremska |
G |
SO2-
24 časovno tokom cele godine - 365 dana |
2 |
Zaječar - ugao ul. Krfske i Pana Đukića - AMSKV |
G |
Suspendovane čestice PM10 |
3 |
Zaječar - krov zgrade Elektrotimoka, ul. Nikole Pašića 37 |
G |
Aeropolen - 24 časovno raspoređeno
tokom sezone cvetanja i to: |
Legenda:
SO2- sumpordioksid
*UTM - ukupne taložne materije sa analizom teških metala (olovo(Pb), kadmijum(Cd),
cink(Zn))
PM10 - frakcija suspendovanih čestica (particulate matter) koja prolazi kroz filter
čiji su zahtevi utvrđeni u standardu SRPS EN12341, kojim je utvrđena referentna metoda za
uzimanje uzoraka i merenje PM10 frakcije, sa efikasnošću od 50% zahvata čestica aerodinamičkog
prečnika od 10 μm
AMSKV - automatska stanica za merenje kvaliteta vazduha
G - gradska sredina
- Merenje sumpor dioksida, čađi i ukupnih taložnih materija
Monitoring zagađujućih materija SO2 - sumpor dioksida, čađi (kao namensko merenje) i *UTM - ukupnih taložnih materija sa analizom teških metala - Pb (olovo), Cd (kadmijum), Zn (cink), obavljaće se obzirom da rezultati merenja aerozagađenja iz prethodnih godina pokazuju da je Zaječar u zimskom periodu opterećen zagađujućim materijama, naročito čađi, poreklom iz individualnih ložišta i kotlarnica. Merenja će se vršiti u okviru Lokalne mreže za praćenje kvaliteta vazduha, na jednom mernom mestu, ul. Sremska br.13. Navedeni parametri kvaliteta vazduha pratiće se shodno odredbama Uredbe o uslovima za monitoring i zahtevima kvaliteta vazduha ("Službeni glasnik RS" br. 11/10, 75/10 i 63/13).
- Automatska merna stanica kvaliteta vazduha - AMSKV
U skladu sa Zakonom o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS" br. 36/09 i 10/13) nadležnost nad državnom mrežom za praćenje kvaliteta vazduha na nivou Republike Srbije ima Agencija za zaštitu životne sredine.
Operativni monitoring, primenom automatskih referentnih metoda, realizuje se saglasno Uredbi o utvrđivanju programa kontrole kvaliteta vazduha u državnoj mreži ("Službeni glasnik RS" broj 58/11) i Uredbi o uslovima za monitoring i zahtevima kvaliteta vazduha ("Službeni glasnik RS" br. 11/10, 75/10 i 63/13).
Državna mreža mernih stanica i/ili mernih mesta (u daljem tekstu: državna mreža), u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita vazduha, se uspostavlja u svrhu merenja regionalnog i prekograničnog atmosferskog prenosa zagađujućih materija u vazduhu i aerosedimentima u okviru međunarodnih obaveza, kvaliteta vazduha u naseljima, industrijskim i nenaseljenim područjima, kvaliteta vazduha u zaštićenim prirodnim dobrima i zaštićenoj okolini nepokretnih kulturnih dobara, kvaliteta vazduha u područjima pod uticajem određenih izvora zagađivanja, uključujući pokretne izvore.
Kontrola kvaliteta vazduha na teritoriji grada Zaječara u okviru državne mreže vrši se u okviru mreže automatskih mernih stanica.
U saradnji sa Agencijom za zaštitu životne sredine Republike Srbije, određeno je merno mesto za automatsku mernu stanicu kvaliteta vazduha - AMSKV na uglu ul. Krfske i ul. Pana Đukića, u cilju uspostavljanja Državne mreže mernih stanica. Zagađujuće materije SO2, NO2 i CO mere se kontinualno, 24 časovno tokom cele godine - 365 dana na fiksnom mernom mestu, u skladu sa propisom kojim se uređuju uslovi za monitoring i zahtevi kvaliteta vazduha.
Ispunjavajući obaveze obaveštavanja javnosti o kvalitetu vazduha, Agencija za zaštitu životne sredine Republike Srbije, kao nadležna nacionalna institucija za poslove monitoringa kvaliteta vazduha, na svojoj web stranici - http://www.amskv.sepa.gov.rs/pregledpodatakazbirni.php, u realnom vremenu prezentuje objedinjeni prikaz podataka automatskog monitoringa kvaliteta vazduha na području Republike Srbije, kao i na teritoriji grada Zaječara.
