ODLUKA O UTVRĐIVANJU BANATSKE OKUĆNICE U DOLOVU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 36/2019)

1. Banatska okućnica u Dolovu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Banatska okućnica u Dolovu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji grada Pančeva, u naseljenom mestu Dolovo, Pobede 20, u privatnoj svojini, na katastarskoj parceli br. 2666, 2667 i 2668 K.O. Dolovo, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture je tipična seoska okućnica južnog Banata koja se sastoji iz glavnog dvorišta, ekonomskog dvorišta i bašte. Bašta se nalazi u dubini dvorišta i koristi se za uzgoj voća, povrća i vinograd. U ekonomskom dvorištu se nalaze objekti potrebni za gajenje domaćih životinja. Dvorište je pravougaonog oblika, organizovano oko drveta oraha. Tu se nalazi stara kuća, nova kuća, ambar, vinski podrum, čardak za kukuruz, štala za konje i drugi pomoćni objekti. Ova okućnica svedoči o organizaciji staništa i načinu privređivanja na jugu Banata u dužem istorijskom periodu. U glavnom dvorištu nalazi se nekoliko značajnih objekata koji imaju spomenička svojstva.

Najvredniji objekat je "stara kuća" koji je, prema porodičnom predanju, sagrađen u 18. veku. Neki autori precizno datuju kuću u 1763. godinu, dok drugi smatraju da potiče iz prve polovine 19. veka. Na tavanskoj gredi urezano je 49 GK, što ne svedoči jasno o vremenu izgradnje. Kuća svakako pripada tipu kuće koji se na ovim prostorima podizao u kontinuitetu gotovo tri veka. Tipološki pripada tradicionalnoj vojvođanskoj kući "na brazdu" trodelne osnove koju povezuje trem (konk). U dugom istorijskom periodu postojanja kuća je preživela brojne transformacije koje svedoče o razvoju stambene kulture. "Nova kuća" je podignuta 1903. godine sa fasadom u eklektičkom stilu i pripada tipu "uz put". Predstavlja razvijenu - seosku kuću, bogato dekorisanu molerajem i opremljenu velikim brojem nameštaja sa početka 20. veka. Pored kuća, u prvom dvorištu nalaze se i ekonomske zgrade (ambari, žitni magacin, štale, bunar). Posebno je interesantan neveliki "vinski podrum". Podrum je ukopan u zemlju izrađen od cigle starog formata i zasvođen.

Ovaj spomenik kulture predstavlja jednu od retko sačuvanih autentičnih seoskih okućnica Južnog Banata u kojoj se u kontinuitetu živelo više od dva veka. Vrednosti koje ovaj spomenik kulture poseduje su: autentičnost, društveno-istorijski i arhitektonsko-etnografski značaj. Takođe se u ovom spomeniku kulture čuva vredna zbirka etnografskih predmeta od kojih je većina nastala u 19. veku.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu br. 2668 K.O. Dolovo, u privatnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje postojeće organizacije dvorišta;

2) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture, očuvanje enterijera stare i nove kuće, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

3) moguće je prilagoditi namenu spomenika kulture novoj funkciji koja neće narušiti njegova spomenička svojstva;

4) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

5) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

6) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama;

7) zamena svih dotrajalih instalacija novim i instaliranje vatrodojavnih i gromobranskih uređaja;

8) obezbeđenje pristupa zgradi iz svih pravaca, radi zaštite objekta od vatre;

9) izolacija i zaštita objekta od vlage.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini i obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana korišćenja unutrašnjeg dvorišta koja nije u skladu sa svojstvima i namenom objekata;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićene parcele, njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz vraćanje terena u prvobitno stanje;

5) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture;

6) zabrana skladištenja materijala i stvaranje deponija.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".