- Suspendovane čestice PM10
U okviru Lokalne mreže mernih mesta za praćenje kvaliteta vazduha, shodno odredbama Uredbe o uslovima za monitoring i zahtevima kvaliteta vazduha ("Službeni glasnik RS" br. 11/10, 75/10 i 63/13), ovim Programom uspostavlja se merenje suspendovanih čestica PM10, u sklopu automatske stanice za merenje kvaliteta vazduha koja se nalazi na uglu ul. Pane Đukića i Krfske (preko puta Trga Nikole Pašića).
- Merenje polena
Na osnovu člana 3. stav 1. tačka 9. Zakona o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 10/13), polen je okarakterisan kao prirodni zagađivač vazduha.
U saradnji sa Agencijom za zaštitu životne sredine Republike Srbije, određeno je merno mesto za merenje aeropolena na krovu zgrade Elektrotimoka u ulici Nikole Pašića 37, u cilju uspostavljanja Državne mreže za praćenje alergenom polena.
Identifikacija polena vrši se za 24 biljne vrste - leska, jova, tise i čempresi, brest, topola, javor, vrba, jasen, breza, grab, platan, orah, hrast, bor, konoplja, trave, lipa, bokvica, kiselica, koprive, štirovi, pelin, dud i ambrozija.
Merenja obuhvataju tri sezone cvetanja koje se međusobno preklapaju:
- Sezona cvetanja drveća (od februara do kraja maja)
- Sezona cvetanja trava (od maja do druge dekade jula)
- Sezona cvetanja korova (od juna do novembra)
Grad Zaječar je deo sistema Aeropalinološke nacionalne mreže Republike Srbije, koju uspostavlja Agencija za zaštitu životne sredine Republike Srbije.
Merenja kvaliteta vazduha, obradu i analizu podataka, proveru validnosti rezultata dobijenih merenjem i/ili uzimanjem uzoraka i interpretaciju rezultata vrši ovlašćena stručna organizacija koja je akreditovana kao laboratorija za ispitivanje, odnosno koja ispunjava propisane uslove.
V IZVEŠTAVANJE O REZULTATIMA KONTROLE KVALITETA VAZDUHA
Izveštaje o izvršenim merenjima, odnosno o rezultatima kontrole kvaliteta vazduha u okviru Lokalne mreže mernih mesta, ovlašćena stručna organizacija dostavlja Gradskoj upravi Grada Zaječara - Odeljenju za urbanizam, građevinske i komunalno stambene poslove, Kancelariji za zaštitu životne sredine (u daljem tekstu: nadležnom organu), po pravilu, jednom mesečno za prethodni mesec u roku od 15 dana od isteka prethodnog meseca, a završni izveštaj u roku od 30 dana od isteka izveštajnog perioda.
Izveštaji o izvršenim merenjima potrebno je da sadrže opisanu metodologiju rada praćenja kvaliteta vazduha, tabelarni prikaz i tekstualno objašnjenje rezultata, kao i zaključak o kvalitetu vazduha na predviđenim mernim mestima u gradu.
U skladu sa članom 17. Zakona o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS" br.36/09 i 10/13), nadležni organ je dužan da dobijene podatke o kvalitetu vazduha dostavlja Agenciji za zaštitu životne sredine Republike Srbije do 15. u mesecu za prethodni mesec, a godišnji izveštaj najkasnije 60 dana od dana isteka kalendarske godine za prethodnu godinu.
U sladu sa članom 76. Zakona o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09 i 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon, 43/11 - odluka US,14/16 i 76/18), nadležni organ je dužan da izradi izveštaj o kvalitetu vazduha na teritoriji grada Zaječara i uputi Skupštini grada na razmatranje i usvajanje, najkasnije do 31. maja tekuće godine, za prethodnu godinu.
Obaveza nadležnog organa je da na ovaj Predlog programa, kojim se uspostavlja Lokalna mreža mernih mesta i mernih stanica, pribavi saglasnost Ministarstva zaštite životne sredine Republike Srbije, u skladu sa članom 15. stav 4. Zakona o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 10/13).
Monitoring vazduha na mernim mestima određenim Programom jedinice lokalne samouprave kojim se uspostavlja Lokalna mreža mernih mesta i mernih stanica, finansiraće se iz sredstava Budžetskog fonda za zaštitu i unapređivanje životne sredine grada Zaječara za 2019. godinu.
Program objaviti u "Službenom listu grada Zaječara".